ZUT - Polska Rama Kwalifikacji / Rok 2019/2020 / Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej / Inżynieria chemiczna i procesowa (S2) / Inżynieria procesów przeróbki ropy naftowej i gazu / Sylabus przedmiotu

Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej - Inżynieria chemiczna i procesowa (S2)
specjalność: Inżynieria procesów przeróbki ropy naftowej i gazu

Sylabus przedmiotu Sieci gazowe, przesyłowe i rozdzielcze:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów	Inżynieria chemiczna i procesowa
Forma studiów	studia stacjonarne	Poziom	drugiego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta	magister inżynier
Obszary studiów	charakterystyki PRK, kompetencje inżynierskie PRK
Profil	ogólnoakademicki
Moduł	—
Przedmiot	Sieci gazowe, przesyłowe i rozdzielcze
Specjalność	Inżynieria procesów ekoenergetyki
Jednostka prowadząca	Katedra Inżynierii Chemicznej i Procesowej
Nauczyciel odpowiedzialny	Jolanta Szoplik <Jolanta.Szoplik@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane)	4,0	ECTS (formy)	4,0
Forma zaliczenia	zaliczenie	Język	polski
Blok obieralny	6	Grupa obieralna	2

Formy dydaktyczne

Forma dydaktyczna	KOD	Semestr	Godziny	ECTS	Waga	Zaliczenie
ćwiczenia audytoryjne	A	1	15	1,0	0,28	zaliczenie
projekty	P	1	15	1,0	0,32	zaliczenie
wykłady	W	1	30	2,0	0,40	zaliczenie

Wymagania wstępne

KOD	Wymaganie wstępne
W-1	Procesy dynamiczne
W-2	Podstawy termodynamiki płynów

Cele przedmiotu

KOD	Cel modułu/przedmiotu
C-1	Zapoznanie z krajowym system transportu i magazynowania gazu ziemnego
C-2	Zapoznanie z wybranymi przepisami regulującymi bezpieczny transport gazu siecią
C-3	Zapoznanie z procesami towarzyszącymi transportowi rurociągowemu
C-4	Zapoznanie z metodami obliczeniowymi parametrów eksploatacyjnych złożonych systemów sieciowych
C-5	Ukształtowanie umiejętności obliczania i doboru elementów wyposażenia sieci gazowej

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KOD	Treść programowa	Godziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1	Obliczanie wybranych właściwości fizycznych gazu ziemnego o jakości gazociągowej.	1
T-A-2	Obliczenia wytrzymałościowe stalowych gazociągów wysokiego ciśnienia.	1
T-A-3	Obliczanie średniego ciśnienia i temperatury gazu w gazociągu wysokiego ciśnienia. Obliczanie ciśnienia gazu w dowolnym punkcie gazociągu. Obliczanie temperatury tworzenia się hydratów w gazie.	2
T-A-4	Obliczanie spadku cisnienia gazu, średnicy lub długości gazociągu wysokiego ciśnienia.	2
T-A-5	Obliczanie zdolności przesyłowej, przepustowości oraz pojemności magazynowej gazociągu wysokiego ciśnienia.	2
T-A-6	Kolokwium I	1
T-A-7	Obliczanie spadku cisnienia w gazociągach średniego lub niskiego ciśnienia.	1
T-A-8	Obliczanie przykładowych fragmentów rozgałęzionych sieci gazociągów niskiego ciśnienia.	2
T-A-9	Obliczanie przykładowych fragmentów pierścieniowych sieci gazociągów niskiego cisnienia.	2
T-A-10	Kolokwium II	1
		15
projekty
T-P-1	Projekt stacji redukcyjnej wysokiego ciśnienia wejściowego. Obliczenia i dobór z katalogów producentów urządzeń oraz aparatury kontrolno-pomiarowej do stacji. Projekt tłoczni gazu. Obliczenia i dobór z katalogów producentów urządzeń oraz aparatury kontrolno-pomiarowej do tłoczni gazu.	15
		15
wykłady
T-W-1	Charakterystyka i właściwości gazu ziemnego rozprowadzanego siecią gazociągów. Podział paliw gazowych zgodnie z Polską Normą	2
T-W-2	Podział sieci gazowych według różnych kryteriów. Podstawowe definicje związane z transportem gazu siecią rurociągów.	2
T-W-3	Budowa sieci i przyłączy gazowych - regulacje prawne. Wybrane aspekty ustaw: Prawo Budowlane, Prawo Energetyczne, Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać sieci gazowe.	2
T-W-4	Materiały do budowy sieci i przyłączy gazowych. Charakterystyka wybranych gatunków stali oraz tworzyw sztucznych (PE lub PA). Wady i zalety stali oraz PE. Metody łączenia rurociągów ze stali lub polietylenu.	2
T-W-5	Stacje gazowe redukcyjne i pomiarowe w systemach dostawy gazu. Podział stacji ze względu na wybrane kryteria. Budowa stacji gazowej i jej rola w sieci. Redukcja ciśnienia gazu.	2
T-W-6	Tłocznia gazu - stacja sprężania gazu ziemnego. Budowa i rola tłoczni gazu w systemie transportu gazu ziemnego. Sprężanie gazu.	2
T-W-7	Sieci gazowe wysokiego ciśnienia. Charakterystyka i budowa sieci gazowej wysokiego ciśnienia. Obliczanie wybranych parametrów eksploatacyjnych sieci wysokiego ciśnienia. Obliczanie spadku ciśnienia płynu oraz średnicy ekonomicznej gazociągu wysokiego ciśnienia.	3
T-W-8	Sieci gazowe średniego oraz niskiego ciśnienia. Budowa i charakterystyka sieci rozdzielczej gazu. Obliczanie spadku ciśnienia, średnicy gazociągu oraz ciśnień w węzłach przykładowych sieci sieci ostrukturze rozgałązionej lub pierścieniowej.	3
T-W-9	Wybrane metody wyznaczania nierównomierności obciążenia sieci gazowej w cyklu rocznym lub dobowym. Współczynniki jednocześności działania urządzeń gazowych, współczynniki nierównomierności czasowej.	2
T-W-10	Metody i urządzenia do pomiaru wybranych parametrów strumienia gazu.	2
T-W-11	Metody i narzędzia symulacji przepływu gazu w sieci rurociągów. Symulacja statyczna i dynamiczna. Podstawy teorii grafów, I i II prawo Kirchhoffa, równanie przepływu. Przegląd i porównanie wybranych programów komputerowych do symulacji przepływu gazu w sieci wysokiego lub niskiego ciśnienia.	2
T-W-12	Wyznaczanie stref zagrożonych wybuchem w wyniku emisji metanu z sieci gazowej, tłoczni lub stacji redukcyjnej.	2
T-W-13	Korozja i ochrona gazociągów przed korozją. Przyczyny powstawania korozji. Metody ochrony przed korozją. Czynna i bierna ochrona przed korozją gazociągów.	2
T-W-14	Zaliczenie pisemne	2
		30

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KOD	Forma aktywności	Godziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1	Uczestnictwo w zajęciach	15
A-A-2	Przygotowanie do kolokwium	15
		30
projekty
A-P-1	Uczestnictwo w zajęciach	15
A-P-2	Praca nad projektem	14
A-P-3	Zaliczenie projektu	1
		30
wykłady
A-W-1	Uczestnictwo w zajęciach	30
A-W-2	Studiowanie literatury	10
A-W-3	Przygotowanie do zaliczenia	20
		60

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KOD	Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1	wykład informacyjny
M-2	ćwiczenia przedmiotowe
M-3	metoda projektów

Sposoby oceny

KOD	Sposób oceny
S-1	Ocena podsumowująca: 1 kolokwium sprawdzające przyswojenie materiału realizowanego na wykładach, forma pisemna, czas trwania 90 min, przeprowadzane na ostatnich zajęciach
S-2	Ocena formująca: Kolokwia sprawdzające poszczególne partie materiału realizowanego na ćwiczeniach, forma pisemna, czas trwania 2 razy po 45 min
S-3	Ocena podsumowująca: Zaliczenie pracy projektowej, przedstawianej do oceny w postaci pisemnego opracowania dla zadanego urządzenia

Zamierzone efekty uczenia się - wiedza

Zamierzone efekty uczenia się	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
ICHP_2A_C04-10a_W05 Student potrafi wskazać wady, zalety oraz podstawowe właściwości fizyczne gazu ziemnego jako paliwa w energetyce.	ICHP_2A_W05	—	—	C-3, C-2	T-A-1, T-A-3, T-W-1, T-W-10, T-W-12	M-1, M-2	S-1
ICHP_2A_C04-10a_W07 Student potrafi dobrać metodę wyznaczania podstawowych parametrów eksploatacyjnych sieci gazowej. Posiada wiedzę o nowoczesnych technikach stosowanych w obliczeniach sieci rurociągów w zależności od poziomu nadciśnienia strumienia transportowanego gazu.	ICHP_2A_W07	—	—	C-4	T-A-4, T-A-8, T-A-9, T-A-3, T-W-2, T-W-8, T-W-11, T-W-7	M-1, M-2	S-1
ICHP_2A_C04-10a_W08 Student ma wiedzę niezbędną do wyboru najlepszego sposobu transportu i magazynowania gazu ziemnego.	ICHP_2A_W08	—	—	C-1, C-5	T-W-8, T-W-5, T-W-12, T-W-7, T-W-6	M-1	S-1

Zamierzone efekty uczenia się - umiejętności

Zamierzone efekty uczenia się	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
ICHP_2A_C04-10a_U08 Student potrafi wykonać obliczenia symulacyjne przepływu gazu dla wybranego typu sieci gazowej oraz zinterpretować i podumować uzyskane wyniki obliczeń	ICHP_2A_U08	—	—	C-4, C-5	T-A-4, T-A-5, T-A-8, T-A-9, T-A-3	M-2	S-2
ICHP_2A_C04-10a_U09 Student potrafi dobrać oraz zweryfikować odpowiednią metodą analityczną lub symulacyjną obliczenia wybranych parametrów sieci gazowych w zależności od poziomu nadciśnienia gazu w sieci lub struktury sieci.	ICHP_2A_U09	—	—	C-4, C-5	T-A-4, T-A-7, T-A-8, T-A-9	M-2	S-2
ICHP_2A_C04-10a_U12 Student potrafi wskazać nowe metody i narzędzia stosowane przy projektowaniu i budowie sieci rurociągów do transportu paliw gazowych.	ICHP_2A_U12	—	—	C-1, C-2, C-5	T-P-1, T-W-3, T-W-4, T-W-10, T-W-11, T-W-13	M-1, M-3	S-3, S-1
ICHP_2A_C04-10a_U13 Student posiada umiejętności niezbędne do pracy związanej z transportem paliw gazowych, potrafi wskazać potencjalne niebezpieczeństwo związane z transportem gazu siecią rurociągów oraz wykonuje stosowne obliczenia	ICHP_2A_U13	—	—	C-3, C-2, C-5	T-P-1, T-W-1, T-W-3, T-W-12	M-1, M-2, M-3	S-2, S-3, S-1
ICHP_2A_C04-10a_U16 Student potrafi wykonać własne obliczenia projektowe, przeanalizować istniejące rozwiązania technologiczne i zaproponować własne rozwiązania alternatywne dla wybranych urządzeń wspomagających transport gazu siecią.	ICHP_2A_U16	—	—	C-4, C-5	T-W-5, T-W-12, T-W-6	M-3	S-3

Zamierzone efekty uczenia się - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty uczenia się	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów uczenia się prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
ICHP_2A_C04-10a_K01 Student posiada świadomość ciągłego dokształcania zawodowego w zakresie poznawania nowych metod i narzędzi obliczania złożonych układów sieci gazowych oraz chętnie dzieli się swoimi poglądami w tej dziedzinie.	ICHP_2A_K01	—	—	C-2, C-5	T-P-1, T-W-3, T-W-9, T-W-10, T-W-11, T-W-13	M-1, M-3	S-3
ICHP_2A_C04-10a_K02 Student ma świadomość wpływu własnej pracy (rezultatów obliczeń i doboru urządzeń wspomagających transport) i podejmowanych decyzji na proces transportu gazu siecią oraz na środowisko naturalne.	ICHP_2A_K02	—	—	C-1, C-5	T-A-2, T-A-5, T-P-1, T-W-9, T-W-5, T-W-12, T-W-13, T-W-6	M-1, M-2, M-3	S-3

Kryterium oceny - wiedza

Efekt uczenia się	Ocena	Kryterium oceny
ICHP_2A_C04-10a_W05 Student potrafi wskazać wady, zalety oraz podstawowe właściwości fizyczne gazu ziemnego jako paliwa w energetyce.	2,0	Student nie potrafi wskazać wad, zalet oraz właściwości gazu ziemnego stosowanego jako paliwo lub surowiec w gospodarce.
	3,0	Student potrafi wskazać tylko podstawowe wady i zalety gazu ziemnego jako paliwa, stosowanego w gospodarce oraz zna podstawowe właściwości fizyczne gazu ziemnego.
	3,5	Student potrafi wymienić większość wad i zalet i właściwości gazu ziemnego jako paliwa lub surowca, stosowanego w gospodarce oraz zdefiniować właściwości fizyczne gazu ziemnego rozprowadzanego siecią gazową.
	4,0	Student potrafi scharakteryzować wady i zalety gazu ziemnego jako paliwa oraz surowca stosowanego w gospodarce lub przemyśle. Student potrafi dobrać metodę szacowania większości właściwości fizycznych gazu ziemnego rozprowadzanego siecią gazową.
	4,5	Student zna wady i zalety gazu ziemnego jako paliwa, stosowanego w gospodarce oraz jako surowiec w przemyśle i potrafi wskazać możliwości zastosowania gazu w różnych gałęziach gospodarki. Student potrafi dobrać metodę szacowania większości właściwości fizycznych gazu ziemnego rozprowadzanego siecią gazową oraz potrafi porównać właściwości gazu ziemnego z innymi rodzajami paliw.
	5,0	Student doskonale charakteryzuje i objaśnia wszystkie najważniejsze właściwości gazu ziemnego oraz potrafi uzasadnić wybór gazu ziemnego jako ekologicznie czystego paliwa dla gospodarki i wskazać alternatywne, ekonomicznie uzasadnione,inne rodzaje paliw.
ICHP_2A_C04-10a_W07 Student potrafi dobrać metodę wyznaczania podstawowych parametrów eksploatacyjnych sieci gazowej. Posiada wiedzę o nowoczesnych technikach stosowanych w obliczeniach sieci rurociągów w zależności od poziomu nadciśnienia strumienia transportowanego gazu.	2,0	Student nie potrafi dobrać lub wymienić metod wyznaczania podstawowych parametrów eksploatacyjnych sieci gazowej.
	3,0	Student potrafi wymienić tylko podstawowe metody szacowania najważniejszych parametrów, charakteryzujących pracę prostego przykładu sieci gazowej.
	3,5	Student potrafi dobrać metodę wyznaczania ważnych parametrów eksploatacyjnych prostego przykładu sieci gazowej niskiego oraz wysokiego ciśnienia
	4,0	Student potrafi zaproponować jedną z metod wyznaczania ważnych parametrów eksploatacyjnych sieci gazowej o złożonej strukturze w zależności od wielkości nadciśnienia transportowanego strumienia gazu.
	4,5	Student potrafi dobrać metodę wyznaczania wszystkich ważnych parametrów eksploatacyjnych sieci gazowej o strukturze pierścieniowej lub rozgałęzionej w zależności od wielkości nadciśnienia transportowanego strumienia gazu.
	5,0	Student potrafi dobrać i uzasadnić wybór danej metody wyznaczania wszystkich ważnych parametrów eksploatacyjnych sieci gazowej o złożonej strukturze (pierścieniowej oraz rozgałęzionej lub mieszanej) w zależności od wielkości nadciśnienia strumienia gazu oraz potrafi wskazać inne możliwości wyznaczania tych parametrów, np za pomocą programów symulacyjnych.
ICHP_2A_C04-10a_W08 Student ma wiedzę niezbędną do wyboru najlepszego sposobu transportu i magazynowania gazu ziemnego.	2,0	Student nie potrafi zaproponować żadnego sposobu transportu lub magazynowania gazu ziemnego.
	3,0	Student potrafi wymienić i objaśnić tylko jedną metodę lub sposób transportu lub magazynowania gazu ziemnego.
	3,5	Student potrafi wymienić i opisać wile metod transportu lub magazynowania gazu ziemnego.
	4,0	Student potrafi wymienić, scharakteryzować oraz dokonać wyboru jednej metody transportu lub magazynowania gazu ziemnego.
	4,5	Student umie przeprowadzić teoretyczną analizę porównawczą kilku metod transportu lub magazynowania gazu oraz wskazać najlepszą z nich.
	5,0	Student, na podstawie analizy porównawczej, umie wybrać najlepszą metodę transportu lub magazynowania gazu oraz potrafi uzasadnić taki wybór.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt uczenia się	Ocena	Kryterium oceny
ICHP_2A_C04-10a_U08 Student potrafi wykonać obliczenia symulacyjne przepływu gazu dla wybranego typu sieci gazowej oraz zinterpretować i podumować uzyskane wyniki obliczeń	2,0	Student nie potrafi przeprowadzić obliczeń symulacyjnych przepływu gazu nawet dla najprostszej struktury sieci.
	3,0	Student potrafi wykonać poprawne obliczenia symulacyjne tylko dla prostej struktury sieci gazowej.
	3,5	Student potrafi wykonać obliczenia symulacyjne przepływu gazu w sieci o zadanej i dowolnej struktury (rozgałęzionej lub pierścieniowej) sieci gazowej.
	4,0	Student potrafi wykonać obliczenia symulacyjne przepływu gazu w sieci o złożonej strukturze (rozgałęzionej lub pierścieniowej) i wyznaczyć wybrane parametry eksploatacyjne sieci.
	4,5	Student potrafi wykonać obliczenia wszystkich ważnych parametrów eksploatacyjnych sieci gazowej o zadanej strukturze (rozgałęzionej lub pierścieniowej) oraz przeprowadzić podstawową analizę uzyskanych wyników.
	5,0	Student potrafi wykonać obliczenia wszystkich parametrów eksploatacyjnych sieci gazowej o zadanej strukturze, a uzyskane wyniki obliczeń poprawnie zinterpretować i sformułować poprawne wnioski końcowe.
ICHP_2A_C04-10a_U09 Student potrafi dobrać oraz zweryfikować odpowiednią metodą analityczną lub symulacyjną obliczenia wybranych parametrów sieci gazowych w zależności od poziomu nadciśnienia gazu w sieci lub struktury sieci.	2,0	Student nie potrafi zastosować żadnej metody obliczeniowej sieci gazowej.
	3,0	Student potrafi wskazać odpowiednią metodę obliczeniową dla niektórych typów sieci gazowej.
	3,5	Student potrafi dobrać odpowiednią metodę obliczeniową dla większości typów sieci różniących się strukturą lub poziomem nadciśnienia strumienia gazu.
	4,0	Student potrafi dokonać wyboru najlepszej metody obliczeniowej dla wybranych parametrów sieci w zależności od poziomu nadciśnienia strumienia transportowanego gazu lub struktury gazociągów tworzących sieć.
	4,5	Student umie dobrać taką metodę obliczeniową wybranych parametrów eksploatacyjnych sieci o złożonej strukturze, która jest nalepsza dla danego typu sieci.
	5,0	Student umie dobrać taką metodę obliczeniową wybranych parametrów eksploatacyjnych sieci o złożonej strukturze, która jest nalepsza dla danego typu sieci oraz potrafi uzasadnić wybór, wykonując stosowne obliczenia.
ICHP_2A_C04-10a_U12 Student potrafi wskazać nowe metody i narzędzia stosowane przy projektowaniu i budowie sieci rurociągów do transportu paliw gazowych.	2,0	Student nie potrafi podać żadnych metod i narzędzi stosowanych w projektowaniu i budowie sieci gazowych.
	3,0	Student potrafi podać jedynie najprostsze narzędzia stosowane do projektowania lub budowy sieci.
	3,5	Student potrafi dokonać podziału metod obliczeniowych stosowanych do projektowania sieci gazociągów w zależności od wybranego kryterium.
	4,0	Student zna kilka nowych metod i narzędzi projektowania oraz budowy sieci gazowych o różnej strukturze oraz potrafi wskazać zastosowanie dla każdej z nich.
	4,5	Student zna nowe metody projektowania różnych typów sieci oraz potrafi wskazać wady i zalety każdej z nich.
	5,0	Student potrafi wskazać, scharakteryzować i porównać tradycyjne oraz nowe metody i narzędzia stosowane przy projektowaniu oraz budowie sieci rurociągów do transportu paliw gazowych.
ICHP_2A_C04-10a_U13 Student posiada umiejętności niezbędne do pracy związanej z transportem paliw gazowych, potrafi wskazać potencjalne niebezpieczeństwo związane z transportem gazu siecią rurociągów oraz wykonuje stosowne obliczenia	2,0	Student nie jest świadomy i nie potrafi określić niebezpieczeństwa związanego z transportem gazu rurociągiem.
	3,0	Student potrafi wskazać niebezpieczeństwo związane z transportem rurociągowym gazu ziemnego.
	3,5	Student potrafi wskazać rodzaj niebezpieczeństwa związanego z transportem rurociągowym gazu ziemnego oraz wykonać proste obliczenia w celu jego oszacowania.
	4,0	Student posiada umiejętności niezbędne do pracy związanej z transportem paliw gazowych oraz wskazać niebezpieczeństo związane z przesyłem gazu siecią. Potrafi także wykonać proste obliczenia wielkości stref zagrożonych wybuchem w obrębie gazociągu.
	4,5	Student posiada umiejętności niezbędne do pracy związanej z transportem paliw gazowych oraz wskazać niebezpieczeństo związane z przesyłem gazu siecią. Student potrafi także wykonać proste obliczenia wielkości stref zagrożonych wybuchem w obrębie gazociągu oraz urządzeń wspomagających transport gazu siecią (stacja redukcyjna lub tłocznia)
	5,0	Student posiada umiejętności niezbędne do pracy związanej z transportem paliw gazowych, potrafi wskazać niebezpieczeństo związane z przesyłem gazu siecią, umie wykonać obliczenia szerokości stref zagrożonych wybuchem dla wszystkich elementów sieci gazowej w zależności od rodzaju przepływu gazu w sieci.
ICHP_2A_C04-10a_U16 Student potrafi wykonać własne obliczenia projektowe, przeanalizować istniejące rozwiązania technologiczne i zaproponować własne rozwiązania alternatywne dla wybranych urządzeń wspomagających transport gazu siecią.	2,0	Student nie potrafi wykonać obliczeń dla wybranych urządzeń wspomagających transport gazu siecią (tłocznia lub stacja redukcyjna).
	3,0	Student wykonuje poprawne obliczenia podstawowych urządzeń wchodzących w skład stacji redukcyjnej lub tłoczni gazu.
	3,5	Student poprawnie oblicza wszystkie elementy wyposażenia stacji redukcyjnej lub tłoczni gazu oraz potrafi dokonać doboru tych urządzeń z katalogów producentów.
	4,0	Student poprawnie oblicza wszystkie elementy wyposażenia stacji redukcyjnej lub tłoczni gazu, potrafi dokonać doboru tych urządzeń z katalogów producentów oraz podejmuje próbę zaproponowania własnego rozwiązania alternatywnego.
	4,5	Student poprawnie oblicza wszystkie elementy wyposażenia stacji redukcyjnej lub tłoczni gazu, dokonuje poprawnego doboru tych urządzeń z katalogów producentów oraz proponuje własne rozwiązania alternatywnego.
	5,0	Student poprawnie oblicza wszystkie elementy wyposażenia stacji redukcyjnej lub tłoczni gazu, poprawnie dobiera te urządzenia z katalogów producentów, zgłasza własne rozwiązania alternatywne oraz je uzasadnia.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt uczenia się	Ocena	Kryterium oceny
ICHP_2A_C04-10a_K01 Student posiada świadomość ciągłego dokształcania zawodowego w zakresie poznawania nowych metod i narzędzi obliczania złożonych układów sieci gazowych oraz chętnie dzieli się swoimi poglądami w tej dziedzinie.	2,0	Student nie ma świadomości ciągłego poszerzania swojej wiedzy w zakresie poznawania nowych metod obliczania, projektowania i budowy sieci rurociągów do transportu paliw gazowych.
	3,0	Student czuje potrzebę zdobywania nowej wiedzy w zakresie projektowania i budowy sieci rurociągów do transportu gazu ziemnego.
	3,5	Student jest świadomy poszerzania własnej wiedzy w zakresie projektowania i budowy sieci rurociągów do transportu gazu ziemnego, ale jest przeciętnie zorientowany w nowych metodach i narzędziach projektowania i budowy sieci gazowych.
	4,0	Student jest świadomy uaktualniania własnej wiedzy w zakresie projektowania i budowy sieci rurociągów do transportu gazu ziemnego. Student jest dobrze zorientowany w nowych metodach i narzędziach projektowania i budowy sieci gazowych oraz chętnie zapoznaje się z literaturą branżową.
	4,5	Student jest świadomy uaktualniania własnej wiedzy w zakresie projektowania i budowy sieci rurociągów do transportu gazu ziemnego. Student jest dobrze zorientowany w nowych metodach i narzędziach projektowania i budowy sieci gazowych oraz aktywnie uczestniczy w poszukiwaniu nowych informacji w lieraturze branżowej.
	5,0	Student jest bardzo dobrze zorientowany i doskonale rozumie potrzebę ciągłego uaktualniania własnej wiedzy w zakresie nowych metod projektowania i budowy sieci gazowych oraz chętnie uczestniczy w dyskusjach i dzieli się własną wiedzą i spostrzeżeniami z innymi.
ICHP_2A_C04-10a_K02 Student ma świadomość wpływu własnej pracy (rezultatów obliczeń i doboru urządzeń wspomagających transport) i podejmowanych decyzji na proces transportu gazu siecią oraz na środowisko naturalne.	2,0	Student nie obserwuje związku między własną pracą i podejmowanymi decyzjami a procesem transportu gazu siecią oraz ich wpływem na środowisko naturalne.
	3,0	Student jest świadomy wpływu własnej pracy na bepieczeństwo transportu gazu siecią.
	3,5	Student rozumie potrzebę ulepszania własnej pracy, gdyż jest świadomy jej wpływu na jakość środowiska naturalnego.
	4,0	Student jest świadomy wpływu własnej pracy na bepieczeństwo transportu gazu siecią. Student jest dobrze zorientowany w tematyce transportu gazu i potrafi wskazać wady i zalety różnych wariantów podejmowanych przez siebie decyzji.
	4,5	Student jest świadomy wpływu własnej pracy na bepieczeństwo transportu gazu siecią. Student potrafi wskazać wady i zalety różnych wariantów podejmowanych przez siebie decyzji oraz wybrać najlepszą z nich i przedstawić jej wpływ na środowisko naturalne.
	5,0	Student jest świadomy wpływu własnej pracy na bepieczeństwo transportu gazu siecią. Student chętnie zgłębia swoją wiedzę, czyta literaurę branżową, uczestniczy w dyskusjach oraz poszukuje nowych rozwiązań w zakresie transportu gazu siecią, gdyż jest przekonany, że ma wpływ na wzrost efektywności i bezpieczeństwa transportu gazu siecią.

Literatura podstawowa

Bąkowski K., Sieci i instalacje gazowe, WNT, Warszawa, 2007
Kogut R., Bytnar K., Obliczanie sieci gazowych. Omówienie parametrów wymaganych do obliczeń., Uczelniane Wydawnictwo Naukowo-Dydaktyczne, Kraków, 2007
Osiadacz A.J., Statyczna symulacja sieci gazowych, BIG, Warszawa, 2001

Literatura dodatkowa

Osiadacz A.J., Chaczykowski M., Stacje gazowe. Teoria, projektowanie, eksploatacja., FluidSystem, Warszawa, 2010

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KOD	Treść programowa	Godziny
T-A-1	Obliczanie wybranych właściwości fizycznych gazu ziemnego o jakości gazociągowej.	1
T-A-2	Obliczenia wytrzymałościowe stalowych gazociągów wysokiego ciśnienia.	1
T-A-3	Obliczanie średniego ciśnienia i temperatury gazu w gazociągu wysokiego ciśnienia. Obliczanie ciśnienia gazu w dowolnym punkcie gazociągu. Obliczanie temperatury tworzenia się hydratów w gazie.	2
T-A-4	Obliczanie spadku cisnienia gazu, średnicy lub długości gazociągu wysokiego ciśnienia.	2
T-A-5	Obliczanie zdolności przesyłowej, przepustowości oraz pojemności magazynowej gazociągu wysokiego ciśnienia.	2
T-A-6	Kolokwium I	1
T-A-7	Obliczanie spadku cisnienia w gazociągach średniego lub niskiego ciśnienia.	1
T-A-8	Obliczanie przykładowych fragmentów rozgałęzionych sieci gazociągów niskiego ciśnienia.	2
T-A-9	Obliczanie przykładowych fragmentów pierścieniowych sieci gazociągów niskiego cisnienia.	2
T-A-10	Kolokwium II	1
		15

Treści programowe - projekty

KOD	Treść programowa	Godziny
T-P-1	Projekt stacji redukcyjnej wysokiego ciśnienia wejściowego. Obliczenia i dobór z katalogów producentów urządzeń oraz aparatury kontrolno-pomiarowej do stacji. Projekt tłoczni gazu. Obliczenia i dobór z katalogów producentów urządzeń oraz aparatury kontrolno-pomiarowej do tłoczni gazu.	15
		15

Treści programowe - wykłady

KOD	Treść programowa	Godziny
T-W-1	Charakterystyka i właściwości gazu ziemnego rozprowadzanego siecią gazociągów. Podział paliw gazowych zgodnie z Polską Normą	2
T-W-2	Podział sieci gazowych według różnych kryteriów. Podstawowe definicje związane z transportem gazu siecią rurociągów.	2
T-W-3	Budowa sieci i przyłączy gazowych - regulacje prawne. Wybrane aspekty ustaw: Prawo Budowlane, Prawo Energetyczne, Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać sieci gazowe.	2
T-W-4	Materiały do budowy sieci i przyłączy gazowych. Charakterystyka wybranych gatunków stali oraz tworzyw sztucznych (PE lub PA). Wady i zalety stali oraz PE. Metody łączenia rurociągów ze stali lub polietylenu.	2
T-W-5	Stacje gazowe redukcyjne i pomiarowe w systemach dostawy gazu. Podział stacji ze względu na wybrane kryteria. Budowa stacji gazowej i jej rola w sieci. Redukcja ciśnienia gazu.	2
T-W-6	Tłocznia gazu - stacja sprężania gazu ziemnego. Budowa i rola tłoczni gazu w systemie transportu gazu ziemnego. Sprężanie gazu.	2
T-W-7	Sieci gazowe wysokiego ciśnienia. Charakterystyka i budowa sieci gazowej wysokiego ciśnienia. Obliczanie wybranych parametrów eksploatacyjnych sieci wysokiego ciśnienia. Obliczanie spadku ciśnienia płynu oraz średnicy ekonomicznej gazociągu wysokiego ciśnienia.	3
T-W-8	Sieci gazowe średniego oraz niskiego ciśnienia. Budowa i charakterystyka sieci rozdzielczej gazu. Obliczanie spadku ciśnienia, średnicy gazociągu oraz ciśnień w węzłach przykładowych sieci sieci ostrukturze rozgałązionej lub pierścieniowej.	3
T-W-9	Wybrane metody wyznaczania nierównomierności obciążenia sieci gazowej w cyklu rocznym lub dobowym. Współczynniki jednocześności działania urządzeń gazowych, współczynniki nierównomierności czasowej.	2
T-W-10	Metody i urządzenia do pomiaru wybranych parametrów strumienia gazu.	2
T-W-11	Metody i narzędzia symulacji przepływu gazu w sieci rurociągów. Symulacja statyczna i dynamiczna. Podstawy teorii grafów, I i II prawo Kirchhoffa, równanie przepływu. Przegląd i porównanie wybranych programów komputerowych do symulacji przepływu gazu w sieci wysokiego lub niskiego ciśnienia.	2
T-W-12	Wyznaczanie stref zagrożonych wybuchem w wyniku emisji metanu z sieci gazowej, tłoczni lub stacji redukcyjnej.	2
T-W-13	Korozja i ochrona gazociągów przed korozją. Przyczyny powstawania korozji. Metody ochrony przed korozją. Czynna i bierna ochrona przed korozją gazociągów.	2
T-W-14	Zaliczenie pisemne	2
		30

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-A-1	Uczestnictwo w zajęciach	15
A-A-2	Przygotowanie do kolokwium	15
		30

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - projekty

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-P-1	Uczestnictwo w zajęciach	15
A-P-2	Praca nad projektem	14
A-P-3	Zaliczenie projektu	1
		30

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-W-1	Uczestnictwo w zajęciach	30
A-W-2	Studiowanie literatury	10
A-W-3	Przygotowanie do zaliczenia	20
		60

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia się	ICHP_2A_C04-10a_W05	Student potrafi wskazać wady, zalety oraz podstawowe właściwości fizyczne gazu ziemnego jako paliwa w energetyce.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	ICHP_2A_W05	ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie wiedzę ogólną obejmującą kluczowe operacje i procesy z zakresu wybranej specjalności kierunku studiów inżynieria chemiczna i procesowa
Cel przedmiotu	C-3	Zapoznanie z procesami towarzyszącymi transportowi rurociągowemu
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie z wybranymi przepisami regulującymi bezpieczny transport gazu siecią
Treści programowe	T-A-1	Obliczanie wybranych właściwości fizycznych gazu ziemnego o jakości gazociągowej.
	T-A-3	Obliczanie średniego ciśnienia i temperatury gazu w gazociągu wysokiego ciśnienia. Obliczanie ciśnienia gazu w dowolnym punkcie gazociągu. Obliczanie temperatury tworzenia się hydratów w gazie.
	T-W-1	Charakterystyka i właściwości gazu ziemnego rozprowadzanego siecią gazociągów. Podział paliw gazowych zgodnie z Polską Normą
	T-W-10	Metody i urządzenia do pomiaru wybranych parametrów strumienia gazu.
	T-W-12	Wyznaczanie stref zagrożonych wybuchem w wyniku emisji metanu z sieci gazowej, tłoczni lub stacji redukcyjnej.
Metody nauczania	M-1	wykład informacyjny
Metody nauczania	M-2	ćwiczenia przedmiotowe
Sposób oceny	S-1	Ocena podsumowująca: 1 kolokwium sprawdzające przyswojenie materiału realizowanego na wykładach, forma pisemna, czas trwania 90 min, przeprowadzane na ostatnich zajęciach
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi wskazać wad, zalet oraz właściwości gazu ziemnego stosowanego jako paliwo lub surowiec w gospodarce.
	3,0	Student potrafi wskazać tylko podstawowe wady i zalety gazu ziemnego jako paliwa, stosowanego w gospodarce oraz zna podstawowe właściwości fizyczne gazu ziemnego.
	3,5	Student potrafi wymienić większość wad i zalet i właściwości gazu ziemnego jako paliwa lub surowca, stosowanego w gospodarce oraz zdefiniować właściwości fizyczne gazu ziemnego rozprowadzanego siecią gazową.
	4,0	Student potrafi scharakteryzować wady i zalety gazu ziemnego jako paliwa oraz surowca stosowanego w gospodarce lub przemyśle. Student potrafi dobrać metodę szacowania większości właściwości fizycznych gazu ziemnego rozprowadzanego siecią gazową.
	4,5	Student zna wady i zalety gazu ziemnego jako paliwa, stosowanego w gospodarce oraz jako surowiec w przemyśle i potrafi wskazać możliwości zastosowania gazu w różnych gałęziach gospodarki. Student potrafi dobrać metodę szacowania większości właściwości fizycznych gazu ziemnego rozprowadzanego siecią gazową oraz potrafi porównać właściwości gazu ziemnego z innymi rodzajami paliw.
	5,0	Student doskonale charakteryzuje i objaśnia wszystkie najważniejsze właściwości gazu ziemnego oraz potrafi uzasadnić wybór gazu ziemnego jako ekologicznie czystego paliwa dla gospodarki i wskazać alternatywne, ekonomicznie uzasadnione,inne rodzaje paliw.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia się	ICHP_2A_C04-10a_W07	Student potrafi dobrać metodę wyznaczania podstawowych parametrów eksploatacyjnych sieci gazowej. Posiada wiedzę o nowoczesnych technikach stosowanych w obliczeniach sieci rurociągów w zależności od poziomu nadciśnienia strumienia transportowanego gazu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	ICHP_2A_W07	ma wiedzę o trendach rozwojowych z zakresu różnych procesów przemysłowych związanych z operacjami i procesami inżynierii chemicznej, dotyczącą ukończonej specjalności
Cel przedmiotu	C-4	Zapoznanie z metodami obliczeniowymi parametrów eksploatacyjnych złożonych systemów sieciowych
Treści programowe	T-A-4	Obliczanie spadku cisnienia gazu, średnicy lub długości gazociągu wysokiego ciśnienia.
	T-A-8	Obliczanie przykładowych fragmentów rozgałęzionych sieci gazociągów niskiego ciśnienia.
	T-A-9	Obliczanie przykładowych fragmentów pierścieniowych sieci gazociągów niskiego cisnienia.
	T-A-3	Obliczanie średniego ciśnienia i temperatury gazu w gazociągu wysokiego ciśnienia. Obliczanie ciśnienia gazu w dowolnym punkcie gazociągu. Obliczanie temperatury tworzenia się hydratów w gazie.
	T-W-2	Podział sieci gazowych według różnych kryteriów. Podstawowe definicje związane z transportem gazu siecią rurociągów.
	T-W-8	Sieci gazowe średniego oraz niskiego ciśnienia. Budowa i charakterystyka sieci rozdzielczej gazu. Obliczanie spadku ciśnienia, średnicy gazociągu oraz ciśnień w węzłach przykładowych sieci sieci ostrukturze rozgałązionej lub pierścieniowej.
	T-W-11	Metody i narzędzia symulacji przepływu gazu w sieci rurociągów. Symulacja statyczna i dynamiczna. Podstawy teorii grafów, I i II prawo Kirchhoffa, równanie przepływu. Przegląd i porównanie wybranych programów komputerowych do symulacji przepływu gazu w sieci wysokiego lub niskiego ciśnienia.
	T-W-7	Sieci gazowe wysokiego ciśnienia. Charakterystyka i budowa sieci gazowej wysokiego ciśnienia. Obliczanie wybranych parametrów eksploatacyjnych sieci wysokiego ciśnienia. Obliczanie spadku ciśnienia płynu oraz średnicy ekonomicznej gazociągu wysokiego ciśnienia.
Metody nauczania	M-1	wykład informacyjny
Metody nauczania	M-2	ćwiczenia przedmiotowe
Sposób oceny	S-1	Ocena podsumowująca: 1 kolokwium sprawdzające przyswojenie materiału realizowanego na wykładach, forma pisemna, czas trwania 90 min, przeprowadzane na ostatnich zajęciach
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi dobrać lub wymienić metod wyznaczania podstawowych parametrów eksploatacyjnych sieci gazowej.
	3,0	Student potrafi wymienić tylko podstawowe metody szacowania najważniejszych parametrów, charakteryzujących pracę prostego przykładu sieci gazowej.
	3,5	Student potrafi dobrać metodę wyznaczania ważnych parametrów eksploatacyjnych prostego przykładu sieci gazowej niskiego oraz wysokiego ciśnienia
	4,0	Student potrafi zaproponować jedną z metod wyznaczania ważnych parametrów eksploatacyjnych sieci gazowej o złożonej strukturze w zależności od wielkości nadciśnienia transportowanego strumienia gazu.
	4,5	Student potrafi dobrać metodę wyznaczania wszystkich ważnych parametrów eksploatacyjnych sieci gazowej o strukturze pierścieniowej lub rozgałęzionej w zależności od wielkości nadciśnienia transportowanego strumienia gazu.
	5,0	Student potrafi dobrać i uzasadnić wybór danej metody wyznaczania wszystkich ważnych parametrów eksploatacyjnych sieci gazowej o złożonej strukturze (pierścieniowej oraz rozgałęzionej lub mieszanej) w zależności od wielkości nadciśnienia strumienia gazu oraz potrafi wskazać inne możliwości wyznaczania tych parametrów, np za pomocą programów symulacyjnych.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia się	ICHP_2A_C04-10a_W08	Student ma wiedzę niezbędną do wyboru najlepszego sposobu transportu i magazynowania gazu ziemnego.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	ICHP_2A_W08	ma podstawową wiedzę o żywotności urządzeń, obiektów, systemów i produktów w procesach wytwórczych
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie z krajowym system transportu i magazynowania gazu ziemnego
Cel przedmiotu	C-5	Ukształtowanie umiejętności obliczania i doboru elementów wyposażenia sieci gazowej
Treści programowe	T-W-8	Sieci gazowe średniego oraz niskiego ciśnienia. Budowa i charakterystyka sieci rozdzielczej gazu. Obliczanie spadku ciśnienia, średnicy gazociągu oraz ciśnień w węzłach przykładowych sieci sieci ostrukturze rozgałązionej lub pierścieniowej.
	T-W-5	Stacje gazowe redukcyjne i pomiarowe w systemach dostawy gazu. Podział stacji ze względu na wybrane kryteria. Budowa stacji gazowej i jej rola w sieci. Redukcja ciśnienia gazu.
	T-W-12	Wyznaczanie stref zagrożonych wybuchem w wyniku emisji metanu z sieci gazowej, tłoczni lub stacji redukcyjnej.
	T-W-7	Sieci gazowe wysokiego ciśnienia. Charakterystyka i budowa sieci gazowej wysokiego ciśnienia. Obliczanie wybranych parametrów eksploatacyjnych sieci wysokiego ciśnienia. Obliczanie spadku ciśnienia płynu oraz średnicy ekonomicznej gazociągu wysokiego ciśnienia.
	T-W-6	Tłocznia gazu - stacja sprężania gazu ziemnego. Budowa i rola tłoczni gazu w systemie transportu gazu ziemnego. Sprężanie gazu.
Metody nauczania	M-1	wykład informacyjny
Sposób oceny	S-1	Ocena podsumowująca: 1 kolokwium sprawdzające przyswojenie materiału realizowanego na wykładach, forma pisemna, czas trwania 90 min, przeprowadzane na ostatnich zajęciach
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi zaproponować żadnego sposobu transportu lub magazynowania gazu ziemnego.
	3,0	Student potrafi wymienić i objaśnić tylko jedną metodę lub sposób transportu lub magazynowania gazu ziemnego.
	3,5	Student potrafi wymienić i opisać wile metod transportu lub magazynowania gazu ziemnego.
	4,0	Student potrafi wymienić, scharakteryzować oraz dokonać wyboru jednej metody transportu lub magazynowania gazu ziemnego.
	4,5	Student umie przeprowadzić teoretyczną analizę porównawczą kilku metod transportu lub magazynowania gazu oraz wskazać najlepszą z nich.
	5,0	Student, na podstawie analizy porównawczej, umie wybrać najlepszą metodę transportu lub magazynowania gazu oraz potrafi uzasadnić taki wybór.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia się	ICHP_2A_C04-10a_U08	Student potrafi wykonać obliczenia symulacyjne przepływu gazu dla wybranego typu sieci gazowej oraz zinterpretować i podumować uzyskane wyniki obliczeń
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	ICHP_2A_U08	potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary i symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski
Cel przedmiotu	C-4	Zapoznanie z metodami obliczeniowymi parametrów eksploatacyjnych złożonych systemów sieciowych
Cel przedmiotu	C-5	Ukształtowanie umiejętności obliczania i doboru elementów wyposażenia sieci gazowej
Treści programowe	T-A-4	Obliczanie spadku cisnienia gazu, średnicy lub długości gazociągu wysokiego ciśnienia.
	T-A-5	Obliczanie zdolności przesyłowej, przepustowości oraz pojemności magazynowej gazociągu wysokiego ciśnienia.
	T-A-8	Obliczanie przykładowych fragmentów rozgałęzionych sieci gazociągów niskiego ciśnienia.
	T-A-9	Obliczanie przykładowych fragmentów pierścieniowych sieci gazociągów niskiego cisnienia.
	T-A-3	Obliczanie średniego ciśnienia i temperatury gazu w gazociągu wysokiego ciśnienia. Obliczanie ciśnienia gazu w dowolnym punkcie gazociągu. Obliczanie temperatury tworzenia się hydratów w gazie.
Metody nauczania	M-2	ćwiczenia przedmiotowe
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Kolokwia sprawdzające poszczególne partie materiału realizowanego na ćwiczeniach, forma pisemna, czas trwania 2 razy po 45 min
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi przeprowadzić obliczeń symulacyjnych przepływu gazu nawet dla najprostszej struktury sieci.
	3,0	Student potrafi wykonać poprawne obliczenia symulacyjne tylko dla prostej struktury sieci gazowej.
	3,5	Student potrafi wykonać obliczenia symulacyjne przepływu gazu w sieci o zadanej i dowolnej struktury (rozgałęzionej lub pierścieniowej) sieci gazowej.
	4,0	Student potrafi wykonać obliczenia symulacyjne przepływu gazu w sieci o złożonej strukturze (rozgałęzionej lub pierścieniowej) i wyznaczyć wybrane parametry eksploatacyjne sieci.
	4,5	Student potrafi wykonać obliczenia wszystkich ważnych parametrów eksploatacyjnych sieci gazowej o zadanej strukturze (rozgałęzionej lub pierścieniowej) oraz przeprowadzić podstawową analizę uzyskanych wyników.
	5,0	Student potrafi wykonać obliczenia wszystkich parametrów eksploatacyjnych sieci gazowej o zadanej strukturze, a uzyskane wyniki obliczeń poprawnie zinterpretować i sformułować poprawne wnioski końcowe.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia się	ICHP_2A_C04-10a_U09	Student potrafi dobrać oraz zweryfikować odpowiednią metodą analityczną lub symulacyjną obliczenia wybranych parametrów sieci gazowych w zależności od poziomu nadciśnienia gazu w sieci lub struktury sieci.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	ICHP_2A_U09	potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich i prostych problemów badawczych metody analityczne, symulacyjne oraz eksperymentalne
Cel przedmiotu	C-4	Zapoznanie z metodami obliczeniowymi parametrów eksploatacyjnych złożonych systemów sieciowych
Cel przedmiotu	C-5	Ukształtowanie umiejętności obliczania i doboru elementów wyposażenia sieci gazowej
Treści programowe	T-A-4	Obliczanie spadku cisnienia gazu, średnicy lub długości gazociągu wysokiego ciśnienia.
	T-A-7	Obliczanie spadku cisnienia w gazociągach średniego lub niskiego ciśnienia.
	T-A-8	Obliczanie przykładowych fragmentów rozgałęzionych sieci gazociągów niskiego ciśnienia.
	T-A-9	Obliczanie przykładowych fragmentów pierścieniowych sieci gazociągów niskiego cisnienia.
Metody nauczania	M-2	ćwiczenia przedmiotowe
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Kolokwia sprawdzające poszczególne partie materiału realizowanego na ćwiczeniach, forma pisemna, czas trwania 2 razy po 45 min
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi zastosować żadnej metody obliczeniowej sieci gazowej.
	3,0	Student potrafi wskazać odpowiednią metodę obliczeniową dla niektórych typów sieci gazowej.
	3,5	Student potrafi dobrać odpowiednią metodę obliczeniową dla większości typów sieci różniących się strukturą lub poziomem nadciśnienia strumienia gazu.
	4,0	Student potrafi dokonać wyboru najlepszej metody obliczeniowej dla wybranych parametrów sieci w zależności od poziomu nadciśnienia strumienia transportowanego gazu lub struktury gazociągów tworzących sieć.
	4,5	Student umie dobrać taką metodę obliczeniową wybranych parametrów eksploatacyjnych sieci o złożonej strukturze, która jest nalepsza dla danego typu sieci.
	5,0	Student umie dobrać taką metodę obliczeniową wybranych parametrów eksploatacyjnych sieci o złożonej strukturze, która jest nalepsza dla danego typu sieci oraz potrafi uzasadnić wybór, wykonując stosowne obliczenia.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia się	ICHP_2A_C04-10a_U12	Student potrafi wskazać nowe metody i narzędzia stosowane przy projektowaniu i budowie sieci rurociągów do transportu paliw gazowych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	ICHP_2A_U12	potrafi ocenić przydatność i możliwość wykorzystania nowych procesów, metod badawczych i rozwiązań technicznych w zakresie ukończonej specjalności
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie z krajowym system transportu i magazynowania gazu ziemnego
	C-2	Zapoznanie z wybranymi przepisami regulującymi bezpieczny transport gazu siecią
	C-5	Ukształtowanie umiejętności obliczania i doboru elementów wyposażenia sieci gazowej
Treści programowe	T-P-1	Projekt stacji redukcyjnej wysokiego ciśnienia wejściowego. Obliczenia i dobór z katalogów producentów urządzeń oraz aparatury kontrolno-pomiarowej do stacji. Projekt tłoczni gazu. Obliczenia i dobór z katalogów producentów urządzeń oraz aparatury kontrolno-pomiarowej do tłoczni gazu.
	T-W-3	Budowa sieci i przyłączy gazowych - regulacje prawne. Wybrane aspekty ustaw: Prawo Budowlane, Prawo Energetyczne, Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać sieci gazowe.
	T-W-4	Materiały do budowy sieci i przyłączy gazowych. Charakterystyka wybranych gatunków stali oraz tworzyw sztucznych (PE lub PA). Wady i zalety stali oraz PE. Metody łączenia rurociągów ze stali lub polietylenu.
	T-W-10	Metody i urządzenia do pomiaru wybranych parametrów strumienia gazu.
	T-W-11	Metody i narzędzia symulacji przepływu gazu w sieci rurociągów. Symulacja statyczna i dynamiczna. Podstawy teorii grafów, I i II prawo Kirchhoffa, równanie przepływu. Przegląd i porównanie wybranych programów komputerowych do symulacji przepływu gazu w sieci wysokiego lub niskiego ciśnienia.
	T-W-13	Korozja i ochrona gazociągów przed korozją. Przyczyny powstawania korozji. Metody ochrony przed korozją. Czynna i bierna ochrona przed korozją gazociągów.
Metody nauczania	M-1	wykład informacyjny
Metody nauczania	M-3	metoda projektów
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Zaliczenie pracy projektowej, przedstawianej do oceny w postaci pisemnego opracowania dla zadanego urządzenia
Sposób oceny	S-1	Ocena podsumowująca: 1 kolokwium sprawdzające przyswojenie materiału realizowanego na wykładach, forma pisemna, czas trwania 90 min, przeprowadzane na ostatnich zajęciach
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi podać żadnych metod i narzędzi stosowanych w projektowaniu i budowie sieci gazowych.
	3,0	Student potrafi podać jedynie najprostsze narzędzia stosowane do projektowania lub budowy sieci.
	3,5	Student potrafi dokonać podziału metod obliczeniowych stosowanych do projektowania sieci gazociągów w zależności od wybranego kryterium.
	4,0	Student zna kilka nowych metod i narzędzi projektowania oraz budowy sieci gazowych o różnej strukturze oraz potrafi wskazać zastosowanie dla każdej z nich.
	4,5	Student zna nowe metody projektowania różnych typów sieci oraz potrafi wskazać wady i zalety każdej z nich.
	5,0	Student potrafi wskazać, scharakteryzować i porównać tradycyjne oraz nowe metody i narzędzia stosowane przy projektowaniu oraz budowie sieci rurociągów do transportu paliw gazowych.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia się	ICHP_2A_C04-10a_U13	Student posiada umiejętności niezbędne do pracy związanej z transportem paliw gazowych, potrafi wskazać potencjalne niebezpieczeństwo związane z transportem gazu siecią rurociągów oraz wykonuje stosowne obliczenia
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	ICHP_2A_U13	ma umiejętności niezbędne do pracy w środowisku przemysłowym oraz w zespołach badawczych; zna i przestrzega zasady bezpieczeństwa związane z wykonywaną pracą
Cel przedmiotu	C-3	Zapoznanie z procesami towarzyszącymi transportowi rurociągowemu
	C-2	Zapoznanie z wybranymi przepisami regulującymi bezpieczny transport gazu siecią
	C-5	Ukształtowanie umiejętności obliczania i doboru elementów wyposażenia sieci gazowej
Treści programowe	T-P-1	Projekt stacji redukcyjnej wysokiego ciśnienia wejściowego. Obliczenia i dobór z katalogów producentów urządzeń oraz aparatury kontrolno-pomiarowej do stacji. Projekt tłoczni gazu. Obliczenia i dobór z katalogów producentów urządzeń oraz aparatury kontrolno-pomiarowej do tłoczni gazu.
	T-W-1	Charakterystyka i właściwości gazu ziemnego rozprowadzanego siecią gazociągów. Podział paliw gazowych zgodnie z Polską Normą
	T-W-3	Budowa sieci i przyłączy gazowych - regulacje prawne. Wybrane aspekty ustaw: Prawo Budowlane, Prawo Energetyczne, Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać sieci gazowe.
	T-W-12	Wyznaczanie stref zagrożonych wybuchem w wyniku emisji metanu z sieci gazowej, tłoczni lub stacji redukcyjnej.
Metody nauczania	M-1	wykład informacyjny
	M-2	ćwiczenia przedmiotowe
	M-3	metoda projektów
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Kolokwia sprawdzające poszczególne partie materiału realizowanego na ćwiczeniach, forma pisemna, czas trwania 2 razy po 45 min
	S-3	Ocena podsumowująca: Zaliczenie pracy projektowej, przedstawianej do oceny w postaci pisemnego opracowania dla zadanego urządzenia
	S-1	Ocena podsumowująca: 1 kolokwium sprawdzające przyswojenie materiału realizowanego na wykładach, forma pisemna, czas trwania 90 min, przeprowadzane na ostatnich zajęciach
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie jest świadomy i nie potrafi określić niebezpieczeństwa związanego z transportem gazu rurociągiem.
	3,0	Student potrafi wskazać niebezpieczeństwo związane z transportem rurociągowym gazu ziemnego.
	3,5	Student potrafi wskazać rodzaj niebezpieczeństwa związanego z transportem rurociągowym gazu ziemnego oraz wykonać proste obliczenia w celu jego oszacowania.
	4,0	Student posiada umiejętności niezbędne do pracy związanej z transportem paliw gazowych oraz wskazać niebezpieczeństo związane z przesyłem gazu siecią. Potrafi także wykonać proste obliczenia wielkości stref zagrożonych wybuchem w obrębie gazociągu.
	4,5	Student posiada umiejętności niezbędne do pracy związanej z transportem paliw gazowych oraz wskazać niebezpieczeństo związane z przesyłem gazu siecią. Student potrafi także wykonać proste obliczenia wielkości stref zagrożonych wybuchem w obrębie gazociągu oraz urządzeń wspomagających transport gazu siecią (stacja redukcyjna lub tłocznia)
	5,0	Student posiada umiejętności niezbędne do pracy związanej z transportem paliw gazowych, potrafi wskazać niebezpieczeństo związane z przesyłem gazu siecią, umie wykonać obliczenia szerokości stref zagrożonych wybuchem dla wszystkich elementów sieci gazowej w zależności od rodzaju przepływu gazu w sieci.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia się	ICHP_2A_C04-10a_U16	Student potrafi wykonać własne obliczenia projektowe, przeanalizować istniejące rozwiązania technologiczne i zaproponować własne rozwiązania alternatywne dla wybranych urządzeń wspomagających transport gazu siecią.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	ICHP_2A_U16	potrafi zweryfikować istniejące rozwiązania techniczne i zaproponować ich ulepszenia techniczne i usprawnienia procesowe
Cel przedmiotu	C-4	Zapoznanie z metodami obliczeniowymi parametrów eksploatacyjnych złożonych systemów sieciowych
Cel przedmiotu	C-5	Ukształtowanie umiejętności obliczania i doboru elementów wyposażenia sieci gazowej
Treści programowe	T-W-5	Stacje gazowe redukcyjne i pomiarowe w systemach dostawy gazu. Podział stacji ze względu na wybrane kryteria. Budowa stacji gazowej i jej rola w sieci. Redukcja ciśnienia gazu.
	T-W-12	Wyznaczanie stref zagrożonych wybuchem w wyniku emisji metanu z sieci gazowej, tłoczni lub stacji redukcyjnej.
	T-W-6	Tłocznia gazu - stacja sprężania gazu ziemnego. Budowa i rola tłoczni gazu w systemie transportu gazu ziemnego. Sprężanie gazu.
Metody nauczania	M-3	metoda projektów
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Zaliczenie pracy projektowej, przedstawianej do oceny w postaci pisemnego opracowania dla zadanego urządzenia
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi wykonać obliczeń dla wybranych urządzeń wspomagających transport gazu siecią (tłocznia lub stacja redukcyjna).
	3,0	Student wykonuje poprawne obliczenia podstawowych urządzeń wchodzących w skład stacji redukcyjnej lub tłoczni gazu.
	3,5	Student poprawnie oblicza wszystkie elementy wyposażenia stacji redukcyjnej lub tłoczni gazu oraz potrafi dokonać doboru tych urządzeń z katalogów producentów.
	4,0	Student poprawnie oblicza wszystkie elementy wyposażenia stacji redukcyjnej lub tłoczni gazu, potrafi dokonać doboru tych urządzeń z katalogów producentów oraz podejmuje próbę zaproponowania własnego rozwiązania alternatywnego.
	4,5	Student poprawnie oblicza wszystkie elementy wyposażenia stacji redukcyjnej lub tłoczni gazu, dokonuje poprawnego doboru tych urządzeń z katalogów producentów oraz proponuje własne rozwiązania alternatywnego.
	5,0	Student poprawnie oblicza wszystkie elementy wyposażenia stacji redukcyjnej lub tłoczni gazu, poprawnie dobiera te urządzenia z katalogów producentów, zgłasza własne rozwiązania alternatywne oraz je uzasadnia.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia się	ICHP_2A_C04-10a_K01	Student posiada świadomość ciągłego dokształcania zawodowego w zakresie poznawania nowych metod i narzędzi obliczania złożonych układów sieci gazowych oraz chętnie dzieli się swoimi poglądami w tej dziedzinie.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	ICHP_2A_K01	posiada świadomość potrzeby ciągłego kształcenia i doskonalenia zawodowego, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie z wybranymi przepisami regulującymi bezpieczny transport gazu siecią
Cel przedmiotu	C-5	Ukształtowanie umiejętności obliczania i doboru elementów wyposażenia sieci gazowej
Treści programowe	T-P-1	Projekt stacji redukcyjnej wysokiego ciśnienia wejściowego. Obliczenia i dobór z katalogów producentów urządzeń oraz aparatury kontrolno-pomiarowej do stacji. Projekt tłoczni gazu. Obliczenia i dobór z katalogów producentów urządzeń oraz aparatury kontrolno-pomiarowej do tłoczni gazu.
	T-W-3	Budowa sieci i przyłączy gazowych - regulacje prawne. Wybrane aspekty ustaw: Prawo Budowlane, Prawo Energetyczne, Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać sieci gazowe.
	T-W-9	Wybrane metody wyznaczania nierównomierności obciążenia sieci gazowej w cyklu rocznym lub dobowym. Współczynniki jednocześności działania urządzeń gazowych, współczynniki nierównomierności czasowej.
	T-W-10	Metody i urządzenia do pomiaru wybranych parametrów strumienia gazu.
	T-W-11	Metody i narzędzia symulacji przepływu gazu w sieci rurociągów. Symulacja statyczna i dynamiczna. Podstawy teorii grafów, I i II prawo Kirchhoffa, równanie przepływu. Przegląd i porównanie wybranych programów komputerowych do symulacji przepływu gazu w sieci wysokiego lub niskiego ciśnienia.
	T-W-13	Korozja i ochrona gazociągów przed korozją. Przyczyny powstawania korozji. Metody ochrony przed korozją. Czynna i bierna ochrona przed korozją gazociągów.
Metody nauczania	M-1	wykład informacyjny
Metody nauczania	M-3	metoda projektów
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Zaliczenie pracy projektowej, przedstawianej do oceny w postaci pisemnego opracowania dla zadanego urządzenia
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie ma świadomości ciągłego poszerzania swojej wiedzy w zakresie poznawania nowych metod obliczania, projektowania i budowy sieci rurociągów do transportu paliw gazowych.
	3,0	Student czuje potrzebę zdobywania nowej wiedzy w zakresie projektowania i budowy sieci rurociągów do transportu gazu ziemnego.
	3,5	Student jest świadomy poszerzania własnej wiedzy w zakresie projektowania i budowy sieci rurociągów do transportu gazu ziemnego, ale jest przeciętnie zorientowany w nowych metodach i narzędziach projektowania i budowy sieci gazowych.
	4,0	Student jest świadomy uaktualniania własnej wiedzy w zakresie projektowania i budowy sieci rurociągów do transportu gazu ziemnego. Student jest dobrze zorientowany w nowych metodach i narzędziach projektowania i budowy sieci gazowych oraz chętnie zapoznaje się z literaturą branżową.
	4,5	Student jest świadomy uaktualniania własnej wiedzy w zakresie projektowania i budowy sieci rurociągów do transportu gazu ziemnego. Student jest dobrze zorientowany w nowych metodach i narzędziach projektowania i budowy sieci gazowych oraz aktywnie uczestniczy w poszukiwaniu nowych informacji w lieraturze branżowej.
	5,0	Student jest bardzo dobrze zorientowany i doskonale rozumie potrzebę ciągłego uaktualniania własnej wiedzy w zakresie nowych metod projektowania i budowy sieci gazowych oraz chętnie uczestniczy w dyskusjach i dzieli się własną wiedzą i spostrzeżeniami z innymi.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty uczenia się	ICHP_2A_C04-10a_K02	Student ma świadomość wpływu własnej pracy (rezultatów obliczeń i doboru urządzeń wspomagających transport) i podejmowanych decyzji na proces transportu gazu siecią oraz na środowisko naturalne.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	ICHP_2A_K02	ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie z krajowym system transportu i magazynowania gazu ziemnego
Cel przedmiotu	C-5	Ukształtowanie umiejętności obliczania i doboru elementów wyposażenia sieci gazowej
Treści programowe	T-A-2	Obliczenia wytrzymałościowe stalowych gazociągów wysokiego ciśnienia.
	T-A-5	Obliczanie zdolności przesyłowej, przepustowości oraz pojemności magazynowej gazociągu wysokiego ciśnienia.
	T-P-1	Projekt stacji redukcyjnej wysokiego ciśnienia wejściowego. Obliczenia i dobór z katalogów producentów urządzeń oraz aparatury kontrolno-pomiarowej do stacji. Projekt tłoczni gazu. Obliczenia i dobór z katalogów producentów urządzeń oraz aparatury kontrolno-pomiarowej do tłoczni gazu.
	T-W-9	Wybrane metody wyznaczania nierównomierności obciążenia sieci gazowej w cyklu rocznym lub dobowym. Współczynniki jednocześności działania urządzeń gazowych, współczynniki nierównomierności czasowej.
	T-W-5	Stacje gazowe redukcyjne i pomiarowe w systemach dostawy gazu. Podział stacji ze względu na wybrane kryteria. Budowa stacji gazowej i jej rola w sieci. Redukcja ciśnienia gazu.
	T-W-12	Wyznaczanie stref zagrożonych wybuchem w wyniku emisji metanu z sieci gazowej, tłoczni lub stacji redukcyjnej.
	T-W-13	Korozja i ochrona gazociągów przed korozją. Przyczyny powstawania korozji. Metody ochrony przed korozją. Czynna i bierna ochrona przed korozją gazociągów.
	T-W-6	Tłocznia gazu - stacja sprężania gazu ziemnego. Budowa i rola tłoczni gazu w systemie transportu gazu ziemnego. Sprężanie gazu.
Metody nauczania	M-1	wykład informacyjny
	M-2	ćwiczenia przedmiotowe
	M-3	metoda projektów
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Zaliczenie pracy projektowej, przedstawianej do oceny w postaci pisemnego opracowania dla zadanego urządzenia
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie obserwuje związku między własną pracą i podejmowanymi decyzjami a procesem transportu gazu siecią oraz ich wpływem na środowisko naturalne.
	3,0	Student jest świadomy wpływu własnej pracy na bepieczeństwo transportu gazu siecią.
	3,5	Student rozumie potrzebę ulepszania własnej pracy, gdyż jest świadomy jej wpływu na jakość środowiska naturalnego.
	4,0	Student jest świadomy wpływu własnej pracy na bepieczeństwo transportu gazu siecią. Student jest dobrze zorientowany w tematyce transportu gazu i potrafi wskazać wady i zalety różnych wariantów podejmowanych przez siebie decyzji.
	4,5	Student jest świadomy wpływu własnej pracy na bepieczeństwo transportu gazu siecią. Student potrafi wskazać wady i zalety różnych wariantów podejmowanych przez siebie decyzji oraz wybrać najlepszą z nich i przedstawić jej wpływ na środowisko naturalne.
	5,0	Student jest świadomy wpływu własnej pracy na bepieczeństwo transportu gazu siecią. Student chętnie zgłębia swoją wiedzę, czyta literaurę branżową, uczestniczy w dyskusjach oraz poszukuje nowych rozwiązań w zakresie transportu gazu siecią, gdyż jest przekonany, że ma wpływ na wzrost efektywności i bezpieczeństwa transportu gazu siecią.