Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Technologia żywności i żywienie człowieka (N1)
specjalność: technologia żywności pochodzenia wodnego

Sylabus przedmiotu Chemia organiczna:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Technologia żywności i żywienie człowieka
Forma studiów studia niestacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, studiów inżynierskich
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Chemia organiczna
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Zakład Sozologii Wód
Nauczyciel odpowiedzialny Arkadiusz Nędzarek <Arkadiusz.Nedzarek@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Małgorzata Bonisławska <Malgorzata.Bonislawska@zut.edu.pl>, Agnieszka Tórz <Agnieszka.Torz@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 5,0 ECTS (formy) 5,0
Forma zaliczenia egzamin Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
laboratoriaL2 21 3,00,50zaliczenie
wykładyW2 18 2,00,50egzamin

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Posiada wiedzę z chemii ogólnej i nieorganicznej z zakresu programu studiowanego kierunku, posiada widzę z chemii organicznej obejmującą zakres szkoły średniej.

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Poszerzenie i opanowanie przez studenta wiedzy z zakresu chemii organicznej, obejmującej: istotę zwiazków organicznych; znajomość głównych grup związków organicznych z ich właściwościami fizyko-chemicznycmi; znajomość typów reakcji chemicznych związków organicznych z uwzględnieniem ich mechanizmu. Student opanowuje umiejętność identyfikacji wybranych grup związków organicznych oraz prostych syntez organicznych.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
laboratoria
T-L-1BHP w laboratorium chemicznym, regulamin pracownii chemicznej z ukierunkowaniem na związki organiczne. Sprzęt i aparatura laboratoryjna - rodzaje, działanie, obsługa. Przedstawienie tematyki ćwiczeń laboratoryjnych i warunków zaliczenia przedmiotu. Podział na grupy laboratoryjne, harmonogram ćwiczeń.1
T-L-2Węglowodory - porównywanie właściwości alkanów, alkenów i alkinów. Otrzymywanie acetylenu. Zapis reakcji chemicznych2
T-L-3Alkohole - badanie właściwości alkoholi, reakcje charakterystyczne, rzędowość alkoholi. Zapis reakcji chemicznych.3
T-L-4Estry - podstawowe właściwości estrów, metody ich otrzymywania i wykrywania. Zapis reakcji chemicznych.3
T-L-5Aldehydy - właściwości chemiczne, reakcje charakterystyczne - próba Tollensa i Trommera. Zapis reakcji chemicznych.3
T-L-6Ketony - właściowści chemiczne i reakcje charakterystyczne ketonów. Próba Legala, Gunninga. Zapis reakcji chemicznych.3
T-L-7Kwasy karboksylowe i aromatyczne - podstawowe właściwości i metody wykrywania kwasów karboksylowych. Zapis reakcji chemicznych.3
T-L-8Aminokwasy, peptydy i białka - właściwości fizykochemiczne, reakcje charakterystyczne na wykrywanie białek.3
21
wykłady
T-W-1Informacje wprowadzające. Konfiguracja elektronowa atomu węgla i typy hybrydyzacji. Odmiany alotropowe węgla. Źródła związków organicznych (ropa naftowa, węgiel kamienny, gaz ziemny). Definiowanie kwasów i zasad związków organicznych.1
T-W-2Grupy funkcyjne związków organicznych. Budowa, nazewnictwo i właściwości węglowodorów nasyconych.1
T-W-3Stereochemia alkanów i cykloalkanów. Reakcje chemiczne związków organicznych (reakcje addycji, eliminacji, substytucji, przegrupowania). Mechanizmy reakcji organicznych (reakcje rodnikowe i polarne).3
T-W-4Alkeny i alkiny - budowa, reaktywność, zastosowanie. Reguła Markownikowa. Polimery i reakcje polimeryzacji.3
T-W-5Benzen i aromatyczność związków organicznych. Źródła i reakcje charakterystyczne dla związków aromatycznych.3
T-W-6Nazewnictwo, otrzymywanie i właściwośći fizyko-chemiczne alkoholi, fenoli, amin oraz karbonylowych związków organicznych.3
T-W-7Podstawowe zagadnienia z chemii biocząsteczek (węglowodany, aminokwasy, peptydy, białka).4
18

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
laboratoria
A-L-1Uczestnictwo w zajęciach21
A-L-2Przygotowanie się do wejściówek15
A-L-3Przygotowanie się do kolokwium20
A-L-4Opracowanie wyników z laboratorium5
A-L-5Opracowanie sprawozdania z zajęć laboratoryjnych5
A-L-6Studiowanie wskazanej literatury10
A-L-7Godziny kontaktowe z nauczycielem15
91
wykłady
A-W-1Uczestnictwo w zajęciach18
A-W-2Udział w konsultacjach2
A-W-3Samodzielne studiowanie literatury przedmiotu5
A-W-4Samodzielne opracowywanie zadanych zagadnień10
A-W-5Przygotowanie do egzaminu pisemnego z wykładów26
61

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Metody podające - wykład informacyjny z elementami pogadanki z użyciem projektora mulitimedialnego
M-2Metody praktyczne - ćwiczenia laboratoryjne

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena podsumowująca: Końcowy egzamin pisemny z części wykładowej
S-2Ocena formująca: Ocena za wejściówki z ćwiczeń laboratoryjnych
S-3Ocena podsumowująca: Ocena za kolokwia z ćwiczeń laboratoryjnych
S-4Ocena formująca: Obserwacja ciągła w trakcie zajęć dydaktycznych

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
TZiZ_1A_B5_W01
Student rozumie istotę chemii organicznej. Zna zasady nomentkaltury poszczególnych grup związków organicznych. Zna źródla, procesy otrzymywania i reakcji chemicznych charakterystycznych dla poszczególnych grup związków organicznych. Zna podstawowe właściwości wybranych związków organicznych.
TZiZ_1A_W01R1A_W01C-1T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7M-1, M-2S-1, S-3
TZiZ_1A_B5_W02
Student zna zasady pracy w laboratoriu chemicznym. Zna metody identyfikacji głównych grup związków organicznych oraz zasady przeprowadzania prostych syntez. Ma wiedzę pozwalającą zrozumieć podstawy zjawisk zachodzących w przyrodzie z wykorzystaniem procesów i reakcji chemicznych.
TZiZ_1A_W01R1A_W01C-1T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-7, T-L-8M-1, M-2S-1, S-2, S-3

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
TZiZ_1A_B5_U01
Student potrafi posługiwać się poprawną nomenklaturą zwiazków organicznych. Potrafi zidentyfikować poszczególne grupy związków organicznych, wskazać ich otrzymywanie i podstawowe właściwości fizyko-chemiczne. Pisze reakcje chemiczne ze wskazaniem na mechanizm ich przebiegu. Student potrafi samodzielnie przeprowadzić proste rekakcje chemiczne pozwalające zidentyfikować główne grupy związków organicznych oraz potrafi przeprowadzić proste syntezy organiczne. Na podstawie przeprowadzonych doświadczeń potrafi przygotować sprawozdanie z ich realizacji.
TZiZ_1A_U01, TZiZ_1A_U02, TZiZ_1A_U05, TZiZ_1A_U06, TZiZ_1A_U24R1A_U01, R1A_U02, R1A_U05, R1A_U07InzA_U02, InzA_U03, InzA_U04, InzA_U05, InzA_U07C-1T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-7, T-L-8, T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7M-1, M-2S-2, S-3

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
TZiZ_1A_B5_K01
Student wykazuje aktywną postawę w procesie nauki, potrafi pracować w zespole i jest zdeterminowany do osiągnięcia prawidłowych wyników prowadzonych eksperymentów. Postępuje zgodnie z zasadami bezpieczeństwa pracy w laboratorium chemicznym. Ma świadomość zagrożeń związanych ze stosowaniem substancji chemicznych. Wykazuje dbałość o środowisko. Stosuje zasady selekcji i utylizacji odpadów powstających w trakcie prowadzonych eksperymentów.
TZiZ_1A_K01, TZiZ_1A_K02, TZiZ_1A_K03R1A_K01, R1A_K02, R1A_K03, R1A_K04, R1A_K05, R1A_K07InzA_K02C-1T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-7, T-L-8, T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7M-1, M-2S-4

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
TZiZ_1A_B5_W01
Student rozumie istotę chemii organicznej. Zna zasady nomentkaltury poszczególnych grup związków organicznych. Zna źródla, procesy otrzymywania i reakcji chemicznych charakterystycznych dla poszczególnych grup związków organicznych. Zna podstawowe właściwości wybranych związków organicznych.
2,0Student w niezadowalającym stopniu opanował obowiązujący materiał.
3,0Student opanował ponad 50% zrealizowanych treści programowych.
3,5Student opanował ponad 60% zrealizowanych treści programowych.
4,0Student wykzuje dobrą znajomość ponad 70% zrealizowanych treści programowych.
4,5Student wykazuje dobrą znajomość ponad 80% zrealizowanych treści programowych.
5,0Student wykazuje doskonałą znajomość ponad 90% zrealizowanych treści programowych.
TZiZ_1A_B5_W02
Student zna zasady pracy w laboratoriu chemicznym. Zna metody identyfikacji głównych grup związków organicznych oraz zasady przeprowadzania prostych syntez. Ma wiedzę pozwalającą zrozumieć podstawy zjawisk zachodzących w przyrodzie z wykorzystaniem procesów i reakcji chemicznych.
2,0Student nie zna zasad i metod wykonania doświadczeń chemicznych, nie opanował podstaw teoretycznych z obowiązującego zakresu materiału.
3,0Student zna zasady i metody wykonania doświadczeń chemicznych. Jego wiedza teoretyczna jest ograniczona do zagadnień podstawowych, przedstawionych w obowiązującym skrypcie. Nie zna sposobów szacowania poprawności uzyskanych wyników.
3,5Student zna zasady i metody wykonania doświadczeń chemicznych. Ma rozszerzoną wiedzę w odniesieniu do co najmniej połowy ćwiczeń do wiedzy przekazanej w skrypcie. Ma niezadowalającą wiedzę na temat sposobów szacowania poprawności uzyskanych wyników.
4,0Student zna zasady i metody wykonania doświadczeń chemicznych i ma rozszerzoną wiedzę w odniesieniu do 70% ćwiczeń do wiedzy przekazanej w skrypcie. Ma wiedzę potrzebną do samodzielnego i poprawnego interpretowania uzyskanych wyników.
4,5Student zna zasady i metody wykonania doświadczeń chemicznych, ma rozszerzoną wiedzę dotyczącą 90% ćwiczeń. Ma wiedzę do właściwego interpretowania uzyskanych wyników doświadczeń i szacowania ich poprawności.
5,0Student zna zasady i metody wykonania doświadczeń chemicznych, ma rozszerzoną wiedzę dotyczącą wszystkich ćwiczeń. Ma wiedzę do poprawnego interpretowani uzyskanych wyników doświadczeń i samodzielnego oszacowania niepewności uzyskanych wyników.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
TZiZ_1A_B5_U01
Student potrafi posługiwać się poprawną nomenklaturą zwiazków organicznych. Potrafi zidentyfikować poszczególne grupy związków organicznych, wskazać ich otrzymywanie i podstawowe właściwości fizyko-chemiczne. Pisze reakcje chemiczne ze wskazaniem na mechanizm ich przebiegu. Student potrafi samodzielnie przeprowadzić proste rekakcje chemiczne pozwalające zidentyfikować główne grupy związków organicznych oraz potrafi przeprowadzić proste syntezy organiczne. Na podstawie przeprowadzonych doświadczeń potrafi przygotować sprawozdanie z ich realizacji.
2,0Student nie opanował obowiązującego materiału dydaktycznego. Nie zawsze pracuje zgodnie z przepisami BHP. Nie potrafi w zadowalający sposób obsługiwać aparatury i sprzętu laboratoryjnego. Nie posiada umiejętności wykonania doświadczeń i analiz chemicznych.
3,0Student potrafi porawnie stosować wiedzę teoretyczną na poziomie 50% maksymalnych wymagań. Poprawnie (niekiedy przy pomocy prowadzącego zajęcia) obsługuje sprzęt i aparaturę laboratoryjną. Zna zasady wykonywania doświadczeń chemicznych, ale nie potrafi ich wykonać samodzielnie. Jego wiedza ogranicza się do zagadnień podstawowych. Nie potrafi samodzielnie interpretować uzyskanych wyników.
3,5Student potrafi poprawnie stosować wiedzę teoretyczną na poziomie 60% maksymalnych wymagań. Poprawnie obsługuje sprzęt i aparaturę laboratoryjną. Wykonuje zadane doświadczenie chemiczne samodzielnie lub z niewielką pomocą prowadzącego zajęcia. Ma niewielkie trudności z samodzielną interpretacją wyników.
4,0Student potrafi poprawnie stosować wiedzę teoretyczną na poziomie 70% maksymalnych wymagań. Prawidłowo obsługuje sprzęt i aparaturę laboratoryjną. Posiada umiejętność samodzielnego wykonywania doświadczeń chemicznych. Poprawnie interpretuje uzyskane wyniki.
4,5Student potrafi poprawnie stosować wiedzę na poziomie 80% maksymalnych wymagań. Sprawinie obsługuje sprzęt i aparaturę laboratoryjną. Posiada umiejętność samodzielnego wykonywania doświadczeń i analiz chemicznych. Poprawnie interpretuje uzuskane wyniki i z niewielką pomocą prowadzącego jest w stanie ocenić poprawność uzyskanych wynikow.
5,0Student potrafi poprawnie stosować wiedzę na poziomie co najmniej 90% maksymalnych wymagań. Bardzo sprawnie obsługuje sprzęt i aparaturę laboratoryjną. Posiada umiejętność samodzielnego wykonywania doświadczeń i analiz chemicznych. Potrafi samodzielnie interpretować wyniki doświadczeń i szacuje niepewność uzyskanych wyników. Formułuje logiczne wnioski i prezentuje je prowadzącemu na forum grupy.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
TZiZ_1A_B5_K01
Student wykazuje aktywną postawę w procesie nauki, potrafi pracować w zespole i jest zdeterminowany do osiągnięcia prawidłowych wyników prowadzonych eksperymentów. Postępuje zgodnie z zasadami bezpieczeństwa pracy w laboratorium chemicznym. Ma świadomość zagrożeń związanych ze stosowaniem substancji chemicznych. Wykazuje dbałość o środowisko. Stosuje zasady selekcji i utylizacji odpadów powstających w trakcie prowadzonych eksperymentów.
2,0Student nie wykazuje pozytywnych postaw pracy w zespole. Nie stosuje się do zasad BHP obowiązujących w laboratorium chemicznym. Nie stosuje się do poleceń prowadząch zajęcia. Jego nieobecność na zajęciach przekracza 20%.
3,0Student wykazuje się bierną postawą w w procesie nauki. Wykazuje minimalne zaangażowanie w pracy zespołowej. Wybiórczo stosuje segregację i utylizację odpadów. Nie przywiązuje większej uwagi do wyników prowadzonych eksperymentów oraz do zasad BHP. Nie dba należycie o środowisko.
3,5Student wykazuje się umiarkowanym zaangażowaniem w proces nauki. Potrafi współpracować z innymi osobami. Dąży do osiągnięcia prawidłowych efektów przeprowadzanych eksperymentów. Stosuje się do zasad BHP i przejawia pozytywną postawę w kwestii ochrony środowiska i utylizacji odpadów.
4,0Student jest aktywny w procesie nauki i potrafi współpracować w zespole. Dąży do osiągnięcia prawidłowych efektów przeprowadzanych eksperymentów. Stosuje się do zasad BHP, dba o środowisko i stosuje utylizację odpadów powstających w procesie prowadzonych eksperymentów.
4,5Student jest aktywny i zaangażowany w pracy zespołowej, potrafi przejąć rolę lidera. Z dużym zaangażowaniem dąży do osiagnięcia prawidłowych wyników prowadzonych eksperymentów. Stosuje się do zadad BHP i prawidłowo utylizuje odpady powstające w trakcie eksperymenów, dba o środowisko.
5,0Student jest bardzo aktywny i zaangażowany w pracy zespołowej, przejmuje rolę lidera. Z determinacją dąży do osiągnięcia prawidłowych wyników prowadzonych eksperymentów. Stosuje się do wszystkich obowiązujących w laboratorium chemicznym zasad BHP. Bierze czynny udział w zajęciach. Skrupulatnie stosuje zasady segregacji i utylizacji odpadów powstających w trakcie eksperymentów chemicznych, dba o środowisko.

Literatura podstawowa

  1. MCMurry J., Chemia organiczna tom 1-5, PWN, Warszawa, 2010
  2. Morrison R. T., Boyd R. N., Chemia organiczna tom 1, 2, PWN, Warszawa, 2011

Literatura dodatkowa

  1. Patrick G., Chemia organiczna - krótkie wykłady, PWN, Warszawa, 2008
  2. Masztalerz P., Chemia organiczna, Wydawnictwo Chemiczne, Wrocław, 2002

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1BHP w laboratorium chemicznym, regulamin pracownii chemicznej z ukierunkowaniem na związki organiczne. Sprzęt i aparatura laboratoryjna - rodzaje, działanie, obsługa. Przedstawienie tematyki ćwiczeń laboratoryjnych i warunków zaliczenia przedmiotu. Podział na grupy laboratoryjne, harmonogram ćwiczeń.1
T-L-2Węglowodory - porównywanie właściwości alkanów, alkenów i alkinów. Otrzymywanie acetylenu. Zapis reakcji chemicznych2
T-L-3Alkohole - badanie właściwości alkoholi, reakcje charakterystyczne, rzędowość alkoholi. Zapis reakcji chemicznych.3
T-L-4Estry - podstawowe właściwości estrów, metody ich otrzymywania i wykrywania. Zapis reakcji chemicznych.3
T-L-5Aldehydy - właściwości chemiczne, reakcje charakterystyczne - próba Tollensa i Trommera. Zapis reakcji chemicznych.3
T-L-6Ketony - właściowści chemiczne i reakcje charakterystyczne ketonów. Próba Legala, Gunninga. Zapis reakcji chemicznych.3
T-L-7Kwasy karboksylowe i aromatyczne - podstawowe właściwości i metody wykrywania kwasów karboksylowych. Zapis reakcji chemicznych.3
T-L-8Aminokwasy, peptydy i białka - właściwości fizykochemiczne, reakcje charakterystyczne na wykrywanie białek.3
21

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Informacje wprowadzające. Konfiguracja elektronowa atomu węgla i typy hybrydyzacji. Odmiany alotropowe węgla. Źródła związków organicznych (ropa naftowa, węgiel kamienny, gaz ziemny). Definiowanie kwasów i zasad związków organicznych.1
T-W-2Grupy funkcyjne związków organicznych. Budowa, nazewnictwo i właściwości węglowodorów nasyconych.1
T-W-3Stereochemia alkanów i cykloalkanów. Reakcje chemiczne związków organicznych (reakcje addycji, eliminacji, substytucji, przegrupowania). Mechanizmy reakcji organicznych (reakcje rodnikowe i polarne).3
T-W-4Alkeny i alkiny - budowa, reaktywność, zastosowanie. Reguła Markownikowa. Polimery i reakcje polimeryzacji.3
T-W-5Benzen i aromatyczność związków organicznych. Źródła i reakcje charakterystyczne dla związków aromatycznych.3
T-W-6Nazewnictwo, otrzymywanie i właściwośći fizyko-chemiczne alkoholi, fenoli, amin oraz karbonylowych związków organicznych.3
T-W-7Podstawowe zagadnienia z chemii biocząsteczek (węglowodany, aminokwasy, peptydy, białka).4
18

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1Uczestnictwo w zajęciach21
A-L-2Przygotowanie się do wejściówek15
A-L-3Przygotowanie się do kolokwium20
A-L-4Opracowanie wyników z laboratorium5
A-L-5Opracowanie sprawozdania z zajęć laboratoryjnych5
A-L-6Studiowanie wskazanej literatury10
A-L-7Godziny kontaktowe z nauczycielem15
91
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestnictwo w zajęciach18
A-W-2Udział w konsultacjach2
A-W-3Samodzielne studiowanie literatury przedmiotu5
A-W-4Samodzielne opracowywanie zadanych zagadnień10
A-W-5Przygotowanie do egzaminu pisemnego z wykładów26
61
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaTZiZ_1A_B5_W01Student rozumie istotę chemii organicznej. Zna zasady nomentkaltury poszczególnych grup związków organicznych. Zna źródla, procesy otrzymywania i reakcji chemicznych charakterystycznych dla poszczególnych grup związków organicznych. Zna podstawowe właściwości wybranych związków organicznych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTZiZ_1A_W01Ma podstawową wiedzę w zakresie chemii nieorganicznej i organicznej obejmującą znajomość w zakresie terminologii stosowanej, pojęć i praw chemicznych, zna właściwości pierwiastków, wybranych związków organicznych i nieorganicznych, oraz mechanizmów reakcji chemicznych.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR1A_W01ma podstawową wiedzę z zakresu biologii, chemii, matematyki, fizyki i nauk pokrewnych dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-1Poszerzenie i opanowanie przez studenta wiedzy z zakresu chemii organicznej, obejmującej: istotę zwiazków organicznych; znajomość głównych grup związków organicznych z ich właściwościami fizyko-chemicznycmi; znajomość typów reakcji chemicznych związków organicznych z uwzględnieniem ich mechanizmu. Student opanowuje umiejętność identyfikacji wybranych grup związków organicznych oraz prostych syntez organicznych.
Treści programoweT-W-1Informacje wprowadzające. Konfiguracja elektronowa atomu węgla i typy hybrydyzacji. Odmiany alotropowe węgla. Źródła związków organicznych (ropa naftowa, węgiel kamienny, gaz ziemny). Definiowanie kwasów i zasad związków organicznych.
T-W-2Grupy funkcyjne związków organicznych. Budowa, nazewnictwo i właściwości węglowodorów nasyconych.
T-W-3Stereochemia alkanów i cykloalkanów. Reakcje chemiczne związków organicznych (reakcje addycji, eliminacji, substytucji, przegrupowania). Mechanizmy reakcji organicznych (reakcje rodnikowe i polarne).
T-W-4Alkeny i alkiny - budowa, reaktywność, zastosowanie. Reguła Markownikowa. Polimery i reakcje polimeryzacji.
T-W-5Benzen i aromatyczność związków organicznych. Źródła i reakcje charakterystyczne dla związków aromatycznych.
T-W-6Nazewnictwo, otrzymywanie i właściwośći fizyko-chemiczne alkoholi, fenoli, amin oraz karbonylowych związków organicznych.
T-W-7Podstawowe zagadnienia z chemii biocząsteczek (węglowodany, aminokwasy, peptydy, białka).
Metody nauczaniaM-1Metody podające - wykład informacyjny z elementami pogadanki z użyciem projektora mulitimedialnego
M-2Metody praktyczne - ćwiczenia laboratoryjne
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: Końcowy egzamin pisemny z części wykładowej
S-3Ocena podsumowująca: Ocena za kolokwia z ćwiczeń laboratoryjnych
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student w niezadowalającym stopniu opanował obowiązujący materiał.
3,0Student opanował ponad 50% zrealizowanych treści programowych.
3,5Student opanował ponad 60% zrealizowanych treści programowych.
4,0Student wykzuje dobrą znajomość ponad 70% zrealizowanych treści programowych.
4,5Student wykazuje dobrą znajomość ponad 80% zrealizowanych treści programowych.
5,0Student wykazuje doskonałą znajomość ponad 90% zrealizowanych treści programowych.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaTZiZ_1A_B5_W02Student zna zasady pracy w laboratoriu chemicznym. Zna metody identyfikacji głównych grup związków organicznych oraz zasady przeprowadzania prostych syntez. Ma wiedzę pozwalającą zrozumieć podstawy zjawisk zachodzących w przyrodzie z wykorzystaniem procesów i reakcji chemicznych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTZiZ_1A_W01Ma podstawową wiedzę w zakresie chemii nieorganicznej i organicznej obejmującą znajomość w zakresie terminologii stosowanej, pojęć i praw chemicznych, zna właściwości pierwiastków, wybranych związków organicznych i nieorganicznych, oraz mechanizmów reakcji chemicznych.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR1A_W01ma podstawową wiedzę z zakresu biologii, chemii, matematyki, fizyki i nauk pokrewnych dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-1Poszerzenie i opanowanie przez studenta wiedzy z zakresu chemii organicznej, obejmującej: istotę zwiazków organicznych; znajomość głównych grup związków organicznych z ich właściwościami fizyko-chemicznycmi; znajomość typów reakcji chemicznych związków organicznych z uwzględnieniem ich mechanizmu. Student opanowuje umiejętność identyfikacji wybranych grup związków organicznych oraz prostych syntez organicznych.
Treści programoweT-L-1BHP w laboratorium chemicznym, regulamin pracownii chemicznej z ukierunkowaniem na związki organiczne. Sprzęt i aparatura laboratoryjna - rodzaje, działanie, obsługa. Przedstawienie tematyki ćwiczeń laboratoryjnych i warunków zaliczenia przedmiotu. Podział na grupy laboratoryjne, harmonogram ćwiczeń.
T-L-2Węglowodory - porównywanie właściwości alkanów, alkenów i alkinów. Otrzymywanie acetylenu. Zapis reakcji chemicznych
T-L-3Alkohole - badanie właściwości alkoholi, reakcje charakterystyczne, rzędowość alkoholi. Zapis reakcji chemicznych.
T-L-4Estry - podstawowe właściwości estrów, metody ich otrzymywania i wykrywania. Zapis reakcji chemicznych.
T-L-5Aldehydy - właściwości chemiczne, reakcje charakterystyczne - próba Tollensa i Trommera. Zapis reakcji chemicznych.
T-L-6Ketony - właściowści chemiczne i reakcje charakterystyczne ketonów. Próba Legala, Gunninga. Zapis reakcji chemicznych.
T-L-7Kwasy karboksylowe i aromatyczne - podstawowe właściwości i metody wykrywania kwasów karboksylowych. Zapis reakcji chemicznych.
T-L-8Aminokwasy, peptydy i białka - właściwości fizykochemiczne, reakcje charakterystyczne na wykrywanie białek.
Metody nauczaniaM-1Metody podające - wykład informacyjny z elementami pogadanki z użyciem projektora mulitimedialnego
M-2Metody praktyczne - ćwiczenia laboratoryjne
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: Końcowy egzamin pisemny z części wykładowej
S-2Ocena formująca: Ocena za wejściówki z ćwiczeń laboratoryjnych
S-3Ocena podsumowująca: Ocena za kolokwia z ćwiczeń laboratoryjnych
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie zna zasad i metod wykonania doświadczeń chemicznych, nie opanował podstaw teoretycznych z obowiązującego zakresu materiału.
3,0Student zna zasady i metody wykonania doświadczeń chemicznych. Jego wiedza teoretyczna jest ograniczona do zagadnień podstawowych, przedstawionych w obowiązującym skrypcie. Nie zna sposobów szacowania poprawności uzyskanych wyników.
3,5Student zna zasady i metody wykonania doświadczeń chemicznych. Ma rozszerzoną wiedzę w odniesieniu do co najmniej połowy ćwiczeń do wiedzy przekazanej w skrypcie. Ma niezadowalającą wiedzę na temat sposobów szacowania poprawności uzyskanych wyników.
4,0Student zna zasady i metody wykonania doświadczeń chemicznych i ma rozszerzoną wiedzę w odniesieniu do 70% ćwiczeń do wiedzy przekazanej w skrypcie. Ma wiedzę potrzebną do samodzielnego i poprawnego interpretowania uzyskanych wyników.
4,5Student zna zasady i metody wykonania doświadczeń chemicznych, ma rozszerzoną wiedzę dotyczącą 90% ćwiczeń. Ma wiedzę do właściwego interpretowania uzyskanych wyników doświadczeń i szacowania ich poprawności.
5,0Student zna zasady i metody wykonania doświadczeń chemicznych, ma rozszerzoną wiedzę dotyczącą wszystkich ćwiczeń. Ma wiedzę do poprawnego interpretowani uzyskanych wyników doświadczeń i samodzielnego oszacowania niepewności uzyskanych wyników.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaTZiZ_1A_B5_U01Student potrafi posługiwać się poprawną nomenklaturą zwiazków organicznych. Potrafi zidentyfikować poszczególne grupy związków organicznych, wskazać ich otrzymywanie i podstawowe właściwości fizyko-chemiczne. Pisze reakcje chemiczne ze wskazaniem na mechanizm ich przebiegu. Student potrafi samodzielnie przeprowadzić proste rekakcje chemiczne pozwalające zidentyfikować główne grupy związków organicznych oraz potrafi przeprowadzić proste syntezy organiczne. Na podstawie przeprowadzonych doświadczeń potrafi przygotować sprawozdanie z ich realizacji.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTZiZ_1A_U01Posiada umiejętność wyszukiwania, zrozumienia, analizy i wykorzystywania potrzebnych informacji pochodzących z literatury, baz danych i innych źródeł. Potrafi uzyskane informacje integrować, dokonać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie.
TZiZ_1A_U02Potrafi pracować indywidualnie i w zespole, umie oszacować czas potrzebny na realizację zleconego zadania, potrafi opracować i zrealizować harmonogram prac zapewniający dotrzymanie terminów
TZiZ_1A_U05Ma umiejętność samokształcenia się m.in. w celu podnoszenia kompetencji zawodowych.
TZiZ_1A_U06Posługuje się poprawną nomenklaturą i terminologią chemiczną potrafi dobrać właściwe procedury i metody analityczne, potrafi określić wiarygodność analiz. 1,2,8,
TZiZ_1A_U24Stosuje zasady bhp i higieny pracy.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR1A_U01posiada umiejętność wyszukiwania, zrozumienia, analizy i wykorzystywania potrzebnych informacji pochodzących z różnych źródeł i w różnych formach właściwych dla studiowanego kierunku studiów
R1A_U02posiada umiejętność precyzyjnego porozumiewania się z różnymi podmiotami w formie werbalnej, pisemnej i graficznej
R1A_U05dokonuje identyfikacji i standardowej analizy zjawisk wpływających na produkcję, jakość żywności, zdrowie zwierząt i ludzi, stan środowiska naturalnego i zasobów naturalnych oraz wykazuje znajomość zastosowania typowych technik i ich optymalizacji dostosowanych do studiowanego kierunku studiów
R1A_U07posiada znajomość wad i zalet podejmowanych działań mających na celu rozwiązywanie zaistniałych problemów zawodowych - dla nabrania doświadczenia i doskonalenia kompetencji inżynierskich
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_U02potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne
InzA_U03potrafi - przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich - dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne
InzA_U04potrafi dokonać wstępnej analizy ekonomicznej podejmowanych działań inżynierskich
InzA_U05potrafi dokonać krytycznej analizy sposobu funkcjonowania i ocenić - zwłaszcza w powiązaniu ze studiowanym kierunkiem studiów - istniejące rozwiązania techniczne, w szczególności urządzenia, obiekty, systemy, procesy, usługi
InzA_U07potrafi ocenić przydatność rutynowych metod i narzędzi służących do rozwiązania prostego zadania inżynierskiego o charakterze praktycznym, charakterystycznego dla studiowanego kierunku studiów oraz wybrać i zastosować właściwą metodę i narzędzia
Cel przedmiotuC-1Poszerzenie i opanowanie przez studenta wiedzy z zakresu chemii organicznej, obejmującej: istotę zwiazków organicznych; znajomość głównych grup związków organicznych z ich właściwościami fizyko-chemicznycmi; znajomość typów reakcji chemicznych związków organicznych z uwzględnieniem ich mechanizmu. Student opanowuje umiejętność identyfikacji wybranych grup związków organicznych oraz prostych syntez organicznych.
Treści programoweT-L-1BHP w laboratorium chemicznym, regulamin pracownii chemicznej z ukierunkowaniem na związki organiczne. Sprzęt i aparatura laboratoryjna - rodzaje, działanie, obsługa. Przedstawienie tematyki ćwiczeń laboratoryjnych i warunków zaliczenia przedmiotu. Podział na grupy laboratoryjne, harmonogram ćwiczeń.
T-L-2Węglowodory - porównywanie właściwości alkanów, alkenów i alkinów. Otrzymywanie acetylenu. Zapis reakcji chemicznych
T-L-3Alkohole - badanie właściwości alkoholi, reakcje charakterystyczne, rzędowość alkoholi. Zapis reakcji chemicznych.
T-L-4Estry - podstawowe właściwości estrów, metody ich otrzymywania i wykrywania. Zapis reakcji chemicznych.
T-L-5Aldehydy - właściwości chemiczne, reakcje charakterystyczne - próba Tollensa i Trommera. Zapis reakcji chemicznych.
T-L-6Ketony - właściowści chemiczne i reakcje charakterystyczne ketonów. Próba Legala, Gunninga. Zapis reakcji chemicznych.
T-L-7Kwasy karboksylowe i aromatyczne - podstawowe właściwości i metody wykrywania kwasów karboksylowych. Zapis reakcji chemicznych.
T-L-8Aminokwasy, peptydy i białka - właściwości fizykochemiczne, reakcje charakterystyczne na wykrywanie białek.
T-W-1Informacje wprowadzające. Konfiguracja elektronowa atomu węgla i typy hybrydyzacji. Odmiany alotropowe węgla. Źródła związków organicznych (ropa naftowa, węgiel kamienny, gaz ziemny). Definiowanie kwasów i zasad związków organicznych.
T-W-2Grupy funkcyjne związków organicznych. Budowa, nazewnictwo i właściwości węglowodorów nasyconych.
T-W-3Stereochemia alkanów i cykloalkanów. Reakcje chemiczne związków organicznych (reakcje addycji, eliminacji, substytucji, przegrupowania). Mechanizmy reakcji organicznych (reakcje rodnikowe i polarne).
T-W-4Alkeny i alkiny - budowa, reaktywność, zastosowanie. Reguła Markownikowa. Polimery i reakcje polimeryzacji.
T-W-5Benzen i aromatyczność związków organicznych. Źródła i reakcje charakterystyczne dla związków aromatycznych.
T-W-6Nazewnictwo, otrzymywanie i właściwośći fizyko-chemiczne alkoholi, fenoli, amin oraz karbonylowych związków organicznych.
T-W-7Podstawowe zagadnienia z chemii biocząsteczek (węglowodany, aminokwasy, peptydy, białka).
Metody nauczaniaM-1Metody podające - wykład informacyjny z elementami pogadanki z użyciem projektora mulitimedialnego
M-2Metody praktyczne - ćwiczenia laboratoryjne
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ocena za wejściówki z ćwiczeń laboratoryjnych
S-3Ocena podsumowująca: Ocena za kolokwia z ćwiczeń laboratoryjnych
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie opanował obowiązującego materiału dydaktycznego. Nie zawsze pracuje zgodnie z przepisami BHP. Nie potrafi w zadowalający sposób obsługiwać aparatury i sprzętu laboratoryjnego. Nie posiada umiejętności wykonania doświadczeń i analiz chemicznych.
3,0Student potrafi porawnie stosować wiedzę teoretyczną na poziomie 50% maksymalnych wymagań. Poprawnie (niekiedy przy pomocy prowadzącego zajęcia) obsługuje sprzęt i aparaturę laboratoryjną. Zna zasady wykonywania doświadczeń chemicznych, ale nie potrafi ich wykonać samodzielnie. Jego wiedza ogranicza się do zagadnień podstawowych. Nie potrafi samodzielnie interpretować uzyskanych wyników.
3,5Student potrafi poprawnie stosować wiedzę teoretyczną na poziomie 60% maksymalnych wymagań. Poprawnie obsługuje sprzęt i aparaturę laboratoryjną. Wykonuje zadane doświadczenie chemiczne samodzielnie lub z niewielką pomocą prowadzącego zajęcia. Ma niewielkie trudności z samodzielną interpretacją wyników.
4,0Student potrafi poprawnie stosować wiedzę teoretyczną na poziomie 70% maksymalnych wymagań. Prawidłowo obsługuje sprzęt i aparaturę laboratoryjną. Posiada umiejętność samodzielnego wykonywania doświadczeń chemicznych. Poprawnie interpretuje uzyskane wyniki.
4,5Student potrafi poprawnie stosować wiedzę na poziomie 80% maksymalnych wymagań. Sprawinie obsługuje sprzęt i aparaturę laboratoryjną. Posiada umiejętność samodzielnego wykonywania doświadczeń i analiz chemicznych. Poprawnie interpretuje uzuskane wyniki i z niewielką pomocą prowadzącego jest w stanie ocenić poprawność uzyskanych wynikow.
5,0Student potrafi poprawnie stosować wiedzę na poziomie co najmniej 90% maksymalnych wymagań. Bardzo sprawnie obsługuje sprzęt i aparaturę laboratoryjną. Posiada umiejętność samodzielnego wykonywania doświadczeń i analiz chemicznych. Potrafi samodzielnie interpretować wyniki doświadczeń i szacuje niepewność uzyskanych wyników. Formułuje logiczne wnioski i prezentuje je prowadzącemu na forum grupy.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaTZiZ_1A_B5_K01Student wykazuje aktywną postawę w procesie nauki, potrafi pracować w zespole i jest zdeterminowany do osiągnięcia prawidłowych wyników prowadzonych eksperymentów. Postępuje zgodnie z zasadami bezpieczeństwa pracy w laboratorium chemicznym. Ma świadomość zagrożeń związanych ze stosowaniem substancji chemicznych. Wykazuje dbałość o środowisko. Stosuje zasady selekcji i utylizacji odpadów powstających w trakcie prowadzonych eksperymentów.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTZiZ_1A_K01Ma świadomość swojej wiedzy i umiejętności. Rozumie potrzebę i zna możliwości ciągłego dokształcania się i samodoskonalenia. Wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia (studia drugiego i trzeciego stopnia, studia podyplomowe, kursy).
TZiZ_1A_K02Ma świadomość ważności zachowań w sposób profesjonalny, przestrzegania zasad etyki zawodowej i poszanowania różnorodności poglądów i kultur.
TZiZ_1A_K03Ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszeniu odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadanie. Potrafi współdziałać i pracować w grupie oraz określić priorytety służące realizacji określonych zadań.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR1A_K01rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie
R1A_K02potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
R1A_K03potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
R1A_K04prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
R1A_K05ma świadomość znaczenia społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za produkcję żywności wysokiej jakości, dobrostan zwierząt oraz kształtowanie i stan środowiska naturalnego
R1A_K07ma świadomość potrzeby dokształcania i samodoskonalenia w zakresie wykonywanego zawodu
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_K02potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Cel przedmiotuC-1Poszerzenie i opanowanie przez studenta wiedzy z zakresu chemii organicznej, obejmującej: istotę zwiazków organicznych; znajomość głównych grup związków organicznych z ich właściwościami fizyko-chemicznycmi; znajomość typów reakcji chemicznych związków organicznych z uwzględnieniem ich mechanizmu. Student opanowuje umiejętność identyfikacji wybranych grup związków organicznych oraz prostych syntez organicznych.
Treści programoweT-L-1BHP w laboratorium chemicznym, regulamin pracownii chemicznej z ukierunkowaniem na związki organiczne. Sprzęt i aparatura laboratoryjna - rodzaje, działanie, obsługa. Przedstawienie tematyki ćwiczeń laboratoryjnych i warunków zaliczenia przedmiotu. Podział na grupy laboratoryjne, harmonogram ćwiczeń.
T-L-2Węglowodory - porównywanie właściwości alkanów, alkenów i alkinów. Otrzymywanie acetylenu. Zapis reakcji chemicznych
T-L-3Alkohole - badanie właściwości alkoholi, reakcje charakterystyczne, rzędowość alkoholi. Zapis reakcji chemicznych.
T-L-4Estry - podstawowe właściwości estrów, metody ich otrzymywania i wykrywania. Zapis reakcji chemicznych.
T-L-5Aldehydy - właściwości chemiczne, reakcje charakterystyczne - próba Tollensa i Trommera. Zapis reakcji chemicznych.
T-L-6Ketony - właściowści chemiczne i reakcje charakterystyczne ketonów. Próba Legala, Gunninga. Zapis reakcji chemicznych.
T-L-7Kwasy karboksylowe i aromatyczne - podstawowe właściwości i metody wykrywania kwasów karboksylowych. Zapis reakcji chemicznych.
T-L-8Aminokwasy, peptydy i białka - właściwości fizykochemiczne, reakcje charakterystyczne na wykrywanie białek.
T-W-1Informacje wprowadzające. Konfiguracja elektronowa atomu węgla i typy hybrydyzacji. Odmiany alotropowe węgla. Źródła związków organicznych (ropa naftowa, węgiel kamienny, gaz ziemny). Definiowanie kwasów i zasad związków organicznych.
T-W-2Grupy funkcyjne związków organicznych. Budowa, nazewnictwo i właściwości węglowodorów nasyconych.
T-W-3Stereochemia alkanów i cykloalkanów. Reakcje chemiczne związków organicznych (reakcje addycji, eliminacji, substytucji, przegrupowania). Mechanizmy reakcji organicznych (reakcje rodnikowe i polarne).
T-W-4Alkeny i alkiny - budowa, reaktywność, zastosowanie. Reguła Markownikowa. Polimery i reakcje polimeryzacji.
T-W-5Benzen i aromatyczność związków organicznych. Źródła i reakcje charakterystyczne dla związków aromatycznych.
T-W-6Nazewnictwo, otrzymywanie i właściwośći fizyko-chemiczne alkoholi, fenoli, amin oraz karbonylowych związków organicznych.
T-W-7Podstawowe zagadnienia z chemii biocząsteczek (węglowodany, aminokwasy, peptydy, białka).
Metody nauczaniaM-1Metody podające - wykład informacyjny z elementami pogadanki z użyciem projektora mulitimedialnego
M-2Metody praktyczne - ćwiczenia laboratoryjne
Sposób ocenyS-4Ocena formująca: Obserwacja ciągła w trakcie zajęć dydaktycznych
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie wykazuje pozytywnych postaw pracy w zespole. Nie stosuje się do zasad BHP obowiązujących w laboratorium chemicznym. Nie stosuje się do poleceń prowadząch zajęcia. Jego nieobecność na zajęciach przekracza 20%.
3,0Student wykazuje się bierną postawą w w procesie nauki. Wykazuje minimalne zaangażowanie w pracy zespołowej. Wybiórczo stosuje segregację i utylizację odpadów. Nie przywiązuje większej uwagi do wyników prowadzonych eksperymentów oraz do zasad BHP. Nie dba należycie o środowisko.
3,5Student wykazuje się umiarkowanym zaangażowaniem w proces nauki. Potrafi współpracować z innymi osobami. Dąży do osiągnięcia prawidłowych efektów przeprowadzanych eksperymentów. Stosuje się do zasad BHP i przejawia pozytywną postawę w kwestii ochrony środowiska i utylizacji odpadów.
4,0Student jest aktywny w procesie nauki i potrafi współpracować w zespole. Dąży do osiągnięcia prawidłowych efektów przeprowadzanych eksperymentów. Stosuje się do zasad BHP, dba o środowisko i stosuje utylizację odpadów powstających w procesie prowadzonych eksperymentów.
4,5Student jest aktywny i zaangażowany w pracy zespołowej, potrafi przejąć rolę lidera. Z dużym zaangażowaniem dąży do osiagnięcia prawidłowych wyników prowadzonych eksperymentów. Stosuje się do zadad BHP i prawidłowo utylizuje odpady powstające w trakcie eksperymenów, dba o środowisko.
5,0Student jest bardzo aktywny i zaangażowany w pracy zespołowej, przejmuje rolę lidera. Z determinacją dąży do osiągnięcia prawidłowych wyników prowadzonych eksperymentów. Stosuje się do wszystkich obowiązujących w laboratorium chemicznym zasad BHP. Bierze czynny udział w zajęciach. Skrupulatnie stosuje zasady segregacji i utylizacji odpadów powstających w trakcie eksperymentów chemicznych, dba o środowisko.