Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Informatyki - Zarządzanie i inżynieria produkcji (S1)

Sylabus przedmiotu Elementy teorii systemów - Przedmiot obieralny III:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Zarządzanie i inżynieria produkcji
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów nauk technicznych, studiów inżynierskich
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Elementy teorii systemów - Przedmiot obieralny III
Specjalność e- technologie w produkcji i zarządzaniu
Jednostka prowadząca Katedra Metod Sztucznej Inteligencji i Matematyki Stosowanej
Nauczyciel odpowiedzialny Piotr Piela <Piotr.Piela@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane) 2,0 ECTS (formy) 2,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny 5 Grupa obieralna 1

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW6 15 0,90,60zaliczenie
laboratoriaL6 15 1,10,40zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Wiedza z zakresu analizy matematycznej i algebry liniowej.

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Zapoznanie studentów z teoretycznymi i praktycznymi zagadnieniami związanymi z opisem i syntezą systemów.
C-2Ukształtowanie umiejętności wyboru właściwej metody rozwiązania równań różniczkowych i różnicowych, wyznaczania transmitancji i badania stabilności oraz właściwości strukturalnych systemów dynamicznych.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
laboratoria
T-L-1Wprowadzenie - higiena pracy z komputerem, określenie zasad zaliczania i oceny.1
T-L-2Matlab/Simulink jako środowisko do rozwiązywania zadań teorii systemów.2
T-L-3Rozwiązywanie równań różniczkowych i różnicowych z wykorzystaniem pakietu Matlab/Simulink. Linearyzacja modeli.4
T-L-4Badanie stabilności systemów ciągłych.2
T-L-5Badanie stabliności systemów dyskretnych.2
T-L-6Badanie właściwości strukturalnych systemów dynamicznych.2
T-L-7Synteza systemu z wymaganym widmem.2
15
wykłady
T-W-1Wprowadzenie.1
T-W-2Podstawowe pojęcia i definicje teorii systemów. Ogólna klasyfikacja systemów. Główne zadania teorii systemów.2
T-W-3Systemy dynamiczne. Linearyzacja systemów. Modele matematyczne ciągłych systemów dynamicznych, metody ich przekształcenia.4
T-W-4Systemy dynamiczne. Modele matematyczne dyskretnych systemów dynamicznych, metody ich przekształcenia.2
T-W-5Cechy strukturalne systemów: sterowalność, obserwowalność.2
T-W-6Stabilność systemów dynamicznych. Stabilność w pierwszym przybliżeniu. Twierdzenia Lapunowa. Oceny stabilności.3
T-W-7Zaliczenie wykładu.1
15

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
laboratoria
A-L-1Uczestnictwo w zajęciach.15
A-L-2Przygotowanie do zajęć (praca własna studenta).10
A-L-3Uczestnictwo w konsultacjach do laboratoriów.1
A-L-4Dokończenie realizowanych w trakcie zajęć zadań (praca własna studenta).8
34
wykłady
A-W-1Uczestnictwo w zajęciach15
A-W-2Uczestnictwo w konsultacjach do wykładu2
A-W-3Przygotowanie do zaliczenia (praca własna studenta)10
27

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład informacyjny z wykorzystaniem środków audiowizualnych.
M-2Ćwiczenia laboratoryjne - samodzielna praca studentów polegająca na wykonywaniu zadań z wykorzystaniem technik komputerowych.

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena podsumowująca: Wykład - zaliczenie pisemne (pytania testowe jednokrotnego wyboru oraz pytania otwarte), zaliczenie po uzyskaniu 50% maksymalnej liczby punktów.
S-2Ocena formująca: Ćwiczenia laboratoryjne - ocena ciągła pracy studenta, zadania realizowane na poszczególnych zajęciach oceniane są w formie punktów, ocena końcowa zależy od liczby zgromadzonych punktów.

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ZIP_1A_O/3/1_W01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien być w stanie scharakteryzować zagadnienia związane z dynamicznymi systemami, dotyczące opisu oraz badaniu ich właściwości.
ZIP_1A_W01T1A_W01C-1T-W-4, T-W-5, T-W-3, T-W-2, T-W-6M-1S-1

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ZIP_1A_O/3/1_U01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć przeprowadzać zadania syntezy systemów w zależności od dostępnej informacji.
ZIP_1A_U22T1A_U09InzA_U02C-2T-L-6, T-L-3, T-L-7, T-L-5, T-L-4M-2S-2
ZIP_1A_O/3/1_U02
W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć posługiwać się poszczególnymi formami opisu systemów dynamicznych, badać ich stabilność oraz właściwości strukturalne.
ZIP_1A_U22, ZIP_1A_U18T1A_U08, T1A_U09InzA_U01, InzA_U02C-2T-L-7, T-L-4, T-L-6, T-L-5M-2S-2

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
ZIP_1A_O/3/1_K01
W trakcie przeprowadzonych zajęć student będzie reprezentował aktywną postawę w samokształceniu.
ZIP_1A_K01T1A_K01C-2T-L-7M-2S-2

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
ZIP_1A_O/3/1_W01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien być w stanie scharakteryzować zagadnienia związane z dynamicznymi systemami, dotyczące opisu oraz badaniu ich właściwości.
2,0Student nie potrafi opisać systemów dynamicznych i badać ich własności.
3,0Student potrafi za pomocą jednej formy opisu scharakteryzować systemy dynamicznne.
3,5Student potrafi opisać systemy dynamicznne w różnej postaci.
4,0Student potrafi opisać systemy dynamicznne w różnej postaci oraz zna sposoby zamiany jednej formy opisu na inną.
4,5Student potrafi opisać systemy dynamicznne i badać podstawowe własmości tych systemów.
5,0Student potrafi opisać systemy dynamicznne i badać podstawowe własmości tych systemów i formułować wniski z przeprowadzonych badań.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
ZIP_1A_O/3/1_U01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć przeprowadzać zadania syntezy systemów w zależności od dostępnej informacji.
2,0Student nie potrafi przeprowadzać zagadnień syntezy systemów.
3,0Student potrafi tworzyć modele ciągłych systemów dynamicznych.
3,5Student potrafi tworzyć modele ciągłych systemów dynamicznych i przeprowadzać ich linearyzację.
4,0Student potrafi tworzyć modele ciągłych systemów dynamicznych, przeprowadzać ich linearyzację oraz potrafi dokonywać przekształceń otrzymanych porm opisu.
4,5Student potrafi tworzyć modele ciągłych i dyskretnych systemów dynamicznych.
5,0Student potrafi tworzyć modele ciągłych i dyskretnych systemów dynamicznych. Oraz potrafi przekształcać otrzymane formy opisu.
ZIP_1A_O/3/1_U02
W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć posługiwać się poszczególnymi formami opisu systemów dynamicznych, badać ich stabilność oraz właściwości strukturalne.
2,0Student nie potrafi posługiwać się poszczególnymi formami opisu systemów dynamicznych.
3,0Student potrafi posługiwać sie jedną formą opisu systemów dynamicznych.
3,5Student potrafi posługiwac się różnymi formami opisu systemów dynamicznych.
4,0Student potrafi przeprowadzić zadanie linearyzacji systemu dynamicznego.
4,5Student potrafi badać stabilność ciągłych jak i dyskretnych systemów dynamicznych.
5,0Student potrafi opisywać systemy dynamiczne, badać ich własmości oraz wyciągać wnioski z przeprowadzonej analizy.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
ZIP_1A_O/3/1_K01
W trakcie przeprowadzonych zajęć student będzie reprezentował aktywną postawę w samokształceniu.
2,0Student nie jest przygotowany do zajęć.
3,0Student jest przygotowany do zajęć w minimalnym stopniu.
3,5Student jest przygotowany do zajęć w minimalnym stopniu i potrafi samodzielnie rozwiązywać proste problemy.
4,0Student jest przygotowany do zajęć i potrafi samodzielnie rozwązywać postawione problemy.
4,5Student jest przygotowany do zajęć i potrafi samodzielnie rozwiązywać postawione problemy oraz prowadzić dyskusję o osiągniętych wynikach.
5,0Student jest przygotowany do zajęć i potrafi samodzielnie rozwiązywać postawione problemy oraz prowadzić dyskusję o osiągniętych wynikach, a także proponować modyfikacje.

Literatura podstawowa

  1. Dobryakova L., Pelczar M., Elementy teorii systemów w zadaniach, Wydawnictwo ZUT, Szczecin, 2009
  2. Kaczorek T., Teoria sterowania i systemów, PWN, Warszawa, 1993
  3. Gutenbaum J., Modelowanie matematyczne systemów, Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT, Warszawa, 2003
  4. Popov O., Elementy teorii systemów - systemy dynamiczne, Wydawnictwo Politechniki Szczecińskiej, Szczecin, 2005
  5. Bobrowski D., Systemy dynamiczne z czasem dyskretnym. Zagadnienia deterministyczne, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań, 1994

Literatura dodatkowa

  1. Kaczorek T., Wektory i macierze w automatyce i elektrotechnice, Wydawnictwo Naukowo Techniczne, Warszawa, 1998
  2. Klamka J. – red., Zbiór zadań z teorii systemów i teorii sterowania, Politechnika Śląska, Gliwice, 1983
  3. Klir G. J. – red., Ogólna teoria systemów, Wydawnictwa Naukowo Techniczne, Warszawa, 1976
  4. Kudrewicz J., Przekształcenie Z i równania różnicowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2000

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1Wprowadzenie - higiena pracy z komputerem, określenie zasad zaliczania i oceny.1
T-L-2Matlab/Simulink jako środowisko do rozwiązywania zadań teorii systemów.2
T-L-3Rozwiązywanie równań różniczkowych i różnicowych z wykorzystaniem pakietu Matlab/Simulink. Linearyzacja modeli.4
T-L-4Badanie stabilności systemów ciągłych.2
T-L-5Badanie stabliności systemów dyskretnych.2
T-L-6Badanie właściwości strukturalnych systemów dynamicznych.2
T-L-7Synteza systemu z wymaganym widmem.2
15

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Wprowadzenie.1
T-W-2Podstawowe pojęcia i definicje teorii systemów. Ogólna klasyfikacja systemów. Główne zadania teorii systemów.2
T-W-3Systemy dynamiczne. Linearyzacja systemów. Modele matematyczne ciągłych systemów dynamicznych, metody ich przekształcenia.4
T-W-4Systemy dynamiczne. Modele matematyczne dyskretnych systemów dynamicznych, metody ich przekształcenia.2
T-W-5Cechy strukturalne systemów: sterowalność, obserwowalność.2
T-W-6Stabilność systemów dynamicznych. Stabilność w pierwszym przybliżeniu. Twierdzenia Lapunowa. Oceny stabilności.3
T-W-7Zaliczenie wykładu.1
15

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1Uczestnictwo w zajęciach.15
A-L-2Przygotowanie do zajęć (praca własna studenta).10
A-L-3Uczestnictwo w konsultacjach do laboratoriów.1
A-L-4Dokończenie realizowanych w trakcie zajęć zadań (praca własna studenta).8
34
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestnictwo w zajęciach15
A-W-2Uczestnictwo w konsultacjach do wykładu2
A-W-3Przygotowanie do zaliczenia (praca własna studenta)10
27
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaZIP_1A_O/3/1_W01W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien być w stanie scharakteryzować zagadnienia związane z dynamicznymi systemami, dotyczące opisu oraz badaniu ich właściwości.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZIP_1A_W01ma wiedzę z matematyki na poziomie wyższym niezbędnym do ilościowego opisu, rozumienia i modelowania problemów
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaT1A_W01ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki, chemii i innych obszarów właściwych dla studiowanego kierunku studiów przydatną do formułowania i rozwiązywania prostych zadań z zakresu studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-1Zapoznanie studentów z teoretycznymi i praktycznymi zagadnieniami związanymi z opisem i syntezą systemów.
Treści programoweT-W-4Systemy dynamiczne. Modele matematyczne dyskretnych systemów dynamicznych, metody ich przekształcenia.
T-W-5Cechy strukturalne systemów: sterowalność, obserwowalność.
T-W-3Systemy dynamiczne. Linearyzacja systemów. Modele matematyczne ciągłych systemów dynamicznych, metody ich przekształcenia.
T-W-2Podstawowe pojęcia i definicje teorii systemów. Ogólna klasyfikacja systemów. Główne zadania teorii systemów.
T-W-6Stabilność systemów dynamicznych. Stabilność w pierwszym przybliżeniu. Twierdzenia Lapunowa. Oceny stabilności.
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny z wykorzystaniem środków audiowizualnych.
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: Wykład - zaliczenie pisemne (pytania testowe jednokrotnego wyboru oraz pytania otwarte), zaliczenie po uzyskaniu 50% maksymalnej liczby punktów.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi opisać systemów dynamicznych i badać ich własności.
3,0Student potrafi za pomocą jednej formy opisu scharakteryzować systemy dynamicznne.
3,5Student potrafi opisać systemy dynamicznne w różnej postaci.
4,0Student potrafi opisać systemy dynamicznne w różnej postaci oraz zna sposoby zamiany jednej formy opisu na inną.
4,5Student potrafi opisać systemy dynamicznne i badać podstawowe własmości tych systemów.
5,0Student potrafi opisać systemy dynamicznne i badać podstawowe własmości tych systemów i formułować wniski z przeprowadzonych badań.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaZIP_1A_O/3/1_U01W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć przeprowadzać zadania syntezy systemów w zależności od dostępnej informacji.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZIP_1A_U22potrafi wykorzystać w zadaniach inżynierskich metody analityczne, symulacyjne i eksperymentalne
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaT1A_U09potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_U02potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne
Cel przedmiotuC-2Ukształtowanie umiejętności wyboru właściwej metody rozwiązania równań różniczkowych i różnicowych, wyznaczania transmitancji i badania stabilności oraz właściwości strukturalnych systemów dynamicznych.
Treści programoweT-L-6Badanie właściwości strukturalnych systemów dynamicznych.
T-L-3Rozwiązywanie równań różniczkowych i różnicowych z wykorzystaniem pakietu Matlab/Simulink. Linearyzacja modeli.
T-L-7Synteza systemu z wymaganym widmem.
T-L-5Badanie stabliności systemów dyskretnych.
T-L-4Badanie stabilności systemów ciągłych.
Metody nauczaniaM-2Ćwiczenia laboratoryjne - samodzielna praca studentów polegająca na wykonywaniu zadań z wykorzystaniem technik komputerowych.
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ćwiczenia laboratoryjne - ocena ciągła pracy studenta, zadania realizowane na poszczególnych zajęciach oceniane są w formie punktów, ocena końcowa zależy od liczby zgromadzonych punktów.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi przeprowadzać zagadnień syntezy systemów.
3,0Student potrafi tworzyć modele ciągłych systemów dynamicznych.
3,5Student potrafi tworzyć modele ciągłych systemów dynamicznych i przeprowadzać ich linearyzację.
4,0Student potrafi tworzyć modele ciągłych systemów dynamicznych, przeprowadzać ich linearyzację oraz potrafi dokonywać przekształceń otrzymanych porm opisu.
4,5Student potrafi tworzyć modele ciągłych i dyskretnych systemów dynamicznych.
5,0Student potrafi tworzyć modele ciągłych i dyskretnych systemów dynamicznych. Oraz potrafi przekształcać otrzymane formy opisu.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaZIP_1A_O/3/1_U02W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć posługiwać się poszczególnymi formami opisu systemów dynamicznych, badać ich stabilność oraz właściwości strukturalne.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZIP_1A_U22potrafi wykorzystać w zadaniach inżynierskich metody analityczne, symulacyjne i eksperymentalne
ZIP_1A_U18potrafi planować, przeprowadzać eksperymenty (w tym pomiary i symulacja komputerowa), interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski z eksperymentów
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaT1A_U08potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary i symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski
T1A_U09potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_U01potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary i symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski
InzA_U02potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne
Cel przedmiotuC-2Ukształtowanie umiejętności wyboru właściwej metody rozwiązania równań różniczkowych i różnicowych, wyznaczania transmitancji i badania stabilności oraz właściwości strukturalnych systemów dynamicznych.
Treści programoweT-L-7Synteza systemu z wymaganym widmem.
T-L-4Badanie stabilności systemów ciągłych.
T-L-6Badanie właściwości strukturalnych systemów dynamicznych.
T-L-5Badanie stabliności systemów dyskretnych.
Metody nauczaniaM-2Ćwiczenia laboratoryjne - samodzielna praca studentów polegająca na wykonywaniu zadań z wykorzystaniem technik komputerowych.
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ćwiczenia laboratoryjne - ocena ciągła pracy studenta, zadania realizowane na poszczególnych zajęciach oceniane są w formie punktów, ocena końcowa zależy od liczby zgromadzonych punktów.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi posługiwać się poszczególnymi formami opisu systemów dynamicznych.
3,0Student potrafi posługiwać sie jedną formą opisu systemów dynamicznych.
3,5Student potrafi posługiwac się różnymi formami opisu systemów dynamicznych.
4,0Student potrafi przeprowadzić zadanie linearyzacji systemu dynamicznego.
4,5Student potrafi badać stabilność ciągłych jak i dyskretnych systemów dynamicznych.
5,0Student potrafi opisywać systemy dynamiczne, badać ich własmości oraz wyciągać wnioski z przeprowadzonej analizy.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaZIP_1A_O/3/1_K01W trakcie przeprowadzonych zajęć student będzie reprezentował aktywną postawę w samokształceniu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówZIP_1A_K01ma świadomość potrzeby dokształcania ze szczególnym uwzględnieniem samokształcenia się
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaT1A_K01rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie; potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób
Cel przedmiotuC-2Ukształtowanie umiejętności wyboru właściwej metody rozwiązania równań różniczkowych i różnicowych, wyznaczania transmitancji i badania stabilności oraz właściwości strukturalnych systemów dynamicznych.
Treści programoweT-L-7Synteza systemu z wymaganym widmem.
Metody nauczaniaM-2Ćwiczenia laboratoryjne - samodzielna praca studentów polegająca na wykonywaniu zadań z wykorzystaniem technik komputerowych.
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ćwiczenia laboratoryjne - ocena ciągła pracy studenta, zadania realizowane na poszczególnych zajęciach oceniane są w formie punktów, ocena końcowa zależy od liczby zgromadzonych punktów.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie jest przygotowany do zajęć.
3,0Student jest przygotowany do zajęć w minimalnym stopniu.
3,5Student jest przygotowany do zajęć w minimalnym stopniu i potrafi samodzielnie rozwiązywać proste problemy.
4,0Student jest przygotowany do zajęć i potrafi samodzielnie rozwązywać postawione problemy.
4,5Student jest przygotowany do zajęć i potrafi samodzielnie rozwiązywać postawione problemy oraz prowadzić dyskusję o osiągniętych wynikach.
5,0Student jest przygotowany do zajęć i potrafi samodzielnie rozwiązywać postawione problemy oraz prowadzić dyskusję o osiągniętych wynikach, a także proponować modyfikacje.