Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej - Technologia chemiczna (S1)
specjalność: Technologia polimerów
Sylabus przedmiotu Technologie surfaktanów:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Technologia chemiczna | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauki techniczne, studia inżynierskie | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Technologie surfaktanów | ||
| Specjalność | Technologia organiczna | ||
| Jednostka prowadząca | Instytut Technologii Chemicznej Organicznej | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Ewa Janus <Ewa.Janus@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Paula Ossowicz-Rupniewska <Paula.Ossowicz@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 2,0 | ECTS (formy) | 2,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | 7 | Grupa obieralna | 3 |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | chemia organiczna i nieorganiczna |
| W-2 | matematyka |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | posiada wiedzę z zakresu klasyfikacji surfaktantów oraz podstawowych procesów chemicznych i biochemicznych stosowanych w ich syntezie. |
| C-2 | ma wiedzę z zakresu metod charakteryzowania właściwości surfaktantów |
| C-3 | potrafi interpretować wyniki analiz różnych właściwości surfaktantów |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Oznaczanie napięcia powierzchniowego roztworów surfaktantów o różnej budowie Wyznaczanie krytycznego stężenia micelizacji (KSM) surfaktantów - wpływ temperatury, substancji hydrofilowych i dodatków na KSM Wyznaczanie temperatury punktu Krafta i temperatury zmętnienia dla surfaktantów o różnej budowie | 15 |
| 15 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Surowce stosowane w produkcji surfaktantów i ich pochodzenie. Klasyfikacja i kryteria klasyfikacji surfaktanów i charakterystyka surfaktantów. Formy występowania surfaktanta w roztworze, wpływ surfaktantów na tworzenie i trwałość układów koloidalnych. Podstawowe procesy w technologii produkcji surfaktantów – alkoksylowanie, siarczanowanie, sulfonowanie. Podstawowe grupy surfaktantów - etoksylaty alkoholi, częściowe estry alkoholi i kwasów tłuszczowych, alkilosiarczany i alkilosulfoniany, alkiloamidobetainy, czwartorzędowe sole amoniowe - ich otrzymywanie i zastosowanie. | 15 |
| 15 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | przygotowanie do zajęć laboratoryjnych | 6 |
| A-L-2 | uczestnictwo w zajęciach | 15 |
| A-L-3 | konsultacje z prowadzącym | 3 |
| A-L-4 | Opracowanie sprawozdania | 6 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | uczestnictwo w zajęciach | 15 |
| A-W-2 | przygotowanie do egzaminu | 13 |
| A-W-3 | konsultacje z prowadzącym | 2 |
| 30 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | wykład informacyjny |
| M-2 | materiały udostepniane przez prowadzącego |
| M-3 | dyskusja i rozwiązywanie zadań w grupie |
| M-4 | przygotowanie prezentacji |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena podsumowująca: ocena wiedzy i umiejętności na podstawie pisemnego egzaminu z wykładów i ćwiczeń audytoryjnych |
| S-2 | Ocena formująca: ocena przygotowania studenta do zajęć audytoryjnych |
| S-3 | Ocena formująca: ocena aktywności studenta na podstawie przygotowania własnej prezentacji i uczestnictwa w dyskusji |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TCH_1A_D02-2a_W01 Rozróżnia grupy surfaktantów ze względu na budowę chemiczną, Wskazuje źródła surowców do produkcji określonej grupy surfaktantów. Nazywa i charakteryzuje główne procesy wykorzystywane w produkcji surfaktantów – alkoksylowanie, siarczanowanie, sulfonowanie. Charakteryzuje właściwości surfaktantów i ich roztworów. | TCH_1A_W09, TCH_1A_W11 | — | — | C-1, C-2 | T-L-1, T-W-1 | M-1, M-2, M-3 | S-2, S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TCH_1A_D02-2a_U01 Wykorzystuje wiedzę do charakteryzowania podstawowych właściwości fizykochemicznych surfaktantów i ich roztworów oraz układów koloidalnych tworzonych z ich udziałem. | TCH_1A_U10, TCH_1A_U11, TCH_1A_U16 | — | — | C-2, C-3 | T-L-1 | M-2, M-3, M-4 | S-2, S-1, S-3 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TCH_1A_D02-2a_K01 student potrafi wskazać produkty uboczne i substancje odpadowe powstające w procesie produkcji wybranych grup surfaktantów i ich wpływ na jakość surfaktantów oraz sposoby ich eliminowania. | TCH_1A_K05 | — | — | C-1 | T-L-1, T-W-1 | M-4 | S-3 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TCH_1A_D02-2a_W01 Rozróżnia grupy surfaktantów ze względu na budowę chemiczną, Wskazuje źródła surowców do produkcji określonej grupy surfaktantów. Nazywa i charakteryzuje główne procesy wykorzystywane w produkcji surfaktantów – alkoksylowanie, siarczanowanie, sulfonowanie. Charakteryzuje właściwości surfaktantów i ich roztworów. | 2,0 | Student nie potrafi dokonać klasyfikacji surfaktantów wg żadnego z kryteriów. Nie potrafi wskazać źródła surowców żadnej grupy surfaktantów. Nie potrafi nazwać ani krótko scharakteryzować żadnego procesu stosowanego w technologii otrzymywania surfaktantów. Nie zna podstawowych właściwości surfaktantów. |
| 3,0 | Student potrafi dokonać klasyfikacji surfaktantów wg przynajmniej jednego kryterium. Potrafi wskazać źródła surowców większości grup surfaktantów. Potrafi nazwać i w dostateczny sposób opisuje większość procesów stosowanych w technologii otrzymywania surfaktantów. Zna podstawowe właściwości surfaktantów. | |
| 3,5 | Student potrafi dokonać klasyfikacji surfaktantów wg każdego kryterium. Potrafi wskazać źródła surowców wszystkich grup surfaktantów. Potrafi nazwać i w dostateczny sposób opisuje wszystkie procesy stosowane w technologii otrzymywania surfaktantów. Wymienia większość właściwości surfaktantów. | |
| 4,0 | Student potrafi nie tylko dokonać klasyfikacji surfaktantów wg każdego kryterium ale także przedstawia wzory chemiczne przykładowych związków. Potrafi nie tylko wskazać źródła surowców dla każdej grupy surfaktantów ale także nazywa ich kolejne przemiany prowadzące do otrzymywania głównych substratów. Potrafi nazwać i scharakteryzować wszystkie procesy stosowane w technologii otrzymywania surfaktantów. Wymienia wszystkie właściwości użytkowe surfaktantów oraz podaje przykłady ich wykorzystania w wyrobach. | |
| 4,5 | Student dokonuje klasyfikacji surfaktantów wg każdego kryterium wraz z przedstawieniem wzorów chemicznych przykładowych związków. Potrafi wymienić źródła surowców dla każdej grupy surfaktantów oraz nazwać i scharakteryzować ich kolejne przemiany prowadzące do otrzymywania głównych substratów. Potrafi nazwać i scharakteryzować wszystkie procesy stosowane w technologii otrzymywania surfaktantów, ze znajomością parametrów tych procesów . Potrafi wskazać wszystkie właściwości uzytkowe surfaktantów oraz objaśnia jakie mają one znaczenie w formulacji różnych wyrobów . | |
| 5,0 | Student dokonuje klasyfikacji surfaktantów wg każdego kryterium wraz z przedstawieniem wzorów chemicznych przykładowych związków. Potrafi wymienić i porównać różne źródła surowców dla każdej grupy surfaktantów oraz nazwać i scharakteryzować ich kolejne przemiany prowadzące do otrzymywania głównych substratów. Potrafi nazwać i scharakteryzować wszystkie procesy stosowane w technologii otrzymywania surfaktantów, ze znajomością zarówno parametrów tych procesów jak i stosowanych aparatów. Potrafi wskazać wszystkie właściwości uzytkowe surfaktantów oraz objaśnia jakie mają one znaczenie w formulacji różnych wyrobów . |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TCH_1A_D02-2a_U01 Wykorzystuje wiedzę do charakteryzowania podstawowych właściwości fizykochemicznych surfaktantów i ich roztworów oraz układów koloidalnych tworzonych z ich udziałem. | 2,0 | Nie potrafi wymienić wielkości charakteryzujących surfaktanty, ich roztwory oraz układy koloidalne przez nie tworzone. |
| 3,0 | Potrafi wymienić większość wielkości charakteryzujące surfaktanty, ich roztwory oraz układy koloidalne przez nie tworzone. | |
| 3,5 | Potrafi wymienić wszystkie wielkości charakteryzujące surfaktanty, ich roztwory oraz układy koloidalne przez nie tworzone a także wymienia metody wyznaczania tych wielkości. | |
| 4,0 | Potrafi wymienić wielkości charakteryzujące surfaktanty, ich roztwory oraz układy koloidalne przez nie tworzone a także nie tylko wymienia ale też charakteryzuje metodyki wyznaczania tych wielkości. Poprawnie interpretuje wyniki wiekszości analiz. | |
| 4,5 | Potrafi efektywnie scharakteryzować surfaktanty, ich roztwory oraz układy koloidalne przez nie tworzone - oblicza różne wielkości fizykochemiczne, potrafi zinterpretować wyniki wszystkich analiz. Wymienia ale też charakteryzuje metodyki wyznaczania tych wielkości. | |
| 5,0 | Potrafi efektywnie scharakteryzować surfaktanty, ich roztwory oraz układy koloidalne przez nie tworzone i samodzielnie oblicza i przedstawia różne wielkości fizykochemiczne. Przeprowadza wnikliwą dyskusję wyników. Wymienia ale też charakteryzuje metodyki wyznaczania tych wielkości. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TCH_1A_D02-2a_K01 student potrafi wskazać produkty uboczne i substancje odpadowe powstające w procesie produkcji wybranych grup surfaktantów i ich wpływ na jakość surfaktantów oraz sposoby ich eliminowania. | 2,0 | |
| 3,0 | Student potrafi wskazać niektóre możliwe odpady procesu produkcji wybranych surfaktantów oraz sposoby ich eliminowania | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- S. Anastasiu, E. Jelescu, Środki powierzchniowo czynne, WNT, Warszawa, 1973
- Ryszard Zieliński, Surfaktanty – towaroznawcze i ekologiczne aspekty ich stosowania, Wyd. Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań, 2000
- Jan Przondo, Związki powierzchniowo czynne i ich zastosowanie w produktach chemii gospodarczej, Wyd. Politechniki Radomskiej, Radom, 2004