Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki - Inżynieria materiałowa (N1)
Sylabus przedmiotu Metrologia techniczna:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Inżynieria materiałowa | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia niestacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauki techniczne, studia inżynierskie | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Metrologia techniczna | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Instytut Inżynierii Materiałowej | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Paweł Kochmański <Pawel.Kochmanski@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Paweł Kochmański <Pawel.Kochmanski@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 5,0 | ECTS (formy) | 5,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Rodzaje, źródła błędów pojęcia teorii błędów pomiarowych. Elementy statystyki - rodzaje błędów standardowych,rozkład normalny - rozkład równomierny. |
| W-2 | Rodzaje i źródła błędów. Podstawowe pojęcia teorii błędów pomiarowych. Elementy statystyki - rodzaje błędów standardowych, rozkład normalny - rozkład równomierny |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawową wiedzą z zakresu metrologii ogólnej oraz technicznej, poznanie terminologii stosowanej w metrologii wielkości geometrycznych typowej dla opisu elementów maszyn oraz zasad ich tolerowania. Poznanie metod i technik pomiarowych, w tym współrzędnościowej techniki pomiarowej z wzorcami i przyrządami pomiarowymi wielkości geometrycznych oraz zasadami analizy dokładności wyników pomiaru, a takŜe sprzętu pomiarowego stosowanego w pomiarach elementów maszyn. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | 1. PODSTAWOWE NARZęDZIA DO POMIARU DŁUGOśCI 2. ESTYMACJA CHARAKTERYSTYK METROLOGICZNYCH 3. CZUJNIKI INDUKCYJNE 4. POMIAR PARAMETRÓW RUCHU DRGAJąCEGO 5. POMIARY TEMPERATURY 6. POMIARY CHARAKTERYSTYK ELEMENTÓW POTENCJOMETRYCZNYCH 7. POMIARY WYMIARÓW ZEWNęTRZNYCH 8. POMIARY WYMIARÓW WEWNęTRZNYCH 9. POMIARY KąTÓW I STOżKÓW 10. SPRAWDZANIE NARZęDZI POMIAROWYCH 11. POMIARY GWINTÓW 12. POMIARY KÓŁ ZęBATYCH 13. POMIARY BŁęDÓW KSZTAŁTU 14. POMIARY BICIA I WZAJEMNEGO POŁOżENIA POWIERZCHNI 15. SZACOWANIE NIEPEWNOśCI POMIARU 16. POMIARY WSPÓŁRZęDNOśCIOWE 17. POMIARY POZIOMNICAMI ELEKTRONICZNYMI 18. POMIARY NA DŁUGOśCIOMIERZU ABBEGO 19. POMIARY MIKROSKOPEM WARSZTATOWYM 20. POMIARY DOKŁADNOśCI GEOMETRYCZNEJ OBRABIAREK 21. POMIARY PROSTOLINIOWOśCI METODą OPARTą NA POMIARZE KąTA 22. POMIARY PŁASKOśCI POZIOMNICAMI ELEKTRONICZNYMI 23. POMIARY INTERFEROMETREM LASEROWYM 24. DIAGNOSTYKA OBRABIAREK (POMIARY BALLBAR-em) 25. PRZETWARZANIE SYGNAŁÓW ELEKTRYCZNYCH (PRZETWORNIKI POMIAROWE) 26. POMIAR NAPIęCIA METODAMI POśREDNIMI 27. POMIAR NATżENIA METODAMI POśREDNIMI 28. WYZNACZANIE DOKŁADNOśCI I POWTARZALNOśCI POZYCJONOWANIA OSI STEROWANYCH NUMERYCZNIE | 18 |
| 18 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Miernictwo warsztatowe 1. Podstawowe pojęcia metrologii: pomiar, jednostki miar, wzorce i przyrządy. 2. Struktura geometryczna wyrobu i jej formalny opis. Specyfikacje geometrii wyrobów. 3. Wymiary – ich klasyfikacja i tolerowanie. Pasowanie wymiarów. 4. Podstawy analizy błędów pomiarowych: klasyfikacja błędów, źródła błędów, niepewność pomiaru i jej wyznaczanie, opracowanie końcowych wyników pomiarów. 5. Opis postaci geometrycznej wyrobów: wymiary liniowe i kątowe oraz wymiarów geometrycznych: kształtu, kierunku, położenia i bicia. Tolerancje geometryczne. 6. Opis geometryczny kątów, stożków, gwintów i kół zębatych i ich tolerowanie. 7. Tolerancje kształtu kierunku i położenia. Chropowatość i falistość powierzchni. 8. Techniki pomiaru wielkości geometrycznych, w tym współrzędnościowa technika pomiarowa. Metody oraz sprzęt do pomiaru elementów maszyn. 9. Zasady doboru i kontroli narzędzi pomiarowych. 10. Narzędzia pomiarowe: wzorce i przyrządy pomiarowe do pomiarów długości, kąta. Miernictwo elektryczne. Podstawowe pojęcia metrologii. Wzorce. Realizacja pomiarów. Struktura i organizacja systemów pomiarowych. Metody pomiarowe. Estymatory sygnałów i ich własności. Dokładność i błąd pomiaru. Opracowanie wyników pomiarów. Własności statyczne i dynamiczne elementów toru pomiarowego. Zasady doboru elementów toru pomiarowego. Przyrządy i układy pomiarowe wielkości elektrycznych. Klasyfikacja czujników pomiarowych. Metrologia wielkości geometrycznych. Teoria niepewności pomiarów. Metody i narzędzia pomia¬rowe do oceny dokładności wymiarów. Właściwości metrologiczne przyrządów pomiarowych, kalibracja i legalizacja przyrządów pomiarowych. Współrzędnościowa technika pomiarowa. Pomiary elementów maszyn o złożonej postaci, metody i sposoby oceny struktury geometrycznej powierzchni. Zastosowanie metod i narzędzi kontroli jakości w procesach wytwórczych elementów maszyn | 18 |
| 18 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | zajęcia laboratoryjne | 18 |
| A-L-2 | opracowania sprawozdań | 52 |
| A-L-3 | konsultacje | 4 |
| 74 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Wykład, jako podstawowa forma zajęć, materiały pomocnicze: zdjęcia, rysunki, schematy przekazywane za pomocą środków audiowizualnych. | 18 |
| A-W-2 | konsultacje | 2 |
| A-W-3 | zapoznanie sie z literaturą - praca własna studenta | 54 |
| 74 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład, jako podstawowa forma zajęć, materiały pomocnicze: zdjęcia, rysunki, schematy przekazywane za pomocą środków audiowizualnych. Dyskusja ze studentami nad wybranymi problemami z zakresu budowy narzedzi pomiarowych, sposobów pomiarów, nowinek technicznych z zakresu metrologii. |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: W trakcie prowadzonych prowadzonych zajęć obserwacja studenów, dyskusja nad wybranycmi częściami wykładu. Ocena umiejętności notowania, sumienności i frekfencji. Ocena na podstawie testu psrawdzającego. |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| IM_1A_C37_W01 W trakcie prowadzonych laboratoryjnych przewidziana możliwośc zdobycia umiejętności poslugiwania się aparaturą pomiarową. Umiejetnosc samodzielnego poruszania się po problematyce specjalistycznej metrologii technicznej. | IM_1A_W14 | — | — | C-1 | T-W-1 | M-1 | S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| IM_1A_C37_U01 W trakcie prowadzonych laboratoryjnych przewidziana możliwośc zdobycia umiejętności poslugiwania się aparaturą pomiarową. Umiejetnosc samodzielnego poruszania się po problematyce specjalistycznej metrologii technicznej. | IM_1A_U16, IM_1A_U15, IM_1A_U01 | — | — | — | T-W-1, T-L-1 | — | — |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| IM_1A_C37_W01 W trakcie prowadzonych laboratoryjnych przewidziana możliwośc zdobycia umiejętności poslugiwania się aparaturą pomiarową. Umiejetnosc samodzielnego poruszania się po problematyce specjalistycznej metrologii technicznej. | 2,0 | nie uczęszczal na zajęcia i nie zna podstaw metrologii |
| 3,0 | zna podstawy metrologii i posiada notatki na poziomie dostatecznym | |
| 3,5 | zna podstawy metrologii, posiada notatki na poziomie dostatecznym, uczestniczył w wykładach | |
| 4,0 | zna podstawy metrologii, posiada dobre notatki , uczestniczył czynnie w wykładach, zna dobrze wybrane zagadnienia z metrologii | |
| 4,5 | zna podstawy metrologii, posiada bardzo dobre notatki , uczestniczył czynnie w wykładach, zna dobrze wybrane zagadnienia z metrologii | |
| 5,0 | zna podstawy metrologii, posiada bardzo dobre notatki , uczestniczył czynnie w wykładach, zna bardzo dobrze wybrane zagadnienia z metrologii |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| IM_1A_C37_U01 W trakcie prowadzonych laboratoryjnych przewidziana możliwośc zdobycia umiejętności poslugiwania się aparaturą pomiarową. Umiejetnosc samodzielnego poruszania się po problematyce specjalistycznej metrologii technicznej. | 2,0 | |
| 3,0 | Student posiada umiejetnosc samodzielnego poruszania się po problematyce specjalistycznej metrologii technicznej. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- 1. Jakubiec W. i inni., Metrologia wielkości geometrycznych. WNT, Warszawa 2004. 2. Bialas S., Metrologia techniczna z podstawami tolerowania wielkości geometrycznych dla mechaników. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2006. 3. Praca zbiorowa., Specyfikacje Geometrii Wyrobów (GPS) – wykład dla uczelni technicznych. OW Politechnika Warszawska, Warszawa 2001. 4. Ratajczak E., Współrzędnościowa technika pomiarowa. OW Politechnika Warszawska. Warszawa 1996. 5. Wykłady z metrologii wielkości geometrycznych., www.metrologia.pwr.wroc.pl, ., ., ., 2011, ., .
- 1) Chwaleba A., Poniński M., Siedlecki A.: Metrologia elektryczna. WNT, Warszawa, 2003. 2) Jakubiec W., Malinowski J.: Metrologia wielkości geometrycznych; WNT, Warszawa 2004 3) Jezierski J.: Analiza tolerancji i niedokładności pomiarów w budowie maszyn; WNT, Warszawa 1994. 4) Lesiak P., Świsulski D.: Komputerowa technika pomiarowa w przykładach, Wyd. Ag. PAK, W-wa, 2002. 5) Miłek M.: Metrologia elektryczna wielkości nieelektrycznych, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2006. 6) Nawrocki W.: Sensory i systemy pomiarowe, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2006., ., ., ., 2011, ., .
- 1. Jakubiec W. i inni., Metrologia wielkości geometrycznych. WNT, Warszawa 2004. 2. Bialas S., Metrologia techniczna z podstawami tolerowania wielkości geometrycznych dla mechaników. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2006. 3. Praca zbiorowa., Specyfikacje Geometrii Wyrobów (GPS) – wykład dla uczelni technicznych. OW Politechnika Warszawska, Warszawa 2001. 4. Ratajczak E., Współrzędnościowa technika pomiarowa. OW Politechnika Warszawska. Warszawa 1996. 5. Wykłady z metrologii wielkości geometrycznych., www.metrologia.pwr.wroc.pl, ., ., ., 2011, ., .
Literatura dodatkowa
- 1. Malinowski J., Pomiary długości i kąta w budowie maszyn. WSiP, Warszawa 1998. 2. Sałaciński T., Elementy metrologii wielkości geometrycznych. Przykłady i zadania. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2000. 3. Dobosz.M, Współczesne metody pomiarów wielkości geometrycznych. Elektronizacja 4/96. 4. Malinowski J., Pomiary długości i kąta. WNT, Warszawa 1994., ., ., ., 2011, ., .