Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej - Ochrona środowiska (S1)

Sylabus przedmiotu Hydrologia, meteorologia i klimatologia:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Ochrona środowiska
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów nauk technicznych, studiów inżynierskich
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Hydrologia, meteorologia i klimatologia
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Zakład Meteorologii, Botaniki i Kształtowania Terenów Zieleni
Nauczyciel odpowiedzialny Małgorzata Czarnecka <Malgorzata.Czarnecka@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Jadwiga Nidzgorska-Lencewicz <Jadwiga.Nidzgorska-Lencewicz@zut.edu.pl>, Maria Tomaszewska <Maria.Tomaszewska@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 4,0 ECTS (formy) 4,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
laboratoriaL3 15 1,00,26zaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA3 15 1,00,30zaliczenie
wykładyW3 30 2,00,44zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Znajomość podstawych zagadnień z zakresu geografii fizycznej, chemii fizycznej oraz fizyki, zwłaszcza termodynamiki.

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Uksztaltowanie umiejętności przedstawienia różnych obiektów hydrograficznych
C-2Poznanie obiektów, zjawisk i procesów wodnych występujących na globie ziemskimi
C-3Nabycie umiejętności opisu i interpretacji zjawisk i procesów hydrologicznych i meteorologicznych oraz mechanizmów klimatotwórczych w powiązaniu ze stanem środowiska przyrodniczego.
C-4Rozpoznawanie stanów atmosfery i typów pogody oraz oceny ich wpływu na środowisko geograficzne.
C-5Posługiwanie się podstawowymi technikami pomiarów i obserwacji hydrologicznych i meteorologicznych oraz standardowymi metodami i wskaźnikami ich opracowania i zastosowania. Wykształcenie umiejętności interpretacji i wykorzystania map hydrologicznych, klimatycznych i synoptycznych

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Morfometria jeziora- obliczanie podstawowych wskaźników i parametrów jeziora i misy jeziornej3
T-A-2Obliczanie charakterystycznych wskaźników zlewni2
T-A-3Organizacja sieci meteorologicznej oraz podsystemu monitoringu jakości powietrza. Zasady prowadzenia pomiarów instrumentalnych i obserwacji wizualnych, reprezentatywność wyników pomiarów.2
T-A-4Przyrządy, metodyka pomiarów i obserwacji oraz podstawowe sposoby opracowania i analizy czasowej i przestrzennej zmienności głównych elementów i zjawisk meteorologicznych: temperatury powietrza, wilgotności powietrza, zachmurzenia, opadów atmosferycznych, ciśnienia atmosferycznego oraz kierunku i prędkości wiatru.5
T-A-5Charakterystyka warunków pogodowych w układach barycznych. Zasady sporzadzania, analiza i interpretacja map synoptycznych. Progozy pogody.3
15
laboratoria
T-L-1Wyznaczanie granic zlewni cząstkowych i rysowanie wykresu przyrostu dorzecza.3
T-L-2Pomiar parametrów fizykochemicznych wody – mętność, pH, temperatura, barwa, przewodnictwo i ilość substancji rozpuszczonych (TDS)2
T-L-3Statystyczne i graficzne metody opracowania, przedstawiania oraz interpretacji czasowej zmienności warunków termicznych, opadowych i anemometrycznych, jako elementów pogody i klimatu6
T-L-4Zasady kreślenia, analiza treści i praktyczne wykorzystanie map klimatycznych.2
T-L-5Internet jako źródło informacji o środowisku atmosferycznym.2
15
wykłady
T-W-1Występowanie i obieg wody w przyrodzie. Bilans wodny Ziemi.1
T-W-2Lądowa część hydrosfery. Pochodzenie wód podziemnych i ich charakterystyka.1
T-W-3Wody powierzchniowe - źródła, cieki naturalne i sztuczne. Odpływ podziemny i powierzchniowy.2
T-W-4Systemy rzeczne w sieci wód płynących - stany wód, przepływy, miary odpływu, niżówki, wezbrania i powodzie. Jeziora naturalne i sztuczne – geneza, typy, zasilania, termika i wahania stanów2
T-W-5Skład chemiczny wód śródlądowych, łącznie z typami troficznymi jezior.1
T-W-6Lodowiec -powstawanie, właściwości1
T-W-7Morza i oceany. Dynamika wód oceanicznych- falowanie, pływy. Woda morska i właściwości.2
T-W-8Skład i pionowa budowa atmosfery. Bilans promieniowania Słonca, Ziemii i atmosfery. Bilans cieplny powierzchni czynnej. Temperatura powietrza i gleby.2
T-W-9Warunki, procesy i produkty kondensacji pary wodnej. Klimatyczny bilans wodny. Procesy adiabatyczne i stany równowagi w atmosferze.4
T-W-10Ogólna cyrkulacja atmosferyczna i powstawanie układów barycznych.2
T-W-11Geograficzne, radiacyjne i cyrkulacyjne czynniki klimatu. Procesy klimatotwórcze. Strefy klimatyczne i klasyfikacje klimatów. Charakterystyczne cechy klimatu i typy pogody w Polsce. Cechy topoklimatu obszarów miejskich i przemysłowych3
T-W-12Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego i ich wpływ na bilans promieniowania, bilans cieplny i wilgotnościowy2
T-W-13Globalne, regionalne i lokalne skutki zanieczyszczenia atmosfery- efekt cieplarniany, zubozenie warstwy ozonowej, kwasne deszcze, zjawiska smogu.3
T-W-14Obserwowane i przewidywane zmiany klimatu w skalach: globalnej, regionalnej i lokalnej2
T-W-15Ekstremalne i niekorzystne elementy i zjawiska meteorologiczne2
30

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1Uczestnictwo w zajęciach15
A-A-2Przygotowanie do zajęć zaplanowanych na ćwiczenia5
A-A-3Przygotowanie do zaliczenia10
30
laboratoria
A-L-1Uczestnictwo w zajęciach15
A-L-2Przygotowanie do zadań realizowanych na zajęciach4
A-L-3Udział w konsultacjach5
A-L-4Realizacja indywidualnych opracowań6
30
wykłady
A-W-1Uczestnictwo w wykładach30
A-W-2Studiowanie literatury15
A-W-3Przygotowanie do zaliczenia wykładu15
60

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykłady informacyjne z wykorzystaniem środków audiowizualnych i multimedialnych, z elementami metod eksponujących (film) i aktywizującej ( dyskusja dydaktyczna)
M-2Ćwiczenia: metody poglądowe i praktyczne związane z pokazem podstawowych przyrzadów hydrologicznych i meteorologicznych i demonstracja zasad wykonywania pomiarów.
M-3Ćwiczenia: metody eksponujące z użyciem komputera i programowe z wykorzystaniem internetu - analiza map synoptycznych i prognoz pogody.
M-4Ćwiczenia : metody praktyczne - realizacja indywidualnych zadań, złożonych z części graficznej i opisowej ( komentarz)

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Ocena kompletności i jakości indywidualnych zadań praktycznych
S-2Ocena formująca: Zaliczenie pisemnych sprawdzianów, obejmujacych zagadnienia omawiane i realizowane na ćwiczeniach
S-3Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie treści wykładów w postaci dwóch odrębnych sprawdzianów, z zakresu hydrologii oraz meteorologii i klimatologii

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
KOS_1A_C03_W01
Ma uporządkowaną wiedzę ogólną obejmującą kluczowe zagadnienia dotyczące hydrosfery i atmosfery, niezbędną do identyfikacji zagrożeń oraz kształtowania systemów ochrony zasobów wodnych i powietrza.
KOS_1A_W07T1A_W03C-2, C-4, C-1, C-3T-W-1, T-W-2, T-W-4, T-W-7, T-W-5, T-W-6, T-W-3, T-W-8, T-W-10, T-W-12, T-W-14, T-W-9, T-W-11, T-W-13, T-W-15M-1, M-2, M-3S-2, S-3

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
KOS_1A_C03_U01
Student posiada umiejętność pozyskiwania i doboru z róźnych źródeł krajowych i zagranicznych danych opisujących zasoby i zjawiska zachodzace w hydrosferze i atmosferze, potrafi je opracowywać i zilustrować za pomocą standardowych metod statystycznych i graficznych oraz zinterpretować wyniki dla potrzeb ochrony środowiska.
KOS_1A_U01T1A_U01C-5, C-3T-L-4, T-A-2, T-L-2, T-L-1, T-A-1, T-A-4, T-L-3, T-A-3, T-A-5, T-L-5M-4, M-2S-1

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
KOS_1A_C03_K01
Ma świadomość roli hydrosfery i atmosfery, jako integralnych komponentów środowiska naturalnego i potrzeby ochrony w racjonalnym zagospodarowaniu ich zasobów. Rozumiejąc skutki działalności inżynierskiej w środowisku poczuwa się do odpowiedzialności za podejmowane decyzje.
KOS_1A_K02T1A_K02InzA_K01C-3, C-5T-L-5, T-W-5, T-W-13, T-W-12M-3, M-4S-1

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
KOS_1A_C03_W01
Ma uporządkowaną wiedzę ogólną obejmującą kluczowe zagadnienia dotyczące hydrosfery i atmosfery, niezbędną do identyfikacji zagrożeń oraz kształtowania systemów ochrony zasobów wodnych i powietrza.
2,0Student nie zna żadnych obiektów hydrograficznych, elementów i zjawisk zachodzących w hydrosferze i atmosferze. Nie rozróżnia pojęć: bilans wodny, pogoda i klimat
3,0Student wymienia niektóre obiekty hydrograficzne oraz główne elementy i zjawiska zachodzące w hydrosferze i atmosferze, ale nie potrafi ich scharakteryzować. Definiuje bilans wodny oraz tłumaczy różnice pomiedzy pogodą i klimatem.
3,5Student potrafi wymienić i scharakteryzować poszczególne obiekty hydrograficzne oraz przestawić bilans i obieg wody na kuli ziemskiej. Charakteryzuje poszczególne elementy i zjawiska atmosferyczne i ich zmienność dobową i sezonową, ale nie zna ich rozkładów przestrzennych. Wskazuje czynniki i elementy kształtujące główne typy pogody, ale wymienia tylko niektóre czynniki klimatotwórcze
4,0Student wyczerpująco charakteryzuje wszystkie obiekty hydrograficzne, potrafi przestawić bilans i obieg wody na kuli ziemskiej, identyfikuje najważniejsze zjawiska i zależności zachodzące w hydrosferze. Wymienia i charakteryzuje wszystkie elementy i zjawiska atmosferyczne, omawiając ich zmienność czasową, ale również rozkłady przestrzenne. Rozróżnia czynniki i elementy kształtujące główne typy pogody, zna czynniki klimatotwórcze i wymienia strefy klimatyczne.
4,5Student wyczerpująco charakteryzuje wszystkie obiekty hydrograficzne, przestawia bilans i obieg wody na kuli ziemskiej, identyfikuje i objaśnia zjawiska i zależności zachodzące w hydrosferze. Wskazuje elementy i zjawiska atmosferyczne, opisuje ich zmienność czasową i przestrzenną, objaśnia ich wzajemne powiązania w kształtowaniu różnych typów pogody i klimatu. Zna wszystkie czynniki klimatotwórcze, wymienia i charakteryzuje strefy klimatyczne oraz opisuje cechy klimatu Polski. Wylicza przyczyny i omawia globalne zmiany klimatu w XX wieku.
5,0Student wyczerpująco charakteryzuje wszystkie obiekty hydrograficzne, przedstawia bilans i obieg wody na kuli ziemskiej, identyfikuje i opisuje zjawiska i zależności zachodzące w hydrosferze. Charakteryzuje elementy i zjawiska atmosferyczne, w tym ich zmienność czasową i przestrzenną. Identyfikuje czynniki i elementy kształtujace różne typy pogody. Zna i charakteryzuje wszystkie czynniki klimatotwórcze i główne strefy klimatyczne, objaśnia charakterystyczne cechy klimatu Polski oraz obszarów zurbanizowanych. Wylicza i objaśnia przyczyny oraz skutki, a także prognozy zmian klimatu w skalach: globalnej, regionalnej i lokalnej,

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
KOS_1A_C03_U01
Student posiada umiejętność pozyskiwania i doboru z róźnych źródeł krajowych i zagranicznych danych opisujących zasoby i zjawiska zachodzace w hydrosferze i atmosferze, potrafi je opracowywać i zilustrować za pomocą standardowych metod statystycznych i graficznych oraz zinterpretować wyniki dla potrzeb ochrony środowiska.
2,0Student nie potrafi wyszukiwać materiałów opisujących ilościowe i jakościowe cechy hydrosfery i atmosfery.
3,0Wykorzystując różne źródła krajowe student pozyskuje i dobiera zasadnicze dane o elementach i zjawiskach zachodzących w hydrosferze i atmosferze i potrafi samodzielnie opracować charakterystyki przynajmniej dwóch elementów, po jednym z z każdej geosfery.
3,5Student ma umiejętność pozyskiwania, weryfikowania i doboru z różnych baz krajowych i zagranicznych danych opisujących hydrosferę i atmosferę, potrafi opracować i zilustrować graficznie najważniejsze elementy i zjawiska.
4,0Student ma umiejętność doboru z różnych baz krajowych i zagranicznych danych opisujących głowne elementy i zjawiska zachodzące w hydrosferze i atmosferze, potrafi je opracować i zilustrować przy zastosowaniu standardowych metod oraz zinterpretować uzyskane wyniki.
4,5Student ma umiejętność doboru z różnych baz krajowych i zagranicznych danych opisujących hydrosferę i atmosferę, potrafi je opracować i zilustrować przy zastosowaniu standardowych metod oraz zinterpretować uzyskane wyniki
5,0Student ma umiejętność doboru z różnych baz krajowych i zagranicznych danych opisujących hydrosferę i atmosferę, potrafi je opracować i zilustrować przy zastosowaniu standardowych metod oraz zinterpretować uzyskane wyniki

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
KOS_1A_C03_K01
Ma świadomość roli hydrosfery i atmosfery, jako integralnych komponentów środowiska naturalnego i potrzeby ochrony w racjonalnym zagospodarowaniu ich zasobów. Rozumiejąc skutki działalności inżynierskiej w środowisku poczuwa się do odpowiedzialności za podejmowane decyzje.
2,0Student nie ma świadomości roli hydrosfery i atmosfery jako komponentów środowiska naturalnego i nie rozumie potrzeby ochrony ich zasobów.
3,0Student ma świadomość znaczenia hydrosfery i atmosfery jako komponentów środowiska, ale nie rozumie potrzeby ochrony ich zasobów.
3,5Student rozumiejąc znaczenie hydrosfery i atmosfery i dostrzegając ich zagrożenia związane z coraz bardziej intensywniejszą eksploatacja środowiska ma pełną świadomość potrzeby ochrony ich zasobów.
4,0Student rozumiejąc znaczenie hydrosfery i atmosfery i dostrzegając ich zagrożenia związane z coraz bardziej intensywniejszą eksploatacją środowiska. Ma pełną świadomość konieczności ochrony ich zasobów i szacuje ryzyko związane z prowadzoną działalnościa inżynierską.
4,5Student rozumie potrzebę ochrony zasobów hydrosfery i atmosfery i ma świadomość zgrożeń wynikających z różnych form działalnością inżynierskiej. W poczuciu odpowiedzialności za podejmowane decyzje wybiera rozwiązania techniczne i organizacyjne bezpieczne dla środowiska.
5,0Student rozumie potrzebę ochrony zasobów hydrosfery i atmosfery i ma świadomość zgrożeń wynikających z różnych form działalnością inżynierskiej. W poczuciu odpowiedzialności za podejmowane decyzje wybiera rozwiązania techniczne i organizacyjne bezpieczne dla środowiska i podejmuje aktywną współpracę zespołową nad rozwiązaniami eliminującymi niezamierzone negatywne skutki działalności inżynierskiej.

Literatura podstawowa

  1. Elżbieta Bajkiewicz-Grabowska, Zdzisław Mikulski, Hydrologia ogólna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2005, czwarty
  2. Kożuchowski K., Meteorologia i kimatologia, PWN, Warszawa, 2005
  3. Czarnecka M., Kozminski C., Meteorologia a zanieczyszczenia atmosfery., AR Szczecin i US Szczecin, Szczecin, 2006

Literatura dodatkowa

  1. Wos A., Meteorologia dla geografów, PWN, Warszawa, 2006, Wyd V poprawione
  2. Zwozdziak J., Zwozdziak A., Szczurek A., Meteorologia w ochronie atmosfery, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 1998
  3. Kossowska-Cezak U., Martyn D., Olszewski K., Kopacz-Lembowicz M., Meteorologia i klimatologia: Pomiary, obserwacje, opracowania., PWN, Warszawa, 2000
  4. Kozminski C. i Michalska B. (red.), Atlas zasobów i zagrozen klimatycznych Pomorza, AR Szczecin, Szczecin, 2004

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Morfometria jeziora- obliczanie podstawowych wskaźników i parametrów jeziora i misy jeziornej3
T-A-2Obliczanie charakterystycznych wskaźników zlewni2
T-A-3Organizacja sieci meteorologicznej oraz podsystemu monitoringu jakości powietrza. Zasady prowadzenia pomiarów instrumentalnych i obserwacji wizualnych, reprezentatywność wyników pomiarów.2
T-A-4Przyrządy, metodyka pomiarów i obserwacji oraz podstawowe sposoby opracowania i analizy czasowej i przestrzennej zmienności głównych elementów i zjawisk meteorologicznych: temperatury powietrza, wilgotności powietrza, zachmurzenia, opadów atmosferycznych, ciśnienia atmosferycznego oraz kierunku i prędkości wiatru.5
T-A-5Charakterystyka warunków pogodowych w układach barycznych. Zasady sporzadzania, analiza i interpretacja map synoptycznych. Progozy pogody.3
15

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1Wyznaczanie granic zlewni cząstkowych i rysowanie wykresu przyrostu dorzecza.3
T-L-2Pomiar parametrów fizykochemicznych wody – mętność, pH, temperatura, barwa, przewodnictwo i ilość substancji rozpuszczonych (TDS)2
T-L-3Statystyczne i graficzne metody opracowania, przedstawiania oraz interpretacji czasowej zmienności warunków termicznych, opadowych i anemometrycznych, jako elementów pogody i klimatu6
T-L-4Zasady kreślenia, analiza treści i praktyczne wykorzystanie map klimatycznych.2
T-L-5Internet jako źródło informacji o środowisku atmosferycznym.2
15

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Występowanie i obieg wody w przyrodzie. Bilans wodny Ziemi.1
T-W-2Lądowa część hydrosfery. Pochodzenie wód podziemnych i ich charakterystyka.1
T-W-3Wody powierzchniowe - źródła, cieki naturalne i sztuczne. Odpływ podziemny i powierzchniowy.2
T-W-4Systemy rzeczne w sieci wód płynących - stany wód, przepływy, miary odpływu, niżówki, wezbrania i powodzie. Jeziora naturalne i sztuczne – geneza, typy, zasilania, termika i wahania stanów2
T-W-5Skład chemiczny wód śródlądowych, łącznie z typami troficznymi jezior.1
T-W-6Lodowiec -powstawanie, właściwości1
T-W-7Morza i oceany. Dynamika wód oceanicznych- falowanie, pływy. Woda morska i właściwości.2
T-W-8Skład i pionowa budowa atmosfery. Bilans promieniowania Słonca, Ziemii i atmosfery. Bilans cieplny powierzchni czynnej. Temperatura powietrza i gleby.2
T-W-9Warunki, procesy i produkty kondensacji pary wodnej. Klimatyczny bilans wodny. Procesy adiabatyczne i stany równowagi w atmosferze.4
T-W-10Ogólna cyrkulacja atmosferyczna i powstawanie układów barycznych.2
T-W-11Geograficzne, radiacyjne i cyrkulacyjne czynniki klimatu. Procesy klimatotwórcze. Strefy klimatyczne i klasyfikacje klimatów. Charakterystyczne cechy klimatu i typy pogody w Polsce. Cechy topoklimatu obszarów miejskich i przemysłowych3
T-W-12Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego i ich wpływ na bilans promieniowania, bilans cieplny i wilgotnościowy2
T-W-13Globalne, regionalne i lokalne skutki zanieczyszczenia atmosfery- efekt cieplarniany, zubozenie warstwy ozonowej, kwasne deszcze, zjawiska smogu.3
T-W-14Obserwowane i przewidywane zmiany klimatu w skalach: globalnej, regionalnej i lokalnej2
T-W-15Ekstremalne i niekorzystne elementy i zjawiska meteorologiczne2
30

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1Uczestnictwo w zajęciach15
A-A-2Przygotowanie do zajęć zaplanowanych na ćwiczenia5
A-A-3Przygotowanie do zaliczenia10
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1Uczestnictwo w zajęciach15
A-L-2Przygotowanie do zadań realizowanych na zajęciach4
A-L-3Udział w konsultacjach5
A-L-4Realizacja indywidualnych opracowań6
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestnictwo w wykładach30
A-W-2Studiowanie literatury15
A-W-3Przygotowanie do zaliczenia wykładu15
60
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaKOS_1A_C03_W01Ma uporządkowaną wiedzę ogólną obejmującą kluczowe zagadnienia dotyczące hydrosfery i atmosfery, niezbędną do identyfikacji zagrożeń oraz kształtowania systemów ochrony zasobów wodnych i powietrza.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówKOS_1A_W07ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie, wiedzę ogólną, obejmującą kluczowe zagadnienia dotyczące środowiska naturalnego (gleba, woda, powietrze) oraz zmian klimatycznych
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaT1A_W03ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie wiedzę ogólną obejmującą kluczowe zagadnienia z zakresu studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-2Poznanie obiektów, zjawisk i procesów wodnych występujących na globie ziemskimi
C-4Rozpoznawanie stanów atmosfery i typów pogody oraz oceny ich wpływu na środowisko geograficzne.
C-1Uksztaltowanie umiejętności przedstawienia różnych obiektów hydrograficznych
C-3Nabycie umiejętności opisu i interpretacji zjawisk i procesów hydrologicznych i meteorologicznych oraz mechanizmów klimatotwórczych w powiązaniu ze stanem środowiska przyrodniczego.
Treści programoweT-W-1Występowanie i obieg wody w przyrodzie. Bilans wodny Ziemi.
T-W-2Lądowa część hydrosfery. Pochodzenie wód podziemnych i ich charakterystyka.
T-W-4Systemy rzeczne w sieci wód płynących - stany wód, przepływy, miary odpływu, niżówki, wezbrania i powodzie. Jeziora naturalne i sztuczne – geneza, typy, zasilania, termika i wahania stanów
T-W-7Morza i oceany. Dynamika wód oceanicznych- falowanie, pływy. Woda morska i właściwości.
T-W-5Skład chemiczny wód śródlądowych, łącznie z typami troficznymi jezior.
T-W-6Lodowiec -powstawanie, właściwości
T-W-3Wody powierzchniowe - źródła, cieki naturalne i sztuczne. Odpływ podziemny i powierzchniowy.
T-W-8Skład i pionowa budowa atmosfery. Bilans promieniowania Słonca, Ziemii i atmosfery. Bilans cieplny powierzchni czynnej. Temperatura powietrza i gleby.
T-W-10Ogólna cyrkulacja atmosferyczna i powstawanie układów barycznych.
T-W-12Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego i ich wpływ na bilans promieniowania, bilans cieplny i wilgotnościowy
T-W-14Obserwowane i przewidywane zmiany klimatu w skalach: globalnej, regionalnej i lokalnej
T-W-9Warunki, procesy i produkty kondensacji pary wodnej. Klimatyczny bilans wodny. Procesy adiabatyczne i stany równowagi w atmosferze.
T-W-11Geograficzne, radiacyjne i cyrkulacyjne czynniki klimatu. Procesy klimatotwórcze. Strefy klimatyczne i klasyfikacje klimatów. Charakterystyczne cechy klimatu i typy pogody w Polsce. Cechy topoklimatu obszarów miejskich i przemysłowych
T-W-13Globalne, regionalne i lokalne skutki zanieczyszczenia atmosfery- efekt cieplarniany, zubozenie warstwy ozonowej, kwasne deszcze, zjawiska smogu.
T-W-15Ekstremalne i niekorzystne elementy i zjawiska meteorologiczne
Metody nauczaniaM-1Wykłady informacyjne z wykorzystaniem środków audiowizualnych i multimedialnych, z elementami metod eksponujących (film) i aktywizującej ( dyskusja dydaktyczna)
M-2Ćwiczenia: metody poglądowe i praktyczne związane z pokazem podstawowych przyrzadów hydrologicznych i meteorologicznych i demonstracja zasad wykonywania pomiarów.
M-3Ćwiczenia: metody eksponujące z użyciem komputera i programowe z wykorzystaniem internetu - analiza map synoptycznych i prognoz pogody.
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Zaliczenie pisemnych sprawdzianów, obejmujacych zagadnienia omawiane i realizowane na ćwiczeniach
S-3Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie treści wykładów w postaci dwóch odrębnych sprawdzianów, z zakresu hydrologii oraz meteorologii i klimatologii
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie zna żadnych obiektów hydrograficznych, elementów i zjawisk zachodzących w hydrosferze i atmosferze. Nie rozróżnia pojęć: bilans wodny, pogoda i klimat
3,0Student wymienia niektóre obiekty hydrograficzne oraz główne elementy i zjawiska zachodzące w hydrosferze i atmosferze, ale nie potrafi ich scharakteryzować. Definiuje bilans wodny oraz tłumaczy różnice pomiedzy pogodą i klimatem.
3,5Student potrafi wymienić i scharakteryzować poszczególne obiekty hydrograficzne oraz przestawić bilans i obieg wody na kuli ziemskiej. Charakteryzuje poszczególne elementy i zjawiska atmosferyczne i ich zmienność dobową i sezonową, ale nie zna ich rozkładów przestrzennych. Wskazuje czynniki i elementy kształtujące główne typy pogody, ale wymienia tylko niektóre czynniki klimatotwórcze
4,0Student wyczerpująco charakteryzuje wszystkie obiekty hydrograficzne, potrafi przestawić bilans i obieg wody na kuli ziemskiej, identyfikuje najważniejsze zjawiska i zależności zachodzące w hydrosferze. Wymienia i charakteryzuje wszystkie elementy i zjawiska atmosferyczne, omawiając ich zmienność czasową, ale również rozkłady przestrzenne. Rozróżnia czynniki i elementy kształtujące główne typy pogody, zna czynniki klimatotwórcze i wymienia strefy klimatyczne.
4,5Student wyczerpująco charakteryzuje wszystkie obiekty hydrograficzne, przestawia bilans i obieg wody na kuli ziemskiej, identyfikuje i objaśnia zjawiska i zależności zachodzące w hydrosferze. Wskazuje elementy i zjawiska atmosferyczne, opisuje ich zmienność czasową i przestrzenną, objaśnia ich wzajemne powiązania w kształtowaniu różnych typów pogody i klimatu. Zna wszystkie czynniki klimatotwórcze, wymienia i charakteryzuje strefy klimatyczne oraz opisuje cechy klimatu Polski. Wylicza przyczyny i omawia globalne zmiany klimatu w XX wieku.
5,0Student wyczerpująco charakteryzuje wszystkie obiekty hydrograficzne, przedstawia bilans i obieg wody na kuli ziemskiej, identyfikuje i opisuje zjawiska i zależności zachodzące w hydrosferze. Charakteryzuje elementy i zjawiska atmosferyczne, w tym ich zmienność czasową i przestrzenną. Identyfikuje czynniki i elementy kształtujace różne typy pogody. Zna i charakteryzuje wszystkie czynniki klimatotwórcze i główne strefy klimatyczne, objaśnia charakterystyczne cechy klimatu Polski oraz obszarów zurbanizowanych. Wylicza i objaśnia przyczyny oraz skutki, a także prognozy zmian klimatu w skalach: globalnej, regionalnej i lokalnej,
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaKOS_1A_C03_U01Student posiada umiejętność pozyskiwania i doboru z róźnych źródeł krajowych i zagranicznych danych opisujących zasoby i zjawiska zachodzace w hydrosferze i atmosferze, potrafi je opracowywać i zilustrować za pomocą standardowych metod statystycznych i graficznych oraz zinterpretować wyniki dla potrzeb ochrony środowiska.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówKOS_1A_U01potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych właściwie dobranych źródeł, także w języku angielskim lub innym języku obcym uznawanym za język komunikacji międzynarodowej w zakresie studiowanego kierunku studiów ochrona środowiska; potrafi integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaT1A_U01potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych właściwie dobranych źródeł, także w języku angielskim lub innym języku obcym uznawanym za język komunikacji międzynarodowej w zakresie studiowanego kierunku studiów; potrafi integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie
Cel przedmiotuC-5Posługiwanie się podstawowymi technikami pomiarów i obserwacji hydrologicznych i meteorologicznych oraz standardowymi metodami i wskaźnikami ich opracowania i zastosowania. Wykształcenie umiejętności interpretacji i wykorzystania map hydrologicznych, klimatycznych i synoptycznych
C-3Nabycie umiejętności opisu i interpretacji zjawisk i procesów hydrologicznych i meteorologicznych oraz mechanizmów klimatotwórczych w powiązaniu ze stanem środowiska przyrodniczego.
Treści programoweT-L-4Zasady kreślenia, analiza treści i praktyczne wykorzystanie map klimatycznych.
T-A-2Obliczanie charakterystycznych wskaźników zlewni
T-L-2Pomiar parametrów fizykochemicznych wody – mętność, pH, temperatura, barwa, przewodnictwo i ilość substancji rozpuszczonych (TDS)
T-L-1Wyznaczanie granic zlewni cząstkowych i rysowanie wykresu przyrostu dorzecza.
T-A-1Morfometria jeziora- obliczanie podstawowych wskaźników i parametrów jeziora i misy jeziornej
T-A-4Przyrządy, metodyka pomiarów i obserwacji oraz podstawowe sposoby opracowania i analizy czasowej i przestrzennej zmienności głównych elementów i zjawisk meteorologicznych: temperatury powietrza, wilgotności powietrza, zachmurzenia, opadów atmosferycznych, ciśnienia atmosferycznego oraz kierunku i prędkości wiatru.
T-L-3Statystyczne i graficzne metody opracowania, przedstawiania oraz interpretacji czasowej zmienności warunków termicznych, opadowych i anemometrycznych, jako elementów pogody i klimatu
T-A-3Organizacja sieci meteorologicznej oraz podsystemu monitoringu jakości powietrza. Zasady prowadzenia pomiarów instrumentalnych i obserwacji wizualnych, reprezentatywność wyników pomiarów.
T-A-5Charakterystyka warunków pogodowych w układach barycznych. Zasady sporzadzania, analiza i interpretacja map synoptycznych. Progozy pogody.
T-L-5Internet jako źródło informacji o środowisku atmosferycznym.
Metody nauczaniaM-4Ćwiczenia : metody praktyczne - realizacja indywidualnych zadań, złożonych z części graficznej i opisowej ( komentarz)
M-2Ćwiczenia: metody poglądowe i praktyczne związane z pokazem podstawowych przyrzadów hydrologicznych i meteorologicznych i demonstracja zasad wykonywania pomiarów.
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Ocena kompletności i jakości indywidualnych zadań praktycznych
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi wyszukiwać materiałów opisujących ilościowe i jakościowe cechy hydrosfery i atmosfery.
3,0Wykorzystując różne źródła krajowe student pozyskuje i dobiera zasadnicze dane o elementach i zjawiskach zachodzących w hydrosferze i atmosferze i potrafi samodzielnie opracować charakterystyki przynajmniej dwóch elementów, po jednym z z każdej geosfery.
3,5Student ma umiejętność pozyskiwania, weryfikowania i doboru z różnych baz krajowych i zagranicznych danych opisujących hydrosferę i atmosferę, potrafi opracować i zilustrować graficznie najważniejsze elementy i zjawiska.
4,0Student ma umiejętność doboru z różnych baz krajowych i zagranicznych danych opisujących głowne elementy i zjawiska zachodzące w hydrosferze i atmosferze, potrafi je opracować i zilustrować przy zastosowaniu standardowych metod oraz zinterpretować uzyskane wyniki.
4,5Student ma umiejętność doboru z różnych baz krajowych i zagranicznych danych opisujących hydrosferę i atmosferę, potrafi je opracować i zilustrować przy zastosowaniu standardowych metod oraz zinterpretować uzyskane wyniki
5,0Student ma umiejętność doboru z różnych baz krajowych i zagranicznych danych opisujących hydrosferę i atmosferę, potrafi je opracować i zilustrować przy zastosowaniu standardowych metod oraz zinterpretować uzyskane wyniki
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaKOS_1A_C03_K01Ma świadomość roli hydrosfery i atmosfery, jako integralnych komponentów środowiska naturalnego i potrzeby ochrony w racjonalnym zagospodarowaniu ich zasobów. Rozumiejąc skutki działalności inżynierskiej w środowisku poczuwa się do odpowiedzialności za podejmowane decyzje.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówKOS_1A_K02ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaT1A_K02ma świadomość ważności i zrozumienie pozatechnicznych aspektów i skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_K01ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
Cel przedmiotuC-3Nabycie umiejętności opisu i interpretacji zjawisk i procesów hydrologicznych i meteorologicznych oraz mechanizmów klimatotwórczych w powiązaniu ze stanem środowiska przyrodniczego.
C-5Posługiwanie się podstawowymi technikami pomiarów i obserwacji hydrologicznych i meteorologicznych oraz standardowymi metodami i wskaźnikami ich opracowania i zastosowania. Wykształcenie umiejętności interpretacji i wykorzystania map hydrologicznych, klimatycznych i synoptycznych
Treści programoweT-L-5Internet jako źródło informacji o środowisku atmosferycznym.
T-W-5Skład chemiczny wód śródlądowych, łącznie z typami troficznymi jezior.
T-W-13Globalne, regionalne i lokalne skutki zanieczyszczenia atmosfery- efekt cieplarniany, zubozenie warstwy ozonowej, kwasne deszcze, zjawiska smogu.
T-W-12Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego i ich wpływ na bilans promieniowania, bilans cieplny i wilgotnościowy
Metody nauczaniaM-3Ćwiczenia: metody eksponujące z użyciem komputera i programowe z wykorzystaniem internetu - analiza map synoptycznych i prognoz pogody.
M-4Ćwiczenia : metody praktyczne - realizacja indywidualnych zadań, złożonych z części graficznej i opisowej ( komentarz)
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Ocena kompletności i jakości indywidualnych zadań praktycznych
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie ma świadomości roli hydrosfery i atmosfery jako komponentów środowiska naturalnego i nie rozumie potrzeby ochrony ich zasobów.
3,0Student ma świadomość znaczenia hydrosfery i atmosfery jako komponentów środowiska, ale nie rozumie potrzeby ochrony ich zasobów.
3,5Student rozumiejąc znaczenie hydrosfery i atmosfery i dostrzegając ich zagrożenia związane z coraz bardziej intensywniejszą eksploatacja środowiska ma pełną świadomość potrzeby ochrony ich zasobów.
4,0Student rozumiejąc znaczenie hydrosfery i atmosfery i dostrzegając ich zagrożenia związane z coraz bardziej intensywniejszą eksploatacją środowiska. Ma pełną świadomość konieczności ochrony ich zasobów i szacuje ryzyko związane z prowadzoną działalnościa inżynierską.
4,5Student rozumie potrzebę ochrony zasobów hydrosfery i atmosfery i ma świadomość zgrożeń wynikających z różnych form działalnością inżynierskiej. W poczuciu odpowiedzialności za podejmowane decyzje wybiera rozwiązania techniczne i organizacyjne bezpieczne dla środowiska.
5,0Student rozumie potrzebę ochrony zasobów hydrosfery i atmosfery i ma świadomość zgrożeń wynikających z różnych form działalnością inżynierskiej. W poczuciu odpowiedzialności za podejmowane decyzje wybiera rozwiązania techniczne i organizacyjne bezpieczne dla środowiska i podejmuje aktywną współpracę zespołową nad rozwiązaniami eliminującymi niezamierzone negatywne skutki działalności inżynierskiej.