ZUT - Krajowe Ramy Kwalifikacji / Rok 2016/2017 / Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa / Mikrobiologia stosowana (S1) / Sylabus przedmiotu

Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Mikrobiologia stosowana (S1)

Sylabus przedmiotu Biologia komórki:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów	Mikrobiologia stosowana
Forma studiów	studia stacjonarne	Poziom	pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta	inżynier
Obszary studiów	nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, studiów inżynierskich
Profil	ogólnoakademicki
Moduł	—
Przedmiot	Biologia komórki
Specjalność	przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca	Katedra Fizjologii, Cytobiologii i Proteomiki
Nauczyciel odpowiedzialny	Wiesław Skrzypczak <Wieslaw.Skrzypczak@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane)	4,0	ECTS (formy)	4,0
Forma zaliczenia	zaliczenie	Język	polski
Blok obieralny	—	Grupa obieralna	—

Formy dydaktyczne

Forma dydaktyczna	KOD	Semestr	Godziny	ECTS	Waga	Zaliczenie
wykłady	W	1	30	2,0	0,50	zaliczenie
laboratoria	L	1	30	2,0	0,50	zaliczenie

Wymagania wstępne

KOD	Wymaganie wstępne
W-1	Podstawowa wiedza z zakresu biochemii.
W-2	Podstawowa wiedza z zakresu chemii organicznej.

Cele przedmiotu

KOD	Cel modułu/przedmiotu
C-1	Zapoznanie studentów z budową i zróżnicowaniem komórek.
C-2	Zapoznanie studentów z budową i funkcją błony komórkowej i poszczególnych organelli komórkowych.
C-3	Zapoznanie studentów z wewnątrzkomórkowymi procesami przemiany materii, energii i informacji.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KOD	Treść programowa	Godziny
laboratoria
T-L-1	Tkanki roślinne i zwierzęce - charakterystyka ich komórek. Budowa komórek, a ich czynność. Zróżnicowanie komórek (pro- i eukariota). Mikroskopowy obraz komórek krwi. Gatunkowe różnice w budowie erytrocytów.	2
T-L-2	Błona komórkowa jako bariera między dwoma środowiskami. Znaczenie czynnościowe “płynności” błony komórkowej. Doświadczalne uszkodzenie błony komórkowej erytrocytów. Mechanizm destrukcyjnego wpływu wybranych czynników środowiskowych. Wpływ zmian ciśnienia osmotycznego płynu zewnątrzkomórkowego na kształt i błonę komórkową erytrocytów. Oznaczanie oporności osmotycznej krwinek czerwonych.	4
T-L-3	Molekularny mechanizm skurczu komórki mięśniowej. Budowa i rola białek kurczliwych i regulujących. Jak wyjaśnić zdolność męskich komórek rozrodczych do aktywnego ruchu? Mechanizm diapedezy. Mikroskopowy obraz wybranych komórek tkanki: nabłonkowej, łącznej, mięśniowej i nerwowej.	4
T-L-4	Mechanizm endo- i egzocytozy. Mechanizm pobierania płynu zewnątrzkomórkowego przez komórkę ( pinocytoza). Fagocytoza - podstawowy mechanizm obrony nieswoistej.	2
T-L-5	Budowa i rola gładkiej i szorstkiej siateczki śródplazmatycznej.Wolne rodniki – źródła, negatywne skutki działania, eliminacja.Mitochondria i chloroplasty - podobieństwa i różnice.	2
T-L-6	Organizacja kwasów nukleinowych u pro- i eukariota. Polimeraza i enzymy restrykcyjne. Metody wizualizacji jądra komórkowego i cytoplazmy leukocytów w mikroskopie świetlnym.	4
T-L-7	Pojęcie i klasyfikacja receptorów. Receptory powierzchni komórki. Wewnątrzkomórkowe kaskady sygnalizacyjne. Wtórne przekaźniki. Receptory cytozolowe i jądrowe.	2
T-L-8	Rola białek w komórce. Zarys budowy białek – struktura I, II, III i IV rzędowa. Konformacja białek fibrylarnych i globularnych. Zmiany konformacyjne i ich następstwa, rola białek opiekuńczych. Mechanizm sortowania i adresowania białek w komórce. Degradacja białek, rola lizosomów, proteosomów i ubikwityny. Genom a proteom.	2
T-L-9	Biologiczna „sprzeczność” pomiędzy wielością humoralnych czynników regulujących, a niewielką liczbą mechanizmów przenoszenia informacji wewnątrz komórek. Zależność między ilością liganda a gęstością receptorów komórkowych. Badanie lokalizacji, rozmieszczenia i gęstości wybranych eksteroreceptorów	2
T-L-10	Metabolizm wyspecjalizowanych komórek (wątrobowych, mięśniowych, tłuszczowych). Specyfika metabolizmu brunatnej tkanki tłuszczowej. Wpływ pH i temperatury na aktywność enzymów.	2
T-L-11	Skutki nieprawidłowych podziałów mejotycznych. Apoptoza – programowana śmierć komórek i jej etapy. Nekroza a apoptoza. Transformacja nowotworowa komórek. Teoria struktur dysypatywnych. Analiza mechanizmu przerzutowania. Angiogeneza nowotworowa.	2
T-L-12	Pisemne sprawdzenie wiedzy z zakresu ćwiczeń laboratoryjnych.	2
		30
wykłady
T-W-1	Komórka jako układ termodynamiczny. Cechy żywej komórki (metabolizm, ruch, pobudliwość, wzrost, rozmnażanie). Chemiczne składniki komórki (atomy, cząsteczki, związki chemiczne). Komórkowa teoria życia. Organizacja komórek (błona komórkowa, cytozol, jądro, przedziały wewnątrzkomórkowe). Zróżnicowanie komórek (pro- i eukariota).	2
T-W-2	Błona komórkowa - rys historyczny. Model płynno-mozaikowy. Organizacja błony komórkowej. Dwuwarstwa lipidowa (skład chemiczny, struktura, płynność). Białka błonowe. Biosynteza składników błony. Kora komórki. Warstwa powierzchniowa. Ogólna charakterystyka transportu przez błonę komórkową. Przenośniki błonowe. Kanały jonowe. Źródła energii dla transportu błonowego. Pobudzenie i hamowanie.	4
T-W-3	Struktura, skład i rola cytoplazmy. Podstawowe rodzaje włóknistych struktur cytoszkieletu. Skład i struktura molekularna elementów cytoszkieletu. Mikrotubule-podział, funkcje i lokalizacja w różnych typach komórek. Rola centrosomu w organizacji mikrotubul. Rola białek motorycznych w funkcji mikrtubul. Podział, funkcje i występowanie filamentów pośrednich. Struktura, funkcja i lokalizacja filamentów aktynowych. Mechanizm polimeryzacji aktyny. Wiązanie aktyny z białkami motorycznymi (miozyny) w struktury kurczliwe.	4
T-W-4	Struktura błony siateczki śródplazmatycznej. Gładka i szorstka (ziarnista) siateczka śródpazmatyczna i ich rola w procesach metabolicznych komórek. Rybosomy i polisomy. Rybosomy a translacja. Powstawanie lizosomów. Lizosomy pierwotne i wtórne. Struktura i właściwości lizosomów w różnych komórkach. Lokalizacja i ultrastruktura aparatu Golgiego. Odrębności strukturalne i czynnościowe aparatu Golgiego w komórkach roślinnych i zwierzęcych. Aparat Golgiego a czynność wydzielnicza komórek. Transport pęcherzykowy, egzo- i endocytoza.	4
T-W-5	Budowa i rozmieszczenie mitochondriów komórce. Błony mitochondrialne. Łańcuch oddechowy, fosforylacja oksydacyjna i biosynteza ATP. Udział mitochondriów w przemianach katabolicznych. DNA mitochondrialny i biogeneza mitochondriów. Typy plastydów i ich rola. Chloroplasty, budowa i organizacja. Fotosynteza. Fotosystemy i cykl wiązania węgla.	4
T-W-6	Organizacja, skład chemiczny i podstawowe funkcje jądra komórkowego. Organizacja jądra w poszczególnych fazach cyklu komórkowego. Organizacja i struktura chromatyny. Funkcja i struktura jąderka. Przebieg cyklu komórkowego, interfaza (fazy G1, S, G2 i G0) i mitoza (faza M). Cytokineza. Czas trwania i regulacja cyklu komórkowego, geny, białka i punkty kontrolne. Mitoza. Amitoza. Ogólna charakterystyka podziału mejotycznego.	4
T-W-7	Wymiana materii i energii z otoczeniem. Energia aktywacji i kataliza. Regulacja ilości i aktywności enzymów w komórce. Procesy anaboliczne i kataboliczne - magazynowanie i odzyskiwanie energii. Wykorzystywanie energii przez komórkę. Fosforany bogatoenergetyczne komórki. Budowa, biosynteza i rola ATP. Mechanizmy regulacyjne metabolizmu komórki.	4
T-W-8	Proliferacja (hiperplazja), przerost (hipertrofia) i akrecja. Etapy różnicowania komórek, komórki totipotencjalne, pluripotencjalne, macierzyste i ukierunkowane. Przyczyny różnicowania. Różnicowanie a cykl mitotyczny. Metaplazja, odnowa i przebudowa tkanek i narządów. Starzenie komórek in vivo i in vitro – przyczyny. Limit Hayflicka, telomery i telomeraza. Geny śmierci i życia komórek. Starzenie a śmierć komórek, zmiany morfologiczne i biochemiczne w komórce nekrotycznej.	4
		30

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KOD	Forma aktywności	Godziny
laboratoria
A-L-1	Uczestnictwo w ćwiczeniach.	30
A-L-2	Samodzielne studiowanie tematyki ćwiczeń laboratoryjnych i przygotowanie teoretyczne do wykonania analiz laboratoryjnych.	15
A-L-3	Przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń oraz egzaminu w formie pisemnej.	15
		60
wykłady
A-W-1	Udział studenta w wykładach.	30
A-W-2	Samodzielne studiowanie zagadnień omawianych na wykładach.	30
A-W-3	Przygotowanie się do egzaminu.	30
		90

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KOD	Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1	Wykład informacyjny.
M-2	Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
M-3	Praca w grupach.
M-4	Dyskusja dydaktyczna.

Sposoby oceny

KOD	Sposób oceny
S-1	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - kolokwia cząstkowe oceniane w skali punktowej, od 6 pkt. (ocena dostateczna) do 10 pkt. (ocena bardzo dobra).
S-2	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - ocena pracy studentów w grupach wyrażna ilością punktów zdobytych za poszczególne ćwiczenia (punktacja 0 lub 1)
S-3	Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń - suma punktów za kolokwia oraz ocenę aktywności.
S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie materiału przekazanego na wykładach - sprawdzian pisemny

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
MS_1A_C1_W01 Zna i opisuje podstawowe procesy zachodzące w komórkach żywych.	MS_1A_W05, MS_1A_W03, MS_1A_W07	P1A_W01, R1A_W01, R1A_W03, R1A_W04, R1A_W05, R1A_W06, R1A_W07, R1A_W08	InzA_W02, InzA_W03, InzA_W05	C-1, C-3	T-W-2, T-W-3, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-4, T-W-1, T-L-2, T-L-1, T-L-7, T-L-4, T-L-12, T-L-6, T-L-8, T-L-11, T-L-9, T-L-10, T-L-3, T-L-5	M-2, M-4, M-3, M-1	S-2, S-1, S-4
MS_1A_C1_W02 Zna podstawowe różnice strukturalne i czynnościowe komórek tworzących podstawowe typy tkanek.	MS_1A_W07, MS_1A_W05, MS_1A_W03	P1A_W01, R1A_W01, R1A_W03, R1A_W04, R1A_W05, R1A_W06, R1A_W07, R1A_W08	InzA_W02, InzA_W03, InzA_W05	C-1, C-3	T-L-6, T-L-1, T-W-1, T-L-2, T-W-5, T-L-12, T-L-5, T-W-3, T-L-7, T-W-4, T-L-8, T-L-3, T-W-8, T-W-7, T-L-9, T-L-4, T-W-6, T-L-10, T-W-2, T-L-11	M-2, M-4, M-3, M-1	S-2, S-1, S-4

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
MS_1A_C1_U01 Zna i objaśnia budowę komórek wybranych tkanek oraz charakterystyczne dla nich procesy.	MS_1A_U01, MS_1A_U02, MS_1A_U03	R1A_U01, R1A_U02, R1A_U05, R1A_U07, R1A_U08, R1A_U09, R1A_U10	InzA_U01, InzA_U03	C-3	T-W-1, T-W-3, T-W-5, T-W-2, T-W-4, T-W-8, T-W-7, T-W-6, T-L-7, T-L-3, T-L-1, T-L-8, T-L-5, T-L-11, T-L-4, T-L-6, T-L-10, T-L-12, T-L-2, T-L-9	M-2, M-4, M-3, M-1	S-2, S-1, S-4

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
MS_1A_C1_K01 Wykazuje zrozumienie wybranych procesów zachodzących w żywej komórce i zdolność wykorzystania wiedzy w działalności praktycznej.	MS_1A_K01, MS_1A_K04	R1A_K01, R1A_K02, R1A_K03, R1A_K04, R1A_K05, R1A_K07, R1A_K08	InzA_K01, InzA_K02	C-2, C-3	T-W-7, T-W-8, T-W-1, T-W-2, T-W-5, T-W-3, T-W-6, T-W-4, T-L-7, T-L-9, T-L-3, T-L-12, T-L-1, T-L-10, T-L-2, T-L-4, T-L-8, T-L-6, T-L-11, T-L-5	M-2, M-4, M-3, M-1	S-2, S-1, S-4

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
MS_1A_C1_W01 Zna i opisuje podstawowe procesy zachodzące w komórkach żywych.	2,0	Nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć dotyczących biologii komórki, w stosunku do wiedzy wykazuje obojętność, w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych.
	3,0	Opanował podstawowy materiał programowy, przyswoił zasadnicze treści programowe, wykazuje średnie zainteresowanie zdobywaniem wiedzy, w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów.
	3,5	Opanował podstawowy materiał programowy, wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień dotyczących biologii komórek,przyswoił zasadnicze treści programowe, w stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie, w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów.
	4,0	Opanował w dobrym stopniu materiał programowy, wykazuje zrozumienie wiedzy dotyczącej większości przedmiotowych zagadnień, wykazuje duże zainteresowanie zdobywaniem wiedzy, w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy.
	4,5	Opanował cały materiał programowy, wykazuje zrozumienie wiedzy dotyczącej przedmiotowych zagadnień, wykazuje duże zainteresowanie zdobywaniem wiedzy, w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia istotnych błędów.
	5,0	Zdobyta wiedza wykracza poza materiał programowy, wykazuje bardzo dobre zrozumienie zagadnień dotyczących biologii komórki, wykazuje duże zainteresowanie pogłębianiem wiedzy i ciekawość poznawczą, w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów.
MS_1A_C1_W02 Zna podstawowe różnice strukturalne i czynnościowe komórek tworzących podstawowe typy tkanek.	2,0	Nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć dotyczących biologii komórki, w stosunku do wiedzy wykazuje obojętność, w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych.
	3,0	Opanował podstawowy materiał programowy, przyswoił zasadnicze treści programowe, wykazuje średnie zainteresowanie zdobywaniem wiedzy, w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów.
	3,5	Opanował podstawowy materiał programowy, wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień dotyczących biologii komórek,przyswoił zasadnicze treści programowe, w stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie, w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów.
	4,0	Opanował w dobrym stopniu materiał programowy, wykazuje zrozumienie wiedzy dotyczącej większości przedmiotowych zagadnień, wykazuje duże zainteresowanie zdobywaniem wiedzy, w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy.
	4,5	Opanował cały materiał programowy, wykazuje zrozumienie wiedzy dotyczącej przedmiotowych zagadnień, wykazuje duże zainteresowanie zdobywaniem wiedzy, w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia istotnych błędów.
	5,0	Zdobyta wiedza wykracza poza materiał programowy, wykazuje bardzo dobre zrozumienie zagadnień dotyczących biologii komórki, wykazuje duże zainteresowanie pogłębianiem wiedzy i ciekawość poznawczą, w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
MS_1A_C1_U01 Zna i objaśnia budowę komórek wybranych tkanek oraz charakterystyczne dla nich procesy.	2,0	Student nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowania zleconej pracy, nie potrafi wykorzystać zdobytej wiedzy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Nie potrafi samodzielnie formułować problemów, z dużą pomocą nauczyciela rozwiązuje powierzone zadania teoretyczne i praktyczne, w miernym stopniu potrafi wykorzystać techniki analityczne, ma dużą trudność w podejmowaniu decyzji.
	3,5	W dostatecznym stopniu potrafi formułować problemy, z pomocą nauczyciela rozwiązuje powierzone zadania teoretyczne i praktyczne, w dostatecznym stopniu potrafi przeprowadzić podstawowe prace analityczne, wykazuje inicjatywę w organizowaniu pracy zespołowej.
	4,0	Potrafi formułować problemy teoretyczne i praktyczne i podejmuje próby ich rozwiązania, z pomocą nauczyciela potrafi przeprowadzić podstawowe analizy biologiczne, dobrze planuje pracę własną i wykazuje inicjatywę w organizowaniu pracy zespołowej.
	4,5	Samodzielnie potrafi rozwiązać większość problemów związanych z powierzoną pracą, zarówno teoretycznych jak i praktycznych, potrafi poszerzać wiedzę i ją przekazywać, posiada umiejętność wykonywania podstawowych analiz laboratoryjnych, potrafi koordynować pracę zespołu.
	5,0	Samodzielnie potrafi rozwiązać problemy teoretyczne i praktyczne związane z powierzoną pracą, prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe również obcojęzyczne, potrafi poszerzać wiedzę i ją przekazywać, posiada umiejętność wykonywania podstawowych analiz laboratoryjnych, potrafi planować i koordynować pracę zespołu, wykazuje się kreatywnością.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
MS_1A_C1_K01 Wykazuje zrozumienie wybranych procesów zachodzących w żywej komórce i zdolność wykorzystania wiedzy w działalności praktycznej.	2,0	Nie potrafi postępować zgodnie z zasadami etyki zawodowej, nie wykazuje wrażliwości w kontakcie z przyrodą ożywioną, wykazuję małą dbałość w pracy zespołowej, jest mało aktywny na polu zawodowym.
	3,0	Jest otwarty na nowe inicjatywy, jednak jest mało kreatywny; potrafi zachowywać właściwe relacje z otoczeniem,jednak ma trudności z przestrzeganiem zasad etyki zawodowej; świadomość roli społecznej jest stosunkowo ograniczona.
	3,5	Wykazuje kreatywność, potrafi zachowywać właściwe relacje z otoczeniem, zachowuje dostateczną dbałość w trakcie wykonywanej pracy, w dostatecznym stopniu przestrzega zasad etyki zawodowej, wykazuje niewielką zdolność do odegrania istotnej roli społecznej.
	4,0	Jest osobą dość kreatywną, zachowje właściwe relacje z otoczeniem, wykazuje się samodyscypliną w trakcie wykonywania powierzonej pracy, przestrzega zasad etyki zawodowej, wykazuje niewielką zdolność do odegrania istotnej roli społecznej.
	4,5	Wykazuje kreatywność, potrafi zachowywać dobre relacje z otoczeniem i wykazuje dużą zdolność do odegrania istotnej roli społecznej, w wykonywaniu zadań jest zdeterminowany i przestrzega zasad etyki zawodowej.
	5,0	Wykazuje się dużą kreatywnością i otwartością na otoczenie z którym zachowuje bardzo dobre relacje, przestrzega zasad etyki zawodowej, jest odpowiedzialny i wykazuje cechy lidera życia społecznego.

Literatura podstawowa

Alberts B i wsp., Podstawy biologii komórki (tom 1. i 2.), Naukowe PWN, Warszawa, 2005, wyd. II
Kawiak J., Zabel M., Seminarium z cytofizjologii dla studentów medycyny, weterynarii i biologii., Wydawnictwo medyczne Urban & Partner, Wrocław, 2002
Kilarski W., Strukturalne podstawy biologii komórki., Naukowe PWN, Warszawa, 2003

Literatura dodatkowa

Fuller G.M., Shields D., Podstawy molekularne biologii komórki. Aspekty medyczne., Lekarskie PZWL, Warszawa, 2000, wyd. I
Kłyszejko-Stefanowicz L., Cytobiochemia. Biochemia niektórych struktur komórkowych., Naukowe PWN, Warszawa, 2002

Treści programowe - laboratoria

KOD	Treść programowa	Godziny
T-L-1	Tkanki roślinne i zwierzęce - charakterystyka ich komórek. Budowa komórek, a ich czynność. Zróżnicowanie komórek (pro- i eukariota). Mikroskopowy obraz komórek krwi. Gatunkowe różnice w budowie erytrocytów.	2
T-L-2	Błona komórkowa jako bariera między dwoma środowiskami. Znaczenie czynnościowe “płynności” błony komórkowej. Doświadczalne uszkodzenie błony komórkowej erytrocytów. Mechanizm destrukcyjnego wpływu wybranych czynników środowiskowych. Wpływ zmian ciśnienia osmotycznego płynu zewnątrzkomórkowego na kształt i błonę komórkową erytrocytów. Oznaczanie oporności osmotycznej krwinek czerwonych.	4
T-L-3	Molekularny mechanizm skurczu komórki mięśniowej. Budowa i rola białek kurczliwych i regulujących. Jak wyjaśnić zdolność męskich komórek rozrodczych do aktywnego ruchu? Mechanizm diapedezy. Mikroskopowy obraz wybranych komórek tkanki: nabłonkowej, łącznej, mięśniowej i nerwowej.	4
T-L-4	Mechanizm endo- i egzocytozy. Mechanizm pobierania płynu zewnątrzkomórkowego przez komórkę ( pinocytoza). Fagocytoza - podstawowy mechanizm obrony nieswoistej.	2
T-L-5	Budowa i rola gładkiej i szorstkiej siateczki śródplazmatycznej.Wolne rodniki – źródła, negatywne skutki działania, eliminacja.Mitochondria i chloroplasty - podobieństwa i różnice.	2
T-L-6	Organizacja kwasów nukleinowych u pro- i eukariota. Polimeraza i enzymy restrykcyjne. Metody wizualizacji jądra komórkowego i cytoplazmy leukocytów w mikroskopie świetlnym.	4
T-L-7	Pojęcie i klasyfikacja receptorów. Receptory powierzchni komórki. Wewnątrzkomórkowe kaskady sygnalizacyjne. Wtórne przekaźniki. Receptory cytozolowe i jądrowe.	2
T-L-8	Rola białek w komórce. Zarys budowy białek – struktura I, II, III i IV rzędowa. Konformacja białek fibrylarnych i globularnych. Zmiany konformacyjne i ich następstwa, rola białek opiekuńczych. Mechanizm sortowania i adresowania białek w komórce. Degradacja białek, rola lizosomów, proteosomów i ubikwityny. Genom a proteom.	2
T-L-9	Biologiczna „sprzeczność” pomiędzy wielością humoralnych czynników regulujących, a niewielką liczbą mechanizmów przenoszenia informacji wewnątrz komórek. Zależność między ilością liganda a gęstością receptorów komórkowych. Badanie lokalizacji, rozmieszczenia i gęstości wybranych eksteroreceptorów	2
T-L-10	Metabolizm wyspecjalizowanych komórek (wątrobowych, mięśniowych, tłuszczowych). Specyfika metabolizmu brunatnej tkanki tłuszczowej. Wpływ pH i temperatury na aktywność enzymów.	2
T-L-11	Skutki nieprawidłowych podziałów mejotycznych. Apoptoza – programowana śmierć komórek i jej etapy. Nekroza a apoptoza. Transformacja nowotworowa komórek. Teoria struktur dysypatywnych. Analiza mechanizmu przerzutowania. Angiogeneza nowotworowa.	2
T-L-12	Pisemne sprawdzenie wiedzy z zakresu ćwiczeń laboratoryjnych.	2
		30

Treści programowe - wykłady

KOD	Treść programowa	Godziny
T-W-1	Komórka jako układ termodynamiczny. Cechy żywej komórki (metabolizm, ruch, pobudliwość, wzrost, rozmnażanie). Chemiczne składniki komórki (atomy, cząsteczki, związki chemiczne). Komórkowa teoria życia. Organizacja komórek (błona komórkowa, cytozol, jądro, przedziały wewnątrzkomórkowe). Zróżnicowanie komórek (pro- i eukariota).	2
T-W-2	Błona komórkowa - rys historyczny. Model płynno-mozaikowy. Organizacja błony komórkowej. Dwuwarstwa lipidowa (skład chemiczny, struktura, płynność). Białka błonowe. Biosynteza składników błony. Kora komórki. Warstwa powierzchniowa. Ogólna charakterystyka transportu przez błonę komórkową. Przenośniki błonowe. Kanały jonowe. Źródła energii dla transportu błonowego. Pobudzenie i hamowanie.	4
T-W-3	Struktura, skład i rola cytoplazmy. Podstawowe rodzaje włóknistych struktur cytoszkieletu. Skład i struktura molekularna elementów cytoszkieletu. Mikrotubule-podział, funkcje i lokalizacja w różnych typach komórek. Rola centrosomu w organizacji mikrotubul. Rola białek motorycznych w funkcji mikrtubul. Podział, funkcje i występowanie filamentów pośrednich. Struktura, funkcja i lokalizacja filamentów aktynowych. Mechanizm polimeryzacji aktyny. Wiązanie aktyny z białkami motorycznymi (miozyny) w struktury kurczliwe.	4
T-W-4	Struktura błony siateczki śródplazmatycznej. Gładka i szorstka (ziarnista) siateczka śródpazmatyczna i ich rola w procesach metabolicznych komórek. Rybosomy i polisomy. Rybosomy a translacja. Powstawanie lizosomów. Lizosomy pierwotne i wtórne. Struktura i właściwości lizosomów w różnych komórkach. Lokalizacja i ultrastruktura aparatu Golgiego. Odrębności strukturalne i czynnościowe aparatu Golgiego w komórkach roślinnych i zwierzęcych. Aparat Golgiego a czynność wydzielnicza komórek. Transport pęcherzykowy, egzo- i endocytoza.	4
T-W-5	Budowa i rozmieszczenie mitochondriów komórce. Błony mitochondrialne. Łańcuch oddechowy, fosforylacja oksydacyjna i biosynteza ATP. Udział mitochondriów w przemianach katabolicznych. DNA mitochondrialny i biogeneza mitochondriów. Typy plastydów i ich rola. Chloroplasty, budowa i organizacja. Fotosynteza. Fotosystemy i cykl wiązania węgla.	4
T-W-6	Organizacja, skład chemiczny i podstawowe funkcje jądra komórkowego. Organizacja jądra w poszczególnych fazach cyklu komórkowego. Organizacja i struktura chromatyny. Funkcja i struktura jąderka. Przebieg cyklu komórkowego, interfaza (fazy G1, S, G2 i G0) i mitoza (faza M). Cytokineza. Czas trwania i regulacja cyklu komórkowego, geny, białka i punkty kontrolne. Mitoza. Amitoza. Ogólna charakterystyka podziału mejotycznego.	4
T-W-7	Wymiana materii i energii z otoczeniem. Energia aktywacji i kataliza. Regulacja ilości i aktywności enzymów w komórce. Procesy anaboliczne i kataboliczne - magazynowanie i odzyskiwanie energii. Wykorzystywanie energii przez komórkę. Fosforany bogatoenergetyczne komórki. Budowa, biosynteza i rola ATP. Mechanizmy regulacyjne metabolizmu komórki.	4
T-W-8	Proliferacja (hiperplazja), przerost (hipertrofia) i akrecja. Etapy różnicowania komórek, komórki totipotencjalne, pluripotencjalne, macierzyste i ukierunkowane. Przyczyny różnicowania. Różnicowanie a cykl mitotyczny. Metaplazja, odnowa i przebudowa tkanek i narządów. Starzenie komórek in vivo i in vitro – przyczyny. Limit Hayflicka, telomery i telomeraza. Geny śmierci i życia komórek. Starzenie a śmierć komórek, zmiany morfologiczne i biochemiczne w komórce nekrotycznej.	4
		30

Formy aktywności - laboratoria

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-L-1	Uczestnictwo w ćwiczeniach.	30
A-L-2	Samodzielne studiowanie tematyki ćwiczeń laboratoryjnych i przygotowanie teoretyczne do wykonania analiz laboratoryjnych.	15
A-L-3	Przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń oraz egzaminu w formie pisemnej.	15
		60

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-W-1	Udział studenta w wykładach.	30
A-W-2	Samodzielne studiowanie zagadnień omawianych na wykładach.	30
A-W-3	Przygotowanie się do egzaminu.	30
		90

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	MS_1A_C1_W01	Zna i opisuje podstawowe procesy zachodzące w komórkach żywych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	MS_1A_W05	Ma wiedzę dotyczącą czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych (mikroorganizmów, grzybów, parazytów i szkodników) występujących w żywności, nowoczesnych metod ich wykrywania, wpływu tych czynników na jakość i bezpieczeństwo zdrowotne żywności.
	MS_1A_W03	Ma podstawową wiedzę w zakresie ekologii i ochrony środowiska, roli i różnorodności biologicznej w biosferze oraz procesach w niej zachodzących. Zna niezbędne narzędzia, metody i techniki do kształtownia środowiska.
	MS_1A_W07	Ma podstawową wiedzę na temat mikroorganizmów i procesów zachodzęcych z ich udziałem w różnych gałęziach przemysłu i rolnictwa
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_W01	rozumie podstawowe zjawiska i procesy przyrodnicze
	R1A_W01	ma podstawową wiedzę z zakresu biologii, chemii, matematyki, fizyki i nauk pokrewnych dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
	R1A_W03	ma ogólną wiedzę na temat biosfery, chemicznych i fizycznych procesów w niej zachodzących, właściwości surowców roślinnych i zwierzęcych, podstaw techniki i kształtowania środowiska dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
	R1A_W04	ma wiedzą ogólną o funkcjonowaniu organizmów żywych na różnych poziomach złożoności, przyrody nieożywionej oraz o technicznych zadaniach inżynierskich dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
	R1A_W05	wykazuje znajomość podstawowych metod, technik, technologii, narządzi i materiałów pozwalających wykorzystać i kształtować potencjał przyrody w celu poprawy jakości życia człowieka
	R1A_W06	ma wiedzę o roli i znaczeniu środowiska przyrodniczego i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej oraz jego zagrożeniach
	R1A_W07	ma podstawową wiedzę na temat stanu i czynników determinujących funkcjonowanie i rozwój obszarów wiejskich
	R1A_W08	zna i rozumie podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności przemysłowej i prawa autorskiego; potrafi korzystać z zasobów informacji patentowej
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	InzA_W02	zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
	InzA_W03	ma podstawową wiedzę niezbędną do rozumienia społecznych, ekonomicznych, prawnych i innych uwarunkowań działalności inżynierskiej
	InzA_W05	zna typowe technologie inżynierskie w zakresie studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z budową i zróżnicowaniem komórek.
Cel przedmiotu	C-3	Zapoznanie studentów z wewnątrzkomórkowymi procesami przemiany materii, energii i informacji.
Treści programowe	T-W-2	Błona komórkowa - rys historyczny. Model płynno-mozaikowy. Organizacja błony komórkowej. Dwuwarstwa lipidowa (skład chemiczny, struktura, płynność). Białka błonowe. Biosynteza składników błony. Kora komórki. Warstwa powierzchniowa. Ogólna charakterystyka transportu przez błonę komórkową. Przenośniki błonowe. Kanały jonowe. Źródła energii dla transportu błonowego. Pobudzenie i hamowanie.
	T-W-3	Struktura, skład i rola cytoplazmy. Podstawowe rodzaje włóknistych struktur cytoszkieletu. Skład i struktura molekularna elementów cytoszkieletu. Mikrotubule-podział, funkcje i lokalizacja w różnych typach komórek. Rola centrosomu w organizacji mikrotubul. Rola białek motorycznych w funkcji mikrtubul. Podział, funkcje i występowanie filamentów pośrednich. Struktura, funkcja i lokalizacja filamentów aktynowych. Mechanizm polimeryzacji aktyny. Wiązanie aktyny z białkami motorycznymi (miozyny) w struktury kurczliwe.
	T-W-5	Budowa i rozmieszczenie mitochondriów komórce. Błony mitochondrialne. Łańcuch oddechowy, fosforylacja oksydacyjna i biosynteza ATP. Udział mitochondriów w przemianach katabolicznych. DNA mitochondrialny i biogeneza mitochondriów. Typy plastydów i ich rola. Chloroplasty, budowa i organizacja. Fotosynteza. Fotosystemy i cykl wiązania węgla.
	T-W-6	Organizacja, skład chemiczny i podstawowe funkcje jądra komórkowego. Organizacja jądra w poszczególnych fazach cyklu komórkowego. Organizacja i struktura chromatyny. Funkcja i struktura jąderka. Przebieg cyklu komórkowego, interfaza (fazy G1, S, G2 i G0) i mitoza (faza M). Cytokineza. Czas trwania i regulacja cyklu komórkowego, geny, białka i punkty kontrolne. Mitoza. Amitoza. Ogólna charakterystyka podziału mejotycznego.
	T-W-7	Wymiana materii i energii z otoczeniem. Energia aktywacji i kataliza. Regulacja ilości i aktywności enzymów w komórce. Procesy anaboliczne i kataboliczne - magazynowanie i odzyskiwanie energii. Wykorzystywanie energii przez komórkę. Fosforany bogatoenergetyczne komórki. Budowa, biosynteza i rola ATP. Mechanizmy regulacyjne metabolizmu komórki.
	T-W-8	Proliferacja (hiperplazja), przerost (hipertrofia) i akrecja. Etapy różnicowania komórek, komórki totipotencjalne, pluripotencjalne, macierzyste i ukierunkowane. Przyczyny różnicowania. Różnicowanie a cykl mitotyczny. Metaplazja, odnowa i przebudowa tkanek i narządów. Starzenie komórek in vivo i in vitro – przyczyny. Limit Hayflicka, telomery i telomeraza. Geny śmierci i życia komórek. Starzenie a śmierć komórek, zmiany morfologiczne i biochemiczne w komórce nekrotycznej.
	T-W-4	Struktura błony siateczki śródplazmatycznej. Gładka i szorstka (ziarnista) siateczka śródpazmatyczna i ich rola w procesach metabolicznych komórek. Rybosomy i polisomy. Rybosomy a translacja. Powstawanie lizosomów. Lizosomy pierwotne i wtórne. Struktura i właściwości lizosomów w różnych komórkach. Lokalizacja i ultrastruktura aparatu Golgiego. Odrębności strukturalne i czynnościowe aparatu Golgiego w komórkach roślinnych i zwierzęcych. Aparat Golgiego a czynność wydzielnicza komórek. Transport pęcherzykowy, egzo- i endocytoza.
	T-W-1	Komórka jako układ termodynamiczny. Cechy żywej komórki (metabolizm, ruch, pobudliwość, wzrost, rozmnażanie). Chemiczne składniki komórki (atomy, cząsteczki, związki chemiczne). Komórkowa teoria życia. Organizacja komórek (błona komórkowa, cytozol, jądro, przedziały wewnątrzkomórkowe). Zróżnicowanie komórek (pro- i eukariota).
	T-L-2	Błona komórkowa jako bariera między dwoma środowiskami. Znaczenie czynnościowe “płynności” błony komórkowej. Doświadczalne uszkodzenie błony komórkowej erytrocytów. Mechanizm destrukcyjnego wpływu wybranych czynników środowiskowych. Wpływ zmian ciśnienia osmotycznego płynu zewnątrzkomórkowego na kształt i błonę komórkową erytrocytów. Oznaczanie oporności osmotycznej krwinek czerwonych.
	T-L-1	Tkanki roślinne i zwierzęce - charakterystyka ich komórek. Budowa komórek, a ich czynność. Zróżnicowanie komórek (pro- i eukariota). Mikroskopowy obraz komórek krwi. Gatunkowe różnice w budowie erytrocytów.
	T-L-7	Pojęcie i klasyfikacja receptorów. Receptory powierzchni komórki. Wewnątrzkomórkowe kaskady sygnalizacyjne. Wtórne przekaźniki. Receptory cytozolowe i jądrowe.
	T-L-4	Mechanizm endo- i egzocytozy. Mechanizm pobierania płynu zewnątrzkomórkowego przez komórkę ( pinocytoza). Fagocytoza - podstawowy mechanizm obrony nieswoistej.
	T-L-12	Pisemne sprawdzenie wiedzy z zakresu ćwiczeń laboratoryjnych.
	T-L-6	Organizacja kwasów nukleinowych u pro- i eukariota. Polimeraza i enzymy restrykcyjne. Metody wizualizacji jądra komórkowego i cytoplazmy leukocytów w mikroskopie świetlnym.
	T-L-8	Rola białek w komórce. Zarys budowy białek – struktura I, II, III i IV rzędowa. Konformacja białek fibrylarnych i globularnych. Zmiany konformacyjne i ich następstwa, rola białek opiekuńczych. Mechanizm sortowania i adresowania białek w komórce. Degradacja białek, rola lizosomów, proteosomów i ubikwityny. Genom a proteom.
	T-L-11	Skutki nieprawidłowych podziałów mejotycznych. Apoptoza – programowana śmierć komórek i jej etapy. Nekroza a apoptoza. Transformacja nowotworowa komórek. Teoria struktur dysypatywnych. Analiza mechanizmu przerzutowania. Angiogeneza nowotworowa.
	T-L-9	Biologiczna „sprzeczność” pomiędzy wielością humoralnych czynników regulujących, a niewielką liczbą mechanizmów przenoszenia informacji wewnątrz komórek. Zależność między ilością liganda a gęstością receptorów komórkowych. Badanie lokalizacji, rozmieszczenia i gęstości wybranych eksteroreceptorów
	T-L-10	Metabolizm wyspecjalizowanych komórek (wątrobowych, mięśniowych, tłuszczowych). Specyfika metabolizmu brunatnej tkanki tłuszczowej. Wpływ pH i temperatury na aktywność enzymów.
	T-L-3	Molekularny mechanizm skurczu komórki mięśniowej. Budowa i rola białek kurczliwych i regulujących. Jak wyjaśnić zdolność męskich komórek rozrodczych do aktywnego ruchu? Mechanizm diapedezy. Mikroskopowy obraz wybranych komórek tkanki: nabłonkowej, łącznej, mięśniowej i nerwowej.
	T-L-5	Budowa i rola gładkiej i szorstkiej siateczki śródplazmatycznej.Wolne rodniki – źródła, negatywne skutki działania, eliminacja.Mitochondria i chloroplasty - podobieństwa i różnice.
Metody nauczania	M-2	Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
	M-3	Praca w grupach.
	M-1	Wykład informacyjny.
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - ocena pracy studentów w grupach wyrażna ilością punktów zdobytych za poszczególne ćwiczenia (punktacja 0 lub 1)
	S-1	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - kolokwia cząstkowe oceniane w skali punktowej, od 6 pkt. (ocena dostateczna) do 10 pkt. (ocena bardzo dobra).
	S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie materiału przekazanego na wykładach - sprawdzian pisemny
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć dotyczących biologii komórki, w stosunku do wiedzy wykazuje obojętność, w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych.
	3,0	Opanował podstawowy materiał programowy, przyswoił zasadnicze treści programowe, wykazuje średnie zainteresowanie zdobywaniem wiedzy, w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów.
	3,5	Opanował podstawowy materiał programowy, wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień dotyczących biologii komórek,przyswoił zasadnicze treści programowe, w stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie, w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów.
	4,0	Opanował w dobrym stopniu materiał programowy, wykazuje zrozumienie wiedzy dotyczącej większości przedmiotowych zagadnień, wykazuje duże zainteresowanie zdobywaniem wiedzy, w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy.
	4,5	Opanował cały materiał programowy, wykazuje zrozumienie wiedzy dotyczącej przedmiotowych zagadnień, wykazuje duże zainteresowanie zdobywaniem wiedzy, w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia istotnych błędów.
	5,0	Zdobyta wiedza wykracza poza materiał programowy, wykazuje bardzo dobre zrozumienie zagadnień dotyczących biologii komórki, wykazuje duże zainteresowanie pogłębianiem wiedzy i ciekawość poznawczą, w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	MS_1A_C1_W02	Zna podstawowe różnice strukturalne i czynnościowe komórek tworzących podstawowe typy tkanek.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	MS_1A_W07	Ma podstawową wiedzę na temat mikroorganizmów i procesów zachodzęcych z ich udziałem w różnych gałęziach przemysłu i rolnictwa
	MS_1A_W05	Ma wiedzę dotyczącą czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych (mikroorganizmów, grzybów, parazytów i szkodników) występujących w żywności, nowoczesnych metod ich wykrywania, wpływu tych czynników na jakość i bezpieczeństwo zdrowotne żywności.
	MS_1A_W03	Ma podstawową wiedzę w zakresie ekologii i ochrony środowiska, roli i różnorodności biologicznej w biosferze oraz procesach w niej zachodzących. Zna niezbędne narzędzia, metody i techniki do kształtownia środowiska.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_W01	rozumie podstawowe zjawiska i procesy przyrodnicze
	R1A_W01	ma podstawową wiedzę z zakresu biologii, chemii, matematyki, fizyki i nauk pokrewnych dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
	R1A_W03	ma ogólną wiedzę na temat biosfery, chemicznych i fizycznych procesów w niej zachodzących, właściwości surowców roślinnych i zwierzęcych, podstaw techniki i kształtowania środowiska dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
	R1A_W04	ma wiedzą ogólną o funkcjonowaniu organizmów żywych na różnych poziomach złożoności, przyrody nieożywionej oraz o technicznych zadaniach inżynierskich dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
	R1A_W05	wykazuje znajomość podstawowych metod, technik, technologii, narządzi i materiałów pozwalających wykorzystać i kształtować potencjał przyrody w celu poprawy jakości życia człowieka
	R1A_W06	ma wiedzę o roli i znaczeniu środowiska przyrodniczego i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej oraz jego zagrożeniach
	R1A_W07	ma podstawową wiedzę na temat stanu i czynników determinujących funkcjonowanie i rozwój obszarów wiejskich
	R1A_W08	zna i rozumie podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności przemysłowej i prawa autorskiego; potrafi korzystać z zasobów informacji patentowej
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	InzA_W02	zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
	InzA_W03	ma podstawową wiedzę niezbędną do rozumienia społecznych, ekonomicznych, prawnych i innych uwarunkowań działalności inżynierskiej
	InzA_W05	zna typowe technologie inżynierskie w zakresie studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z budową i zróżnicowaniem komórek.
Cel przedmiotu	C-3	Zapoznanie studentów z wewnątrzkomórkowymi procesami przemiany materii, energii i informacji.
Treści programowe	T-L-6	Organizacja kwasów nukleinowych u pro- i eukariota. Polimeraza i enzymy restrykcyjne. Metody wizualizacji jądra komórkowego i cytoplazmy leukocytów w mikroskopie świetlnym.
	T-L-1	Tkanki roślinne i zwierzęce - charakterystyka ich komórek. Budowa komórek, a ich czynność. Zróżnicowanie komórek (pro- i eukariota). Mikroskopowy obraz komórek krwi. Gatunkowe różnice w budowie erytrocytów.
	T-W-1	Komórka jako układ termodynamiczny. Cechy żywej komórki (metabolizm, ruch, pobudliwość, wzrost, rozmnażanie). Chemiczne składniki komórki (atomy, cząsteczki, związki chemiczne). Komórkowa teoria życia. Organizacja komórek (błona komórkowa, cytozol, jądro, przedziały wewnątrzkomórkowe). Zróżnicowanie komórek (pro- i eukariota).
	T-L-2	Błona komórkowa jako bariera między dwoma środowiskami. Znaczenie czynnościowe “płynności” błony komórkowej. Doświadczalne uszkodzenie błony komórkowej erytrocytów. Mechanizm destrukcyjnego wpływu wybranych czynników środowiskowych. Wpływ zmian ciśnienia osmotycznego płynu zewnątrzkomórkowego na kształt i błonę komórkową erytrocytów. Oznaczanie oporności osmotycznej krwinek czerwonych.
	T-W-5	Budowa i rozmieszczenie mitochondriów komórce. Błony mitochondrialne. Łańcuch oddechowy, fosforylacja oksydacyjna i biosynteza ATP. Udział mitochondriów w przemianach katabolicznych. DNA mitochondrialny i biogeneza mitochondriów. Typy plastydów i ich rola. Chloroplasty, budowa i organizacja. Fotosynteza. Fotosystemy i cykl wiązania węgla.
	T-L-12	Pisemne sprawdzenie wiedzy z zakresu ćwiczeń laboratoryjnych.
	T-L-5	Budowa i rola gładkiej i szorstkiej siateczki śródplazmatycznej.Wolne rodniki – źródła, negatywne skutki działania, eliminacja.Mitochondria i chloroplasty - podobieństwa i różnice.
	T-W-3	Struktura, skład i rola cytoplazmy. Podstawowe rodzaje włóknistych struktur cytoszkieletu. Skład i struktura molekularna elementów cytoszkieletu. Mikrotubule-podział, funkcje i lokalizacja w różnych typach komórek. Rola centrosomu w organizacji mikrotubul. Rola białek motorycznych w funkcji mikrtubul. Podział, funkcje i występowanie filamentów pośrednich. Struktura, funkcja i lokalizacja filamentów aktynowych. Mechanizm polimeryzacji aktyny. Wiązanie aktyny z białkami motorycznymi (miozyny) w struktury kurczliwe.
	T-L-7	Pojęcie i klasyfikacja receptorów. Receptory powierzchni komórki. Wewnątrzkomórkowe kaskady sygnalizacyjne. Wtórne przekaźniki. Receptory cytozolowe i jądrowe.
	T-W-4	Struktura błony siateczki śródplazmatycznej. Gładka i szorstka (ziarnista) siateczka śródpazmatyczna i ich rola w procesach metabolicznych komórek. Rybosomy i polisomy. Rybosomy a translacja. Powstawanie lizosomów. Lizosomy pierwotne i wtórne. Struktura i właściwości lizosomów w różnych komórkach. Lokalizacja i ultrastruktura aparatu Golgiego. Odrębności strukturalne i czynnościowe aparatu Golgiego w komórkach roślinnych i zwierzęcych. Aparat Golgiego a czynność wydzielnicza komórek. Transport pęcherzykowy, egzo- i endocytoza.
	T-L-8	Rola białek w komórce. Zarys budowy białek – struktura I, II, III i IV rzędowa. Konformacja białek fibrylarnych i globularnych. Zmiany konformacyjne i ich następstwa, rola białek opiekuńczych. Mechanizm sortowania i adresowania białek w komórce. Degradacja białek, rola lizosomów, proteosomów i ubikwityny. Genom a proteom.
	T-L-3	Molekularny mechanizm skurczu komórki mięśniowej. Budowa i rola białek kurczliwych i regulujących. Jak wyjaśnić zdolność męskich komórek rozrodczych do aktywnego ruchu? Mechanizm diapedezy. Mikroskopowy obraz wybranych komórek tkanki: nabłonkowej, łącznej, mięśniowej i nerwowej.
	T-W-8	Proliferacja (hiperplazja), przerost (hipertrofia) i akrecja. Etapy różnicowania komórek, komórki totipotencjalne, pluripotencjalne, macierzyste i ukierunkowane. Przyczyny różnicowania. Różnicowanie a cykl mitotyczny. Metaplazja, odnowa i przebudowa tkanek i narządów. Starzenie komórek in vivo i in vitro – przyczyny. Limit Hayflicka, telomery i telomeraza. Geny śmierci i życia komórek. Starzenie a śmierć komórek, zmiany morfologiczne i biochemiczne w komórce nekrotycznej.
	T-W-7	Wymiana materii i energii z otoczeniem. Energia aktywacji i kataliza. Regulacja ilości i aktywności enzymów w komórce. Procesy anaboliczne i kataboliczne - magazynowanie i odzyskiwanie energii. Wykorzystywanie energii przez komórkę. Fosforany bogatoenergetyczne komórki. Budowa, biosynteza i rola ATP. Mechanizmy regulacyjne metabolizmu komórki.
	T-L-9	Biologiczna „sprzeczność” pomiędzy wielością humoralnych czynników regulujących, a niewielką liczbą mechanizmów przenoszenia informacji wewnątrz komórek. Zależność między ilością liganda a gęstością receptorów komórkowych. Badanie lokalizacji, rozmieszczenia i gęstości wybranych eksteroreceptorów
	T-L-4	Mechanizm endo- i egzocytozy. Mechanizm pobierania płynu zewnątrzkomórkowego przez komórkę ( pinocytoza). Fagocytoza - podstawowy mechanizm obrony nieswoistej.
	T-W-6	Organizacja, skład chemiczny i podstawowe funkcje jądra komórkowego. Organizacja jądra w poszczególnych fazach cyklu komórkowego. Organizacja i struktura chromatyny. Funkcja i struktura jąderka. Przebieg cyklu komórkowego, interfaza (fazy G1, S, G2 i G0) i mitoza (faza M). Cytokineza. Czas trwania i regulacja cyklu komórkowego, geny, białka i punkty kontrolne. Mitoza. Amitoza. Ogólna charakterystyka podziału mejotycznego.
	T-L-10	Metabolizm wyspecjalizowanych komórek (wątrobowych, mięśniowych, tłuszczowych). Specyfika metabolizmu brunatnej tkanki tłuszczowej. Wpływ pH i temperatury na aktywność enzymów.
	T-W-2	Błona komórkowa - rys historyczny. Model płynno-mozaikowy. Organizacja błony komórkowej. Dwuwarstwa lipidowa (skład chemiczny, struktura, płynność). Białka błonowe. Biosynteza składników błony. Kora komórki. Warstwa powierzchniowa. Ogólna charakterystyka transportu przez błonę komórkową. Przenośniki błonowe. Kanały jonowe. Źródła energii dla transportu błonowego. Pobudzenie i hamowanie.
	T-L-11	Skutki nieprawidłowych podziałów mejotycznych. Apoptoza – programowana śmierć komórek i jej etapy. Nekroza a apoptoza. Transformacja nowotworowa komórek. Teoria struktur dysypatywnych. Analiza mechanizmu przerzutowania. Angiogeneza nowotworowa.
Metody nauczania	M-2	Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
	M-3	Praca w grupach.
	M-1	Wykład informacyjny.
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - ocena pracy studentów w grupach wyrażna ilością punktów zdobytych za poszczególne ćwiczenia (punktacja 0 lub 1)
	S-1	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - kolokwia cząstkowe oceniane w skali punktowej, od 6 pkt. (ocena dostateczna) do 10 pkt. (ocena bardzo dobra).
	S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie materiału przekazanego na wykładach - sprawdzian pisemny
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć dotyczących biologii komórki, w stosunku do wiedzy wykazuje obojętność, w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych.
	3,0	Opanował podstawowy materiał programowy, przyswoił zasadnicze treści programowe, wykazuje średnie zainteresowanie zdobywaniem wiedzy, w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów.
	3,5	Opanował podstawowy materiał programowy, wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień dotyczących biologii komórek,przyswoił zasadnicze treści programowe, w stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie, w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów.
	4,0	Opanował w dobrym stopniu materiał programowy, wykazuje zrozumienie wiedzy dotyczącej większości przedmiotowych zagadnień, wykazuje duże zainteresowanie zdobywaniem wiedzy, w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy.
	4,5	Opanował cały materiał programowy, wykazuje zrozumienie wiedzy dotyczącej przedmiotowych zagadnień, wykazuje duże zainteresowanie zdobywaniem wiedzy, w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia istotnych błędów.
	5,0	Zdobyta wiedza wykracza poza materiał programowy, wykazuje bardzo dobre zrozumienie zagadnień dotyczących biologii komórki, wykazuje duże zainteresowanie pogłębianiem wiedzy i ciekawość poznawczą, w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	MS_1A_C1_U01	Zna i objaśnia budowę komórek wybranych tkanek oraz charakterystyczne dla nich procesy.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	MS_1A_U01	Posiada umiejętność wyszukiwania, zrozumienia, analizy i wykorzystywania potrzebnych informacji pochodzących z różnych źródeł w języku polskim i języku obcym. Potrafi dokonać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie.
	MS_1A_U02	Posługuje się poprawną terminologią biologiczną, chemiczną i fizyczną, potrafi dobrać właściwe procedury i metody badawcze.
	MS_1A_U03	Potrafi rozpoznać podstawowe struktury organizmów zywych, ich lokalizację oraz rozumie zależności między budową a czynnościami oraz wyjaśniać odstępstwa od prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_U01	posiada umiejętność wyszukiwania, zrozumienia, analizy i wykorzystywania potrzebnych informacji pochodzących z różnych źródeł i w różnych formach właściwych dla studiowanego kierunku studiów
	R1A_U02	posiada umiejętność precyzyjnego porozumiewania się z różnymi podmiotami w formie werbalnej, pisemnej i graficznej
	R1A_U05	dokonuje identyfikacji i standardowej analizy zjawisk wpływających na produkcję, jakość żywności, zdrowie zwierząt i ludzi, stan środowiska naturalnego i zasobów naturalnych oraz wykazuje znajomość zastosowania typowych technik i ich optymalizacji dostosowanych do studiowanego kierunku studiów
	R1A_U07	posiada znajomość wad i zalet podejmowanych działań mających na celu rozwiązywanie zaistniałych problemów zawodowych - dla nabrania doświadczenia i doskonalenia kompetencji inżynierskich
	R1A_U08	posiada umiejętność przygotowania typowych prac pisemnych w języku polskim i języku obcym, uznawanym za podstawowy dla dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów, dotyczących zagadnień szczegółowych, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych, a także różnych źródeł
	R1A_U09	posiada umiejętność przygotowania wystąpień ustnych w języku polskim i języku obcym, dotyczących zagadnień szczegółowych, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych, a także różnych źródeł
	R1A_U10	ma umiejętności językowe w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów, zgodne z wymaganiami określonymi dla poziomu B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	InzA_U01	potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary i symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski
	InzA_U03	potrafi - przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich - dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne
Cel przedmiotu	C-3	Zapoznanie studentów z wewnątrzkomórkowymi procesami przemiany materii, energii i informacji.
Treści programowe	T-W-1	Komórka jako układ termodynamiczny. Cechy żywej komórki (metabolizm, ruch, pobudliwość, wzrost, rozmnażanie). Chemiczne składniki komórki (atomy, cząsteczki, związki chemiczne). Komórkowa teoria życia. Organizacja komórek (błona komórkowa, cytozol, jądro, przedziały wewnątrzkomórkowe). Zróżnicowanie komórek (pro- i eukariota).
	T-W-3	Struktura, skład i rola cytoplazmy. Podstawowe rodzaje włóknistych struktur cytoszkieletu. Skład i struktura molekularna elementów cytoszkieletu. Mikrotubule-podział, funkcje i lokalizacja w różnych typach komórek. Rola centrosomu w organizacji mikrotubul. Rola białek motorycznych w funkcji mikrtubul. Podział, funkcje i występowanie filamentów pośrednich. Struktura, funkcja i lokalizacja filamentów aktynowych. Mechanizm polimeryzacji aktyny. Wiązanie aktyny z białkami motorycznymi (miozyny) w struktury kurczliwe.
	T-W-5	Budowa i rozmieszczenie mitochondriów komórce. Błony mitochondrialne. Łańcuch oddechowy, fosforylacja oksydacyjna i biosynteza ATP. Udział mitochondriów w przemianach katabolicznych. DNA mitochondrialny i biogeneza mitochondriów. Typy plastydów i ich rola. Chloroplasty, budowa i organizacja. Fotosynteza. Fotosystemy i cykl wiązania węgla.
	T-W-2	Błona komórkowa - rys historyczny. Model płynno-mozaikowy. Organizacja błony komórkowej. Dwuwarstwa lipidowa (skład chemiczny, struktura, płynność). Białka błonowe. Biosynteza składników błony. Kora komórki. Warstwa powierzchniowa. Ogólna charakterystyka transportu przez błonę komórkową. Przenośniki błonowe. Kanały jonowe. Źródła energii dla transportu błonowego. Pobudzenie i hamowanie.
	T-W-4	Struktura błony siateczki śródplazmatycznej. Gładka i szorstka (ziarnista) siateczka śródpazmatyczna i ich rola w procesach metabolicznych komórek. Rybosomy i polisomy. Rybosomy a translacja. Powstawanie lizosomów. Lizosomy pierwotne i wtórne. Struktura i właściwości lizosomów w różnych komórkach. Lokalizacja i ultrastruktura aparatu Golgiego. Odrębności strukturalne i czynnościowe aparatu Golgiego w komórkach roślinnych i zwierzęcych. Aparat Golgiego a czynność wydzielnicza komórek. Transport pęcherzykowy, egzo- i endocytoza.
	T-W-8	Proliferacja (hiperplazja), przerost (hipertrofia) i akrecja. Etapy różnicowania komórek, komórki totipotencjalne, pluripotencjalne, macierzyste i ukierunkowane. Przyczyny różnicowania. Różnicowanie a cykl mitotyczny. Metaplazja, odnowa i przebudowa tkanek i narządów. Starzenie komórek in vivo i in vitro – przyczyny. Limit Hayflicka, telomery i telomeraza. Geny śmierci i życia komórek. Starzenie a śmierć komórek, zmiany morfologiczne i biochemiczne w komórce nekrotycznej.
	T-W-7	Wymiana materii i energii z otoczeniem. Energia aktywacji i kataliza. Regulacja ilości i aktywności enzymów w komórce. Procesy anaboliczne i kataboliczne - magazynowanie i odzyskiwanie energii. Wykorzystywanie energii przez komórkę. Fosforany bogatoenergetyczne komórki. Budowa, biosynteza i rola ATP. Mechanizmy regulacyjne metabolizmu komórki.
	T-W-6	Organizacja, skład chemiczny i podstawowe funkcje jądra komórkowego. Organizacja jądra w poszczególnych fazach cyklu komórkowego. Organizacja i struktura chromatyny. Funkcja i struktura jąderka. Przebieg cyklu komórkowego, interfaza (fazy G1, S, G2 i G0) i mitoza (faza M). Cytokineza. Czas trwania i regulacja cyklu komórkowego, geny, białka i punkty kontrolne. Mitoza. Amitoza. Ogólna charakterystyka podziału mejotycznego.
	T-L-7	Pojęcie i klasyfikacja receptorów. Receptory powierzchni komórki. Wewnątrzkomórkowe kaskady sygnalizacyjne. Wtórne przekaźniki. Receptory cytozolowe i jądrowe.
	T-L-3	Molekularny mechanizm skurczu komórki mięśniowej. Budowa i rola białek kurczliwych i regulujących. Jak wyjaśnić zdolność męskich komórek rozrodczych do aktywnego ruchu? Mechanizm diapedezy. Mikroskopowy obraz wybranych komórek tkanki: nabłonkowej, łącznej, mięśniowej i nerwowej.
	T-L-1	Tkanki roślinne i zwierzęce - charakterystyka ich komórek. Budowa komórek, a ich czynność. Zróżnicowanie komórek (pro- i eukariota). Mikroskopowy obraz komórek krwi. Gatunkowe różnice w budowie erytrocytów.
	T-L-8	Rola białek w komórce. Zarys budowy białek – struktura I, II, III i IV rzędowa. Konformacja białek fibrylarnych i globularnych. Zmiany konformacyjne i ich następstwa, rola białek opiekuńczych. Mechanizm sortowania i adresowania białek w komórce. Degradacja białek, rola lizosomów, proteosomów i ubikwityny. Genom a proteom.
	T-L-5	Budowa i rola gładkiej i szorstkiej siateczki śródplazmatycznej.Wolne rodniki – źródła, negatywne skutki działania, eliminacja.Mitochondria i chloroplasty - podobieństwa i różnice.
	T-L-11	Skutki nieprawidłowych podziałów mejotycznych. Apoptoza – programowana śmierć komórek i jej etapy. Nekroza a apoptoza. Transformacja nowotworowa komórek. Teoria struktur dysypatywnych. Analiza mechanizmu przerzutowania. Angiogeneza nowotworowa.
	T-L-4	Mechanizm endo- i egzocytozy. Mechanizm pobierania płynu zewnątrzkomórkowego przez komórkę ( pinocytoza). Fagocytoza - podstawowy mechanizm obrony nieswoistej.
	T-L-6	Organizacja kwasów nukleinowych u pro- i eukariota. Polimeraza i enzymy restrykcyjne. Metody wizualizacji jądra komórkowego i cytoplazmy leukocytów w mikroskopie świetlnym.
	T-L-10	Metabolizm wyspecjalizowanych komórek (wątrobowych, mięśniowych, tłuszczowych). Specyfika metabolizmu brunatnej tkanki tłuszczowej. Wpływ pH i temperatury na aktywność enzymów.
	T-L-12	Pisemne sprawdzenie wiedzy z zakresu ćwiczeń laboratoryjnych.
	T-L-2	Błona komórkowa jako bariera między dwoma środowiskami. Znaczenie czynnościowe “płynności” błony komórkowej. Doświadczalne uszkodzenie błony komórkowej erytrocytów. Mechanizm destrukcyjnego wpływu wybranych czynników środowiskowych. Wpływ zmian ciśnienia osmotycznego płynu zewnątrzkomórkowego na kształt i błonę komórkową erytrocytów. Oznaczanie oporności osmotycznej krwinek czerwonych.
	T-L-9	Biologiczna „sprzeczność” pomiędzy wielością humoralnych czynników regulujących, a niewielką liczbą mechanizmów przenoszenia informacji wewnątrz komórek. Zależność między ilością liganda a gęstością receptorów komórkowych. Badanie lokalizacji, rozmieszczenia i gęstości wybranych eksteroreceptorów
Metody nauczania	M-2	Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
	M-3	Praca w grupach.
	M-1	Wykład informacyjny.
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - ocena pracy studentów w grupach wyrażna ilością punktów zdobytych za poszczególne ćwiczenia (punktacja 0 lub 1)
	S-1	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - kolokwia cząstkowe oceniane w skali punktowej, od 6 pkt. (ocena dostateczna) do 10 pkt. (ocena bardzo dobra).
	S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie materiału przekazanego na wykładach - sprawdzian pisemny
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowania zleconej pracy, nie potrafi wykorzystać zdobytej wiedzy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Nie potrafi samodzielnie formułować problemów, z dużą pomocą nauczyciela rozwiązuje powierzone zadania teoretyczne i praktyczne, w miernym stopniu potrafi wykorzystać techniki analityczne, ma dużą trudność w podejmowaniu decyzji.
	3,5	W dostatecznym stopniu potrafi formułować problemy, z pomocą nauczyciela rozwiązuje powierzone zadania teoretyczne i praktyczne, w dostatecznym stopniu potrafi przeprowadzić podstawowe prace analityczne, wykazuje inicjatywę w organizowaniu pracy zespołowej.
	4,0	Potrafi formułować problemy teoretyczne i praktyczne i podejmuje próby ich rozwiązania, z pomocą nauczyciela potrafi przeprowadzić podstawowe analizy biologiczne, dobrze planuje pracę własną i wykazuje inicjatywę w organizowaniu pracy zespołowej.
	4,5	Samodzielnie potrafi rozwiązać większość problemów związanych z powierzoną pracą, zarówno teoretycznych jak i praktycznych, potrafi poszerzać wiedzę i ją przekazywać, posiada umiejętność wykonywania podstawowych analiz laboratoryjnych, potrafi koordynować pracę zespołu.
	5,0	Samodzielnie potrafi rozwiązać problemy teoretyczne i praktyczne związane z powierzoną pracą, prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe również obcojęzyczne, potrafi poszerzać wiedzę i ją przekazywać, posiada umiejętność wykonywania podstawowych analiz laboratoryjnych, potrafi planować i koordynować pracę zespołu, wykazuje się kreatywnością.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	MS_1A_C1_K01	Wykazuje zrozumienie wybranych procesów zachodzących w żywej komórce i zdolność wykorzystania wiedzy w działalności praktycznej.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	MS_1A_K01	Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i konieczności podnoszenia kompetencji zawodowych. Wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia .
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	MS_1A_K04	Potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy indywidualnie i w zespole.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_K01	rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie
	R1A_K02	potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
	R1A_K03	potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
	R1A_K04	prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
	R1A_K05	ma świadomość znaczenia społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za produkcję żywności wysokiej jakości, dobrostan zwierząt oraz kształtowanie i stan środowiska naturalnego
	R1A_K07	ma świadomość potrzeby dokształcania i samodoskonalenia w zakresie wykonywanego zawodu
	R1A_K08	potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	InzA_K01	ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
	InzA_K02	potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów z budową i funkcją błony komórkowej i poszczególnych organelli komórkowych.
Cel przedmiotu	C-3	Zapoznanie studentów z wewnątrzkomórkowymi procesami przemiany materii, energii i informacji.
Treści programowe	T-W-7	Wymiana materii i energii z otoczeniem. Energia aktywacji i kataliza. Regulacja ilości i aktywności enzymów w komórce. Procesy anaboliczne i kataboliczne - magazynowanie i odzyskiwanie energii. Wykorzystywanie energii przez komórkę. Fosforany bogatoenergetyczne komórki. Budowa, biosynteza i rola ATP. Mechanizmy regulacyjne metabolizmu komórki.
	T-W-8	Proliferacja (hiperplazja), przerost (hipertrofia) i akrecja. Etapy różnicowania komórek, komórki totipotencjalne, pluripotencjalne, macierzyste i ukierunkowane. Przyczyny różnicowania. Różnicowanie a cykl mitotyczny. Metaplazja, odnowa i przebudowa tkanek i narządów. Starzenie komórek in vivo i in vitro – przyczyny. Limit Hayflicka, telomery i telomeraza. Geny śmierci i życia komórek. Starzenie a śmierć komórek, zmiany morfologiczne i biochemiczne w komórce nekrotycznej.
	T-W-1	Komórka jako układ termodynamiczny. Cechy żywej komórki (metabolizm, ruch, pobudliwość, wzrost, rozmnażanie). Chemiczne składniki komórki (atomy, cząsteczki, związki chemiczne). Komórkowa teoria życia. Organizacja komórek (błona komórkowa, cytozol, jądro, przedziały wewnątrzkomórkowe). Zróżnicowanie komórek (pro- i eukariota).
	T-W-2	Błona komórkowa - rys historyczny. Model płynno-mozaikowy. Organizacja błony komórkowej. Dwuwarstwa lipidowa (skład chemiczny, struktura, płynność). Białka błonowe. Biosynteza składników błony. Kora komórki. Warstwa powierzchniowa. Ogólna charakterystyka transportu przez błonę komórkową. Przenośniki błonowe. Kanały jonowe. Źródła energii dla transportu błonowego. Pobudzenie i hamowanie.
	T-W-5	Budowa i rozmieszczenie mitochondriów komórce. Błony mitochondrialne. Łańcuch oddechowy, fosforylacja oksydacyjna i biosynteza ATP. Udział mitochondriów w przemianach katabolicznych. DNA mitochondrialny i biogeneza mitochondriów. Typy plastydów i ich rola. Chloroplasty, budowa i organizacja. Fotosynteza. Fotosystemy i cykl wiązania węgla.
	T-W-3	Struktura, skład i rola cytoplazmy. Podstawowe rodzaje włóknistych struktur cytoszkieletu. Skład i struktura molekularna elementów cytoszkieletu. Mikrotubule-podział, funkcje i lokalizacja w różnych typach komórek. Rola centrosomu w organizacji mikrotubul. Rola białek motorycznych w funkcji mikrtubul. Podział, funkcje i występowanie filamentów pośrednich. Struktura, funkcja i lokalizacja filamentów aktynowych. Mechanizm polimeryzacji aktyny. Wiązanie aktyny z białkami motorycznymi (miozyny) w struktury kurczliwe.
	T-W-6	Organizacja, skład chemiczny i podstawowe funkcje jądra komórkowego. Organizacja jądra w poszczególnych fazach cyklu komórkowego. Organizacja i struktura chromatyny. Funkcja i struktura jąderka. Przebieg cyklu komórkowego, interfaza (fazy G1, S, G2 i G0) i mitoza (faza M). Cytokineza. Czas trwania i regulacja cyklu komórkowego, geny, białka i punkty kontrolne. Mitoza. Amitoza. Ogólna charakterystyka podziału mejotycznego.
	T-W-4	Struktura błony siateczki śródplazmatycznej. Gładka i szorstka (ziarnista) siateczka śródpazmatyczna i ich rola w procesach metabolicznych komórek. Rybosomy i polisomy. Rybosomy a translacja. Powstawanie lizosomów. Lizosomy pierwotne i wtórne. Struktura i właściwości lizosomów w różnych komórkach. Lokalizacja i ultrastruktura aparatu Golgiego. Odrębności strukturalne i czynnościowe aparatu Golgiego w komórkach roślinnych i zwierzęcych. Aparat Golgiego a czynność wydzielnicza komórek. Transport pęcherzykowy, egzo- i endocytoza.
	T-L-7	Pojęcie i klasyfikacja receptorów. Receptory powierzchni komórki. Wewnątrzkomórkowe kaskady sygnalizacyjne. Wtórne przekaźniki. Receptory cytozolowe i jądrowe.
	T-L-9	Biologiczna „sprzeczność” pomiędzy wielością humoralnych czynników regulujących, a niewielką liczbą mechanizmów przenoszenia informacji wewnątrz komórek. Zależność między ilością liganda a gęstością receptorów komórkowych. Badanie lokalizacji, rozmieszczenia i gęstości wybranych eksteroreceptorów
	T-L-3	Molekularny mechanizm skurczu komórki mięśniowej. Budowa i rola białek kurczliwych i regulujących. Jak wyjaśnić zdolność męskich komórek rozrodczych do aktywnego ruchu? Mechanizm diapedezy. Mikroskopowy obraz wybranych komórek tkanki: nabłonkowej, łącznej, mięśniowej i nerwowej.
	T-L-12	Pisemne sprawdzenie wiedzy z zakresu ćwiczeń laboratoryjnych.
	T-L-1	Tkanki roślinne i zwierzęce - charakterystyka ich komórek. Budowa komórek, a ich czynność. Zróżnicowanie komórek (pro- i eukariota). Mikroskopowy obraz komórek krwi. Gatunkowe różnice w budowie erytrocytów.
	T-L-10	Metabolizm wyspecjalizowanych komórek (wątrobowych, mięśniowych, tłuszczowych). Specyfika metabolizmu brunatnej tkanki tłuszczowej. Wpływ pH i temperatury na aktywność enzymów.
	T-L-2	Błona komórkowa jako bariera między dwoma środowiskami. Znaczenie czynnościowe “płynności” błony komórkowej. Doświadczalne uszkodzenie błony komórkowej erytrocytów. Mechanizm destrukcyjnego wpływu wybranych czynników środowiskowych. Wpływ zmian ciśnienia osmotycznego płynu zewnątrzkomórkowego na kształt i błonę komórkową erytrocytów. Oznaczanie oporności osmotycznej krwinek czerwonych.
	T-L-4	Mechanizm endo- i egzocytozy. Mechanizm pobierania płynu zewnątrzkomórkowego przez komórkę ( pinocytoza). Fagocytoza - podstawowy mechanizm obrony nieswoistej.
	T-L-8	Rola białek w komórce. Zarys budowy białek – struktura I, II, III i IV rzędowa. Konformacja białek fibrylarnych i globularnych. Zmiany konformacyjne i ich następstwa, rola białek opiekuńczych. Mechanizm sortowania i adresowania białek w komórce. Degradacja białek, rola lizosomów, proteosomów i ubikwityny. Genom a proteom.
	T-L-6	Organizacja kwasów nukleinowych u pro- i eukariota. Polimeraza i enzymy restrykcyjne. Metody wizualizacji jądra komórkowego i cytoplazmy leukocytów w mikroskopie świetlnym.
	T-L-11	Skutki nieprawidłowych podziałów mejotycznych. Apoptoza – programowana śmierć komórek i jej etapy. Nekroza a apoptoza. Transformacja nowotworowa komórek. Teoria struktur dysypatywnych. Analiza mechanizmu przerzutowania. Angiogeneza nowotworowa.
	T-L-5	Budowa i rola gładkiej i szorstkiej siateczki śródplazmatycznej.Wolne rodniki – źródła, negatywne skutki działania, eliminacja.Mitochondria i chloroplasty - podobieństwa i różnice.
Metody nauczania	M-2	Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
	M-3	Praca w grupach.
	M-1	Wykład informacyjny.
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - ocena pracy studentów w grupach wyrażna ilością punktów zdobytych za poszczególne ćwiczenia (punktacja 0 lub 1)
	S-1	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - kolokwia cząstkowe oceniane w skali punktowej, od 6 pkt. (ocena dostateczna) do 10 pkt. (ocena bardzo dobra).
	S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie materiału przekazanego na wykładach - sprawdzian pisemny
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Nie potrafi postępować zgodnie z zasadami etyki zawodowej, nie wykazuje wrażliwości w kontakcie z przyrodą ożywioną, wykazuję małą dbałość w pracy zespołowej, jest mało aktywny na polu zawodowym.
	3,0	Jest otwarty na nowe inicjatywy, jednak jest mało kreatywny; potrafi zachowywać właściwe relacje z otoczeniem,jednak ma trudności z przestrzeganiem zasad etyki zawodowej; świadomość roli społecznej jest stosunkowo ograniczona.
	3,5	Wykazuje kreatywność, potrafi zachowywać właściwe relacje z otoczeniem, zachowuje dostateczną dbałość w trakcie wykonywanej pracy, w dostatecznym stopniu przestrzega zasad etyki zawodowej, wykazuje niewielką zdolność do odegrania istotnej roli społecznej.
	4,0	Jest osobą dość kreatywną, zachowje właściwe relacje z otoczeniem, wykazuje się samodyscypliną w trakcie wykonywania powierzonej pracy, przestrzega zasad etyki zawodowej, wykazuje niewielką zdolność do odegrania istotnej roli społecznej.
	4,5	Wykazuje kreatywność, potrafi zachowywać dobre relacje z otoczeniem i wykazuje dużą zdolność do odegrania istotnej roli społecznej, w wykonywaniu zadań jest zdeterminowany i przestrzega zasad etyki zawodowej.
	5,0	Wykazuje się dużą kreatywnością i otwartością na otoczenie z którym zachowuje bardzo dobre relacje, przestrzega zasad etyki zawodowej, jest odpowiedzialny i wykazuje cechy lidera życia społecznego.