Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Technologia żywności i żywienie człowieka (S1)
specjalność: technologia i żywienie
Sylabus przedmiotu Przetwórstwo ryb i owoców morza:
Informacje podstawowe
Kierunek studiów | Technologia żywności i żywienie człowieka | ||
---|---|---|---|
Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
Obszary studiów | nauki rolnicze, leśne i weterynaryjne, studia inżynierskie | ||
Profil | ogólnoakademicki | ||
Moduł | — | ||
Przedmiot | Przetwórstwo ryb i owoców morza | ||
Specjalność | technologia żywności pochodzenia wodnego | ||
Jednostka prowadząca | Katedra Technologii Rybnej, Roślinnej i Gastronomicznej | ||
Nauczyciel odpowiedzialny | Grzegorz Tokarczyk <Grzegorz.Tokarczyk@zut.edu.pl> | ||
Inni nauczyciele | Grzegorz Tokarczyk <Grzegorz.Tokarczyk@zut.edu.pl> | ||
ECTS (planowane) | 6,0 | ECTS (formy) | 6,0 |
Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
KOD | Wymaganie wstępne |
---|---|
W-1 | Znajomość wiedzy z zakresu systematyki ryb, chemii żywności i ogólnej technologii żywności. |
Cele przedmiotu
KOD | Cel modułu/przedmiotu |
---|---|
C-1 | Zapoznanie z wlaściwościami fizyko-chemicznymi i przydatnością technologiczną ryb, skorupiaków i mięczaków. |
C-2 | Przekazanie umiejętności przetwarzania organizmów wodnych na produkty spożywcze oraz wykorzystanie różnych metod służących temu celowi. |
C-3 | Nauczenie samodzielnego rozwiązywania kompleksowych problemów związanych z przetwarzaniem ryb i jadalnych bezkręgowców wodnych na żywność. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
KOD | Treść programowa | Godziny |
---|---|---|
laboratoria | ||
T-L-1 | Obróbka wstępna oraz oznaczanie wydajności części jadalnych ryb, skorupiaków i mięczaków. | 3 |
T-L-2 | Wpływ obróbki wstępnej na wartość technologiczną mięsa surowców wodnych. | 3 |
T-L-3 | Obróbka cieplna ryb, skorupiaków i mięczaków - zmiany fizyczne i chemiczne. | 3 |
T-L-4 | Technologia marynat zimnych, gotowanych i smażonych. | 6 |
T-L-5 | Technologia ryb solonych. | 2 |
T-L-6 | Technologia prezerw z ryb solonych. | 2 |
T-L-7 | Technologia konserw rybnych oraz technologia konserw ze skorupiaków i mięczaków. | 6 |
T-L-8 | Technologia produktów z mięsa drobno rozdrobnionego (pasty rybne). | 2 |
T-L-9 | Technologia wędlin rybnych. | 3 |
T-L-10 | Technologia wyrobów z mięsa grubo rozdrobnionego (burgery rybne) z użyciem urządzeń przemysłowych. | 3 |
T-L-11 | Technologia wyrobow garmażeryjnych. | 2 |
T-L-12 | Technologia rybnych dań gotowych. | 3 |
T-L-13 | Technologia zimnego wędzenia ryb. | 4 |
T-L-14 | Technologia gorącego wędzenia ryb. | 3 |
45 | ||
wykłady | ||
T-W-1 | Specyfika przetwórstwa rybnego, jego zadania i znaczenie w gospodarce żywnościowej. Struktura wykorzystania połowów światowych i krajowych. | 2 |
T-W-2 | Surowce żywnościowe przemysłu rybnego – podział, różnorodność gatunkowa i morfologiczna, dostępność, zmiany sezonowe. | 4 |
T-W-3 | Przemysłowe formy surowców rybnych, ich wartość użytkowa i przydatność technologiczna. | 4 |
T-W-4 | Charakterystyka ważniejszych operacji, zabiegów i procesów technologicznych stosowanych w przetwórstwie rybnym. | 3 |
T-W-5 | Technologia ryb porcjowanych – świeżych i mrożonych | 2 |
T-W-6 | Technologia farszów rybnych wraz z przemysłową produkcją surimi. | 4 |
T-W-7 | Technologia ryb marynowanych, solonych oraz prezerw rybnych. | 4 |
T-W-8 | Technologia zimnego i gorącego wędzenia ryb | 2 |
T-W-9 | Technologia konserw rybnych. | 4 |
T-W-10 | Technologia gotowych dań rybnych i wyrobów garmażeryjnych. | 3 |
T-W-11 | Technologia wędlin i szynek rybnych. | 2 |
T-W-12 | Technologia past rybnych. | 2 |
T-W-13 | Technologia izolatów i koncentratów spożywczych. | 2 |
T-W-14 | Przemysłowa obróbka kalmarów | 2 |
T-W-15 | Obrobka i wykorzystanie bezkręgowców wodnych | 2 |
T-W-16 | Technologia wyrobów z mięsa gruborozdrobnionego | 3 |
45 |
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
KOD | Forma aktywności | Godziny |
---|---|---|
laboratoria | ||
A-L-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 45 |
A-L-2 | Przygotowanie się do zajęć laboratoryjnych | 17 |
A-L-3 | Opracowanie wyników doświadczeń wykonanych na zajęciach | 20 |
A-L-4 | Przygotowanie się do kolokwium | 20 |
A-L-5 | Przygotowanie się do wejściówki | 18 |
120 | ||
wykłady | ||
A-W-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 45 |
A-W-2 | Godziny kontaktowe z nauczycielem | 3 |
A-W-3 | Studiowanie wskazanej na zajęciach literatury | 5 |
A-W-4 | Przygotowanie się do egzaminu | 8 |
61 |
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
---|---|
M-1 | Metoda podająca (wykład, objaśnienie lub wyjaśnienie) |
M-2 | Metoda aktywizująca (dyskusja dydaktyczna związana z wykładem) |
M-3 | Metoda eksponująca (film związany z wykładem) |
M-4 | Metoda praktyczna (pokaz, ćwiczenia laboratoryjne) |
Sposoby oceny
KOD | Sposób oceny |
---|---|
S-1 | Ocena formująca: Egzamin w formie pisemnej - odpowiedzi na 5-7 pytań obejmujących cały materiał |
S-2 | Ocena formująca: W przypadku nie zdania egzaminu pisemnego, obowiązuje egzamin ustny z całego materiału |
S-3 | Ocena formująca: Zaliczenie części praktycznej przedmiotu - pozytywne zaliczenie 3 - 5 kolokwiów z zadanego materiału. |
S-4 | Ocena formująca: Egzamin w formie pisemnej - odpowiedzi na 4-7 pytań obejmujących cały materiał |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
TZZ_1A_D22tzpw_W01 Student potrafi rozpoznać i scharakteryzować organizmy wodne wykorzystywane w przemyśle rybnym. Potrafi właściwie dobrać rodzaj obróbki wstępnej oraz sposob zabezpieczenia surowca przed zepsuciem. Potrafi wytłumaczyć procesy zachodzące w surowcu po jego pozyskaniu, przed i po procesie przetwarzania. Potrafi zaproponować odpowiedni proces technologiczny w zależności od rodzaju surowca i jego właściwości. | TZZ_1A_W10, TZZ_1A_W15, TZZ_1A_W16, TZZ_1A_W17 | — | — | C-3, C-1, C-2 | T-W-5, T-W-8, T-W-11, T-W-7, T-W-14, T-W-15, T-W-10, T-W-3, T-W-2, T-W-1, T-W-4, T-W-6, T-W-9 | M-1, M-2, M-4, M-3 | S-3, S-2, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
TZZ_1A_D22tzpw_U01 Student potrafi zorganizować stanowisko pracy dla siebie i grupy osób biorących udział w zajęciach. Potrafi we właściwy sposób przydzielać zadania poszczególnym członkom zespołu, umie organizować pracę w zespole i ją nadzorować aby zrealizować opracowany harmonogram pracy. Zdaje sobie sprawę z korzyści wynikających z ciągłego nabywania umiejetności. We właściwy sposob wykorzystuje nabytą wiedzę w trakcie wykonywania powierzonych mu zadań. Potrafi rozwiązywać problemy wynikające w czasie realizacji zadań oraz wykorzystać w tym celu właściwe metody i materiały. Potrafi wykorzystać dostępne metody i urządzenia do obrobki i przetwarzania surowca rybnego w zależności od jego rodzaju. | TZZ_1A_U01, TZZ_1A_U02, TZZ_1A_U05, TZZ_1A_U07, TZZ_1A_U11, TZZ_1A_U12, TZZ_1A_U17, TZZ_1A_U20, TZZ_1A_U27, TZZ_1A_U28 | — | — | C-3, C-2 | T-L-5, T-L-8, T-W-5, T-W-8, T-W-11, T-W-12, T-W-7, T-W-10, T-W-3, T-W-4, T-W-6, T-W-9 | M-1, M-2, M-4 | S-3, S-2, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
TZZ_1A_D22tzpw_K01 Student właściwie wykorzystuje nabytą wiedzę i umiejętności w realizacji powierzonych mu zadań. Potrafi odpowiedzialnie rozwiązywać problemy i zadania przed nim stawiane. Samodzielnie podejmuje decyzje związane z relizacja zadań. Jest kreatywny i otwarty na sugestie, postepuje zgodnie z zasadami etyki i nie obawia się wyrażać własnej opinii. Jest świadomy konieczności ciągłego nabywania wiedzy. | TZZ_1A_K01, TZZ_1A_K02, TZZ_1A_K03, TZZ_1A_K04, TZZ_1A_K05, TZZ_1A_K06 | — | — | C-3 | T-L-10, T-L-12, T-L-1, T-L-11, T-L-8, T-L-2, T-W-5, T-W-8, T-W-11, T-W-12, T-W-7, T-W-14, T-W-15, T-W-10, T-W-3, T-W-2, T-W-1, T-W-4, T-W-6, T-W-9 | M-1, M-2, M-4, M-3 | S-3, S-4 |
Kryterium oceny - wiedza
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
TZZ_1A_D22tzpw_W01 Student potrafi rozpoznać i scharakteryzować organizmy wodne wykorzystywane w przemyśle rybnym. Potrafi właściwie dobrać rodzaj obróbki wstępnej oraz sposob zabezpieczenia surowca przed zepsuciem. Potrafi wytłumaczyć procesy zachodzące w surowcu po jego pozyskaniu, przed i po procesie przetwarzania. Potrafi zaproponować odpowiedni proces technologiczny w zależności od rodzaju surowca i jego właściwości. | 2,0 | Student nie potrafi rozpoznawać organizmów wodnych, nie potrafi dobrać właściwego rodzaju obróbki wstępnej ani sposobu jego zabezpieczenia przed zepsuciem. Nie potrafi wytłumaczyć podstawowych procesów zachodzących w surowcu po jego połowie i podczas przetwarzania. Nie potrafi dobrać odpowiedniego sposobu przetworzenia surowca. |
3,0 | Student potrafi rozpoznawać większość organizmów wodnych, dobrać niektóre rodzaje obróbki wstępnej oraz sposoby jego zabezpieczenia przed zepsuciem. Potrafi wytłumaczyć n iektóre procesy zachodzące w surowcu po jego połowie i podczas przetwarzania. Poprawnie dobiera niektóre sposoby przetworzenia surowca. | |
3,5 | Student rozpoznaje organizmy wodne, dobiera we właściwy sposób rodzaj obróbki wstępnej oraz metodę jego zabezpieczenia przed zepsuciem. Potrafi wytłumaczyć podstawowe procesy zachodzące w surowcu po jego połowie i podczas przetwarzania. Poprawnie dobiera odpowiedni sposób przetworzenia surowca. | |
4,0 | Student rozpoznaje organizmy wodne, dobiera we właściwy sposób rodzaj obróbki wstępnej, metodę jego zabezpieczenia przed zepsuciem i potrafi wytłumaczyć wybór, którego dokonał. Rozumie i potrafi wytłumaczyć procesy zachodzące w surowcu po jego połowie i podczas przetwarzania. Właściwie dobiera odpowiedni sposób przetworzenia surowca. | |
4,5 | Student rozpoznaje wszystkie organizmy wodne wykorzystywane w przemyśle spożywczym, dobiera we właściwy sposób rodzaj obróbki wstępnej, metodę jego zabezpieczenia przed zepsuciem i potrafi wytłumaczyć wybór, którego dokonał. Bez trudu dokonuje porównania efektywności zaproponowanych metod i korzyści wynikających z ich zastosowania. Rozumie i potrafi wytłumaczyć oraz powiązać ze sobą procesy zachodzące w surowcu po jego połowie i podczas przetwarzania. Właściwie dobiera odpowiedni sposób przetworzenia surowca i potrafi przewidzieć końcowy efekt uzyskany w zależności od zastosowanego surowca. | |
5,0 | Student rozpoznaje wszystkie organizmy wodne wykorzystywane w przemyśle spożywczym, dobiera we właściwy sposób rodzaj obróbki wstępnej, metodę jego zabezpieczenia przed zepsuciem i potrafi wytłumaczyć wybór, którego dokonał. Bez trudu dokonuje porównania efektywności zaproponowanych metod i korzyści wynikających z ich zastosowania. Rozumie i potrafi wytłumaczyć oraz powiązać ze sobą procesy zachodzące w surowcu po jego połowie i podczas przetwarzania. Właściwie dobiera odpowiedni sposób przetworzenia surowca. Potrafi przewidzieć końcowy efekt uzyskany w zależności od zastosowanego surowca i samodzielnie proponuje odpowiednie techniki i operacje niezbędne do przetworzenia surowca. |
Kryterium oceny - umiejętności
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
TZZ_1A_D22tzpw_U01 Student potrafi zorganizować stanowisko pracy dla siebie i grupy osób biorących udział w zajęciach. Potrafi we właściwy sposób przydzielać zadania poszczególnym członkom zespołu, umie organizować pracę w zespole i ją nadzorować aby zrealizować opracowany harmonogram pracy. Zdaje sobie sprawę z korzyści wynikających z ciągłego nabywania umiejetności. We właściwy sposob wykorzystuje nabytą wiedzę w trakcie wykonywania powierzonych mu zadań. Potrafi rozwiązywać problemy wynikające w czasie realizacji zadań oraz wykorzystać w tym celu właściwe metody i materiały. Potrafi wykorzystać dostępne metody i urządzenia do obrobki i przetwarzania surowca rybnego w zależności od jego rodzaju. | 2,0 | Student nie potrafi zorganizować stanowiska pracy ani nadzorować pracy w zespole. Nie jest w stanie wykorzystać nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Nie potrafi zastosować żadnych metod i materiałów w celu rozwiązania problemu. Nie potrafi wykorzystać żdnych metod i urządzeń służących do obrobki i przetwarzania surowca wodnego |
3,0 | Student potrafi organizować stanowisko pracy dla siebie.Wykorzystuje tylko część nabytej wiedzy do rozwiązywania napotkanych problemów. Potrafi zastosować niektóre metody i materiały w celu rozwiązania problemu. Wykorzystuje część metod i urządzeń służących do obrobki i przetwarzania surowca wodnego | |
3,5 | Student potrafi organizować stanowisko pracy dla siebie i członków zespołu. Potrafi zaplanować pracę dla siebie i zespołu współpracowników. Wykorzystuje nabytą wiedzę do rozwiązywania napotkanych problemów. Potrafi zastosować metody i materiały w celu rozwiązania problemu i wyjaśnić wlasny wybór. Wykorzystuje właściwie metody i urządzenia służące do obrobki i przetwarzania surowca wodnego | |
4,0 | Student potrafi organizować stanowisko pracy dla siebie i członków zespołu, jak również zaplanować pracę dla siebie i zespołu współpracowników. Wykorzystuje nabytą wiedzę do rozwiązywania napotkanych problemów i potrafi wyjaśnić dany problem teoretycznie i o nim dyskutować. Potrafi zastosować metody i materiały w celu rozwiązania problemu i wyjaśnić własny wybór. Wykorzystuje właściwie metody i urządzenia służące do obrobki i przetwarzania surowca wodnego i sam proponuje rozwiązanie danego problemu. | |
4,5 | Student potrafi organizować stanowisko pracy dla siebie i członków zespołu, jak również zaplanować pracę dla siebie i zespołu współpracowników. Wykorzystuje nabytą wiedzę do rozwiązywania napotkanych problemów i potrafi wyjaśnić dany problem teoretycznie i o nim dyskutować. Analitycznie podchodzi do problemu i właściwie potrafi oszacować korzyści i negatywne skutki zastosowanej metody przetwarzania surowca. Potrafi zastosować metody i materiały w celu rozwiązania problemu i wyjaśnić własny wybór. Wykorzystuje właściwie metody i urządzenia służące do obrobki i przetwarzania surowca wodnego i sam proponuje rozwiązanie danego problemu. Samodzielnie podejmuje decyzje. | |
5,0 | Student potrafi organizować stanowisko pracy dla siebie i członków zespołu, jak również zaplanować pracę dla siebie i zespołu współpracowników.Proponuje zastosowanie odpowiednich narzędzi do usprawnienia pracy zespołu. Wykorzystuje nabytą wiedzę do rozwiązywania napotkanych problemów i potrafi wyjaśnić dany problem teoretycznie i o nim dyskutować a takze proponuje alternatywne sposoby rozwiązania problemu. Analitycznie podchodzi do problemu i właściwie potrafi oszacować korzyści i negatywne skutki zastosowanej metody przetwarzania surowca. Potrafi zastosować metody i materiały w celu rozwiązania problemu i wyjaśnić własny wybór. Wykorzystuje właściwie metody i urządzenia służące do obrobki i przetwarzania surowca wodnego i sam proponuje rozwiązanie danego problemu. Samodzielnie podejmuje decyzje i jest świadomy swojego wyboru. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
TZZ_1A_D22tzpw_K01 Student właściwie wykorzystuje nabytą wiedzę i umiejętności w realizacji powierzonych mu zadań. Potrafi odpowiedzialnie rozwiązywać problemy i zadania przed nim stawiane. Samodzielnie podejmuje decyzje związane z relizacja zadań. Jest kreatywny i otwarty na sugestie, postepuje zgodnie z zasadami etyki i nie obawia się wyrażać własnej opinii. Jest świadomy konieczności ciągłego nabywania wiedzy. | 2,0 | Student nie potrafi wykorzystać nabytej wiedzy i umiejętności do realizacji powierzonych mu zadań. Nie potrafi odpowiedzialnie rozwiązywać problemów i zadań przed nim stawianych. Nie potrafi podjąć decyzji dotyczących danego problemu. Nie jest kreatywny i nie postępuje zgodnie z zasadami etyki. Nie jest w stanie wyrażać własnej opinii i nie jest świadomy ciągłego nabywania wiedzy. |
3,0 | Student w części wykorzystuje nabytą wiedzę i umiejętności do realizacji powierzonych mu zadań. Potrafi rozwiązywać problemy i zadania przed nim stawiane. Jest dość kreatywny i postępuje zgodnie z zasadami etyki. Wyraża własną opinię odnośnie niektórych problemów. Jest świadomy ciągłego nabywania wiedzy. | |
3,5 | Student wykorzystuje nabytą wiedzę i umiejętności do realizacji powierzonych mu zadań. Potrafi rozwiązywać problemy i zadania przed nim stawiane. Podejmuje decyzje w sprawach mniej istotnych. Jest kreatywny i postępuje zgodnie z zasadami etyki. Wyraża własną opinię odnośnie niektórych problemów. Jest świadomy ciągłego nabywania wiedzy i dokształca się. | |
4,0 | Student wykorzystuje nabytą wiedzę i umiejętności do realizacji powierzonych mu zadań. Potrafi rozwiązywać problemy i zadania przed nim stawiane. Podejmuje samodzielnie decyzje. Jest kreatywny i postępuje zgodnie z zasadami etyki. Wyraża własną opinię odnośnie zaistniałych problemów. Jest świadomy ciągłego nabywania wiedzy i dokształca się. | |
4,5 | Student wykorzystuje nabytą wiedzę i umiejętności do realizacji powierzonych mu zadań. Rozwiązuje samodzielnie problemy i zadania przed nim stawiane. Podejmuje samodzielnie decyzje i potrafi oszacować konsekwencje swoich decyzji. Jest kreatywny i postępuje zgodnie z zasadami etyki. Wyraża własną opinię odnośnie zaistniałych problemów. Jest świadomy ciągłego nabywania wiedzy i dokształca się. | |
5,0 | Student wykorzystuje nabytą wiedzę i umiejętności do realizacji powierzonych mu zadań. Rozwiązuje samodzielnie problemy i zadania przed nim stawiane, proponuje alternatywne rozwiazania problemu. Podejmuje samodzielnie decyzje i potrafi oszacować konsekwencje swoich decyzji. Jest kreatywny i postępuje zgodnie z zasadami etyki. Wyraża własną opinię odnośnie zaistniałych problemów i jest w tym konsekwentny. Jest świadomy ciągłego nabywania wiedzy i dokształca się. |
Literatura podstawowa
- Sikorski Z.E., Technologia żywności pochodzenia morskiego, WNT, Warszawa, 1980
- Sikorski Z.E., Morskie surowce żywnościowe, WNT, Warszawa, 1992
- Kołakowski E., Technologia mrożonych przetworów rybnych, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk, 1984
- Kołakowski E., Technologia farszow rybnych, PWN, Warszawa, 1986
- Sikorski Z.E., Ryby i bezkręgowce morskie, WNT, Warszawa, 2005
- Kawka T., Dutkiewicz D., Maszyny do obróbki ryb i kalmarów, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk, 1986
Literatura dodatkowa
- Ziemba Z., Podstawy cieplnego utrwalania żywności, WNT, Warszawa, 1993
- Kolakowski E., Kołakowska A., Tokarczyk G., Kołodziejski W., Pawlikowski B., Postępy w technologii konserw rybnych, Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Szczecinie, Szczecin, 2007, Informator dla przedsiębiorców
- Sikorski Z.E., Chemiczne i funkcjonalne właściwości składników żywności, PWN, Warszawa, 1994
- Podeszewski Z., Technologia zabezpieczenia surowców rybnych, Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Szczecinie, Szczecin, 1977
- Konarzewski J., Ligocki H., Ogulewicz J., Towaroznawstwo ryb, Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, Warszawa, 1968
- Kołakowski E., Chrzanowski S., Orwat G., Opakowania z tworzyw sztucznych w przemyśle rybnym, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk, 1976
- Kołakowski E., Stodolnik L., Domiszewski Z., Technologia mrożonych przetworów rybnych, Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Szczecinie, Szczecin, 2006
- Instrukcje Technologiczne ZPR, 2011
- Instrukcje technologiczne CPR, 2011
- Magazyn Przemysłu Rybnego, 2011
- Przemysł Spożywczy, 2011
- Wiadomości Rybackie, 2011