Wydział Ekonomiczny - Ekonomia (N2)
specjalność: Gospodarka turystyczna
Sylabus przedmiotu Wnioskowanie statystyczne:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Ekonomia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia niestacjonarne | Poziom | drugiego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | magister | ||
| Obszary studiów | charakterystyki PRK | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Wnioskowanie statystyczne | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Zastosowań Matematyki w Ekonomii | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Agnieszka Sompolska-Rzechuła <Agnieszka.Sompolska-Rzechula@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Aneta Becker <aneta.becker@zut.edu.pl>, Katarzyna Wawrzyniak <Katarzyna.Wawrzyniak@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 4,0 | ECTS (formy) | 4,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Wymagania w zakresie wiedzy: student posiada wiadomości z zakresu podstaw analizy matematycznej, statystyki opisowej i elementów rachunku prawdopodobieństwa oraz ogólną wiedzę ekonomiczną. |
| W-2 | Wymagania w zakresie umiejetości: student potrafi wykonywać operacje matematyczne, obliczać i interpretoawać miary poznane w ramach Statystyki opisowej, posługiwać się arkuszem kalkulacyjnym Excel oraz wybranymi pakietami statystycznymi (Statgraphics i Statistica). |
| W-3 | Wymagania w zakresie kompetencji: student potrafi pracować w grupie, samodzielnie opracowywać informacje na wskazany temat oraz formułować wnioski. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Wykształcenie wiedzy i umiejętności z zakresu projektowania i przeprowadzania badania statystycznego zgodnie ze wymaganiami wnioskowania statystycznego. |
| C-2 | Wykształcenie umiejętności praktycznego jej stosowania w rozwiązywaniu konkretnych zadań i problemów |
| C-3 | Wskazanie możliwości zastosowania metod wnioskowania statystycznego w praktycznych badaniach społeczno-ekonomicznych i badaniach sondażowych |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Zmienne losowe i ich rozkłady teoretyczne: rozkłady jednowymiarowej zmiennej losowej skokowej (jednopunktowy, dwupunktowy, dwumianowy Bernoulliego, Poissona, hipergeometryczny), rozkłady jednowymiarowej zmiennej losowej ciągłej (jednostajny, normalny). Parametry rozkładu i dystrybuanta. | 4 |
| T-L-2 | Pojęcie i własności estymatorów, estymacja punktowa podstawowych parametrów populacji generalnej, estymacja przedziałowa: przedziały ufności dla średniej, wariancji i odchylenia standardowego oraz wskaźnika struktury w populacji, zagadnienie minimalnej liczebności próby | 4 |
| T-L-3 | Hipotezy, błędy I i II rodzaju, testy istotności w zakresie analizy struktury populacji generalnej | 4 |
| T-L-4 | Test zgodności , test Kołmogorowa, test niezależności, test liczby serii do weryfikacji losowości próby | 4 |
| T-L-5 | Test dla współczynnika korelacji liniowej, test dla współczynnika korelacji wielorakiej, test dla współczynnika regresji liniowej | 4 |
| 20 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Elementy rachunku prawdopodobieństwa | 2 |
| T-W-2 | Estymacja: pojęcie i własności estymatorów, estymacja punktowa podstawowych parametrów populacji generalnej, estymacja przedziałowa | 2 |
| T-W-3 | Weryfikacja hipotez statystycznych: hipotezy, błędy I i II rodzaju, testy istotności w zakresie analizy struktury populacji generalnej. | 2 |
| T-W-4 | Nieparametryczne testy istotności | 2 |
| T-W-5 | Populacja dwóch i wielu zmiennych | 2 |
| 10 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | Przygotowanie do ćwiczeń laboratoryjnych | 8 |
| A-L-2 | Czytanie wskaznaj literatury | 4 |
| A-L-3 | Wykonanie prac domowych | 5 |
| A-L-4 | Przygotowanie do kolokwium | 6 |
| A-L-5 | Opracowanie wzorów | 5 |
| A-L-6 | Uczestnictwo w laboratoriach | 20 |
| A-L-7 | Kolokwium zaliczeniowe | 2 |
| 50 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Przygotowanie do egzaminu | 14 |
| A-W-2 | Opracowanie wzorów | 12 |
| A-W-3 | Czytanie literatury | 9 |
| A-W-4 | Uczestnictwo w wykładach | 10 |
| A-W-5 | Uczestnictwo w egzaminie | 2 |
| A-W-6 | Udział w konsultacjach | 2 |
| 49 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład w postaci prezentacji multimedialnej wraz z przykładami i pytaniami kontrolnymi. |
| M-2 | Ćwiczenia laboratoryjne polegają na rozwiązywaniu, indywidualnie lub w grupach, zadań z zakresu zgodnego z treścią wykładów, przy wykorzystaniu do obliczeń arkusza kalkulacyjnego EXCEL i programów komputerowych:Statgraphics i Statistica. |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena podsumowująca: Egzamin z wykładu w formie testu jednokrotnego wyboru z pytaniami, sprawdzającymi wiedzę, zarówno z teorii jak i zastosowań, umiejętności formułowania wniosków, logicznego myślenia oraz nabytą intuicję statystyczną. |
| S-2 | Ocena formująca: Sprawdziany na początku zajęć, motywujęce studentów do przygotowania na kolejne ćwiczenia laboratoryjne |
| S-3 | Ocena formująca: Kolokwium polegające na samodzielnym rozwiązaniu zadań problemowych ze statystyki z wykorzystaniem do obliczeń arkusza kalkulacyjnego EXCEL i programów komputerowych: Statgraphics i Statistica. |
| S-4 | Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych na podstawie oceny z kolokwium oraz sprawdzianów, sprawdzających umiejętność stosowania w praktyce nabytej wiedzy oraz wykorzystania narzędzia jakim jest program statistica. |
Zamierzone efekty uczenia się - wiedza
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| E_2A_B1_W01 zna zagadnienia rachunku prawdopodobieństwa: definicje prawdopodobieństwa, zmiennej losowej, dystrybuanty, jej własności oraz rozkłady teoretyczne charakeryzujące zmienną losową skokową i ciągłą | E_2A_W06 | — | C-1, C-2 | T-W-1, T-L-1 | M-2 | S-2, S-4, S-3 |
| E_2A_B1_W02 zna wybrane metody wnioskowania statystycznego: przedziały ufności, testy istotności: parametryczne i nieparametryczne | E_2A_W01, E_2A_W06 | — | C-3, C-1 | T-W-4, T-W-5, T-W-2, T-W-3, T-L-2, T-L-3, T-L-5, T-L-4 | M-2 | S-2, S-3 |
| E_2A_B1_W03 zna popularne pakiety statystyczne i wie jak wykorzystać posiadaną wiedzę statystyczną do rozwiązywania zadań o problematyce społeczno-ekonomicznej | E_2A_W06 | — | C-3, C-1, C-2 | T-L-1, T-L-3, T-L-5, T-L-4 | M-2 | S-2, S-4, S-3 |
Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| E_2A_B1_U01 potrafi charakteryzować zmienną losową skokową, za pomocą rozkładu prawdopodobieństwa, dystrybuanty i podstawowych parametrów oraz zmienną losową ciągłą, za pomocą funkcji gęstości, dystrybuanty i podstawowych parametrów | E_2A_U02, E_2A_U16 | — | C-1, C-2 | T-W-1, T-W-2, T-L-1, T-L-2 | M-1, M-2 | S-2, S-4, S-1, S-3 |
| E_2A_B1_U02 potrafi wyznaczyć przedziały ufności dla podstawowych parametrów rozkładu oraz je zinterpretować, dbale formułować hipotezy statystyczne, dobrać odpowiednie metody do weryfikacji hipotez, sprawdzić własciwe załozenia niezbędne do wnioskowania, przeprowadzic poprawną weryfikację oraz dokonać interpretacji otrzymanych wyników | E_2A_U02, E_2A_U04, E_2A_U09, E_2A_U11, E_2A_U12, E_2A_U16 | — | C-3, C-1, C-2 | T-W-4, T-W-5, T-W-2, T-W-3, T-L-2, T-L-3, T-L-5, T-L-4 | M-1, M-2 | S-2, S-4, S-1, S-3 |
Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty uczenia się | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| E_2A_B1_K01 Student opanował zasady pracy indywidualnej oraz zespołowej | E_2A_K02, E_2A_K01, E_2A_K05 | — | C-3, C-1, C-2 | T-W-1, T-W-4, T-W-5, T-W-2, T-W-3, T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-5, T-L-4 | M-1, M-2 | S-2, S-4, S-1, S-3 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| E_2A_B1_W01 zna zagadnienia rachunku prawdopodobieństwa: definicje prawdopodobieństwa, zmiennej losowej, dystrybuanty, jej własności oraz rozkłady teoretyczne charakeryzujące zmienną losową skokową i ciągłą | 2,0 | nie zna zagadnień rachunku prawdopodobieństwa |
| 3,0 | zna niektóre z zagadnień rachunku prawdopodobieństwa, wie (przy pomocy nauczyciela) jak określić i scharakteryzować zmienną losową i ciągłą, zna nieliczne rozkłady teoretyczne charakteryzujące zmienną losową skokową i ciągłą | |
| 3,5 | zna większość z zagadnień rachunku prawdopodobieństwa, wie jak określić zmienną losową i ciągłą oraz zna nieliczne przykłady wykorzystania zmiennych losowych w badaniach społeczno-gospodarczych i większość rozkładów teoretycznych charakteryzujących zmienną losową skokową i ciągłą | |
| 4,0 | potrafi samodzielnie scharakteryzować zmienne losowe, zna dobrze rozkłady teoretyczne charakteryzujące zmienną losową skokową i ciągłą | |
| 4,5 | potrafi samodzielnie scharakteryzować zmienne losowe wraz z prezentacjami graficznymi, potrafi samodzielnie wykorzystać rozkłady teoretyczne charakteryzujące zmienną losową skokową i ciągłą w badaniu zjawisk społeczno-gospodarczych | |
| 5,0 | potrafi bardzo dobrze scharakteryzować zmienne losowe skokowe i ciągłe i dokonać prezentacji graficznych oraz bezbłędnie wykorzystać rozkłady teoretyczne charakteryzujące zmienną losową skokową i ciągłą w badaniu zjawisk społeczno-gospodarczych | |
| E_2A_B1_W02 zna wybrane metody wnioskowania statystycznego: przedziały ufności, testy istotności: parametryczne i nieparametryczne | 2,0 | nie zna metod wnioskowania statystycznego, zasad ich stosowania, nie potrafi interpretować otrzymanych wyników |
| 3,0 | zna nieliczne metody wnioskowania statystycznego, wie, przy pomocy nauczyciela, jak dobrać odpowiednie metody wnioskowania statystycznego w badaniu zjawisk społeczno-gospodarczych oraz potrafi dostatecznie interpretować otrzymane wyniki | |
| 3,5 | zna większość metod wnioskowania statystycznego, wie, przy pomocy nauczyciela, jak dobrać odpowiednie metody wnioskowania statystycznego w badaniu zjawisk społeczno-gospodarczych oraz potrafi dostatecznie interpretować otrzymane wyniki | |
| 4,0 | zna większość metod wnioskowania statystycznego, wie jak dobrać odpowiednie metody wnioskowania statystycznego w badaniu zjawisk społeczno-gospodarczych oraz potrafi dobrze interpretować otrzymane wyniki | |
| 4,5 | zna metody wnioskowania statystycznego, wie jak dobrać odpowiednie metody wnioskowania statystycznego w badaniu zjawisk społeczno-gospodarczych oraz potrafi dobrze interpretować otrzymane wyniki | |
| 5,0 | zna bardzo dobrze metody wnioskowania statystycznego, samodzielnie wie jak dobrać odpowiednie metody wnioskowania statystycznego w badaniu zjawisk społeczno-gospodarczych oraz potrafi bezbłędnie interpretować otrzymane wyniki | |
| E_2A_B1_W03 zna popularne pakiety statystyczne i wie jak wykorzystać posiadaną wiedzę statystyczną do rozwiązywania zadań o problematyce społeczno-ekonomicznej | 2,0 | nie zna pakietów statystycznych i nie wie w jaki sposób wykorzystać posiadaną wiedzę statystyczną do rozwiązywania zadań o problematyce społeczno-ekonomicznej |
| 3,0 | poprawnie zna kilka modułów poznanych pakietów statystycznych i wie (z pomocą prowadzącego zajęcia) w jaki sposób wykorzystać posiadaną wiedzę statystyczną do rozwiązywania zadań o problematyce społeczno-ekonomicznej | |
| 3,5 | zna wszystkie moduły poznanych pakietów statystycznych i wie (z pomocą prowadzącego zajęcia) w jaki sposób wykorzystać posiadaną wiedzę statystyczną do rozwiązywania (wskazanych przez prowadzącego zajęcia) zadań o problematyce społeczno-ekonomicznej | |
| 4,0 | zna wszystkie moduły poznanych pakietów statystycznych i wie w jaki sposób wykorzystać posiadaną wiedzę statystyczną do rozwiązywania (wskazanych przez prowadzącego zajęcia) zadań o problematyce społeczno-ekonomicznej | |
| 4,5 | zna wszystkie moduły poznanych pakietów statystycznych i wie w jaki sposób wykorzystać posiadaną wiedzę statystyczną do rozwiązywania samodzielnie zaproponowanych zadań o problematyce społeczno-ekonomicznej | |
| 5,0 | potrafi samodzielnie zaproponować zastosowanie odpowiednich narzędzi statystycznych, umie ocenić ich przydatność do badania prawidłowości w zakresie struktury, współzależności i dynamiki zjawisk społeczno-gospodarczych, zjawisk społeczno-gospodarczych, wie jak posługiwać się wszystkimi modułami poznanych pakietów statystycznych |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| E_2A_B1_U01 potrafi charakteryzować zmienną losową skokową, za pomocą rozkładu prawdopodobieństwa, dystrybuanty i podstawowych parametrów oraz zmienną losową ciągłą, za pomocą funkcji gęstości, dystrybuanty i podstawowych parametrów | 2,0 | nie potrafi charakteryzować zmiennej losowej skokowej, za pomocą rozkładu prawdopodobieństwa, dystrybuanty i podstawowych parametrów oraz zmienną losową ciągłą, za pomocą funkcji gęstości, dystrybuanty i podstawowych parametrów oraz nie potrafi stosować teoretycznych rozkładów prawdopodobieństwa |
| 3,0 | potrafi częściowo, przy pomocy nauczyciela, scharakteryzować zmienną losową skokową i ciągłą i stosować niektóre teoretycznych rozkładów prawdopodobieństwa | |
| 3,5 | potrafi częściowo, przy pomocy nauczyciela, scharakteryzować zmienną losową skokową i ciągłą i próbuje samodzielnie stosować niektóre teoretyczne rozkłady prawdopodobieństwa | |
| 4,0 | student potrafi, przy pomocy nauczyciela, scharakteryzować zmienną losową skokową i ciągłą i samodzielnie stosować niektóre teoretyczne rozkłady prawdopodobieństwa | |
| 4,5 | student potrafi scharakteryzować zmienną losową skokową i ciągłą i samodzielnie stosować niektóre teoretyczne rozkłady prawdopodobieństwa | |
| 5,0 | student bezbłędnie scharakteryzować zmienną losową skokową i ciągłą samodzielnie stosować teoretyczne rozkłady prawdopodobieństwa | |
| E_2A_B1_U02 potrafi wyznaczyć przedziały ufności dla podstawowych parametrów rozkładu oraz je zinterpretować, dbale formułować hipotezy statystyczne, dobrać odpowiednie metody do weryfikacji hipotez, sprawdzić własciwe załozenia niezbędne do wnioskowania, przeprowadzic poprawną weryfikację oraz dokonać interpretacji otrzymanych wyników | 2,0 | nie potrafi wyznaczać przedziałów ufności dla podstawowych parametrów rozkładu oraz ich zinterpretować, formułować hipotez statystycznych, dobrać odpowiednich metod do weryfikacji hipotez, sprawdzić właściwe założenia niezbędne do wnioskowania, przeprowadzić poprawną weryfikację oraz dokonać interpretacji otrzymanych wyników |
| 3,0 | potrafi wyznaczać przedziały ufności dla niektórych parametrów rozkładu oraz je zinterpretować, przy pomocy nauczyciela, formułować niektóre hipotezy statystyczne, dobrać odpowiednie metody do weryfikacji hipotez, sprawdzić niektóre założenia niezbędne do wnioskowania oraz przeprowadzić weryfikację nielicznych hipotez i dokonać częściowej interpretacji otrzymanych wyników | |
| 3,5 | potrafi wyznaczać przedziały ufności dla niektórych parametrów rozkładu oraz je zinterpretować, formułować niektóre hipotezy statystyczne, dobrać odpowiednie metody do weryfikacji hipotez, sprawdzić niektóre założenia niezbędne do wnioskowania oraz przeprowadzić weryfikację nielicznych hipotez i dokonać częściowej interpretacji otrzymanych wyników | |
| 4,0 | potrafi wyznaczać przedziały ufności dla większości parametrów rozkładu oraz je poprawnie interpretować, formułować większość hipotez statystycznych, dobrać odpowiednie metody do weryfikacji hipotez, sprawdzić większość założeń niezbędnych do wnioskowania oraz przeprowadzić weryfikację większości hipotez i dokonać interpretacji otrzymanych wyników | |
| 4,5 | potrafi wyznaczać przedziały ufności dla parametrów rozkładu oraz je poprawnie interpretować, formułować hipotezy statystyczne, dobrać odpowiednie metody do weryfikacji hipotez, sprawdzić założenia niezbędne do wnioskowania oraz przeprowadzić weryfikację większości hipotez i dokonać interpretacji otrzymanych wyników | |
| 5,0 | potrafi bezbłędnie wyznaczać przedziały ufności dla parametrów rozkładu oraz je poprawnie interpretować, formułować odpowiednie hipotezy statystyczne, dobrać metody do weryfikacji hipotez, sprawdzić wszystkie założenia niezbędne do wnioskowania oraz przeprowadzić weryfikację hipotez i dokonać bezbłędnej interpretacji otrzymanych wyników |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt uczenia się | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| E_2A_B1_K01 Student opanował zasady pracy indywidualnej oraz zespołowej | 2,0 | Student nie opanował zasad pracy indywidualnej oraz zespołowej |
| 3,0 | Student potrafi przeprowadzic samodzielnie indywidualne badanie statystyczne, a z pomoca nauczyciela zorganizowac prace w grupie | |
| 3,5 | Student potrafi przeprowadzic samodzielnie indywidualne badanie statystyczne i zorganizowac grupowa pracę | |
| 4,0 | Student opanował zasady pracy indywidualnej oraz zespołowej, potrafi samodzielnie zorganizować i przeprowadzić indywidualny lub grupowy projekt badawczy, z pomocą nauczyciela identyfikować metody i narzędzia potrzebne do rozwiazania zdefiniowanego problemu i dokonać wstępnej analizy uzyskanych wyników | |
| 4,5 | Student opanował zasady pracy indywidualnej oraz zespołowej, potrafi samodzielnie zorganizować i przeprowadzić indywidualny lub grupowy projekt badawczy, identyfikować metody i narzedzia potrzebne do rozwiazania zdefiniowanego problemu, a także dokonać wszechstronnej analizy uzyskanych wyników | |
| 5,0 | Student opanował zasady pracy indywidualnej oraz zespołowej, potrafi samodzielnie zorganizować i przeprowadzić indywidualny lub grupowy projekt badawczy, identyfikować metody i narzedzia potrzebne do rozwiazania zdefiniowanego problemu, dokonać wszechstronnej analizy uzyskanych wyników, wykorzystać wszystkie moduły poznanych pakietów statystycznych |
Literatura podstawowa
- Bąk I., Markowicz I., Mojsiewicz M., Wawrzyniak K., Statystyka matematyczna. Przykłady i zadania, CeDeWu, Warszawa, 2020
- Greń J., Statystyka matematyczna, modele i zadania, PWN, Warszawa, 1984
- Domański Cz., Testy statystyczne, PWE, Warszawa, 1990
- Sompolska-Rzechuła A., Statystyka z pakietem Statgraphics® 5.0, Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Szczecinie, Szczecin, 2007
- Bąk I., Markowicz I., Mojsiewicz M., Wawrzyniak K., Wzory i tablice. Metody statystyczne i ekonometryczne, CeDeWu, Warszawa, 2019, drugie
- Sobczyk Mieczysław, Statystyka, PWN, Warszawa, 2012
Literatura dodatkowa
- Krysicki W., Bartos J., Dyczka W., Królikowska K., Wasilewski M., Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna w zadaniach, cz. I: Rachunek prawdopodobieństwa, cz. II: Statystyka Matematyczna, PWN, Warszawa, 2012
- Luszniewicz A., Słaby T., Statystyka z pakietem komputerowym STATISTICA PL. Teoria i zastosowania, C. H. Beck, Warszawa, 2008
- Kassyk-Rokicka Helena, Statystyka, zbiór zadań, PWE, Warszawa, 2001
- Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S., Metody statystyczne, zadania i sprawdziany, Metody statystyczne, zadania i sprawdziany, Warszawa, 2002
- Chudzik H., Kiełczewska H., Mejza I., Statystyka matematyczna w przykładach i zadaniach, Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poananiu, Poznań, 2008