Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Ogrodnictwo (S2)
specjalność: Zrównoważona produkcja roślinna
Sylabus przedmiotu Zbiór ziół ze stanowisk naturalnych:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Ogrodnictwo | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | drugiego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | magister | ||
| Obszary studiów | nauki rolnicze, leśne i weterynaryjne, studia inżynierskie | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Zbiór ziół ze stanowisk naturalnych | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Ogrodnictwa | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Dorota Jadczak <Dorota.Jadczak@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | |||
| ECTS (planowane) | 3,0 | ECTS (formy) | 3,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | angielski |
| Blok obieralny | 3 | Grupa obieralna | 2 |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Podstawowe wiadomości z zakresu botaniki, ekologii i zielarstwa. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studenta ze znaczeniem roślin zielarskich pozyskiwanych ze stanowisk naturalnych w fitoterapii. |
| C-2 | Zapoznanie z zasadami zbioru ziół ze stanowisk naturalnych w powiązaniu z ochroną przyrody i środowiska naturalnego. |
| C-3 | Zapoznanie studentów z zasadami badań zbiorowisk roślin leczniczych, charakterystyką morfologiczną roślin leczniczych występujących w środowisku naturalnym, ich zastosowaniem w fitoterapii. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Badanie zbiorowisk roślinnych. Dokumentacja fitosocjologiczna oraz ocena zasobności stanowisk naturalnych w rośliny lecznicze. | 4 |
| T-L-2 | Charakterystyka morfologiczna, właściwości lecznicze, zastosowanie wybranych roślin leczniczych ze stanowisk wilgotnych i podmokłych - jeziora, brzegi i zalewy rzek (bobrek trójlistny (Menyantes trifoliata L.), grzybienie (Nymphaea L.), szczaw lancetowaty (Rumex hydrolapathum Huds.), tatarak zwyczajny (Acorus calamus L.)) i in.; tereny bagienne, torfowiska, tereny niezadrzewione: bagno zwyczajne (Ledum palustre L.), bobrek trójlistny (Menyantes trifoliata L.), pięciornik kurze ziele (Potentilla erecta (L.) Raeusch), rdest ostro gorzki (Polygonum hydropiper L.), szczaw lancetowaty (Rumex hydrolapathum Huds.), uczep trójlistkowy (Bidens tripartita L.), wiązówka błotna (Filipendula ulmaria (L.) Maxim.), łąki i murawy zasobne w wilgoć (biedrzeniec większy (Pimpinella major (L.) Huds.), bobrek trójlistny (Menyantes trifoliata L.), krwawnik pospolity (Achillea millefolium L.), mniszek lekarski (Taraxacum officinale F. H. Wigg.), rdest wężownik (Polygonum bistorta L.), przywrotnik pasterski (Alchemilla monticola Opiz), pięciornik gęsi (Potentilla anserina L.), podbiał pospolity (Tussilago farfara L.), szczaw lancetowaty (Rumex hydrolapathum Huds.), stokrotka pospolita (Bellis perennis L.), ostrożeń warzywny (Cirsium oleraceum (L.) Scop.), świetlik łąkowy (Euphrasia rostkoviana Hayne), wilżyna ciernista (Ononis spinosa L.). | 6 |
| T-L-3 | Charakterystyka morfologiczna, właściwości lecznicze, zastosowanie wybranych roślin leczniczych ze stanowisk suchych – pastwiska i ugory (biedrzeniec mniejszy (Pimpinella saxifraga L), dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum L.), jałowiec pospolity (Juniperus communis L.), krwawnik pospolity (Achillea millefolium L.), kocanki piaskowe (Helichrysum arenarium (L.) Moench), macierzanka piaskowa (Thymus serpyllum L.), mydlnica lekarska (Saponaria officinalis L.), nostrzyk żółty (Melilotus officinalis (L.) Pallas), przelot pospolity (Anthyllis vulneraria L.), rozchodnik ostry (Sedum acre L.), rzepik pospolity (Agrimonia eupatoria L.), wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare L.), wilżyna ciernista (Ononis spinosa L.). | 6 |
| T-L-4 | Charakterystyka morfologiczna, właściwości lecznicze, zastosowanie wybranych roślin leczniczych zbieranych z pól uprawnych i miedz (biedrzeniec większy (Pimpinella major (L.) Huds.), chaber bławatek (Centaurea cyanus L.), krwawnik pospolity (Achillea millefolium L.), fiołek polny (Viola arvensis Murr.), ostróżka polna (Consolida regalis Gray) , rdest ptasi (Polygonum aviculare L.), podbiał pospolity (Tussilago farfara L.), perz właściwy (Elymus repens (L.) Gould), skrzyp polny (Equisetum arvense L.), tasznik pospolity (Capsella bursa-pastoris (L.) Medik.), mak polny (Papaver rhoeas L.), żywokost lekarski (Symphytum officinale L.), przychaci, stanowisk ruderalnych (cykoria podróżnik (Cichorium intybus L.), glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus L.), jasnota biała (Lamium album L.), bez czarny (Sambucus nigra L.), bylica pospolita (Artemisia vulgaris L.), malina właściwa (Rubus idaeus L.), rdest ptasi (Polygonum aviculare L.), podbiał pospolity (Tussilago farfara L.), perz właściwy (Elymus repens (L.) Gould), pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.), łopian (Arctium L.), lasów i polan leśnych, zarośli (tysiącznik pospolity (Centaurium erythraea Rafn), dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum L.), dąb szypułkowy (Quercus robur L.) i dąb bezszypułkowy, (Quercus petraea (Mattuschka) Liebl.), janowiec barwierski (Genista tinctoria L.), jeżyna pospolita (Rubus fruticosus L.), kalina koralowa (Viburnum opulus L.), kopytnik pospolity (Asarum europaeum L.), konwalia majowa (Convallaria majalis L.), kruszyna pospolita (Frangula alnus Mill.), mydlnica lekarska (Saponaria officinalis L.), nawłoć pospolita (Solidago virgaurea L.), poziomka pospolita (Fragaria vesca L.), przetacznik leśny (Veronica officinalis L.). | 6 |
| 22 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Zasady ochrony przyrody i nadzór prawny nad zbiorem ziół ze stanowisk naturalnych. Zasady racjonalnego zbioru, terminy, okresy i sposoby zbioru. | 4 |
| T-W-2 | Siedliska ważniejszych gatunków roślin leczniczych: stanowiska wilgotne i podmokłe – jeziora, brzegi i zalewy rzek, tereny bagienne, torfowiska, tereny niezadrzewione, łąki i murawy zasobne w wilgoć. | 4 |
| T-W-3 | Siedliska ważniejszych gatunków roślin leczniczych: stanowiska suche – pastwiska i ugory. | 4 |
| T-W-4 | Siedliska ważniejszych gatunków roślin leczniczych: pola uprawne, miedze, przychacia, stanowiska ruderalne, lasy i polany leśne, zarośla. | 4 |
| T-W-5 | Adaptacja dzikorosnących roślin leczniczych do warunków uprawy. | 4 |
| 20 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | konsultacje związane z tematyką ćwiczeń i opracowaniem dokumentacji fitosocjologicznej. | 5 |
| A-L-2 | przygotowanie do sprawdzianów i zaliczenia ćwiczeń | 10 |
| A-L-3 | uczestnictwo w zajęciach | 22 |
| A-L-4 | opracowanie dokumentacji fitosocjologicznej wybranego stanowiska | 8 |
| 45 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | uczestnictwo w zajęciach | 20 |
| A-W-2 | przygotowanie do zaliczenia przedmiotu | 12 |
| A-W-3 | konsultacje związane z tematyką wykładów | 7 |
| A-W-4 | studiowanie fachowej literatury | 5 |
| 44 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | wykład informacyjny i problemowy |
| M-2 | dyskusja problemowa. |
| M-3 | opracowanie dokumentacji fitosocjologicznej |
| M-4 | identyfikacja surowców i rozpoznawania roślin |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: sprawdzian |
| S-2 | Ocena podsumowująca: kolokwium |
| S-3 | Ocena podsumowująca: ocena dokumentacji fitosocjologicznej |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ZPR_2A_O03-Z-zpr_W01 Student posiada wiedzę na temat zasad zbioru roślin ze stanowisk naturalnych w powiązaniu z ochroną pzryrody. | ZPR_2A_W04 | — | — | C-1, C-2 | T-W-1 | M-1, M-2 | S-1, S-2 |
| ZPR_2A_O03-Z-zpr_W02 Student ma wiedzę na temat dzikorosnących roślin leczniczych i zasad ich stosowania w fitoterapii. | ZPR_2A_W03, ZPR_2A_W07, ZPR_2A_W10 | — | — | C-3 | T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-L-2, T-L-3, T-L-4 | M-1, M-2, M-4 | S-1, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ZPR_2A_O03-Z-zpr_U01 Posiada umiejętnośc badania zbiorowisk roślin leczniczych, wykonuje dokumentację fitosocjologiczną i ocenia zasobność stanowisk w rośliny lecznicze. | ZPR_2A_U06 | — | — | C-3 | T-L-1 | M-3 | S-3 |
| ZPR_2A_O03-Z-zpr_U02 Potrafi powiązać konkretne rośliny lecznicze z ich zastosowaniem w fitoterapii. | ZPR_2A_U03, ZPR_2A_U06 | — | — | C-3 | T-L-2, T-L-3, T-L-4 | M-2, M-4 | S-1, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ZPR_2A_O03-Z-zpr_K01 Ma świadomość ryzyka i ocenia skutki społeczne wykonywanej działalności, w sposób odpowiedzialny podejmuje decyzje. | ZPR_2A_K03, ZPR_2A_K04 | — | — | C-1, C-2, C-3 | T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4 | M-1, M-2, M-3 | S-1, S-2, S-3 |
| ZPR_2A_O03-Z-zpr_K02 Student ma świadomość ważności dokształcania w zakresie poszerzania rynku produktów zielarskich. | ZPR_2A_K01 | — | — | C-1, C-2, C-3 | T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4 | M-1, M-2, M-3, M-4 | S-1, S-2, S-3 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| ZPR_2A_O03-Z-zpr_W01 Student posiada wiedzę na temat zasad zbioru roślin ze stanowisk naturalnych w powiązaniu z ochroną pzryrody. | 2,0 | |
| 3,0 | Student zadowalająco opanował tematykę przedmiotu. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| ZPR_2A_O03-Z-zpr_W02 Student ma wiedzę na temat dzikorosnących roślin leczniczych i zasad ich stosowania w fitoterapii. | 2,0 | |
| 3,0 | Student ma wiedzę na temat podstawowych ziół dzikorosnących, w sposób zadowalający potrafi powiązać je z zastosowaniem w fitoterapii. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| ZPR_2A_O03-Z-zpr_U01 Posiada umiejętnośc badania zbiorowisk roślin leczniczych, wykonuje dokumentację fitosocjologiczną i ocenia zasobność stanowisk w rośliny lecznicze. | 2,0 | |
| 3,0 | Student w stopniu zadowalającym posiadł umiejętnośc badania zbiorowisk roślinnych i opracowania dokumentacji fitosocjologicznej. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| ZPR_2A_O03-Z-zpr_U02 Potrafi powiązać konkretne rośliny lecznicze z ich zastosowaniem w fitoterapii. | 2,0 | |
| 3,0 | Student potrafi powiązać podstawowe z omawianych roślin leczniczych z ich zastosowaniem w fitoterapii. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| ZPR_2A_O03-Z-zpr_K01 Ma świadomość ryzyka i ocenia skutki społeczne wykonywanej działalności, w sposób odpowiedzialny podejmuje decyzje. | 2,0 | |
| 3,0 | Student biernie uczestniczy w zajęciach, rzadko włącza się do dyskucji dydaktycznej. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | ||
| ZPR_2A_O03-Z-zpr_K02 Student ma świadomość ważności dokształcania w zakresie poszerzania rynku produktów zielarskich. | 2,0 | |
| 3,0 | Student w stopniu podstawowym rozumie ważność dokształcania w zakresie poszerzania asortymentu rynku produktów zielarskich. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- 1. Ustawa z dn. 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody., (Dz. U. 2004, Nr 92, poz. 880)., 2004
- 2. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz. U. 2004, Nr 168, poz. 1764),ustawa z dn. 20 kwietnia 2004 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. 2004, Nr 93, poz. 898), wynikająca z rozporządzenia Rady Ministerialnej Wspólnoty Europejskiej Nr 2092/91 z 24 czerwca 1991., 1991
- 3. Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dn. 28 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ochrony i zbioru płodów runa leśnego oraz zasad lokalizowania pasiek na obszarach leśnych (Dz. U. 1999, Nr 6, poz. 42, z późn. zm.)., 1999
- 4. Закон за лечебните растения - Обн. ДВ. бр.29 от 7 Април 2000г., изм. ДВ. бр.23 от 1 Март 2002г., изм. ДВ. бр.91 от 25 Септември 2002г., изм. ДВ. бр.30 от 11 Април 2006г., изм. ДВ. бр.65 от 11 Август 2006г., изм. ДВ. бр.94 от 16 Ноември 2007г., изм. ДВ. бр.36 от 4 Април 2008г., изм. ДВ. бр.43 от 29 Април 2008 г., 2008
- 5. НАРЕДБА № 5 от 19.07.2004 г. за изискванията, на които трябва да отговарят билкозаготвителните пунктове и складовете за билки. Издадена от министъра на здравеопазването и министъра на околната среда и водите, обн., ДВ, бр. 85 от 28.09.2004 г., 2004
- Kallas J., The Illustrated Guide to Edible Wild Plants, gibbs Smith, 2010
- Thayer S., Dean E., The Forager's Harvest: A Guide to Identifying, Harvesting, and Preparing Edible Wild Plants., 2010
Literatura dodatkowa
- Herba Polonica., Institute of Natural Fibres and Medicinal Plants Department of Botany, Breeding and Agronomy., Poznań