Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Technologia żywności i żywienie człowieka (S1)
specjalność: żywienie człowieka i dietetyka
Sylabus przedmiotu Podstawy fizjologii żywienia:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Technologia żywności i żywienie człowieka | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Podstawy fizjologii żywienia | ||
| Specjalność | technologia i żywienie | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Mikrobiologii Stosowanej i Fizjologii Żywienia Człowieka | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Joanna Sadowska <Joanna.Sadowska@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Magda Bruszkowska <Magda.Bruszkowska@zut.edu.pl>, Izabela Dziaduch <Izabela.Daniel@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 5,0 | ECTS (formy) | 5,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Znajomość chemii organicznej, biochemii, budowy ustroju ludzkiego, fizjologii człowieka. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Przekazanie wiedzy, umiejętności i kompetencji w zakresie prawidłowego funkcjonownia układu trawiennego człowieka, roli fizjologicznej i metabolizmu pobieranych składników odżywczych. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Wpływ czynników sensorycznych żywności na regulację pobierania pokarmu. | 2 |
| T-L-2 | Aktywność amylolityczna śliny. Procesy trawienne zachodzące w jamie ustnej. | 2 |
| T-L-3 | Aktywność enzymatyczna soku żołądkowego. Procesy trawienne zachodzące w żołądku. | 2 |
| T-L-4 | Aktywność enzymatyczna soku trzustkowego. Procesy trawienne zachodzące w dwunastnicy. | 2 |
| T-L-5 | Kolokwium: trawienie i wchłanianie w przewodzie pokarmowym. | 2 |
| T-L-6 | Wyznaczanie podstawowej przemiany materii u ssaka. Respirometr Haldane'a | 2 |
| T-L-7 | Wpływ wybranych czynników na wielkość przemiany materii u ssaka. | 2 |
| T-L-8 | Gospodarka węglowodanowa. Krzywa glikemiczna, indeks i ładunek glikemiczny. | 2 |
| T-L-9 | Gospodarka białkowa. Wpływ składu diety na pH i zawartość mocznika w moczu. | 2 |
| T-L-10 | Gospodarka lipidowa. | 2 |
| T-L-11 | Kolokwium: metabolizm i jego regulacja. | 2 |
| T-L-12 | Witaminy. Ocena wysycenia organizmu witaminą C i PP. | 2 |
| T-L-13 | Składniki mineralne. Ocena wysycenia organizmu wapniem. | 2 |
| T-L-14 | Parametry antropometryczne w ocenie stanu odżywienia. | 2 |
| T-L-15 | Kolokwium z działów. Zaliczenie ćwiczeń | 2 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Wpływ czynników biologicznych, kulturowych i socjo-społecznych na zachowania żywieniowe człowieka. | 3 |
| T-W-2 | Podstawy anatomii i fizjologii układu pokarmowego i regulacja jego funkcji. Fizjologiczne podstawy pobierania pokarmu. Regulacja funkcji ośrodków głodu i sytości. | 3 |
| T-W-3 | Podstawowa i ponadpodstawowa przemiana materii i czynniki ją modyfikujące. | 3 |
| T-W-4 | Białka - trawienie, wchłanianie, metabolizm. Przemiany aminokwasów i ich specyficzne funkcje. | 3 |
| T-W-5 | Białka - rola fizjologiczna, fizjologiczne uwarunkowania zapotrzebowania na białko. Bilans azotowy. Metaboliczne skutki nadmiaru i niedoboru białka. | 3 |
| T-W-6 | Lipidy - trawienie, wchłanianie, metabolizm. Lipidy osocza i ich funkcje. Llipidy komórkowe i ich funkcje. Metabolizm WKT i cholesterolu. | 3 |
| T-W-7 | Lipidy - rola fizjologiczna. Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe i ich rola. Eikozanoidy - hormony tkankowe i ich rola. Metaboliczne skutki nadmiaru i niedoboru lipidów w diecie. | 3 |
| T-W-8 | Węglowodany - trawienie, wchłanianie, metabolizm. Współzależności metabolizmu białek, tłuszczów i węglowodanówi. | 3 |
| T-W-9 | Węglowodany - rola fizjologiczna. Błonnik pokarmowy - frakcje i ich rola fizjologiczna. Wpływ indeksu i ładunku glikemicznego na glikemię i liponeogenezę. | 3 |
| T-W-10 | Rola fizjologiczna, metabolizm, objawy niedoboru i nadmiaru witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. | 3 |
| T-W-11 | Rola fizjologiczna, metabolizm, objawy niedoboru i nadmiaru witamin rozpuszczalnych w wodzie. | 3 |
| T-W-12 | Składniki mineralne - wapń, fosfor, magnez, fluor, siarka - rola fizjologiczna, metabolizm, objawy niedoboru i nadmiaru. | 3 |
| T-W-13 | Składniki mineralne - żelazo, miedź, kobalt, jod, cynk - rola fizjologiczna, metabolizm, objawy niedoboru i nadmiaru. | 3 |
| T-W-14 | Składniki mineralne - sód, potas, chlor i ich wpływ na gospodarkę wodno-mineralaną. Składniki mineralne w równowadze kwasowo- zasadowej. | 3 |
| T-W-15 | Neurohormonalne reakcje zachodzące w organizmie po spożyciu pokarmu. Nerwowa i hormonalna regulacja metabolizmu. | 3 |
| 45 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | uczestnictwo w ćwiczeniach laboratoryjnych | 30 |
| A-L-2 | przygotowywanie do ćwiczeń laboratoryjnych | 5 |
| A-L-3 | przygotowywanie do kolokwiów | 12 |
| A-L-4 | Konsultacje | 3 |
| 50 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | uczestnictwo w wykładach | 45 |
| A-W-2 | analiza wskazanej literatury | 5 |
| A-W-3 | przygotowanie do egzaminu | 20 |
| A-W-4 | Konsultacje | 3 |
| A-W-5 | Udział w egzaminie | 2 |
| 75 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny, wykład problemowy |
| M-2 | Ćwiczenia laboratoryjne, ćwiczenia obliczeniowe |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Odpowiedź ustna sprawdzająca przygotowanie do zajęć. |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Kolokwium, zaliczenie pisemne |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Egzamin pisemny |
Zamierzone efekty uczenia się - wiedza
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TZZ_1A_D17tiz_W01 Zna i rozumie w zaawansowanym stopniu fizjologię układu pokarmowego, metabolizm składników odżywczych oraz rolę fizjologiczną składników pokarmowych. | TZZ_1A_W20 | — | — | C-1 | T-W-5, T-W-14, T-W-1, T-W-3, T-W-15, T-W-10, T-W-7, T-W-2, T-W-8, T-W-11, T-W-9, T-W-4, T-W-6, T-W-12, T-W-13 | M-2, M-1 | S-2, S-1, S-3 |
Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TZZ_1A_D17tiz_U01 Potrafi zinterpretować objawy niedoboru i nadmiaru składników pokarmowych. Potrafi omówić przemiany głównych składników odżywczych w organizmie. Potrafi przemiany opisać za pomocą schematów. Potrafi wskazać powiązania pomiędzy przemianami metabolicznymi składników odżywczych w organizmie. | TZZ_1A_U11 | — | — | C-1 | T-W-5, T-W-14, T-W-1, T-W-3, T-W-15, T-W-10, T-W-7, T-W-2, T-W-8, T-W-11, T-W-9, T-W-4, T-W-6, T-W-12, T-W-13, T-L-8, T-L-4, T-L-14, T-L-3, T-L-1, T-L-9, T-L-12, T-L-15, T-L-2, T-L-6, T-L-13, T-L-7, T-L-5, T-L-10, T-L-11 | M-2, M-1 | S-2, S-1 |
Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TZZ_1A_D17tiz_K01 Jest gotów do popularyzacji nabytej wiedzy z zakresu prawidłowego żywienia człowieka w społeczeństwie. Jest gotów do ustawicznego dokształcania się w zakresie metabolizmu składników odżywczych i zastosowania zdobywanej wiedzy w praktyce. | TZZ_1A_K05 | — | — | C-1 | T-W-5, T-W-14, T-W-1, T-W-3, T-W-15, T-W-10, T-W-7, T-W-2, T-W-8, T-W-11, T-W-9, T-W-4, T-W-6, T-W-12, T-W-13, T-L-8, T-L-4, T-L-14, T-L-3, T-L-1, T-L-9, T-L-12, T-L-15, T-L-2, T-L-6, T-L-13, T-L-7, T-L-5, T-L-10, T-L-11 | M-2, M-1 | S-1 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TZZ_1A_D17tiz_W01 Zna i rozumie w zaawansowanym stopniu fizjologię układu pokarmowego, metabolizm składników odżywczych oraz rolę fizjologiczną składników pokarmowych. | 2,0 | Student nie posiada podstawowej wiedzy z zakresu fizjologii układu pokarmowego, roli fizjologicznej składników odżywczych, ich rodzajów i ilości w diecie, w aspekcie zaspokojenia potrzeb organizmu oraz zachowania pełnego zdrowia. |
| 3,0 | Student posiada dostateczną wiedzę z zakresu fizjologii układu pokarmowego, roli fizjologicznej składników odżywczych, ich rodzajów i ilości w diecie, w aspekcie zaspokojenia potrzeb organizmu oraz zachowania pełnego zdrowia. | |
| 3,5 | Student posiada ponad dostateczną wiedzę z zakresu fizjologii układu pokarmowego, roli fizjologicznej składników odżywczych, ich rodzajów i ilości w diecie, w aspekcie zaspokojenia potrzeb organizmu oraz zachowania pełnego zdrowia. | |
| 4,0 | Student posiada dobrą wiedzę z zakresu fizjologii układu pokarmowego, roli fizjologicznej składników odżywczych, ich rodzajów i ilości w diecie, w aspekcie zaspokojenia potrzeb organizmu oraz zachowania pełnego zdrowia. | |
| 4,5 | Student posiada ponad dobrą wiedzę z zakresu fizjologii układu pokarmowego, roli fizjologicznej składników odżywczych, ich rodzajów i ilości w diecie, w aspekcie zaspokojenia potrzeb organizmu oraz zachowania pełnego zdrowia. | |
| 5,0 | Student posiada bardzo dobrą wiedzę z zakresu fizjologii układu pokarmowego, roli fizjologicznej składników odżywczych, ich rodzajów i ilości w diecie, w aspekcie zaspokojenia potrzeb organizmu oraz zachowania pełnego zdrowia. |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TZZ_1A_D17tiz_U01 Potrafi zinterpretować objawy niedoboru i nadmiaru składników pokarmowych. Potrafi omówić przemiany głównych składników odżywczych w organizmie. Potrafi przemiany opisać za pomocą schematów. Potrafi wskazać powiązania pomiędzy przemianami metabolicznymi składników odżywczych w organizmie. | 2,0 | Student nie potrafi omówić przemian głównych składników odżywczych w organizmie. Nie potrafi przemin opisać za pomocą schematów. Nie potrafi wskazać powiązań pomiędzy przemianami metabolicznymi składników odżywczych w organizmie. |
| 3,0 | Student potrafi w stopniu podstawowym omówić przemiany głównych składników odżywczych w organizmie. Z pomocą nauczyciela potrafi przemiany opisać za pomocą schematów. Potrafi wskazać kilka powiązań pomiędzy przemianami metabolicznymi składników odżywczych w organizmie. | |
| 3,5 | Student potrafi w omówić przemiany głównych składników odżywczych w organizmie. Samodzielnie potrafi przeminy opisać za pomocą schematów. Potrafi wskazać większość powiązań pomiędzy przemianami metabolicznymi składników odżywczych w organizmie. | |
| 4,0 | Student potrafi w omówić przemiany głównych składników odżywczych w organizmie. Samodzielnie potrafi przeminy opisać za pomocą schematów. Potrafi wskazać wymagane powiązania pomiędzy przemianami metabolicznymi składników odżywczych w organizmie. | |
| 4,5 | Student potrafi w omówić przemiany głównych składników odżywczych w organizmie. Samodzielnie potrafi przeminy opisać za pomocą schematów. Potrafi wskazać wymagane powiązania pomiędzy przemianami metabolicznymi składników odżywczych w organizmie. | |
| 5,0 | Student potrafi w omówić przemiany głównych składników odżywczych w organizmie. Samodzielnie potrafi przeminy opisać za pomocą schematów. Potrafi wskazać wymagane powiązania pomiędzy przemianami metabolicznymi składników odżywczych w organizmie. Potrafi o powiązaniach dyskutować w oparciu o najnowsze wyniki badań. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TZZ_1A_D17tiz_K01 Jest gotów do popularyzacji nabytej wiedzy z zakresu prawidłowego żywienia człowieka w społeczeństwie. Jest gotów do ustawicznego dokształcania się w zakresie metabolizmu składników odżywczych i zastosowania zdobywanej wiedzy w praktyce. | 2,0 | Kompetencje studenta sprowadzają się do wybiórczej wiedzy o możliwościach popularyzacji wiedzy z zakresu prawidłowego żywienia w społeczeństwie. |
| 3,0 | Student posiada podstawowe kompetencje, by rozumieć potrzebę popularyzacji wiedzy z zakresu prawidłowego żywienia w społeczeństwie, ale posługuje się odtwórczymi technikami/metodami popularyzacji w bardzo ograniczonym zakresie. | |
| 3,5 | Student posiada kompetencje, umożliwiajace mu wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w popularyzacji wiedzy z zakresu prawidłowego żywienia w społeczeństwie, ale posługuje się odtwórczymi technikami/metodami popularyzacji w ograniczonym zakresie. | |
| 4,0 | Student posiada kompetencje, umożliwiajace mu wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w popularyzacji wiedzy z zakresu prawidłowego żywienia w społeczeństwie, ale posługuje się odtwórczymi technikami/metodami popularyzacji w szerokim zakresie. | |
| 4,5 | Student posiada kompetencje, umożliwiajace mu wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w popularyzacji wiedzy z zakresu prawidłowego żywienia w społeczeństwie, posługuje się twórczymi technikami/metodami popularyzacji w ogranizonym zakresie. | |
| 5,0 | Student wykazuje się kreatynością umożliwiajacą wykorzystanie nabytej wiedzy i umiejętności w popularyzacji wiedzy z zakresu prawidłowego żywienia w społeczeństwie, posługuje się twórczymi technikami/metodami popularyzacji w szerokim zakresie. |
Literatura podstawowa
- Keller J., Podstawy fizjologii żywienia człowieka, SGGW, Warszawa, 2000
- Gawęcki J., Hryniewiecki L. (red.), Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu., WN PWN, Warszawa, 2012, III
- Friedrich M. (red.), Składniki mineralne, ZUT, Szczecin, 2020
- H. Krauss, Fizjologia żywienia, PZWL, Warszawa, 2019
Literatura dodatkowa
- Friedrich M. (red.), Fizjologia żywienia człowieka skrypt do ćwiczeń., Akademia Rolnicza, Szczecin, 2006
- AA, Nutrients, MDPI, Swiss