ZUT - Krajowe Ramy Kwalifikacji / Rok 2013/2014 / Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt / Biologia (S1) / Bezpieczeństwo żywności / Sylabus przedmiotu

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (S1)
specjalność: Bezpieczeństwo żywności

Sylabus przedmiotu Biotransformacja wątrobowa:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów	Biologia
Forma studiów	studia stacjonarne	Poziom	pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta	licencjat
Obszary studiów	nauk przyrodniczych
Profil	ogólnoakademicki
Moduł	—
Przedmiot	Biotransformacja wątrobowa
Specjalność	Bezpieczeństwo żywności
Jednostka prowadząca	Katedra Immunologii, Mikrobiologii i Chemii Fizjologicznej
Nauczyciel odpowiedzialny	Dorota Jankowiak <dorota.jankowiak@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane)	2,0	ECTS (formy)	2,0
Forma zaliczenia	zaliczenie	Język	polski
Blok obieralny	10	Grupa obieralna	2

Formy dydaktyczne

Forma dydaktyczna	KOD	Semestr	Godziny	ECTS	Waga	Zaliczenie
ćwiczenia audytoryjne	A	4	15	1,0	0,41	zaliczenie
wykłady	W	4	15	1,0	0,59	zaliczenie

Wymagania wstępne

KOD	Wymaganie wstępne
W-1	Podstawowa wiedza z realizowanych na wcześniejszych semestrach przedmiotów: Chemia ogólna, Chemia bioorganiczna, Biochemia, Biologia komórki
W-2	Wiedza z zakaresu fizjologii człowieka i zwierzat na poziomie programu liceum

Cele przedmiotu

KOD	Cel modułu/przedmiotu
C-1	Opanowanie podstawowych pojęć z zakresu metabilizmu,kinetyki i dynamiki w organizmie człowieka (ssaków). Poznanie podstawowej lokalizacji i mechanizmów biotransformacji ksenobiotyków (w tym leków) oraz ich oddziaływania na w wszystkich poziomach organizacji żywej materii.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KOD	Treść programowa	Godziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków pochodzenia naturalnego (roślinnych i zwierzęcych) o działaniu toksycznym (na wybranych przykładach).	2
T-A-2	Losy w organizmie i biotransformacja najczęściej stosowanych antybiotyków i leków przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych (na wybranych przykładach	2
T-A-3	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków (w tym leków i środków narkotycznych) o działaniu przeciwbólowym, uspokajającym i nasennym (na wybranych przykładach)	3
T-A-4	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków (w tym leków i środków narkotycznych) o działaniu pobudzającym układ nerwowy i halucynogennym (na wybranych przykładach).	3
T-A-5	Losy w organizmie i biotransformacja alkoholu i nikotyny.	2
T-A-6	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków dodawanych celowo do żywności: konserwantów, barwników, substancje smakowych i zapachowych (na wybranych przykładach).	2
T-A-7	Pisemne zaliczenie materiału znajdującego się w programie ćwiczeń	1
		15
wykłady
T-W-1	Definicja biotransformacji, biotransformacja wątrobowa. Substancje biologicznie czynne, ksenobiotyki, trucizny. Kategorie i mechanizmy wybiórczości substancji biologicznie czynnych. Organizmy docelowe i niedocelowe.	1
T-W-2	Czynniki warunkujące aktywność i toksyczność ksenobiotyków w organizmie ssaków: zależne od właściwości fizykochemicznych cząsteczek ksenobiotyku, zależne od organizmu (genetyczne, fizjologiczne, gatunkowe, rasowe, osobnicze itp.). Podstawowe definicje stosowane w ocenie wpływu substancji obcych na organizm. Mechanizmy działania ksenobiotyków w organizmie: fizykochemiczne, receptorowe i pozareceptorowe.	3
T-W-3	Losy ksenobiotyków w organizmie: Transport przez błony biologiczne. Wchłanianie ze szczególnym uwzględnieniem drogi pokarmowej, wziewnej oraz przez skórę. Dystrybucja w organizmie, przenikanie przez bariery wewnątrzustrojowe, kumulacja w tkankach, rola fazy lipidowej w magazynowaniu i metabolizmie ksenobiotyków.	4
T-W-4	Biotransformacja wątrobowa ksenobiotyków – reakcje I fazy: utlenianie, redukcja, hydroliza i hydroksylacja. Oksygenazy o funkcji mieszanej (MFO0 i cytochrom P450.	4
T-W-5	Biotransformacja wątrobowa ksenobiotyków – reakcje II fazy: sprzęgania, acetylacji i alkilacji. Aktywne wydalanie produktów biotransformacji z komórki i organizmu. Hepatotoksyczność ksenobiotykow (wybrane przykłady)	2
T-W-6	Pisemne zaliczenie materiału objętego programem wykładów.	1
		15

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KOD	Forma aktywności	Godziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1	Uczestnictwo w ćwiczeniach	15
A-A-2	Przygotowanie z zespołem prezentacji	4
A-A-3	Studiowanie literatury omawiającej zagadnienia związane z tematem bieżących ćwiczeń	2
A-A-4	Konsultacje z prowadzacym ćwiczenia	1
A-A-5	Przygotowanie do zaliczenia materiału objętego programem ćwiczeń	8
		30
wykłady
A-W-1	Uczestniczenie w wykładach	15
A-W-2	Samodzielne studiowanie literatury związanej z bieżącą tematyką wykładów	4
A-W-3	Konsultacje z prowadzącym wykłady	1
A-W-4	Przygotowanie do zaliczenia materiału objętego programem wykładów	10
		30

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KOD	Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1	Wykład informacyjny z omówieniem zagadnień teoretycznych
M-2	Prezentacja mulimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora
M-3	Dyskusja dydaktyczna i problemowa
M-4	Konsultacje z prowadzącymi zajęcia

Sposoby oceny

KOD	Sposób oceny
S-1	Ocena formująca: Ocena aktywności studenta na poszczególnych ćwiczeniach.
S-2	Ocena formująca: Ocena prezentacji przygotowanej przez zespół oraz udziału studenta w jej przestawieniu i omówieniu
S-3	Ocena podsumowująca: Ocena pisemnego zaliczenia materiału objętego programem wykładów.
S-4	Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena zaliczenia ćwiczeń, na którą składają się ocena aktywności na wszystkich ćwiczeniach, ocena przedstawionej prezentacji i ocena z zaliczenia materiału objętego programem ćwiczeń.

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BL_1A_BŻ-S-O6.2_W01 Student definiuje podstawowe pojęcia zwiazane z losami i metabolizmem ksenobiotyków w organizmie. Umie wymienić i opisać podstawowe etapy metabolizmu ksenobiotyków w ujęciu ogólnoustrojowym i na terenie wątroby.	BL_1A_W05, BL_1A_W09	P1A_W03, P1A_W04, P1A_W05, P1A_W07	C-1	T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-5, T-A-6, T-W-1, T-W-3, T-W-4, T-W-5	M-1, M-2, M-3, M-4	S-1, S-2, S-3, S-4
BL_1A_BŻ-S-O6.2_W02 Student wymienia czynniki majace wpływ na toksyczność ksenobiotyków zalezne od ich własciwości fizykochemicznych i zalezne od organizmu.	BL_1A_W09, BL_1A_W19	P1A_W01, P1A_W03, P1A_W04, P1A_W05, P1A_W07	C-1	T-W-1, T-W-2, T-W-3	M-1, M-2, M-3, M-4	S-1, S-2, S-3, S-4

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BL_1A_BŻ-S-O6.2_U01 Student rozpoznaje i charakteryzuje poszczególne grupy "najpopularniejszych" ksenobiotykow. Łączy wiedzę zwiazaną na temat ich właściwości fizykochemiczych z metabolizmem w organizmie.	BL_1A_U12	P1A_U01, P1A_U04, P1A_U06, P1A_U10	C-1	T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5, T-A-6	M-1, M-2, M-3, M-4	S-1, S-2
BL_1A_BŻ-S-O6.2_U02 Potrafi skrytykować nieuzasadnione i nadmierne stosowanie popularnych farmaceutykow o działaniu przeciwbólowym, uspokajającym i nasennym oraz pobudzającym układ nerwowy.	BL_1A_U02, BL_1A_U12	P1A_U01, P1A_U04, P1A_U06, P1A_U10, P1A_U11	C-1	T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5, T-A-6	M-1, M-3, M-4	S-1, S-2

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BL_1A_BŻ-S-O6.2_K01 Ma swiadomośc stałego zagrozenia zwiazanego z obecnością i dostępnością do szerokiej gamy ksenobiotyków. Dba więc o należyte postępowanie i rozsadne stosowanie róznego rodzaju związków chemicznych (farmaceutyków, uzywek, dodatków do żywności, srodków czystości itd.) i propaguje taką postawę wśród innych ludzi. Stale uzupełnia swoją wiedzę z tego zakresu.	BL_1A_K05, BL_1A_K07	P1A_K01, P1A_K02, P1A_K05, P1A_K07, P1A_K08	C-1	T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5, T-A-6, T-W-2	M-1, M-2, M-3, M-4	S-1, S-2
BL_1A_BŻ-S-O6.2_K02 Podczas pracy w zespole wykazuje rzetelność i zaangażowanie. Czuje się odpowiedzalny nie tylko za wykonanie nie tylko swojej częsci zadania, ale również za końcowy efekt pracy grupy jako calości.	BL_1A_K02, BL_1A_K03	P1A_K02, P1A_K03, P1A_K04, P1A_K06, P1A_K08	C-1	T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5	M-2, M-3	S-2

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
BL_1A_BŻ-S-O6.2_W01 Student definiuje podstawowe pojęcia zwiazane z losami i metabolizmem ksenobiotyków w organizmie. Umie wymienić i opisać podstawowe etapy metabolizmu ksenobiotyków w ujęciu ogólnoustrojowym i na terenie wątroby.	2,0
	3,0	Student w miernym stopniu posługuje się i wyjaśnia podstawowe pojęcia z zakresu kinetyki i dynamiki ksenobiotyków. W ograniczonym zakresie i wybiórczo wymienia i opisuje miejsca i etapy biotransformacji substancji obcych w organizmie. Podaje etapy i główne mechanizmy biotransformacji watrobowej najpopularniejszych użwek i leków.
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0
BL_1A_BŻ-S-O6.2_W02 Student wymienia czynniki majace wpływ na toksyczność ksenobiotyków zalezne od ich własciwości fizykochemicznych i zalezne od organizmu.	2,0
	3,0	Student wymienia podstawowe czynniki majace wpływ na toksyczność ksenobiotyków zalezne od ich własciwości fizykochemicznych i zalezne od organizmu, Wybiórczo i w ograniczonym zakresie potrafi wyjaśnic mechanizmy toksycznego działania ksenobiotyków. Zna główne bariery i mechanizmy oporności komórek i organizmu na działanie substancji obcych.
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
BL_1A_BŻ-S-O6.2_U01 Student rozpoznaje i charakteryzuje poszczególne grupy "najpopularniejszych" ksenobiotykow. Łączy wiedzę zwiazaną na temat ich właściwości fizykochemiczych z metabolizmem w organizmie.	2,0
	3,0	Student w podstawowym, ograniczonym zakresie rozpoznaje i charakteryzuje poszczególne grupy "najpopularniejszych" ksenobiotykow. Wybiórczo łączy wiedzę zwiazaną na temat ich właściwości fizykochemiczych z metabolizmem w organizmie.
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0
BL_1A_BŻ-S-O6.2_U02 Potrafi skrytykować nieuzasadnione i nadmierne stosowanie popularnych farmaceutykow o działaniu przeciwbólowym, uspokajającym i nasennym oraz pobudzającym układ nerwowy.	2,0
	3,0	Student w podstawowym zakresie skrytykować nieuzasadnione i nadmierne stosowanie ogólnodostępnych ksenobiotyków róznorodnego pochodzenia. W miernym stopniu uzasadnia na wybranych, nielicznych przykładach elementy swojej krytyki.
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
BL_1A_BŻ-S-O6.2_K01 Ma swiadomośc stałego zagrozenia zwiazanego z obecnością i dostępnością do szerokiej gamy ksenobiotyków. Dba więc o należyte postępowanie i rozsadne stosowanie róznego rodzaju związków chemicznych (farmaceutyków, uzywek, dodatków do żywności, srodków czystości itd.) i propaguje taką postawę wśród innych ludzi. Stale uzupełnia swoją wiedzę z tego zakresu.	2,0
	3,0	Ma podstawową świadomośc stałego zagrozenia zwiazanego z obecnością w srodowisku i dostępnością do szerokiej gamy ksenobiotyków. W niewielkim jednak stpniu dba o należyte postępowanie i rozsadne stosowanie róznego rodzaju związków chemicznych (farmaceutyków, uzywek, dodatków do żywności, środków czystości itd.) i propaguje taką postawę wśród innych ludzi.
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0
BL_1A_BŻ-S-O6.2_K02 Podczas pracy w zespole wykazuje rzetelność i zaangażowanie. Czuje się odpowiedzalny nie tylko za wykonanie nie tylko swojej częsci zadania, ale również za końcowy efekt pracy grupy jako calości.	2,0
	3,0	Student poprawnie wykonał powierzone mu przez zesół zadanie, zachowując indywidualność, nie zadbał jednak o spójność swej części z całością pracy zespołu. W przedstawieniu i omówieniu przezentacji oraz dyskusji jest mało aktywny.
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0

Literatura podstawowa

Semczuk W, Toksykologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2002
Murray R.K., Granner D.K., Mayes P.A., Rodwell V.W, Biochemia Harpera, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2009
Hanke J., Piotrowski J.K, Biochemiczne podstawy toksykologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 1994
Piotrowski J.K., Podstawy toksykologii. Kompendium dla studentów szkół wyższych, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2008

Literatura dodatkowa

Seńczuk W, Toksykologia współczesna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2006
Brandys J, Toksykologia - wybrane zagadnienia, Wydawnictwo UJ, Kraków, 1999

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KOD	Treść programowa	Godziny
T-A-1	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków pochodzenia naturalnego (roślinnych i zwierzęcych) o działaniu toksycznym (na wybranych przykładach).	2
T-A-2	Losy w organizmie i biotransformacja najczęściej stosowanych antybiotyków i leków przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych (na wybranych przykładach	2
T-A-3	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków (w tym leków i środków narkotycznych) o działaniu przeciwbólowym, uspokajającym i nasennym (na wybranych przykładach)	3
T-A-4	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków (w tym leków i środków narkotycznych) o działaniu pobudzającym układ nerwowy i halucynogennym (na wybranych przykładach).	3
T-A-5	Losy w organizmie i biotransformacja alkoholu i nikotyny.	2
T-A-6	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków dodawanych celowo do żywności: konserwantów, barwników, substancje smakowych i zapachowych (na wybranych przykładach).	2
T-A-7	Pisemne zaliczenie materiału znajdującego się w programie ćwiczeń	1
		15

Treści programowe - wykłady

KOD	Treść programowa	Godziny
T-W-1	Definicja biotransformacji, biotransformacja wątrobowa. Substancje biologicznie czynne, ksenobiotyki, trucizny. Kategorie i mechanizmy wybiórczości substancji biologicznie czynnych. Organizmy docelowe i niedocelowe.	1
T-W-2	Czynniki warunkujące aktywność i toksyczność ksenobiotyków w organizmie ssaków: zależne od właściwości fizykochemicznych cząsteczek ksenobiotyku, zależne od organizmu (genetyczne, fizjologiczne, gatunkowe, rasowe, osobnicze itp.). Podstawowe definicje stosowane w ocenie wpływu substancji obcych na organizm. Mechanizmy działania ksenobiotyków w organizmie: fizykochemiczne, receptorowe i pozareceptorowe.	3
T-W-3	Losy ksenobiotyków w organizmie: Transport przez błony biologiczne. Wchłanianie ze szczególnym uwzględnieniem drogi pokarmowej, wziewnej oraz przez skórę. Dystrybucja w organizmie, przenikanie przez bariery wewnątrzustrojowe, kumulacja w tkankach, rola fazy lipidowej w magazynowaniu i metabolizmie ksenobiotyków.	4
T-W-4	Biotransformacja wątrobowa ksenobiotyków – reakcje I fazy: utlenianie, redukcja, hydroliza i hydroksylacja. Oksygenazy o funkcji mieszanej (MFO0 i cytochrom P450.	4
T-W-5	Biotransformacja wątrobowa ksenobiotyków – reakcje II fazy: sprzęgania, acetylacji i alkilacji. Aktywne wydalanie produktów biotransformacji z komórki i organizmu. Hepatotoksyczność ksenobiotykow (wybrane przykłady)	2
T-W-6	Pisemne zaliczenie materiału objętego programem wykładów.	1
		15

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-A-1	Uczestnictwo w ćwiczeniach	15
A-A-2	Przygotowanie z zespołem prezentacji	4
A-A-3	Studiowanie literatury omawiającej zagadnienia związane z tematem bieżących ćwiczeń	2
A-A-4	Konsultacje z prowadzacym ćwiczenia	1
A-A-5	Przygotowanie do zaliczenia materiału objętego programem ćwiczeń	8
		30

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-W-1	Uczestniczenie w wykładach	15
A-W-2	Samodzielne studiowanie literatury związanej z bieżącą tematyką wykładów	4
A-W-3	Konsultacje z prowadzącym wykłady	1
A-W-4	Przygotowanie do zaliczenia materiału objętego programem wykładów	10
		30

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BŻ-S-O6.2_W01	Student definiuje podstawowe pojęcia zwiazane z losami i metabolizmem ksenobiotyków w organizmie. Umie wymienić i opisać podstawowe etapy metabolizmu ksenobiotyków w ujęciu ogólnoustrojowym i na terenie wątroby.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_W05	nazywa i opisuje mechanizmy podstawowych procesów życiowych organizmów na różnym poziomie organizacji
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_W09	zna biochemiczne podłoże procesów życiowych bazujące na wiedzy o klasyfikacji, budowie, funkcjach i przemianach substratów wystepujących w żywych organizmach
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_W03	ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki i chemii niezbędną dla zrozumienia podstawowych procesów i zjawisk przyrodniczych
	P1A_W04	ma wiedzę w zakresie najważniejszych problemów z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów oraz zna ich powiązania z innymi dyscyplinami przyrodniczymi
	P1A_W05	ma wiedzę w zakresie podstawowych kategorii pojęciowych i terminologii przyrodniczej oraz ma znajomość rozwoju dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów i stosowanych w nich metod badawczych
	P1A_W07	ma wiedzę w zakresie podstawowych technik i narzędzi badawczych stosowanych w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotu	C-1	Opanowanie podstawowych pojęć z zakresu metabilizmu,kinetyki i dynamiki w organizmie człowieka (ssaków). Poznanie podstawowej lokalizacji i mechanizmów biotransformacji ksenobiotyków (w tym leków) oraz ich oddziaływania na w wszystkich poziomach organizacji żywej materii.
Treści programowe	T-A-1	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków pochodzenia naturalnego (roślinnych i zwierzęcych) o działaniu toksycznym (na wybranych przykładach).
	T-A-2	Losy w organizmie i biotransformacja najczęściej stosowanych antybiotyków i leków przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych (na wybranych przykładach
	T-A-3	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków (w tym leków i środków narkotycznych) o działaniu przeciwbólowym, uspokajającym i nasennym (na wybranych przykładach)
	T-A-5	Losy w organizmie i biotransformacja alkoholu i nikotyny.
	T-A-6	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków dodawanych celowo do żywności: konserwantów, barwników, substancje smakowych i zapachowych (na wybranych przykładach).
	T-W-1	Definicja biotransformacji, biotransformacja wątrobowa. Substancje biologicznie czynne, ksenobiotyki, trucizny. Kategorie i mechanizmy wybiórczości substancji biologicznie czynnych. Organizmy docelowe i niedocelowe.
	T-W-3	Losy ksenobiotyków w organizmie: Transport przez błony biologiczne. Wchłanianie ze szczególnym uwzględnieniem drogi pokarmowej, wziewnej oraz przez skórę. Dystrybucja w organizmie, przenikanie przez bariery wewnątrzustrojowe, kumulacja w tkankach, rola fazy lipidowej w magazynowaniu i metabolizmie ksenobiotyków.
	T-W-4	Biotransformacja wątrobowa ksenobiotyków – reakcje I fazy: utlenianie, redukcja, hydroliza i hydroksylacja. Oksygenazy o funkcji mieszanej (MFO0 i cytochrom P450.
	T-W-5	Biotransformacja wątrobowa ksenobiotyków – reakcje II fazy: sprzęgania, acetylacji i alkilacji. Aktywne wydalanie produktów biotransformacji z komórki i organizmu. Hepatotoksyczność ksenobiotykow (wybrane przykłady)
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny z omówieniem zagadnień teoretycznych
	M-2	Prezentacja mulimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora
	M-3	Dyskusja dydaktyczna i problemowa
	M-4	Konsultacje z prowadzącymi zajęcia
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Ocena aktywności studenta na poszczególnych ćwiczeniach.
	S-2	Ocena formująca: Ocena prezentacji przygotowanej przez zespół oraz udziału studenta w jej przestawieniu i omówieniu
	S-3	Ocena podsumowująca: Ocena pisemnego zaliczenia materiału objętego programem wykładów.
	S-4	Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena zaliczenia ćwiczeń, na którą składają się ocena aktywności na wszystkich ćwiczeniach, ocena przedstawionej prezentacji i ocena z zaliczenia materiału objętego programem ćwiczeń.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0
	3,0	Student w miernym stopniu posługuje się i wyjaśnia podstawowe pojęcia z zakresu kinetyki i dynamiki ksenobiotyków. W ograniczonym zakresie i wybiórczo wymienia i opisuje miejsca i etapy biotransformacji substancji obcych w organizmie. Podaje etapy i główne mechanizmy biotransformacji watrobowej najpopularniejszych użwek i leków.
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BŻ-S-O6.2_W02	Student wymienia czynniki majace wpływ na toksyczność ksenobiotyków zalezne od ich własciwości fizykochemicznych i zalezne od organizmu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_W09	zna biochemiczne podłoże procesów życiowych bazujące na wiedzy o klasyfikacji, budowie, funkcjach i przemianach substratów wystepujących w żywych organizmach
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_W19	nazywa mechanizmy podstawowych procesów życiowych organizmów na różnym poziomie organizacji
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_W01	rozumie podstawowe zjawiska i procesy przyrodnicze
	P1A_W03	ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki i chemii niezbędną dla zrozumienia podstawowych procesów i zjawisk przyrodniczych
	P1A_W04	ma wiedzę w zakresie najważniejszych problemów z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów oraz zna ich powiązania z innymi dyscyplinami przyrodniczymi
	P1A_W05	ma wiedzę w zakresie podstawowych kategorii pojęciowych i terminologii przyrodniczej oraz ma znajomość rozwoju dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów i stosowanych w nich metod badawczych
	P1A_W07	ma wiedzę w zakresie podstawowych technik i narzędzi badawczych stosowanych w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotu	C-1	Opanowanie podstawowych pojęć z zakresu metabilizmu,kinetyki i dynamiki w organizmie człowieka (ssaków). Poznanie podstawowej lokalizacji i mechanizmów biotransformacji ksenobiotyków (w tym leków) oraz ich oddziaływania na w wszystkich poziomach organizacji żywej materii.
Treści programowe	T-W-1	Definicja biotransformacji, biotransformacja wątrobowa. Substancje biologicznie czynne, ksenobiotyki, trucizny. Kategorie i mechanizmy wybiórczości substancji biologicznie czynnych. Organizmy docelowe i niedocelowe.
	T-W-2	Czynniki warunkujące aktywność i toksyczność ksenobiotyków w organizmie ssaków: zależne od właściwości fizykochemicznych cząsteczek ksenobiotyku, zależne od organizmu (genetyczne, fizjologiczne, gatunkowe, rasowe, osobnicze itp.). Podstawowe definicje stosowane w ocenie wpływu substancji obcych na organizm. Mechanizmy działania ksenobiotyków w organizmie: fizykochemiczne, receptorowe i pozareceptorowe.
	T-W-3	Losy ksenobiotyków w organizmie: Transport przez błony biologiczne. Wchłanianie ze szczególnym uwzględnieniem drogi pokarmowej, wziewnej oraz przez skórę. Dystrybucja w organizmie, przenikanie przez bariery wewnątrzustrojowe, kumulacja w tkankach, rola fazy lipidowej w magazynowaniu i metabolizmie ksenobiotyków.
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny z omówieniem zagadnień teoretycznych
	M-2	Prezentacja mulimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora
	M-3	Dyskusja dydaktyczna i problemowa
	M-4	Konsultacje z prowadzącymi zajęcia
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Ocena aktywności studenta na poszczególnych ćwiczeniach.
	S-2	Ocena formująca: Ocena prezentacji przygotowanej przez zespół oraz udziału studenta w jej przestawieniu i omówieniu
	S-3	Ocena podsumowująca: Ocena pisemnego zaliczenia materiału objętego programem wykładów.
	S-4	Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena zaliczenia ćwiczeń, na którą składają się ocena aktywności na wszystkich ćwiczeniach, ocena przedstawionej prezentacji i ocena z zaliczenia materiału objętego programem ćwiczeń.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0
	3,0	Student wymienia podstawowe czynniki majace wpływ na toksyczność ksenobiotyków zalezne od ich własciwości fizykochemicznych i zalezne od organizmu, Wybiórczo i w ograniczonym zakresie potrafi wyjaśnic mechanizmy toksycznego działania ksenobiotyków. Zna główne bariery i mechanizmy oporności komórek i organizmu na działanie substancji obcych.
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BŻ-S-O6.2_U01	Student rozpoznaje i charakteryzuje poszczególne grupy "najpopularniejszych" ksenobiotykow. Łączy wiedzę zwiazaną na temat ich właściwości fizykochemiczych z metabolizmem w organizmie.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_U12	posługuje się kluczowymi pojęciami z zakresu chemii bioorganicznej; umie przewidywać przebieg reakcji związków organicznych; wykorzystuje metody analizy instrumentalnej stosowanej w chemii organicznej i biochemicznej; analizuje informacje wynikające z różnic w profilach białkowych; zna podstawowe zasady analiz proteomicznych; analizuje zmiany w organizmie powstające przy zażywaniu wybranych substancji;
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_U01	stosuje podstawowe techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
	P1A_U04	wykonuje zlecone proste zadania badawcze lub ekspertyzy pod kierunkiem opiekuna naukowego
	P1A_U06	przeprowadza obserwacje oraz wykonuje w terenie lub laboratorium proste pomiary fizyczne, biologiczne i chemiczne
	P1A_U10	posiada umiejętność wystąpień ustnych w języku polskim i języku obcym, dotyczących zagadnień szczegółowych z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotu	C-1	Opanowanie podstawowych pojęć z zakresu metabilizmu,kinetyki i dynamiki w organizmie człowieka (ssaków). Poznanie podstawowej lokalizacji i mechanizmów biotransformacji ksenobiotyków (w tym leków) oraz ich oddziaływania na w wszystkich poziomach organizacji żywej materii.
Treści programowe	T-A-1	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków pochodzenia naturalnego (roślinnych i zwierzęcych) o działaniu toksycznym (na wybranych przykładach).
	T-A-2	Losy w organizmie i biotransformacja najczęściej stosowanych antybiotyków i leków przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych (na wybranych przykładach
	T-A-3	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków (w tym leków i środków narkotycznych) o działaniu przeciwbólowym, uspokajającym i nasennym (na wybranych przykładach)
	T-A-4	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków (w tym leków i środków narkotycznych) o działaniu pobudzającym układ nerwowy i halucynogennym (na wybranych przykładach).
	T-A-5	Losy w organizmie i biotransformacja alkoholu i nikotyny.
	T-A-6	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków dodawanych celowo do żywności: konserwantów, barwników, substancje smakowych i zapachowych (na wybranych przykładach).
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny z omówieniem zagadnień teoretycznych
	M-2	Prezentacja mulimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora
	M-3	Dyskusja dydaktyczna i problemowa
	M-4	Konsultacje z prowadzącymi zajęcia
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Ocena aktywności studenta na poszczególnych ćwiczeniach.
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Ocena prezentacji przygotowanej przez zespół oraz udziału studenta w jej przestawieniu i omówieniu
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0
	3,0	Student w podstawowym, ograniczonym zakresie rozpoznaje i charakteryzuje poszczególne grupy "najpopularniejszych" ksenobiotykow. Wybiórczo łączy wiedzę zwiazaną na temat ich właściwości fizykochemiczych z metabolizmem w organizmie.
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BŻ-S-O6.2_U02	Potrafi skrytykować nieuzasadnione i nadmierne stosowanie popularnych farmaceutykow o działaniu przeciwbólowym, uspokajającym i nasennym oraz pobudzającym układ nerwowy.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_U02	umie określić zjawiska i procesy fizyczne, chemiczne w środowisku naturalnym i użytkowanym przez człowieka; dokonuje pomiarów i określa podstawowe wielkości fizyczne i chemiczne; przeprowadza proste doświadczenia z fizyki i chemii; potrafi określić ryzyko i przewidzieć ewentualne niebezpieczeństwo wynikające z zachodzących procesów i zjawisk;
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_U12	posługuje się kluczowymi pojęciami z zakresu chemii bioorganicznej; umie przewidywać przebieg reakcji związków organicznych; wykorzystuje metody analizy instrumentalnej stosowanej w chemii organicznej i biochemicznej; analizuje informacje wynikające z różnic w profilach białkowych; zna podstawowe zasady analiz proteomicznych; analizuje zmiany w organizmie powstające przy zażywaniu wybranych substancji;
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_U01	stosuje podstawowe techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
	P1A_U04	wykonuje zlecone proste zadania badawcze lub ekspertyzy pod kierunkiem opiekuna naukowego
	P1A_U06	przeprowadza obserwacje oraz wykonuje w terenie lub laboratorium proste pomiary fizyczne, biologiczne i chemiczne
	P1A_U10	posiada umiejętność wystąpień ustnych w języku polskim i języku obcym, dotyczących zagadnień szczegółowych z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
	P1A_U11	uczy się samodzielnie w sposób ukierunkowany
Cel przedmiotu	C-1	Opanowanie podstawowych pojęć z zakresu metabilizmu,kinetyki i dynamiki w organizmie człowieka (ssaków). Poznanie podstawowej lokalizacji i mechanizmów biotransformacji ksenobiotyków (w tym leków) oraz ich oddziaływania na w wszystkich poziomach organizacji żywej materii.
Treści programowe	T-A-1	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków pochodzenia naturalnego (roślinnych i zwierzęcych) o działaniu toksycznym (na wybranych przykładach).
	T-A-2	Losy w organizmie i biotransformacja najczęściej stosowanych antybiotyków i leków przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych (na wybranych przykładach
	T-A-3	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków (w tym leków i środków narkotycznych) o działaniu przeciwbólowym, uspokajającym i nasennym (na wybranych przykładach)
	T-A-4	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków (w tym leków i środków narkotycznych) o działaniu pobudzającym układ nerwowy i halucynogennym (na wybranych przykładach).
	T-A-5	Losy w organizmie i biotransformacja alkoholu i nikotyny.
	T-A-6	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków dodawanych celowo do żywności: konserwantów, barwników, substancje smakowych i zapachowych (na wybranych przykładach).
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny z omówieniem zagadnień teoretycznych
	M-3	Dyskusja dydaktyczna i problemowa
	M-4	Konsultacje z prowadzącymi zajęcia
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Ocena aktywności studenta na poszczególnych ćwiczeniach.
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Ocena prezentacji przygotowanej przez zespół oraz udziału studenta w jej przestawieniu i omówieniu
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0
	3,0	Student w podstawowym zakresie skrytykować nieuzasadnione i nadmierne stosowanie ogólnodostępnych ksenobiotyków róznorodnego pochodzenia. W miernym stopniu uzasadnia na wybranych, nielicznych przykładach elementy swojej krytyki.
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BŻ-S-O6.2_K01	Ma swiadomośc stałego zagrozenia zwiazanego z obecnością i dostępnością do szerokiej gamy ksenobiotyków. Dba więc o należyte postępowanie i rozsadne stosowanie róznego rodzaju związków chemicznych (farmaceutyków, uzywek, dodatków do żywności, srodków czystości itd.) i propaguje taką postawę wśród innych ludzi. Stale uzupełnia swoją wiedzę z tego zakresu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_K05	ma otwartą i poszukującą postawę ogólnego i kierunkowego kształtowania i rozwijania własnej aktywności poznawczej w oparciu o różne naukowe źródła informacji
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_K07	jest zdolny do kreatywnego propagowania i dzielenia się z innymi wiedzą dotyczącą znaczenia oraz uwarunkowań podstawowych zjawisk i procesów biologicznych
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_K01	rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie
	P1A_K02	potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
	P1A_K05	rozumie potrzebę podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych
	P1A_K07	wykazuje potrzebę stałego aktualizowania wiedzy kierunkowej
	P1A_K08	potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Cel przedmiotu	C-1	Opanowanie podstawowych pojęć z zakresu metabilizmu,kinetyki i dynamiki w organizmie człowieka (ssaków). Poznanie podstawowej lokalizacji i mechanizmów biotransformacji ksenobiotyków (w tym leków) oraz ich oddziaływania na w wszystkich poziomach organizacji żywej materii.
Treści programowe	T-A-1	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków pochodzenia naturalnego (roślinnych i zwierzęcych) o działaniu toksycznym (na wybranych przykładach).
	T-A-2	Losy w organizmie i biotransformacja najczęściej stosowanych antybiotyków i leków przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych (na wybranych przykładach
	T-A-3	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków (w tym leków i środków narkotycznych) o działaniu przeciwbólowym, uspokajającym i nasennym (na wybranych przykładach)
	T-A-4	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków (w tym leków i środków narkotycznych) o działaniu pobudzającym układ nerwowy i halucynogennym (na wybranych przykładach).
	T-A-5	Losy w organizmie i biotransformacja alkoholu i nikotyny.
	T-A-6	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków dodawanych celowo do żywności: konserwantów, barwników, substancje smakowych i zapachowych (na wybranych przykładach).
	T-W-2	Czynniki warunkujące aktywność i toksyczność ksenobiotyków w organizmie ssaków: zależne od właściwości fizykochemicznych cząsteczek ksenobiotyku, zależne od organizmu (genetyczne, fizjologiczne, gatunkowe, rasowe, osobnicze itp.). Podstawowe definicje stosowane w ocenie wpływu substancji obcych na organizm. Mechanizmy działania ksenobiotyków w organizmie: fizykochemiczne, receptorowe i pozareceptorowe.
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny z omówieniem zagadnień teoretycznych
	M-2	Prezentacja mulimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora
	M-3	Dyskusja dydaktyczna i problemowa
	M-4	Konsultacje z prowadzącymi zajęcia
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Ocena aktywności studenta na poszczególnych ćwiczeniach.
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Ocena prezentacji przygotowanej przez zespół oraz udziału studenta w jej przestawieniu i omówieniu
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0
	3,0	Ma podstawową świadomośc stałego zagrozenia zwiazanego z obecnością w srodowisku i dostępnością do szerokiej gamy ksenobiotyków. W niewielkim jednak stpniu dba o należyte postępowanie i rozsadne stosowanie róznego rodzaju związków chemicznych (farmaceutyków, uzywek, dodatków do żywności, środków czystości itd.) i propaguje taką postawę wśród innych ludzi.
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BŻ-S-O6.2_K02	Podczas pracy w zespole wykazuje rzetelność i zaangażowanie. Czuje się odpowiedzalny nie tylko za wykonanie nie tylko swojej częsci zadania, ale również za końcowy efekt pracy grupy jako calości.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_K02	rozumie podstawowe zasady etyki i postępuje zgodnie z nimi w swojej działalności
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_K03	przejawia aktywny udział i zdyscyplinowanie w pracy indywidualnej oraz grupowej wykazując odpowiedzialne współdziałanie zarówno jako członek jak i lider zespołu koleżeńskiego
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_K02	potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
	P1A_K03	potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
	P1A_K04	prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
	P1A_K06	jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych; umie postępować w stanach zagrożenia
	P1A_K08	potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Cel przedmiotu	C-1	Opanowanie podstawowych pojęć z zakresu metabilizmu,kinetyki i dynamiki w organizmie człowieka (ssaków). Poznanie podstawowej lokalizacji i mechanizmów biotransformacji ksenobiotyków (w tym leków) oraz ich oddziaływania na w wszystkich poziomach organizacji żywej materii.
Treści programowe	T-A-1	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków pochodzenia naturalnego (roślinnych i zwierzęcych) o działaniu toksycznym (na wybranych przykładach).
	T-A-2	Losy w organizmie i biotransformacja najczęściej stosowanych antybiotyków i leków przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych (na wybranych przykładach
	T-A-3	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków (w tym leków i środków narkotycznych) o działaniu przeciwbólowym, uspokajającym i nasennym (na wybranych przykładach)
	T-A-4	Losy w organizmie i biotransformacja ksenobiotyków (w tym leków i środków narkotycznych) o działaniu pobudzającym układ nerwowy i halucynogennym (na wybranych przykładach).
	T-A-5	Losy w organizmie i biotransformacja alkoholu i nikotyny.
Metody nauczania	M-2	Prezentacja mulimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora
Metody nauczania	M-3	Dyskusja dydaktyczna i problemowa
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Ocena prezentacji przygotowanej przez zespół oraz udziału studenta w jej przestawieniu i omówieniu
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0
	3,0	Student poprawnie wykonał powierzone mu przez zesół zadanie, zachowując indywidualność, nie zadbał jednak o spójność swej części z całością pracy zespołu. W przedstawieniu i omówieniu przezentacji oraz dyskusji jest mało aktywny.
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0