Wydział Ekonomiczny - Turystyka i rekreacja (N1)
Sylabus przedmiotu Turystyka uzdrowiskowa, spa i wellness:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Turystyka i rekreacja | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia niestacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | licencjat | ||
| Obszary studiów | nauki przyrodnicze, nauki społeczne | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Turystyka uzdrowiskowa, spa i wellness | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Polityki Gospodarczej i Turystyki | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Bogusław Stankiewicz <Boguslaw.Stankiewicz@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Marlena Prochorowicz <Marlena.Prochorowicz@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 4,0 | ECTS (formy) | 4,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Przedmiot ma charakter podstawowy, nie wymaga wiadomości wstępnych. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Przedstawienie miejsca turystyki uzdrowiskowej w systemie podazy uslug turystycznych w Polsce i na swiecie |
| C-2 | Poznanie zagadnień dotycząych funkcjonowania polskich uzdrowisk w systemie rynkowym. |
| C-3 | Przekazanie podstawowej wiedzy z zakresu zarządzania marketingowego w podmiotach uzdrowiskowych. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Pojecia turystyki, klasyfikaca podroznych, formy i kategorie turystyki wedlug WTO. | 1 |
| T-A-2 | Polityka instytucjonalna UE i jej wpływ na sektor turystyki w Unii Europejskiej i w Polsce | 1 |
| T-A-3 | Historyczne i prawne uwarunkowania turystyki uzdrowiskowej (zdrowotnej). | 1 |
| T-A-4 | Podstawy prawne funkcjonowana uzdrowisk w Polsce. | 2 |
| T-A-5 | Głowne elementy pobytu uzdrowiskowego, usługi turystyczne uzdrowisk, rodzaje uslug turystycznych. | 2 |
| T-A-6 | Uzdrowiska w polskim systemie opieki zdrowotnej. | 1 |
| T-A-7 | Turystyka uzdrowiskowa na Pomorzu Zachodnim - główne kurorty i ich produkty uzdrowiskowe. | 2 |
| T-A-8 | Finannsowanie pobytów w uzdrowiskach - rola NFZ w kształtowaniu popytu na usługi uzdrowiskowe. | 1 |
| T-A-9 | Proces przekształceń sektora turystyki uzdrowiskowej w Polsce, MSP a spółki uzdrowiskowe. | 2 |
| T-A-10 | Studia przypadków - strategie i produkty uzdrowiskowe wybranych spółek SP. | 2 |
| 15 | ||
| zajęcia terenowe | ||
| T-T-1 | Wyjazd do wybranego uzdrowiska (działalnośc podmiotu, konsumpcja uslugi) | 3 |
| 3 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Podstawowe pojęcia, rodzaje i funkcje turystyki uzdrowiskowej. Potencjał turystyczny polskich uzdrowisk. | 1 |
| T-W-2 | Uzdrowiska a innowacje i konkurencyjność w sektorze turystyki uzdrowiskowej - SPA i Wellness | 1 |
| T-W-3 | Zasoby recepcyjne turystyki uzdrowiskowej w Polsce. | 1 |
| T-W-4 | Podstawowe produkty turystyki uzdrowiskowej. klienci (kuracjusze) w uzdrowiskach. | 1 |
| T-W-5 | turystyka uzdrowiskowa w programach centrum oraz instytucji rzadowych. | 1 |
| T-W-6 | Turystyka uzdrowiskowa a balneologia i medycyna wobec zmian w zachorowalnosci społeczeństwa.Szanse polskich uzdrowisk w warunkach otwartego rynku UE - analiza przypadków | 1 |
| T-W-7 | Zarzadzanie jakoscia uslug w polskich uzdrowiskach, kurorty w krajowym systemie ochrony zdrowia. | 1 |
| T-W-8 | Miejscowosci i gminy uzdrowiskowe w Polsce - status prawny i potencjał zasobów leczniczych. | 1 |
| T-W-9 | Podstawowe kanały sprzedazy produktow turystyki uzdrowiskowej. | 1 |
| 9 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Udziałw cwieczeniach 1X15 | 15 |
| A-A-2 | Zbieranie i studiowanie literatury | 20 |
| A-A-3 | Przygotowanie do zajec | 10 |
| A-A-4 | udział w konsultacjach | 10 |
| A-A-5 | przygotowanie do zaliczenia | 5 |
| 60 | ||
| zajęcia terenowe | ||
| A-T-1 | Przygotowanie do wyjazdu | 12 |
| A-T-2 | Podsumowanie informacji po przyjeździe z wyjazdu praktycznego. | 12 |
| A-T-3 | Pobyt w uzdrowisku, zapoznanie z działalnością obiektu | 6 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | udział w wykładach | 9 |
| A-W-2 | udział w egzaminie | 2 |
| A-W-3 | zbieranie, studiowanie wskazanej literatury. | 10 |
| A-W-4 | udział w konsultacjach | 10 |
| 31 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | wykład z prezentacja multimedialna |
| M-2 | dyskusja |
| M-3 | analiza studiów przypadków |
| M-4 | prezentacje studentow |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Ocena kolokwium czastkowego |
| S-2 | Ocena formująca: Ocena kompetencji współdziałania i pracy w grupie podczas tworzenia prezentacji |
| S-3 | Ocena formująca: Ocena kompetencji współdziałania i pracy w grupie podczas przygotowywania studium przypadków |
| S-4 | Ocena formująca: Ocena umiejetnosci samodzielnego wyszukiwania, analizowania, oceniania i uzytkowania informacji |
| S-5 | Ocena formująca: Ocena samodzielnego zdobywania wiedzy i rozwijania umiejetnosci logicznego myslenia i prezentacji wlasnych pogladów |
| S-6 | Ocena formująca: Ocena umiejątności analizowania zwiazków przyczynowo- skutkowych wpływających na procesy rozwojowe turystyki (turystyki uzdrowiskowej) |
| S-7 | Ocena formująca: Ocena zaliczeniowa z ćwieczeń (średnia ze wszystkich ocen formujących) |
| S-8 | Ocena podsumowująca: Ocena z egzaminu (egzamin pisemny obejmujacy pytania testowe, zadania do rozwiązania oraz pytania problemowe) |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| TiR_1A_E5_W02 Posiada wiedzę o podstawowych problemach turystyki uzdrowiskowej, o relacjach przedsiębiorstwo uzdrowiskowe - otoczenie oraz mechanizmach rynkowych w sektorze. | TiR_1A_W02, TiR_1A_W03, TiR_1A_W04, TiR_1A_W05, TiR_1A_W07, TiR_1A_W08, TiR_1A_W10, TiR_1A_W01, TiR_1A_W09, TiR_1A_W11 | — | C-2, C-3, C-1 | T-W-4, T-W-2, T-W-3, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-1, T-A-4, T-A-6, T-A-2, T-A-7, T-A-8, T-A-9, T-A-5, T-A-1, T-A-3, T-A-10, T-T-1 | M-1, M-4, M-2, M-3 | S-4, S-1, S-7, S-8, S-3, S-5 |
| TiR_1A_E5_W04 Ma wiedzę o funkcjonowaniu przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | TiR_1A_W04, TiR_1A_W08 | — | C-2, C-3 | T-W-4, T-W-2, T-W-3, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-1, T-A-4, T-A-6, T-A-2, T-A-7, T-A-8, T-A-9, T-A-5, T-A-1, T-A-3, T-A-10, T-T-1 | M-1, M-4, M-2, M-3 | S-1, S-7, S-8, S-3 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| TiR_1A_E5_U03 Potrafi oceniać determinanty i hamulce rozwoju firm uzdrowiskowych, dostrzegać współzależności między sektorem a otoczeniem oraz oceniać rolę zasobów firmy w budowaniu produiktu turystycznego. | TiR_1A_U01, TiR_1A_U05, TiR_1A_U07, TiR_1A_U04, TiR_1A_U08, TiR_1A_U10, TiR_1A_U09 | — | C-3, C-1 | T-W-4, T-W-2, T-W-3, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-1, T-A-6, T-A-2, T-A-7, T-A-8, T-A-5, T-A-1, T-A-10 | M-1, M-4, M-2, M-3 | S-4, S-1, S-6, S-7, S-8 |
| TiR_1A_E5_U04 Potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami turystyki (turystyki uzdrowiskowej) | TiR_1A_U02, TiR_1A_U01 | — | C-1 | T-W-4 | M-1, M-4, M-2 | S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| TiR_1A_E5_K02 Potrafi uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności. | TiR_1A_K01, TiR_1A_K05, TiR_1A_K08 | — | C-2, C-3 | T-W-4, T-W-2, T-W-3, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-A-2, T-A-1, T-A-3, T-T-1 | M-4, M-2, M-3 | S-4, S-3 |
| TiR_1A_E5_K03 Potrafi pracować kolektywnie nad rozwiązaniem zadania lub problemu. | TiR_1A_K02, TiR_1A_K03, TiR_1A_K05 | — | C-3 | T-W-9, T-A-4, T-A-6, T-A-2, T-A-7, T-A-8, T-A-9, T-A-5, T-A-1, T-A-3, T-A-10, T-T-1 | M-4, M-3 | S-4, S-6, S-2, S-3 |
| TiR_1A_E5_K04 Ma świadomość związków system ochrony zdrowia - kurort. | TiR_1A_K05 | — | C-1 | T-A-7, T-A-5, T-A-3 | M-1, M-3 | S-6, S-5 |
| TiR_1A_E5_K05 Umie wykorzystywać zdobytą wiedzę i umiejętności dla celów zawodowych. | TiR_1A_K07, TiR_1A_K04 | — | C-1 | T-A-2, T-A-9 | M-4, M-2, M-3 | S-4, S-6, S-5 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TiR_1A_E5_W02 Posiada wiedzę o podstawowych problemach turystyki uzdrowiskowej, o relacjach przedsiębiorstwo uzdrowiskowe - otoczenie oraz mechanizmach rynkowych w sektorze. | 2,0 | Prezentuje opinie i poglady swiadczace o tym ze nie zna podstawowych pojec, rodzajów i funkci turystki uzdrowiskowej. |
| 3,0 | Prezentuje opinie i poglądy swiadczące o tym, że nie zna roli turystyki uzdrowiskowej w relacjach przedsiebiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie. | |
| 3,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu elementarnej wiedzy na temat znaczenia mechanizmow rynkowych w sektorze turstyki uzdrowiskowej. | |
| 4,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
| 4,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o świadomości znaczenia funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
| 5,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o rozumieniu znaczenia relacji przedsiębiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie, mechanizmow rynkowych w sektorze, funkcjonowania przedsiebiorstwa uzdrowiskowego. | |
| TiR_1A_E5_W04 Ma wiedzę o funkcjonowaniu przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | 2,0 | Prezentuje opinie i poglady swiadczace o tym ze nie zna podstawowych pojec, rodzajów i funkci turystki uzdrowiskowej. |
| 3,0 | Prezentuje opinie i poglądy swiadczące o tym, że nie zna roli turystyki uzdrowiskowej w relacjach przedsiebiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie. | |
| 3,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu elementarnej wiedzy na temat znaczenia mechanizmow rynkowych w sektorze turstyki uzdrowiskowej. | |
| 4,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
| 4,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o świadomości znaczenia funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
| 5,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o rozumieniu znaczenia relacji przedsiębiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie, mechanizmow rynkowych w sektorze, funkcjonowania przedsiebiorstwa uzdrowiskowego. |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TiR_1A_E5_U03 Potrafi oceniać determinanty i hamulce rozwoju firm uzdrowiskowych, dostrzegać współzależności między sektorem a otoczeniem oraz oceniać rolę zasobów firmy w budowaniu produiktu turystycznego. | 2,0 | Prezentuje opinie i poglady swiadczace o tym ze nie zna podstawowych pojec, rodzajów i funkci turystki uzdrowiskowej. |
| 3,0 | Prezentuje opinie i poglądy swiadczące o tym, że nie zna roli turystyki uzdrowiskowej w relacjach przedsiebiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie. | |
| 3,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu elementarnej wiedzy na temat znaczenia mechanizmow rynkowych w sektorze turstyki uzdrowiskowej. | |
| 4,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
| 4,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o świadomości znaczenia funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
| 5,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o rozumieniu znaczenia relacji przedsiębiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie, mechanizmow rynkowych w sektorze, funkcjonowania przedsiebiorstwa uzdrowiskowego. | |
| TiR_1A_E5_U04 Potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami turystyki (turystyki uzdrowiskowej) | 2,0 | Prezentuje opinie i poglady swiadczace o tym ze nie zna podstawowych pojec, rodzajów i funkci turystki uzdrowiskowej. |
| 3,0 | Prezentuje opinie i poglądy swiadczące o tym, że nie zna roli turystyki uzdrowiskowej w relacjach przedsiebiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie. | |
| 3,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu elementarnej wiedzy na temat znaczenia mechanizmow rynkowych w sektorze turstyki uzdrowiskowej. | |
| 4,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
| 4,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o świadomości znaczenia funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
| 5,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o rozumieniu znaczenia relacji przedsiębiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie, mechanizmow rynkowych w sektorze, funkcjonowania przedsiebiorstwa uzdrowiskowego. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| TiR_1A_E5_K02 Potrafi uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności. | 2,0 | Prezentuje opinie i poglady swiadczace o tym ze nie zna podstawowych pojec, rodzajów i funkci turystki uzdrowiskowej. |
| 3,0 | Prezentuje opinie i poglądy swiadczące o tym, że nie zna roli turystyki uzdrowiskowej w relacjach przedsiebiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie. | |
| 3,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu elementarnej wiedzy na temat znaczenia mechanizmow rynkowych w sektorze turstyki uzdrowiskowej. | |
| 4,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
| 4,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o świadomości znaczenia funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
| 5,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o rozumieniu znaczenia relacji przedsiębiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie, mechanizmow rynkowych w sektorze, funkcjonowania przedsiebiorstwa uzdrowiskowego. | |
| TiR_1A_E5_K03 Potrafi pracować kolektywnie nad rozwiązaniem zadania lub problemu. | 2,0 | Prezentuje opinie i poglady swiadczace o tym ze nie zna podstawowych pojec, rodzajów i funkci turystki uzdrowiskowej. |
| 3,0 | Prezentuje opinie i poglądy swiadczące o tym, że nie zna roli turystyki uzdrowiskowej w relacjach przedsiebiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie. | |
| 3,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu elementarnej wiedzy na temat znaczenia mechanizmow rynkowych w sektorze turstyki uzdrowiskowej. | |
| 4,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
| 4,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o świadomości znaczenia funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
| 5,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o rozumieniu znaczenia relacji przedsiębiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie, mechanizmow rynkowych w sektorze, funkcjonowania przedsiebiorstwa uzdrowiskowego. | |
| TiR_1A_E5_K04 Ma świadomość związków system ochrony zdrowia - kurort. | 2,0 | Prezentuje opinie i poglady swiadczace o tym ze nie zna podstawowych pojec, rodzajów i funkci turystki uzdrowiskowej. |
| 3,0 | Prezentuje opinie i poglądy swiadczące o tym, że nie zna roli turystyki uzdrowiskowej w relacjach przedsiebiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie. | |
| 3,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu elementarnej wiedzy na temat znaczenia mechanizmow rynkowych w sektorze turstyki uzdrowiskowej. | |
| 4,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
| 4,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o świadomości znaczenia funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
| 5,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o rozumieniu znaczenia relacji przedsiębiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie, mechanizmow rynkowych w sektorze, funkcjonowania przedsiebiorstwa uzdrowiskowego. | |
| TiR_1A_E5_K05 Umie wykorzystywać zdobytą wiedzę i umiejętności dla celów zawodowych. | 2,0 | Prezentuje opinie i poglady swiadczace o tym ze nie zna podstawowych pojec, rodzajów i funkci turystki uzdrowiskowej. |
| 3,0 | Prezentuje opinie i poglądy swiadczące o tym, że nie zna roli turystyki uzdrowiskowej w relacjach przedsiebiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie. | |
| 3,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu elementarnej wiedzy na temat znaczenia mechanizmow rynkowych w sektorze turstyki uzdrowiskowej. | |
| 4,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o posiadaniu podstawowej wiedzy na temat funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
| 4,5 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o świadomości znaczenia funkcjonowania przedsiębiorstwa uzdrowiskowego. | |
| 5,0 | Prezentuje opinie i poglądy świadczące o rozumieniu znaczenia relacji przedsiębiorstwo uzdrowiskowe a otoczenie, mechanizmow rynkowych w sektorze, funkcjonowania przedsiebiorstwa uzdrowiskowego. |
Literatura podstawowa
- Kraziński Z., Rynek usług uzdrowiskowych w Polsce, Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości, Poznań, 2001
- Lazarkowie M. i R., Gospopdarka turystyczna, Wyzsza Szkoła Ekonomiczna w Warszawie, Warszawa, 2002
- Hadzik A., Turystyka zdrowotna uzdrowisk, Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach, Katowice, 2009
- Kornak A.S., Uzdrowiska polskie w systemie zarządzania marketingowego, Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacyjne, Bydgoszcz, 1999
Literatura dodatkowa
- Alejziak W., Turystyka w obliczu wyzwań XX wieku, ALBIS, Kraków, 1999
- Gaworecki W., Turystyka, PWE, Warszawa, 2010
- Panasiuk A., Ekonomiczne podstawy turystyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, 2004
- Iwanek T., Turystyka uzdrowiskowa w gospodarce regionu i kraju, Wyzsza szkoła Zarzadzania "EDUKACJA", Wrocław, 2006
- Ponikowska I, Lecznictwo uzdrowiskowe, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz, 2000