Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Gospodarka i Zarządzanie Środowiskiem Wodnym (S1)
Sylabus przedmiotu Ekologia środowiska wodnego:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Gospodarka i Zarządzanie Środowiskiem Wodnym | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Ekologia środowiska wodnego | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Zakład Ekologii Morza i Ochrony Środowiska | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Katarzyna Stepanowska <Katarzyna.Stepanowska@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Małgorzata Raczyńska <Malgorzata.Raczynska@zut.edu.pl>, Joanna Rokicka-Praxmajer <Joanna.Rokicka-Praxmajer@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 4,0 | ECTS (formy) | 4,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Znajomość zagadnień dotyczących ekologii i ochrony wód, a zwłaszcza wpływu środowiska abiotycznego na organizmy wodne |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Pogłębienie wiedzy o funkcjonowaniu ekosystemów wodnych |
| C-2 | Przedstawienie zagrożeń, naturalnych i wynikajacych z antropopresji, oraz ich skutków w funkcjonowaniu ekosystemów wodnych |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Ćwiczenia organizacyjne i szkolenie z zakresu BHP na temat zachowania bezpieczeństwa pracy podczas ćwiczeń. | 1 |
| T-L-2 | Prezentacja oraz instrukcja obsługi sprzętu i narzędzi wykorzystywanych do badań środowiska wodnego | 2 |
| T-L-3 | Zasady poboru prób do badań środowiska wodnego zgodnie z wytycznymi (wyznaczanie stanowisk badawczych, wybór metody, postępowanie z próbami, wypełnianie protokołów terenowych, konserwacja i opis prób) | 2 |
| T-L-4 | Metody i narzędzia do poboru prób hydrobiontów w wodach jeziornych, zabezpieczenie prób, przechowywanie materiału, opracowanie ilościowe i jakościowe. | 2 |
| T-L-5 | Metody i narzędzia do poboru prób hydrobiontów w wodach morskich, zabezpieczenie prób, przechowywanie materiału, opracowanie ilościowe i jakościowe. | 2 |
| T-L-6 | Metody i narzędzia do poboru prób hydrobiontów w wodach płynących, zabezpieczenie prób, przechowywanie materiału, opracowanie ilościowe i jakościowe. | 2 |
| T-L-7 | Metody i narzędzia poboru prób do badań psammonu, przechowywania materiału, opracowania ilościowego i jakościowego. | 2 |
| T-L-8 | Wskaźniki biocenotyczne (np: dominacji, równomierności, różnorodnosci biologicznej). Obliczanie i interpretacja. | 2 |
| T-L-9 | Park Narodowy i Krajobrazowy jako przykład aktywnej formy ochrony przyrody i przedstawienie możliwości prowadzenia tam badań. | 2 |
| T-L-10 | Podobieństwo faunistyczne. Analizy porównawcze. Zastosowanie i interpretacja | 2 |
| T-L-11 | Identyfikcja organizmów wodnych różnych formacji ekologicznych. | 2 |
| T-L-12 | Szacowanie zagęszczenia i biomasy wybranych hydrobiontów. | 2 |
| T-L-13 | Analiza granulometryczna osadów - środowiska życia organizmów. | 2 |
| T-L-14 | Zajęcia terenowe – zwiedzanie oczyszczalni ścieków i procesów biologicznego ich oczyszczania, pobór prób w terenie | 5 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Woda jako środowisko życia - warunki fizyczne i chemiczne środowiska wodnego. | 2 |
| T-W-2 | Wpływ czynników chemicznych na organizmy wodne | 2 |
| T-W-3 | Wpływ czynników fizycznych na organizmy wodne | 2 |
| T-W-4 | Przystosowanie organizmów do życia w wodzie. | 1 |
| T-W-5 | Formacje ekologiczne hydrobiontów. | 2 |
| T-W-6 | Charakterystyka ekologiczna wód lotycznych. | 2 |
| T-W-7 | Charakterystyka ekologiczna wód lenitycznych. | 2 |
| T-W-8 | Główne zagrożenia i aktualne problemy dla funkcjonowania ekosystemów wodnych (zagrożenia biocenoz, samooczyszczanie, rekultywacje, obce gatunki) | 2 |
| 15 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-L-2 | Przygotowanie sprawozdania/opracowania | 10 |
| A-L-3 | Opracowanie wyników i napisanie sprawozdania z wykonywanych badań | 20 |
| A-L-4 | Przygotowywanie prób hydrobiontów | 5 |
| A-L-5 | Wyszukiwanie/ gromadzenie literatury przedmiotu | 7 |
| A-L-6 | Udział w konsultacjach | 4 |
| A-L-7 | Studiowanie literatury przedmiotu | 10 |
| A-L-8 | Zaliczenie ćwiczeń w formie pisemnej lub ustnej | 4 |
| 90 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo w wykładach | 15 |
| A-W-2 | Przygotowanie do zaliczenia przedmiotu | 6 |
| A-W-3 | Studiowanie literatury przedmiotu | 5 |
| A-W-4 | Uczestnictwo w konsultacjach | 2 |
| A-W-5 | Zaliczenie wykładów | 2 |
| 30 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej. |
| M-2 | Ćwiczenia laboratoryjne z użyciem podręcznika, pokazu i symulacji |
| M-3 | Ćwiczenia laboratoryjne z użyciem preparatów biologicznych i mikroskopów biologicznych |
| M-4 | Ćwiczenia terenowe z wykorzystaniem narzędzi do poboru prób organizmów wodnych. |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Kolokwium sprawdzające cząstkowe. |
| S-2 | Ocena formująca: Sprawdzenie przygotowania studenta do zajęć w formie ustnej lub pisemnej. |
| S-3 | Ocena formująca: Ocena sprawozdania z wykonanego ćwiczenia. |
| S-4 | Ocena podsumowująca: Zaliczenie pisemne lub ustne. |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| GW_1A_C6_W01 Student potrafi zdefiniować pojęcia ekologiczne oraz wyjaśnić procesy i zjawiska zachodzące w ekosystemach wodnych. | GW_1A_W04, GW_1A_W08 | R1A_W03, R1A_W04, R1A_W05, R1A_W06, R1A_W07 | InzA_W03 | C-1, C-2 | T-W-8, T-W-4, T-W-7, T-W-6, T-W-2, T-W-5, T-W-1, T-W-3 | M-2, M-1 | S-1, S-3, S-4, S-2 |
| GW_1A_C6_W02 Student potrafi formułować wnioski na podstawie samodzielnie przeprowadzonych analiz matematyczno-statystycznych wykorzystywanych do opisu zjawisk zachodzących w ekosystemach wodnych. | GW_1A_W08, GW_1A_W13 | R1A_W04, R1A_W05, R1A_W06, R1A_W07 | InzA_W03, InzA_W04 | C-2 | T-L-8, T-W-8, T-L-10, T-L-9 | M-2, M-1 | S-3, S-1, S-2, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| GW_1A_C6_U01 Potrafi posługiwać się kluczem do oznaczania wybranych hydrobiontów (słodkowodnych i morskich) | GW_1A_U09, GW_1A_U01 | R1A_U01, R1A_U02, R1A_U04, R1A_U05, R1A_U06 | InzA_U01, InzA_U02, InzA_U03, InzA_U05 | C-1 | T-L-11, T-L-6, T-L-5, T-L-4, T-L-1, T-W-7, T-W-5, T-W-6, T-L-3, T-L-7, T-L-14 | M-3, M-2 | S-3, S-4 |
| GW_1A_C6_U02 Student potrafi dobrać odpowiednie narzędzia do poboru prób biologicznych podczas przeprowadzania monitoringu środowiskowego oraz zna sposoby zabezpieczania i przygotowania materiału biologicznego do dalszych procedur w laboratorium | GW_1A_U10, GW_1A_U12 | R1A_U03, R1A_U04, R1A_U06 | InzA_U01, InzA_U02, InzA_U05, InzA_U07 | C-2, C-1 | T-L-2, T-L-7, T-L-12, T-L-4, T-L-13, T-L-5, T-L-1, T-L-3, T-L-11, T-L-14, T-L-6 | M-3, M-2, M-4 | S-3, S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| GW_1A_C6_K01 Student potrafi ocenić wpływ antropopresji na stan środowiska wodnego w skali lokalnej, regionalnej i globalnej | GW_1A_K04 | R1A_K05, R1A_K06 | InzA_K01, InzA_K02 | C-2 | T-L-8, T-L-12, T-W-3, T-L-9, T-W-2, T-W-8 | M-1, M-3 | S-3, S-1, S-4 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| GW_1A_C6_W01 Student potrafi zdefiniować pojęcia ekologiczne oraz wyjaśnić procesy i zjawiska zachodzące w ekosystemach wodnych. | 2,0 | Student nie potrafi zdefiniować żadnych podstawowych pojęć ekologicznych oraz wyjaśnić procesów i zjawisk zachodzących w ekosystemach wodnych |
| 3,0 | Student potrafi zdefiniowac niektóre podstawowe pojecia ekologiczne na poziomie dowolnego biosystemu oraz wyjaśnić kilka procesów i zjawisk zachodzących w niektórych ekosystemach wodnych | |
| 3,5 | Student potrafi zdefiniować większość podstawowych pojęć ekologicznych na poziomie dowolnego biosystemu oraz wyjaśnić większość procesów i zjawisk zachodzących w niektórych ekosystemach wodnych | |
| 4,0 | Student potrafi zdefiniować niektóre podstawowe pojęcia na poziomie dowolnego biosystemu w skali lokalnej oraz wyjaśnić większość procesów i zjawisk zachodzących w większości ekosystemów wodnych | |
| 4,5 | Student potrafi zdefiniować wiekszość podstawowych pojęć ekologicznych na poziomie biosfery w skali regionalnej oraz wyjaśnić kilka procesów i zjawisk zachodzących w ekosystemach wodnych | |
| 5,0 | Student potrafi zdefiniowac podstawowe pojecia ekologiczne na poziomie dowolnych biosystemów w skali globalnej oraz wyjaśnić wszystkie procesy i zjawiska zachodzących w ekosystemach wodnych | |
| GW_1A_C6_W02 Student potrafi formułować wnioski na podstawie samodzielnie przeprowadzonych analiz matematyczno-statystycznych wykorzystywanych do opisu zjawisk zachodzących w ekosystemach wodnych. | 2,0 | Student nie zna żadnych analiz matematyczno-statystycznych wykorzystywanych do opisu zjawisk przyrodniczych ani podstawowych pojęć biologicznych czy procesów w przyrodzie |
| 3,0 | Student zna niektóre analizy matematyczno-statystyczne wykorzystywane do opisu zjawisk przyrodniczych i kojarzy podstawowe pojęcia biologiczne i ekologiczne | |
| 3,5 | Student zna analizy matematyczno-statystyczne do opisu danych abiotycznych i biotycznych nie sprawia mu trudności określenie funkcjonowania dowolnego biosystemu | |
| 4,0 | Student zna analizy matematyczno-statystyczne do opisu danych abiotycznych a także biotycznych, ma rozeznanie co do celowości tworzenia modeli biosystemów i potrafi samodzielnie formułowac wnioski ze zjawisk przyrodniczych | |
| 4,5 | Student zna analizy matematyczno-statystyczne do opisu danych biotycznych i na ich podstawie formułowac wnioski w skali lokalnej, regionalnej i globalnej | |
| 5,0 | Student zna analizy matematyczno-statystyczne do opisu danych biotycznych i abiotycznych oraz potrafi samodzielnie formułowac na ich podstawie wnioski, zna cele monitoringu i procesy ekologiczne |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| GW_1A_C6_U01 Potrafi posługiwać się kluczem do oznaczania wybranych hydrobiontów (słodkowodnych i morskich) | 2,0 | Student nie potrafi korzystac z klucza do oznaczania hydrobiontów (słodkowodnych i morskich) |
| 3,0 | Student korzystając z klucza potrafi oznaczać wybrany organizm do typu | |
| 3,5 | Student korzystając z klucza potrafi oznaczać wybrany organizm do gromady | |
| 4,0 | Student korzystając z klucza potrafi oznaczać wybrany organizm do rodziny | |
| 4,5 | Student korzystając z klucza potrafi oznaczać wybrany organizm do rodzaju | |
| 5,0 | Student korzystając z klucza potrafi oznaczać wybrany organizm do gatunku | |
| GW_1A_C6_U02 Student potrafi dobrać odpowiednie narzędzia do poboru prób biologicznych podczas przeprowadzania monitoringu środowiskowego oraz zna sposoby zabezpieczania i przygotowania materiału biologicznego do dalszych procedur w laboratorium | 2,0 | Nie potrafi uzasadnić celowości prowadzenia monitoringu ani metod czy stosownych narzędzi |
| 3,0 | Zna kilka metod i stosowanych narzędzi do prowadzenia monitoringu środowiska wodnego | |
| 3,5 | Zna większość metod i stosowanych narzędzi do prowadzenia monitoringu środowiska wodnego oraz sposoby zabezpieczania i przygotowywania materiału do dalszych badań | |
| 4,0 | Zna metody i stosowane narzędzi do prowadzenia monitoringu środowiska wodnego oraz sposoby zabezpieczania i przygotowywania materiału do dalszych badań | |
| 4,5 | Świadomie prowadzi monitoring, odpowiednimi metodami i narzędziami | |
| 5,0 | Świadomie prowadzi monitoring, odpowiednimi metodami i narzędziami, wyciaga prawidłowe wnioski i proponuje rozwiązania |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| GW_1A_C6_K01 Student potrafi ocenić wpływ antropopresji na stan środowiska wodnego w skali lokalnej, regionalnej i globalnej | 2,0 | Student nie ma świadomości zagrożeń dla ekosystemów wodnych wynikających z działalności człowieka |
| 3,0 | Student ma świadomość zagrożeń dla ekosystemów wodnych wynikających z działalności człowieka | |
| 3,5 | Student ma świadomość zagrożeń dla ekosystemów wodnych wynikających z działalności człowieka i potrafi je porównać | |
| 4,0 | Student potrafi ocenić i zapobiegać zagrożeniom dla ekosystemów wodnych wynikających z działalności człowieka w skali lokalnej | |
| 4,5 | Student potrafi ocenić i zapobiegać zagrożeniom dla ekosystemów wodnych wynikających z działalności człowieka w skali lokalnej i regionalnej | |
| 5,0 | Student potrafi ocenić i zapobiegać zagrożeniom dla ekosystemów wodnych wynikających z działalności człowieka w skali lokalnej, regionalnej i globalnej |
Literatura podstawowa
- Lampert W., Sommer U., Ekologia wód śródlądowych, PWN, Warszawa, 2001
- Allan D.J., Ekologia wód płynących, PWN, Warszawa, 1998
- Różańska Z., Ekologia środowiska morskiego, Art, Olsztyn, 1999
- Mikulski J., Biologia wód śrólądowych, PWN, Warszawa, 1982
- Kajak Z., Hydrobiologia. Ekosystemy wód śródlądowych, Uniwersytetu Warszawskiego, Białystok, 1995
Literatura dodatkowa
- Chojnacki J.C., Podstawy ekologii wód, Akademia Rolnicza, Szczecin, 1998
- Faliński J., Przewodnik do długoterminowych badań ekologicznych, PWN, Warszawa, 2001
- Kołodziejsczyk A., Koperski P., Bezkręgowce słodkowodne Polski. Klucz do oznaczania oraz podstawy biologii i ekologii makrofauny, Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 2000