Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Rybactwo (S1)
specjalność: Eksploatacja rybackich zasobów środowiska wodnego
Sylabus przedmiotu Ekologia i biologia morza:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Rybactwo | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauki rolnicze, leśne i weterynaryjne, studia inżynierskie | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Ekologia i biologia morza | ||
| Specjalność | Eksploatacja rybackich zasobów środowiska wodnego | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Bioinżynierii Środowiska Wodnego i Akwakultury | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Katarzyna Stepanowska <Katarzyna.Stepanowska@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Joanna Rokicka-Praxmajer <Joanna.Rokicka-Praxmajer@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 5,0 | ECTS (formy) | 5,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | podstawowa wiedza z przedmiotów: Hydrobotanika, Hydrochemia i Hydrozoologia |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Znajomość podstaw funkcjonowania ekosystemu morskiego. |
| C-2 | Umiejętność oznaczania wybranych hydrobiontów środowisk morskich i estuariowych. |
| C-3 | Przedstawienie zagrożeń w funkcjonowaniu środowiska wodnego w oparciu o monitoring |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Podział środowiskowy oceanu i organizmów. | 3 |
| T-L-2 | Charakterstyka środowiskowa i podziały pelagialu. | 2 |
| T-L-3 | Charakterystyka i podziały organizmów zasiedlających pelagial (plankton, nekton, nektoobentos). | 2 |
| T-L-4 | Przegląd mieszkańców epipelagialu (fitoplankton, zooplankton, nekton) z uwzględnieniem ich roli w sieci troficznej, procesach biogeochemicznych, znaczenia gospodarczego, wędrówek i sezonowości wystepowoania. | 3 |
| T-L-5 | Charakterystyka warunków środowiskowych i przegląd mieszkańców mezo-, baty- i abysopelagialu. | 2 |
| T-L-6 | Charakterystyka środowiska i podziały bentalu. | 2 |
| T-L-7 | Charakterystyka i podziały organizmów zasiedlających bental (fito- i zoobentos) | 2 |
| T-L-8 | Przegląd bentosu środowisk dna szelfu mórz pełnosłonych (supra-, eu- i sublitoralu). | 2 |
| T-L-9 | Przykłady różnych sposobów powiązania organizmów z rodzajem podłoża, sposoby odżywiania się itp. | 2 |
| T-L-10 | Charakterystyczne biocenozy wybrzeży tropikalnych (rafy koralowe, mangrowce) | 2 |
| T-L-11 | Biocenozy głębokowodne (oazy ryftowe). | 2 |
| T-L-12 | Wody słonawe (europejskie morza słonawe, estuaria, zalewy) | 2 |
| T-L-13 | Morze Bałtyckie. Specyfika warunków środowiskowych, przegląd mieszkaćów, zagrożenia. | 4 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Specyfika ekologiczna środowiska morskiego | 2 |
| T-W-2 | Przegląd mieszkańców pelagialu i bentalu | 2 |
| T-W-3 | Obieg materii i energii w oceanicznej części biosfery. | 2 |
| T-W-4 | Procesy produkcji pierwotnej i wtórnej. | 2 |
| T-W-5 | Adaptacje organizmów do abiotycznych warunków środowiska. | 2 |
| T-W-6 | Wpływ temperatury (strefy termiczne, stenotermy, eurytermy, temperatury letalne, optymalne) | 2 |
| T-W-7 | Wpływ zasolenia (osmoregulacja, tolerancja). | 2 |
| T-W-8 | Wpływ światła (strefy świetlne, przejrzystość, barwa, rozmieszczenie organizmów, migracje pionowe) | 2 |
| T-W-9 | Gazy w wodzie morskiej. | 2 |
| T-W-10 | Wpływ ciśnienia (pęcherze pławne, płuca) | 2 |
| T-W-11 | Dynamika środowiska morskiego. | 2 |
| T-W-12 | Znaczenie falowania | 2 |
| T-W-13 | Znaczenie cyklicznych poziomych wahań wód (pływy syzygijne i kwadraturowe). | 2 |
| T-W-14 | Znaczenie prądów morskich. | 2 |
| T-W-15 | Rodzaj podłoża: lite i uziarnione (muł, piasek, żwir) | 2 |
| 30 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-L-2 | uczestnictwo w konsultacjach | 8 |
| A-L-3 | studiowanie literatury przedmiotu | 15 |
| A-L-4 | przygotowanie samodzielnego opracowania/sprawozdania na zadany temat | 17 |
| A-L-5 | przygotowanie się do kolokwiów. | 15 |
| A-L-6 | Zaliczenie końcowe przemiotu | 4 |
| 89 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-W-2 | studiowanie literatury przedmiotu | 15 |
| A-W-3 | udział w konsultacjach | 3 |
| A-W-4 | przygotowanie się do egzaminu | 10 |
| A-W-5 | zaliczenie wykładów w formie ustnej lub pisemnej | 2 |
| 60 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | wykład z wykorzystaniem środków audiowizualnych |
| M-2 | Klasyczna metoda problemowa - dyskusja |
| M-3 | prezentacja okazów i preparatów odpowiadających treści programowej |
| M-4 | filmy: Video, DVD |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Sprawdzanie w formie pisemnej przygotowania studentów do zajęć |
| S-2 | Ocena formująca: Kolokwium cząstkowe |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Egzamin pisemny lub ustny |
| S-4 | Ocena podsumowująca: Kolokwium końcowe z laboratorium w formie zadania praktycznego z opiserm |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| RYB_1A_D1-11_W01 Student zna czynniki abiotyczne i biotyczne decydujące o przestrzennym i pionowym rozmieszczeniu hydrobiontów w ekosystemach morskich i estuariowych | RYB_1A_W05, RYB_1A_W09, RYB_1A_W12 | — | — | C-1, C-3 | T-W-2, T-W-12, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-9, T-W-8, T-W-10, T-W-15, T-W-13, T-W-14, T-W-1, T-L-3, T-L-2, T-L-1, T-L-4 | M-1, M-4 | S-2, S-1 |
| RYB_1A_D1-11_W02 Student zna terminologię związaną ze środowiskiem dna morskiego i toni wody ( np: pelagial, bental, bentos, batial...), formacje ekologiczne charakterystyczne dla danego środowiska i przejawy ich adaptacji do życia w nich. | RYB_1A_W09, RYB_1A_W12 | — | — | C-1, C-2, C-3 | T-W-2, T-W-5, T-L-3, T-L-5, T-L-6, T-L-7, T-L-8, T-L-9, T-L-10, T-L-11, T-L-12, T-L-13, T-L-4 | M-1, M-2 | S-2, S-4, S-3 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| RYB_1A_D1-11_U01 Student potrafi opisać wybraną biocenozę oraz formułować wnioski na podstawie samodzielnie przeprowadzonych analiz matematyczno-statystycznych wykorzystywanych do opisu zjawisk przyrodniczych (analiza klasterowa, analiza głównych składowych, analiza skalowania wielowymiarowego) | RYB_1A_U01, RYB_1A_U06 | — | — | C-1, C-2, C-3 | T-W-3, T-W-12, T-W-4, T-W-15, T-W-13, T-W-11, T-W-14, T-W-1 | M-2 | S-2, S-4, S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| RYB_1A_D1-11_K01 Student ma świadomość zagrożeń ekosystemów morskich i estuariowych wynikających z działalności człowieka | RYB_1A_K01 | — | — | C-3 | T-L-10, T-L-11, T-L-12, T-L-13 | M-1, M-4, M-2 | S-2, S-3 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| RYB_1A_D1-11_W01 Student zna czynniki abiotyczne i biotyczne decydujące o przestrzennym i pionowym rozmieszczeniu hydrobiontów w ekosystemach morskich i estuariowych | 2,0 | Student nie potrafi zdefiniować żadnych podstawowych pojęć ekologicznych |
| 3,0 | Student potrafi zdefiniować niektóre podstawowe pojęcia ekologiczne na poziomie dowolnego biosystemu | |
| 3,5 | Student potrafi zdefiniować większość podstawowych pojęć ekologicznych na poziomie dowolnego biosystemu | |
| 4,0 | Student potrafi zdefiniować niektóre podstawowe pojęcia na poziomie dowolnego biosystemu w skali lokalnej | |
| 4,5 | Student potrafi zdefiniować większość podstawowych pojęć ekologicznych na poziomie biosfery w skali regionalnej | |
| 5,0 | Student potrafi zdefiniować podstawowe pojęcia ekologiczne na poziomie dowolnych biosystemów w skali globalnej | |
| RYB_1A_D1-11_W02 Student zna terminologię związaną ze środowiskiem dna morskiego i toni wody ( np: pelagial, bental, bentos, batial...), formacje ekologiczne charakterystyczne dla danego środowiska i przejawy ich adaptacji do życia w nich. | 2,0 | Student nie zna i nie rozumie żadnych podstawowych pojęć dotyczących ekosystemu morskiego |
| 3,0 | Student zna tylko nieliczne podstawowe pojęcia dotyczące ekosystemu morskiego | |
| 3,5 | Student zna większość podstawowych pojęć dotyczących ekosystemu morskiego | |
| 4,0 | Student zna podstawowe pojęcia dotyczące ekosystemu morskiego ale wyjaśnia tylko niektóre z nich | |
| 4,5 | Student zna i wyjaśnia wszystkie podstawowe pojęcia dotyczące ekosystemu morskiego | |
| 5,0 | Student zna, rozumie i potrafi zastosować poznane podstawowe pojęcia dotyczące ekosystemu morskiego |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| RYB_1A_D1-11_U01 Student potrafi opisać wybraną biocenozę oraz formułować wnioski na podstawie samodzielnie przeprowadzonych analiz matematyczno-statystycznych wykorzystywanych do opisu zjawisk przyrodniczych (analiza klasterowa, analiza głównych składowych, analiza skalowania wielowymiarowego) | 2,0 | Student nie zna i nie rozumie celowości wykonywania żadnych analiz matematyczno-statystycznych wykorzystywanych do opisu zjawisk przyrodniczych |
| 3,0 | Student zna niektóre analizy matematyczno-statystyczne wykorzystywane do opisu zjawisk przyrodniczych | |
| 3,5 | Student zna analizy matematyczno-statystyczne tylko do opisu danych biotycznych | |
| 4,0 | Student zna analizy matematyczo-statystyczne do opisu danych biotycznych i abiotycznych | |
| 4,5 | Student zna analizy matematyczno-statystyczne do opisu danych biotycznych i abiotycznych i na ich podstawie potrafi formułować wnioski | |
| 5,0 | Student zna analizy matematyczno-statystyczne do opisu danych biotycznych (MDS, CLUSTER, DIVERS, SIMPER) i abiotycznych (PCA) i potrafi samodzielnie formułować na ich podstawie konstruktywne wnioski, zna cele monitoringu środowiska morskiego |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| RYB_1A_D1-11_K01 Student ma świadomość zagrożeń ekosystemów morskich i estuariowych wynikających z działalności człowieka | 2,0 | Student nie ma świadomości zagrożeń wynikających z antropopresji |
| 3,0 | Student ma świadomość zagrożeń wynikających z antropopresji | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 | Student potrafi ocenić i zapobiegać zagrożeniom dla przyrody ożywionej i nieożywionej wynikającym z antropopresji |
Literatura podstawowa
- Duxbury A., Duxbury A.B., Sverdrup K.A., Oceany świata, PWN, Warszawa, 2002
- Odum E.P., Podstawy ekologii, PWRiL, Warszawa, 1977, 1, stron 678
- Thurman Harold V., Zarys oceanologii, Morskie, Gdańsk, 1982, ISBN 83-215-2705-1
- Chojnacki J.C., Podstawy ekologii wód, Wyd. Akad. Roln. w Szczecinie, Szczecin, 1998, stron 177
Literatura dodatkowa
- Pliński M., Biologia organizmów morskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 2008, ISBN 83-7326-398-5
- Radziejewska T., Masłowski J., Woźniczka A., Dworczak H., Oceanografia biologiczna, Wydawnictwo Akademii Rolniczej, Szczecin, 2002
- Levinton S.J., Marine Biology. Function, biodiversity, Ecology., Oxford University Press, New York, 1995
- Łomniewski K., Oceanografia fizyczna, PWN, Warszawa, 1969