Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (N1)
Sylabus przedmiotu Etologia:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Biologia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia niestacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | licencjat | ||
| Obszary studiów | nauk przyrodniczych | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Etologia | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Immunologii, Mikrobiologii i Chemii Fizjologicznej | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Dorota Jankowiak <dorota.jankowiak@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Zofia Mazowiec <Zofia.Mazowiec@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 2,0 | ECTS (formy) | 2,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | 9 | Grupa obieralna | 3 |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Znajomość zoologii bezkręgowców i kręgowców, anatomii i fizjologii zwierząt oraz podstaw endokrynologii i rozrodu zwierząt |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studentów z specyfiką i metodami badań etologicznych |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Rodzaje zachowań ukierunkowanych. Podział taktyzmów. Prezentacja z użyciem żywych pierwotniaków - tigmotaktyzm, chemotaktyzm, fototaktyzm i geotaktyzm | 1 |
| T-A-2 | Pozytywne działanie stresu. Przykłady reakcji stresowych u zwierząt żyjących w warunkach naturalnych i na swobodzie. Przyczyny stresu np. przegęszczenie, odłączenie od grupy, widok prześladowcy itp. Następstwa długotrwałego stresu psychicznego u zwierząt. Jak zwierzęta radzą sobie ze stresem. Łagodzenie stresu u zwierząt domowych np. muzykoterapią czy za pomocą odpowiednich czynności zastępczych. | 1 |
| T-A-3 | Test labiryntu jako metoda badania przejawów pamięci i uczenia się u gryzoni i innych zwierząt. Historia badań z użyciem labiryntów dla zwierząt. Zwierzęta "emocjonalne" i "nieemocjonalne"i ich szybkość uczenia się. Rodzaje labiryntów. Czynniki wpływające na szybkość uczenia się. Pokaz prób w labiryncie z wykorzystaniem różnych gatunków gryzoni. Sporządzanie wykresów. Analiza wyników doświadczenia | 1 |
| T-A-4 | Biologiczna funkcja zalotów u zwierząt. Przykłady zalotów w różnych zwierzat | 1 |
| T-A-5 | Monogamia, poligamia (poliandria i poligynia - symultaniczna, sekwencyjna i haremowa), promiskuityzm u zwierząt. Zdrady małżeńskie. Czas trwania związków. Ptaki jako najbardziej monogamiczna gromada kręgowców. Funkcje rodziców i rodzin zwierzęcych. Eksperymenty Harry'ego Harlowa. | 1 |
| 5 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Etologia jako nauka i jej powiązania z innymi dziedzinami nauk biologicznych. Metody badań etologicznych, etogramy i ich interpretacja Anatomiczne i fizjologiczne podstawy zachowania zwierzat. Komponenty wrodzone i wyuczone zachowania. Systemy sensoryczne - ogólna organizacja i mechanizm działania. Wyjatkowe zdolności percepcyjne zwierzat. | 1 |
| T-W-2 | Wpływ udomowienia i oswojenia zwierząt na ich zachowania - porównanie z "pobratymcami" żyjącymi w naturze. Typy układu nerwowego i temperament u zwierząt. Podstawowe zaburzenia zachowania zwierzat. | 1 |
| T-W-3 | Motywy, popędy, emocje u zwierzat. Pojęcie instynktu, koncepcja instynktu w etologii i fizjologii, fazy i etapy zachowań instynktowych. Sztywność i plastyczność instynktów. Motywacja i zachowania motywacyjne. Popędy apetytywne i awersyjne. Uczucia i emocje, emocje dodatnie i ujemne, znaczenie adaptacyjne stanów emocjonalnych. Mózgowe podłoże czynności . popędowych i emocjonalnych. Obciążenia emocjonalne a choroby zwierząt. | 1 |
| T-W-4 | Uczenie się i pamięć u zwierzat Uczenie się konieczne i fakultatywne. Warunkowanie, imprinting, habituacja, metoda prób i błędów. Fizjologiczne mechanizmy uczenia się i pamięci, etapy pamięci. Mechanizm i lokalizacja procesów pamięci świeżej. Pamięć trwała, pojemność i konsolidacja pamięci. Hipotezy mechanizmów trwałego zapamiętywania, odtwarzanie zapamiętanych informacji. Zaburzenia pamięci. "Doświadczenie i mądrość gatunku". | 1 |
| T-W-5 | Hierarchia biologiczna. Zespoły anonimowe. Zespoły homotypowe ze stosunkami osobistymi. Grupy społeczne: grupy rozrodcze (rodziny, szczepy), gromady wielorodzinne (hordy, grupy scalone), grupy terytorialne (kolonie lęgowe, wspólnoty gniazdowe, grupy tokowiskowe ), grupy celowe (przedszkola, żłobki), grupy o jednakowym charakterze biologicznym. Hierarchia społeczna. Rodzaje hierarchii (nieuporządkowana, liniowa, trójkątna, kołowa, piramida hierarchiczna).Wady i zalety życia społecznego. | 1 |
| 5 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | uczestnictwo w zajęciach | 5 |
| A-A-2 | Samodzielne zgłębianie literatury przedmiotu | 12 |
| A-A-3 | Konsultacje z prowadzącym ćwiczenia | 1 |
| A-A-4 | Przygotowanie prezentacji z użyciem programu power point na wyznaczony temat | 5 |
| A-A-5 | Przygotowanie się do sprawdzianu zaliczającego ćwiczenia | 7 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestniczenie w wykładach | 5 |
| A-W-2 | Konsultacje z prowadzacymi wykłady | 2 |
| A-W-3 | Sududiowanie lireratury związanej z tematyką bieżących wykładów | 11 |
| A-W-4 | Przygotowanie do zaliczenia materiału objętego programem wykładów | 10 |
| A-W-5 | Sprawdzian zaliczający część wykładową | 2 |
| 30 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
dla tego przedmiotu nie są określone metody nauczania ani narzędzia dydaktyczneSposoby oceny
dla tego przedmiotu nie są określone sposoby ocenyZamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_1A_BL-S-O8.2_W01 Student powinien definiować podstawowe pojęcia z zakresu etologii oraz znac podstawowe mechanizmy wrodzone, jak i nabyte kierujace zachowaniem zwierząt. | BL_1A_W05, BL_1A_W13, BL_1A_W26 | P1A_W01, P1A_W04, P1A_W05, P1A_W06, P1A_W10 | — | — | — | — |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_1A_BL-S-O8.2_U01 Student powinienwinien umieć interpretować zachowania i stany emocjonalne zwierzat podczas ich obserwacji i pracy z nimi | BL_1A_U11 | P1A_U02, P1A_U10, P1A_U12 | — | — | — | — |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_1A_BL-S-O8.2_K01 W wyniku przeprowadzonych zajęć nabędzie postawę nacechowaną szacunkiem i dbałością o dobro zwierzat, jako naszych braci mniejszych. | BL_1A_K01, BL_1A_K02, BL_1A_K05, BL_1A_K06 | P1A_K01, P1A_K02, P1A_K03, P1A_K04, P1A_K05, P1A_K06, P1A_K07 | — | — | — | — |
Literatura podstawowa
- Sadowski B., Biologiczne mechanizmy zachowania się ludzi i zwierząt, PWN, Warszawa, 2003
- Aadowski B., Chmurzyński J.A., Biologiczne mechanizmy zachowania, PWN, Warszawa, 1989
- Krebs J.R., Davies N.B., Wprowadzenie do ekologii behawioralnej, PWN, Warszawa, 2001
- Kaleta T., Zachowanie się zwierząt. Zarys problematyki, Wyd. SGGW, Warszawa, 2003
Literatura dodatkowa
- Dröscher V.B., Rodzinne gniazdo, WP, Warszawa, 1988
- Dröscher V.B., Cena miłości. U źródeł zachowań godowych, Wyd. Cyklady, Warszawa, 2002
- Sparks J., Życie seksualne zwierząt. Walka płci, Grupa Wydawnicza Bartelsmann, Warszawa, 2002