Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Elektryczny - Automatyka i robotyka (S1)

Sylabus przedmiotu Autonomia w systemach bezzałogowych:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Automatyka i robotyka
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Autonomia w systemach bezzałogowych
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Automatyki i Robotyki
Nauczyciel odpowiedzialny Rafał Osypiuk <Rafal.Osypiuk@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane) 2,0 ECTS (formy) 2,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny Grupa obieralna

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
laboratoriaL7 15 1,00,38zaliczenie
wykładyW7 15 1,00,62zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Matematyka, znajomość podstawowych działań na macierzach.
W-2Elementarna wiedza z fizyki, obejmująca matematyczny opis prostych zjawisk fizycznych.
W-3Znajomość podstaw informatyki, a w szczególności programowania w dowolnym języku wysokiego poziomu.

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Zapoznanie studentów z konstrukcjami systemów bezzałogowych oraz stosowanymi poziomami autonomiczności.
C-2Zapoznanie studentów ze stosowaną w systemach bezzałogowych warstwą sensorów, aktuatorów oraz sterowania.
C-3Zapoznanie studentów z metodami nawigacji, w szczególności opisu przestrzennej orientacji dynamicznej.
C-4Zapoznanie studentów ze stosowanymi systemami komunikacji radiowej oraz ich rolą w realizacji powierzonych zadań.
C-5Wykształcenie u studentów umiejętności obsługi sterowników dla systemów bezzałogowych.
C-6Wykształcenie u studentów umiejętności programowej obsługi czujników inercyjnych.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
laboratoria
T-L-1Wprowadzenie do laboratorium. Omównienie narzędzi sprzetowych i programowych.2
T-L-2Komunikacja z czujnikiem IMU. Zakres dynamiczny i precyzja pomiaru.2
T-L-3Estymacja orientacji dynamicznej. Implementacja wybranego algorytmu fuzji sensorów.2
T-L-4Analiza protokołu MAVLink. Konfiguracja i obsługa sterownika dla systemu bezzałogowego.2
T-L-5Integracja wybranych sensorów i aktuatorów ze sterownikiem BSP. Obsługa programowa.2
T-L-6Połączenie sterownika BSB z Matlab/Simulink. Hardware-In-The-Loop.2
T-L-7Integracja modułów komunikacji radiowej. Telemetria. Technologia RemoteID oraz antykolizyjność.2
T-L-8Zaliczenie zajęć laboratoryjnych.1
15
wykłady
T-W-1Pojęcie autonomii. Ośrodki ruchu i ich własności. Przykłady budowy systemów autonomicznych. Poziomy autonomii w transporcie lądowym.1
T-W-2Architektury układów sterowania w systemach bezzałogowych. Otwarty standard MAVLink i jego własności.1
T-W-3Sensory i aktuatory. Technologia MEMS.2
T-W-4Kąty Eulera i kwaterniony w przestrzennych obrotach wektorów.1
T-W-5Pojęcie orientacji dynamicznej oraz matematyczne metody fuzji sensorów.2
T-W-6Nawigacja bezwładnościowa. Budowa czujników inercyjnych, ich własności oraz sposoby integracji.1
T-W-7Własności nawigacji satelitarnej. Multi-GNSS. Metody ochrony przed celowym zakłócaniem (jamming, spoofing).1
T-W-8Komunikacja radiowa lokalna i wielkoobszarowa. Telemetria, przesyłanie obrazu, link C2, sieci komórkowe i satelitarne dla użytku cywilnego i komercyjnego.1
T-W-9Regulacje prawne i rozwiązania systemowe dla BSP (Bezzałogowych Statków Powietrznych). Widoczność elektroniczna. Koncepcja UTM (Unmanned Traffic Management) i U-Space.1
T-W-10Algorytmy decyzyjne.2
T-W-11Rola i wyzwania dla sztucznej inteligencji w systemach autonomicznych. Aspekty moralne, społeczne i prawne. Zaliczenie zajęć wykładowych.2
15

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
laboratoria
A-L-1uczestnictwo w zajęciach15
A-L-2przygotowanie sprawozdań8
A-L-3Konsultacje2
25
wykłady
A-W-1uczestnictwo w zajęciach15
A-W-2przygotowanie do zaliczenia przedmiotu10
25

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład informacyjny
M-2Wykład problemowy
M-3Ćwiczenia laboratoryjne realizowanie na stanowiskach wyposażonych w sterowniki systemów bezzałogowych.

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena podsumowująca: Ocena wystawiana na zakończenie wykładów na podstawie pracy pisemnej i rozmowy ze studentem
S-2Ocena formująca: Ocena wystawiana za złożenie sprawozdań po każdym cyklu ćwiczeń laboratoryjnych
S-3Ocena podsumowująca: Ocena wystawiana po zakończeniu ćwiczeń laboratoryjnych na podstawie ocen cząstkowych oraz zaangażowania pracy studenta w realizację wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych

Zamierzone efekty uczenia się - wiedza

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
AR_1A_C112_W01
Student orintuje się w budowie i zasadzie działania systemów bezzałogowych, zna teoretyczne aspekty autonomii oraz rozumie nowoczesne metody nawigacji w różnych ośrodkach ruchu.
AR_1A_W05C-2, C-4, C-3, C-1T-W-7, T-W-5, T-W-3, T-W-10, T-W-2, T-W-8, T-W-6, T-W-4, T-W-1, T-W-11, T-W-9M-2, M-1S-1

Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności

Zamierzone efekty uczenia sięOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
AR_1A_C112_U01
Student potrafi zintegrować sensory i aktuatory ze sterownikiem systemu bezzałogowego, dokonać jego parametryzacji oraz uruchomienia w trybie pracy autonomicznej.
AR_1A_U05C-5, C-6T-L-1, T-L-4, T-L-6, T-L-7, T-L-3, T-L-8, T-L-5, T-L-2M-3S-3, S-2

Kryterium oceny - wiedza

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
AR_1A_C112_W01
Student orintuje się w budowie i zasadzie działania systemów bezzałogowych, zna teoretyczne aspekty autonomii oraz rozumie nowoczesne metody nawigacji w różnych ośrodkach ruchu.
2,0Student nie zna budowy i działania autonomicznych systemów bezzałogowych. Student uzyskał poniżej 50% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
3,0Student zna budowę i działanie autonomicznych systemów bezzałogowych. Student uzyskał 50-60% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
3,5Student zna budowę i działanie autonomicznych systemów bezzałogowych. Student uzyskał 61-70% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
4,0Student zna budowę i działanie autonomicznych systemów bezzałogowych. Student uzyskał 71-80% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
4,5Student zna budowę i działanie autonomicznych systemów bezzałogowych. Student uzyskał 81-90% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
5,0Student zna budowę i działanie autonomicznych systemów bezzałogowych. Student uzyskał 91-100% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt uczenia sięOcenaKryterium oceny
AR_1A_C112_U01
Student potrafi zintegrować sensory i aktuatory ze sterownikiem systemu bezzałogowego, dokonać jego parametryzacji oraz uruchomienia w trybie pracy autonomicznej.
2,0Student nie potrafi przeprowadzić sprzętowej i programowej konfiguracji układu sterowania systemem bezzałogowym. Student uzyskał poniżej 50% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
3,0Student potrafi przeprowadzić sprzętową i programową konfigurację układu sterowania systemem bezzałogowym. Student uzyskał 50-60% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
3,5Student potrafi przeprowadzić sprzętową i programową konfigurację układu sterowania systemem bezzałogowym. Student uzyskał 61-70% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
4,0Student potrafi przeprowadzić sprzętową i programową konfigurację układu sterowania systemem bezzałogowym. Student uzyskał 71-80% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
4,5Student potrafi przeprowadzić sprzętową i programową konfigurację układu sterowania systemem bezzałogowym. Student uzyskał 81-90% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
5,0Student potrafi przeprowadzić sprzętową i programową konfigurację układu sterowania systemem bezzałogowym. Student uzyskał 91-100% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.

Literatura podstawowa

  1. Andrzej Czerepicki, Iwona Grabarek, Katarzyna Marczuk, Maciej Kozłowski, Włodzimierz Choromański, Pojazdy autonomiczne i systemy transportu autonomicznego, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2020
  2. P.G. Fahlstrom, Introduction to UAV Systems, John Wiley & Sons, 2022, 5
  3. Xin Bi, Environmental Perception Technology for Unmanned Systems, 2021

Literatura dodatkowa

  1. Piotr Kasprzyk, Bezzałogowe statki powietrzne. Nowa era w prawie lotniczym. Rozwój regulacji prawnych dotyczących bezpieczeństwa lotnictwa bezzałogowego, Monografie Prawnicze, 2021
  2. Sarah E. Kreps, DRONY. Wprowadzenie. Technologie. Zastosowania, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2019

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1Wprowadzenie do laboratorium. Omównienie narzędzi sprzetowych i programowych.2
T-L-2Komunikacja z czujnikiem IMU. Zakres dynamiczny i precyzja pomiaru.2
T-L-3Estymacja orientacji dynamicznej. Implementacja wybranego algorytmu fuzji sensorów.2
T-L-4Analiza protokołu MAVLink. Konfiguracja i obsługa sterownika dla systemu bezzałogowego.2
T-L-5Integracja wybranych sensorów i aktuatorów ze sterownikiem BSP. Obsługa programowa.2
T-L-6Połączenie sterownika BSB z Matlab/Simulink. Hardware-In-The-Loop.2
T-L-7Integracja modułów komunikacji radiowej. Telemetria. Technologia RemoteID oraz antykolizyjność.2
T-L-8Zaliczenie zajęć laboratoryjnych.1
15

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Pojęcie autonomii. Ośrodki ruchu i ich własności. Przykłady budowy systemów autonomicznych. Poziomy autonomii w transporcie lądowym.1
T-W-2Architektury układów sterowania w systemach bezzałogowych. Otwarty standard MAVLink i jego własności.1
T-W-3Sensory i aktuatory. Technologia MEMS.2
T-W-4Kąty Eulera i kwaterniony w przestrzennych obrotach wektorów.1
T-W-5Pojęcie orientacji dynamicznej oraz matematyczne metody fuzji sensorów.2
T-W-6Nawigacja bezwładnościowa. Budowa czujników inercyjnych, ich własności oraz sposoby integracji.1
T-W-7Własności nawigacji satelitarnej. Multi-GNSS. Metody ochrony przed celowym zakłócaniem (jamming, spoofing).1
T-W-8Komunikacja radiowa lokalna i wielkoobszarowa. Telemetria, przesyłanie obrazu, link C2, sieci komórkowe i satelitarne dla użytku cywilnego i komercyjnego.1
T-W-9Regulacje prawne i rozwiązania systemowe dla BSP (Bezzałogowych Statków Powietrznych). Widoczność elektroniczna. Koncepcja UTM (Unmanned Traffic Management) i U-Space.1
T-W-10Algorytmy decyzyjne.2
T-W-11Rola i wyzwania dla sztucznej inteligencji w systemach autonomicznych. Aspekty moralne, społeczne i prawne. Zaliczenie zajęć wykładowych.2
15

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1uczestnictwo w zajęciach15
A-L-2przygotowanie sprawozdań8
A-L-3Konsultacje2
25
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1uczestnictwo w zajęciach15
A-W-2przygotowanie do zaliczenia przedmiotu10
25
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięAR_1A_C112_W01Student orintuje się w budowie i zasadzie działania systemów bezzałogowych, zna teoretyczne aspekty autonomii oraz rozumie nowoczesne metody nawigacji w różnych ośrodkach ruchu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówAR_1A_W05Ma wiedzę o trendach rozwojowych z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla kierunku automatyka i robotyka.
Cel przedmiotuC-2Zapoznanie studentów ze stosowaną w systemach bezzałogowych warstwą sensorów, aktuatorów oraz sterowania.
C-4Zapoznanie studentów ze stosowanymi systemami komunikacji radiowej oraz ich rolą w realizacji powierzonych zadań.
C-3Zapoznanie studentów z metodami nawigacji, w szczególności opisu przestrzennej orientacji dynamicznej.
C-1Zapoznanie studentów z konstrukcjami systemów bezzałogowych oraz stosowanymi poziomami autonomiczności.
Treści programoweT-W-7Własności nawigacji satelitarnej. Multi-GNSS. Metody ochrony przed celowym zakłócaniem (jamming, spoofing).
T-W-5Pojęcie orientacji dynamicznej oraz matematyczne metody fuzji sensorów.
T-W-3Sensory i aktuatory. Technologia MEMS.
T-W-10Algorytmy decyzyjne.
T-W-2Architektury układów sterowania w systemach bezzałogowych. Otwarty standard MAVLink i jego własności.
T-W-8Komunikacja radiowa lokalna i wielkoobszarowa. Telemetria, przesyłanie obrazu, link C2, sieci komórkowe i satelitarne dla użytku cywilnego i komercyjnego.
T-W-6Nawigacja bezwładnościowa. Budowa czujników inercyjnych, ich własności oraz sposoby integracji.
T-W-4Kąty Eulera i kwaterniony w przestrzennych obrotach wektorów.
T-W-1Pojęcie autonomii. Ośrodki ruchu i ich własności. Przykłady budowy systemów autonomicznych. Poziomy autonomii w transporcie lądowym.
T-W-11Rola i wyzwania dla sztucznej inteligencji w systemach autonomicznych. Aspekty moralne, społeczne i prawne. Zaliczenie zajęć wykładowych.
T-W-9Regulacje prawne i rozwiązania systemowe dla BSP (Bezzałogowych Statków Powietrznych). Widoczność elektroniczna. Koncepcja UTM (Unmanned Traffic Management) i U-Space.
Metody nauczaniaM-2Wykład problemowy
M-1Wykład informacyjny
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: Ocena wystawiana na zakończenie wykładów na podstawie pracy pisemnej i rozmowy ze studentem
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie zna budowy i działania autonomicznych systemów bezzałogowych. Student uzyskał poniżej 50% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
3,0Student zna budowę i działanie autonomicznych systemów bezzałogowych. Student uzyskał 50-60% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
3,5Student zna budowę i działanie autonomicznych systemów bezzałogowych. Student uzyskał 61-70% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
4,0Student zna budowę i działanie autonomicznych systemów bezzałogowych. Student uzyskał 71-80% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
4,5Student zna budowę i działanie autonomicznych systemów bezzałogowych. Student uzyskał 81-90% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
5,0Student zna budowę i działanie autonomicznych systemów bezzałogowych. Student uzyskał 91-100% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia sięAR_1A_C112_U01Student potrafi zintegrować sensory i aktuatory ze sterownikiem systemu bezzałogowego, dokonać jego parametryzacji oraz uruchomienia w trybie pracy autonomicznej.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówAR_1A_U05Potrafi zaplanować i zrealizować eksperymenty w zakresie oceny wydajności, złożoności, efektywności i kompatybilności w obszarze stosowania układów automatycznego sterowania oraz rozwiązań robotycznych.
Cel przedmiotuC-5Wykształcenie u studentów umiejętności obsługi sterowników dla systemów bezzałogowych.
C-6Wykształcenie u studentów umiejętności programowej obsługi czujników inercyjnych.
Treści programoweT-L-1Wprowadzenie do laboratorium. Omównienie narzędzi sprzetowych i programowych.
T-L-4Analiza protokołu MAVLink. Konfiguracja i obsługa sterownika dla systemu bezzałogowego.
T-L-6Połączenie sterownika BSB z Matlab/Simulink. Hardware-In-The-Loop.
T-L-7Integracja modułów komunikacji radiowej. Telemetria. Technologia RemoteID oraz antykolizyjność.
T-L-3Estymacja orientacji dynamicznej. Implementacja wybranego algorytmu fuzji sensorów.
T-L-8Zaliczenie zajęć laboratoryjnych.
T-L-5Integracja wybranych sensorów i aktuatorów ze sterownikiem BSP. Obsługa programowa.
T-L-2Komunikacja z czujnikiem IMU. Zakres dynamiczny i precyzja pomiaru.
Metody nauczaniaM-3Ćwiczenia laboratoryjne realizowanie na stanowiskach wyposażonych w sterowniki systemów bezzałogowych.
Sposób ocenyS-3Ocena podsumowująca: Ocena wystawiana po zakończeniu ćwiczeń laboratoryjnych na podstawie ocen cząstkowych oraz zaangażowania pracy studenta w realizację wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych
S-2Ocena formująca: Ocena wystawiana za złożenie sprawozdań po każdym cyklu ćwiczeń laboratoryjnych
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie potrafi przeprowadzić sprzętowej i programowej konfiguracji układu sterowania systemem bezzałogowym. Student uzyskał poniżej 50% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
3,0Student potrafi przeprowadzić sprzętową i programową konfigurację układu sterowania systemem bezzałogowym. Student uzyskał 50-60% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
3,5Student potrafi przeprowadzić sprzętową i programową konfigurację układu sterowania systemem bezzałogowym. Student uzyskał 61-70% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
4,0Student potrafi przeprowadzić sprzętową i programową konfigurację układu sterowania systemem bezzałogowym. Student uzyskał 71-80% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
4,5Student potrafi przeprowadzić sprzętową i programową konfigurację układu sterowania systemem bezzałogowym. Student uzyskał 81-90% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.
5,0Student potrafi przeprowadzić sprzętową i programową konfigurację układu sterowania systemem bezzałogowym. Student uzyskał 91-100% łącznej liczby punktów z form ocen tego efektu.