Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Ochrona środowiska (N1)

Sylabus przedmiotu Meteorologia i klimatologia:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Ochrona środowiska
Forma studiów studia niestacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Meteorologia i klimatologia
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Kształtowania Środowiska
Nauczyciel odpowiedzialny Jadwiga Nidzgorska-Lencewicz <Jadwiga.Nidzgorska-Lencewicz@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Agnieszka Mąkosza <Agnieszka.Makosza@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 3,0 ECTS (formy) 3,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW1 9 1,00,40zaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA1 9 1,00,29zaliczenie
laboratoriaL1 9 1,00,31zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Student posiada podstawowe wiadomości z geografii fizycznej z zakresu szkoły średniej.

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Nabycie wiedzy na temat podstawowych zjawisk i procesów zachodzących w atmosferze.
C-2Posługiwanie się podstawowymi technikami pomiarów i obserwacji meteorologicznych oraz standardowymi metodami ich opracowania i zastosowania.
C-3Nabycie umiejętności opisu i interpretacji zjawisk i procesów meteorologicznych.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Organizacja sieci pomiarów i obserwacji meteorologicznych. Zasady prowadzenia pomiarów instrumentalnych i obserwacji wizualnych, reprezentatywność wyników.2
T-A-2Przyrządy, metodyka pomiarów oraz opracowania podstawowych elementów i zjawisk meteorologicznych: promieniowania, usłonecznienia, temperatury powietrza i gleby, wilgotności powietrza, opadów atmosferycznych, ciśnienia atmosferycznego oraz kierunku i prędkości wiatru.7
9
laboratoria
T-L-1Serwisy pogodowe. Analiza i interpretacja map synoptycznych. Prognoza pogody. Źródła danych meteorologicznych, klimatologicznych - światowe bazy danych. Możliwości wykorzystania oraz sposób interpretacji.2
T-L-2Graficzne metody prezentacji wyników (klimatogramy, diagramy Waltera-Lietha, tautochrony) i ich interpretacja.2
T-L-3Klasyfikacja warunków termicznych wybranej stacji. Ocena zmienności wybranych elementów meteorologicznych w funkcji czasu. Opracowanie warunków anemometrycznych wybranej stacji.2
T-L-4Kreślenie map wybranych elementów klimatu.2
T-L-5Analiza materiałów źródłowych z zakresu elementów i zjawisk meteorologicznych - Biuletyny IMGW-PIB, atlasy.1
9
wykłady
T-W-1Skład i pionowa budowa atmosfery. Bilans promieniowania Słońca, Ziemi i atmosfery.2
T-W-2Bilans cieplny powierzchni czynnej. Temperatura powietrza i gleby.1
T-W-3Woda w atmosferze - warunki, procesy i produkty kondensacji pary wodnej. Klimatyczny bilans wodny.2
T-W-4Ogólna cyrkulacja atmosferyczna i powstawanie układów barycznych.2
T-W-5Klimat i system klimatyczny. Strefy klimatyczne i klasyfikacja klimatów. Charakterystyczne cechy klimatu Polski. Typy pogody w Polsce.2
9

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1Uczestnictwo w zajęciach.9
A-A-2Przygotowanie do sprawdzianów.9
A-A-3Przygotowanie do ćwiczeń5
A-A-4Konsultacje2
25
laboratoria
A-L-1uczestnictwo w zajęciach9
A-L-2Przygotowanie do zajęć14
A-L-3Konsultacje2
25
wykłady
A-W-1Uczestnictwo w wykładach.9
A-W-2Studiowanie literatury i przygotowanie do zaliczenia14
A-W-3Konsultacje2
25

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykłady informacyjne z wykorzystaniem środków audiowizualnych i multimedialnych, z elementami metod eksponujących (film) i aktywizujących (dyskusja dydaktyczna).
M-2Ćwiczenia: metody poglądowe i praktyczne, związane z pokazem podstawowych przyrządów meteorologicznych i demonstracją zasad wykonywania pomiarów.
M-3Ćwiczenia: metody eksponujące z użyciem komputera i programowe z wykorzystaniem internetu - serwery pogodowe, analiza map synoptycznych, bazy danych.

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie treści wykładów.
S-2Ocena formująca: Zaliczenie pisemnych sprawdzianów (część audytoryjna).
S-3Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń z części audytoryjnej.
S-4Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń z części laboratoryjnej.

Zamierzone efekty uczenia się - wiedza

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_1A_C02_W01
Student nazywa i charakteryzuje elementy i zjawiska atmosferyczne. Identyfikuje czynniki oraz procesy atmosferyczne kształtujące określone stany pogody i typy klimatu w skali globalnej i regionalnej.
OS_1A_W03, OS_1A_W05C-1T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5M-1S-1

Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_1A_C02_U01
Student posiada umiejętność doboru, opracowywania i metod przedstawiania głównych elementów i zjawisk atmosferycznych oraz ich interpretacji przy ocenie czasowej i przestrzennej zmienności pogody i klimatu.
OS_1A_U01C-3, C-2T-A-1, T-A-2, T-L-2, T-L-3, T-L-4M-2, M-3S-2, S-3, S-4

Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_1A_C02_K01
Ma świadomość ciągłego rozwoju metod opisu zmienności środowiska atmosferycznego, umożliwiających poprawę sprawdzalności prognoz pogody i klimatu i wynikajacą z tego potrzebę podnoszenia swoich kwalifikacji
OS_1A_K01C-3T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-L-5M-3S-4

Kryterium oceny - wiedza

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
OS_1A_C02_W01
Student nazywa i charakteryzuje elementy i zjawiska atmosferyczne. Identyfikuje czynniki oraz procesy atmosferyczne kształtujące określone stany pogody i typy klimatu w skali globalnej i regionalnej.
2,0
3,0Student nazywa elementy i zjawiska atmosferyczne, ale nie potrafi ich scharakteryzować. Tłumaczy różnice pomiędzy pogodą i klimatem.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
OS_1A_C02_U01
Student posiada umiejętność doboru, opracowywania i metod przedstawiania głównych elementów i zjawisk atmosferycznych oraz ich interpretacji przy ocenie czasowej i przestrzennej zmienności pogody i klimatu.
2,0
3,0Student zna podstawowe metody opracowania tylko niektórych elementów i zjawisk atmosferycznych i charakteryzuje zaledwie pojedyncze ich cechy.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
OS_1A_C02_K01
Ma świadomość ciągłego rozwoju metod opisu zmienności środowiska atmosferycznego, umożliwiających poprawę sprawdzalności prognoz pogody i klimatu i wynikajacą z tego potrzebę podnoszenia swoich kwalifikacji
2,0
3,0Student ma świadomość rozwoju metod opisu środowiska atmosferycznego, ale nie rozumie potrzeby podnoszenia swoich kwalifikacji.
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Kożuchowski K., Meteorologia i kimatologia, PWN, Warszawa, 2023
  2. Wołoszyn E., Meteorologia i kllimatologia w zarysie, Politechniki Gdańskiej, Gdańsk, 2009
  3. Kożuchowski K., Klimat Polski. Nowe spojrzenie, PWN, Warszawa, 2011
  4. Koźmiński C., Michalska B. (red.), Atlas zasobów i zagrożeń klimatycznych Pomorza, ZAPOL, Szczecin, 2004

Literatura dodatkowa

  1. Koźmiński C., Michalska B., Agrometeorologia i klimatologia, Akademia Rolnicza w Szczecinie, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin, 2008, II uzupełnione
  2. Woś A., Meteorologia dla geografów, PWN, Warszawa, 2006, Wyd V poprawione
  3. Bac S., Rojek M., Meteorologia i klimatologia w inżynierii środowiska, Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław, 2012, II, poprawione i rozszerzone
  4. Kossowska - Cezak U., Wstęp do meteorologii i klimatologii., Wydawnictwo UW, Warszawa, 2000
  5. Sorbjan Z., Meteorologia dla każdego. Opowieści, teorie i proste doświadczenia., Prószyński i S-ka, Warszawa, 2001
  6. Tomczyk A., Bednorz E. (red.), Atlas klimatu Polski (1991-2020), Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 2022

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Organizacja sieci pomiarów i obserwacji meteorologicznych. Zasady prowadzenia pomiarów instrumentalnych i obserwacji wizualnych, reprezentatywność wyników.2
T-A-2Przyrządy, metodyka pomiarów oraz opracowania podstawowych elementów i zjawisk meteorologicznych: promieniowania, usłonecznienia, temperatury powietrza i gleby, wilgotności powietrza, opadów atmosferycznych, ciśnienia atmosferycznego oraz kierunku i prędkości wiatru.7
9

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1Serwisy pogodowe. Analiza i interpretacja map synoptycznych. Prognoza pogody. Źródła danych meteorologicznych, klimatologicznych - światowe bazy danych. Możliwości wykorzystania oraz sposób interpretacji.2
T-L-2Graficzne metody prezentacji wyników (klimatogramy, diagramy Waltera-Lietha, tautochrony) i ich interpretacja.2
T-L-3Klasyfikacja warunków termicznych wybranej stacji. Ocena zmienności wybranych elementów meteorologicznych w funkcji czasu. Opracowanie warunków anemometrycznych wybranej stacji.2
T-L-4Kreślenie map wybranych elementów klimatu.2
T-L-5Analiza materiałów źródłowych z zakresu elementów i zjawisk meteorologicznych - Biuletyny IMGW-PIB, atlasy.1
9

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Skład i pionowa budowa atmosfery. Bilans promieniowania Słońca, Ziemi i atmosfery.2
T-W-2Bilans cieplny powierzchni czynnej. Temperatura powietrza i gleby.1
T-W-3Woda w atmosferze - warunki, procesy i produkty kondensacji pary wodnej. Klimatyczny bilans wodny.2
T-W-4Ogólna cyrkulacja atmosferyczna i powstawanie układów barycznych.2
T-W-5Klimat i system klimatyczny. Strefy klimatyczne i klasyfikacja klimatów. Charakterystyczne cechy klimatu Polski. Typy pogody w Polsce.2
9

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1Uczestnictwo w zajęciach.9
A-A-2Przygotowanie do sprawdzianów.9
A-A-3Przygotowanie do ćwiczeń5
A-A-4Konsultacje2
25
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1uczestnictwo w zajęciach9
A-L-2Przygotowanie do zajęć14
A-L-3Konsultacje2
25
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestnictwo w wykładach.9
A-W-2Studiowanie literatury i przygotowanie do zaliczenia14
A-W-3Konsultacje2
25
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięOS_1A_C02_W01Student nazywa i charakteryzuje elementy i zjawiska atmosferyczne. Identyfikuje czynniki oraz procesy atmosferyczne kształtujące określone stany pogody i typy klimatu w skali globalnej i regionalnej.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_1A_W03Rozróżnia parametry statystyczne służące do opisu zjawisk i procesów zachodzących w środowisku
OS_1A_W05Identyfikuje zjawiska oraz fizyczne i chemiczne procesy zachodzące w biosferze. Zna podstawy techniki kształtowania środowiska. Zna podstawowy cykl życia urządzeń, obiektów i systemów technicznych związanych z ochroną i kształtowaniem środowiska.
Cel przedmiotuC-1Nabycie wiedzy na temat podstawowych zjawisk i procesów zachodzących w atmosferze.
Treści programoweT-W-1Skład i pionowa budowa atmosfery. Bilans promieniowania Słońca, Ziemi i atmosfery.
T-W-2Bilans cieplny powierzchni czynnej. Temperatura powietrza i gleby.
T-W-3Woda w atmosferze - warunki, procesy i produkty kondensacji pary wodnej. Klimatyczny bilans wodny.
T-W-4Ogólna cyrkulacja atmosferyczna i powstawanie układów barycznych.
T-W-5Klimat i system klimatyczny. Strefy klimatyczne i klasyfikacja klimatów. Charakterystyczne cechy klimatu Polski. Typy pogody w Polsce.
Metody nauczaniaM-1Wykłady informacyjne z wykorzystaniem środków audiowizualnych i multimedialnych, z elementami metod eksponujących (film) i aktywizujących (dyskusja dydaktyczna).
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie treści wykładów.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student nazywa elementy i zjawiska atmosferyczne, ale nie potrafi ich scharakteryzować. Tłumaczy różnice pomiędzy pogodą i klimatem.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięOS_1A_C02_U01Student posiada umiejętność doboru, opracowywania i metod przedstawiania głównych elementów i zjawisk atmosferycznych oraz ich interpretacji przy ocenie czasowej i przestrzennej zmienności pogody i klimatu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_1A_U01Posiada umiejętność wyszukiwania, zrozumienia, analizy i wykorzystywania potrzebnych informacji pochodzących z różnych źródeł i wykorzystuje je w uczeniu się przez całe życie. Potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich, posiada umiejętność stosowania metod analitycznych, symulacyjnych oraz eksperymentalnych.
Cel przedmiotuC-3Nabycie umiejętności opisu i interpretacji zjawisk i procesów meteorologicznych.
C-2Posługiwanie się podstawowymi technikami pomiarów i obserwacji meteorologicznych oraz standardowymi metodami ich opracowania i zastosowania.
Treści programoweT-A-1Organizacja sieci pomiarów i obserwacji meteorologicznych. Zasady prowadzenia pomiarów instrumentalnych i obserwacji wizualnych, reprezentatywność wyników.
T-A-2Przyrządy, metodyka pomiarów oraz opracowania podstawowych elementów i zjawisk meteorologicznych: promieniowania, usłonecznienia, temperatury powietrza i gleby, wilgotności powietrza, opadów atmosferycznych, ciśnienia atmosferycznego oraz kierunku i prędkości wiatru.
T-L-2Graficzne metody prezentacji wyników (klimatogramy, diagramy Waltera-Lietha, tautochrony) i ich interpretacja.
T-L-3Klasyfikacja warunków termicznych wybranej stacji. Ocena zmienności wybranych elementów meteorologicznych w funkcji czasu. Opracowanie warunków anemometrycznych wybranej stacji.
T-L-4Kreślenie map wybranych elementów klimatu.
Metody nauczaniaM-2Ćwiczenia: metody poglądowe i praktyczne, związane z pokazem podstawowych przyrządów meteorologicznych i demonstracją zasad wykonywania pomiarów.
M-3Ćwiczenia: metody eksponujące z użyciem komputera i programowe z wykorzystaniem internetu - serwery pogodowe, analiza map synoptycznych, bazy danych.
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Zaliczenie pisemnych sprawdzianów (część audytoryjna).
S-3Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń z części audytoryjnej.
S-4Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń z części laboratoryjnej.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student zna podstawowe metody opracowania tylko niektórych elementów i zjawisk atmosferycznych i charakteryzuje zaledwie pojedyncze ich cechy.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięOS_1A_C02_K01Ma świadomość ciągłego rozwoju metod opisu zmienności środowiska atmosferycznego, umożliwiających poprawę sprawdzalności prognoz pogody i klimatu i wynikajacą z tego potrzebę podnoszenia swoich kwalifikacji
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_1A_K01Ma świadomość ciągłego rozwoju nauk biologicznych i chemicznych. Dokonuje samooceny własnych kompetencji i chętnie doskonali umiejętności.
Cel przedmiotuC-3Nabycie umiejętności opisu i interpretacji zjawisk i procesów meteorologicznych.
Treści programoweT-L-1Serwisy pogodowe. Analiza i interpretacja map synoptycznych. Prognoza pogody. Źródła danych meteorologicznych, klimatologicznych - światowe bazy danych. Możliwości wykorzystania oraz sposób interpretacji.
T-L-2Graficzne metody prezentacji wyników (klimatogramy, diagramy Waltera-Lietha, tautochrony) i ich interpretacja.
T-L-3Klasyfikacja warunków termicznych wybranej stacji. Ocena zmienności wybranych elementów meteorologicznych w funkcji czasu. Opracowanie warunków anemometrycznych wybranej stacji.
T-L-4Kreślenie map wybranych elementów klimatu.
T-L-5Analiza materiałów źródłowych z zakresu elementów i zjawisk meteorologicznych - Biuletyny IMGW-PIB, atlasy.
Metody nauczaniaM-3Ćwiczenia: metody eksponujące z użyciem komputera i programowe z wykorzystaniem internetu - serwery pogodowe, analiza map synoptycznych, bazy danych.
Sposób ocenyS-4Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń z części laboratoryjnej.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student ma świadomość rozwoju metod opisu środowiska atmosferycznego, ale nie rozumie potrzeby podnoszenia swoich kwalifikacji.
3,5
4,0
4,5
5,0