Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Zootechnika (N2)
specjalność: Pielęgnacja i podstawy rehabilitacji zwierząt
Sylabus przedmiotu Metody prowadzenia hodowli zwierząt gospodarskich:
Informacje podstawowe
Kierunek studiów | Zootechnika | ||
---|---|---|---|
Forma studiów | studia niestacjonarne | Poziom | drugiego stopnia |
Tytuł zawodowy absolwenta | magister inżynier | ||
Obszary studiów | charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK | ||
Profil | ogólnoakademicki | ||
Moduł | — | ||
Przedmiot | Metody prowadzenia hodowli zwierząt gospodarskich | ||
Specjalność | Pielęgnacja i podstawy rehabilitacji zwierząt | ||
Jednostka prowadząca | Katedra Nauk o Zwierzętach Monogastrycznych | ||
Nauczyciel odpowiedzialny | Danuta Szczerbińska <Danuta.Szczerbinska@zut.edu.pl> | ||
Inni nauczyciele | |||
ECTS (planowane) | 7,0 | ECTS (formy) | 7,0 |
Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
KOD | Wymaganie wstępne |
---|---|
W-1 | Podstawy genetyki i ogólnej hodowli oraz chowu zwierząt gospodarskich (bydła, trzody chlewnej, koni i drobiu) |
Cele przedmiotu
KOD | Cel modułu/przedmiotu |
---|---|
C-1 | Zapoznanie studentów z organizacją pracy hodowlanej oraz z jej aktualnymi kierunkami i programami hodowlanymi stosowanymi w stadach bydła, świń, koni i drobiu. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
KOD | Treść programowa | Godziny |
---|---|---|
ćwiczenia audytoryjne | ||
T-A-1 | Selekcja i postęp hodowlany u bydła | 1 |
T-A-2 | Ocena wartości hodowlanej jednej cechy na podstawie kilku źródeł informacji. Konstruowanie indeksu dla wartości hodowlanej osobnika na podstawie wydajności jego matki i ojca. | 1 |
T-A-3 | Ocena wartości hodowlanej w różnych środowiskach. | 1 |
T-A-4 | Cechy funkcjonalne i ich znaczenie. | 1 |
T-A-5 | Genomowa selekcja buhajów. | 1 |
T-A-6 | Znakowanie zwierząt hodowlanych. Dokumentacja hodowlana. Zasady wpisu. Wypełnianie druków hodowlanych. | 1 |
T-A-7 | Oszacowanie wartości indeksów selekcyjnych stosowanych w hodowlach zarodowych trzody chlewnej. | 3 |
T-A-8 | Opracowanie schematu selekcji knurków i loszek remontowych. | 2 |
T-A-9 | Oszacowanie różnicy selekcyjnej i wielkości postępu hodowlanego w stadach hodowlanych trzody chlewnej na podanych przykładach. | 2 |
T-A-10 | Dokumentacja hodowlana. Księgi stadne i zasady wpisu do ksiąg klaczy i ogierów hodowlanych poszczególnych ras. | 1 |
T-A-11 | Założenia aktualnych programów hodowlanych ras: wielkopolska, małopolska, śląska, polski koń szlachetny półkrwi, polski koń zimnokrwisty, koniki polskie, konie huculskie | 2 |
T-A-12 | Zasady przeprowadzania prób dzielności dla poszczególnych ras koni. Gonitwy jako próby dzielności dla czystej krwi arabskiej i pełnej krwi angielskiej oraz koni półkrwi. | 1 |
T-A-13 | Dyscypliny jeździeckie w ocenie wartości użytkowej poszczególnych ras koni. | 2 |
T-A-14 | Organizacja i funkcjonowanie fermy zarodowej drobiu. | 1 |
T-A-15 | Rody, linie w obrębie czterech podstawowych gatunków drobiu. Zasady wyboru rodziców do stadek selekcyjnych. | 2 |
T-A-16 | Terminy i cechy brane pod uwgę w trakcie kontroli stada podstawowego. | 1 |
T-A-17 | Rodzaje lęgów prowadzonych na fermie zarodowej. Znakowanie piskląt i drobiu dorosłego. | 1 |
T-A-18 | Schemety reprodukcji jedno i dwustopniowej (podwójnej i potrójnej). | 2 |
T-A-19 | Praca stacji testowej- analiza stad reprodukcyjnych (analiza wyników podstawowych parametrów uzytkowosci), rodzaje programów testu. Testy polowe. | 1 |
T-A-20 | Para stacji testowej- analiza stad reprodukcyjnych (analiza wyników podstawowych parametrów uzytkowosci), rodzaje programów testu. Testy polowe. | 3 |
30 | ||
wykłady | ||
T-W-1 | Podstawowe składowe programów hodowlanych. | 2 |
T-W-2 | Indeksy selekcyjne w hodowli bydła mlecznego. Udział poszczególnych grup cech (produkcyjne, eksterierowe i funkcjonalne) w syntetycznych indeksach selekcyjnych w 9 krajach europejskich, a także Australii, Japonii, USA i Kanadzie. | 2 |
T-W-3 | Udział cech produkcyjnych (białko, tłuszcz, kg mleka) w syntetycznych indeksach selekcyjnych wybranych krajów. | 2 |
T-W-4 | Ocena wartości hodowlanej buhajów ras PHF odmiany czarno-białej i czerwono-białej. | 1 |
T-W-5 | Krajowe programy hodowlane dla bydła wybranych ras mlecznych i mięsnych . | 1 |
T-W-6 | Aktualne kierunki pracy hodowlanej stad zarodowych trzody chlewnej w kraju (cele hodowlane, szacowanie wartości użytkowej i hodowlanej trzody chlewnej, indeksy selekcyjne) | 3 |
T-W-7 | Najnowsze modele hodowlane stosowane w Polsce i innych krajach UE oraz świata (wielocechowe modele BLUP w programach hodowlach, przykłady modeli hodowlanych stosowanych w Norwegiii, Danii, Czechach, Kanada). | 2 |
T-W-8 | Ochrona zasobów genetycznych trzody chlewnej. Wykorzystanie świń w medycynie i farmacji. | 2 |
T-W-9 | Współczesne trendy w hodowli koni w Polsce i na świecie. Organizacja hodowli koni w Polsce. Polski Związek Hodowców Koni – rola, cele i zadania. | 2 |
T-W-10 | Metody hodowli koni. Selekcja i dobór hodowlany. | 1 |
T-W-11 | Inbred i spokrewnienie, wady i zalety kojarzenia krewniaczego. Dziedziczenie niektórych cech. | 1 |
T-W-12 | Polimorfizm genetyczny białek krwi koni, dystans genetyczny. Markery genetyczne cech użytkowych koni. | 1 |
T-W-13 | Ocena wartości hodowlanej i użytkowej. Rola treningu w ocenie wartości użytkowej koni. | 2 |
T-W-14 | Rodzaje ferm hodowlanych drobiu. Zasady pracy hodowlanej na fermie zarodowej. | 2 |
T-W-15 | Kierunki genetycznego doskonalenia drobiu. Selekcja rodu. Ocena genotypu (na przykładzie kur) na podstawie cech ilościowych. | 1 |
T-W-16 | Programy hodowlane stosowane u drobiu (elementy w nich uwzględniane). | 2 |
T-W-17 | Rola ferm reprodukcyjnych drobiu: prarodzicielskich i rodzicielskich. | 1 |
T-W-18 | Nadzór nad hodowlą w kraju. Znaczenie stacji testowych. | 1 |
T-W-19 | Stada zachowawcze i rezerwy genetycznej drobiu | 1 |
30 |
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
KOD | Forma aktywności | Godziny |
---|---|---|
ćwiczenia audytoryjne | ||
A-A-1 | uczestnictwo w zajęciach | 30 |
A-A-2 | przygotowanie do zaliczenia | 20 |
A-A-3 | czytanie literatury przedmiotu | 30 |
A-A-4 | Konsultacje | 6 |
A-A-5 | Pisemne zaliczenie ćwiczeń | 4 |
90 | ||
wykłady | ||
A-W-1 | uczestnictwo w zajęciach | 30 |
A-W-2 | przygotowanie do zaliczenia | 45 |
A-W-3 | czytanie literatury | 35 |
A-W-4 | Konsultacje | 8 |
A-W-5 | Pisemne zaliczenie tematyki wykładów | 2 |
120 |
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
---|---|
M-1 | wykład informacyjny w oparciu o prezentację multimedialną |
M-2 | wykład konwersatoryjny |
M-3 | praca w grupach |
Sposoby oceny
KOD | Sposób oceny |
---|---|
S-1 | Ocena podsumowująca: egzamin w formie pisemnej z przeprowadzonych wykładów |
S-2 | Ocena formująca: ocena z wykonanych zadań po zakończeniu cyklu ćwiczeń |
Zamierzone efekty uczenia się - wiedza
Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
ZO_2A_PPR-D3_W01 Student potrafi wymienić podstawowe składowe programów hodowlanych. Zna udział poszczególnych grup cech (produkcyjne, eksterierowe i funkcjonalne) w syntetycznych indeksach selekcyjnych w Polsce i innych krajach. Objaśnia programy hodowlane dla wybranych ras bydła mlecznego i mięsnego. | ZO_2A_W06, ZO_2A_W01 | — | — | C-1 | T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5 | M-1, M-2 | S-1 |
ZO_2A_PPR-D3_W02 Student potrafi opisać aktualne kierunki oraz najnowsze trendy pracy hodowlanej stosowane w stadach świń w Polsce i innych krajach. | ZO_2A_W06, ZO_2A_W01 | — | — | C-1 | T-W-6, T-W-7, T-W-8 | M-1, M-2 | S-1 |
ZO_2A_PPR-D3_W03 student wymienia i opisuje aktualne metody hodowli koni, zasady prowadzenia selekcji i właściwego doboru hodowlanego. | ZO_2A_W06, ZO_2A_W01 | — | — | C-1 | T-W-9, T-W-10, T-W-11, T-W-12, T-W-13 | M-1, M-2, M-3 | S-1, S-2 |
ZO_2A_PPR-D3_W04 Zna rodzaje ferm hodowlanych i zasady pracy hodowlanej w nich prowadzonej. Opisuje metody genetycznego doskonalenia drobiu. Objaśnia programy hodowlane i wskazuje na mozliwości ich wykorzystania. Ma wiedzę z zakresu utrzymania stad zachowawczych i rezerwy genetycznej i zna zasady ich funkcjonowania. | ZO_2A_W06, ZO_2A_W01 | — | — | C-1 | T-W-14, T-W-15, T-W-16, T-W-17, T-W-18, T-W-19 | M-1, M-2 | S-1 |
Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności
Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
ZO_2A_PPR-D3_U01 Student potrafi definiować cel hodowlany, wyznaczony przez hodowców dla populacji krów mlecznych w Polsce i innych krajach. Zna podstawowe czynniki determinujące strukturę programów hodowlanych. Potrafi scharakteryzować systemy oceny wartości hodowlanej w kraju, Holandii, Kanadzie w opraciu o wybrane kryteria użytkowości mlecznej. Umiejętność interpretacji list rankingowych indeksów selekcyjnych w katalogach buhajów. Potrafi wymienić i opisać cechy funkcjonalne. | ZO_2A_U01, ZO_2A_U11 | — | — | C-1 | T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7 | M-1, M-3 | S-2 |
ZO_2A_PPR-D3_U02 Student potrafi oszacowć indeksy selekcyjne i opracować plan remotu loszek i knurków w stadach zarodowych. | ZO_2A_U01, ZO_2A_U11 | — | — | C-1 | T-A-6, T-A-7, T-A-8, T-A-9 | M-3 | S-2 |
ZO_2A_PPR-D3_U03 student ma umiejętność oszacowania wartości użytkowej i hodowlanej koni różnych ras i typów | ZO_2A_U01, ZO_2A_U11 | — | — | C-1 | T-W-9, T-W-10, T-W-11, T-W-12, T-W-13 | M-1, M-2, M-3 | S-1, S-2 |
ZO_2A_PPR-D3_U04 Potrafi zaprojektować selekcje rodu na fermie zarodowej. Opracowuje zasady reprodukcji jedno i dwustopniowej. Planuje lęgi indywidualne na fermie zarodowej. | ZO_2A_U01, ZO_2A_U11, ZO_2A_U15 | — | — | C-1 | T-A-15, T-A-16, T-A-17, T-A-18 | M-1, M-3 | S-2 |
Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne
Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
ZO_2A_PPR-D3_K01 Student przejawia aktywny udział w pracy grupowej jako członek i jako lider. | ZO_2A_K01 | — | — | C-1 | T-W-2, T-A-7, T-A-8, T-A-9 | M-3 | S-2 |
Kryterium oceny - wiedza
Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
ZO_2A_PPR-D3_W01 Student potrafi wymienić podstawowe składowe programów hodowlanych. Zna udział poszczególnych grup cech (produkcyjne, eksterierowe i funkcjonalne) w syntetycznych indeksach selekcyjnych w Polsce i innych krajach. Objaśnia programy hodowlane dla wybranych ras bydła mlecznego i mięsnego. | 2,0 | Student nie potrafi wymienić podstawowych składowych programów hodowlanych. Nie zna udziału poszczególnych grup cech (produkcyjne, eksterierowe i funkcjonalne) w indeksach selekcyjncyh w Polsce i innych krajach. |
3,0 | Student potrafi wymienić podstawowe składowe programów hodowlanych w stopniu dostatecznym . Potrafi wymienić grupy cech (produkcyjne, eksterierowe i funkcjonalne) w indeksie selekcyjnym w Polsce (PF). | |
3,5 | Student potrafi wymienić podstawowe części składowe programów hodowlanych w stopniu dostatecznym . Potrafi opisać w stopniu dostatecznym poszczególne grupy cech (produkcyjne, eksterierowe i funkcjonalne) w indeksach selekcyjncyh w Polsce. | |
4,0 | Student potrafi wymienić podstawowe części składowe programów hodowlanych w stopniu dobrym . Potrafi opisać w stopniu dobrym poszczególne grupy cech (produkcyjne, eksterierowe i funkcjonalne) w indeksach selekcyjncyh w Polsce i za granicą. | |
4,5 | Student potrafi wymienić podstawowe części składowe programów hodowlanych w stopniu dobrym . Potrafi opisać w stopniu dobrym poszczególne grupy cech (produkcyjne, eksterierowe i funkcjonalne) w indeksach selekcyjncyh w Polsce i za granicą. | |
5,0 | Potrafi scharakteryzować w stopniu bardzo dobrym poszczególne grupy cech (produkcyjne, eksterierowe i funkcjonalne) w indeksach selekcyjncyh w Polsce i za granicą. | |
ZO_2A_PPR-D3_W02 Student potrafi opisać aktualne kierunki oraz najnowsze trendy pracy hodowlanej stosowane w stadach świń w Polsce i innych krajach. | 2,0 | Student nie potrafi opisać aktualnych kierunków i trendów pracy hodowlanej w stadach świń |
3,0 | Student potrafi opisać tylko niektóre kierunki pracy hodowlanej w stadach świń | |
3,5 | Student potrafi opisać tylko niektóre kierunki i trendy pracy hodowlanej w stadach świń | |
4,0 | Student potrafi opisać kierunki i trendy pracy hodowlanej w stadach świń w stopniu dobrym, nie wszystkie logicznie tłumaczy | |
4,5 | Student potrafi opisać kierunki i trendy pracy hodowlanej w stadach świń w stopniu dobrym, wszystkie logicznie tłumaczy | |
5,0 | Student potrafi opisać kierunki i trendy pracy hodowlanej w stadach świń w stopniu bardzo dobrym, wszystkie logicznie tłumaczy | |
ZO_2A_PPR-D3_W03 student wymienia i opisuje aktualne metody hodowli koni, zasady prowadzenia selekcji i właściwego doboru hodowlanego. | 2,0 | |
3,0 | student posiada umiarkowaną wiedzę na temat metod hodowlanych, kryteriów selekcji i doboru hodowlanego stosowanego w hodowli koni | |
3,5 | ||
4,0 | ||
4,5 | ||
5,0 | ||
ZO_2A_PPR-D3_W04 Zna rodzaje ferm hodowlanych i zasady pracy hodowlanej w nich prowadzonej. Opisuje metody genetycznego doskonalenia drobiu. Objaśnia programy hodowlane i wskazuje na mozliwości ich wykorzystania. Ma wiedzę z zakresu utrzymania stad zachowawczych i rezerwy genetycznej i zna zasady ich funkcjonowania. | 2,0 | Nie ma żadnej wiedzy o prowadzeniu ferm hodowlanych, nie wie co to jest praca hodowlana i w jakim celu się ją prowadzi. Nie ma wiadomości z zakresu utrzymania stad zachowawczych i rezerwy genetycznej i nie zna zasad ich funkcjonowania. |
3,0 | Zna niektóre rodzaje ferm hodowlanych ale nie potrafi podać zasad pracy hodowlanej w nich prowadzonej. Wymienia metody genetycznego doskonalenia drobiu ale ma duże problemy z ich charakterystyką. Zna programy hodowlane ale nie umie wskazać możliwości ich wykorzystania. Ma ogólną wiedzę z zakresu utrzymania stad zachowawczych i rezerwy genetycznej. | |
3,5 | Zna niektóre rodzaje ferm hodowlanych i ogólne zasady pracy hodowlanej w nich prowadzonej. Wymienia metody genetycznego doskonalenia drobiu ale ma problemy z ich charakterystyką. Zna programy hodowlane i wskazuje na mozliwości ich wykorzystania. Ma ogólną wiedzę z zakresu utrzymania stad zachowawczych i rezerwy genetycznej i zna zasady ich funkcjonowania. | |
4,0 | Zna rodzaje ferm hodowlanych i ogóllne zasady pracy hodowlanej w nich prowadzonej. Opisuje metody genetycznego doskonalenia drobiu. Objaśnia programy hodowlane i wskazuje na możliwości ich wykorzystania. Ma wiedzę z zakresu utrzymania stad zachowawczych i rezerwy genetycznej i zna zasady ich funkcjonowania. | |
4,5 | Zna rodzaje ferm hodowlanych i zasady pracy hodowlanej w nich prowadzonej. Opisuje metody genetycznego doskonalenia drobiu. Objaśnia programy hodowlane i wskazuje na możliwości ich wykorzystania. Ma wiedzę z zakresu utrzymania stad zachowawczych i rezerwy genetycznej i zna zasady ich funkcjonowania. | |
5,0 | Zna wszystkie rodzaje ferm hodowlanych i szczegółowo potrafi opisać zasady pracy hodowlanej w nich prowadzonej. W logiczny sposób i ze zrozumieniem opisuje metody genetycznego doskonalenia drobiu. Wyczerpująco objaśnia programy hodowlane i bezbłędnie wskazuje na możliwości ich wykorzystania. Ma obszerną wiedzę z zakresu utrzymania stad zachowawczych i rezerwy genetycznej i zna zasady ich funkcjonowania. |
Kryterium oceny - umiejętności
Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
ZO_2A_PPR-D3_U01 Student potrafi definiować cel hodowlany, wyznaczony przez hodowców dla populacji krów mlecznych w Polsce i innych krajach. Zna podstawowe czynniki determinujące strukturę programów hodowlanych. Potrafi scharakteryzować systemy oceny wartości hodowlanej w kraju, Holandii, Kanadzie w opraciu o wybrane kryteria użytkowości mlecznej. Umiejętność interpretacji list rankingowych indeksów selekcyjnych w katalogach buhajów. Potrafi wymienić i opisać cechy funkcjonalne. | 2,0 | |
3,0 | Student potrafi zinterpretować wartość indeksu selekcyjnych w Polsce oraz w Holandii. Potrafi wymienić cechy funkcjonalne stosowane w idenksach ale nie potrafi ich opisać. Dostateczna umiejętność interpretacji list rankingowych indeksów selekcyjnych w katalogach buhajów. | |
3,5 | ||
4,0 | ||
4,5 | ||
5,0 | ||
ZO_2A_PPR-D3_U02 Student potrafi oszacowć indeksy selekcyjne i opracować plan remotu loszek i knurków w stadach zarodowych. | 2,0 | Student nie potrafi oszacować wartości indeksów selekcyjnych i opracować planu remontu |
3,0 | Student potrafi oszacować wartości indeksów selekcyjnych, nie potrafi ich zinterpretować | |
3,5 | Student potrafi oszacować wartości indeksów selekcyjnych, potrafi je częściowo zinterpretować | |
4,0 | Student potrafi oszacować wartości indeksów selekcyjnych, potrafi je częściowo zinterpretować i opracować plan remonu | |
4,5 | Student potrafi oszacować wartości indeksów selekcyjnych, potrafi je zinterpretować i opracować plan remonu | |
5,0 | Student potrafi oszacować wartości indeksów selekcyjnych i opracować plan remonu, prawidłowo zinterpretować i ocenić | |
ZO_2A_PPR-D3_U03 student ma umiejętność oszacowania wartości użytkowej i hodowlanej koni różnych ras i typów | 2,0 | |
3,0 | student wykazuje umiarkowaną wiedzę z zakresu stosowanych metod hodowlanych, kryteriów selekcji oraz doboru w hodowli koni | |
3,5 | ||
4,0 | ||
4,5 | ||
5,0 | ||
ZO_2A_PPR-D3_U04 Potrafi zaprojektować selekcje rodu na fermie zarodowej. Opracowuje zasady reprodukcji jedno i dwustopniowej. Planuje lęgi indywidualne na fermie zarodowej. | 2,0 | |
3,0 | Potrafi z pomocą wykładowcy zaprojektować selekcję rodu na fermie zarodowej. Opracowuje zasady reprodukcji jedno i dwustopniowej, korzystając z notatek które prowadził podczas zajęć. Planuje lęgi indywidualne na fermie zarodowej korzystając z pomocy nauczyciela. | |
3,5 | ||
4,0 | ||
4,5 | ||
5,0 |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
ZO_2A_PPR-D3_K01 Student przejawia aktywny udział w pracy grupowej jako członek i jako lider. | 2,0 | Student nie przejawia aktywności w grupie jako członek |
3,0 | Student przejawia niepełną aktywność w grupie jako członek | |
3,5 | Student przejawia aktywność w grupie jako członek | |
4,0 | Student przejawia aktywność w grupie jako członek i podejmuje aktywność jako lider | |
4,5 | Student przejawia aktywność w grupie jako lider | |
5,0 | Student przejawia aktywność w grupie jako lider i jest kreatywny |
Literatura podstawowa
- praca zb. Pod red. Prof. dr hab. Ewy Potemkowskiej, Technologia przemysłowej produkcji drobiarskiej, PWRiL, Warszawa, 1983
- praca zbiorowa pod redakcją Ewy Świerczewskiej, Hodowla i użytkowanie drobu, SGGW, Warszawa, 1993
- Faruga A., Jankowski J., Indyki-hodowla i użytkowanie, PWRiL, Warszawa, 1996
- pod red. Czarnecki R., Hodowla i technologia produkcji trzody chlewnej, AR, Szczecin, 2002
- Strabel T., Programy hodowlane, AR, Poznań, 2008
- Kulisiewicz Z., Wierzbicki H., Zwolińska- Bartczak I., Żuk B., Metody hodowlane przewodnik do ćwiczeń., Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław, 2009
Literatura dodatkowa
- Kamiński S., Selekcja genomowa-nowe wyzwanie dla genetyki i hodowli bydła mlecznego., Polskie Towarzystwo Zootechniczne, Warszawa, 2009, Przegląd Hodowlany 6