Wydział Ekonomiczny - Turystyka i rekreacja (N1)
Sylabus przedmiotu Turystyka uzdrowiskowa:
Informacje podstawowe
Kierunek studiów | Turystyka i rekreacja | ||
---|---|---|---|
Forma studiów | studia niestacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
Tytuł zawodowy absolwenta | licencjat | ||
Obszary studiów | nauk przyrodniczych, nauk społecznych | ||
Profil | ogólnoakademicki | ||
Moduł | — | ||
Przedmiot | Turystyka uzdrowiskowa | ||
Specjalność | przedmiot wspólny | ||
Jednostka prowadząca | Zakład Polityki Gospodarczej i Turystyki | ||
Nauczyciel odpowiedzialny | Bogusław Stankiewicz <Boguslaw.Stankiewicz@zut.edu.pl> | ||
Inni nauczyciele | Marlena Prochorowicz <Marlena.Prochorowicz@zut.edu.pl> | ||
ECTS (planowane) | 4,0 | ECTS (formy) | 4,0 |
Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
KOD | Wymaganie wstępne |
---|---|
W-1 | Przedmiot ma charakter podstawowy, nie wymaga wiadomości wstępnych. |
Cele przedmiotu
KOD | Cel modułu/przedmiotu |
---|---|
C-1 | Przedstawienie miejsca turystyki uzdrowiskowej w systemie podazy uslug turystycznych w Polsce i na swiecie |
C-2 | Poznanie zagadnień dotycząych funkcjonowania polskich uzdrowisk w systemie rynkowym. |
C-3 | Przekazanie podstawowej wiedzy z zakresu zarządzania marketingowego w podmiotach uzdrowiskowych. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
KOD | Treść programowa | Godziny |
---|---|---|
ćwiczenia audytoryjne | ||
T-A-1 | Pojecia turystyki, klasyfikaca podroznych, formy i kategorie turystyki wedlug WTO. | 1 |
T-A-2 | Polityka instytucjonalna UE i jej wpływ na sektor turystyki w Unii Europejskiej i w Polsce | 1 |
T-A-3 | Historyczne i prawne uwarunkowania turystyki uzdrowiskowej (zdrowotnej). | 1 |
T-A-4 | Podstawy prawne funkcjonowana uzdrowisk w Polsce. | 2 |
T-A-5 | Głowne elementy pobytu uzdrowiskowego, usługi turystyczne uzdrowisk, rodzaje uslug turystycznych. | 2 |
T-A-6 | Uzdrowiska w polskim systemie opieki zdrowotnej. | 1 |
T-A-7 | Turystyka uzdrowiskowa na Pomorzu Zachodnim - główne kurorty i ich produkty uzdrowiskowe. | 2 |
T-A-8 | Finannsowanie pobytów w uzdrowiskach - rola NFZ w kształtowaniu popytu na usługi uzdrowiskowe. | 1 |
T-A-9 | Proces przekształceń sektora turystyki uzdrowiskowej w Polsce, MSP a spółki uzdrowiskowe. | 2 |
T-A-10 | Studia przypadków - strategie i produkty uzdrowiskowe wybranych spółek SP. | 2 |
15 | ||
zajęcia terenowe | ||
T-T-1 | Wyjazd do wybranego uzdrowiska (działalnośc podmiotu, konsumpcja uslugi) | 3 |
3 | ||
wykłady | ||
T-W-1 | Podstawowe pojęcia, rodzaje i funkcje turystyki uzdrowiskowej. Potencjał turystyczny polskich uzdrowisk. | 1 |
T-W-2 | Uzdrowiska a innowacje i konkurencyjność w sektorze turystyki uzdrowiskowej - SPA i Wellness | 1 |
T-W-3 | Zasoby recepcyjne turystyki uzdrowiskowej w Polsce. | 1 |
T-W-4 | Podstawowe produkty turystyki uzdrowiskowej. klienci (kuracjusze) w uzdrowiskach. | 1 |
T-W-5 | turystyka uzdrowiskowa w programach centrum oraz instytucji rzadowych. | 1 |
T-W-6 | Turystyka uzdrowiskowa a balneologia i medycyna wobec zmian w zachorowalnosci społeczeństwa.Szanse polskich uzdrowisk w warunkach otwartego rynku UE - analiza przypadków | 1 |
T-W-7 | Zarzadzanie jakoscia uslug w polskich uzdrowiskach, kurorty w krajowym systemie ochrony zdrowia. | 1 |
T-W-8 | Miejscowosci i gminy uzdrowiskowe w Polsce - status prawny i potencjał zasobów leczniczych. | 1 |
T-W-9 | Podstawowe kanały sprzedazy produktow turystyki uzdrowiskowej. | 1 |
9 |
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
KOD | Forma aktywności | Godziny |
---|---|---|
ćwiczenia audytoryjne | ||
A-A-1 | Udziałw cwieczeniach 1X15 | 15 |
A-A-2 | Zbieranie i studiowanie literatury | 20 |
A-A-3 | Przygotowanie do zajec | 10 |
A-A-4 | udział w konsultacjach | 10 |
A-A-5 | przygotowanie do zaliczenia | 5 |
60 | ||
zajęcia terenowe | ||
A-T-1 | Przygotowanie do wyjazdu | 12 |
A-T-2 | Podsumowanie informacji po przyjeździe z wyjazdu praktycznego. | 12 |
A-T-3 | Pobyt w uzdrowisku | 6 |
30 | ||
wykłady | ||
A-W-1 | udział w wykładach | 9 |
A-W-2 | udział w egzaminie | 2 |
A-W-3 | zbieranie, studiowanie wskazanej literatury. | 10 |
A-W-4 | udział w konsultacjach | 10 |
31 |
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
---|---|
M-1 | wykład z prezentacja multimedialna |
M-2 | dyskusja |
M-3 | analiza studiów przypadków |
M-4 | prezentacje studentow |
Sposoby oceny
KOD | Sposób oceny |
---|---|
S-1 | Ocena formująca: Ocena kolokwium czastkowego |
S-2 | Ocena formująca: Ocena kompetencji współdziałania i pracy w grupie podczas tworzenia prezentacji |
S-3 | Ocena formująca: Ocena kompetencji współdziałania i pracy w grupie podczas przygotowywania studium przypadków |
S-4 | Ocena formująca: Ocena umiejetnosci samodzielnego wyszukiwania, analizowania, oceniania i uzytkowania informacji |
S-5 | Ocena formująca: Ocena samodzielnego zdobywania wiedzy i rozwijania umiejetnosci logicznego myslenia i prezentacji wlasnych pogladów |
S-6 | Ocena formująca: Ocena umiejątności analizowania zwiazków przyczynowo- skutkowych wpływających na procesy rozwojowe turystyki (turystyki uzdrowiskowej) |
S-7 | Ocena formująca: Ocena zaliczeniowa z ćwieczeń (średnia ze wszystkich ocen formujących) |
S-8 | Ocena podsumowująca: Ocena z egzaminu (egzamin pisemny obejmujacy pytania testowe, zadania do rozwiązania oraz pytania problemowe) |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|
TiR_1A_E5_W02 Posiada wiedzę o funkcjonowaniu przedsiębiorstw uzdrowiskowych | TiR_1A_W01 | S1A_W01 | C-1, C-3, C-2 | T-A-8, T-A-4, T-A-5, T-T-1, T-A-3, T-A-7, T-A-2, T-A-10, T-A-9, T-W-9, T-A-1, T-A-6 | M-2, M-4, M-3, M-1 | S-3 |
TiR_1A_E5_W04 Ma wiedzę o funkcjonowaniu przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | TiR_1A_W08 | S1A_W08 | C-2, C-3 | T-W-4, T-A-2, T-W-6, T-A-4, T-A-10, T-A-7, T-W-5, T-W-9, T-A-3, T-A-9, T-W-1, T-W-3, T-A-6, T-W-8, T-T-1, T-W-7, T-A-8, T-A-1, T-A-5, T-W-2 | M-1, M-2, M-3, M-4 | S-1, S-3, S-7, S-8 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|
TiR_1A_E5_U03 Potrafi oceniać determinanty i hamulce rozwoju firm uzdrowiskowych. | TiR_1A_U07, TiR_1A_U04 | S1A_U04, S1A_U07, S1A_U08 | C-1, C-3 | T-W-5, T-W-2, T-A-2, T-W-3, T-W-8, T-W-7, T-W-6, T-W-9, T-W-4, T-A-1, T-W-1, T-A-10, T-A-8, T-A-7 | M-2, M-3 | S-4, S-6 |
TiR_1A_E5_U04 Potrafi posługiwać sie podstawowymi kategoriami turystyki (turystyki uzdrowiskowej) | TiR_1A_U02 | S1A_U02 | C-1 | T-W-4 | M-1, M-2, M-4 | S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|
TiR_1A_E5_K01 Ma świadomość związków: system ochrony zdrowia - kurort. | TiR_1A_K05, TiR_1A_K02 | S1A_K02, S1A_K05 | C-1, C-2, C-3 | T-W-5, T-W-4, T-W-9, T-W-8, T-A-2, T-A-1, T-W-7, T-W-3, T-W-2, T-W-6, T-W-1 | M-1, M-3 | S-5, S-6, S-8 |
TiR_1A_E5_K02 Potrafi uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności. | TiR_1A_K05, TiR_1A_K01 | S1A_K01, S1A_K05 | C-2, C-3 | T-W-6, T-W-9, T-W-5, T-A-2, T-W-4, T-W-3, T-A-1, T-W-8, T-W-2, T-A-3, T-W-7, T-T-1 | M-2, M-3, M-4 | S-3, S-4 |
TiR_1A_E5_K03 Potrafi pracować kolektywnie nad rozwiązaniem zadania lub problemu. | TiR_1A_K05, TiR_1A_K03, TiR_1A_K02 | S1A_K02, S1A_K03, S1A_K05 | C-3 | T-T-1, T-A-5, T-A-8, T-A-7, T-A-3, T-A-2, T-A-6, T-A-10, T-A-9, T-A-1, T-A-4, T-W-9 | M-3, M-4 | S-2, S-3, S-4, S-6 |
TiR_1A_E5_K04 Ma świadomość związków system ochrony zdrowia - kurort. | TiR_1A_K05 | S1A_K05 | C-1 | T-A-3, T-A-5, T-A-7 | M-1, M-3 | S-5, S-6 |
TiR_1A_E5_K05 Umie wykorzystywać zdobytą wiedzę i umiejętności dla celów zawodowych. | TiR_1A_K04 | S1A_K04 | C-1 | T-A-2, T-A-9 | M-2, M-3, M-4 | S-4, S-5, S-6 |
Kryterium oceny - wiedza
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
TiR_1A_E5_W02 Posiada wiedzę o funkcjonowaniu przedsiębiorstw uzdrowiskowych | 2,0 | Prezentuje opinie i poglady swiadczace o tym ze nie zna podstawowych pojec, rodzajów i funkci turystki uzdrowiskowej. |
3,0 | Prezentuje opinie i poglądy swiadczące o tym, że nie zna roli turystyki uzdrowiskowej w relacjach przedsiebiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie. | |
3,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu elementarnej wiedzy na temat znaczenia mechanizmow rynkowych w sektorze turstyki uzdrowiskowej. | |
4,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
4,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o świadomości znaczenia funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
5,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o rozumieniu znaczenia relacji przedsiębiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie, mechanizmow rynkowych w sektorze, funkcjonowania przedsiebiorstwa uzdrowiskowego. | |
TiR_1A_E5_W04 Ma wiedzę o funkcjonowaniu przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | 2,0 | Prezentuje opinie i poglady swiadczace o tym ze nie zna podstawowych pojec, rodzajów i funkci turystki uzdrowiskowej. |
3,0 | Prezentuje opinie i poglądy swiadczące o tym, że nie zna roli turystyki uzdrowiskowej w relacjach przedsiebiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie. | |
3,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu elementarnej wiedzy na temat znaczenia mechanizmow rynkowych w sektorze turstyki uzdrowiskowej. | |
4,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
4,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o świadomości znaczenia funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
5,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o rozumieniu znaczenia relacji przedsiębiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie, mechanizmow rynkowych w sektorze, funkcjonowania przedsiebiorstwa uzdrowiskowego. |
Kryterium oceny - umiejętności
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
TiR_1A_E5_U03 Potrafi oceniać determinanty i hamulce rozwoju firm uzdrowiskowych. | 2,0 | Prezentuje opinie i poglady swiadczace o tym ze nie zna podstawowych pojec, rodzajów i funkci turystki uzdrowiskowej. |
3,0 | Prezentuje opinie i poglądy swiadczące o tym, że nie zna roli turystyki uzdrowiskowej w relacjach przedsiebiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie. | |
3,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu elementarnej wiedzy na temat znaczenia mechanizmow rynkowych w sektorze turstyki uzdrowiskowej. | |
4,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
4,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o świadomości znaczenia funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
5,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o rozumieniu znaczenia relacji przedsiębiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie, mechanizmow rynkowych w sektorze, funkcjonowania przedsiebiorstwa uzdrowiskowego. | |
TiR_1A_E5_U04 Potrafi posługiwać sie podstawowymi kategoriami turystyki (turystyki uzdrowiskowej) | 2,0 | Prezentuje opinie i poglady swiadczace o tym ze nie zna podstawowych pojec, rodzajów i funkci turystki uzdrowiskowej. |
3,0 | Prezentuje opinie i poglądy swiadczące o tym, że nie zna roli turystyki uzdrowiskowej w relacjach przedsiebiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie. | |
3,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu elementarnej wiedzy na temat znaczenia mechanizmow rynkowych w sektorze turstyki uzdrowiskowej. | |
4,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
4,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o świadomości znaczenia funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
5,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o rozumieniu znaczenia relacji przedsiębiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie, mechanizmow rynkowych w sektorze, funkcjonowania przedsiebiorstwa uzdrowiskowego. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
TiR_1A_E5_K01 Ma świadomość związków: system ochrony zdrowia - kurort. | 2,0 | Prezentuje opinie i poglady swiadczace o tym ze nie zna podstawowych pojec, rodzajów i funkci turystki uzdrowiskowej. |
3,0 | Prezentuje opinie i poglądy swiadczące o tym, że nie zna roli turystyki uzdrowiskowej w relacjach przedsiebiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie. | |
3,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu elementarnej wiedzy na temat znaczenia mechanizmow rynkowych w sektorze turstyki uzdrowiskowej. | |
4,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
4,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o świadomości znaczenia funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
5,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o rozumieniu znaczenia relacji przedsiębiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie, mechanizmow rynkowych w sektorze, funkcjonowania przedsiebiorstwa uzdrowiskowego. | |
TiR_1A_E5_K02 Potrafi uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności. | 2,0 | Prezentuje opinie i poglady swiadczace o tym ze nie zna podstawowych pojec, rodzajów i funkci turystki uzdrowiskowej. |
3,0 | Prezentuje opinie i poglądy swiadczące o tym, że nie zna roli turystyki uzdrowiskowej w relacjach przedsiebiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie. | |
3,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu elementarnej wiedzy na temat znaczenia mechanizmow rynkowych w sektorze turstyki uzdrowiskowej. | |
4,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
4,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o świadomości znaczenia funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
5,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o rozumieniu znaczenia relacji przedsiębiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie, mechanizmow rynkowych w sektorze, funkcjonowania przedsiebiorstwa uzdrowiskowego. | |
TiR_1A_E5_K03 Potrafi pracować kolektywnie nad rozwiązaniem zadania lub problemu. | 2,0 | Prezentuje opinie i poglady swiadczace o tym ze nie zna podstawowych pojec, rodzajów i funkci turystki uzdrowiskowej. |
3,0 | Prezentuje opinie i poglądy swiadczące o tym, że nie zna roli turystyki uzdrowiskowej w relacjach przedsiebiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie. | |
3,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu elementarnej wiedzy na temat znaczenia mechanizmow rynkowych w sektorze turstyki uzdrowiskowej. | |
4,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
4,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o świadomości znaczenia funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
5,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o rozumieniu znaczenia relacji przedsiębiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie, mechanizmow rynkowych w sektorze, funkcjonowania przedsiebiorstwa uzdrowiskowego. | |
TiR_1A_E5_K04 Ma świadomość związków system ochrony zdrowia - kurort. | 2,0 | Prezentuje opinie i poglady swiadczace o tym ze nie zna podstawowych pojec, rodzajów i funkci turystki uzdrowiskowej. |
3,0 | Prezentuje opinie i poglądy swiadczące o tym, że nie zna roli turystyki uzdrowiskowej w relacjach przedsiebiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie. | |
3,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu elementarnej wiedzy na temat znaczenia mechanizmow rynkowych w sektorze turstyki uzdrowiskowej. | |
4,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
4,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o świadomości znaczenia funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
5,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o rozumieniu znaczenia relacji przedsiębiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie, mechanizmow rynkowych w sektorze, funkcjonowania przedsiebiorstwa uzdrowiskowego. | |
TiR_1A_E5_K05 Umie wykorzystywać zdobytą wiedzę i umiejętności dla celów zawodowych. | 2,0 | Prezentuje opinie i poglady swiadczace o tym ze nie zna podstawowych pojec, rodzajów i funkci turystki uzdrowiskowej. |
3,0 | Prezentuje opinie i poglądy swiadczące o tym, że nie zna roli turystyki uzdrowiskowej w relacjach przedsiebiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie. | |
3,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu elementarnej wiedzy na temat znaczenia mechanizmow rynkowych w sektorze turstyki uzdrowiskowej. | |
4,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
4,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o świadomości znaczenia funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
5,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o rozumieniu znaczenia relacji przedsiębiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie, mechanizmow rynkowych w sektorze, funkcjonowania przedsiebiorstwa uzdrowiskowego. |
Literatura podstawowa
- Kraziński Z., Rynek usług uzdrowiskowych w Polsce, Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości, Poznań, 2001
- Lazarkowie M. i R., Gospopdarka turystyczna, Wyzsza Szkoła Ekonomiczna w Warszawie, Warszawa, 2002
- Hadzik A., Turystyka zdrowotna uzdrowisk, Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach, Katowice, 2009
- Kornak A.S., Uzdrowiska polskie w systemie zarządzania marketingowego, Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacyjne, Bydgoszcz, 1999
Literatura dodatkowa
- Alejziak W., Turystyka w obliczu wyzwań XX wieku, ALBIS, Kraków, 1999
- Gaworecki W., Turystyka, PWE, Warszawa, 2010
- Panasiuk A., Ekonomiczne podstawy turystyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, 2004
- Iwanek T., Turystyka uzdrowiskowa w gospodarce regionu i kraju, Wyzsza szkoła Zarzadzania "EDUKACJA", Wrocław, 2006
- Ponikowska I, Lecznictwo uzdrowiskowe, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz, 2000