Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Bioinformatyka (S1)
specjalność: Biologia systemów i metody informatyczne

Sylabus przedmiotu Chemia ogólna:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Bioinformatyka
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów nauk przyrodniczych, nauk technicznych, studiów inżynierskich
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Chemia ogólna
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Immunologii, Mikrobiologii i Chemii Fizjologicznej
Nauczyciel odpowiedzialny Dorota Jankowiak <dorota.jankowiak@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane) 4,0 ECTS (formy) 4,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW1 20 2,50,59zaliczenie
laboratoriaL1 25 1,50,41zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Podstawowa wiedza i umiejętności z zakresu chemii na poziomie szkoły średniej

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Opanowanie przez studenta kluczowych pojęć z zakresu chemii i nomenklatury chemicznej. Poszerzenie wiedzy z zakresu budowy atomu, konfiguracji elektronowej najważniejszych pierwiastków "życia" i typów wiązań chemicznych. Zrozumienie klasyfikacji i mechanizmów reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej. Poznanie rodzajów izomerii związków organicznych oraz zrozumienie wpływu grup funkcyjnych na własciwości tych czasteczek. Opanowanie umiejętności przeprowadzenia prostych analiz i obliczeń chemicznych.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
laboratoria
T-L-1Regulamin pracowni chemicznej, bezpieczeństwo, higiena pracy i możliwe zagrożenia. Zasady właściwego użytkowania aparatury i drobnego sprzętu laboratoryjnego. Przedstawienie ogólnego przebiegu ćwiczeń i warunków uzyskania zaliczenia.2
T-L-2Reakcje charakterystyczne wybranych kationów i anionów.4
T-L-3METODY OCZYSZCZANIA I ROZDZIELANIA SUBSTANCJI. ROZTWORY WŁAŚCIWE Filtracja chemiczna. Ekstrakcja. Czynniki wpływające na przebieg procesu rozpuszczania (rozpuszczalność soli nieorganicznych, rozpuszczalność stałych substancji niepolarnych). Temperatura (rozpuszczalność soli nieorganicznych w wodzie, rozpuszczalność gazów).2
T-L-4SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH I RÓWNOWAGA CHEMICZNA. DYSOCJACJA JONOWA Zależność szybkości reakcji od stężenia substancji reagujących (badanie kinetyki reakcji Landolta). Wpływ temperatury na szybkość reakcji chemicznych. Wpływ katalizatora na szybkość reakcji chemicznych. Wpływ wydzielania się produktów trudno rozpuszczalnych, łatwo rozpuszczalnych, słabo zdysocjowanych na równowagę reakcji chemicznych.2
T-L-5STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. WSKAŹNIKI pH. ROZTWORY BUFOROWE. Sprawdzanie odczynu wybranych roztworów. Naturalne wskaźniki (liście czerwonej kapusty, esencja herbaciana). Reakcje jonowe z utworzeniem słabych elektrolitów. Oznaczanie wartości pH roztworów z zastosowaniem pehametru. Otrzymywanie roztworów buforowych i badanie zależności ich pH od stosunku stężeń składników. Wpływ rozcieńczenia na pH roztworu buforowego i niezbuforowanego. Hydratacja kationów.2
T-L-6Węglowodory: Alkany, alkeny, alkiny. Otrzymywanie metanu z kwasu octowego, reakcja z KMnO4, reakcja nitrowania węglowodorów. Reakcja izomeryzacji. Nitrowane arenów. Wykrywanie wiązań wielokrotnych. Sprawdzenie trwałości połączenia chlorowcopochodnych węglowodorów.3
T-L-7Alkohole i fenole: Rozpoznawanie rzędowości alkoholi, Utlenianie alkoholi. Reakcja alkoholu metylowego z kwasem borowym. Utlenianie gliceryny. Reakcja fenoli z chlorkiem żelaza (III).2
T-L-8Aldehydy i ketony: Reakcja Fehlinga, wykrywanie aldehydów, reakcja na pentozy i ksylozy. Otrzymywanie formaldehydu (aldehydu mrówkowego) z metanolu. Utlenianie aldehydu mrówkowego (reakcja lustra srebrowego). Otrzymywanie acetonu z octanu wapniowego. Reakcja formaldehydu i acetonu z nitroprusydkiem sodowym. Reakcja kwasu pikrynowego z glukozą. Otrzymywanie aldehydu octowego z etanolu. Redukcja roztworu nadmanganianu potasu za pomocą formaldehydu. Reakcja kondensacji aldehydów z amoniakiem. Otrzymywanie urotropiny. Reakcja polimeryzacji aldehydów z mocznikiem. Reakcja aminokwasu z CuSO4. Reakcja Selivanova. Reakcja Legala. Otrzymywanie żywicy mocznikowo formaldehydowej.4
T-L-9Kwasy karboksylowe: Porównanie rozpuszczalności kwasów organicznych krótko i długo łańcuchowych. Wykrywanie grupy karboksylowej. Otrzymywanie kwasu octowego z etanolu z chromianem potasu. Otrzymywanie kwasu octowego z octanu wapnia. Kwas winowy. Odwadnianie kwasu szczawiowego. Utlenianie kwasu szczawiowego. Hydroliza kwasu acetylosalicylowego. Zaliczenie ćwiczeń4
25
wykłady
T-W-1Struktura atomu. Cząstki elementarne. Jądro atomowe. Liczba atomowa (porządkowa) pierwiastka, względna masa atomowa. Izotopy, izobary i izotony. Budowa powłok elektronowych. Podpowłoki s, p, d, f ..... . Liczby kwantowe. Orbitale atomowe i ich rozmieszczenie przestrzenne. Konfiguracja elektronowa, zakaz Pauliego i reguła Hunda. Reguła oktetu. Orbitale molekularne. Wiązania sigma (δ) i wiązania (π). Hybrydyzacja orbitali atomowych. Wiązania chemiczne: jonowe, kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane – cząsteczka dipolowa, koordynacyjne, wodorowe i metaliczne. Siły van der Waalsa.4
T-W-2Zasady klasyfikacji reakcji chemicznych. Reakcje chemii nieorganicznej. Reakcje redox. Szybkość reakcji i równowaga chemiczna, czynniki wpływające na szybkośc reakcji chemicznych. Owracalność reakcji chemicznych i stan równowagi. Wpływ różnych czynników na stan równowagi. Reguła przekory. Iloczyn jonowy wody i pH.4
T-W-3Ogólna klasyfikacja związków organicznych. Izomeria związków organicznych. Mechanizmy i klasyfikacja reakcji organicznych. Kwasy i zasady w chemii organicznej – elektrofile i nukleofile.4
T-W-4Aklany i cykloalkany. Alkeny i alkiny. Węglowodory aromatyczne.2
T-W-5Alkohole, fenole i tiole: Klasyfikacja i nomenklatura i rzędowość alkoholi. Struktura grupy hydroksylowej a właściwości alkoholi: wiązania wodorowe a właściwości fizyczne, alkohole jako słabe kwasy i słabe zasady. Porównanie budowy alkoholi i fenoli.2
T-W-6Związki karbonylowe: aldehydy i ketony. Kwasy karboksylowe i ich pochodne: Nazewnictwo zwyczajowe, systematyczne i struktura kwasów karboksylowych. Budowa, właściwości fizyczne i reaktywność. Kwasy karboksylowe jako produkty reakcji utleniania. Główne typy pochodnych kwasów karboksylowych4
20

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
laboratoria
A-L-1Uczestniczenie w ćwiczeniach.25
A-L-2Konsultacje z prowadzaym ćwiczenia2
A-L-3Opanowanie zagadnień teoretycznych dotyczących tematyki bieżących ćwiczeń laboratoryjnych12
A-L-4Zapoznanie się medotyką i wymogami analiz chemicznych przewidzianych w programie poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnych6
45
wykłady
A-W-1Uczestniczenie w wykładach.20
A-W-2Utrwalanie i uzupełnianie wiadomości z tematyki bieżących wykładów15
A-W-3Konsultacje z prowadzącym wykłady.2
A-W-4Przygotowanie do zaliczenia całości materiału objętego programem wykładów.36
A-W-5Pisemne zaliczenie wykladów.2
75

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład informacyjny z prezentacją zagadnień teoretycznych
M-2Pokaz multimedialny z objaśnieniami przy wykorzystaniu komputera i projektora
M-3Praktyczne ćwiczenia laboratoryjne w grupach
M-4Dyskusja dydaktyczna, rozwiązywanie problemów i interpretacja przy pomocy prowadzacego ćwiczenia otrzymanych wyników.
M-5Konsultacje z prowadzącymi wykłady i ćwiczenia

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Sprawdzenie przygotowania teoretycznego studenta w zkresie tematyki bieżących ćwiczeń.
S-2Ocena formująca: Na zakończenie poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnych ocena przez prowadzacego zakresu i poprawności wykonanych przez zespól analiz, wyciągbiętych wniosków i, interpretacji otrzymanych wyników. Ocena punktowa w skali 0-5.
S-3Ocena podsumowująca: Zaliczenie treści wykładowych w formie testu wyboru. Na test składa się 50-60 pytań obejmujących wszystkie zagadnienia objęte programem wykładów.
S-4Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń na podstawie łącznej sumy punktów otrzymanych podczas poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnychoraz oceny znajomości zagadnień teoretycznych związanych z treścią ćwiczeń

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BI_1A_BI-S-B3_W01
Student zna podstawową nomenklaturę chemiczną,zna i opisuje budowę atomu i podstawowe wiązania chemiczne wewnątz- i międzycząsteczkowe. Rozumie i wyjasnia związek między konfiguracją elektronowa i wlaściwościami danego pierwiastka oraz rodzajem tworzonych przez niego wiązań chemicznych z innymi pierwiastkami.
BI_1A_W01P1A_W03, P1A_W06, T1A_W01, T1A_W03, T1A_W07InzA_W02C-1T-W-1, T-L-2M-5, M-2, M-1S-3
BI_1A_BI-S-B3_W02
Klasyfikuje i rozróżnia typy reakcji cząsteczek nieorganicznych i organicznych oraz wyjaśnia podstawy ich mechanizmu. Rozróżnia reakcje nieodwracalne od odwracalnych, rozumie istotę równowagii chemicznej reakcji odwracalnych, iloczynu jonowego wody i pH
BI_1A_W01P1A_W03, P1A_W06, T1A_W01, T1A_W03, T1A_W07InzA_W02C-1T-L-4, T-L-5, T-W-3, T-W-4, T-L-3, T-L-8, T-W-2, T-L-6, T-W-6, T-W-5, T-L-7, T-L-9M-3, M-1, M-2, M-5, M-4S-4, S-1, S-2, S-3

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BI_1A_BI-S-B3_U01
Student używa prawidłowego języka chemicznego, potrafi wykonywać proste analizy i obliczenia chemiczne zarowno stechiometryczne, jak i w zakresie stężeń procentowych oraz molowych.
BI_1A_U01P1A_U01, P1A_U02, P1A_U04, T1A_U01, T1A_U09InzA_U02C-1T-L-6, T-L-7, T-L-3, T-L-9, T-L-5, T-L-8, T-L-4M-5, M-3, M-4S-4, S-1, S-2

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BI_1A_BI-S-B3_K01
Student potrafi pracowac w małych zespołach przy wykonywanianiu analiz chemicznych, potrafi dzielić się wiedza i umiejetnościami z innymi członkami zespołu i korzystać z wiedzy umijętności innych, czuje się odpowiedzialny za wynik pracy zespołu i osiagniętą przez niego ocenę. Ma świadomość znaczenia rzetelnego i zgodnego z metodyką przeprowadzenia analizy dla otrzymanego wyniku.
BI_1A_K04P1A_K02, P1A_K03, P1A_K06, P1A_K08, T1A_K02, T1A_K03, T1A_K04, T1A_K06InzA_K01, InzA_K02T-L-8, T-L-7, T-L-4, T-L-3, T-L-6, T-L-2, T-L-5, T-L-9M-3, M-4S-1, S-2

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BI_1A_BI-S-B3_W01
Student zna podstawową nomenklaturę chemiczną,zna i opisuje budowę atomu i podstawowe wiązania chemiczne wewnątz- i międzycząsteczkowe. Rozumie i wyjasnia związek między konfiguracją elektronowa i wlaściwościami danego pierwiastka oraz rodzajem tworzonych przez niego wiązań chemicznych z innymi pierwiastkami.
2,0Student nie zna podstawowej nomenklatury chemicznej oraz podstaw budowy atomu i typów wiązań chemicznych.
3,0Student w bardzo wąskim zakresie zna podstawową nomenklaturę chemiczna, jedynie wybiórczo zna i opisuje budowę atomu oraz niektóre typy wewnątrz- i międzycząsteczkowych wiązań chemicznych.
3,5Student wystarczająco zna podstawową nomenklaturę chemiczną, poprawnie opisuje budowę atomu i wyjaśnia związek między konfiguracja elektronową kilku najpowszechniejszych pierwiastków a ich położeniem w układzie okresowym, właściwościami i rodzajem tworzonych z innymi pierwiastkami wiązań chemicznych.
4,0Student szczegółowo zna podstawową nomenklaturę chemiczną, dokładnie opisuje budowę atomu i wyjaśnia związek między konfiguracją elektronową większości najpowszechniejszych pierwiastków a ich położeniem w układzie okresowym, właściwościami i rodzajem tworzonych z innymi pierwiastkami wiązań chemicznych. W większości molekuł dobrze rozpoznaje typ wiązania i potrafi wyjaśnić zasady jego tworzenia.
4,5Student dogłębnie zna nomenklaturę chemiczną, dokładnie opisuje budowę atomu i wyjaśnia związek między konfiguracją elektronową większości pierwiastków a ich położeniem w układzie okresowym, właściwościami i rodzajem tworzonych z innymi pierwiastkami wiązań chemicznych. W molekułach dobrze rozpoznaje typ wiązania i potrafi szczegółowo wyjaśnić zasady jego tworzenia.
5,0Student bardzo szczegółowo zna nomenklaturę chemiczną, dogłęnie opisuje budowę atomu i wyjaśnia związek między konfiguracją elektronową większości pierwiastków a ich położeniem w układzie okresowym, właściwościami i rodzajem tworzonych z innymi pierwiastkami wiązań chemicznych. W molekułach bez pomyłek rozpoznaje typ wiązania i dogłębnie wyjaśnia zasady jego tworzenia.
BI_1A_BI-S-B3_W02
Klasyfikuje i rozróżnia typy reakcji cząsteczek nieorganicznych i organicznych oraz wyjaśnia podstawy ich mechanizmu. Rozróżnia reakcje nieodwracalne od odwracalnych, rozumie istotę równowagii chemicznej reakcji odwracalnych, iloczynu jonowego wody i pH
2,0Student nie zna i nie klasyfikuje typów reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej. Nie rozróżnia rekcji odwracalnych od nieodwracalnych. Nie rozpoznaje i błędnie klasyfikuje podstawowe molekuły nieorganiczne i organiczne.
3,0Student w podstawowym zakresie zna i wymienia typy reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej, a przy ich klasyfikacji popełnia liczne błędy. Zna podstawy rozróżnia rekcji odwracalnych od nieodwracalnych i bardzo wąskim zakresie istotę równowagi chemicznej i iloczynu jonowego wody. W ograniczonym stopniu klasyfikuje cząsteczki organiczne i nieorganiczne do odpowiednich grup i wymienia ich właściwości fizyko-chemiczne.
3,5Student zna podstawy i wymienia większość typów reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej, i poprawnie je klasyfikuje. W większości rozróżnia rekcje odwracalne od nieodwracalnych i wystarczająco wyjaśnia istotę równowagi chemicznej oraz iloczynu jonowego wody. W większości poprawnie klasyfikuje cząsteczki organiczne i nieorganiczne do odpowiednich grup i wymienia ich właściwości fizyko-chemiczne
4,0Student dobrze zna zasady klasyfikacji reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej w poszczególne typy i podtypy. Bez błędów rozróżnia reakcje odwracalne od nieodwracalnych i wyczerpująco wyjaśnia istotę i zasady równowagi chemicznej oraz wyprowadzenia iloczynu jonowego wody. Na podstawie wzoru bezbłędnie klasyfikuje daną cząsteczkę organiczną i nieorganiczną do odpowiednich grupy i wymienia oraz uzasadnia ich podstawowe właściwości fizyko-chemiczne.
4,5Student szczegółowo wyjaśnia zasady klasyfikacji reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej w poszczególne typy i podtypy, bezbłędnie je rozróżnia i podaje liczne przykłady. Bez błędów rozpoznaje reakcje odwracalne i nieodwracalne i szczegółowo wyjaśnia istotę i zasady równowagi chemicznej oraz wyprowadzenia iloczynu jonowego wody. Nie popełnia błędów w klasyfikacji molekuł do odpowiednich grupy i wymienia oraz szczegółowo uzasadnia ich podstawowe właściwości fizyko-chemiczne, w tym typowe dla nich reakcje.
5,0Student dogłębnie wyjaśnia zasady klasyfikacji reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej w poszczególne typy i podtypy, bezbłędnie je rozróżnia i podaje liczne przykłady. Szczegółowo podaje wszystkie zasady rozróżniania reakcji odwracalnych od nieodwracalnych. Dogłębnie wyjaśnia istotę i zasady równowagi chemicznej oraz wyprowadzenia iloczynu jonowego wody. Zna wszystkie podstawowe klasy cząsteczek nieorganicznych i organicznych, bezbłędnie je rozpoznaje, dogłębnie przedstawia i uzasadnia ich podstawowe właściwości fizyko-chemiczne, potrafi zaprezentować dla ich głównych przedstawicieli charakterystyczne dla nich podstawowe reakcje chemiczne.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BI_1A_BI-S-B3_U01
Student używa prawidłowego języka chemicznego, potrafi wykonywać proste analizy i obliczenia chemiczne zarowno stechiometryczne, jak i w zakresie stężeń procentowych oraz molowych.
2,0
3,0Student w podstawowym zakresie posługuje się poprawnym "językiem chemicznym". Z pewnymi niedociągnięciami i przy częstej pomocy i instrukcji innych poprawnie posługuje się sprzętem laboratoryjnym i wykonuje mało skomplikowane analizy jakościowe i ilościowe. Poprawnie przeprowadza proste obliczenia chemiczne.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BI_1A_BI-S-B3_K01
Student potrafi pracowac w małych zespołach przy wykonywanianiu analiz chemicznych, potrafi dzielić się wiedza i umiejetnościami z innymi członkami zespołu i korzystać z wiedzy umijętności innych, czuje się odpowiedzialny za wynik pracy zespołu i osiagniętą przez niego ocenę. Ma świadomość znaczenia rzetelnego i zgodnego z metodyką przeprowadzenia analizy dla otrzymanego wyniku.
2,0
3,0Student wykazuje tylko podstawowe zaangazowanie w pracę zespołu. Przy wykonywaniu przpadających na niego zadań zwykle musi korzystać z wiedzy i pomocy innych.
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Fisher J., Arnold J.R.P., Chemia dla biologów - krótkie wykłady, Wydawnictwo naukowe PVN, Warszawa, 2008
  2. Galasiński W, Chemia medyczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2004
  3. Pajdowski L, Chemia ogólna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2002, IX
  4. Patrick G, Chemia organiczna - krótkie wykłay, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa, 2008

Literatura dodatkowa

  1. Cox p.A., Chemia nieorganiczna - krótkie wykłady, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa, 2006
  2. Jones L., Atkins P.W., Chemia ogólna. T 1 i 2., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2011
  3. Bielański A, podstawy chemii nieorganicznej, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa, 2002
  4. Masztalerz P, Chemia organiczna, Wydawnictwo Chemiczne, Wrocław, 2002

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1Regulamin pracowni chemicznej, bezpieczeństwo, higiena pracy i możliwe zagrożenia. Zasady właściwego użytkowania aparatury i drobnego sprzętu laboratoryjnego. Przedstawienie ogólnego przebiegu ćwiczeń i warunków uzyskania zaliczenia.2
T-L-2Reakcje charakterystyczne wybranych kationów i anionów.4
T-L-3METODY OCZYSZCZANIA I ROZDZIELANIA SUBSTANCJI. ROZTWORY WŁAŚCIWE Filtracja chemiczna. Ekstrakcja. Czynniki wpływające na przebieg procesu rozpuszczania (rozpuszczalność soli nieorganicznych, rozpuszczalność stałych substancji niepolarnych). Temperatura (rozpuszczalność soli nieorganicznych w wodzie, rozpuszczalność gazów).2
T-L-4SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH I RÓWNOWAGA CHEMICZNA. DYSOCJACJA JONOWA Zależność szybkości reakcji od stężenia substancji reagujących (badanie kinetyki reakcji Landolta). Wpływ temperatury na szybkość reakcji chemicznych. Wpływ katalizatora na szybkość reakcji chemicznych. Wpływ wydzielania się produktów trudno rozpuszczalnych, łatwo rozpuszczalnych, słabo zdysocjowanych na równowagę reakcji chemicznych.2
T-L-5STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. WSKAŹNIKI pH. ROZTWORY BUFOROWE. Sprawdzanie odczynu wybranych roztworów. Naturalne wskaźniki (liście czerwonej kapusty, esencja herbaciana). Reakcje jonowe z utworzeniem słabych elektrolitów. Oznaczanie wartości pH roztworów z zastosowaniem pehametru. Otrzymywanie roztworów buforowych i badanie zależności ich pH od stosunku stężeń składników. Wpływ rozcieńczenia na pH roztworu buforowego i niezbuforowanego. Hydratacja kationów.2
T-L-6Węglowodory: Alkany, alkeny, alkiny. Otrzymywanie metanu z kwasu octowego, reakcja z KMnO4, reakcja nitrowania węglowodorów. Reakcja izomeryzacji. Nitrowane arenów. Wykrywanie wiązań wielokrotnych. Sprawdzenie trwałości połączenia chlorowcopochodnych węglowodorów.3
T-L-7Alkohole i fenole: Rozpoznawanie rzędowości alkoholi, Utlenianie alkoholi. Reakcja alkoholu metylowego z kwasem borowym. Utlenianie gliceryny. Reakcja fenoli z chlorkiem żelaza (III).2
T-L-8Aldehydy i ketony: Reakcja Fehlinga, wykrywanie aldehydów, reakcja na pentozy i ksylozy. Otrzymywanie formaldehydu (aldehydu mrówkowego) z metanolu. Utlenianie aldehydu mrówkowego (reakcja lustra srebrowego). Otrzymywanie acetonu z octanu wapniowego. Reakcja formaldehydu i acetonu z nitroprusydkiem sodowym. Reakcja kwasu pikrynowego z glukozą. Otrzymywanie aldehydu octowego z etanolu. Redukcja roztworu nadmanganianu potasu za pomocą formaldehydu. Reakcja kondensacji aldehydów z amoniakiem. Otrzymywanie urotropiny. Reakcja polimeryzacji aldehydów z mocznikiem. Reakcja aminokwasu z CuSO4. Reakcja Selivanova. Reakcja Legala. Otrzymywanie żywicy mocznikowo formaldehydowej.4
T-L-9Kwasy karboksylowe: Porównanie rozpuszczalności kwasów organicznych krótko i długo łańcuchowych. Wykrywanie grupy karboksylowej. Otrzymywanie kwasu octowego z etanolu z chromianem potasu. Otrzymywanie kwasu octowego z octanu wapnia. Kwas winowy. Odwadnianie kwasu szczawiowego. Utlenianie kwasu szczawiowego. Hydroliza kwasu acetylosalicylowego. Zaliczenie ćwiczeń4
25

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Struktura atomu. Cząstki elementarne. Jądro atomowe. Liczba atomowa (porządkowa) pierwiastka, względna masa atomowa. Izotopy, izobary i izotony. Budowa powłok elektronowych. Podpowłoki s, p, d, f ..... . Liczby kwantowe. Orbitale atomowe i ich rozmieszczenie przestrzenne. Konfiguracja elektronowa, zakaz Pauliego i reguła Hunda. Reguła oktetu. Orbitale molekularne. Wiązania sigma (δ) i wiązania (π). Hybrydyzacja orbitali atomowych. Wiązania chemiczne: jonowe, kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane – cząsteczka dipolowa, koordynacyjne, wodorowe i metaliczne. Siły van der Waalsa.4
T-W-2Zasady klasyfikacji reakcji chemicznych. Reakcje chemii nieorganicznej. Reakcje redox. Szybkość reakcji i równowaga chemiczna, czynniki wpływające na szybkośc reakcji chemicznych. Owracalność reakcji chemicznych i stan równowagi. Wpływ różnych czynników na stan równowagi. Reguła przekory. Iloczyn jonowy wody i pH.4
T-W-3Ogólna klasyfikacja związków organicznych. Izomeria związków organicznych. Mechanizmy i klasyfikacja reakcji organicznych. Kwasy i zasady w chemii organicznej – elektrofile i nukleofile.4
T-W-4Aklany i cykloalkany. Alkeny i alkiny. Węglowodory aromatyczne.2
T-W-5Alkohole, fenole i tiole: Klasyfikacja i nomenklatura i rzędowość alkoholi. Struktura grupy hydroksylowej a właściwości alkoholi: wiązania wodorowe a właściwości fizyczne, alkohole jako słabe kwasy i słabe zasady. Porównanie budowy alkoholi i fenoli.2
T-W-6Związki karbonylowe: aldehydy i ketony. Kwasy karboksylowe i ich pochodne: Nazewnictwo zwyczajowe, systematyczne i struktura kwasów karboksylowych. Budowa, właściwości fizyczne i reaktywność. Kwasy karboksylowe jako produkty reakcji utleniania. Główne typy pochodnych kwasów karboksylowych4
20

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1Uczestniczenie w ćwiczeniach.25
A-L-2Konsultacje z prowadzaym ćwiczenia2
A-L-3Opanowanie zagadnień teoretycznych dotyczących tematyki bieżących ćwiczeń laboratoryjnych12
A-L-4Zapoznanie się medotyką i wymogami analiz chemicznych przewidzianych w programie poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnych6
45
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestniczenie w wykładach.20
A-W-2Utrwalanie i uzupełnianie wiadomości z tematyki bieżących wykładów15
A-W-3Konsultacje z prowadzącym wykłady.2
A-W-4Przygotowanie do zaliczenia całości materiału objętego programem wykładów.36
A-W-5Pisemne zaliczenie wykladów.2
75
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBI_1A_BI-S-B3_W01Student zna podstawową nomenklaturę chemiczną,zna i opisuje budowę atomu i podstawowe wiązania chemiczne wewnątz- i międzycząsteczkowe. Rozumie i wyjasnia związek między konfiguracją elektronowa i wlaściwościami danego pierwiastka oraz rodzajem tworzonych przez niego wiązań chemicznych z innymi pierwiastkami.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBI_1A_W01zna zjawiska fizyczne i biologiczne, procesy chemiczne oraz analizy matematyczne przydatne przy posługiwaniu się narzędziami bioinformatycznymi
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP1A_W03ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki i chemii niezbędną dla zrozumienia podstawowych procesów i zjawisk przyrodniczych
P1A_W06ma wiedzę w zakresie statystyki i informatyki na poziomie pozwalającym na opisywanie i interpretowanie zjawisk przyrodniczych
T1A_W01ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki, chemii i innych obszarów właściwych dla studiowanego kierunku studiów przydatną do formułowania i rozwiązywania prostych zadań z zakresu studiowanego kierunku studiów
T1A_W03ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie wiedzę ogólną obejmującą kluczowe zagadnienia z zakresu studiowanego kierunku studiów
T1A_W07zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_W02zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-1Opanowanie przez studenta kluczowych pojęć z zakresu chemii i nomenklatury chemicznej. Poszerzenie wiedzy z zakresu budowy atomu, konfiguracji elektronowej najważniejszych pierwiastków "życia" i typów wiązań chemicznych. Zrozumienie klasyfikacji i mechanizmów reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej. Poznanie rodzajów izomerii związków organicznych oraz zrozumienie wpływu grup funkcyjnych na własciwości tych czasteczek. Opanowanie umiejętności przeprowadzenia prostych analiz i obliczeń chemicznych.
Treści programoweT-W-1Struktura atomu. Cząstki elementarne. Jądro atomowe. Liczba atomowa (porządkowa) pierwiastka, względna masa atomowa. Izotopy, izobary i izotony. Budowa powłok elektronowych. Podpowłoki s, p, d, f ..... . Liczby kwantowe. Orbitale atomowe i ich rozmieszczenie przestrzenne. Konfiguracja elektronowa, zakaz Pauliego i reguła Hunda. Reguła oktetu. Orbitale molekularne. Wiązania sigma (δ) i wiązania (π). Hybrydyzacja orbitali atomowych. Wiązania chemiczne: jonowe, kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane – cząsteczka dipolowa, koordynacyjne, wodorowe i metaliczne. Siły van der Waalsa.
T-L-2Reakcje charakterystyczne wybranych kationów i anionów.
Metody nauczaniaM-5Konsultacje z prowadzącymi wykłady i ćwiczenia
M-2Pokaz multimedialny z objaśnieniami przy wykorzystaniu komputera i projektora
M-1Wykład informacyjny z prezentacją zagadnień teoretycznych
Sposób ocenyS-3Ocena podsumowująca: Zaliczenie treści wykładowych w formie testu wyboru. Na test składa się 50-60 pytań obejmujących wszystkie zagadnienia objęte programem wykładów.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie zna podstawowej nomenklatury chemicznej oraz podstaw budowy atomu i typów wiązań chemicznych.
3,0Student w bardzo wąskim zakresie zna podstawową nomenklaturę chemiczna, jedynie wybiórczo zna i opisuje budowę atomu oraz niektóre typy wewnątrz- i międzycząsteczkowych wiązań chemicznych.
3,5Student wystarczająco zna podstawową nomenklaturę chemiczną, poprawnie opisuje budowę atomu i wyjaśnia związek między konfiguracja elektronową kilku najpowszechniejszych pierwiastków a ich położeniem w układzie okresowym, właściwościami i rodzajem tworzonych z innymi pierwiastkami wiązań chemicznych.
4,0Student szczegółowo zna podstawową nomenklaturę chemiczną, dokładnie opisuje budowę atomu i wyjaśnia związek między konfiguracją elektronową większości najpowszechniejszych pierwiastków a ich położeniem w układzie okresowym, właściwościami i rodzajem tworzonych z innymi pierwiastkami wiązań chemicznych. W większości molekuł dobrze rozpoznaje typ wiązania i potrafi wyjaśnić zasady jego tworzenia.
4,5Student dogłębnie zna nomenklaturę chemiczną, dokładnie opisuje budowę atomu i wyjaśnia związek między konfiguracją elektronową większości pierwiastków a ich położeniem w układzie okresowym, właściwościami i rodzajem tworzonych z innymi pierwiastkami wiązań chemicznych. W molekułach dobrze rozpoznaje typ wiązania i potrafi szczegółowo wyjaśnić zasady jego tworzenia.
5,0Student bardzo szczegółowo zna nomenklaturę chemiczną, dogłęnie opisuje budowę atomu i wyjaśnia związek między konfiguracją elektronową większości pierwiastków a ich położeniem w układzie okresowym, właściwościami i rodzajem tworzonych z innymi pierwiastkami wiązań chemicznych. W molekułach bez pomyłek rozpoznaje typ wiązania i dogłębnie wyjaśnia zasady jego tworzenia.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBI_1A_BI-S-B3_W02Klasyfikuje i rozróżnia typy reakcji cząsteczek nieorganicznych i organicznych oraz wyjaśnia podstawy ich mechanizmu. Rozróżnia reakcje nieodwracalne od odwracalnych, rozumie istotę równowagii chemicznej reakcji odwracalnych, iloczynu jonowego wody i pH
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBI_1A_W01zna zjawiska fizyczne i biologiczne, procesy chemiczne oraz analizy matematyczne przydatne przy posługiwaniu się narzędziami bioinformatycznymi
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP1A_W03ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki i chemii niezbędną dla zrozumienia podstawowych procesów i zjawisk przyrodniczych
P1A_W06ma wiedzę w zakresie statystyki i informatyki na poziomie pozwalającym na opisywanie i interpretowanie zjawisk przyrodniczych
T1A_W01ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki, chemii i innych obszarów właściwych dla studiowanego kierunku studiów przydatną do formułowania i rozwiązywania prostych zadań z zakresu studiowanego kierunku studiów
T1A_W03ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie wiedzę ogólną obejmującą kluczowe zagadnienia z zakresu studiowanego kierunku studiów
T1A_W07zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_W02zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-1Opanowanie przez studenta kluczowych pojęć z zakresu chemii i nomenklatury chemicznej. Poszerzenie wiedzy z zakresu budowy atomu, konfiguracji elektronowej najważniejszych pierwiastków "życia" i typów wiązań chemicznych. Zrozumienie klasyfikacji i mechanizmów reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej. Poznanie rodzajów izomerii związków organicznych oraz zrozumienie wpływu grup funkcyjnych na własciwości tych czasteczek. Opanowanie umiejętności przeprowadzenia prostych analiz i obliczeń chemicznych.
Treści programoweT-L-4SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH I RÓWNOWAGA CHEMICZNA. DYSOCJACJA JONOWA Zależność szybkości reakcji od stężenia substancji reagujących (badanie kinetyki reakcji Landolta). Wpływ temperatury na szybkość reakcji chemicznych. Wpływ katalizatora na szybkość reakcji chemicznych. Wpływ wydzielania się produktów trudno rozpuszczalnych, łatwo rozpuszczalnych, słabo zdysocjowanych na równowagę reakcji chemicznych.
T-L-5STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. WSKAŹNIKI pH. ROZTWORY BUFOROWE. Sprawdzanie odczynu wybranych roztworów. Naturalne wskaźniki (liście czerwonej kapusty, esencja herbaciana). Reakcje jonowe z utworzeniem słabych elektrolitów. Oznaczanie wartości pH roztworów z zastosowaniem pehametru. Otrzymywanie roztworów buforowych i badanie zależności ich pH od stosunku stężeń składników. Wpływ rozcieńczenia na pH roztworu buforowego i niezbuforowanego. Hydratacja kationów.
T-W-3Ogólna klasyfikacja związków organicznych. Izomeria związków organicznych. Mechanizmy i klasyfikacja reakcji organicznych. Kwasy i zasady w chemii organicznej – elektrofile i nukleofile.
T-W-4Aklany i cykloalkany. Alkeny i alkiny. Węglowodory aromatyczne.
T-L-3METODY OCZYSZCZANIA I ROZDZIELANIA SUBSTANCJI. ROZTWORY WŁAŚCIWE Filtracja chemiczna. Ekstrakcja. Czynniki wpływające na przebieg procesu rozpuszczania (rozpuszczalność soli nieorganicznych, rozpuszczalność stałych substancji niepolarnych). Temperatura (rozpuszczalność soli nieorganicznych w wodzie, rozpuszczalność gazów).
T-L-8Aldehydy i ketony: Reakcja Fehlinga, wykrywanie aldehydów, reakcja na pentozy i ksylozy. Otrzymywanie formaldehydu (aldehydu mrówkowego) z metanolu. Utlenianie aldehydu mrówkowego (reakcja lustra srebrowego). Otrzymywanie acetonu z octanu wapniowego. Reakcja formaldehydu i acetonu z nitroprusydkiem sodowym. Reakcja kwasu pikrynowego z glukozą. Otrzymywanie aldehydu octowego z etanolu. Redukcja roztworu nadmanganianu potasu za pomocą formaldehydu. Reakcja kondensacji aldehydów z amoniakiem. Otrzymywanie urotropiny. Reakcja polimeryzacji aldehydów z mocznikiem. Reakcja aminokwasu z CuSO4. Reakcja Selivanova. Reakcja Legala. Otrzymywanie żywicy mocznikowo formaldehydowej.
T-W-2Zasady klasyfikacji reakcji chemicznych. Reakcje chemii nieorganicznej. Reakcje redox. Szybkość reakcji i równowaga chemiczna, czynniki wpływające na szybkośc reakcji chemicznych. Owracalność reakcji chemicznych i stan równowagi. Wpływ różnych czynników na stan równowagi. Reguła przekory. Iloczyn jonowy wody i pH.
T-L-6Węglowodory: Alkany, alkeny, alkiny. Otrzymywanie metanu z kwasu octowego, reakcja z KMnO4, reakcja nitrowania węglowodorów. Reakcja izomeryzacji. Nitrowane arenów. Wykrywanie wiązań wielokrotnych. Sprawdzenie trwałości połączenia chlorowcopochodnych węglowodorów.
T-W-6Związki karbonylowe: aldehydy i ketony. Kwasy karboksylowe i ich pochodne: Nazewnictwo zwyczajowe, systematyczne i struktura kwasów karboksylowych. Budowa, właściwości fizyczne i reaktywność. Kwasy karboksylowe jako produkty reakcji utleniania. Główne typy pochodnych kwasów karboksylowych
T-W-5Alkohole, fenole i tiole: Klasyfikacja i nomenklatura i rzędowość alkoholi. Struktura grupy hydroksylowej a właściwości alkoholi: wiązania wodorowe a właściwości fizyczne, alkohole jako słabe kwasy i słabe zasady. Porównanie budowy alkoholi i fenoli.
T-L-7Alkohole i fenole: Rozpoznawanie rzędowości alkoholi, Utlenianie alkoholi. Reakcja alkoholu metylowego z kwasem borowym. Utlenianie gliceryny. Reakcja fenoli z chlorkiem żelaza (III).
T-L-9Kwasy karboksylowe: Porównanie rozpuszczalności kwasów organicznych krótko i długo łańcuchowych. Wykrywanie grupy karboksylowej. Otrzymywanie kwasu octowego z etanolu z chromianem potasu. Otrzymywanie kwasu octowego z octanu wapnia. Kwas winowy. Odwadnianie kwasu szczawiowego. Utlenianie kwasu szczawiowego. Hydroliza kwasu acetylosalicylowego. Zaliczenie ćwiczeń
Metody nauczaniaM-3Praktyczne ćwiczenia laboratoryjne w grupach
M-1Wykład informacyjny z prezentacją zagadnień teoretycznych
M-2Pokaz multimedialny z objaśnieniami przy wykorzystaniu komputera i projektora
M-5Konsultacje z prowadzącymi wykłady i ćwiczenia
M-4Dyskusja dydaktyczna, rozwiązywanie problemów i interpretacja przy pomocy prowadzacego ćwiczenia otrzymanych wyników.
Sposób ocenyS-4Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń na podstawie łącznej sumy punktów otrzymanych podczas poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnychoraz oceny znajomości zagadnień teoretycznych związanych z treścią ćwiczeń
S-1Ocena formująca: Sprawdzenie przygotowania teoretycznego studenta w zkresie tematyki bieżących ćwiczeń.
S-2Ocena formująca: Na zakończenie poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnych ocena przez prowadzacego zakresu i poprawności wykonanych przez zespól analiz, wyciągbiętych wniosków i, interpretacji otrzymanych wyników. Ocena punktowa w skali 0-5.
S-3Ocena podsumowująca: Zaliczenie treści wykładowych w formie testu wyboru. Na test składa się 50-60 pytań obejmujących wszystkie zagadnienia objęte programem wykładów.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie zna i nie klasyfikuje typów reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej. Nie rozróżnia rekcji odwracalnych od nieodwracalnych. Nie rozpoznaje i błędnie klasyfikuje podstawowe molekuły nieorganiczne i organiczne.
3,0Student w podstawowym zakresie zna i wymienia typy reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej, a przy ich klasyfikacji popełnia liczne błędy. Zna podstawy rozróżnia rekcji odwracalnych od nieodwracalnych i bardzo wąskim zakresie istotę równowagi chemicznej i iloczynu jonowego wody. W ograniczonym stopniu klasyfikuje cząsteczki organiczne i nieorganiczne do odpowiednich grup i wymienia ich właściwości fizyko-chemiczne.
3,5Student zna podstawy i wymienia większość typów reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej, i poprawnie je klasyfikuje. W większości rozróżnia rekcje odwracalne od nieodwracalnych i wystarczająco wyjaśnia istotę równowagi chemicznej oraz iloczynu jonowego wody. W większości poprawnie klasyfikuje cząsteczki organiczne i nieorganiczne do odpowiednich grup i wymienia ich właściwości fizyko-chemiczne
4,0Student dobrze zna zasady klasyfikacji reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej w poszczególne typy i podtypy. Bez błędów rozróżnia reakcje odwracalne od nieodwracalnych i wyczerpująco wyjaśnia istotę i zasady równowagi chemicznej oraz wyprowadzenia iloczynu jonowego wody. Na podstawie wzoru bezbłędnie klasyfikuje daną cząsteczkę organiczną i nieorganiczną do odpowiednich grupy i wymienia oraz uzasadnia ich podstawowe właściwości fizyko-chemiczne.
4,5Student szczegółowo wyjaśnia zasady klasyfikacji reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej w poszczególne typy i podtypy, bezbłędnie je rozróżnia i podaje liczne przykłady. Bez błędów rozpoznaje reakcje odwracalne i nieodwracalne i szczegółowo wyjaśnia istotę i zasady równowagi chemicznej oraz wyprowadzenia iloczynu jonowego wody. Nie popełnia błędów w klasyfikacji molekuł do odpowiednich grupy i wymienia oraz szczegółowo uzasadnia ich podstawowe właściwości fizyko-chemiczne, w tym typowe dla nich reakcje.
5,0Student dogłębnie wyjaśnia zasady klasyfikacji reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej w poszczególne typy i podtypy, bezbłędnie je rozróżnia i podaje liczne przykłady. Szczegółowo podaje wszystkie zasady rozróżniania reakcji odwracalnych od nieodwracalnych. Dogłębnie wyjaśnia istotę i zasady równowagi chemicznej oraz wyprowadzenia iloczynu jonowego wody. Zna wszystkie podstawowe klasy cząsteczek nieorganicznych i organicznych, bezbłędnie je rozpoznaje, dogłębnie przedstawia i uzasadnia ich podstawowe właściwości fizyko-chemiczne, potrafi zaprezentować dla ich głównych przedstawicieli charakterystyczne dla nich podstawowe reakcje chemiczne.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBI_1A_BI-S-B3_U01Student używa prawidłowego języka chemicznego, potrafi wykonywać proste analizy i obliczenia chemiczne zarowno stechiometryczne, jak i w zakresie stężeń procentowych oraz molowych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBI_1A_U01wykorzystuje wiedzę o zjawiskach fizycznych i biologicznych, przemianach chemicznych i potrafi opisać je za pomocą modeli matematycznych oraz statystycznych
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP1A_U01stosuje podstawowe techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
P1A_U02rozumie literaturę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów w języku polskim; czyta ze zrozumieniem nieskomplikowane teksty naukowe w języku angielskim
P1A_U04wykonuje zlecone proste zadania badawcze lub ekspertyzy pod kierunkiem opiekuna naukowego
T1A_U01potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych właściwie dobranych źródeł, także w języku angielskim lub innym języku obcym uznawanym za język komunikacji międzynarodowej w zakresie studiowanego kierunku studiów; potrafi integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie
T1A_U09potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_U02potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne
Cel przedmiotuC-1Opanowanie przez studenta kluczowych pojęć z zakresu chemii i nomenklatury chemicznej. Poszerzenie wiedzy z zakresu budowy atomu, konfiguracji elektronowej najważniejszych pierwiastków "życia" i typów wiązań chemicznych. Zrozumienie klasyfikacji i mechanizmów reakcji w chemii nieorganicznej i organicznej. Poznanie rodzajów izomerii związków organicznych oraz zrozumienie wpływu grup funkcyjnych na własciwości tych czasteczek. Opanowanie umiejętności przeprowadzenia prostych analiz i obliczeń chemicznych.
Treści programoweT-L-6Węglowodory: Alkany, alkeny, alkiny. Otrzymywanie metanu z kwasu octowego, reakcja z KMnO4, reakcja nitrowania węglowodorów. Reakcja izomeryzacji. Nitrowane arenów. Wykrywanie wiązań wielokrotnych. Sprawdzenie trwałości połączenia chlorowcopochodnych węglowodorów.
T-L-7Alkohole i fenole: Rozpoznawanie rzędowości alkoholi, Utlenianie alkoholi. Reakcja alkoholu metylowego z kwasem borowym. Utlenianie gliceryny. Reakcja fenoli z chlorkiem żelaza (III).
T-L-3METODY OCZYSZCZANIA I ROZDZIELANIA SUBSTANCJI. ROZTWORY WŁAŚCIWE Filtracja chemiczna. Ekstrakcja. Czynniki wpływające na przebieg procesu rozpuszczania (rozpuszczalność soli nieorganicznych, rozpuszczalność stałych substancji niepolarnych). Temperatura (rozpuszczalność soli nieorganicznych w wodzie, rozpuszczalność gazów).
T-L-9Kwasy karboksylowe: Porównanie rozpuszczalności kwasów organicznych krótko i długo łańcuchowych. Wykrywanie grupy karboksylowej. Otrzymywanie kwasu octowego z etanolu z chromianem potasu. Otrzymywanie kwasu octowego z octanu wapnia. Kwas winowy. Odwadnianie kwasu szczawiowego. Utlenianie kwasu szczawiowego. Hydroliza kwasu acetylosalicylowego. Zaliczenie ćwiczeń
T-L-5STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. WSKAŹNIKI pH. ROZTWORY BUFOROWE. Sprawdzanie odczynu wybranych roztworów. Naturalne wskaźniki (liście czerwonej kapusty, esencja herbaciana). Reakcje jonowe z utworzeniem słabych elektrolitów. Oznaczanie wartości pH roztworów z zastosowaniem pehametru. Otrzymywanie roztworów buforowych i badanie zależności ich pH od stosunku stężeń składników. Wpływ rozcieńczenia na pH roztworu buforowego i niezbuforowanego. Hydratacja kationów.
T-L-8Aldehydy i ketony: Reakcja Fehlinga, wykrywanie aldehydów, reakcja na pentozy i ksylozy. Otrzymywanie formaldehydu (aldehydu mrówkowego) z metanolu. Utlenianie aldehydu mrówkowego (reakcja lustra srebrowego). Otrzymywanie acetonu z octanu wapniowego. Reakcja formaldehydu i acetonu z nitroprusydkiem sodowym. Reakcja kwasu pikrynowego z glukozą. Otrzymywanie aldehydu octowego z etanolu. Redukcja roztworu nadmanganianu potasu za pomocą formaldehydu. Reakcja kondensacji aldehydów z amoniakiem. Otrzymywanie urotropiny. Reakcja polimeryzacji aldehydów z mocznikiem. Reakcja aminokwasu z CuSO4. Reakcja Selivanova. Reakcja Legala. Otrzymywanie żywicy mocznikowo formaldehydowej.
T-L-4SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH I RÓWNOWAGA CHEMICZNA. DYSOCJACJA JONOWA Zależność szybkości reakcji od stężenia substancji reagujących (badanie kinetyki reakcji Landolta). Wpływ temperatury na szybkość reakcji chemicznych. Wpływ katalizatora na szybkość reakcji chemicznych. Wpływ wydzielania się produktów trudno rozpuszczalnych, łatwo rozpuszczalnych, słabo zdysocjowanych na równowagę reakcji chemicznych.
Metody nauczaniaM-5Konsultacje z prowadzącymi wykłady i ćwiczenia
M-3Praktyczne ćwiczenia laboratoryjne w grupach
M-4Dyskusja dydaktyczna, rozwiązywanie problemów i interpretacja przy pomocy prowadzacego ćwiczenia otrzymanych wyników.
Sposób ocenyS-4Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń na podstawie łącznej sumy punktów otrzymanych podczas poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnychoraz oceny znajomości zagadnień teoretycznych związanych z treścią ćwiczeń
S-1Ocena formująca: Sprawdzenie przygotowania teoretycznego studenta w zkresie tematyki bieżących ćwiczeń.
S-2Ocena formująca: Na zakończenie poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnych ocena przez prowadzacego zakresu i poprawności wykonanych przez zespól analiz, wyciągbiętych wniosków i, interpretacji otrzymanych wyników. Ocena punktowa w skali 0-5.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student w podstawowym zakresie posługuje się poprawnym "językiem chemicznym". Z pewnymi niedociągnięciami i przy częstej pomocy i instrukcji innych poprawnie posługuje się sprzętem laboratoryjnym i wykonuje mało skomplikowane analizy jakościowe i ilościowe. Poprawnie przeprowadza proste obliczenia chemiczne.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBI_1A_BI-S-B3_K01Student potrafi pracowac w małych zespołach przy wykonywanianiu analiz chemicznych, potrafi dzielić się wiedza i umiejetnościami z innymi członkami zespołu i korzystać z wiedzy umijętności innych, czuje się odpowiedzialny za wynik pracy zespołu i osiagniętą przez niego ocenę. Ma świadomość znaczenia rzetelnego i zgodnego z metodyką przeprowadzenia analizy dla otrzymanego wyniku.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBI_1A_K04jest zdolny do efektywnej pracy samodzielnej i zespołowej, wykazuje odpowiedzialność za pracę własną, wspólnie realizowane zadania oraz powierzany sprzęt
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP1A_K02potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
P1A_K03potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
P1A_K06jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych; umie postępować w stanach zagrożenia
P1A_K08potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
T1A_K02ma świadomość ważności i zrozumienie pozatechnicznych aspektów i skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
T1A_K03potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
T1A_K04potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
T1A_K06potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_K01ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
InzA_K02potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Treści programoweT-L-8Aldehydy i ketony: Reakcja Fehlinga, wykrywanie aldehydów, reakcja na pentozy i ksylozy. Otrzymywanie formaldehydu (aldehydu mrówkowego) z metanolu. Utlenianie aldehydu mrówkowego (reakcja lustra srebrowego). Otrzymywanie acetonu z octanu wapniowego. Reakcja formaldehydu i acetonu z nitroprusydkiem sodowym. Reakcja kwasu pikrynowego z glukozą. Otrzymywanie aldehydu octowego z etanolu. Redukcja roztworu nadmanganianu potasu za pomocą formaldehydu. Reakcja kondensacji aldehydów z amoniakiem. Otrzymywanie urotropiny. Reakcja polimeryzacji aldehydów z mocznikiem. Reakcja aminokwasu z CuSO4. Reakcja Selivanova. Reakcja Legala. Otrzymywanie żywicy mocznikowo formaldehydowej.
T-L-7Alkohole i fenole: Rozpoznawanie rzędowości alkoholi, Utlenianie alkoholi. Reakcja alkoholu metylowego z kwasem borowym. Utlenianie gliceryny. Reakcja fenoli z chlorkiem żelaza (III).
T-L-4SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH I RÓWNOWAGA CHEMICZNA. DYSOCJACJA JONOWA Zależność szybkości reakcji od stężenia substancji reagujących (badanie kinetyki reakcji Landolta). Wpływ temperatury na szybkość reakcji chemicznych. Wpływ katalizatora na szybkość reakcji chemicznych. Wpływ wydzielania się produktów trudno rozpuszczalnych, łatwo rozpuszczalnych, słabo zdysocjowanych na równowagę reakcji chemicznych.
T-L-3METODY OCZYSZCZANIA I ROZDZIELANIA SUBSTANCJI. ROZTWORY WŁAŚCIWE Filtracja chemiczna. Ekstrakcja. Czynniki wpływające na przebieg procesu rozpuszczania (rozpuszczalność soli nieorganicznych, rozpuszczalność stałych substancji niepolarnych). Temperatura (rozpuszczalność soli nieorganicznych w wodzie, rozpuszczalność gazów).
T-L-6Węglowodory: Alkany, alkeny, alkiny. Otrzymywanie metanu z kwasu octowego, reakcja z KMnO4, reakcja nitrowania węglowodorów. Reakcja izomeryzacji. Nitrowane arenów. Wykrywanie wiązań wielokrotnych. Sprawdzenie trwałości połączenia chlorowcopochodnych węglowodorów.
T-L-2Reakcje charakterystyczne wybranych kationów i anionów.
T-L-5STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. WSKAŹNIKI pH. ROZTWORY BUFOROWE. Sprawdzanie odczynu wybranych roztworów. Naturalne wskaźniki (liście czerwonej kapusty, esencja herbaciana). Reakcje jonowe z utworzeniem słabych elektrolitów. Oznaczanie wartości pH roztworów z zastosowaniem pehametru. Otrzymywanie roztworów buforowych i badanie zależności ich pH od stosunku stężeń składników. Wpływ rozcieńczenia na pH roztworu buforowego i niezbuforowanego. Hydratacja kationów.
T-L-9Kwasy karboksylowe: Porównanie rozpuszczalności kwasów organicznych krótko i długo łańcuchowych. Wykrywanie grupy karboksylowej. Otrzymywanie kwasu octowego z etanolu z chromianem potasu. Otrzymywanie kwasu octowego z octanu wapnia. Kwas winowy. Odwadnianie kwasu szczawiowego. Utlenianie kwasu szczawiowego. Hydroliza kwasu acetylosalicylowego. Zaliczenie ćwiczeń
Metody nauczaniaM-3Praktyczne ćwiczenia laboratoryjne w grupach
M-4Dyskusja dydaktyczna, rozwiązywanie problemów i interpretacja przy pomocy prowadzacego ćwiczenia otrzymanych wyników.
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Sprawdzenie przygotowania teoretycznego studenta w zkresie tematyki bieżących ćwiczeń.
S-2Ocena formująca: Na zakończenie poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnych ocena przez prowadzacego zakresu i poprawności wykonanych przez zespól analiz, wyciągbiętych wniosków i, interpretacji otrzymanych wyników. Ocena punktowa w skali 0-5.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student wykazuje tylko podstawowe zaangazowanie w pracę zespołu. Przy wykonywaniu przpadających na niego zadań zwykle musi korzystać z wiedzy i pomocy innych.
3,5
4,0
4,5
5,0