Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (N1)

Sylabus przedmiotu Toksykologia:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Biologia
Forma studiów studia niestacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta licencjat
Obszary studiów nauki przyrodnicze
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Toksykologia
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Katedra Biotechnologii Rozrodu Zwierząt i Higieny Środowiska
Nauczyciel odpowiedzialny Agnieszka Tomza-Marciniak <Agnieszka.Tomza-Marciniak@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Bogumiła Pilarczyk <Bogumila.Pilarczyk@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 3,0 ECTS (formy) 3,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny 7 Grupa obieralna 4

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW4 5 1,50,59zaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA4 5 1,50,41zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1znajomość fizjologii, biochemii

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1zapoznanie studentów z czynnikami wpływającymi na toksyczność substancji
C-2zapoznanie studentów z charakterystyką toksykologiczną wybranych substancji
C-3zapoznanie studentów z podstawowymi mechanizmami zaburzeń czynnościowych i zmian morfologicznych w wybranych narządach i układach
C-4zapoznanie studentów z metabolizmem trucizn

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Stopnie toksyczności substancji. Zależność dawka – efekt/dawka – odpowiedź.1
T-A-2Charakterystyka toksykologiczna metali, metaloidów i TZO.1
T-A-3Charakterystyka toksykologiczna pestycydów (chloroorganicznych, fosforoorganicznych, karbaminianowych).1
T-A-4Charakterystyka toksykologiczna tworzyw sztucznych i artykułów gospodarstwa domowego. Klasyfikacja toksykologiczna wybranych preparatów stosowanych w gospodarstwach domowych.1
T-A-5Toksyczność promieniowania jonizującego i niejonizującego. Równoważnik skutecznej dawki.1
5
wykłady
T-W-1Czynniki wpływające na toksyczność substancji (właściwości fizykochemiczne substancji – dysocjacja, rozpuszczalność, wielkość cząsteczek; czynniki biologiczne – wiek, płeć, rozwój osobniczy, stan zdrowia). Czynniki genetyczne a kumulacja i biotransformacja ksenobiotyków. Czynniki środowiskowe.1
T-W-2Losy trucizn w organizmie. Dostępność biologiczna ksenobiotyków. Losy związków organicznych, metali i izotopów promieniotwórczych w organizmie.1
T-W-3Skutki interakcji toksykologicznych (działanie addytywne, potencjacja toksyczności, antagonizm). Oddziaływanie trucizn.1
T-W-4Toksykologia narządowa. Mechanizmy zaburzeń czynnościowych i zmian morfologicznych w narządach i układach.1
T-W-5Trucizny pochodzenia zwierzęcego (trucizny owadów, węży, skorpionów, ryb) i roślinnego. Objawy zatrucia i mechanizm działania toksycznego.1
5

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1uczestnictwo w zajęciach15
A-A-2przygotowanie się do zajęć i zaliczenia części ćwiczeniowej30
45
wykłady
A-W-1uczestnictwo w zajęciach5
A-W-2przygotowanie się do zajęć i do zaliczenia części wykładowej40
45

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1wykład informacyjny, pogadanka
M-2objaśnienie

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena podsumowująca: Warunkiem zaliczenia wykładów i ćwiczeń jest uzyskanie pozytywnego wyniku z testu końcowego.
S-2Ocena formująca: zaliczenie pisemne
S-3Ocena formująca: odpowiedź ustna
S-4Ocena formująca: ocena aktywności i postawy względem omawianych zagadnień

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BL_1A_C14.3_W01
omawia losy i przemiany trucizn w organizmie oraz zmiany w narządach i układach odserwowane przy narażeniu na niektóre z ksenobiotyków
BL_1A_W05, BL_1A_W16C-3, C-4T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5M-1, M-2S-2
BL_1A_C14.3_W02
wyjaśnia zmienność toksyczności określonych substancji pod wpływem różnych czynników (biologicznych, chemicznych, fizycznych)
BL_1A_W20C-1T-A-1, T-W-1, T-W-3M-1, M-2S-2
BL_1A_C14.3_W03
podaje charakterystykę toksykologiczną wybranych substancji
BL_1A_W05, BL_1A_W16, BL_1A_W20C-2T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5M-1, M-2S-2

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BL_1A_C14.3_U01
Student potrafi wyznaczyć medialną dawkę letalną dla określonej subtancji z wykorzystaniem różnych metod i dokonać jej klasyfikacji.
BL_1A_U16C-2T-A-1M-2S-2

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BL_1A_C14.3_K01
wykazuje zrozumienie procesów zachodzących w organizmie i ich zmian pod wpływem określonych czynników oraz aktywność i ciekawość poznawczą
BL_1A_K01, BL_1A_K05C-1, C-3, C-4T-A-1, T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5M-1, M-2S-4

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BL_1A_C14.3_W01
omawia losy i przemiany trucizn w organizmie oraz zmiany w narządach i układach odserwowane przy narażeniu na niektóre z ksenobiotyków
2,0
3,0Student potrafi zdefiniować ważniejsze pojęcia. Student potrafi wymienić i omówić większość procesów i przemian, jakim podlegają ksenobiotyki i zmian w narządach obserwowanych przy narażeniu na niektóre z nich.
3,5
4,0
4,5
5,0
BL_1A_C14.3_W02
wyjaśnia zmienność toksyczności określonych substancji pod wpływem różnych czynników (biologicznych, chemicznych, fizycznych)
2,0
3,0Student wyjaśnia zmienność toksyczności określonych substancji pod wpływem różnych czynników (uwzględnia większość tych czynników - biol., chem., fiz.).
3,5
4,0
4,5
5,0
BL_1A_C14.3_W03
podaje charakterystykę toksykologiczną wybranych substancji
2,0
3,0Student charakteryzuje pod względem toksykologicznym większość z omawianych na zajęciach substancji.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BL_1A_C14.3_U01
Student potrafi wyznaczyć medialną dawkę letalną dla określonej subtancji z wykorzystaniem różnych metod i dokonać jej klasyfikacji.
2,0
3,0Student potrafi wyznaczyć medialną dawkę letalną dla określonej substancji wykorzystując w tym celu przynajmniej 2 metody.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BL_1A_C14.3_K01
wykazuje zrozumienie procesów zachodzących w organizmie i ich zmian pod wpływem określonych czynników oraz aktywność i ciekawość poznawczą
2,0Student nie wykazuje zrozumienia procesów zachodzących w organizmie i ich zmian pod wpływem określonych czynników. Student unika podejmowania działań, nie wykazuje inicjatywy, wykazuje postawę nieprzychylną wobec wszelkich poczynań nauczyciela.
3,0Student wykazuje w niewielkim stopniu zrozumienie procesów zachodzących w organizmie i ich zmian pod wpływem określonych czynników. Student nie unika podejmowania działań, ale też nie podejmuje ich z własnej woli. Wykazuje postawę neutralną (obojętną) wobec poleceń nauczyciela i tematyki przedmiotu.
3,5Student wykazuje w średnim stopniu zrozumienie procesów zachodzących w organizmie i ich zmian pod wpływem określonych czynników. Student nie unika podejmowania działań, ale też nie podejmuje ich z własnej woli. Adaptuje się jednak do sytuacji dydaktycznych zaaranżowanych przez nauczyciela. Wykazuje postawę przychylną wobec poleceń nauczyciela. Wykazuje średnie zainteresowanie tematyką przedmiotu.
4,0Student wykazuje w dużym stopniu zrozumienie procesów zachodzących w organizmie i ich zmian pod wpływem określonych czynników. Student podejmuje działania z własnej woli, ale nie angażuje się spontanicznie. Wykazuje znaczne zainteresowanie tematyką przedmiotu.
4,5Student wykazuje pełne zrozumienie procesów zachodzących w organizmie i ich zmian pod wpływem określonych czynników. Student nie tylko dostosowuje się do sytuacji dydaktycznej, w jakiej się znalazł, ale i organizuje ją. Wykazuje duże zainteresowanie tematyką przedmiotu.
5,0Student wykazuje pełne zrozumienie procesów zachodzących w organizmie i ich zmian pod wpływem określonych czynników. Student samodzielnie rozpoczyna danego rodzaju działania, kierując się przy tym pozytywną postawą wobec poczynań nauczyciela. Wykazuje duże zainteresowanie tematyką przedmiotu i ciekawość poznawczą.

Literatura podstawowa

  1. Seńczuk W. (red.), Toksykologia współczesna, PZWL, Warszawa, 2006
  2. Starek A., Toksykologia narządowa, PZWL, Warszawa, 2007

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Stopnie toksyczności substancji. Zależność dawka – efekt/dawka – odpowiedź.1
T-A-2Charakterystyka toksykologiczna metali, metaloidów i TZO.1
T-A-3Charakterystyka toksykologiczna pestycydów (chloroorganicznych, fosforoorganicznych, karbaminianowych).1
T-A-4Charakterystyka toksykologiczna tworzyw sztucznych i artykułów gospodarstwa domowego. Klasyfikacja toksykologiczna wybranych preparatów stosowanych w gospodarstwach domowych.1
T-A-5Toksyczność promieniowania jonizującego i niejonizującego. Równoważnik skutecznej dawki.1
5

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Czynniki wpływające na toksyczność substancji (właściwości fizykochemiczne substancji – dysocjacja, rozpuszczalność, wielkość cząsteczek; czynniki biologiczne – wiek, płeć, rozwój osobniczy, stan zdrowia). Czynniki genetyczne a kumulacja i biotransformacja ksenobiotyków. Czynniki środowiskowe.1
T-W-2Losy trucizn w organizmie. Dostępność biologiczna ksenobiotyków. Losy związków organicznych, metali i izotopów promieniotwórczych w organizmie.1
T-W-3Skutki interakcji toksykologicznych (działanie addytywne, potencjacja toksyczności, antagonizm). Oddziaływanie trucizn.1
T-W-4Toksykologia narządowa. Mechanizmy zaburzeń czynnościowych i zmian morfologicznych w narządach i układach.1
T-W-5Trucizny pochodzenia zwierzęcego (trucizny owadów, węży, skorpionów, ryb) i roślinnego. Objawy zatrucia i mechanizm działania toksycznego.1
5

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1uczestnictwo w zajęciach15
A-A-2przygotowanie się do zajęć i zaliczenia części ćwiczeniowej30
45
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1uczestnictwo w zajęciach5
A-W-2przygotowanie się do zajęć i do zaliczenia części wykładowej40
45
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_1A_C14.3_W01omawia losy i przemiany trucizn w organizmie oraz zmiany w narządach i układach odserwowane przy narażeniu na niektóre z ksenobiotyków
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_1A_W05nazywa i opisuje mechanizmy podstawowych procesów życiowych organizmów na różnym poziomie organizacji
BL_1A_W16zna mechanizmy reakcji obronnych żywego organizmu w odpowiedzi na różnorodne substacje i patogeny
Cel przedmiotuC-3zapoznanie studentów z podstawowymi mechanizmami zaburzeń czynnościowych i zmian morfologicznych w wybranych narządach i układach
C-4zapoznanie studentów z metabolizmem trucizn
Treści programoweT-W-2Losy trucizn w organizmie. Dostępność biologiczna ksenobiotyków. Losy związków organicznych, metali i izotopów promieniotwórczych w organizmie.
T-W-3Skutki interakcji toksykologicznych (działanie addytywne, potencjacja toksyczności, antagonizm). Oddziaływanie trucizn.
T-W-4Toksykologia narządowa. Mechanizmy zaburzeń czynnościowych i zmian morfologicznych w narządach i układach.
T-W-5Trucizny pochodzenia zwierzęcego (trucizny owadów, węży, skorpionów, ryb) i roślinnego. Objawy zatrucia i mechanizm działania toksycznego.
Metody nauczaniaM-1wykład informacyjny, pogadanka
M-2objaśnienie
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: zaliczenie pisemne
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student potrafi zdefiniować ważniejsze pojęcia. Student potrafi wymienić i omówić większość procesów i przemian, jakim podlegają ksenobiotyki i zmian w narządach obserwowanych przy narażeniu na niektóre z nich.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_1A_C14.3_W02wyjaśnia zmienność toksyczności określonych substancji pod wpływem różnych czynników (biologicznych, chemicznych, fizycznych)
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_1A_W20zna mechanizmy przemian i efektów biologicznych na różnym poziomie organizacji orgaznimu i biocenozy
Cel przedmiotuC-1zapoznanie studentów z czynnikami wpływającymi na toksyczność substancji
Treści programoweT-A-1Stopnie toksyczności substancji. Zależność dawka – efekt/dawka – odpowiedź.
T-W-1Czynniki wpływające na toksyczność substancji (właściwości fizykochemiczne substancji – dysocjacja, rozpuszczalność, wielkość cząsteczek; czynniki biologiczne – wiek, płeć, rozwój osobniczy, stan zdrowia). Czynniki genetyczne a kumulacja i biotransformacja ksenobiotyków. Czynniki środowiskowe.
T-W-3Skutki interakcji toksykologicznych (działanie addytywne, potencjacja toksyczności, antagonizm). Oddziaływanie trucizn.
Metody nauczaniaM-1wykład informacyjny, pogadanka
M-2objaśnienie
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: zaliczenie pisemne
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student wyjaśnia zmienność toksyczności określonych substancji pod wpływem różnych czynników (uwzględnia większość tych czynników - biol., chem., fiz.).
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_1A_C14.3_W03podaje charakterystykę toksykologiczną wybranych substancji
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_1A_W05nazywa i opisuje mechanizmy podstawowych procesów życiowych organizmów na różnym poziomie organizacji
BL_1A_W16zna mechanizmy reakcji obronnych żywego organizmu w odpowiedzi na różnorodne substacje i patogeny
BL_1A_W20zna mechanizmy przemian i efektów biologicznych na różnym poziomie organizacji orgaznimu i biocenozy
Cel przedmiotuC-2zapoznanie studentów z charakterystyką toksykologiczną wybranych substancji
Treści programoweT-A-2Charakterystyka toksykologiczna metali, metaloidów i TZO.
T-A-3Charakterystyka toksykologiczna pestycydów (chloroorganicznych, fosforoorganicznych, karbaminianowych).
T-A-4Charakterystyka toksykologiczna tworzyw sztucznych i artykułów gospodarstwa domowego. Klasyfikacja toksykologiczna wybranych preparatów stosowanych w gospodarstwach domowych.
T-A-5Toksyczność promieniowania jonizującego i niejonizującego. Równoważnik skutecznej dawki.
Metody nauczaniaM-1wykład informacyjny, pogadanka
M-2objaśnienie
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: zaliczenie pisemne
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student charakteryzuje pod względem toksykologicznym większość z omawianych na zajęciach substancji.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_1A_C14.3_U01Student potrafi wyznaczyć medialną dawkę letalną dla określonej subtancji z wykorzystaniem różnych metod i dokonać jej klasyfikacji.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_1A_U16umie zaprezentować metody biotechnologiczne w ograniczeniu skażenia środowiska; wykazuje powiązania pomiędzy środowiskiem a oddziaływaniem substancji szkodliwych; umie ocenić ich niebezpieczeństwo dla organizmów oraz wpływ na czynniki abiotyczne; zna fizykochemiczne metody oznaczania stężeń substancji niebezpiecznych; potrafi przeprowadzić proste analizy określające działanie substancji na układy biologiczne pod opieką prowadzącego; orientuje się w podstawach prawnych i zagadnieniach ekonomicznych dotyczących problemu ochrony środowiska; rozróżnia formy ochrony przyrody; posługuje się zagadnieniami z zakresu rozwoju biotechnologii;
Cel przedmiotuC-2zapoznanie studentów z charakterystyką toksykologiczną wybranych substancji
Treści programoweT-A-1Stopnie toksyczności substancji. Zależność dawka – efekt/dawka – odpowiedź.
Metody nauczaniaM-2objaśnienie
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: zaliczenie pisemne
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student potrafi wyznaczyć medialną dawkę letalną dla określonej substancji wykorzystując w tym celu przynajmniej 2 metody.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_1A_C14.3_K01wykazuje zrozumienie procesów zachodzących w organizmie i ich zmian pod wpływem określonych czynników oraz aktywność i ciekawość poznawczą
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_1A_K01wykazuje zrozumienie podstawowych procesów i zjawisk biologicznych oraz przekonanie o ich empirycznej poznawalności w oparciu o metody matematyczne i statystyczne
BL_1A_K05ma otwartą i poszukującą postawę ogólnego i kierunkowego kształtowania i rozwijania własnej aktywności poznawczej w oparciu o różne naukowe źródła informacji
Cel przedmiotuC-1zapoznanie studentów z czynnikami wpływającymi na toksyczność substancji
C-3zapoznanie studentów z podstawowymi mechanizmami zaburzeń czynnościowych i zmian morfologicznych w wybranych narządach i układach
C-4zapoznanie studentów z metabolizmem trucizn
Treści programoweT-A-1Stopnie toksyczności substancji. Zależność dawka – efekt/dawka – odpowiedź.
T-W-1Czynniki wpływające na toksyczność substancji (właściwości fizykochemiczne substancji – dysocjacja, rozpuszczalność, wielkość cząsteczek; czynniki biologiczne – wiek, płeć, rozwój osobniczy, stan zdrowia). Czynniki genetyczne a kumulacja i biotransformacja ksenobiotyków. Czynniki środowiskowe.
T-W-2Losy trucizn w organizmie. Dostępność biologiczna ksenobiotyków. Losy związków organicznych, metali i izotopów promieniotwórczych w organizmie.
T-W-3Skutki interakcji toksykologicznych (działanie addytywne, potencjacja toksyczności, antagonizm). Oddziaływanie trucizn.
T-W-4Toksykologia narządowa. Mechanizmy zaburzeń czynnościowych i zmian morfologicznych w narządach i układach.
T-W-5Trucizny pochodzenia zwierzęcego (trucizny owadów, węży, skorpionów, ryb) i roślinnego. Objawy zatrucia i mechanizm działania toksycznego.
Metody nauczaniaM-1wykład informacyjny, pogadanka
M-2objaśnienie
Sposób ocenyS-4Ocena formująca: ocena aktywności i postawy względem omawianych zagadnień
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Student nie wykazuje zrozumienia procesów zachodzących w organizmie i ich zmian pod wpływem określonych czynników. Student unika podejmowania działań, nie wykazuje inicjatywy, wykazuje postawę nieprzychylną wobec wszelkich poczynań nauczyciela.
3,0Student wykazuje w niewielkim stopniu zrozumienie procesów zachodzących w organizmie i ich zmian pod wpływem określonych czynników. Student nie unika podejmowania działań, ale też nie podejmuje ich z własnej woli. Wykazuje postawę neutralną (obojętną) wobec poleceń nauczyciela i tematyki przedmiotu.
3,5Student wykazuje w średnim stopniu zrozumienie procesów zachodzących w organizmie i ich zmian pod wpływem określonych czynników. Student nie unika podejmowania działań, ale też nie podejmuje ich z własnej woli. Adaptuje się jednak do sytuacji dydaktycznych zaaranżowanych przez nauczyciela. Wykazuje postawę przychylną wobec poleceń nauczyciela. Wykazuje średnie zainteresowanie tematyką przedmiotu.
4,0Student wykazuje w dużym stopniu zrozumienie procesów zachodzących w organizmie i ich zmian pod wpływem określonych czynników. Student podejmuje działania z własnej woli, ale nie angażuje się spontanicznie. Wykazuje znaczne zainteresowanie tematyką przedmiotu.
4,5Student wykazuje pełne zrozumienie procesów zachodzących w organizmie i ich zmian pod wpływem określonych czynników. Student nie tylko dostosowuje się do sytuacji dydaktycznej, w jakiej się znalazł, ale i organizuje ją. Wykazuje duże zainteresowanie tematyką przedmiotu.
5,0Student wykazuje pełne zrozumienie procesów zachodzących w organizmie i ich zmian pod wpływem określonych czynników. Student samodzielnie rozpoczyna danego rodzaju działania, kierując się przy tym pozytywną postawą wobec poczynań nauczyciela. Wykazuje duże zainteresowanie tematyką przedmiotu i ciekawość poznawczą.