| Pole | KOD | Znaczenie kodu |
|---|
| Zamierzone efekty kształcenia | RYB_1A_B3_K01 | Student ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania. |
|---|
| Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | RYB_1A_K03 | Ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszeniu odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadanie. |
|---|
| Cel przedmiotu | C-1 | Celem kursu jest zapoznanie studentów z makroskopową i mikroskopową budową organizmów wodnych, z uwzględnieniem różnic strukturalnych traktowanych porównawczo |
|---|
| C-2 | Zapoznanie studentów z zależnościami pomiędzy budową histologiczną tkanek i narządów, a uzyskaniem określonych efektów technologicznych w produkcji żywności;
Tak postrzegana wiedza anatomiczna (wzbogacona o topografię narządów) jest nieodzowna dla przyswojenia wiedzy z zakresu innych dyscyplin jak m.in. – embriologia, akwakultura i technologia żywności |
| Treści programowe | T-W-1 | Podstawowe pojęcia i definicje anatomiczne, miejsce i przydatność wiedzy anatomicznej dla innych dziedzin wiedzy rybackiej; Metody badań anatomicznych (makroskopowe, mikroskopowe – in vivo i in vitro); Mianownictwo anatomiczne.
Elementy strukturalne ciała ryby – komórki, tkanki, organy, układy (budowa zewnętrzna i wewnętrzna komórki, struktury wewnątrzkomórkowe, zróżnicowanie wielkości, kształtów i budowy zewnętrznej i wewnętrznej w zależności od pełnionej funkcji; rodzaje tkanek - udział i rola tkanek w strukturach o wyższym stopniu integracji morfo-funkcjonalnej – organach i układach; Narządy – topografia, udział różnych struktur tkankowych w poszczegól-nych narządach, morfologiczne modyfikacje komórek w poszczególnych narządach; Układy - różnorodność budowy i topografii układów jako wyraz spełnianych funkcji przez powiązane organicznie narządy tworzące układ, współzależność strukturalna i funkcjonalna poszczególnych narządów wewnątrz układu;
Tkanki – charakterystyka ogólna, klasyfikacja, rozwój nauki o tkankach jako efekt postępu w zakresie technik i metod badawczych; rodzaje mikroskopów – świetlne i elektronowe; hodowla tkanek obserwowanych in vitro i in vivo;
Klasyfikacja tkanek: |
|---|
| T-W-2 | Tkanki pogranicza; nabłonki - rodzaje, budowa nabłonka jako wyraz przystosowania jego makro- i mikrostruktu-ry do miejsca występowania i pełnionej funkcji; pochodzenie nabłonków.
Skóra: budowa, funkcje, warstwy, ubarwienie skóry, specyficzność i zróżnicowanie skóry na tle funkcji przez nią spełnia-nych; technologiczna wartość skóry (tkanek pogranicza) i jej wytworów – kolagen; przydatność twardych wytworów skóry dla badań z zakresu biologii i taksonomii. |
| T-W-3 | Tkanki środowiska wewnętrznego - łączne, rodzaje, substancja pozakomórkowa (macierz), komórki tkanki łącznej właściwej, budowa substancji pozakomórkowej, kolagenowe i niekolagenowe składniki macierzy; budowa chemiczna i struktura mineralna tkanki, typy połączeń kości; krew jako zawiesina komórek (krwinek) i płytek krwi w płynnej substancji międzykomórkowej; skład krwi.
Tkanki mięśniowe jako zbiór komórek zdolnych do skurczu i rozkurczu – rodzaje, pochodzenie, włókno mięśniowe – miocyt, budowa sarkomeru, miofilamenty cienkie i grube; ślizgowa teoria skurczu mięśnia; molekularny mechanizm skurczu, tubule poprzeczne i siateczka sarkoplazmatyczna; typy włókien mięśniowych; tkanka mięśniowa sercowa; tkanka mięśniowa gładka; |
| T-W-4 | Układ krążenia (krwionośny i limfatyczny) - arterie i żyły, naczynia włosowate, serce; budowa i topografia; budowa budowa serca ryby; irygacja poszczególnych narządów – różnice i biologiczne znaczenie; budowa naczyń i tzw. serca limfatyczne; układy wrotne – specyficzna budowa, topografia, znaczenie; mięśnie układu krążenia; ośrodki i struktury regulujące pracę i czynności układu krążenia.
Układ oddechowy – aparat skrzelowy, powstawanie, budowa, wymiana gazowa, oddychanie ryb chrzęstnoszkieletowych i kostnoszkieletowych; przystosowania do oddychania powietrzem – ryby dwudyszne, dodatkowe narządy oddechowe u zarodków, larw i ryb dorosłych
Układy wydalniczy i osmoregulacyjny jako zespół organów wyprowadzających z organizmu ryby na zewnątrz nadmiar wody, końcowe produkty przemiany materii oraz substancje toksyczne; budowa nerki ; topografia, podział na odcinki, struktury wewnętrzne, óżnice w budowie i mikrostrukturze nerki ryb morskich i słodkowodnych, moczowody; wątroba i jej udział w wydalaniu i neutralizacji toksyn i końcowych pro-duktów przemiany materii; budowa szczegółowa, woreczek żółciowy, kanał wyprowadzający żółć; układy wrotne, skzela i pęcherz pławny – rola w wydalaniu CO2 oraz nadmiaru soli, komórki chlorkowe; układy wrotne; przewód pokarmowy – nabłonki „odsalające” wodę morską. |
| T-W-5 | Układ wydzielania wewnętrznego (endokrynny) - struktura (gruczoły) i topografia układu endokrynnego ryb; budowa komórkowa ważniejszych gruczołów, regulacja hormonalna funkcji i wpływ oddziaływań hormonów na struktury organizmu ryby; morfo-funkcjonalne skutki zaburzeń funkcji poszczególnych gruczołów; struktury neurosekrecyjne, udział gruczołów wydzielania wewnętrznego w regulacji i przygotowaniu organizmu ryby do rozrodu; możliwości zastosowań praktycznych. |
| T-W-6 | Tkanka nerwowa, układ nerwowy – neuron, tkanka glejowa, rozwój tkanki nerwowej, zakończenia nerwowe, rozwój układu nerwowego, pojęcie i budowa nerwu; opony mózgowo-rdzeniowe – budowa, funkcje; płyn mózgowo-rdzeniowy; mózg, nerwy mózgowe, rdzeń kręgowy, układ autonomiczny.
Narządy zmysłów - definicja, podział i nazwy receptorów, zróżnicowanie anatomiczne narządów zmysłów.
Narządy świetlne i elektryczne u ryb - budowa narządów świetlnych u ryb chrzęstnoszkieletowych i kostnoszkieletowych; rozmieszczenie narządów świetlnych na ciele ryby i ich rozmiary; istota zjawiska świecenia i jego znaczenie biologiczne. Narządy elektryczne: występowanie i usytuowanie narządów elektrycznych u ryb; wartość prądu elektrycznego; narządy elektryczne ryb; mechanizm powstawania prądu w strukturach biologicznych; przykłady zjawisk fizjologicznych towarzyszących wyładowaniom elektrycznym; wyładowania elektryczne silne i słabe; zmysł elektrostatyczny i elektrolokacja; porozumiewanie się ryb przy pomocy sygnałów elektrycznych; biologiczne znaczenie. Elektroreceptory u ryb – ampułkowe i guzkowe, odkrycie zjawiska lokalizowania zdobyczy przez rekiny (elektrorecepcja), Algorytm lokalizowania zdobyczy przez rekiny i płaszczki, rozmieszczenie, orientacja ryb w polu magnetycznym. |
| T-W-7 | Rozród ryb – rozmnażanie i reprodukcja jako procesy zapewniające zachowanie gatunków i populacji oraz odgrywające zasadniczą rolę w gospodarce hodowlanej, morfologiczny wyraz przystosowań organizmu do rozrodu; układ i narządy rozrodcze – gonady i przewody wyprowadzające; zmiany strukturalne w budowie zewnętrznej towarzyszące cyklom rozrodczym u ryb i ich biologiczne znaczenie; Zmiany w układzie endokrynnym; gruczoły płciowe, gonady, komórki rozrodcze – plemniki i jaja; spermatogeneza, owogeneza; rozwój zarodkowy, zróżnicowanie morfomechaniki rozwoju zarodkowego, jej przyczyny, istota i znaczenie.
Wpływ czynników zewnętrznych – środowiskowych – na rozwój zarodkowy wpływ temperatury otoczenia, jednostki termiczne (stopniodni, stopniogodziny, temperatury optymalne i letalne), wpływ tlenu rozpuszczonego w wodzie, wymiana wodna i gazowa; oddziaływanie światła, zasolenie – zakres tolerancji, wrażliwość na wstrząsy i urazy mechaniczne, wpływ pola magnetycznego, wpływ innych czynników środowiskowych. |
| T-L-1 | Osteologia – podział szkieletu na poszczególne elementy, budowa, nazewnictwo łacińskie. |
| T-L-5 | Budowa histologiczna poszczególnych tkanek i narządów. |
| T-L-4 | Embriogeneza – szczegółowa budowa gamet (jaja i plemniki) i ich zróżnicowanie gatunkowe, przebieg rozwoju zarodkowego, wpływ warunków środowiskowych. |
| T-L-2 | Topografia mięśni ryb, budowa, położenie poszczególnych jednostek mięśniowych. |
| T-L-3 | Powstanie, budowa, topografia poszczególnych narządów wewnętrznych, różnice międzygatunkowe. |
| Metody nauczania | M-1 | Wykład informacyjny z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej, objaśnienie lub wyjaśnienie, wykład problemowy, wykład konwersatoryjny |
|---|
| M-2 | Dyskusja dydaktyczna związana z wykładem, film, pokaz, ćwiczenia laboratoryjne (sekcja ryb i raków - rozpoznanie poszczególnych mięśni tułowia i ogona; położenie, układ włókien mięśniowych, kształt, wielkość, zabarwienie; zbadanie położenia i przebiegu metameru mięśniowego – miomeru; rozpoznanie mięśni głowy, wypreparowanie mięśni, rozpoznanie poszczególnych narządów, oglądanie preparatów w formalinie, oglądanie preparatów histologicznych poszczególnych tkanek i układów różnych gatunków) |
| Sposób oceny | S-1 | Ocena formująca: Ocena za przygotowanie do zajęć
ocena aktywnosci studenta na zajęciach |
|---|
| Kryteria oceny | Ocena | Kryterium oceny |
|---|
| 2,0 | Student przy pracy ze zwierzętami nie postępuje zgodnie z zasadami etyki |
| 3,0 | Student ma podstawową świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporzadkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane działania |
| 3,5 | Student ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporzadkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane działania |
| 4,0 | Student ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość i chęć podporzadkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane działania |
| 4,5 | Student ma pełną świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość i chęć podporzadkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane działania |
| 5,0 | Student ma pełną świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość i chęć podporzadkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane działania. Wykazuje się organizacją pracy w zespole |