Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej - Technologia chemiczna (S1)
specjalność: Technologia organiczna
Sylabus przedmiotu Chemia organiczna II:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Technologia chemiczna | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauki techniczne, studia inżynierskie | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Chemia organiczna II | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Chemii Organicznej i Chemii Fizycznej | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Joanna Nowicka-Scheibe <Joanna.Nowicka-Scheibe@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Joanna Nowicka-Scheibe <Joanna.Nowicka-Scheibe@zut.edu.pl>, Jacek Sośnicki <Jacek.Sosnicki@zut.edu.pl>, Aneta Wesołowska <Aneta.Wesolowska@zut.edu.pl>, Slawomir Westerlich <Slawomir.Westerlich@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 8,0 | ECTS (formy) | 8,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Zaliczenie kursu Chemia organiczna I. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studentów z zasadami nomenklatury zwiazków organicznych. |
| C-2 | Kształtowanie umiejetności rozwiązywania prostych zadań problemowych z zakresu budowy, własciwości i reaktywności zwiazków organicznych. |
| C-3 | Zapoznanie studentów z budową oraz z podstawowymi właściwościami chemicznymi najważniejszych grup funkcyjnych zwiazków organicznych. |
| C-4 | Zapoznanie studentów z metodyką syntezy prostych związków organicznych. |
| C-5 | Zapoznanie studentów z zasadami postępowania w laboratorium chemii organicznej. |
| C-6 | Zapoznanie studenta z zasadami opisu doswiadczeń chemicznych. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Zajęcia organizacyjne. Zapoznanie studentów z zasadami BHP i P/Poż. obowiązującymi w pracowni chemii organicznej. Zapoznanie studentów z podstawowym sprzętem i szkłem laboratoryjnym. | 4 |
| T-L-2 | Oznaczanie podstawowych właściwości fizycznych związków organicznych: temperatura wrzenia i topnienia. Destylacja prosta i frakcyjna. | 12 |
| T-L-3 | Acylowanie amin aromatycznych i fenoli. Otrzymywanie i oczyszczanie acetanilidu i aspiryny. | 12 |
| T-L-4 | Zapoznanie z procesem bromowania związków organicznych. Otrzymywanie i oczyszczanie p-bromoacetanilidu. | 8 |
| T-L-5 | Utlenianie w chemii organicznej. Otrzymywanie i oczyszczanie kwasu benzoesowego. | 8 |
| T-L-6 | Proces estryfikacji. Otrzymywanie i oczyszczanie octanu n-butylu. | 8 |
| T-L-7 | Reakcje kondensacji w chemii organicznej. Otrzymywanie dwubenzylidenoacetonu. | 4 |
| T-L-8 | Otrzymywanie barwnika azowego. | 4 |
| 60 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Węglowodory aromatyczne. Kryteria aromatyczności. Elektrofilowe podstawienie aromatyczne. Wpływ kierujący podstawników w reakcji substytucji elektrofilowej. Podstawienie elektrofilowe naftalenu. Mechanizm addycji-eliminacji oraz eliminacji-addycji. | 5 |
| T-W-2 | Zwiazki aromatyczne z grupą funkcyjną w łańcuchu bocznym. | 2 |
| T-W-3 | Aromatyczne zwiazki nitrowe i aminy aromatyczne. | 3 |
| T-W-4 | Fenole - nomenklatura, synteza, własciwości i reakcje. | 2 |
| T-W-5 | Aromatyczne aldehydy i ketony. | 3 |
| T-W-6 | Aromatyczne kwasy karboksylowe i ich pochodne. | 2 |
| T-W-7 | Hydroksykwasy. | 1 |
| T-W-8 | Kondensacje typu aldolowego. | 2 |
| T-W-9 | Węglowodany. | 3 |
| T-W-10 | Aminokwasy, polipeptydy i białka. | 2 |
| T-W-11 | Kwasy nukleinowe. | 1 |
| T-W-12 | Zwiazki heterocykliczne. | 4 |
| 30 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | Uczestnictwo w zajęciach. | 60 |
| A-L-2 | Przygotowanie do zajęć laboratoryjnych. | 30 |
| A-L-3 | Zaliczenia preparatów. | 20 |
| A-L-4 | Konsultacje przedmiotowe. | 10 |
| 120 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-W-2 | Praca z poleconą przez wykładowcę literaturą rozszerzającą materiał podany na wykładzie. | 39 |
| A-W-3 | Przygotowanie do egzaminu | 28 |
| A-W-4 | Utrwalenie wiadomości z kursu Chemia organiczna I. | 15 |
| A-W-5 | Egzamin ustny. | 2 |
| A-W-6 | Konsultacje z wykładowcą. | 6 |
| 120 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Metody podające: wykład informacyjny, objaśnienia i wyjaśnienia. |
| M-2 | Metody aktywizujące: metoda przypadków, seminarium, dyskusja dydaktyczna. |
| M-3 | Metody praktyczne: pokaz, ćwiczenia laboratoryjne, ćwiczenia przedmiotowe. |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Zaliczenie ustne. |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Egzamin ustny. |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Kolokwium pisemne. |
| S-4 | Ocena formująca: Sprawozdanie z zajęć laboratoryjnych. |
| S-5 | Ocena formująca: Obserwacja pracy w grupie. |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TCH_1A_B11_W01 Student zna systematykę najważniejszych klas związków organicznych. | TCH_1A_W07 | — | — | C-1 | T-W-12, T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-7, T-W-11 | M-1 | S-1, S-3, S-2 |
| TCH_1A_B11_W02 Student opisuje podstawowe typy reakcji chemicznych oraz grupy funkcyjne pod kątem ich reaktywności i wykorzystania w syntezie organicznej. | TCH_1A_W03, TCH_1A_W07 | — | — | C-2, C-3 | T-W-12, T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-7, T-W-9, T-W-10, T-W-11, T-L-3, T-L-2, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-8, T-L-7 | M-2, M-1 | S-1, S-3, S-2 |
| TCH_1A_B11_W03 Student proponuje i objaśnia mechanizmy podstawowych reakcji związków organicznych. | TCH_1A_W03, TCH_1A_W07 | — | — | C-2, C-3 | T-W-1, T-W-4, T-W-5, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-8, T-L-7 | M-2, M-1 | S-1, S-3, S-2 |
| TCH_1A_B11_W04 Student ma wiedzę na temat rozdziału mieszanin związków organicznych. | TCH_1A_W20 | — | — | C-4, C-5, C-6 | T-L-1, T-L-3, T-L-2, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-8, T-L-7 | M-2, M-3, M-1 | S-1, S-3, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TCH_1A_B11_U01 Student potrafi zastosować w praktyce zasady nomenklatury zwiazków organicznych. | TCH_1A_U01 | — | — | C-1 | T-W-12, T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-7, T-W-9, T-W-10, T-W-11, T-L-1, T-L-3, T-L-2, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-8, T-L-7 | M-2, M-3 | S-1, S-3, S-2 |
| TCH_1A_B11_U02 Student korzysta z poznanych podczas zajęć reakcji w celu projektowania syntezy organicznej. | TCH_1A_U01, TCH_1A_U08, TCH_1A_U18 | — | — | C-2, C-3, C-4 | T-W-12, T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-7, T-W-9, T-W-10, T-W-11, T-L-1, T-L-3, T-L-2, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-8, T-L-7 | M-2, M-3, M-1 | S-1, S-3, S-2 |
| TCH_1A_B11_U03 Student umie zaplanować i przeprowadzić jednoetapową syntezę prostego związku organicznego. | TCH_1A_U01, TCH_1A_U08, TCH_1A_U13, TCH_1A_U17 | — | — | C-4, C-5, C-6 | T-L-1, T-L-3, T-L-2, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-8, T-L-7 | M-2, M-3 | S-1, S-3, S-4 |
| TCH_1A_B11_U04 Student potrafi zastosować podstawowe operacje jednostkowe do rozdziału i oczyszczania substancji organicznych. | TCH_1A_U08, TCH_1A_U13, TCH_1A_U14, TCH_1A_U20 | — | — | C-4, C-5, C-6 | T-L-1, T-L-3, T-L-2, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-8, T-L-7 | M-2, M-3 | S-1, S-3, S-4 |
| TCH_1A_B11_U05 Student potrafi interpretować wyniki uzyskane z doswiadczenia chemicznego oraz umie sporządzić opis wykonanego eksperymentu. | TCH_1A_U01, TCH_1A_U08 | — | — | C-4, C-5, C-6 | T-L-1, T-L-3, T-L-2, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-8, T-L-7 | M-2, M-3 | S-1, S-3, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| TCH_1A_B11_K01 Student potrafi pracować samodzielnie i w zespole nad wyznaczonym zadaniem. | TCH_1A_K06, TCH_1A_K02, TCH_1A_K04 | — | — | C-1, C-2, C-3, C-4, C-5, C-6 | T-W-12, T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-7, T-W-9, T-W-10, T-W-11, T-L-1, T-L-3, T-L-2, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-8, T-L-7 | M-2, M-3, M-1 | S-4, S-5 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TCH_1A_B11_W01 Student zna systematykę najważniejszych klas związków organicznych. | 2,0 | Student nie zna systematyki związków organicznych i nie rozróżnia podstawowych grup funkcyjnych w związkach organicznych. |
| 3,0 | Student zna zasady systematyki zwiazków organicznych i potrafi prawidłowo nazwać 55-69 procent spośród omawianych na zajęciach klas związków organicznych. | |
| 3,5 | Student zna zasady systematyki zwiazków organicznych i potrafi prawidłowo nazwać 70-79 procent spośród omawianych na zajęciach klas związków organicznych. | |
| 4,0 | Student zna zasady systematyki zwiazków organicznych i potrafi prawidłowo nazwać 80-89 procent spośród omawianych na zajęciach klas związków organicznych. | |
| 4,5 | Student zna zasady systematyki zwiazków organicznych i potrafi prawidłowo nazwać 90-95 procent spośród omawianych na zajęciach klas związków organicznych. | |
| 5,0 | Student zna zasady systematyki zwiazków organicznych i potrafi prawidłowo nazwać powyżej 95 procent spośród omawianych na zajęciach klas związków organicznych. | |
| TCH_1A_B11_W02 Student opisuje podstawowe typy reakcji chemicznych oraz grupy funkcyjne pod kątem ich reaktywności i wykorzystania w syntezie organicznej. | 2,0 | Student nie potrafi opisać podstawowych typów reakcji chemicznych oraz grup funkcyjnych pod kątem ich reaktywności i wykorzystania w syntezie organicznej. |
| 3,0 | Student w 55-69 procentach potrafi opisać podstawowe typy reakcji chemicznych oraz grupy funkcyjne pod kątem ich reaktywności i wykorzystania w syntezie organicznej. | |
| 3,5 | Student w 70-79 procentach potrafi opisać podstawowe typy reakcji chemicznych oraz grupy funkcyjne pod kątem ich reaktywności i wykorzystania w syntezie organicznej. | |
| 4,0 | Student w 80-89 procentach potrafi opisać podstawowe typy reakcji chemicznych oraz grupy funkcyjne pod kątem ich reaktywności i wykorzystania w syntezie organicznej. | |
| 4,5 | Student w 90-95 procentach potrafi opisać podstawowe typy reakcji chemicznych oraz grupy funkcyjne pod kątem ich reaktywności i wykorzystania w syntezie organicznej. | |
| 5,0 | Student praktycznie bezbłędnie (powyżej 95%) potrafi opisać podstawowe typy reakcji chemicznych oraz grupy funkcyjne pod kątem ich reaktywności i wykorzystania w syntezie organicznej. | |
| TCH_1A_B11_W03 Student proponuje i objaśnia mechanizmy podstawowych reakcji związków organicznych. | 2,0 | Student nie potrafi zaproponować ani objaśnić żadnego z mechanizmów reakcji. |
| 3,0 | Student nie potrafi samodzielnie zaproponować żadnego mechanizmu reakcji, jednak z dużą pomocą prowadzacego zajęcia objaśnia go. | |
| 3,5 | Student z dużą pomocą prowadzącego zajęcia proponuje i objaśnia mechanizmy reakcji . | |
| 4,0 | Student prawidłowo objaśnia podstawowe mechanizm reakcji jednak ma trudności z samodzielnym zaproponowaniem mechanizmu. | |
| 4,5 | Student z niewielką pomoca prowadzącego zajęcią objaśnia i proponuje mechanizmy reakcji. | |
| 5,0 | Student samodzielnie proponuje i objaśnia podstawowe mechanizmy reakcji. | |
| TCH_1A_B11_W04 Student ma wiedzę na temat rozdziału mieszanin związków organicznych. | 2,0 | Student nie posiada w ogóle wiedzy dotyczącej rozdziału mieszanin związków organicznych. |
| 3,0 | Student posiada 55-69 procent wiedzy dotyczącej rozdziału mieszanin związków organicznych. | |
| 3,5 | Student posiada 70-79 procent wiedzy dotyczącej rozdziału mieszanin związków organicznych. | |
| 4,0 | Student posiada 80-89 procent wiedzy dotyczącej rozdziału mieszanin związków organicznych. | |
| 4,5 | Student posiada 90-95 procent wiedzy dotyczącej rozdziału mieszanin związków organicznych. | |
| 5,0 | Student posiada 96-100 procent wiedzy dotyczącej rozdziału mieszanin związków organicznych. |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TCH_1A_B11_U01 Student potrafi zastosować w praktyce zasady nomenklatury zwiazków organicznych. | 2,0 | Student nie potrafi prawidłowo zastosować zasad nomenklatury związków organicznych. |
| 3,0 | Student w przynajmniej 55 procentach (55-69%) potrafi prawidłowo zastosować zasady nomenklatury związków organicznych. | |
| 3,5 | Student w 70-79 procentach potrafi prawidłowo zastosować zasady nomenklatury związków organicznych. | |
| 4,0 | Student w 80-89 procentach potrafi prawidłowo zastosować zasady nomenklatury związków organicznych. | |
| 4,5 | Student w 90-95 procentach potrafi prawidłowo zastosować zasady nomenklatury związków organicznych. | |
| 5,0 | Student w przynajmniej 96 procentach potrafi prawidłowo zastosować zasady nomenklatury związków organicznych. | |
| TCH_1A_B11_U02 Student korzysta z poznanych podczas zajęć reakcji w celu projektowania syntezy organicznej. | 2,0 | Student nie potrafi skorzystać poznanych na zajęciach reakcji w celu projektowania syntezy organicznej. |
| 3,0 | Student przynajmniej w 55 procentach (55-69%) potrafi skorzystać z poznanych na zajęciach reakcji w celu projektowania syntezy organicznej. | |
| 3,5 | Student w 70-79 procentach potrafi skorzystać z poznanych na zajęciach reakcji w celu projektowania syntezy organicznej. | |
| 4,0 | Student w 80-89 procentach potrafi skorzystać z poznanych na zajęciach reakcji w celu projektowania syntezy organicznej. | |
| 4,5 | Student w 90-95 procentach potrafi skorzystać z poznanych na zajęciach reakcji w celu projektowania syntezy organicznej. | |
| 5,0 | Student w 96-100 procentach potrafi skorzystać z poznanych na zajęciach reakcji w celu projektowania syntezy organicznej. | |
| TCH_1A_B11_U03 Student umie zaplanować i przeprowadzić jednoetapową syntezę prostego związku organicznego. | 2,0 | Student nie potrafi zaplanować ani przeprowadzić jednoetapowej syntezy prostego związku organicznego. |
| 3,0 | Student z dużą pomocą prowadzącego zajęcia planuje i przeprowadza syntezę prostego związku organicznego. | |
| 3,5 | Student popełnia liczne błedy w planowaniu i przeprowadzaniu jedoetapowej syntezy prostego związku organicznego. | |
| 4,0 | Student popełnia nieliczne błędy w planowaniu i przeprowadzaniu jedoetapowej syntezy prostego związku organicznego. | |
| 4,5 | Student popełnia sporadyczne błędy w planowaniu i przeprowadzaniu jedoetapowej syntezy prostego związku organicznego. | |
| 5,0 | Student bezbłędnie planuje i przeprowadza jedoetapową syntezę prostego związku organicznego. | |
| TCH_1A_B11_U04 Student potrafi zastosować podstawowe operacje jednostkowe do rozdziału i oczyszczania substancji organicznych. | 2,0 | Student nie potrafi zastosować podstawowych operacji jednostkowych do rozdziału i oczyszczania substancji organicznych. |
| 3,0 | Student wymaga dużej pomocy ze strony prowadzącego zajęcia w doborze podstawowych operacji jednostkowych do rozdziału i oczyszczania substancji organicznych. | |
| 3,5 | Student popełnia liczne błędy w doborze i zastosowaniu podstawowych operacji jednostkowych do rozdziału i oczyszczania substancji organicznych. | |
| 4,0 | Student popełnia nieliczne błędy w doborze i zastosowaniu podstawowych operacji jednostkowych do rozdziału i oczyszczania substancji organicznych. | |
| 4,5 | Student popełnia sporadyczne błędy w doborze i zastosowaniu podstawowych operacji jednostkowych do rozdziału i oczyszczania substancji organicznych. | |
| 5,0 | Student nie popełnia błędów w doborze i zastosowaniu podstawowych operacji jednostkowych do rozdziału i oczyszczania substancji organicznych. | |
| TCH_1A_B11_U05 Student potrafi interpretować wyniki uzyskane z doswiadczenia chemicznego oraz umie sporządzić opis wykonanego eksperymentu. | 2,0 | Student nie potrafi zinterpretować wyników ani opisać doświadczenia chemicznego. |
| 3,0 | Student wymaga dużej pomocy ze strony prowadzącego zajęcia w zinterpretowaniu wyników i opisaniu doświadczenia chemicznego. | |
| 3,5 | Student samodzielnie interpretuje wyniki ale wymaga pomocy ze strony prowadzącego zajęcia w opisie doświadczenia chemicznego. | |
| 4,0 | Student samodzielnie interpretuje wyniki ale popełnia błędy w opisie doświadczenia chemicznego. | |
| 4,5 | Student samodzielnie interpretuje wyniki a w opisie doświadczenia popełnia sporadyczne błędy. | |
| 5,0 | Student samodzielnie interpretuje wyniki i bezbłędnie opisuje doświadczenie chemiczne. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TCH_1A_B11_K01 Student potrafi pracować samodzielnie i w zespole nad wyznaczonym zadaniem. | 2,0 | Student nie potrafi pracować samodzielnie ani w zespole nad wyznaczonym zadaniem. |
| 3,0 | Student potrafi pracować w zespole, ale nie potrafi pracować samodzielnie. | |
| 3,5 | Student potrafi pracować w zespole, ale ma problemy w samodzielnej pracy nad wyznaczonym zadaniem. | |
| 4,0 | Student dość dobrze radzi sobie w pracy samodzielnej, ale woli pracować w zespole nad powierzonym zadaniem. | |
| 4,5 | Student potrafi pracować samodzielnie nad wyznaczonym zadaniem, ale ma problemy z nawiązaniem współpracy w zespole. | |
| 5,0 | Student potrafi pracować samodzielnie i w zespole nad wyznaczonym zadaniem. |
Literatura podstawowa
- John McMurry, Chemia organiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2010
- Przemysław Mastalerz, Chemia organiczna, Wydawnictwo Chemiczne, Wrocław, 2000
- Robert T. Morrison, Robert N. Boyd, Chemia organiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1997
- J. Clayden, N. Greeves, S. Warren, P. Wothers, Chemia organiczna, Wydawnictwo WNT, Warszawa, 2009, 1
- Arthur I. Vogel, Preparatyka organiczna, Wydawnictwo WNT, Warszawa, 2006, 3
- Zofia Jerzmanowska, Preparatyka organiczna zwiazków chemicznych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 1972
Literatura dodatkowa
- B. Bobrański, Chemia organiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1992
- H. Hart, L.E. Craine, D.J. Hart, Chemia organiczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2006
- E. Białecka-FloriaNczyk, J. Włostowska, Chemia organiczna, Wydawnictwo WNT, Warszawa, 2005
- Bolesław Bochwic, Preparatyka organiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1975
- Jerzy T. Wróbel, Preparatyka i elementy syntezy organicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1983
- Piotr Kowalski, Laboratorium chemii organicznej. Techniki pracy i przepisy bhp., Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2004