Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej - Chemia (S1)
specjalność: Chemia bioorganiczna
Sylabus przedmiotu Chemia organiczna II:
Informacje podstawowe
Kierunek studiów | Chemia | ||
---|---|---|---|
Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
Obszary studiów | nauki ścisłe, studia inżynierskie | ||
Profil | ogólnoakademicki | ||
Moduł | — | ||
Przedmiot | Chemia organiczna II | ||
Specjalność | przedmiot wspólny | ||
Jednostka prowadząca | Katedra Chemii Organicznej i Chemii Fizycznej | ||
Nauczyciel odpowiedzialny | Joanna Nowicka-Scheibe <Joanna.Nowicka-Scheibe@zut.edu.pl> | ||
Inni nauczyciele | Joanna Nowicka-Scheibe <Joanna.Nowicka-Scheibe@zut.edu.pl>, Jacek Sośnicki <Jacek.Sosnicki@zut.edu.pl>, Łukasz Struk <Lukasz.Struk@zut.edu.pl>, Aneta Wesołowska <Aneta.Wesolowska@zut.edu.pl> | ||
ECTS (planowane) | 7,0 | ECTS (formy) | 7,0 |
Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
KOD | Wymaganie wstępne |
---|---|
W-1 | Zaliczenie kursu Chemia organiczna I. |
Cele przedmiotu
KOD | Cel modułu/przedmiotu |
---|---|
C-1 | Zapoznanie studentów z zasadami nomenklatury zwiazków organicznych. |
C-2 | Kształtowanie umiejetności rozwiązywania prostych zadań problemowych z zakresu budowy, własciwości i reaktywności zwiazków organicznych. |
C-3 | Zapoznanie studentów z budową oraz z podstawowymi właściwościami chemicznymi najważniejszych grup funkcyjnych zwiazków organicznych. |
C-4 | Zapoznanie studentów z metodyką syntezy prostych związków organicznych. |
C-5 | Zapoznanie studentów z zasadami postępowania w laboratorium chemii organicznej. |
C-6 | Zapoznanie studenta z zasadami opisu doswiadczeń chemicznych. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
KOD | Treść programowa | Godziny |
---|---|---|
ćwiczenia audytoryjne | ||
T-A-1 | Utrwalenie materiału wykładowego poprzez praktyczne rozwiązywanie problemów (planowanie syntezy związków organicznych z różnymi grupami funkcyjnymi oraz pisanie mechanizmów zachodzących reakcji). | 14 |
T-A-2 | Zaliczenie | 1 |
15 | ||
laboratoria | ||
T-L-1 | Zajęcia organizacyjne. Zapoznanie studentów z zasadami BHP i P/Poż. obowiązującymi w pracowni chemii organicznej. Zapoznanie studentów z podstawowym sprzętem i szkłem laboratoryjnym. | 4 |
T-L-2 | Oznaczanie podstawowych właściwości fizycznych związków organicznych: temperatura wrzenia i topnienia. Destylacja prosta i frakcyjna. | 12 |
T-L-3 | Acylowanie amin aromatycznych i fenoli. Otrzymywanie i oczyszczanie acetanilidu i aspiryny. | 12 |
T-L-4 | Zapoznanie z procesem bromowania związków organicznych. Otrzymywanie i oczyszczanie p-bromoacetanilidu. | 8 |
T-L-5 | Utlenianie w chemii organicznej. Otrzymywanie i oczyszczanie kwasu benzoesowego. | 8 |
T-L-6 | Proces estryfikacji. Otrzymywanie i oczyszczanie octanu n-butylu. | 8 |
T-L-7 | Reakcje kondensacji w chemii organicznej. Otrzymywanie dwubenzylidenoacetonu. | 4 |
T-L-8 | Otrzymywanie barwnika azowego. | 4 |
60 | ||
wykłady | ||
T-W-1 | Węglowodory aromatyczne. Kryteria aromatyczności. Elektrofilowe podstawienie aromatyczne. Wpływ kierujący podstawników w reakcji substytucji elektrofilowej. Podstawienie elektrofilowe naftalenu. Mechanizm addycji-eliminacji oraz eliminacji-addycji. | 5 |
T-W-2 | Zwiazki aromatyczne z grupą funkcyjną w łańcuchu bocznym. | 2 |
T-W-3 | Aromatyczne zwiazki nitrowe i aminy aromatyczne. | 3 |
T-W-4 | Fenole - nomenklatura, synteza, własciwości i reakcje. | 2 |
T-W-5 | Aromatyczne aldehydy i ketony. | 3 |
T-W-6 | Aromatyczne kwasy karboksylowe i ich pochodne. | 2 |
T-W-7 | Hydroksykwasy. | 1 |
T-W-8 | Kondensacje typu aldolowego. | 2 |
T-W-9 | Węglowodany. | 3 |
T-W-10 | Aminokwasy, polipeptydy i białka. | 2 |
T-W-11 | Kwasy nukleinowe. | 1 |
T-W-12 | Zwiazki heterocykliczne. | 4 |
30 |
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
KOD | Forma aktywności | Godziny |
---|---|---|
ćwiczenia audytoryjne | ||
A-A-1 | Uczestnictwo w zajęciach. | 15 |
A-A-2 | Rozwiązywanie zadań dotyczących syntezy konkretnej grupy związków organicznych. | 10 |
A-A-3 | Praca z literaturą rozszerzającą materiał przerobiony na ćwiczeniach. | 2 |
A-A-4 | Przygotowanie do zaliczenia. | 3 |
30 | ||
laboratoria | ||
A-L-1 | Uczestnictwo w zajęciach. | 60 |
A-L-2 | Przygotowanie do zajęć laboratoryjnych. | 60 |
A-L-3 | Zaliczenia preparatów. | 20 |
A-L-4 | Konsultacje przedmiotowe. | 10 |
150 | ||
wykłady | ||
A-W-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 30 |
A-W-2 | Egzamin pisemny. | 1 |
31 |
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
---|---|
M-1 | Metody podające: wykład informacyjny, objaśnienia i wyjaśnienia. |
M-2 | Metody aktywizujące: metoda przypadków, seminarium, dyskusja dydaktyczna. |
M-3 | Metody praktyczne: pokaz, ćwiczenia laboratoryjne, ćwiczenia przedmiotowe. |
Sposoby oceny
KOD | Sposób oceny |
---|---|
S-1 | Ocena formująca: Zaliczenie ustne. |
S-2 | Ocena podsumowująca: Egzamin ustny. |
S-3 | Ocena podsumowująca: Kolokwium pisemne. |
S-4 | Ocena formująca: Sprawozdanie z zajęć laboratoryjnych. |
S-5 | Ocena formująca: Obserwacja pracy w grupie. |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
KCh_1A_B09_W01 Student zna systematykę najważniejszych klas związków organicznych. | KCh_1A_W01 | — | — | C-1 | T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-11, T-W-2, T-W-1, T-W-7, T-W-12 | M-1 | S-3, S-2, S-1 |
KCh_1A_B09_W02 Student opisuje podstawowe typy reakcji chemicznych oraz grupy funkcyjne pod kątem ich reaktywności i wykorzystania w syntezie organicznej. | KCh_1A_W01 | — | — | C-3, C-2 | T-L-8, T-L-6, T-L-2, T-L-7, T-L-5, T-L-4, T-L-3, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-11, T-W-2, T-W-9, T-W-10, T-W-1, T-W-7, T-W-12 | M-2, M-1 | S-3, S-2, S-1 |
KCh_1A_B09_W03 Student proponuje i objaśnia mechanizmy podstawowych reakcji związków organicznych. | KCh_1A_W01 | — | — | C-3, C-2 | T-L-8, T-L-6, T-L-7, T-L-5, T-L-4, T-L-3, T-W-4, T-W-5, T-W-1 | M-2, M-1 | S-3, S-2, S-1 |
KCh_1A_B09_W04 Student ma wiedzę na temat rozdziału mieszanin związków organicznych. | KCh_1A_W05, KCh_1A_W06, KCh_1A_W10 | — | — | C-5, C-4, C-6 | T-L-8, T-L-6, T-L-2, T-L-7, T-L-5, T-L-4, T-L-1, T-L-3 | M-2, M-1, M-3 | S-3, S-1, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
KCh_1A_B09_U01 Student potrafi zastosować w praktyce zasady nomenklatury zwiazków organicznych. | KCh_1A_U07, KCh_1A_U01 | — | — | C-1 | T-L-8, T-L-6, T-L-2, T-L-7, T-L-5, T-L-4, T-L-1, T-L-3, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-11, T-W-2, T-W-9, T-W-10, T-W-1, T-W-7, T-W-12 | M-2, M-3 | S-3, S-2, S-1 |
KCh_1A_B09_U02 Student korzysta z poznanych podczas zajęć reakcji w celu projektowania syntezy organicznej. | KCh_1A_U06, KCh_1A_U01, KCh_1A_U02, KCh_1A_U03, KCh_1A_U05 | — | — | C-4, C-3, C-2 | T-L-8, T-L-6, T-L-2, T-L-7, T-L-5, T-L-4, T-L-1, T-L-3, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-11, T-W-2, T-W-9, T-W-10, T-W-1, T-W-7, T-W-12 | M-2, M-1, M-3 | S-3, S-2, S-1 |
KCh_1A_B09_U03 Student umie zaplanować i przeprowadzić jednoetapową syntezę prostego związku organicznego. | KCh_1A_U06, KCh_1A_U01, KCh_1A_U03 | — | — | C-5, C-4, C-6 | T-L-8, T-L-6, T-L-2, T-L-7, T-L-5, T-L-4, T-L-1, T-L-3 | M-2, M-3 | S-3, S-1, S-4 |
KCh_1A_B09_U04 Student potrafi zastosować podstawowe operacje jednostkowe do rozdziału i oczyszczania substancji organicznych. | KCh_1A_U01, KCh_1A_U02, KCh_1A_U03, KCh_1A_U05 | — | — | C-5, C-4, C-6 | T-L-8, T-L-6, T-L-2, T-L-7, T-L-5, T-L-4, T-L-1, T-L-3 | M-2, M-3 | S-3, S-1, S-4 |
KCh_1A_B09_U05 Student potrafi interpretować wyniki uzyskane z doswiadczenia chemicznego oraz umie sporządzić opis wykonanego eksperymentu. | KCh_1A_U14 | — | — | C-5, C-4, C-6 | T-L-8, T-L-6, T-L-2, T-L-7, T-L-5, T-L-4, T-L-1, T-L-3 | M-2, M-3 | S-3, S-1, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
KCh_1A_B09_K01 Student potrafi pracować samodzielnie i w zespole nad wyznaczonym zadaniem. | KCh_1A_K03, KCh_1A_K04 | — | — | C-5, C-4, C-1, C-3, C-6, C-2 | T-L-8, T-L-6, T-L-2, T-L-7, T-L-5, T-L-4, T-L-1, T-L-3, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-11, T-W-2, T-W-9, T-W-10, T-W-1, T-W-7, T-W-12 | M-2, M-1, M-3 | S-5, S-4 |
Kryterium oceny - wiedza
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
KCh_1A_B09_W01 Student zna systematykę najważniejszych klas związków organicznych. | 2,0 | Student nie zna systematyki związków organicznych i nie rozróżnia podstawowych grup funkcyjnych w związkach organicznych. |
3,0 | Student zna zasady systematyki zwiazków organicznych i potrafi prawidłowo nazwać 55-69 procent spośród omawianych na zajęciach klas związków organicznych. | |
3,5 | Student zna zasady systematyki zwiazków organicznych i potrafi prawidłowo nazwać 70-79 procent spośród omawianych na zajęciach klas związków organicznych. | |
4,0 | Student zna zasady systematyki zwiazków organicznych i potrafi prawidłowo nazwać 80-89 procent spośród omawianych na zajęciach klas związków organicznych. | |
4,5 | Student zna zasady systematyki zwiazków organicznych i potrafi prawidłowo nazwać 90-95 procent spośród omawianych na zajęciach klas związków organicznych. | |
5,0 | Student zna zasady systematyki zwiazków organicznych i potrafi prawidłowo nazwać powyżej 95 procent spośród omawianych na zajęciach klas związków organicznych. | |
KCh_1A_B09_W02 Student opisuje podstawowe typy reakcji chemicznych oraz grupy funkcyjne pod kątem ich reaktywności i wykorzystania w syntezie organicznej. | 2,0 | Student nie potrafi opisać podstawowych typów reakcji chemicznych oraz grup funkcyjnych pod kątem ich reaktywności i wykorzystania w syntezie organicznej. |
3,0 | Student w 55-69 procentach potrafi opisać podstawowe typy reakcji chemicznych oraz grupy funkcyjne pod kątem ich reaktywności i wykorzystania w syntezie organicznej. | |
3,5 | Student w 70-79 procentach potrafi opisać podstawowe typy reakcji chemicznych oraz grupy funkcyjne pod kątem ich reaktywności i wykorzystania w syntezie organicznej. | |
4,0 | Student w 80-89 procentach potrafi opisać podstawowe typy reakcji chemicznych oraz grupy funkcyjne pod kątem ich reaktywności i wykorzystania w syntezie organicznej. | |
4,5 | Student w 90-95 procentach potrafi opisać podstawowe typy reakcji chemicznych oraz grupy funkcyjne pod kątem ich reaktywności i wykorzystania w syntezie organicznej. | |
5,0 | Student praktycznie bezbłędnie (powyżej 95%) potrafi opisać podstawowe typy reakcji chemicznych oraz grupy funkcyjne pod kątem ich reaktywności i wykorzystania w syntezie organicznej. | |
KCh_1A_B09_W03 Student proponuje i objaśnia mechanizmy podstawowych reakcji związków organicznych. | 2,0 | Student nie potrafi zaproponować ani objaśnić żadnego z mechanizmów reakcji. |
3,0 | Student nie potrafi samodzielnie zaproponować żadnego mechanizmu reakcji, jednak z dużą pomocą prowadzacego zajęcia objaśnia go. | |
3,5 | Student z dużą pomocą prowadzącego zajęcia proponuje i objaśnia mechanizmy reakcji . | |
4,0 | Student prawidłowo objaśnia podstawowe mechanizm reakcji jednak ma trudności z samodzielnym zaproponowaniem mechanizmu. | |
4,5 | Student z niewielką pomoca prowadzącego zajęcią objaśnia i proponuje mechanizmy reakcji. | |
5,0 | Student samodzielnie proponuje i objaśnia podstawowe mechanizmy reakcji. | |
KCh_1A_B09_W04 Student ma wiedzę na temat rozdziału mieszanin związków organicznych. | 2,0 | Student nie posiada w ogóle wiedzy dotyczącej rozdziału mieszanin związków organicznych. |
3,0 | Student posiada 55-69 procent wiedzy dotyczącej rozdziału mieszanin związków organicznych. | |
3,5 | Student posiada 70-79 procent wiedzy dotyczącej rozdziału mieszanin związków organicznych. | |
4,0 | Student posiada 80-89 procent wiedzy dotyczącej rozdziału mieszanin związków organicznych. | |
4,5 | Student posiada 90-95 procent wiedzy dotyczącej rozdziału mieszanin związków organicznych. | |
5,0 | Student posiada 96-100 procent wiedzy dotyczącej rozdziału mieszanin związków organicznych. |
Kryterium oceny - umiejętności
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
KCh_1A_B09_U01 Student potrafi zastosować w praktyce zasady nomenklatury zwiazków organicznych. | 2,0 | Student nie potrafi prawidłowo zastosować zasad nomenklatury związków organicznych. |
3,0 | Student w przynajmniej 55 procentach (55-69%) potrafi prawidłowo zastosować zasady nomenklatury związków organicznych. | |
3,5 | Student w 70-79 procentach potrafi prawidłowo zastosować zasady nomenklatury związków organicznych. | |
4,0 | Student w 80-89 procentach potrafi prawidłowo zastosować zasady nomenklatury związków organicznych. | |
4,5 | Student w 90-95 procentach potrafi prawidłowo zastosować zasady nomenklatury związków organicznych. | |
5,0 | Student w przynajmniej 96 procentach potrafi prawidłowo zastosować zasady nomenklatury związków organicznych. | |
KCh_1A_B09_U02 Student korzysta z poznanych podczas zajęć reakcji w celu projektowania syntezy organicznej. | 2,0 | Student nie potrafi skorzystać poznanych na zajęciach reakcji w celu projektowania syntezy organicznej. |
3,0 | Student przynajmniej w 55 procentach (55-69%) potrafi skorzystać z poznanych na zajęciach reakcji w celu projektowania syntezy organicznej. | |
3,5 | Student w 70-79 procentach potrafi skorzystać z poznanych na zajęciach reakcji w celu projektowania syntezy organicznej. | |
4,0 | Student w 80-89 procentach potrafi skorzystać z poznanych na zajęciach reakcji w celu projektowania syntezy organicznej. | |
4,5 | Student w 90-95 procentach potrafi skorzystać z poznanych na zajęciach reakcji w celu projektowania syntezy organicznej. | |
5,0 | Student w 96-100 procentach potrafi skorzystać z poznanych na zajęciach reakcji w celu projektowania syntezy organicznej. | |
KCh_1A_B09_U03 Student umie zaplanować i przeprowadzić jednoetapową syntezę prostego związku organicznego. | 2,0 | Student nie potrafi zaplanować ani przeprowadzić jednoetapowej syntezy prostego związku organicznego. |
3,0 | Student z dużą pomocą prowadzącego zajęcia planuje i przeprowadza syntezę prostego związku organicznego. | |
3,5 | Student popełnia liczne błedy w planowaniu i przeprowadzaniu jedoetapowej syntezy prostego związku organicznego. | |
4,0 | Student popełnia nieliczne błędy w planowaniu i przeprowadzaniu jedoetapowej syntezy prostego związku organicznego. | |
4,5 | Student popełnia sporadyczne błędy w planowaniu i przeprowadzaniu jedoetapowej syntezy prostego związku organicznego. | |
5,0 | Student bezbłędnie planuje i przeprowadza jedoetapową syntezę prostego związku organicznego. | |
KCh_1A_B09_U04 Student potrafi zastosować podstawowe operacje jednostkowe do rozdziału i oczyszczania substancji organicznych. | 2,0 | Student nie potrafi zastosować podstawowych operacji jednostkowych do rozdziału i oczyszczania substancji organicznych. |
3,0 | Student wymaga dużej pomocy ze strony prowadzącego zajęcia w doborze podstawowych operacji jednostkowych do rozdziału i oczyszczania substancji organicznych. | |
3,5 | Student popełnia liczne błędy w doborze i zastosowaniu podstawowych operacji jednostkowych do rozdziału i oczyszczania substancji organicznych. | |
4,0 | Student popełnia nieliczne błędy w doborze i zastosowaniu podstawowych operacji jednostkowych do rozdziału i oczyszczania substancji organicznych. | |
4,5 | Student popełnia sporadyczne błędy w doborze i zastosowaniu podstawowych operacji jednostkowych do rozdziału i oczyszczania substancji organicznych. | |
5,0 | Student nie popełnia błędów w doborze i zastosowaniu podstawowych operacji jednostkowych do rozdziału i oczyszczania substancji organicznych. | |
KCh_1A_B09_U05 Student potrafi interpretować wyniki uzyskane z doswiadczenia chemicznego oraz umie sporządzić opis wykonanego eksperymentu. | 2,0 | Student nie potrafi zinterpretować wyników ani opisać doświadczenia chemicznego. |
3,0 | Student wymaga dużej pomocy ze strony prowadzącego zajęcia w zinterpretowaniu wyników i opisaniu doświadczenia chemicznego. | |
3,5 | Student samodzielnie interpretuje wyniki ale wymaga pomocy ze strony prowadzącego zajęcia w opisie doświadczenia chemicznego. | |
4,0 | Student samodzielnie interpretuje wyniki ale popełnia błędy w opisie doświadczenia chemicznego. | |
4,5 | Student samodzielnie interpretuje wyniki a w opisie doświadczenia popełnia sporadyczne błędy. | |
5,0 | Student samodzielnie interpretuje wyniki i bezbłędnie opisuje doświadczenie chemiczne. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
KCh_1A_B09_K01 Student potrafi pracować samodzielnie i w zespole nad wyznaczonym zadaniem. | 2,0 | Student nie potrafi pracować samodzielnie ani w zespole nad wyznaczonym zadaniem. |
3,0 | Student potrafi pracować w zespole, ale nie potrafi pracować samodzielnie. | |
3,5 | Student potrafi pracować w zespole, ale ma problemy w samodzielnej pracy nad wyznaczonym zadaniem. | |
4,0 | Student dość dobrze radzi sobie w pracy samodzielnej, ale woli pracować w zespole nad powierzonym zadaniem. | |
4,5 | Student potrafi pracować samodzielnie nad wyznaczonym zadaniem, ale ma problemy z nawiązaniem współpracy w zespole. | |
5,0 | Student potrafi pracować samodzielnie i w zespole nad wyznaczonym zadaniem. |
Literatura podstawowa
- John McMurry, Chemia organiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2010
- Przemysław Mastalerz, Chemia organiczna, Wydawnictwo Chemiczne, Wrocław, 2000
- Robert T. Morrison, Robert N. Boyd, Chemia organiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1997
- J. Clayden, N. Greeves, S. Warren, P. Wothers, Chemia organiczna, Wydawnictwo WNT, Warszawa, 2009, 1
- Arthur I. Vogel, Preparatyka organiczna, Wydawnictwo WNT, Warszawa, 2006, 3
- Zofia Jerzmanowska, Preparatyka organiczna zwiazków chemicznych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 1972
Literatura dodatkowa
- B. Bobrański, Chemia organiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1992
- H. Hart, L.E. Craine, D.J. Hart, Chemia organiczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2006
- E. Białecka-FloriaNczyk, J. Włostowska, Chemia organiczna, Wydawnictwo WNT, Warszawa, 2005
- Bolesław Bochwic, Preparatyka organiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1975
- Jerzy T. Wróbel, Preparatyka i elementy syntezy organicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1983
- Piotr Kowalski, Laboratorium chemii organicznej. Techniki pracy i przepisy bhp., Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2004
- A. Koziara, K. Kociołek, J. Zabrocki, J. Zjawiony, A. Zwierzak, Zadania i ćwiczenia z chemii organicznej. Część II pod redakcją Andrzeja Zwierzaka, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź, 2007