Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Ochrona środowiska (S2)
specjalność: Rekultywacja i zagospodarowanie gruntów

Sylabus przedmiotu Ekosystemy lądowe Polski i biomy kuli ziemskiej:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Ochrona środowiska
Forma studiów studia stacjonarne Poziom drugiego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta magister inżynier
Obszary studiów nauki rolnicze, leśne i weterynaryjne, studia inżynierskie
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Ekosystemy lądowe Polski i biomy kuli ziemskiej
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Ekologii, Ochrony i Kształtowania Środowiska
Nauczyciel odpowiedzialny Renata Gamrat <Renata.Gamrat@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Elżbieta Dusza-Zwolińska <Elzbieta.Dusza@zut.edu.pl>, Joanna Podlasińska <Joanna.Podlasinska@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 1,0 ECTS (formy) 1,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny 5 Grupa obieralna 1

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW2 10 0,50,62zaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA2 10 0,50,38zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Przed rozpoczęciem nauki przedmiotu Student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu praw ochrony środowiska, ekologii, podstawowych wymagań roślin i zwierząt

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Głównym celem zajęć jest przekazanie Studentom podstawowej wiedzy z zakresu róznorodności ekoosystemów i biomów Polski
C-2Zapoznanie studentów zez strukturą biomu, roślinnością, światem zwierzęcym tundry, tajgi i stepu

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Ekosystemy rolne (agroekosystemy). Występowanie, rozmieszczenie i cechy charakterystyczne agroekosystemów. Cztery typy systemów wyróżnionych w Polsce. Znaczenie produkcyjne i środowiskowe. Struktura agrocenoz. Producenci (rośliny uprawne i chwasty), konsumenci (owady, roztocza, nicienie, kręgowce). Produktywność agroekosystemów. Czynniki ograniczające produkcję agrocenoz.4
T-A-2Występowanie prataekosystemów na kuli ziemskiej (naturalne i antropogeniczne) Udział łąk i pastwisk w Polsce. Znaczenie ekosystemów trawiastych. Struktura i skład florystyczny pratacenoz. Szereg ekologiczny gatunków roślin łąkowych na ubogiej piaszczystej glebie przy wzrastającym uwilgotnieniu. Szereg ekologiczny gatunków łąkowych na glebie zasobnej przy wzrastającym uwilgotnieniu. Konsumenci pratacenoz. Produktywność pierwotna i wtórna pratacenoz. Czynniki wpływające na efektywność produkcji mięsa zwierząt gospodarskich. Czynniki ograniczające produkcję pratacenoz2
T-A-3Ekosystemy leśne. Występowanie hyloekosystemów. Znaczenie ekosystemów leśnych. Struktura fitocenozy lasu. Drzewostan, podszyt, runo. Typy próchnicy w leśnej sieci ekologicznej. Korzenie drzew. Struktura zoocenozy lasu. Struktura sieci troficznej zwierząt w lesie. Produktywność ekosystemów leśnych. Czynniki ograniczające produkcję cenoz leśnych.4
10
wykłady
T-W-1Tundra. Rozmieszczenie głównych biomów świata. Biotop: klimat, gleby i inne czynniki fizyczne. Gleby poligonalne. Wieczna zmarzlina. Biocenoza: roślinność tundry: tundra arktyczna, mszysto-porostowa, krzewinkowa, lasotundra. Typy adaptacyjne strategii życia roślin wg Mazurenki. Biegacze śnieżne. Zoocenoza: roślinożercy, wszystkożercy i drapieżcy. Produktywność biologiczna (średnia produkcja pierwotna netto/rok). Produkcja i dekompozycja. Schemat zależności pokarmowych w tundrze. Tundra górska. Mieszkańcy tundry.2
T-W-2Tajga. Rozmieszczenie północnych (borealnych) lasów szpilkowych. Biotop: Warunki klimatyczne (temperatura, opady), gleby – bielicowe, bielice właściwe, torfowiska. Wieczna zmarzlina. Biocenoza tajgi. Produktywność i dekompozycja. Lasy iglaste (borealne). Dwa typy tajgi eurazjatyckiej – tajga ciemna i jasna. Typy florystyczno-siedliskowe świerczyn tajgi. Drzewostan tajgi. Fauna (roślinożercy, wszystkożercy i drapieżcy). Schemat zależności pokarmowych w tajdze2
T-W-3Step (puszta, preria, pampa) i sawanna afrykańska. Rozmieszczenie stepów na kuli ziemskiej. Biotop: klimat: lato suche i gorące, zima mroźna i śnieżna. Zróżnicowane opady. Silne wiatry – suchowieje. Gleby: czarnoziemy, kasztanowe, sołońce – geneza ich powstania. Biocenoza: fitocenoza: step łąkowy, właściwy (ostnicowy) i piołunowy. Roślinność kseromorficzna. Biegacze stepowe. Bezleśność. Lasostep. Zoocenoza: ssaki kopytne, gryzonie. Brak wielkich drapieżników. Produkcja stepu i dekompozycja. Pożary na stepach. Sawanna. Rozmieszczenie. Biotop. Pora sucha i deszczowa. Opady i temperatura. Gleby laterytowe. Pożary. Biocenoza: sawanna trawiasta, krzewiasta, drzewiasta, zalewowa, wilgotna, sucha, kolczasta i termitowa. Sawanny naturalne, zoogeniczne i antropogeniczne. Bogactwo roślinożerców i drapieżców. Zależności pokarmowe w sawannie afrykańskiej. Produkcja i dekompozycja. Parki narodowe na obszarze sawanny w Afryce. Mieszkańcy sawann.2
T-W-4Lasy i zarośla twardolistne (roślinność śródziemnomorska). Biotop. Rozmieszczenie. Klimat (opady, temperatura, wiatry, pożary, gleby czerwone (terra rossa). Rzeźba terenu na tym obszarze. Biocenoza. Lesistość – rodzaje lasów – kasztanowo-dębowe, cyprysowe. Zarośla krzewiaste (makia) i ich rodzaje: garig, palmito, frygana, szybilak. Pirofity. Gaje oliwne, wawrzynowe. Drzewa i krzewy użytkowe (figi, granaty, pomarańcze, cytryny, mandarynki, winorośl, kiwi i inne). Sady owocowe, uprawa bawełny. Fauna w tym drapieżcy. Produkcja i dekompozycja.2
T-W-5Pustynie. Biotop. Rozmieszczenie. Pustynie strefy umiarkowanej i zwrotnikowej. Klimaty pustynne. Typy pustyń: piaszczyste (erg i kum), ilaste (takyr, kewir, playa), kamieniste, skaliste (hamada), żwirowe (serir, erg). Pustynie gorące i zimne. Wiatr, opady, temperatura. Biocenoza. Świat roślinny: kaktusy – saguaro, ocotillo, formacja mesquito, krzew kreozotowy, żożoba, „pustynne kamienie”, juki, drzewo Jozuego, welwiczia. Świat zwierzęcy (ubogi). Produkcja i dekompozycja. Zależności pokarmowe na pustyni Sahara. Wilgotny las równikowy – puszcza tropikalna. Biotop: Rozmieszczenie, klimat (temperatura, opady). Gleby laterytowe. Biocenoza: Wielowarstwowa struktura roślinności: drzewa bardzo wysokie – heban, mahoń, palisander; warstwa środkowa lasu (drzewa tworzące „dach lasu” – ograniczające dostęp do światła), warstwa krzewów i drzew niższych. Liany i epifity. Ogromna różnorodność roślin i bogactwo fauny. Niszczenie lasów tropikalnych. Znaczenie lasów. Produkcja i dekompozycja.2
10

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1Udział Studenta w ćwiczeniach audytoryjnych10
A-A-2Przygotowanie się Studenta do zaliczenia pisemnego z części ćwiczeniowej5
15
wykłady
A-W-1Udział Studenta w wykładach10
A-W-2Przygotowanie Studenta do zaliczenia końcowego w formie pisemnej5
15

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Aktywność Studenta na zajęciach
S-2Ocena formująca: Potwierdzenie obecności Studenta na zajęciach
S-3Ocena podsumowująca: Zaliczenie pisemne z części ćwiczeniowej i wykładowej przez Studenta

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_2A_O04-1_W01
Student po zrealizowaniu części wykładowej i ćwiczeniowej przedmiotu posiadając rozszerzoną wiedzę z zakresu biologii będzie znał zjawiska zachodzące w poszczególnych biomach
OS_2A_W01C-1, C-2T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5M-1S-1, S-2, S-3

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_2A_O04-1_U07
Student po zrealizowaniu części wykładowej i ćwiczeniowej przedmiotu będzie posiadał umiejętność inwentaryzacji i oceny walorów przyrodniczych wybranych ekosystemów i biomów.
OS_2A_U07C-1, C-2T-A-1, T-A-3M-1S-1, S-2, S-3

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
OS_2A_O04-1_K01
Student po zrealizowaniu części wykładowej i ćwiczeniowej przedmiotu będzie posiadał świadomość ciągłego rozwoju nauk biologicznych (metod oceny walorów śwwiatata roślin i zwierząt) oraz wynikającą z tego potrzebę uczenia się przez całe życie.
OS_2A_K01C-1, C-2T-A-2M-1S-1, S-2, S-3

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
OS_2A_O04-1_W01
Student po zrealizowaniu części wykładowej i ćwiczeniowej przedmiotu posiadając rozszerzoną wiedzę z zakresu biologii będzie znał zjawiska zachodzące w poszczególnych biomach
2,0Student nie znał zjawisk zachodzących w poszczególnych biomach
3,0Student znał nielicne zjawiska zachodzące w poszczególnych biomach
3,5Student nie posiada rozszerzonej wiedzy z zakresu biologii i znał nieliczne zjawiska zachodzące w poszczególnych biomach
4,0Student posiada rozszerzoną wiedzę z zakresu biologii i zna zjawiska zachodzące w poszczególnych biomach
4,5Student posiada rozszerzoną wiedzę z zakresu biologii i dobrze zna zjawiska zachodzące w poszczególnych biomach
5,0Student posiada rozszerzoną wiedzę z zakresu biologii i bardzo dobrze zna zjawiska zachodzące w poszczególnych biomach

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
OS_2A_O04-1_U07
Student po zrealizowaniu części wykładowej i ćwiczeniowej przedmiotu będzie posiadał umiejętność inwentaryzacji i oceny walorów przyrodniczych wybranych ekosystemów i biomów.
2,0Student nie posiada umiejętności inwentaryzacji i oceny walorów przyrodniczych wybranych ekosystemów i biomów.
3,0Student posiada w nieznaczym stopniu umiejętność inwentaryzacji i oceny walorów przyrodniczych wybranych ekosystemów i biomów.
3,5Student posiada w stopniu dostatecznym umiejętność inwentaryzacji i oceny walorów przyrodniczych wybranych ekosystemów i biomów.
4,0Student posiada w stopniu dobrym umiejętność inwentaryzacji i oceny walorów przyrodniczych kilku ekosystemów i biomów.
4,5Student posiada w stopniu bardzo dobrym umiejętność inwentaryzacji i oceny walorów przyrodniczych kilku ekosystemów i biomów.
5,0Student posiada w stopniu bardzo dobrym umiejętność inwentaryzacji i oceny walorów przyrodniczych wszystkich ekosystemów i biomów.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
OS_2A_O04-1_K01
Student po zrealizowaniu części wykładowej i ćwiczeniowej przedmiotu będzie posiadał świadomość ciągłego rozwoju nauk biologicznych (metod oceny walorów śwwiatata roślin i zwierząt) oraz wynikającą z tego potrzebę uczenia się przez całe życie.
2,0Student nie posiada świadomości ciągłego rozwoju nauk biologicznych (metod oceny walorów śwwiatata roślin i zwierząt)
3,0Student posiada w nieznacznym stopniu świadomość ciągłego rozwoju nauk biologicznych (metod oceny walorów śwwiatata roślin i zwierząt)
3,5Student posiada w stopniu dostatecznym świadomość ciągłego rozwoju nauk biologicznych (metod oceny walorów śwwiatata roślin i zwierząt)
4,0Student posiada w stopniu dobrym świadomość ciągłego rozwoju nauk biologicznych (metod oceny walorów śwwiatata roślin i zwierząt)
4,5Student posiada w stopniu bardzo dobrym świadomość ciągłego rozwoju nauk biologicznych (metod oceny walorów śwwiatata roślin i zwierząt)
5,0Student posiada w stopniu bardzo dobrym świadomość ciągłego rozwoju nauk biologicznych (metod oceny walorów śwwiatata roślin i zwierząt) oraz wynikającą z tego potrzebę uczenia się przez całe życie.

Literatura podstawowa

  1. Podbielkowski Z., Geografia roślin, Wyd. WSiP, Warszawa, 1991
  2. Kornaś J., Medwecka-Kornaś A., Geografia roślin, Wyd. PWN, Warszawa, 1986
  3. Podbielkowski Z., Fitogeografia części świata, Wyd. PWN, Warszawa, 1987, T. I i II.

Literatura dodatkowa

  1. Wiąckowski St., Ekologia ogólna, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz, 1998
  2. Pyłka-Gutowska E., Ekologia z ochroną środowiska, Wydawnictwo Oświata, Warszawa, 1996
  3. Umiński T., Ekologia, środowisko, przyroda, WSiP, Warszawa, 1995

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Ekosystemy rolne (agroekosystemy). Występowanie, rozmieszczenie i cechy charakterystyczne agroekosystemów. Cztery typy systemów wyróżnionych w Polsce. Znaczenie produkcyjne i środowiskowe. Struktura agrocenoz. Producenci (rośliny uprawne i chwasty), konsumenci (owady, roztocza, nicienie, kręgowce). Produktywność agroekosystemów. Czynniki ograniczające produkcję agrocenoz.4
T-A-2Występowanie prataekosystemów na kuli ziemskiej (naturalne i antropogeniczne) Udział łąk i pastwisk w Polsce. Znaczenie ekosystemów trawiastych. Struktura i skład florystyczny pratacenoz. Szereg ekologiczny gatunków roślin łąkowych na ubogiej piaszczystej glebie przy wzrastającym uwilgotnieniu. Szereg ekologiczny gatunków łąkowych na glebie zasobnej przy wzrastającym uwilgotnieniu. Konsumenci pratacenoz. Produktywność pierwotna i wtórna pratacenoz. Czynniki wpływające na efektywność produkcji mięsa zwierząt gospodarskich. Czynniki ograniczające produkcję pratacenoz2
T-A-3Ekosystemy leśne. Występowanie hyloekosystemów. Znaczenie ekosystemów leśnych. Struktura fitocenozy lasu. Drzewostan, podszyt, runo. Typy próchnicy w leśnej sieci ekologicznej. Korzenie drzew. Struktura zoocenozy lasu. Struktura sieci troficznej zwierząt w lesie. Produktywność ekosystemów leśnych. Czynniki ograniczające produkcję cenoz leśnych.4
10

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Tundra. Rozmieszczenie głównych biomów świata. Biotop: klimat, gleby i inne czynniki fizyczne. Gleby poligonalne. Wieczna zmarzlina. Biocenoza: roślinność tundry: tundra arktyczna, mszysto-porostowa, krzewinkowa, lasotundra. Typy adaptacyjne strategii życia roślin wg Mazurenki. Biegacze śnieżne. Zoocenoza: roślinożercy, wszystkożercy i drapieżcy. Produktywność biologiczna (średnia produkcja pierwotna netto/rok). Produkcja i dekompozycja. Schemat zależności pokarmowych w tundrze. Tundra górska. Mieszkańcy tundry.2
T-W-2Tajga. Rozmieszczenie północnych (borealnych) lasów szpilkowych. Biotop: Warunki klimatyczne (temperatura, opady), gleby – bielicowe, bielice właściwe, torfowiska. Wieczna zmarzlina. Biocenoza tajgi. Produktywność i dekompozycja. Lasy iglaste (borealne). Dwa typy tajgi eurazjatyckiej – tajga ciemna i jasna. Typy florystyczno-siedliskowe świerczyn tajgi. Drzewostan tajgi. Fauna (roślinożercy, wszystkożercy i drapieżcy). Schemat zależności pokarmowych w tajdze2
T-W-3Step (puszta, preria, pampa) i sawanna afrykańska. Rozmieszczenie stepów na kuli ziemskiej. Biotop: klimat: lato suche i gorące, zima mroźna i śnieżna. Zróżnicowane opady. Silne wiatry – suchowieje. Gleby: czarnoziemy, kasztanowe, sołońce – geneza ich powstania. Biocenoza: fitocenoza: step łąkowy, właściwy (ostnicowy) i piołunowy. Roślinność kseromorficzna. Biegacze stepowe. Bezleśność. Lasostep. Zoocenoza: ssaki kopytne, gryzonie. Brak wielkich drapieżników. Produkcja stepu i dekompozycja. Pożary na stepach. Sawanna. Rozmieszczenie. Biotop. Pora sucha i deszczowa. Opady i temperatura. Gleby laterytowe. Pożary. Biocenoza: sawanna trawiasta, krzewiasta, drzewiasta, zalewowa, wilgotna, sucha, kolczasta i termitowa. Sawanny naturalne, zoogeniczne i antropogeniczne. Bogactwo roślinożerców i drapieżców. Zależności pokarmowe w sawannie afrykańskiej. Produkcja i dekompozycja. Parki narodowe na obszarze sawanny w Afryce. Mieszkańcy sawann.2
T-W-4Lasy i zarośla twardolistne (roślinność śródziemnomorska). Biotop. Rozmieszczenie. Klimat (opady, temperatura, wiatry, pożary, gleby czerwone (terra rossa). Rzeźba terenu na tym obszarze. Biocenoza. Lesistość – rodzaje lasów – kasztanowo-dębowe, cyprysowe. Zarośla krzewiaste (makia) i ich rodzaje: garig, palmito, frygana, szybilak. Pirofity. Gaje oliwne, wawrzynowe. Drzewa i krzewy użytkowe (figi, granaty, pomarańcze, cytryny, mandarynki, winorośl, kiwi i inne). Sady owocowe, uprawa bawełny. Fauna w tym drapieżcy. Produkcja i dekompozycja.2
T-W-5Pustynie. Biotop. Rozmieszczenie. Pustynie strefy umiarkowanej i zwrotnikowej. Klimaty pustynne. Typy pustyń: piaszczyste (erg i kum), ilaste (takyr, kewir, playa), kamieniste, skaliste (hamada), żwirowe (serir, erg). Pustynie gorące i zimne. Wiatr, opady, temperatura. Biocenoza. Świat roślinny: kaktusy – saguaro, ocotillo, formacja mesquito, krzew kreozotowy, żożoba, „pustynne kamienie”, juki, drzewo Jozuego, welwiczia. Świat zwierzęcy (ubogi). Produkcja i dekompozycja. Zależności pokarmowe na pustyni Sahara. Wilgotny las równikowy – puszcza tropikalna. Biotop: Rozmieszczenie, klimat (temperatura, opady). Gleby laterytowe. Biocenoza: Wielowarstwowa struktura roślinności: drzewa bardzo wysokie – heban, mahoń, palisander; warstwa środkowa lasu (drzewa tworzące „dach lasu” – ograniczające dostęp do światła), warstwa krzewów i drzew niższych. Liany i epifity. Ogromna różnorodność roślin i bogactwo fauny. Niszczenie lasów tropikalnych. Znaczenie lasów. Produkcja i dekompozycja.2
10

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1Udział Studenta w ćwiczeniach audytoryjnych10
A-A-2Przygotowanie się Studenta do zaliczenia pisemnego z części ćwiczeniowej5
15
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Udział Studenta w wykładach10
A-W-2Przygotowanie Studenta do zaliczenia końcowego w formie pisemnej5
15
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaOS_2A_O04-1_W01Student po zrealizowaniu części wykładowej i ćwiczeniowej przedmiotu posiadając rozszerzoną wiedzę z zakresu biologii będzie znał zjawiska zachodzące w poszczególnych biomach
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_2A_W01Ma pogłębioną wiedze na temat zjawisk oraz fizycznych i chemicznych procesów zachodzących w biosferze. W rozszerzonym zakresie potrafi zastosować zasady wykorzystania praw przyrody w technice i życiu codziennym. Ma rozszerzoną wiedzę z zakresu biologii. Wykazuje znajomość zaawansowanych cykli pierwiastków biogenicznych w środowisku.
Cel przedmiotuC-1Głównym celem zajęć jest przekazanie Studentom podstawowej wiedzy z zakresu róznorodności ekoosystemów i biomów Polski
C-2Zapoznanie studentów zez strukturą biomu, roślinnością, światem zwierzęcym tundry, tajgi i stepu
Treści programoweT-W-1Tundra. Rozmieszczenie głównych biomów świata. Biotop: klimat, gleby i inne czynniki fizyczne. Gleby poligonalne. Wieczna zmarzlina. Biocenoza: roślinność tundry: tundra arktyczna, mszysto-porostowa, krzewinkowa, lasotundra. Typy adaptacyjne strategii życia roślin wg Mazurenki. Biegacze śnieżne. Zoocenoza: roślinożercy, wszystkożercy i drapieżcy. Produktywność biologiczna (średnia produkcja pierwotna netto/rok). Produkcja i dekompozycja. Schemat zależności pokarmowych w tundrze. Tundra górska. Mieszkańcy tundry.
T-W-2Tajga. Rozmieszczenie północnych (borealnych) lasów szpilkowych. Biotop: Warunki klimatyczne (temperatura, opady), gleby – bielicowe, bielice właściwe, torfowiska. Wieczna zmarzlina. Biocenoza tajgi. Produktywność i dekompozycja. Lasy iglaste (borealne). Dwa typy tajgi eurazjatyckiej – tajga ciemna i jasna. Typy florystyczno-siedliskowe świerczyn tajgi. Drzewostan tajgi. Fauna (roślinożercy, wszystkożercy i drapieżcy). Schemat zależności pokarmowych w tajdze
T-W-3Step (puszta, preria, pampa) i sawanna afrykańska. Rozmieszczenie stepów na kuli ziemskiej. Biotop: klimat: lato suche i gorące, zima mroźna i śnieżna. Zróżnicowane opady. Silne wiatry – suchowieje. Gleby: czarnoziemy, kasztanowe, sołońce – geneza ich powstania. Biocenoza: fitocenoza: step łąkowy, właściwy (ostnicowy) i piołunowy. Roślinność kseromorficzna. Biegacze stepowe. Bezleśność. Lasostep. Zoocenoza: ssaki kopytne, gryzonie. Brak wielkich drapieżników. Produkcja stepu i dekompozycja. Pożary na stepach. Sawanna. Rozmieszczenie. Biotop. Pora sucha i deszczowa. Opady i temperatura. Gleby laterytowe. Pożary. Biocenoza: sawanna trawiasta, krzewiasta, drzewiasta, zalewowa, wilgotna, sucha, kolczasta i termitowa. Sawanny naturalne, zoogeniczne i antropogeniczne. Bogactwo roślinożerców i drapieżców. Zależności pokarmowe w sawannie afrykańskiej. Produkcja i dekompozycja. Parki narodowe na obszarze sawanny w Afryce. Mieszkańcy sawann.
T-W-4Lasy i zarośla twardolistne (roślinność śródziemnomorska). Biotop. Rozmieszczenie. Klimat (opady, temperatura, wiatry, pożary, gleby czerwone (terra rossa). Rzeźba terenu na tym obszarze. Biocenoza. Lesistość – rodzaje lasów – kasztanowo-dębowe, cyprysowe. Zarośla krzewiaste (makia) i ich rodzaje: garig, palmito, frygana, szybilak. Pirofity. Gaje oliwne, wawrzynowe. Drzewa i krzewy użytkowe (figi, granaty, pomarańcze, cytryny, mandarynki, winorośl, kiwi i inne). Sady owocowe, uprawa bawełny. Fauna w tym drapieżcy. Produkcja i dekompozycja.
T-W-5Pustynie. Biotop. Rozmieszczenie. Pustynie strefy umiarkowanej i zwrotnikowej. Klimaty pustynne. Typy pustyń: piaszczyste (erg i kum), ilaste (takyr, kewir, playa), kamieniste, skaliste (hamada), żwirowe (serir, erg). Pustynie gorące i zimne. Wiatr, opady, temperatura. Biocenoza. Świat roślinny: kaktusy – saguaro, ocotillo, formacja mesquito, krzew kreozotowy, żożoba, „pustynne kamienie”, juki, drzewo Jozuego, welwiczia. Świat zwierzęcy (ubogi). Produkcja i dekompozycja. Zależności pokarmowe na pustyni Sahara. Wilgotny las równikowy – puszcza tropikalna. Biotop: Rozmieszczenie, klimat (temperatura, opady). Gleby laterytowe. Biocenoza: Wielowarstwowa struktura roślinności: drzewa bardzo wysokie – heban, mahoń, palisander; warstwa środkowa lasu (drzewa tworzące „dach lasu” – ograniczające dostęp do światła), warstwa krzewów i drzew niższych. Liany i epifity. Ogromna różnorodność roślin i bogactwo fauny. Niszczenie lasów tropikalnych. Znaczenie lasów. Produkcja i dekompozycja.
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Aktywność Studenta na zajęciach
S-2Ocena formująca: Potwierdzenie obecności Studenta na zajęciach
S-3Ocena podsumowująca: Zaliczenie pisemne z części ćwiczeniowej i wykładowej przez Studenta
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie znał zjawisk zachodzących w poszczególnych biomach
3,0Student znał nielicne zjawiska zachodzące w poszczególnych biomach
3,5Student nie posiada rozszerzonej wiedzy z zakresu biologii i znał nieliczne zjawiska zachodzące w poszczególnych biomach
4,0Student posiada rozszerzoną wiedzę z zakresu biologii i zna zjawiska zachodzące w poszczególnych biomach
4,5Student posiada rozszerzoną wiedzę z zakresu biologii i dobrze zna zjawiska zachodzące w poszczególnych biomach
5,0Student posiada rozszerzoną wiedzę z zakresu biologii i bardzo dobrze zna zjawiska zachodzące w poszczególnych biomach
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaOS_2A_O04-1_U07Student po zrealizowaniu części wykładowej i ćwiczeniowej przedmiotu będzie posiadał umiejętność inwentaryzacji i oceny walorów przyrodniczych wybranych ekosystemów i biomów.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_2A_U07Samodzielnie lub w zespole inwentaryzuje i waloryzuje zasoby przyrody. Zna i potrafi sporządzać rozszerzone bilanse związane z prawidłowym funkcjonowaniem ekosystemów. Przeprowadza, analizuje i ocenia poprawność wykonanych przez siebie zadań z zakresu ochrony środowiska i krajobrazu. Posiada znajomość wad i zalet podejmowanych działań mających na celu rozwiązywanie zaistniałych problemów zawodowych.
Cel przedmiotuC-1Głównym celem zajęć jest przekazanie Studentom podstawowej wiedzy z zakresu róznorodności ekoosystemów i biomów Polski
C-2Zapoznanie studentów zez strukturą biomu, roślinnością, światem zwierzęcym tundry, tajgi i stepu
Treści programoweT-A-1Ekosystemy rolne (agroekosystemy). Występowanie, rozmieszczenie i cechy charakterystyczne agroekosystemów. Cztery typy systemów wyróżnionych w Polsce. Znaczenie produkcyjne i środowiskowe. Struktura agrocenoz. Producenci (rośliny uprawne i chwasty), konsumenci (owady, roztocza, nicienie, kręgowce). Produktywność agroekosystemów. Czynniki ograniczające produkcję agrocenoz.
T-A-3Ekosystemy leśne. Występowanie hyloekosystemów. Znaczenie ekosystemów leśnych. Struktura fitocenozy lasu. Drzewostan, podszyt, runo. Typy próchnicy w leśnej sieci ekologicznej. Korzenie drzew. Struktura zoocenozy lasu. Struktura sieci troficznej zwierząt w lesie. Produktywność ekosystemów leśnych. Czynniki ograniczające produkcję cenoz leśnych.
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Aktywność Studenta na zajęciach
S-2Ocena formująca: Potwierdzenie obecności Studenta na zajęciach
S-3Ocena podsumowująca: Zaliczenie pisemne z części ćwiczeniowej i wykładowej przez Studenta
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie posiada umiejętności inwentaryzacji i oceny walorów przyrodniczych wybranych ekosystemów i biomów.
3,0Student posiada w nieznaczym stopniu umiejętność inwentaryzacji i oceny walorów przyrodniczych wybranych ekosystemów i biomów.
3,5Student posiada w stopniu dostatecznym umiejętność inwentaryzacji i oceny walorów przyrodniczych wybranych ekosystemów i biomów.
4,0Student posiada w stopniu dobrym umiejętność inwentaryzacji i oceny walorów przyrodniczych kilku ekosystemów i biomów.
4,5Student posiada w stopniu bardzo dobrym umiejętność inwentaryzacji i oceny walorów przyrodniczych kilku ekosystemów i biomów.
5,0Student posiada w stopniu bardzo dobrym umiejętność inwentaryzacji i oceny walorów przyrodniczych wszystkich ekosystemów i biomów.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaOS_2A_O04-1_K01Student po zrealizowaniu części wykładowej i ćwiczeniowej przedmiotu będzie posiadał świadomość ciągłego rozwoju nauk biologicznych (metod oceny walorów śwwiatata roślin i zwierząt) oraz wynikającą z tego potrzebę uczenia się przez całe życie.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOS_2A_K01Ma świadomość ciągłego rozwoju nauk biologicznych i chemicznych oraz wynikającą z tego potrzebę uczenia się przez całe życie. Dokonuje samooceny własnych kompetencji i chętnie doskonali umiejętności. Potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób.
Cel przedmiotuC-1Głównym celem zajęć jest przekazanie Studentom podstawowej wiedzy z zakresu róznorodności ekoosystemów i biomów Polski
C-2Zapoznanie studentów zez strukturą biomu, roślinnością, światem zwierzęcym tundry, tajgi i stepu
Treści programoweT-A-2Występowanie prataekosystemów na kuli ziemskiej (naturalne i antropogeniczne) Udział łąk i pastwisk w Polsce. Znaczenie ekosystemów trawiastych. Struktura i skład florystyczny pratacenoz. Szereg ekologiczny gatunków roślin łąkowych na ubogiej piaszczystej glebie przy wzrastającym uwilgotnieniu. Szereg ekologiczny gatunków łąkowych na glebie zasobnej przy wzrastającym uwilgotnieniu. Konsumenci pratacenoz. Produktywność pierwotna i wtórna pratacenoz. Czynniki wpływające na efektywność produkcji mięsa zwierząt gospodarskich. Czynniki ograniczające produkcję pratacenoz
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Aktywność Studenta na zajęciach
S-2Ocena formująca: Potwierdzenie obecności Studenta na zajęciach
S-3Ocena podsumowująca: Zaliczenie pisemne z części ćwiczeniowej i wykładowej przez Studenta
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie posiada świadomości ciągłego rozwoju nauk biologicznych (metod oceny walorów śwwiatata roślin i zwierząt)
3,0Student posiada w nieznacznym stopniu świadomość ciągłego rozwoju nauk biologicznych (metod oceny walorów śwwiatata roślin i zwierząt)
3,5Student posiada w stopniu dostatecznym świadomość ciągłego rozwoju nauk biologicznych (metod oceny walorów śwwiatata roślin i zwierząt)
4,0Student posiada w stopniu dobrym świadomość ciągłego rozwoju nauk biologicznych (metod oceny walorów śwwiatata roślin i zwierząt)
4,5Student posiada w stopniu bardzo dobrym świadomość ciągłego rozwoju nauk biologicznych (metod oceny walorów śwwiatata roślin i zwierząt)
5,0Student posiada w stopniu bardzo dobrym świadomość ciągłego rozwoju nauk biologicznych (metod oceny walorów śwwiatata roślin i zwierząt) oraz wynikającą z tego potrzebę uczenia się przez całe życie.