Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Mikrobiologia (S1)
Sylabus przedmiotu Mykologia:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Mikrobiologia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Mykologia | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Hydrobiologii, Ichtiologii i Biotechnologii Rozrodu | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Kinga Mazurkiewicz-Zapałowicz <Kinga.Mazurkiewicz-Zapalowicz@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Kinga Mazurkiewicz-Zapałowicz <Kinga.Mazurkiewicz-Zapalowicz@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 4,0 | ECTS (formy) | 4,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Znajomość biologii i wybranych działów mykologii oraz mikrobiologii ogólnej na poziomie szkoły średniej |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studentów ze specyfiką i odmiennością świata grzybów oraz ich bioróżnorodnością |
| C-2 | Zapoznanie studentów z wszechobecnością grzybów oraz pozytywnym i szkodliwym aspektem ich występowania w ekosystemach |
| C-3 | Zapoznanie studentów z możliwościami wykorzystania grzybów i ich metabolitów przez człowieka |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Zasady BHP w pracowni mikologicznej. Struktury morfotyczne stadiów wegetatywnych i generatywnych OGP. Mikroskopowa identyfikacja plazmodium, oogonium, antherydium, sporangium i oospor. Budowa i zróżnicowanie trzonków sporangialnych Oomycota. | 3 |
| T-L-2 | Struktury morfotyczne tworzące formy wegetatywne grzybów właściwych. Obserwacja mikroskopowa: strzępek coenocytycznych, strzępek z septami bez sprzążek oraz ze sprzążkami i hakami. Zróżnicowanie sposobów wytwarzania zarodników mitosporowych. Typy, budowa i występowanie konidiomów: acerwulus, koremium, piknidium, sporodochium – obserwacja makro- i mikroskopowa. | 4 |
| T-L-3 | Sprawdzian pisemny (zakres ćwiczeń 1-2) | 1 |
| T-L-4 | Przegląd owocników wytwarzanych przez grzyby Ascomycota. Budowa i występowanie owocników typu klejstotecjum, perytecjum, apotecjum, pseudotecjum. Obserwacja mikroskopowa budowy worka i zarodników workowych. Budowa struktu infekcyjnych grzybów fitopatogenicznych. | 4 |
| T-L-5 | Wegetatywne formy przetrwalnikowe grzybni. Przegląd i budowa owocników grzybów Basidiomycota. Budowa chlamydospor, sklerocjum, pseudosklerocjum i ryzomorf. Przykłady podstawczaków o owocnikach gymnokarpicznych, hemiangiokarpicznych i angiokarpicznych; budowa tych owocników. Morfologiczne zróżnicowanie owocników hemiangiokarpicznych. Budowa mikroskopowa podstawki i elementów tworzących hymenium. | 4 |
| T-L-6 | Sprawdzian pisemny (ćwiczenie 3-4) | 1 |
| T-L-7 | Grzyby toksynotwórcze w przemyśle i przetwórstwie spożywczym. Grzyby gnijących i„zepsutych” owoców, warzy i innych produktów spożywczych. Obserwacja mikroskopowa i kryteria identyfikacji rodzajów: Penicillium, Aspergillus, Fusarium, Trichotecium, Alternaria, Botrytis. Budowa konidioforu, sposób tworzenia się i morfologia zarodników. Identyfikacja mikroskopowa rodzajów: Rhizopus, Mucor, Cladosporium. | 4 |
| T-L-8 | Metody i zasady izolacji i hodowli i inkubacji mikromycetes; podłoża mykologiczne, zasdy ich przygotowania i utylizacji. | 4 |
| T-L-9 | Grzyby drożdżoidalne wykorzystane w przemyśle i przetwórstwie spożywczym, hodowla i oznaczanie | 2 |
| T-L-10 | Sprawdzian pisemny i praktyczne rozpoznawanie grzybów mikro- i makroskopowych | 3 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Miejsce grzybów i OGP w świecie organizmów żywych; specyfika ich budowy i biologii. | 4 |
| T-W-2 | Cykle rozwojowe, rozmnażanie wegetatywne i generatywne w różnych grupach systematycznych grzybów. | 2 |
| T-W-3 | Grupy troficzne grzybów, ich występowanie oraz znaczenie w ekosystemach | 2 |
| T-W-4 | Produkty metabolizmu pierwotnego grzybów saprotroficznych i fito- i zoopatogenicznych oraz ich znaczenie | 2 |
| T-W-5 | Grzyby jako komponenty związków symbiotycznych; mykoryza ektotroficzna i endotroficzna, grzyby lichenoidowe, ogrody ambrozjowe; budowa, przykłady i znaczenie w ekosystemach. | 2 |
| T-W-6 | Wykorzystanie grzybów w walce biologicznej ze szkodnikami roślin (nicienie, pajęczaki, owady) oraz ich rola jako nadpasożytów patogenów roślinnych | 2 |
| T-W-7 | Znaczenie produktów metabolizmu pierwotnego grzybów w przemyśle spożywczym | 2 |
| T-W-8 | Metabolity wtórne grzybów. Wykorzystanie metabolitów wtórnych produkowanych przez grzyby mikroskopowe w biofarmakologii i zakres ich stosowania w medycynie | 4 |
| T-W-9 | Wykorzystanie metabolitów pierwotnych i wtórnych macromycetes w biofarmakologii. Substancje prozdrowotne grzybów. | 2 |
| T-W-10 | Grzyby toksynotwórcze, toksyny przez nie produkowame oraz występowanie mykotoksyn w produktach spożywczych. Wpływ mykotoksyn na zdrowie | 2 |
| T-W-11 | Grzyby jadalne i ich trujące sobowtóry. Mykotrucizny i objawy zatruć nimi spowodowane | 2 |
| T-W-12 | Grzyby uprawne, ich skład chemiczny i wartości odżywcze | 2 |
| T-W-13 | Egzamin pisemny | 2 |
| 30 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-L-2 | Studiowanie literatury przedmiotu | 10 |
| A-L-3 | Przygotowanie do zaliczenia | 8 |
| A-L-4 | Uczestnictwo w konsultacjach | 2 |
| 50 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo w wykładach | 30 |
| A-W-2 | Samodzielne studiowanie literatury przedmiotu | 18 |
| A-W-3 | Egzamin końcowy | 2 |
| 50 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych |
| M-2 | Ćwiczenia: metody poglądowe i praktyczne, związane z pokazem żywego lub utrwalonego materiału mikologicznego z wykorzystaniem mikroskopu biologicznego i stereoskopowego |
| M-3 | Ćwiczenia: obserwacja i szkic najważniejszych cech diagnostycznych w poszczgólnych gromadach grzybów i OGP, identyfikacja najważniejszych rodzajów / gatunków grzybów mikrioskopowych i makroskopowych |
| M-4 | Film dydaktyczny obrazujący zróżnicowanie morfologiczne grzybów oraz wskazujący na potrzebę ich ochrony |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Wejściówka - student zalicza pisemnie lub ustnie teoretyczny materiał, który przygotował w domu |
| S-2 | Ocena formująca: Wyjściówka - zaliczenie pracy studenta związane z praktycznym wyszukiwaniem i nazywaniem obiektów mykologicznych |
| S-3 | Ocena formująca: Aprobata pracy na ćwiczeniach związana z zaliczeniem rysunków i stosownych opisów do obiektów mykologicznych |
| S-4 | Ocena podsumowująca: Zaliczenie pisemne z zakresu tematyki ćwiczeń laboratoryjnych i wykładów |
| S-5 | Ocena podsumowująca: Egzamin pisemny z zakresu programu ćwiczeń i wykładów |
| S-6 | Ocena podsumowująca: Praktyczna identyfikacja poznanych gatunków grzybów mikro- i makroskopowych |
Zamierzone efekty uczenia się - wiedza
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| MS_1A_C5_W01 Student w zaawansowanym stopniu zna i rozumie pojęcia mikologiczne, charakteryzuje specyfikę budowy, biologii i fizjologii grzybów oraz OGP, rozumie znaczenie grzybów i OGP w procesach biotechnologicznych, rozpoznaje gatunki wykorzystane w różnych gałęziach przemysłu, wyjaśnia znaczenie poszczególnych grup troficznych i ich przedstawicieli w ekosystemie i gospodarce człowieka | MS_1A_W05, MS_1A_W11, MS_1A_W03 | — | — | C-1 | T-W-8, T-W-7, T-W-2, T-W-4, T-W-1, T-W-10, T-W-9 | M-1, M-2 | S-1, S-2, S-3, S-4, S-5, S-6 |
Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| MS_1A_C5_U02 Student ma zaawansowane umiejętności umożliwiające przeprowadzanie poprawnej i wnikliwej obserwacji; właściwą ocenę oraz interpretację procesów biochemicznych i biotechnologicznych, w których uczestniczą grzyby i OGP | MS_1A_U01, MS_1A_U02 | — | — | C-1, C-2, C-3 | T-W-8, T-W-7, T-W-6, T-W-4, T-W-1, T-W-5, T-W-10, T-W-3, T-W-9 | M-1, M-2 | S-1, S-2, S-3, S-4, S-5 |
Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| MS_1A_C5_K01 Student jest gotów do stałego dokształcania się i pogłębiania kompetencji zawodowych, jest świadomy ryzyka i zagrożeń pracy w laboratorium mikologicznym oraz kontakcie z grzybami i ich metabolitami | MS_1A_K01 | — | — | C-1, C-2, C-3 | T-L-1, T-L-2, T-W-11, T-W-12, T-W-7, T-W-4, T-W-10 | M-1, M-2 | S-1, S-2, S-3, S-4, S-5, S-6 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| MS_1A_C5_W01 Student w zaawansowanym stopniu zna i rozumie pojęcia mikologiczne, charakteryzuje specyfikę budowy, biologii i fizjologii grzybów oraz OGP, rozumie znaczenie grzybów i OGP w procesach biotechnologicznych, rozpoznaje gatunki wykorzystane w różnych gałęziach przemysłu, wyjaśnia znaczenie poszczególnych grup troficznych i ich przedstawicieli w ekosystemie i gospodarce człowieka | 2,0 | |
| 3,0 | Student opanował ponad 50% zrealizowanych treści programowych | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| MS_1A_C5_U02 Student ma zaawansowane umiejętności umożliwiające przeprowadzanie poprawnej i wnikliwej obserwacji; właściwą ocenę oraz interpretację procesów biochemicznych i biotechnologicznych, w których uczestniczą grzyby i OGP | 2,0 | |
| 3,0 | Student opanował ponad 50% zrealizowanych treści programowych | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| MS_1A_C5_K01 Student jest gotów do stałego dokształcania się i pogłębiania kompetencji zawodowych, jest świadomy ryzyka i zagrożeń pracy w laboratorium mikologicznym oraz kontakcie z grzybami i ich metabolitami | 2,0 | |
| 3,0 | Nie podlega ocenie w formie stopnia | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- Bujakiewicz A., Lisiewska M., Mikologia.Przewodnik do ćwiczeń terenowych i laboratoryjnych, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 2003, ISBN 83-89290-24-3
- Dynowska M., Ejdys E. (red.), Mikologia laboratoryjna. Przygotowanie materiału badawczego i diagnostyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurkiego, Olsztyn, 2011, ISBN 978-83-7299-722-7
- Grajewski J. (red.)., Mikotoksyny i grzyby pleśniowe. Zagrożenia dla człowieka i zwierząt, Wyd. UKW. Bydgoszcz, Bydgoszcz, 2006
- Marcinkowska J., Oznaczanie rodzajów grzybów ważnych w patologii roślin., Fundacja Rozwój SGGW Warszawa., Warszawa., 2003, ISBN 83-7274-056-9
- Muller E., Loeffler W., Zarys mikologii dla przyrodników, PWRiL, Warszawa, 1987, ISBN 83-09-01137-7
- Grzywnowicz K., Grzyby prozdrowotne. Przyrodolecznictwo z tradycją odkryte na nowo., Dedal, Warszawa, 2014, ISBN: 978-83-940350-0-6
- Wrzosek M., Sierota Z., Grzyby jakich nie znamy, Centrum Informacyjne Laów Państwowych, Warszawa, 2012, ISBN: 978-83-61633-87-7
Literatura dodatkowa
- Bilai V.I., Antibiotic-producing microscopic fungi, Elevier Publishing Company, Amsterdam/London/New York, 1963
- Butt C.W., Jackson C.W., Magan N., Fungi as biocontrol agents. Progress, Problems and potential, CABI Publishing, Oxon UK, New York USA, 2001, ISBN 0 85199 356 7
- Gumińska B., Wojewoda W., Grzyby i ich oznaczanie, PWRiL, Warszawa, 1983, ISBN 83-09-00714-5
- Hofrichter R., Tajemnicze życie grzybów, Prószyński i S-ka, Warszawa, 2017, ISBN: 978-83-8123-041-4