Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Odnawialne źródła energii (S1)

Sylabus przedmiotu Podstawy ekologii:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Odnawialne źródła energii
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów nauki rolnicze, leśne i weterynaryjne, studia inżynierskie
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Podstawy ekologii
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Kształtowania Środowiska
Nauczyciel odpowiedzialny Joanna Podlasińska <Joanna.Podlasinska@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Elżbieta Dusza-Zwolińska <Elzbieta.Dusza@zut.edu.pl>, Renata Gamrat <Renata.Gamrat@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 2,0 ECTS (formy) 2,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny 4 Grupa obieralna 2

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW3 15 2,01,00zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Podstawowe wiadomości z zakresu ekologii ze szkoły średniej

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Zaznajomienie studentów z domeną ekologii i metodami badań stosowanymi w ekologii.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
wykłady
T-W-1Czym zajmuje sie w swoich badaniach ekologia? Różnice i związki między ekologią, ochroną środowiska, a ochroną przyrody. Podstawowe pojęcia z ekologii ogólnej, ochrony przyrody i srodowiska. Definicja ekologii. Zwiazek ekologii z biologią i innymi naukami. Podziały ekologii. Zakres ekologii. Definicje: populacji, biocenozy, ekosystemu, biomu i biosfery. Siedlisko i środowisko oraz nisza ekologiczna. Rodzaje środowiska. Kryteria ich podziału. Czynniki ekologiczne i ich podział. Kryteria klasyfikacji ekologicznej organizmu.2
T-W-2Ekologia populacji. Kategorie populacji wg Beklemieszewa. Struktura ekologiczna populacji. Liczebność i zagęszczenie. Zmienność populacji w przestrzeni i w czasie. Typy struktur i rozkładów przestrzennych populacji. Struktura płci i wieku populacji. Terytorializm, przewodnictwo i dominacja w stadzie2
T-W-3Piramidy wieku. Typ piramidy płaskiej i wysmukłej (dzwonu) oraz urny. Rozrodczość i śmiertelność -funkcjonalne aspekty struktury populacji. Rodzaje krzywych przeżywania. Przyczyny śmiertelności. Dynamika liczebności populacji. Typ wykładniczy, logistyczny, cykliczny i ustabilizowany dynamiki liczebności populacji. Fluktuacje liczebności populacji (nieregularne, regularne, sezonowe, cykliczne wieloletnie i przypadkowe). Czynniki “rządzące” zagęszczeniem populacji i “rządzone” przez zagęszczenie populacji.2
T-W-4Kształtowanie się liczebności populacji w czasie w zależności od obecności rekwizytów wyczerpywalnych i niewyczerpywalnych oraz od działania gatunków eksploatujących, a także od czasu rozrodu krótkiego, długiego i ciągłego.2
T-W-5Typy interakcji między gatunkami. Interakcje ujemne: konkurencja międzygatunkowa i międzyosobnicza (wewnątrzgatunkowa), antybioza, allelopatia, drapieżnictwo, pasożytnictwo, amensalizm. Zasada konkurencyjnego wykluczania się gatunków (zasada Gausego). Konkurencja, a nisza ekologiczna dwóch gatunków. Konkurencja międzygatunkowa i wewnątrzgatunkowa, a wypełnienie środowiska. Model Tribolium-Trifolium. Zależność między drapieżcą a ofiarą wg Volterry. Interakcje dodatnie: komensalizm, protokooperacja, mutualizm (symbioza obligatoryjna). Granice tolerancji dla populacji.2
T-W-6Ekologia biocenozy. Biocenozy zastępcze, klimaksowe, duże i małe, ciągłe i nieciągłe. Kryteria wyróżniania biocenoz. Dominanty ekologiczne i ich rola w biocenozie. Ekoton i efekt styku. Struktura biocenoz (przestrzenna, biotyczna). Struktura troficzna biocenoz, poziomy i piramidy troficzne. Łańcuchy pokarmowe i sieci troficzne. Paratroficzna struktura biocenozy. Struktura troficzna pierwotna i wtórna biocenoz. Sukcesja ekologiczna pierwotna i wtórna. Sukcesja autotroficzna i heterotroficzna. Szeregi sukcesyjne: wg Oduma i Pawłowskiego. Kształtowanie biotopu przez biocenozę. Struktura konkurencyjna biocenoz. Załamanie homeostazy biocenozy3
T-W-7Biotop i biocenoza najważniejszych biomów w biosferze: tundra i tajga, bory szpikowe i lasy liściaste klimatu umiarkowanego. Step, sawanna, pustynie i półpustynie, puszcza tropikalna (wilgotne lasy równikowe), lasy i zarośla twardolistne (roślinność śródziemnomorska), namorzyny, wiecznie zielone zarośla.2
15

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
wykłady
A-W-1uczestnictwo w zajęciach15
A-W-2studiowanie literatury15
A-W-3przygotowanie do zaliczenia15
A-W-4Przygotowanie projektu w grupach15
60

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne
M-2Wykład problemowy
M-3Film
M-4Dyskusja dydaktyczna
M-5Metoda projektów

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Ocena aktywności
S-2Ocena formująca: Ocena systematyczności pracy na zajęciach
S-3Ocena formująca: Ocena okresowych osiągnięć studenta
S-4Ocena podsumowująca: Sprawdzian podsumowujący wiedzę objętą treściami wykładów
S-5Ocena formująca: Ocena przygotowanej prezentacji multimedialnej

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OZE_1A_O01-2_W01
Ma wiedzę o roli i znaczeniu środowiska przyrodniczego i zróżnicowanego użytkowania różnorodnosci biologicznej oraz zagrożeniach dla organzmów żywych
OZE_1A_W09, OZE_1A_W18C-1T-W-1, T-W-2, T-W-4, T-W-5, T-W-3, T-W-7, T-W-6M-5, M-4, M-2, M-1, M-3S-4, S-1, S-2, S-3, S-5

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OZE_1A_O01-2_U01
Umie określic wpływ czynników ekologicznych na produkcję roślin energetycznych
OZE_1A_U13C-1T-W-7, T-W-6M-5, M-4, M-1S-4, S-1, S-3, S-5

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OZE_1A_O01-2_K01
Student po zrealizowaniu przedmiotu będzie rozumiał potrzebę ochrony środowiska oraz ma świadmomość aspektów ekologicznych produkowania energii ze źródeł odnawialnych. Bierze odpowiedzialnośc za podejmowane decyzje.
OZE_1A_K04C-1T-W-1, T-W-2, T-W-4, T-W-5, T-W-3, T-W-7, T-W-6M-5, M-4S-1, S-2, S-3

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
OZE_1A_O01-2_W01
Ma wiedzę o roli i znaczeniu środowiska przyrodniczego i zróżnicowanego użytkowania różnorodnosci biologicznej oraz zagrożeniach dla organzmów żywych
2,0
3,0Student opanował wiedzę z zakresu podstaw ekologii w nieznacznym stopniu. Wie jak jest różnica pomiędzy ekosystemem a biocenozą, rozumie funkcje procesów życiowych organizmów, potrafi podać zależności między organizmami.Zna podstawowe metody, techniki i narzędzia stosowane w badaniach ekosystemów
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
OZE_1A_O01-2_U01
Umie określic wpływ czynników ekologicznych na produkcję roślin energetycznych
2,0
3,0Student potrafi wymienić czynniki ekologiczne wpływajace na produkcję roślin energetycznych i określić ich rolę.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
OZE_1A_O01-2_K01
Student po zrealizowaniu przedmiotu będzie rozumiał potrzebę ochrony środowiska oraz ma świadmomość aspektów ekologicznych produkowania energii ze źródeł odnawialnych. Bierze odpowiedzialnośc za podejmowane decyzje.
2,0
3,0Student rozumie potrzebę ochrony środowiska życia organizmów oraz ma świadmomość aspektów ekologicznych produkowania energii ze źródeł odnawialnych.
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Wiąckowski St., Ekologia ogólna., Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz, 1998, I
  2. Odum E.P., Podstawy ekologii, PWRiL, Warszawa, 1982
  3. Trojan P., Ekologia ogólna, PWN, W-wa, 1978
  4. Banaszak J., Wiśniewski H., Podstawy ekologii., Wydawnictwo Uczelniane WSP, Bydgoszcz, 1999
  5. Falińska K., Ekologia roślin., Wydawnictwo Naukowe PWN., Warszawa, 1997
  6. Szafer Wł. Zarzycki K., Szata roślinna Polski, t. I., PWN, Warszawa, 1972
  7. Prończuk J., Podstawy ekologii rolniczej, PWN, Warszawa, 2011

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Czym zajmuje sie w swoich badaniach ekologia? Różnice i związki między ekologią, ochroną środowiska, a ochroną przyrody. Podstawowe pojęcia z ekologii ogólnej, ochrony przyrody i srodowiska. Definicja ekologii. Zwiazek ekologii z biologią i innymi naukami. Podziały ekologii. Zakres ekologii. Definicje: populacji, biocenozy, ekosystemu, biomu i biosfery. Siedlisko i środowisko oraz nisza ekologiczna. Rodzaje środowiska. Kryteria ich podziału. Czynniki ekologiczne i ich podział. Kryteria klasyfikacji ekologicznej organizmu.2
T-W-2Ekologia populacji. Kategorie populacji wg Beklemieszewa. Struktura ekologiczna populacji. Liczebność i zagęszczenie. Zmienność populacji w przestrzeni i w czasie. Typy struktur i rozkładów przestrzennych populacji. Struktura płci i wieku populacji. Terytorializm, przewodnictwo i dominacja w stadzie2
T-W-3Piramidy wieku. Typ piramidy płaskiej i wysmukłej (dzwonu) oraz urny. Rozrodczość i śmiertelność -funkcjonalne aspekty struktury populacji. Rodzaje krzywych przeżywania. Przyczyny śmiertelności. Dynamika liczebności populacji. Typ wykładniczy, logistyczny, cykliczny i ustabilizowany dynamiki liczebności populacji. Fluktuacje liczebności populacji (nieregularne, regularne, sezonowe, cykliczne wieloletnie i przypadkowe). Czynniki “rządzące” zagęszczeniem populacji i “rządzone” przez zagęszczenie populacji.2
T-W-4Kształtowanie się liczebności populacji w czasie w zależności od obecności rekwizytów wyczerpywalnych i niewyczerpywalnych oraz od działania gatunków eksploatujących, a także od czasu rozrodu krótkiego, długiego i ciągłego.2
T-W-5Typy interakcji między gatunkami. Interakcje ujemne: konkurencja międzygatunkowa i międzyosobnicza (wewnątrzgatunkowa), antybioza, allelopatia, drapieżnictwo, pasożytnictwo, amensalizm. Zasada konkurencyjnego wykluczania się gatunków (zasada Gausego). Konkurencja, a nisza ekologiczna dwóch gatunków. Konkurencja międzygatunkowa i wewnątrzgatunkowa, a wypełnienie środowiska. Model Tribolium-Trifolium. Zależność między drapieżcą a ofiarą wg Volterry. Interakcje dodatnie: komensalizm, protokooperacja, mutualizm (symbioza obligatoryjna). Granice tolerancji dla populacji.2
T-W-6Ekologia biocenozy. Biocenozy zastępcze, klimaksowe, duże i małe, ciągłe i nieciągłe. Kryteria wyróżniania biocenoz. Dominanty ekologiczne i ich rola w biocenozie. Ekoton i efekt styku. Struktura biocenoz (przestrzenna, biotyczna). Struktura troficzna biocenoz, poziomy i piramidy troficzne. Łańcuchy pokarmowe i sieci troficzne. Paratroficzna struktura biocenozy. Struktura troficzna pierwotna i wtórna biocenoz. Sukcesja ekologiczna pierwotna i wtórna. Sukcesja autotroficzna i heterotroficzna. Szeregi sukcesyjne: wg Oduma i Pawłowskiego. Kształtowanie biotopu przez biocenozę. Struktura konkurencyjna biocenoz. Załamanie homeostazy biocenozy3
T-W-7Biotop i biocenoza najważniejszych biomów w biosferze: tundra i tajga, bory szpikowe i lasy liściaste klimatu umiarkowanego. Step, sawanna, pustynie i półpustynie, puszcza tropikalna (wilgotne lasy równikowe), lasy i zarośla twardolistne (roślinność śródziemnomorska), namorzyny, wiecznie zielone zarośla.2
15

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1uczestnictwo w zajęciach15
A-W-2studiowanie literatury15
A-W-3przygotowanie do zaliczenia15
A-W-4Przygotowanie projektu w grupach15
60
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaOZE_1A_O01-2_W01Ma wiedzę o roli i znaczeniu środowiska przyrodniczego i zróżnicowanego użytkowania różnorodnosci biologicznej oraz zagrożeniach dla organzmów żywych
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOZE_1A_W09ma podstawową wiedzę z zakresu botaniki roślin uprawianych na cele energetyczne, obejmującą głównie ich budowę i rozmnażanie, oraz wiedzę dotyczącą produkcji roślinnej w zakresie wytwarzania biomasy wykorzystywanej w obszarze odnawialnych źródeł energii, obejmującą charakterystykę tradycyjnych roślin uprawnych wykorzystywanych na cele energetyczne oraz roślin uprawianych wyłącznie w tym celu, uprawę roli, siew i sadzenie oraz pielęgnowanie i nawożenie roślin w produkcji biomasy, zmianowanie i płodozmiany, zasady użytkowania łąk, nowe trendy w uprawie roślin energetycznych, przydatną do rozumienia specyfiki i uwarunkowań produkcji rolniczej na cele energetyczne, a także prowadzenia działalności w tym zakresie;
OZE_1A_W18ma wiedzę o oddziaływaniu produkcji energii odnawialnej na środowisko, w szczególności dotyczącą wpływu pozyskiwania rolniczych odnawialnych surowców energetycznych, szkodliwych związków powstających w procesie spalania biopaliw i gospodarki popiołem poprodukcyjnym, środowiskowego oddziaływania biogazowi i gospodarki pofermentem, środowiskowego oddziaływania instalacji geotermalnych, siłowni wiatrowych i małych elektrowni wodnych;
Cel przedmiotuC-1Zaznajomienie studentów z domeną ekologii i metodami badań stosowanymi w ekologii.
Treści programoweT-W-1Czym zajmuje sie w swoich badaniach ekologia? Różnice i związki między ekologią, ochroną środowiska, a ochroną przyrody. Podstawowe pojęcia z ekologii ogólnej, ochrony przyrody i srodowiska. Definicja ekologii. Zwiazek ekologii z biologią i innymi naukami. Podziały ekologii. Zakres ekologii. Definicje: populacji, biocenozy, ekosystemu, biomu i biosfery. Siedlisko i środowisko oraz nisza ekologiczna. Rodzaje środowiska. Kryteria ich podziału. Czynniki ekologiczne i ich podział. Kryteria klasyfikacji ekologicznej organizmu.
T-W-2Ekologia populacji. Kategorie populacji wg Beklemieszewa. Struktura ekologiczna populacji. Liczebność i zagęszczenie. Zmienność populacji w przestrzeni i w czasie. Typy struktur i rozkładów przestrzennych populacji. Struktura płci i wieku populacji. Terytorializm, przewodnictwo i dominacja w stadzie
T-W-4Kształtowanie się liczebności populacji w czasie w zależności od obecności rekwizytów wyczerpywalnych i niewyczerpywalnych oraz od działania gatunków eksploatujących, a także od czasu rozrodu krótkiego, długiego i ciągłego.
T-W-5Typy interakcji między gatunkami. Interakcje ujemne: konkurencja międzygatunkowa i międzyosobnicza (wewnątrzgatunkowa), antybioza, allelopatia, drapieżnictwo, pasożytnictwo, amensalizm. Zasada konkurencyjnego wykluczania się gatunków (zasada Gausego). Konkurencja, a nisza ekologiczna dwóch gatunków. Konkurencja międzygatunkowa i wewnątrzgatunkowa, a wypełnienie środowiska. Model Tribolium-Trifolium. Zależność między drapieżcą a ofiarą wg Volterry. Interakcje dodatnie: komensalizm, protokooperacja, mutualizm (symbioza obligatoryjna). Granice tolerancji dla populacji.
T-W-3Piramidy wieku. Typ piramidy płaskiej i wysmukłej (dzwonu) oraz urny. Rozrodczość i śmiertelność -funkcjonalne aspekty struktury populacji. Rodzaje krzywych przeżywania. Przyczyny śmiertelności. Dynamika liczebności populacji. Typ wykładniczy, logistyczny, cykliczny i ustabilizowany dynamiki liczebności populacji. Fluktuacje liczebności populacji (nieregularne, regularne, sezonowe, cykliczne wieloletnie i przypadkowe). Czynniki “rządzące” zagęszczeniem populacji i “rządzone” przez zagęszczenie populacji.
T-W-7Biotop i biocenoza najważniejszych biomów w biosferze: tundra i tajga, bory szpikowe i lasy liściaste klimatu umiarkowanego. Step, sawanna, pustynie i półpustynie, puszcza tropikalna (wilgotne lasy równikowe), lasy i zarośla twardolistne (roślinność śródziemnomorska), namorzyny, wiecznie zielone zarośla.
T-W-6Ekologia biocenozy. Biocenozy zastępcze, klimaksowe, duże i małe, ciągłe i nieciągłe. Kryteria wyróżniania biocenoz. Dominanty ekologiczne i ich rola w biocenozie. Ekoton i efekt styku. Struktura biocenoz (przestrzenna, biotyczna). Struktura troficzna biocenoz, poziomy i piramidy troficzne. Łańcuchy pokarmowe i sieci troficzne. Paratroficzna struktura biocenozy. Struktura troficzna pierwotna i wtórna biocenoz. Sukcesja ekologiczna pierwotna i wtórna. Sukcesja autotroficzna i heterotroficzna. Szeregi sukcesyjne: wg Oduma i Pawłowskiego. Kształtowanie biotopu przez biocenozę. Struktura konkurencyjna biocenoz. Załamanie homeostazy biocenozy
Metody nauczaniaM-5Metoda projektów
M-4Dyskusja dydaktyczna
M-2Wykład problemowy
M-1Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne
M-3Film
Sposób ocenyS-4Ocena podsumowująca: Sprawdzian podsumowujący wiedzę objętą treściami wykładów
S-1Ocena formująca: Ocena aktywności
S-2Ocena formująca: Ocena systematyczności pracy na zajęciach
S-3Ocena formująca: Ocena okresowych osiągnięć studenta
S-5Ocena formująca: Ocena przygotowanej prezentacji multimedialnej
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student opanował wiedzę z zakresu podstaw ekologii w nieznacznym stopniu. Wie jak jest różnica pomiędzy ekosystemem a biocenozą, rozumie funkcje procesów życiowych organizmów, potrafi podać zależności między organizmami.Zna podstawowe metody, techniki i narzędzia stosowane w badaniach ekosystemów
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaOZE_1A_O01-2_U01Umie określic wpływ czynników ekologicznych na produkcję roślin energetycznych
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOZE_1A_U13orientuje się w zakresie specyfiki i uwarunkowań produkcji roślinnej ukierunkowanej na wytwarzanie biomasy wykorzystywanej w obszarze odnawialnych źródeł energii, jest przygotowany do prowadzenia działalności w tym zakresie;
Cel przedmiotuC-1Zaznajomienie studentów z domeną ekologii i metodami badań stosowanymi w ekologii.
Treści programoweT-W-7Biotop i biocenoza najważniejszych biomów w biosferze: tundra i tajga, bory szpikowe i lasy liściaste klimatu umiarkowanego. Step, sawanna, pustynie i półpustynie, puszcza tropikalna (wilgotne lasy równikowe), lasy i zarośla twardolistne (roślinność śródziemnomorska), namorzyny, wiecznie zielone zarośla.
T-W-6Ekologia biocenozy. Biocenozy zastępcze, klimaksowe, duże i małe, ciągłe i nieciągłe. Kryteria wyróżniania biocenoz. Dominanty ekologiczne i ich rola w biocenozie. Ekoton i efekt styku. Struktura biocenoz (przestrzenna, biotyczna). Struktura troficzna biocenoz, poziomy i piramidy troficzne. Łańcuchy pokarmowe i sieci troficzne. Paratroficzna struktura biocenozy. Struktura troficzna pierwotna i wtórna biocenoz. Sukcesja ekologiczna pierwotna i wtórna. Sukcesja autotroficzna i heterotroficzna. Szeregi sukcesyjne: wg Oduma i Pawłowskiego. Kształtowanie biotopu przez biocenozę. Struktura konkurencyjna biocenoz. Załamanie homeostazy biocenozy
Metody nauczaniaM-5Metoda projektów
M-4Dyskusja dydaktyczna
M-1Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne
Sposób ocenyS-4Ocena podsumowująca: Sprawdzian podsumowujący wiedzę objętą treściami wykładów
S-1Ocena formująca: Ocena aktywności
S-3Ocena formująca: Ocena okresowych osiągnięć studenta
S-5Ocena formująca: Ocena przygotowanej prezentacji multimedialnej
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student potrafi wymienić czynniki ekologiczne wpływajace na produkcję roślin energetycznych i określić ich rolę.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaOZE_1A_O01-2_K01Student po zrealizowaniu przedmiotu będzie rozumiał potrzebę ochrony środowiska oraz ma świadmomość aspektów ekologicznych produkowania energii ze źródeł odnawialnych. Bierze odpowiedzialnośc za podejmowane decyzje.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOZE_1A_K04rozumie ważność i potrzebę ochrony naturalnego środowiska człowieka oraz ma świadomość pozatechnicznych aspektów i skutków produkowania energii ze źródeł odnawialnych i posiada związaną z tym odpowiedzialność za podejmowane decyzje;
Cel przedmiotuC-1Zaznajomienie studentów z domeną ekologii i metodami badań stosowanymi w ekologii.
Treści programoweT-W-1Czym zajmuje sie w swoich badaniach ekologia? Różnice i związki między ekologią, ochroną środowiska, a ochroną przyrody. Podstawowe pojęcia z ekologii ogólnej, ochrony przyrody i srodowiska. Definicja ekologii. Zwiazek ekologii z biologią i innymi naukami. Podziały ekologii. Zakres ekologii. Definicje: populacji, biocenozy, ekosystemu, biomu i biosfery. Siedlisko i środowisko oraz nisza ekologiczna. Rodzaje środowiska. Kryteria ich podziału. Czynniki ekologiczne i ich podział. Kryteria klasyfikacji ekologicznej organizmu.
T-W-2Ekologia populacji. Kategorie populacji wg Beklemieszewa. Struktura ekologiczna populacji. Liczebność i zagęszczenie. Zmienność populacji w przestrzeni i w czasie. Typy struktur i rozkładów przestrzennych populacji. Struktura płci i wieku populacji. Terytorializm, przewodnictwo i dominacja w stadzie
T-W-4Kształtowanie się liczebności populacji w czasie w zależności od obecności rekwizytów wyczerpywalnych i niewyczerpywalnych oraz od działania gatunków eksploatujących, a także od czasu rozrodu krótkiego, długiego i ciągłego.
T-W-5Typy interakcji między gatunkami. Interakcje ujemne: konkurencja międzygatunkowa i międzyosobnicza (wewnątrzgatunkowa), antybioza, allelopatia, drapieżnictwo, pasożytnictwo, amensalizm. Zasada konkurencyjnego wykluczania się gatunków (zasada Gausego). Konkurencja, a nisza ekologiczna dwóch gatunków. Konkurencja międzygatunkowa i wewnątrzgatunkowa, a wypełnienie środowiska. Model Tribolium-Trifolium. Zależność między drapieżcą a ofiarą wg Volterry. Interakcje dodatnie: komensalizm, protokooperacja, mutualizm (symbioza obligatoryjna). Granice tolerancji dla populacji.
T-W-3Piramidy wieku. Typ piramidy płaskiej i wysmukłej (dzwonu) oraz urny. Rozrodczość i śmiertelność -funkcjonalne aspekty struktury populacji. Rodzaje krzywych przeżywania. Przyczyny śmiertelności. Dynamika liczebności populacji. Typ wykładniczy, logistyczny, cykliczny i ustabilizowany dynamiki liczebności populacji. Fluktuacje liczebności populacji (nieregularne, regularne, sezonowe, cykliczne wieloletnie i przypadkowe). Czynniki “rządzące” zagęszczeniem populacji i “rządzone” przez zagęszczenie populacji.
T-W-7Biotop i biocenoza najważniejszych biomów w biosferze: tundra i tajga, bory szpikowe i lasy liściaste klimatu umiarkowanego. Step, sawanna, pustynie i półpustynie, puszcza tropikalna (wilgotne lasy równikowe), lasy i zarośla twardolistne (roślinność śródziemnomorska), namorzyny, wiecznie zielone zarośla.
T-W-6Ekologia biocenozy. Biocenozy zastępcze, klimaksowe, duże i małe, ciągłe i nieciągłe. Kryteria wyróżniania biocenoz. Dominanty ekologiczne i ich rola w biocenozie. Ekoton i efekt styku. Struktura biocenoz (przestrzenna, biotyczna). Struktura troficzna biocenoz, poziomy i piramidy troficzne. Łańcuchy pokarmowe i sieci troficzne. Paratroficzna struktura biocenozy. Struktura troficzna pierwotna i wtórna biocenoz. Sukcesja ekologiczna pierwotna i wtórna. Sukcesja autotroficzna i heterotroficzna. Szeregi sukcesyjne: wg Oduma i Pawłowskiego. Kształtowanie biotopu przez biocenozę. Struktura konkurencyjna biocenoz. Załamanie homeostazy biocenozy
Metody nauczaniaM-5Metoda projektów
M-4Dyskusja dydaktyczna
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Ocena aktywności
S-2Ocena formująca: Ocena systematyczności pracy na zajęciach
S-3Ocena formująca: Ocena okresowych osiągnięć studenta
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student rozumie potrzebę ochrony środowiska życia organizmów oraz ma świadmomość aspektów ekologicznych produkowania energii ze źródeł odnawialnych.
3,5
4,0
4,5
5,0