Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Towaroznawstwo (S1)
specjalność: towaroznawstwo żywności
Sylabus przedmiotu Ochrona środowiska:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Towaroznawstwo | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauk społecznych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Ochrona środowiska | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Zakład Ekologii Morza i Ochrony Środowiska | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Juliusz Chojnacki <Juliusz.Chojnacki@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Małgorzata Raczyńska <Malgorzata.Raczynska@zut.edu.pl>, Joanna Rokicka-Praxmajer <Joanna.Rokicka-Praxmajer@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 3,0 | ECTS (formy) | 3,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | podstawy wiedzy z przedmiotów: biologia, geografia i nauki humanistyczne |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami i prawami ekologicznymi oraz funkcjonowaniem środowiska |
| C-2 | Przedstawienie zagrożeń środowiska wynikających z antropopresji oraz możliwości ich zapobiegania poprzez różnorodne działania ekologiczne na poziomie lokalnym i globalnym |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Populacje, biocenozy, ekosystemy | 3 |
| T-L-2 | Biomy lądowe i wodne | 6 |
| T-L-3 | Bioindykatory. Przegląd, znaczenie i sposoby ich wykorzystania. | 4 |
| T-L-4 | Plaża morska jako przykład ekotonu. Budowa, charakterystyka, zagrożenia naturalne i antropogeniczne. | 4 |
| T-L-5 | Elementy ekologii krajobrazu, wpływ człowieka na krajobraz; agrocenozy, synergizm, synantropia. Eutrofizacja wód, jako efekt antropopresji. | 3 |
| T-L-6 | Zachowawcze formy ochrony przyrody – roślin, zwierząt i zasobów nieożywionych, formy ochrony przyrody w Polsce, Natura 2000. Instytucje administracji państwowej i samorządowej, organizacje ekologiczne i przyrodnicze (NGO) w Polsce zajmujące się ochroną środowiska przyrodniczego. | 6 |
| T-L-7 | Zanieczyszczenia biologiczne. Problemy inwazji biologicznych. Sposoby rozprzestrzeniania się fauny i ich zapobiegania | 4 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Objawy kryzysu środowiskowego | 2 |
| T-W-2 | Zabór ziemi i wody | 1 |
| T-W-3 | Przyczyny ubożenia krajobrazu | 1 |
| T-W-4 | Zanieczyszczenie powietrza | 1 |
| T-W-5 | Zanieczyszczenie wód | 2 |
| T-W-6 | Przyczyny i skutki degradacji gleby | 1 |
| T-W-7 | Zrównoważone zarządzanie obszarami przybrzeżnymi | 2 |
| T-W-8 | Aspekty prawne (konwencje międzynarodowe i krajowe) ochrony środowiska | 3 |
| T-W-9 | Formy ochrony przyrody w Polsce i na świecie. NATURA 2000. | 2 |
| 15 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-L-2 | studiowanie literatury przedmiotu | 5 |
| A-L-3 | przygotowanie się do zaliczenia | 5 |
| A-L-4 | udział w konsultacjach | 4 |
| A-L-5 | pisemne zaliczenie ćwiczeń | 2 |
| A-L-6 | wyszukiwanie/gromadzenie literatury przedmiotu | 9 |
| A-L-7 | przygotowanie konspektu | 5 |
| 60 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | uczestnictwo w zajęciach | 15 |
| A-W-2 | uczestnictwo w konsultacjach | 3 |
| A-W-3 | studiowanie literatury przedmiotu | 5 |
| A-W-4 | przygotowanie się do zaliczenia przedmiotu | 5 |
| A-W-5 | pisemne zaliczenie wykładów | 2 |
| 30 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład problemowy/klasyczny przeprowadzony z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (pokazy, filmy, zdjęcia) |
| M-2 | Ćwiczenia audytoryjne z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej. |
| M-3 | Ćwiczenia laboratoryjne/praktyczne z wykorzystaniem kluczy do oznaczania organizmów wodnych oraz sprzętu optycznego ułatwiające zrozumienie poruszanych na zajęciach zagadnień; praca indywidualna i w grupach. |
| M-4 | Film dydaktyczny informujący o zagrożeniach i skutkach pojawniania sie gatunków obcych i inwazyjnych w wodach bałtyckich. |
| M-5 | Prezentacja bioróżnorodności biomów wodnych w oparciu o zgromadzone w Zakładzie preparaty suche i mokre. |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Kolokwium cząstkowe |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Kolokwium podsumowujące na wykładach |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Kolokwium końcowe w formie zadania praktycznego z opiserm |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TOW_1A_B6_W01 Zna podstawowe kryteria tworzenia określonych form ochrony przyrody w Polsce i na świecie | TOW_1A_W18, TOW_1A_W25 | S1A_W03, S1A_W04, S1A_W05, S1A_W06, S1A_W07, S1A_W08 | InzA_W01, InzA_W02 | C-1, C-2 | T-L-5, T-L-6 | M-1, M-2, M-5, M-4 | S-1, S-2, S-3 |
| TOW_1A_B6_W02 Student potrafi zdefiniować podstawowe pojęcia ekologiczne (np: biom,populacja, biotop, nisza ekologiczna, poziomy troficzne, sukcesja, tolerancja ekologiczna itp.) | TOW_1A_W23, TOW_1A_W25 | S1A_W03, S1A_W04, S1A_W05, S1A_W06 | InzA_W01, InzA_W02 | C-1, C-2 | T-L-1, T-L-2, T-L-4, T-L-3 | M-1, M-2, M-3, M-5 | S-1, S-2, S-3 |
| TOW_1A_B6_W03 Student potrafi objaśnić podstawowe procesy ekologiczne na poziomie gatunku, populacji, ekosystemu i biosfery | TOW_1A_W18 | S1A_W03, S1A_W04, S1A_W07, S1A_W08 | InzA_W02 | C-1, C-2 | T-L-1, T-L-2, T-L-5 | M-1, M-2, M-4 | S-1, S-2, S-3 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TOW_1A_B6_U01 Interpretuje dane biologiczne w oparciu o matematyczno-statystyczne analizy (np.: analiza klasterowa, analiza głównych składowych, skalowanie wielowymiarowe itd…) | TOW_1A_U01, TOW_1A_U03 | S1A_U01, S1A_U02, S1A_U03, S1A_U05, S1A_U07 | InzA_U01, InzA_U02, InzA_U04, InzA_U05, InzA_U06, InzA_U07 | C-1, C-2 | T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-L-5 | M-1, M-3, M-5, M-4 | S-1, S-2, S-3 |
| TOW_1A_B6_U02 Dobiera właściwe techniki monitorowania stanu środowiska przyrodniczego lądowego i wodnego | TOW_1A_U11, TOW_1A_U13 | S1A_U01, S1A_U02, S1A_U03, S1A_U04, S1A_U05, S1A_U07 | InzA_U01, InzA_U02, InzA_U03, InzA_U04, InzA_U05, InzA_U06, InzA_U07, InzA_U08 | C-2 | T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-L-1, T-L-2, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-7, T-L-3 | M-1, M-2, M-3, M-5, M-4 | S-1, S-2, S-3 |
| TOW_1A_B6_U03 Student potrafi wykonać inwentaryzację wybranych składników środowiska przyrodniczego | TOW_1A_U08, TOW_1A_U11 | S1A_U01, S1A_U02, S1A_U03, S1A_U05, S1A_U07 | InzA_U01, InzA_U02, InzA_U03, InzA_U04, InzA_U05, InzA_U06, InzA_U07, InzA_U08 | C-1, C-2 | T-W-1, T-W-6, T-W-7, T-L-4, T-L-5, T-L-7, T-L-3 | M-1, M-2, M-5 | S-1, S-2, S-3 |
| TOW_1A_B6_U04 Potrafi posługiwać się kluczem do oznaczania wybranych hydrobiontów (słodkowodnych i morskich) | TOW_1A_U08 | S1A_U01, S1A_U02, S1A_U05 | InzA_U01, InzA_U02, InzA_U03, InzA_U04, InzA_U05, InzA_U06, InzA_U07, InzA_U08 | C-1 | T-L-1, T-L-3 | M-1, M-2, M-3, M-5 | S-1, S-2, S-3 |
| TOW_1A_B6_U05 Student potrafi dobrać odpowiednie narzędzia do poboru prób biologicznych podczas przeprowadzania monitoringu środowiskowego oraz zna sposoby zabezpieczania i przygotowania materiału biologicznego do dalszych procedur w laboratorium | TOW_1A_U13 | S1A_U01, S1A_U02, S1A_U03, S1A_U04, S1A_U05, S1A_U07 | InzA_U01, InzA_U02, InzA_U03, InzA_U04, InzA_U05, InzA_U06, InzA_U07, InzA_U08 | C-1, C-2 | T-W-5, T-L-5, T-L-7, T-L-3 | M-1, M-2, M-4 | S-3 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TOW_1A_B6_K01 Posiada świadomość ekologiczną a zwłaszcza reagowania i rozwiązywania problemów w sytuacji zagrożeń ekologicznych (w różnej skali od małego zdarzenia do katastrofy) | TOW_1A_K03 | S1A_K03, S1A_K04, S1A_K07 | InzA_K01, InzA_K02 | C-1, C-2 | T-L-5, T-L-6 | M-1, M-2 | S-2, S-3 |
| TOW_1A_B6_K02 Student potrafi ocenić wpływ działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego lądowego i wodnego w skali lokalnej, regionalnej i globalnej | TOW_1A_K03 | S1A_K03, S1A_K04, S1A_K07 | InzA_K01, InzA_K02 | C-1, C-2 | T-W-1, T-W-7, T-W-8, T-L-7 | M-1, M-2 | S-1, S-2, S-3 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TOW_1A_B6_W01 Zna podstawowe kryteria tworzenia określonych form ochrony przyrody w Polsce i na świecie | 2,0 | Nie zna żadnych form ochrony przyrody |
| 3,0 | Zna podstawowe formy ochrony przyrody w Polsce | |
| 3,5 | Zna podstawowe formy ochrony przyrody w Polsce i kilka na świecie | |
| 4,0 | Zna podstawowe formy ochrony przyrody w Polsce i na świecie | |
| 4,5 | Zna podstawowe formy ochrony przyrody w Polsce i na świecie oraz zna podstawy programu Natura 2000 | |
| 5,0 | Zna podstawowe formy ochrony przyrody w Polsce i na świecie oraz zna podstawy programu Natura 2000 i stosuje w praktyce | |
| TOW_1A_B6_W02 Student potrafi zdefiniować podstawowe pojęcia ekologiczne (np: biom,populacja, biotop, nisza ekologiczna, poziomy troficzne, sukcesja, tolerancja ekologiczna itp.) | 2,0 | Student nie potrafi zdefiniować żadnych podstawowych pojęć ekologicznych |
| 3,0 | Student potrafi zdefiniować niektóre podstawowe pojęcia ekologiczne na poziomie dowolnego biosystemu | |
| 3,5 | Student potrafi zdefiniować większość podstawowych pojęć ekologicznych na poziomie dowolnego biosystemu | |
| 4,0 | Student potrafi zdefiniować niektóre podstawowe pojęcia na poziomie dowolnego biosystemu w skali lokalnej | |
| 4,5 | Student potrafi zdefiniować większość podstawowych pojęć ekologicznych na poziomie biosfery w skali regionalnej | |
| 5,0 | Student potrafi zdefiniować podstawowe pojęcia ekologiczne na poziomie dowolnych biosystemów w skali globalnej | |
| TOW_1A_B6_W03 Student potrafi objaśnić podstawowe procesy ekologiczne na poziomie gatunku, populacji, ekosystemu i biosfery | 2,0 | student nie potrafi wyjaśnić żadnych procesów ekologicznych zachodzacych na poziomie populacji |
| 3,0 | Student potrafi wyjaśnić podstawowe procesy ekologiczne zachodzące na poziomie populacji | |
| 3,5 | Student potrafi wyjaśnić niektóre procesy ekologiczne zachodzace na poziomie ekosystemu | |
| 4,0 | Student potrafi wyjaśnić większość procesów ekologicznych zachodzacych na poziomie ekosystemu | |
| 4,5 | Student potrafi wyjaśnić niektóre procesy ekologiczne na poziomie biosfery | |
| 5,0 | Student potrafi wyjaśnić wszystkie procesy ekologiczne zachodzace na biosfery |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TOW_1A_B6_U01 Interpretuje dane biologiczne w oparciu o matematyczno-statystyczne analizy (np.: analiza klasterowa, analiza głównych składowych, skalowanie wielowymiarowe itd…) | 2,0 | Nie potrafi zinterpretować żadnych danych biologicznych |
| 3,0 | Potrafi zinterpretować dane biologiczne w oparciu o proste analizy matematyczne | |
| 3,5 | Potrafi zinterpretować dane biologiczne w oparciu o istniejące analizy matematyczne i podstawowe testy statystyczne | |
| 4,0 | Potrafi zinterpretować dane biologiczne w oparciu o istniejące analizy matematyczne i ważniejsze testy statystyczne | |
| 4,5 | Potrafi zinterpretować dane biologiczne w oparciu o możliwe analizy matematyczne i testy statystyczne | |
| 5,0 | Interpretuje dane biologiczne oraz dobiera właściwe narzędzia analityczne | |
| TOW_1A_B6_U02 Dobiera właściwe techniki monitorowania stanu środowiska przyrodniczego lądowego i wodnego | 2,0 | Nie zna żadnych technik monitoringu środowiska |
| 3,0 | Zna podstawowe techniki monitoringu środowiska lądowego | |
| 3,5 | Zna podstawowe techniki monitoringu środowiska lądowego i wodnego | |
| 4,0 | Zna większość technik monitoringu środowiska lądowego i wodnego | |
| 4,5 | Zna wszystkie techniki monitoringu środowiska lądowego i wodnego | |
| 5,0 | Zna wszystkie i jest zdolny do doboru techniki monitoringu środowiska lądowego i wodnego | |
| TOW_1A_B6_U03 Student potrafi wykonać inwentaryzację wybranych składników środowiska przyrodniczego | 2,0 | Nie rozróżnia elementów środowiska ożywionego i nie potrafi określić roli środowiska nieożywionego |
| 3,0 | Rozróżnia niektóre elementy środowiska ożywionego i potrafi je określić | |
| 3,5 | Rozróżnia kluczowe elementy środowiska ożywionego, potrafi je określić, umie określić ich rolę w środowisku nieożywionym | |
| 4,0 | Układa proste łańcuchy funkcjonalne biosystemów ekologicznych - troficzne, energetyczne, demograficzne etc. | |
| 4,5 | Tworzy podstawowe modele funkcjonalne biosystemów ekologicznych w mikroskali | |
| 5,0 | Tworzy dowolne modele funkcjonalne biosystemów ekologicznych - troficzne, energetyczne, demograficzne etc. | |
| TOW_1A_B6_U04 Potrafi posługiwać się kluczem do oznaczania wybranych hydrobiontów (słodkowodnych i morskich) | 2,0 | Student nie potrafi korzystać z klucza do oznaczania hydrobiontów (słodkowodnych i morskich) |
| 3,0 | Student korzystając z klucza potrafi oznaczyć wybrany organizm do typu | |
| 3,5 | Student korzystając z klucza potrafi oznaczyć wybrany organizm do gromady | |
| 4,0 | Student korzystając z klucza potrafi oznaczyć wybrany organizm do rodziny | |
| 4,5 | Student korzystając z klucza potrafi oznaczyć wybrany organizm do rodzaju | |
| 5,0 | Student korzystając z klucza potrafi oznaczać wybrany organizm do gatunku | |
| TOW_1A_B6_U05 Student potrafi dobrać odpowiednie narzędzia do poboru prób biologicznych podczas przeprowadzania monitoringu środowiskowego oraz zna sposoby zabezpieczania i przygotowania materiału biologicznego do dalszych procedur w laboratorium | 2,0 | Nie potrafi uzasadnić celowości prowadzenia monitoringu ani metod czy stosownych narzędzi |
| 3,0 | Potrafi uzasadnić celowość prowadzenia monitoringu | |
| 3,5 | Zna zasady monitoringu środowiska wodnego, metody i stosowane narzędzia | |
| 4,0 | Zna zasady monitoringu środowiska lądowego i wodnego, metody i stosowane narzędzia | |
| 4,5 | Świadomie prowadzi monitoring, odpowiednimi metodami i narzędziami | |
| 5,0 | Świadomie prowadzi monitoring, odpowiednimi metodami i narzędziami, wyciąga prawidłowe wnioski i proponuje rozwiązania |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TOW_1A_B6_K01 Posiada świadomość ekologiczną a zwłaszcza reagowania i rozwiązywania problemów w sytuacji zagrożeń ekologicznych (w różnej skali od małego zdarzenia do katastrofy) | 2,0 | Nie posiada świadomości ekologicznej |
| 3,0 | Posiada świadomość ekologiczną w stopniu zadowalającym do reagowania na zagrożenia ekologiczne | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | Posiada świadomość ekologiczną w stopniu zadowalającym do reagowania i rozwiązywania problemów zagrożeń ekologicznych | |
| TOW_1A_B6_K02 Student potrafi ocenić wpływ działalności człowieka na stan środowiska przyrodniczego lądowego i wodnego w skali lokalnej, regionalnej i globalnej | 2,0 | Student nie ma świadomości zagrożeń wynikających z działalności człowieka |
| 3,0 | Student ma świadomość zagrożeń wynikających z działalności człowieka | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | Student potrafi ocenić i zapobiegać zagrożeniom dla przyrody wynikającym z działalności człowieka |
Literatura podstawowa
- Weiner J., Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik ekologii ogólnej., PWN, Warszawa, 2005, s.609
- Begon M., Mortimer M., Thompson D.J., Ekologia populacji, PWN, Warszawa, 1999, s.362
- Krebs C.J., Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności., PWN, Warszawa, 1996, s. 734
- Odum E., Podstawy ekologii, PWRiL, Warszawa, 1982
- Zimny H., Ekologia ogólna, Agencja Reklamowo-Wydawnicza Arkadiusz Grzegorczyk, 2002
- Karaczun Z.M., Indeka L.G., Ochrona środowiska, Aries, Warszawa, 1996
Literatura dodatkowa
- Chojnacki J.C., Podstawy ekologii i ochrony środowiska, 2005, www.wnozir.zut.edu.pl/fileadmin/plik/wnozir/jednostki/KEMiOS_miniskrypt.pdf
- Mackenzie A., ball A. Virdee S.R., Ekologia. Krótkie wykłady., PWN, Warszawa, 2000, s.369
- Chojnacki J. C., Raczyńska M., Leksykon przyrodniczo-ekologiczny, Akademia Rolnicza, Szczecin, 2006
- Brown Lester R., Gospodarka ekologiczna. Na miarę Ziemi, Książka i Wiedza, Warszawa, 2003
- Karaczun Z.M., Zatrzymac globalne ocieplenie, PKE, warszawa, 2002
- Gore Al, Ziemia na krawędzi. Człowiek a ekologia, Ethos, Warszawa, 1996
- Bonnenberg M.M., Bioróznorodność, PKE, Kraków, 1998