Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biotechnologia (S1)
Sylabus przedmiotu Fizjologia zwierząt:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Biotechnologia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Fizjologia zwierząt | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Fizjologii, Cytobiologii i Proteomiki | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Wiesław Skrzypczak <Wieslaw.Skrzypczak@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Alicja Dratwa-Chałupnik <Alicja.Dratwa-Chalupnik@zut.edu.pl>, Agnieszka Herosimczyk <Agnieszka.Herosimczyk@zut.edu.pl>, Adam Lepczyński <Adam.Lepczynski@zut.edu.pl>, Katarzyna Michałek <Katarzyna.Michalek@zut.edu.pl>, Małgorzata Ożgo <Malgorzata.Ozgo@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 5,0 | ECTS (formy) | 5,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Podstawowa wiedza z zakresu biologii komórki. |
| W-2 | Podstawowa wiedza z zakresu anatomii zwierząt. |
| W-3 | Podstawowa wiedza z zakresu biochemii. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studentów z funkcją głównych narządów i układów organizmu. |
| C-2 | Zapoznanie studentów w zakresie odrębności fizjologicznych poszczególnych układów i narządów u wybranych gatunków zwierzat. |
| C-3 | Zapoznanie z podstawowymi metodami laboratoryjnymi pozwalajacymi analizować funkcję wybranych narzadów. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Budowa i rola neuronu; synapsy; łuk odruchowy i jego elementy; czas odruchu; właściwości ośrodków nerwowych: sumowanie, promieniowanie, hamowanie, działanie następcze; odruchy bezwarunkowe; mechanizm powstawania odruchów warunkowych. Mechanizm i energetyka skurczu mięśni szkieletowych. Zmęczenie mięśni – przyczyny i objawy. Różnice we właściwościach fizjologicznych mięśni szkieletowych i gładkich. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka. 2. Analiza łuków odruchowych w odruchach warunkowych. 3. Obserwacja skurczu pojedynczego oraz skurczu tężcowego zupełnego i niezupełnego mięśnia szkieletowego żaby 4. Badanie zależności między siłą bodźca a siłą skurczu mięśnia łydkowego żaby | 3 |
| T-L-2 | Objętość, skład i rola krwi. Hemostaza. Czynniki oddziałujące na proces krzepnięcia. Wskaźnik hematokrytowy. Podział i rola leukocytów. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego 2. Badanie szybkości opadania krwinek 3. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi 4. Oznaczanie oporności osmotycznej krwinek | 3 |
| T-L-3 | Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia. | 3 |
| T-L-4 | Skład i rola śliny. Regulacja wydzielania śliny. Różnice gatunkowe w składzie śliny. Trawienie w jamie gębowej. Procesy trawienne w żołądku jednokomorowym. Skład i rola soku żołądkowego. Regulacja wydzielania soku żołądkowego. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Procesy trawienne w jelitach. Skład i rola soku trzustkowego. Regulacja wydzielania soku trzustkowego. Skład i rola żółci. Procesy wchłaniania w jelicie cienkim. 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5. Wykazanie właściwości proteolitycznych soku trzustkowego. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci. | 6 |
| T-L-5 | Rola nerek w organizmie. Budowa makro i mikroskopowa nerek. Właściwości fizyczne moczu różnych gatunków zwierząt. Składniki patologiczne w moczu. Mechanizm powstawania moczu w nerkach. Filtracja kłębkowa. Wchłanianie i wydzielanie kanalikowe. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Mechanizm zagęszczania i rozcieńczania moczu. Hormonalna regulacja czynności nerek (wazopresyna, układ RAA, ANP). Autoregulacja przepływu krwi przez nerki. Klirens, diureza, wielkość filtracji kłębkowej (GFR). Ładunek przesączony. 1. Obserwacja pod mikroskopem preparatów nerki. 2. Obserwacja pod mikroskopem akwaporyny 2 (AQP2). 3. Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt 4. Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy i molarność moczu 5. Test na zawartość składników patologicznych w moczu | 6 |
| T-L-6 | Mechanizm wdechu i wydechu. Wentylacja płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Powietrze przestrzeni martwej. Pojemność życiowa i całkowita płuc. Regulacja oddychan 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu. | 3 |
| T-L-7 | Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1. Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę 2. Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka 3. Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka | 3 |
| T-L-8 | Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, dotyku. 1. Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta 2. Różnicowanie kolorów przez człowieka 3. Określanie progu słuchu u człowieka 4. Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka 5. Badanie zmysłu równowagi u człowieka | 3 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Organizm a środowisko. Organizm jako układ otwarty, równowaga wewnętrzna, stany dalekie od równowagi, struktury dysypatywne. Podstawowe mechanizmy regulacji fizjologicznych - sprzężenia zwrotne. | 3 |
| T-W-2 | Układ nerwowy. Molekularne podstawy pobudliwości, pobudzenie i hamowanie, fizjologia receptorów - odbiór i kodowanie informacji, procesy przetwarzania informacji w ośrodkowym układzie nerwowym, efektory (fizjologia mięśni), odruchy. | 3 |
| T-W-3 | Krwiotworzenie, ogólna rola krwi w organizmie, elementy morfotyczne krwi i ich rola. Osocze krwi, hemostaza. Bramy i bariery ochronne organizmu. | 3 |
| T-W-4 | Fizjologia serca i naczyń krwionośnych, hemodynamika wybranych obszarów naczyniowych (krążenie wątrobowe, mózgowe, wieńcowe, nerkowe i .in.). Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca i ciśnienia krwi. | 2 |
| T-W-5 | Fizjologia oddychania. Wentylacja płuc, mechanizm wymiany gazów w płucach i tkankach, regulacja oddychania. | 3 |
| T-W-6 | Przystosowanie przewodu pokarmowego do trawienia i wchłaniania, motoryka przewodu pokarmowego, soki trawienne, trawienie w jamie ustnej i żołądku. Trawienie w jelitach. Fizjologia wątroby i trzustki, wchłanianie jelitowe, rola składników mineralnych i witamin. | 4 |
| T-W-7 | Fizjologia układu wydalniczego. Rola nerek, mechanizm wytwarzania moczu.Wybrane mechanizmy nerkowej regulacji homeostazy wodno-elektrolitowej. Autoregulacja, wpływ układu nerwowego na czynność nerek, regulacja hormonalna (układ RAA, wazporesyna, przedsionkowe czynniki natriuretyczne, prostaglandyny i in.). | 4 |
| T-W-8 | Mechanizmy kontroli i regulacji temperatury ciała. Bilans cieplny, źródła ciepła, efektory termoregulacji, rola podwzgórza. Zaburzenia regulacji temperatury ciała. | 3 |
| T-W-9 | Podstawy fizjologii rozrodu. Cykl rujowy. Fizjologia ciąży i porodu. | 2 |
| T-W-10 | Laktacja. Wzrost i rozwój gruczołu mlekowego. Laktogeneza i laktopoeza. Skład i rola siary (różnice gatunkowe). Składniki mleka (różnice gatunkowe), ich pochodzenie i rola. Odruch wydalania mleka i jego znaczenie. | 3 |
| 30 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | Uczestnictwo w ćwiczeniach | 30 |
| A-L-2 | Samodzielne studiowanie tematyki ćwiczeń laboratoryjnych. | 10 |
| A-L-3 | Przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń w formie pisemnej. | 23 |
| 63 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo w wykładach | 30 |
| A-W-2 | Konsultacje | 2 |
| A-W-3 | Samodzielne studiowanie tematyki wykładów | 10 |
| A-W-4 | Przygotowanie do pisemnego zaliczenia tematyki wykładów. | 18 |
| A-W-5 | Egzamin | 2 |
| 62 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny |
| M-2 | Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego. |
| M-3 | Praca w grupach. |
| M-4 | Dyskusja dydaktyczna. |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - kolokwia cząstkowe |
| S-2 | Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - samodzielne pisemne opracowanie zagadnień problematycznych |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych - średnia ocena z zaliczenia kolokwiów cząstkowych i pisemnego opracowania zagadnień problematycznych |
| S-4 | Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów - egzamin pisemny |
Zamierzone efekty uczenia się - wiedza
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BT_1A_BT-S1-B16_W01 Student zna i opisuje główne zasady funkcjonowania organizmu na poziomie wybranych tkanek i narządów, a także cechy je różnicujace u wybranych gatunków zwierząt. | BT_1A_W08, BT_1A_W05, BT_1A_W06 | — | — | C-2, C-1 | T-L-6, T-L-1, T-L-3, T-L-2, T-L-5, T-L-4, T-L-8, T-W-4, T-W-3, T-W-1, T-W-7, T-W-8, T-W-5, T-W-6 | M-4, M-2, M-3, M-1 | S-1, S-4 |
Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BT_1A_BT-S1-B16_U01 Potrafi wykorzystać wiedzę w celu poprawnego interpretowania procesów zachodzących w żywym organizmie. Wykonuje podstawowe doświadczenia laboratoryjne in-vitro umożliwiające interpretację zjawisk fizjologicznych zachodzacych na poziomie wybranych tkanek i układów organizmu zwierzat. | BT_1A_U07, BT_1A_U05, BT_1A_U08 | — | — | C-3, C-2, C-1 | T-L-6, T-L-1, T-L-3, T-L-2, T-L-5, T-L-7, T-L-4, T-L-8 | M-4, M-2, M-3 | S-2 |
Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BT_1A_BT-S1-B16_K01 Aktywnie uczestniczy w pracy grupowej, wykazujac współdziałanie jako członek zespołu. Jest zaangażowany w dyskusję dotyczącą wybranych funkcji i procesów dotyczacych tkanek i układów organizmu zwierzat, w oparciu o wiedzę zdobytą z dostępnych źródeł. | BT_1A_K04 | — | — | C-3, C-2, C-1 | T-L-6, T-L-1, T-L-3, T-L-2, T-L-5, T-L-4 | M-4, M-2, M-3 | S-2 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BT_1A_BT-S1-B16_W01 Student zna i opisuje główne zasady funkcjonowania organizmu na poziomie wybranych tkanek i narządów, a także cechy je różnicujace u wybranych gatunków zwierząt. | 2,0 | |
| 3,0 | - w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BT_1A_BT-S1-B16_U01 Potrafi wykorzystać wiedzę w celu poprawnego interpretowania procesów zachodzących w żywym organizmie. Wykonuje podstawowe doświadczenia laboratoryjne in-vitro umożliwiające interpretację zjawisk fizjologicznych zachodzacych na poziomie wybranych tkanek i układów organizmu zwierzat. | 2,0 | Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową. |
| 3,0 | Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy | |
| 3,5 | Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy. | |
| 4,0 | Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy | |
| 4,5 | Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy | |
| 5,0 | Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BT_1A_BT-S1-B16_K01 Aktywnie uczestniczy w pracy grupowej, wykazujac współdziałanie jako członek zespołu. Jest zaangażowany w dyskusję dotyczącą wybranych funkcji i procesów dotyczacych tkanek i układów organizmu zwierzat, w oparciu o wiedzę zdobytą z dostępnych źródeł. | 2,0 | |
| 3,0 | Student słabo rozwija aktywność w pogłębianiu swojej wiedzy w oparciu o rózne źródła informacji naukowej. W ograniczony sposób uczestniczy w dyskusji o wybranych procesach fizjologicznych. Wykazuje ograniczone zaangażowanie w pracę w grupach | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- Krzymowski T., Fizjologia zwierząt., PWRiL, 2015
- von Engelhardt W., Fizjologia zwierząt domowych, tom. 1, 2, Galaktyka, Łódź, 2011
- Dusza L., Fizjologia zwierząt z elementami anatomii., Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, 2013
Literatura dodatkowa
- Schmidt-Nielsen K., Fizjologia zwierząt. Adaptacja do środowiska., Naukowe PWN, Warszawa, 2008