Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Rolnictwo (N1)
specjalność: Produkcja roślinna i usługi agrotechniczne

Sylabus przedmiotu Integrowana ochrona roślin rolniczych:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Rolnictwo
Forma studiów studia niestacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Integrowana ochrona roślin rolniczych
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Bioinżynierii
Nauczyciel odpowiedzialny Magdalena Karbowska-Dzięgielewska <Magdalena.Karbowska-Dziegielewska@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane) 5,0 ECTS (formy) 5,0
Forma zaliczenia egzamin Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
laboratoriaL5 18 2,00,30zaliczenie
wykładyW5 18 3,00,70egzamin

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Podstawowa wiedza z przedmiotów: botanika, fizjologia roślin, entomologia, gleboznawstwo, ogólna uprawa roli i roślin i szczegółowa uprawa roślin

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Poznanie wpływu czynników agrotechnicznych na zdrowotność roślin i zachwaszczenie upraw roślin rolniczych
C-2Zaznajomienie z metodami ochrony roślin przed szkodnikami i patogenami
C-3Opanowanie umiejętności zastosowania integrowanej ochrony roślin rolniczych przed agrofagami

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
laboratoria
T-L-1Diagnostyka najważniejszych patogenów w uprawach wybranych roślin uprawnych (rośliny zbożowe, rzepak ozimy, ziemniak i burak, warzywa kapustne, rośliny motylkowe) i możliwości ich zwalczania w zintegrowanej ochronie roślin. Integrowane metody zwalczania patogenów w uprawach pod osłonami.6
T-L-2Opracowywanie projektów zastosowania integrowanej metody zwalczania szkodników w wybranych uprawach rolniczych.6
T-L-3Opracowywanie projektów zastosowania integrowanej metody ograniczania zachwaszczenia w wybranych roślinach rolniczych.6
18
wykłady
T-W-1Istota i definicja integrowanej ochrony roślin przed chorobami. Ocena zdrowotności stanowisk uprawy i materiału rozmnożeniowego. Wpływ nawożenia, nawadniania i zmianowania na zdrowotność roślin. Fizyczne metody ochrony roślin. Biologiczne metody ochrony roślin. Hodowla odpornościowa Biotechnologia w zwiększaniu oporu środowiska na czynniki chorobotwórcze i odporność roślin na choroby. Stosowanie biologicznych i chemicznych preparatów w integrowanej ochronie roślin.6
T-W-2Strategie ochrony roślin przed szkodnikami. Idea integrowanych programów ochrony roślin. Kompleksowe metody ochrony najczęściej uprawianych roślin rolniczych w północno-zachodniej Polsce w oparciu o metody niechemiczne i chemiczne. Dobór odpowiednich środków ochrony roślin w zależności od prognoz pojawu szkodnika i celu uprawy roślin. Biologiczne metody ochrony roślin przed szkodnikami w integrowanych programach ochrony roślin.6
T-W-3Chwasty i ich znaczenie w agrocenozach w aspekcie bioróżnorodności a ich zwalczanie. Wpływ czynników siedliskowych i agrotechnicznych na stan i stopień zachwaszczenia roślin rolniczych. Zapobieganie zachwaszczeniu i przegląd współczesnych metod ograniczenia zachwaszczenia.6
18

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
laboratoria
A-L-1uczestnictwo w zajęciach18
A-L-2Przygotowanie do zajęć i zaliczenia32
50
wykłady
A-W-1uczestnictwo w zajęciach18
A-W-2Śledzenie literatury fachowej i przygotowanie do egzaminu55
A-W-3Udział w egzaminie2
75

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1wykład informacyjny
M-2wykład problemowy
M-3dyskusja dydaktyczna
M-4metoda przypadków
M-5ćwiczenia przedmiotowe
M-6pokaz

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena podsumowująca: pisemne zaliczenie wiedzy z wykładów
S-2Ocena formująca: sprawdzian
S-3Ocena formująca: aprobata

Zamierzone efekty uczenia się - wiedza

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ROL_1A_C30_W01
Posiada rozszerzoną wiedzę z zakresu metod ochrony roślin przed agrofagami
ROL_1A_W05, ROL_1A_W07C-1, C-2, C-3T-W-1, T-W-2, T-W-3M-1, M-2, M-3, M-4S-1

Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ROL_1A_C30_U01
Posiada umiejętność wprowadzania do praktyki rolniczej nowoczesnych technologii związanych z integrowaną ochroną roślin
ROL_1A_U17C-1, C-2, C-3T-L-1, T-L-2, T-L-3M-4, M-5, M-6S-2

Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ROL_1A_C30_K01
Ma świadomość ważności dokształcania i samodoskonalenia w zakresie nowych pestycydów i metod ograniczania agrofagów
ROL_1A_K01C-1, C-2, C-3T-W-1, T-W-2, T-W-3M-3S-3
ROL_1A_C30_K02
Ma świadomość znaczenia społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za produkcję wysokiej jakości plonów roślin rolniczych i ochronę środowiska naturalnego
ROL_1A_K05C-1, C-2, C-3T-L-1, T-L-2, T-L-3M-3S-3
ROL_1A_C30_K03
Ma świadomość ryzyka i potrafi ocenić skutki wpływu pestycydów na środowisko
ROL_1A_K06C-1, C-2, C-3T-W-2, T-W-3, T-L-1M-3S-3

Kryterium oceny - wiedza

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
ROL_1A_C30_W01
Posiada rozszerzoną wiedzę z zakresu metod ochrony roślin przed agrofagami
2,0
3,0zna podstawowe metody zwalczania agrofagów w wybranych uprawach roślin
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
ROL_1A_C30_U01
Posiada umiejętność wprowadzania do praktyki rolniczej nowoczesnych technologii związanych z integrowaną ochroną roślin
2,0
3,0posiada umiejętność poprawnego dopasowania metody ochrony roślin do zwalczanego obiektu
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
ROL_1A_C30_K01
Ma świadomość ważności dokształcania i samodoskonalenia w zakresie nowych pestycydów i metod ograniczania agrofagów
2,0
3,0ma świadomość konieczności ciągłego samodoskonalenia się i dokształcania
3,5
4,0
4,5
5,0
ROL_1A_C30_K02
Ma świadomość znaczenia społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za produkcję wysokiej jakości plonów roślin rolniczych i ochronę środowiska naturalnego
2,0
3,0ma świadomość konieczności ciągłego samodoskonalenia się i dokształcania
3,5
4,0
4,5
5,0
ROL_1A_C30_K03
Ma świadomość ryzyka i potrafi ocenić skutki wpływu pestycydów na środowisko
2,0
3,0ma świadomość odpowiedzialności za podejmowane decyzje, ale przy ich podejmowaniu rzadko zwraca uwagę na dobro środowiska
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Hołubowicz-Kliza G., Mrówczyński M., Strażyński P., Szkodniki i owady pożyteczne w integrowanej ochronie roślin rolniczych, IUNiG-PIB, IOR-PIB, Puławy-Poznań, 2018
  2. Woźnica Z., Herbologia. Podstawy biologii, ekologii i zwalczania chwastów., PWRiL, Poznań, 2008
  3. Mrówczyński M. (red.), Integrowana ochrona upraw rolniczych, PWRiL, Poznań, 2013, Tom 1, Podstawy integrowanej ochrony
  4. Mrówczyński M. (red.), Integrowana ochrona upraw, PWRiL, Poznań, 2013, Tom 2, Zastosowanie integrowanej ochrony roślin
  5. Aldrich R.J., Ekologia chwastów w roślinach uprawnych, TChiIE, Opole, 1997
  6. Borecki Z., Nauka o chorobach roślin, PWRiL, Warszawa, 2001
  7. Cichocka E., Czajkowska B., Goszczyński W., Kropczyńska-Linkiewicz D., Nawrocka B., Nowicki B., Integrowane metody zwalczania szkodników i chorób w uprawach pod osłonami, SGGW, Warszawa, 1994

Literatura dodatkowa

  1. Błaszkowski J., Tadych M., Madej T., Przewodnik do zajęć z fitopatologii, ZUT w Szczecinie, Szczecin, 1999
  2. Häni F., Popow G., Reinhard H., Schwarz A., Tanner. K., Vorlet M., Ochrona roślin rolniczych w uprawie integrowanej, PWRiL, Warszawa, 1998
  3. Kochman J., Węgorek W., Ochrona roślin, Plantpress, Kraków, 1997

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1Diagnostyka najważniejszych patogenów w uprawach wybranych roślin uprawnych (rośliny zbożowe, rzepak ozimy, ziemniak i burak, warzywa kapustne, rośliny motylkowe) i możliwości ich zwalczania w zintegrowanej ochronie roślin. Integrowane metody zwalczania patogenów w uprawach pod osłonami.6
T-L-2Opracowywanie projektów zastosowania integrowanej metody zwalczania szkodników w wybranych uprawach rolniczych.6
T-L-3Opracowywanie projektów zastosowania integrowanej metody ograniczania zachwaszczenia w wybranych roślinach rolniczych.6
18

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Istota i definicja integrowanej ochrony roślin przed chorobami. Ocena zdrowotności stanowisk uprawy i materiału rozmnożeniowego. Wpływ nawożenia, nawadniania i zmianowania na zdrowotność roślin. Fizyczne metody ochrony roślin. Biologiczne metody ochrony roślin. Hodowla odpornościowa Biotechnologia w zwiększaniu oporu środowiska na czynniki chorobotwórcze i odporność roślin na choroby. Stosowanie biologicznych i chemicznych preparatów w integrowanej ochronie roślin.6
T-W-2Strategie ochrony roślin przed szkodnikami. Idea integrowanych programów ochrony roślin. Kompleksowe metody ochrony najczęściej uprawianych roślin rolniczych w północno-zachodniej Polsce w oparciu o metody niechemiczne i chemiczne. Dobór odpowiednich środków ochrony roślin w zależności od prognoz pojawu szkodnika i celu uprawy roślin. Biologiczne metody ochrony roślin przed szkodnikami w integrowanych programach ochrony roślin.6
T-W-3Chwasty i ich znaczenie w agrocenozach w aspekcie bioróżnorodności a ich zwalczanie. Wpływ czynników siedliskowych i agrotechnicznych na stan i stopień zachwaszczenia roślin rolniczych. Zapobieganie zachwaszczeniu i przegląd współczesnych metod ograniczenia zachwaszczenia.6
18

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1uczestnictwo w zajęciach18
A-L-2Przygotowanie do zajęć i zaliczenia32
50
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1uczestnictwo w zajęciach18
A-W-2Śledzenie literatury fachowej i przygotowanie do egzaminu55
A-W-3Udział w egzaminie2
75
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięROL_1A_C30_W01Posiada rozszerzoną wiedzę z zakresu metod ochrony roślin przed agrofagami
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówROL_1A_W05Zna i rozumie podstawowe relacje ekologiczne w odniesieniu do gleby, produkcji rolniczej, stosowania pestycydów oraz naturalnych ekosystemów
ROL_1A_W07Ma wiedzę z zakresu biologii podstawowych chorób i szkodników roślin
Cel przedmiotuC-1Poznanie wpływu czynników agrotechnicznych na zdrowotność roślin i zachwaszczenie upraw roślin rolniczych
C-2Zaznajomienie z metodami ochrony roślin przed szkodnikami i patogenami
C-3Opanowanie umiejętności zastosowania integrowanej ochrony roślin rolniczych przed agrofagami
Treści programoweT-W-1Istota i definicja integrowanej ochrony roślin przed chorobami. Ocena zdrowotności stanowisk uprawy i materiału rozmnożeniowego. Wpływ nawożenia, nawadniania i zmianowania na zdrowotność roślin. Fizyczne metody ochrony roślin. Biologiczne metody ochrony roślin. Hodowla odpornościowa Biotechnologia w zwiększaniu oporu środowiska na czynniki chorobotwórcze i odporność roślin na choroby. Stosowanie biologicznych i chemicznych preparatów w integrowanej ochronie roślin.
T-W-2Strategie ochrony roślin przed szkodnikami. Idea integrowanych programów ochrony roślin. Kompleksowe metody ochrony najczęściej uprawianych roślin rolniczych w północno-zachodniej Polsce w oparciu o metody niechemiczne i chemiczne. Dobór odpowiednich środków ochrony roślin w zależności od prognoz pojawu szkodnika i celu uprawy roślin. Biologiczne metody ochrony roślin przed szkodnikami w integrowanych programach ochrony roślin.
T-W-3Chwasty i ich znaczenie w agrocenozach w aspekcie bioróżnorodności a ich zwalczanie. Wpływ czynników siedliskowych i agrotechnicznych na stan i stopień zachwaszczenia roślin rolniczych. Zapobieganie zachwaszczeniu i przegląd współczesnych metod ograniczenia zachwaszczenia.
Metody nauczaniaM-1wykład informacyjny
M-2wykład problemowy
M-3dyskusja dydaktyczna
M-4metoda przypadków
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: pisemne zaliczenie wiedzy z wykładów
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0zna podstawowe metody zwalczania agrofagów w wybranych uprawach roślin
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięROL_1A_C30_U01Posiada umiejętność wprowadzania do praktyki rolniczej nowoczesnych technologii związanych z integrowaną ochroną roślin
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówROL_1A_U17Wykonuje pod kierunkiem opiekuna naukowego proste zadanie badawcze dotyczące rolnictwa oraz prawidłowo interpretuje rezultaty, wyciąga wnioski i przedstawia je w formie syntetycznej
Cel przedmiotuC-1Poznanie wpływu czynników agrotechnicznych na zdrowotność roślin i zachwaszczenie upraw roślin rolniczych
C-2Zaznajomienie z metodami ochrony roślin przed szkodnikami i patogenami
C-3Opanowanie umiejętności zastosowania integrowanej ochrony roślin rolniczych przed agrofagami
Treści programoweT-L-1Diagnostyka najważniejszych patogenów w uprawach wybranych roślin uprawnych (rośliny zbożowe, rzepak ozimy, ziemniak i burak, warzywa kapustne, rośliny motylkowe) i możliwości ich zwalczania w zintegrowanej ochronie roślin. Integrowane metody zwalczania patogenów w uprawach pod osłonami.
T-L-2Opracowywanie projektów zastosowania integrowanej metody zwalczania szkodników w wybranych uprawach rolniczych.
T-L-3Opracowywanie projektów zastosowania integrowanej metody ograniczania zachwaszczenia w wybranych roślinach rolniczych.
Metody nauczaniaM-4metoda przypadków
M-5ćwiczenia przedmiotowe
M-6pokaz
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: sprawdzian
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0posiada umiejętność poprawnego dopasowania metody ochrony roślin do zwalczanego obiektu
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięROL_1A_C30_K01Ma świadomość ważności dokształcania i samodoskonalenia w zakresie nowych pestycydów i metod ograniczania agrofagów
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówROL_1A_K01Rozumie potrzebę uczenia się i samodoskonalenia oraz ma świadomość konieczności uzupełniania i poszerzania swojej wiedzy
Cel przedmiotuC-1Poznanie wpływu czynników agrotechnicznych na zdrowotność roślin i zachwaszczenie upraw roślin rolniczych
C-2Zaznajomienie z metodami ochrony roślin przed szkodnikami i patogenami
C-3Opanowanie umiejętności zastosowania integrowanej ochrony roślin rolniczych przed agrofagami
Treści programoweT-W-1Istota i definicja integrowanej ochrony roślin przed chorobami. Ocena zdrowotności stanowisk uprawy i materiału rozmnożeniowego. Wpływ nawożenia, nawadniania i zmianowania na zdrowotność roślin. Fizyczne metody ochrony roślin. Biologiczne metody ochrony roślin. Hodowla odpornościowa Biotechnologia w zwiększaniu oporu środowiska na czynniki chorobotwórcze i odporność roślin na choroby. Stosowanie biologicznych i chemicznych preparatów w integrowanej ochronie roślin.
T-W-2Strategie ochrony roślin przed szkodnikami. Idea integrowanych programów ochrony roślin. Kompleksowe metody ochrony najczęściej uprawianych roślin rolniczych w północno-zachodniej Polsce w oparciu o metody niechemiczne i chemiczne. Dobór odpowiednich środków ochrony roślin w zależności od prognoz pojawu szkodnika i celu uprawy roślin. Biologiczne metody ochrony roślin przed szkodnikami w integrowanych programach ochrony roślin.
T-W-3Chwasty i ich znaczenie w agrocenozach w aspekcie bioróżnorodności a ich zwalczanie. Wpływ czynników siedliskowych i agrotechnicznych na stan i stopień zachwaszczenia roślin rolniczych. Zapobieganie zachwaszczeniu i przegląd współczesnych metod ograniczenia zachwaszczenia.
Metody nauczaniaM-3dyskusja dydaktyczna
Sposób ocenyS-3Ocena formująca: aprobata
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0ma świadomość konieczności ciągłego samodoskonalenia się i dokształcania
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięROL_1A_C30_K02Ma świadomość znaczenia społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za produkcję wysokiej jakości plonów roślin rolniczych i ochronę środowiska naturalnego
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówROL_1A_K05Ma świadomość znaczenia społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za produkcję żywności wysokiej jakości zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju i z uwzględnieniem dobrostanu zwierząt
Cel przedmiotuC-1Poznanie wpływu czynników agrotechnicznych na zdrowotność roślin i zachwaszczenie upraw roślin rolniczych
C-2Zaznajomienie z metodami ochrony roślin przed szkodnikami i patogenami
C-3Opanowanie umiejętności zastosowania integrowanej ochrony roślin rolniczych przed agrofagami
Treści programoweT-L-1Diagnostyka najważniejszych patogenów w uprawach wybranych roślin uprawnych (rośliny zbożowe, rzepak ozimy, ziemniak i burak, warzywa kapustne, rośliny motylkowe) i możliwości ich zwalczania w zintegrowanej ochronie roślin. Integrowane metody zwalczania patogenów w uprawach pod osłonami.
T-L-2Opracowywanie projektów zastosowania integrowanej metody zwalczania szkodników w wybranych uprawach rolniczych.
T-L-3Opracowywanie projektów zastosowania integrowanej metody ograniczania zachwaszczenia w wybranych roślinach rolniczych.
Metody nauczaniaM-3dyskusja dydaktyczna
Sposób ocenyS-3Ocena formująca: aprobata
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0ma świadomość konieczności ciągłego samodoskonalenia się i dokształcania
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięROL_1A_C30_K03Ma świadomość ryzyka i potrafi ocenić skutki wpływu pestycydów na środowisko
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówROL_1A_K06Ma świadomość ryzyka, potrafi ocenić skutki podejmowanej rolniczej działalności produkcyjnej i jej wpływ na środowisko przyrodnicze
Cel przedmiotuC-1Poznanie wpływu czynników agrotechnicznych na zdrowotność roślin i zachwaszczenie upraw roślin rolniczych
C-2Zaznajomienie z metodami ochrony roślin przed szkodnikami i patogenami
C-3Opanowanie umiejętności zastosowania integrowanej ochrony roślin rolniczych przed agrofagami
Treści programoweT-W-2Strategie ochrony roślin przed szkodnikami. Idea integrowanych programów ochrony roślin. Kompleksowe metody ochrony najczęściej uprawianych roślin rolniczych w północno-zachodniej Polsce w oparciu o metody niechemiczne i chemiczne. Dobór odpowiednich środków ochrony roślin w zależności od prognoz pojawu szkodnika i celu uprawy roślin. Biologiczne metody ochrony roślin przed szkodnikami w integrowanych programach ochrony roślin.
T-W-3Chwasty i ich znaczenie w agrocenozach w aspekcie bioróżnorodności a ich zwalczanie. Wpływ czynników siedliskowych i agrotechnicznych na stan i stopień zachwaszczenia roślin rolniczych. Zapobieganie zachwaszczeniu i przegląd współczesnych metod ograniczenia zachwaszczenia.
T-L-1Diagnostyka najważniejszych patogenów w uprawach wybranych roślin uprawnych (rośliny zbożowe, rzepak ozimy, ziemniak i burak, warzywa kapustne, rośliny motylkowe) i możliwości ich zwalczania w zintegrowanej ochronie roślin. Integrowane metody zwalczania patogenów w uprawach pod osłonami.
Metody nauczaniaM-3dyskusja dydaktyczna
Sposób ocenyS-3Ocena formująca: aprobata
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0ma świadomość odpowiedzialności za podejmowane decyzje, ale przy ich podejmowaniu rzadko zwraca uwagę na dobro środowiska
3,5
4,0
4,5
5,0