Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej - Technologia chemiczna (S1)
specjalność: Technologia nieorganiczna

Sylabus przedmiotu Technologia chemiczna - surowce przemysłu syntezy chemicznej:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Technologia chemiczna
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta inżynier
Obszary studiów nauk technicznych, studiów inżynierskich
Profil ogólnoakademicki
Moduł —
Przedmiot Technologia chemiczna - surowce przemysłu syntezy chemicznej
Specjalność przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca Instytut Technologii Chemicznej Organicznej
Nauczyciel odpowiedzialny Grzegorz Lewandowski <Grzegorz.Lewandowski@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Marcin Bartkowiak <Marcin.Bartkowiak@zut.edu.pl>, Grzegorz Lewandowski <Grzegorz.Lewandowski@zut.edu.pl>, Agnieszka Wróblewska <Agnieszka.Wroblewska@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 8,0 ECTS (formy) 8,0
Forma zaliczenia egzamin Język polski
Blok obieralny — Grupa obieralna —

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
wykładyW4 45 3,00,62egzamin
laboratoriaL4 150 5,00,38zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Wiedza w zakresie chemii ogólnej, nieorganicznej, organicznej.

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Ukształtowanie umiejętności w zakresie dobierania surowców do realizacji określonego procesu technologicznego, zastępowania surowców, określania możliwości wykorzystania danego surowca do otrzymywania różnych, ważnych komercyjnie produktów i pólproduktów. Poznanie możliwości pozyskiwania tego samego surowca, o różnym stopniu czystości, z różnych źródeł i w oparciu o różne sposoby postępowania.
C-2Poznanie półproduktów jako źródeł surowcowych w oparciu o gaz ziemny.
C-3Surowce w oparciu o ropę naftową i petrochemikalia.
C-4Surowce pochodzenia petrochemicznego.
C-5Odtwarzalne surowce przemysłu chemicznego i przemysłów poktrewnych.
C-6Praktyczne zapoznanie studenta z podstawowymi metodami wydzielania, oczyszczania i analizy surowców opartych na węglu, ropie naftowej i odnawialnych.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
laboratoria
T-L-1Bezpieczeństwo i higiena pracy w labratorium technologii chemicznej organicznej10
T-L-2Zasady sporządzania bilansu materiałowego i opracowania wyników10
T-L-3Oznaczanie substancji ropopochodnych metodą ekstrakcji ciągłej10
T-L-4Oznacznie wilgoci w paliwach kopalnych10
T-L-5Synteza zeolitu tytanowo-silikalitowego10
T-L-6Wyodrębnianie limonenu ze skórek pomarańczy10
T-L-7Otrzymywanie octanu allilu w reakcji acetoksylowania propylenu.10
T-L-8Metody pogłębionego utleniania w oczyszczaniu ścieków przemysłowych.10
T-L-9Charakterystyka surowców tytanowych – porównanie składu chemicznego ilmenitu i szlaki tytanowej5
T-L-10Określenie przydatności podstawowych surowców odtwarzalnych na podstawie węglowodanów5
T-L-11Porównanie zawartości węglanu magnezu w magnezytach wykorzystywanych w przemyśle chemicznym5
T-L-12Charakterystyka surowców fosforowych, porównanie zawartości związków fosforu oraz żelaza w fosforytach wykorzystywanych w przemyśle nawozowym10
T-L-13Oczyszczanie wód podziemnych: odżelazianie5
T-L-14Oczyszczanie wód podziemnych: demineralizacja z wykorzystaniem technik jonitowych5
T-L-15Synteza poliamidu 610
T-L-16Badanie skuteczności działania i wpływu na właściwości fizykomechaniczne wytworów różnych supresantów emisji styrenu z żywic poliestrowych5
T-L-17Wpływ rodzaju utwardzacza bezwodnikowego na przebieg procesu utwardzania i właściwości utwardzonej żywicy epoksydowej5
T-L-18IP5
T-L-19IP5
T-L-20IP5
150
wykłady
T-W-1Odtwarzalne surowce przemysłu chemicznego: oleje i tłuszcze zwierzęce i roślinne (otrzymywanie, charakterystyka, główne kierunki przerobu, rafinacja olejów, produkcja mydeł), węglowodany (otrzymywanie celulozy, skrobi, sacharozy; podstawy fermentacji sacharozy), olejki eteryczne, garbniki, barwniki, środki lecznicze6
T-W-2Surowce kopalne: ropa naftowa (teorie powstania, typy pokładów, skład chemiczny, klasyfikacja rop, właściwości fizykochemiczne rop; kierunki przerobu ropy naftowej - destylacja rurowo-wieżowa - przygotowanie ropy do przerobu, destrukcyjny przerób ropy naftowej i frakcji ropy naftowej, rafinacja produktów naftowych, najważniejsze produkty otrzymywane z ropy naftowej), gaz ziemny (składy gazu ziemnego, usuwanie zanieczyszczeń mechanicznych, osuszanie gazu ziemnego, usuwanie H2S i CO2, odgazolinowanie gazu ziemnego, stabilizacja gazoliny), łupki bitumiczne (skład i kierunki przerobu), węgiel kamienny (podstawy koksownictwa - przerób smoły koksowniczej. Zgazowanie - stan obecny i perspektywy zgazowania podziemnego. Ekstrakcja węgla. Upłynnianie bezpośrednie i pośrednie), węgiel brunatny i torf (wytlewanie i ekstrakcja)10
T-W-3Destylacja rurowo-wieżowa ropy naftowej. Procesy destrukcyjne przetwarzania ropy naftowej: kraking, piroliza, reforming. Piroliza jako podstawa przemysłu petrochemicznego (sposób prowadzenia procesu pirolizy, produkcja etylenu, propylenu i lekkich olefin, benzyna pirolityczna, wyodrębnianie benzenu, toluenu ksylenów. Wyodrębnianie olefin.6
T-W-4Oczyszczanie i rozdzielanie gazu ziemnego i gazów przemysłowych: usuwanie siarkowodoru i ditlenku węgla (absorpcja z reakcją chemiczną (zastosowanie etanoloamin) - absorpcja fizyczna - proces Clausa, proces Sulfinol. Absorpcja siarkowodoru w połączeniu z utlenianiem do siarki (proces Holmes-Stredford i Takahax). Odsiarczanie na sitach molekularnych), osuszanie gazów przemysłowych (absorpcja w roztworach glikoli etylenowych, osuszanie adsorpcyjne). Odgazolonowanie gazu ziemnego, gazolina z ropy naftowej: rozdzielanie na składniki.8
T-W-5Produkcja acetylenu (produkcja acetylenu z karbidu, piroliza w łuku elektrycznym, piroliza utleniająca).1
T-W-6Surowce chemiczne z przemysłu koksochemicznego. Przebieg procesu koksowania. Pierwotne produkty koksowania. Surowy gaz koksowniczy. Przeróbka benzolu. Produkcja czystego benzenu. Przerób smoły węglowej. lej karbolowy. Frakcja oleju naftalenowego.7
T-W-7Surowce mineralne nieorganiczne: surowce fosforowe (występowanie, zasoby, wydobycie, kierunki zagospodarowania; apatyty, fosforyty, guano), sól kamienna i sole potasowo-magnezowe (występowanie, zasoby, wydobycie, rodzaje soli kamiennej, systemy eksploatacji złóż soli potasowo-magnezowych, produkty przemysłu chemicznego oparte o potas), surowce ceramiczne (surowce węglanowe - wapienie, dolomity, magnezyty - występowanie, zasoby, wydobycie i kierunki zastosowania; iły - rodzaje, pozyskiwanie, kierunki zastosowania; surowce krzemianowe - kwarc, piaski kwarcowe, kwarcyty - występowanie, zasoby, kierunki zagospodarowania), rudy metali (charakterystyka, występowanie, zasoby, przerób i główne kierunki zagospodarowania rud miedzi, cynku i ołowiu, niklu i kobaltu, żelaza).6
T-W-8Uniwersalne surowce technologiczne: powietrze (skład powietrza, własności termodynamiczne powietrza, zjawisko Joule’a-Thomsona, skraplanie powietrza, rektyfikacja skroplonego powietrza, klasyczna instalacja Lindego do skraplania i rektyfikacji powietrza, metoda Lindego i Fränkla rozdzielania składników skroplonego powietrza, zastosowanie technicznego tlenu, zastosowanie azotu, wydzielanie argonu i gazów szlachetnych), woda (znaczenie wody w technologiach przemysłu chemicznego).1
45

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
laboratoria
A-L-1Uczestnictwo w zajęciach150
A-L-2Konsultacje z prowadzącymi zajęcia0
A-L-3Poszukiwania literaturowe i przygotowanie opracowania z tematów ćwiczeń laboratoryjnych0
A-L-4Przygotowanie do ćwiczeń laboratoryjnych0
A-L-5Opracowanie wyników doświadczeń i przygotowanie sprawozdania z ćwiczeń laboratoryjnych0
150
wykłady
A-W-1Udział w wykładach45
A-W-2Konsultacje z prowadzącym13
A-W-3Przygotowanie do egzaminu30
A-W-4Egzamin2
90

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład informacyjny, problemowy, dyskusja dydaktyczna na przedstawiony temat. Prezentacje z użyciem komputera.
M-2Praktyczna, ćwiczenia laboratoryjne.

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena podsumowująca: Egzamin pisemny po zakończeniu wykładów i innych form zajęć.
S-2Ocena formująca: Ocena wiedzy i umiejętności w zakresie realizowanych ćwiczeń laboratoryjnych.
S-3Ocena formująca: Ocena osiągnięć oraz aktywności i zaangażowania studenta podczas realizacji ćwiczeń laboratoryjnych.
S-4Ocena podsumowująca: Ocena pisemnych sprawozdań z wykonanych ćwiczeń.

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
TCH_1A_C05_W01
Student potrafi dobierać surowce, opisywać przebieg procesu technologicznego, nazywać powstające zwiazki przejsciowe, objaśniać mechanizmy reakcji, rozróżniać produkty główne i uboczne, charakteryzować surowce pod względem ich przydatności do realizacji okreslonego procesu produkcyjnego. Potrafi dobrać surowiec zapewniający najwyższą wydajniość procesową, wyliczyć selektywności przemian do produktów ubocznych, zaproponować metody alternatywne w oparciu o inne surowce.		TCH_1A_W13, TCH_1A_W09, TCH_1A_W11, TCH_1A_W06T1A_W02, T1A_W03, T1A_W05InzA_W02, InzA_W05C-5, C-6, C-1, C-2, C-3, C-4T-W-1, T-W-3, T-W-5, T-W-6, T-W-2, T-W-4, T-W-7, T-W-8, T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-7, T-L-8M-1, M-2S-1, S-3, S-2, S-4

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
TCH_1A_C05_U01
Posiadł umiejętność decydowania o doborze surowca w celu eksploatacji określonej linii technologicznej, inicjować zmiany rodzaju surowca, interpretować i kontrolować zmiany konwersji i selektywności w procesie podczas przebiegu procesu jego otrzymywania. Potrafi oceniać przebieg procesu technologicznego z punktu widzenia jakości i czystości surowca, przeprowadzać zmiany w procesie technologicznym, szacować straty surowca, sporządzać bilanse materiałowe prowadzonego procesu otrzymywania surowca, zaprojektować modernizcje i zmiany w procesie wytwarzania, zastosować surowce alternatywne w tym odtwarzalne do realizacji produkcji określonego wyrobu finalnego.		TCH_1A_U08, TCH_1A_U11T1A_U08, T1A_U10InzA_U01, InzA_U03C-5, C-6, C-1, C-2, C-3, C-4T-W-1, T-W-3, T-W-5, T-W-6, T-W-2, T-W-4, T-W-7, T-W-8, T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-7, T-L-8M-1, M-2S-1, S-3, S-2, S-4

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
TCH_1A_C05_K01
Posiada kompetencje w zakresie wyboru najkorzystniejszego surowca do realizacji metody otrzymywania znanego związku lub zwiazku o spodziewanych własnościach uzytkowych.		TCH_1A_K05T1A_K02InzA_K01C-5, C-1, C-2, C-3, C-4T-W-1, T-W-3, T-W-5, T-W-6, T-W-2, T-W-4, T-W-7, T-W-8, T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-6, T-L-7, T-L-8M-1, M-2S-1, S-3, S-2, S-4

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
TCH_1A_C05_W01
Student potrafi dobierać surowce, opisywać przebieg procesu technologicznego, nazywać powstające zwiazki przejsciowe, objaśniać mechanizmy reakcji, rozróżniać produkty główne i uboczne, charakteryzować surowce pod względem ich przydatności do realizacji okreslonego procesu produkcyjnego. Potrafi dobrać surowiec zapewniający najwyższą wydajniość procesową, wyliczyć selektywności przemian do produktów ubocznych, zaproponować metody alternatywne w oparciu o inne surowce.		2,0Nie potrafi określić i scharakteryzować podstawowych surowców odtwarzalnych, kopalnych i pierwotnych sposobów ich przetwarzania.
3,0Potrafi omówić podstawowe kierunki przetwarzania surowców odtwarzalnych, kopalnych, pierwotny przerób ropy naftowej i gazu ziemnego, przetwarzanie smoły węglowej.
3,5Poprawnie interpretuje pierwotny i chemiczny przerób ropy naftowej i gazu ziemnego, węgla metodami koksochemicznymi, procesy rafinacji węglowodorów, innych produktów finalnych i usuwania zanieczyszczeń.
4,0Poprawnie interpretuje pierwotny i chemiczny przerób ropy naftowej i gazu ziemnego, węgla metodami koksochemicznymi, procesy rafinacji węglowodorów, innych produktów finalnych i usuwania zanieczyszczeń. Poprawnie ocenia przydatność procesów usuwania siarkowodoru i ditlenku wegla z gazów przemysłowych.
4,5Poprawnie interpretuje pierwotny i chemiczny przerób ropy naftowej i gazu ziemnego, węgla metodami koksochemicznymi, procesy rafinacji węglowodorów, innych produktów finalnych i usuwania zanieczyszczeń. Poprawnie ocenia przydatność procesów usuwania siarkowodoru i ditlenku wegla z gazów przemysłowych. Poprawnie ocenia przydatność półproduktów pochodzenia karbochemicznego.
5,0Poprawnie interpretuje pierwotny i chemiczny przerób ropy naftowej i gazu ziemnego, węgla metodami koksochemicznymi, procesy rafinacji węglowodorów, innych produktów finalnych i usuwania zanieczyszczeń. Poprawnie ocenia przydatność procesów usuwania siarkowodoru i ditlenku wegla z gazów przemysłowych. Poprawnie ocenia przydatność półproduktów pochodzenia karbochemicznego. Poprawnie ocenia przydatność mineralnych surowców nieorganicznych.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
TCH_1A_C05_U01
Posiadł umiejętność decydowania o doborze surowca w celu eksploatacji określonej linii technologicznej, inicjować zmiany rodzaju surowca, interpretować i kontrolować zmiany konwersji i selektywności w procesie podczas przebiegu procesu jego otrzymywania. Potrafi oceniać przebieg procesu technologicznego z punktu widzenia jakości i czystości surowca, przeprowadzać zmiany w procesie technologicznym, szacować straty surowca, sporządzać bilanse materiałowe prowadzonego procesu otrzymywania surowca, zaprojektować modernizcje i zmiany w procesie wytwarzania, zastosować surowce alternatywne w tym odtwarzalne do realizacji produkcji określonego wyrobu finalnego.		2,0Nie potrafi ocenić przydatności surowców pierwotnych odtwarzalnych i kopalnych do realizacji okreslonych technologii.
3,0Posiada umiejętność analizowania surowców, proponowania sposobów oczyszczania dla potrzeb określonych technologii.
3,5Posiada umiejętność analizowania surowców, proponowania sposobów oczyszczania dla potrzeb określonych technologii, pierwotnego przerobu surowców chemicznych typu węglowodorowego, w tym procesów rafinacji.
4,0Posiada umiejętność analizowania surowców, proponowania sposobów oczyszczania dla potrzeb określonych technologii, pierwotnego przerobu surowców chemicznych typu węglowodorowego, surowców odtwarzalnych.
4,5Posiada umiejętność analizowania surowców, proponowania sposobów oczyszczania dla potrzeb określonych technologii, pierwotnego przerobu surowców chemicznych pochodzenia rafineryjno-petrochemicznego, koksochemicznego, surowców odtwarzalnych.
5,0Posiada umiejętność analizowania surowców, proponowania sposobów oczyszczania dla potrzeb określonych technologii, pierwotnego przerobu surowców chemicznych pochodzenia rafineryjno-petrochemicznego, koksochemicznego, surowców odtwarzalnych, mineralnych nieorganicznych, uniwersalnych.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
TCH_1A_C05_K01
Posiada kompetencje w zakresie wyboru najkorzystniejszego surowca do realizacji metody otrzymywania znanego związku lub zwiazku o spodziewanych własnościach uzytkowych.		2,0
3,0Ma kompetencje w zakresie przydatności surowców do realizacji okreslonych technologii przemysłu chemicznego.
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Bogoczek R., Kociołek-Balawejder E., Technologia chemiczna organiczna, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław, 1992, pierwsze
  2. Molenda J., Grzywa E., Technologia podstawowych syntez chemicznych t.1, WNT, Warszawa, 2000, drugie
  3. Grzywa E., Molenda J., Technologia podstawowych syntez chemicznych, t.2, WNT, Warszawa, 2000, drugie
  4. Praca zbiorowa, Kirk-Othmer Encyclopedia of Chemical Technology, 1999-2011 John Wiley & Sons, Inc., New York, London..., 2011, czwarte

Literatura dodatkowa

  1. Praca zbiorowa, Podstawy technologii syntezy petrochemicznej, WNT, Warszawa, 1987
  2. Milchert E., Technologie produkcji chloropochodnych organicznych, Wyd. Politechniki Szczecińskiej, Szczecin, 1997, pierwsze
  3. Wasilewski L., Kępiński J., Paluch K., Zieliński A.Z., Technologia chloru i związków chloru, WNT, Warszawa, 1963
  4. Houben-Weyl, Methoden der Organischen Chemie, Springer-Werlag, Berlin, 1965, trzecie
  5. Ropuszyński St., Chemia i technologia podstawowej syntezy organicznej, PWN, Warszawa, 1988, drugie

Treści programowe - laboratoria

KODTreść programowaGodziny
T-L-1Bezpieczeństwo i higiena pracy w labratorium technologii chemicznej organicznej10
T-L-2Zasady sporządzania bilansu materiałowego i opracowania wyników10
T-L-3Oznaczanie substancji ropopochodnych metodą ekstrakcji ciągłej10
T-L-4Oznacznie wilgoci w paliwach kopalnych10
T-L-5Synteza zeolitu tytanowo-silikalitowego10
T-L-6Wyodrębnianie limonenu ze skórek pomarańczy10
T-L-7Otrzymywanie octanu allilu w reakcji acetoksylowania propylenu.10
T-L-8Metody pogłębionego utleniania w oczyszczaniu ścieków przemysłowych.10
T-L-9Charakterystyka surowców tytanowych – porównanie składu chemicznego ilmenitu i szlaki tytanowej5
T-L-10Określenie przydatności podstawowych surowców odtwarzalnych na podstawie węglowodanów5
T-L-11Porównanie zawartości węglanu magnezu w magnezytach wykorzystywanych w przemyśle chemicznym5
T-L-12Charakterystyka surowców fosforowych, porównanie zawartości związków fosforu oraz żelaza w fosforytach wykorzystywanych w przemyśle nawozowym10
T-L-13Oczyszczanie wód podziemnych: odżelazianie5
T-L-14Oczyszczanie wód podziemnych: demineralizacja z wykorzystaniem technik jonitowych5
T-L-15Synteza poliamidu 610
T-L-16Badanie skuteczności działania i wpływu na właściwości fizykomechaniczne wytworów różnych supresantów emisji styrenu z żywic poliestrowych5
T-L-17Wpływ rodzaju utwardzacza bezwodnikowego na przebieg procesu utwardzania i właściwości utwardzonej żywicy epoksydowej5
T-L-18IP5
T-L-19IP5
T-L-20IP5
150

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Odtwarzalne surowce przemysłu chemicznego: oleje i tłuszcze zwierzęce i roślinne (otrzymywanie, charakterystyka, główne kierunki przerobu, rafinacja olejów, produkcja mydeł), węglowodany (otrzymywanie celulozy, skrobi, sacharozy; podstawy fermentacji sacharozy), olejki eteryczne, garbniki, barwniki, środki lecznicze6
T-W-2Surowce kopalne: ropa naftowa (teorie powstania, typy pokładów, skład chemiczny, klasyfikacja rop, właściwości fizykochemiczne rop; kierunki przerobu ropy naftowej - destylacja rurowo-wieżowa - przygotowanie ropy do przerobu, destrukcyjny przerób ropy naftowej i frakcji ropy naftowej, rafinacja produktów naftowych, najważniejsze produkty otrzymywane z ropy naftowej), gaz ziemny (składy gazu ziemnego, usuwanie zanieczyszczeń mechanicznych, osuszanie gazu ziemnego, usuwanie H2S i CO2, odgazolinowanie gazu ziemnego, stabilizacja gazoliny), łupki bitumiczne (skład i kierunki przerobu), węgiel kamienny (podstawy koksownictwa - przerób smoły koksowniczej. Zgazowanie - stan obecny i perspektywy zgazowania podziemnego. Ekstrakcja węgla. Upłynnianie bezpośrednie i pośrednie), węgiel brunatny i torf (wytlewanie i ekstrakcja)10
T-W-3Destylacja rurowo-wieżowa ropy naftowej. Procesy destrukcyjne przetwarzania ropy naftowej: kraking, piroliza, reforming. Piroliza jako podstawa przemysłu petrochemicznego (sposób prowadzenia procesu pirolizy, produkcja etylenu, propylenu i lekkich olefin, benzyna pirolityczna, wyodrębnianie benzenu, toluenu ksylenów. Wyodrębnianie olefin.6
T-W-4Oczyszczanie i rozdzielanie gazu ziemnego i gazów przemysłowych: usuwanie siarkowodoru i ditlenku węgla (absorpcja z reakcją chemiczną (zastosowanie etanoloamin) - absorpcja fizyczna - proces Clausa, proces Sulfinol. Absorpcja siarkowodoru w połączeniu z utlenianiem do siarki (proces Holmes-Stredford i Takahax). Odsiarczanie na sitach molekularnych), osuszanie gazów przemysłowych (absorpcja w roztworach glikoli etylenowych, osuszanie adsorpcyjne). Odgazolonowanie gazu ziemnego, gazolina z ropy naftowej: rozdzielanie na składniki.8
T-W-5Produkcja acetylenu (produkcja acetylenu z karbidu, piroliza w łuku elektrycznym, piroliza utleniająca).1
T-W-6Surowce chemiczne z przemysłu koksochemicznego. Przebieg procesu koksowania. Pierwotne produkty koksowania. Surowy gaz koksowniczy. Przeróbka benzolu. Produkcja czystego benzenu. Przerób smoły węglowej. lej karbolowy. Frakcja oleju naftalenowego.7
T-W-7Surowce mineralne nieorganiczne: surowce fosforowe (występowanie, zasoby, wydobycie, kierunki zagospodarowania; apatyty, fosforyty, guano), sól kamienna i sole potasowo-magnezowe (występowanie, zasoby, wydobycie, rodzaje soli kamiennej, systemy eksploatacji złóż soli potasowo-magnezowych, produkty przemysłu chemicznego oparte o potas), surowce ceramiczne (surowce węglanowe - wapienie, dolomity, magnezyty - występowanie, zasoby, wydobycie i kierunki zastosowania; iły - rodzaje, pozyskiwanie, kierunki zastosowania; surowce krzemianowe - kwarc, piaski kwarcowe, kwarcyty - występowanie, zasoby, kierunki zagospodarowania), rudy metali (charakterystyka, występowanie, zasoby, przerób i główne kierunki zagospodarowania rud miedzi, cynku i ołowiu, niklu i kobaltu, żelaza).6
T-W-8Uniwersalne surowce technologiczne: powietrze (skład powietrza, własności termodynamiczne powietrza, zjawisko Joule’a-Thomsona, skraplanie powietrza, rektyfikacja skroplonego powietrza, klasyczna instalacja Lindego do skraplania i rektyfikacji powietrza, metoda Lindego i Fränkla rozdzielania składników skroplonego powietrza, zastosowanie technicznego tlenu, zastosowanie azotu, wydzielanie argonu i gazów szlachetnych), woda (znaczenie wody w technologiach przemysłu chemicznego).1
45

Formy aktywności - laboratoria

KODForma aktywnościGodziny
A-L-1Uczestnictwo w zajęciach150
A-L-2Konsultacje z prowadzącymi zajęcia0
A-L-3Poszukiwania literaturowe i przygotowanie opracowania z tematów ćwiczeń laboratoryjnych0
A-L-4Przygotowanie do ćwiczeń laboratoryjnych0
A-L-5Opracowanie wyników doświadczeń i przygotowanie sprawozdania z ćwiczeń laboratoryjnych0
150
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Udział w wykładach45
A-W-2Konsultacje z prowadzącym13
A-W-3Przygotowanie do egzaminu30
A-W-4Egzamin2
90
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaTCH_1A_C05_W01Student potrafi dobierać surowce, opisywać przebieg procesu technologicznego, nazywać powstające zwiazki przejsciowe, objaśniać mechanizmy reakcji, rozróżniać produkty główne i uboczne, charakteryzować surowce pod względem ich przydatności do realizacji okreslonego procesu produkcyjnego. Potrafi dobrać surowiec zapewniający najwyższą wydajniość procesową, wyliczyć selektywności przemian do produktów ubocznych, zaproponować metody alternatywne w oparciu o inne surowce.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTCH_1A_W13ma wiedzę o trendach rozwojowych przemysłu chemicznego
TCH_1A_W09ma wiedzę z zakresu metod identyfikacji, oznaczania składu oraz charakteryzowania produktów przemysłu chemicznego
TCH_1A_W11ma wiedzę o surowcach przemysłu chemicznego i pokrewnych procesach stosowanych w ich przetwarzaniu do produktów użytkowych
TCH_1A_W06ma wiedzę w zakresie ochrony środowiska związaną z produkcją chemiczną i przemysłami pokrewnymi oraz zagospodarowaniem odpadów i półproduktów
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaT1A_W02ma podstawową wiedzę w zakresie kierunków studiów powiązanych ze studiowanym kierunkiem studiów
T1A_W03ma uporządkowaną, podbudowaną teoretycznie wiedzę ogólną obejmującą kluczowe zagadnienia z zakresu studiowanego kierunku studiów
T1A_W05ma podstawową wiedzę o trendach rozwojowych z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_W02zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
InzA_W05zna typowe technologie inżynierskie w zakresie studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-5Odtwarzalne surowce przemysłu chemicznego i przemysłów poktrewnych.
C-6Praktyczne zapoznanie studenta z podstawowymi metodami wydzielania, oczyszczania i analizy surowców opartych na węglu, ropie naftowej i odnawialnych.
C-1Ukształtowanie umiejętności w zakresie dobierania surowców do realizacji określonego procesu technologicznego, zastępowania surowców, określania możliwości wykorzystania danego surowca do otrzymywania różnych, ważnych komercyjnie produktów i pólproduktów. Poznanie możliwości pozyskiwania tego samego surowca, o różnym stopniu czystości, z różnych źródeł i w oparciu o różne sposoby postępowania.
C-2Poznanie półproduktów jako źródeł surowcowych w oparciu o gaz ziemny.
C-3Surowce w oparciu o ropę naftową i petrochemikalia.
C-4Surowce pochodzenia petrochemicznego.
Treści programoweT-W-1Odtwarzalne surowce przemysłu chemicznego: oleje i tłuszcze zwierzęce i roślinne (otrzymywanie, charakterystyka, główne kierunki przerobu, rafinacja olejów, produkcja mydeł), węglowodany (otrzymywanie celulozy, skrobi, sacharozy; podstawy fermentacji sacharozy), olejki eteryczne, garbniki, barwniki, środki lecznicze
T-W-3Destylacja rurowo-wieżowa ropy naftowej. Procesy destrukcyjne przetwarzania ropy naftowej: kraking, piroliza, reforming. Piroliza jako podstawa przemysłu petrochemicznego (sposób prowadzenia procesu pirolizy, produkcja etylenu, propylenu i lekkich olefin, benzyna pirolityczna, wyodrębnianie benzenu, toluenu ksylenów. Wyodrębnianie olefin.
T-W-5Produkcja acetylenu (produkcja acetylenu z karbidu, piroliza w łuku elektrycznym, piroliza utleniająca).
T-W-6Surowce chemiczne z przemysłu koksochemicznego. Przebieg procesu koksowania. Pierwotne produkty koksowania. Surowy gaz koksowniczy. Przeróbka benzolu. Produkcja czystego benzenu. Przerób smoły węglowej. lej karbolowy. Frakcja oleju naftalenowego.
T-W-2Surowce kopalne: ropa naftowa (teorie powstania, typy pokładów, skład chemiczny, klasyfikacja rop, właściwości fizykochemiczne rop; kierunki przerobu ropy naftowej - destylacja rurowo-wieżowa - przygotowanie ropy do przerobu, destrukcyjny przerób ropy naftowej i frakcji ropy naftowej, rafinacja produktów naftowych, najważniejsze produkty otrzymywane z ropy naftowej), gaz ziemny (składy gazu ziemnego, usuwanie zanieczyszczeń mechanicznych, osuszanie gazu ziemnego, usuwanie H2S i CO2, odgazolinowanie gazu ziemnego, stabilizacja gazoliny), łupki bitumiczne (skład i kierunki przerobu), węgiel kamienny (podstawy koksownictwa - przerób smoły koksowniczej. Zgazowanie - stan obecny i perspektywy zgazowania podziemnego. Ekstrakcja węgla. Upłynnianie bezpośrednie i pośrednie), węgiel brunatny i torf (wytlewanie i ekstrakcja)
T-W-4Oczyszczanie i rozdzielanie gazu ziemnego i gazów przemysłowych: usuwanie siarkowodoru i ditlenku węgla (absorpcja z reakcją chemiczną (zastosowanie etanoloamin) - absorpcja fizyczna - proces Clausa, proces Sulfinol. Absorpcja siarkowodoru w połączeniu z utlenianiem do siarki (proces Holmes-Stredford i Takahax). Odsiarczanie na sitach molekularnych), osuszanie gazów przemysłowych (absorpcja w roztworach glikoli etylenowych, osuszanie adsorpcyjne). Odgazolonowanie gazu ziemnego, gazolina z ropy naftowej: rozdzielanie na składniki.
T-W-7Surowce mineralne nieorganiczne: surowce fosforowe (występowanie, zasoby, wydobycie, kierunki zagospodarowania; apatyty, fosforyty, guano), sól kamienna i sole potasowo-magnezowe (występowanie, zasoby, wydobycie, rodzaje soli kamiennej, systemy eksploatacji złóż soli potasowo-magnezowych, produkty przemysłu chemicznego oparte o potas), surowce ceramiczne (surowce węglanowe - wapienie, dolomity, magnezyty - występowanie, zasoby, wydobycie i kierunki zastosowania; iły - rodzaje, pozyskiwanie, kierunki zastosowania; surowce krzemianowe - kwarc, piaski kwarcowe, kwarcyty - występowanie, zasoby, kierunki zagospodarowania), rudy metali (charakterystyka, występowanie, zasoby, przerób i główne kierunki zagospodarowania rud miedzi, cynku i ołowiu, niklu i kobaltu, żelaza).
T-W-8Uniwersalne surowce technologiczne: powietrze (skład powietrza, własności termodynamiczne powietrza, zjawisko Joule’a-Thomsona, skraplanie powietrza, rektyfikacja skroplonego powietrza, klasyczna instalacja Lindego do skraplania i rektyfikacji powietrza, metoda Lindego i Fränkla rozdzielania składników skroplonego powietrza, zastosowanie technicznego tlenu, zastosowanie azotu, wydzielanie argonu i gazów szlachetnych), woda (znaczenie wody w technologiach przemysłu chemicznego).
T-L-1Bezpieczeństwo i higiena pracy w labratorium technologii chemicznej organicznej
T-L-2Zasady sporządzania bilansu materiałowego i opracowania wyników
T-L-3Oznaczanie substancji ropopochodnych metodą ekstrakcji ciągłej
T-L-4Oznacznie wilgoci w paliwach kopalnych
T-L-5Synteza zeolitu tytanowo-silikalitowego
T-L-6Wyodrębnianie limonenu ze skórek pomarańczy
T-L-7Otrzymywanie octanu allilu w reakcji acetoksylowania propylenu.
T-L-8Metody pogłębionego utleniania w oczyszczaniu ścieków przemysłowych.
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny, problemowy, dyskusja dydaktyczna na przedstawiony temat. Prezentacje z użyciem komputera.
M-2Praktyczna, ćwiczenia laboratoryjne.
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: Egzamin pisemny po zakończeniu wykładów i innych form zajęć.
S-3Ocena formująca: Ocena osiągnięć oraz aktywności i zaangażowania studenta podczas realizacji ćwiczeń laboratoryjnych.
S-2Ocena formująca: Ocena wiedzy i umiejętności w zakresie realizowanych ćwiczeń laboratoryjnych.
S-4Ocena podsumowująca: Ocena pisemnych sprawozdań z wykonanych ćwiczeń.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Nie potrafi określić i scharakteryzować podstawowych surowców odtwarzalnych, kopalnych i pierwotnych sposobów ich przetwarzania.
3,0Potrafi omówić podstawowe kierunki przetwarzania surowców odtwarzalnych, kopalnych, pierwotny przerób ropy naftowej i gazu ziemnego, przetwarzanie smoły węglowej.
3,5Poprawnie interpretuje pierwotny i chemiczny przerób ropy naftowej i gazu ziemnego, węgla metodami koksochemicznymi, procesy rafinacji węglowodorów, innych produktów finalnych i usuwania zanieczyszczeń.
4,0Poprawnie interpretuje pierwotny i chemiczny przerób ropy naftowej i gazu ziemnego, węgla metodami koksochemicznymi, procesy rafinacji węglowodorów, innych produktów finalnych i usuwania zanieczyszczeń. Poprawnie ocenia przydatność procesów usuwania siarkowodoru i ditlenku wegla z gazów przemysłowych.
4,5Poprawnie interpretuje pierwotny i chemiczny przerób ropy naftowej i gazu ziemnego, węgla metodami koksochemicznymi, procesy rafinacji węglowodorów, innych produktów finalnych i usuwania zanieczyszczeń. Poprawnie ocenia przydatność procesów usuwania siarkowodoru i ditlenku wegla z gazów przemysłowych. Poprawnie ocenia przydatność półproduktów pochodzenia karbochemicznego.
5,0Poprawnie interpretuje pierwotny i chemiczny przerób ropy naftowej i gazu ziemnego, węgla metodami koksochemicznymi, procesy rafinacji węglowodorów, innych produktów finalnych i usuwania zanieczyszczeń. Poprawnie ocenia przydatność procesów usuwania siarkowodoru i ditlenku wegla z gazów przemysłowych. Poprawnie ocenia przydatność półproduktów pochodzenia karbochemicznego. Poprawnie ocenia przydatność mineralnych surowców nieorganicznych.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaTCH_1A_C05_U01Posiadł umiejętność decydowania o doborze surowca w celu eksploatacji określonej linii technologicznej, inicjować zmiany rodzaju surowca, interpretować i kontrolować zmiany konwersji i selektywności w procesie podczas przebiegu procesu jego otrzymywania. Potrafi oceniać przebieg procesu technologicznego z punktu widzenia jakości i czystości surowca, przeprowadzać zmiany w procesie technologicznym, szacować straty surowca, sporządzać bilanse materiałowe prowadzonego procesu otrzymywania surowca, zaprojektować modernizcje i zmiany w procesie wytwarzania, zastosować surowce alternatywne w tym odtwarzalne do realizacji produkcji określonego wyrobu finalnego.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTCH_1A_U08potrafi planować i wykonywać eksperymenty chemiczne, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać poprawne wnioski
TCH_1A_U11potrafi stosować podstawowe metody planowania eksperymentu oraz różne metody eksperymentalne i analityczne do rozwiązywania zadań inżynierskich z zakresu technologii chemicznej
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaT1A_U08potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary i symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski
T1A_U10potrafi - przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich - dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_U01potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary i symulacje komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski
InzA_U03potrafi - przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich - dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne
Cel przedmiotuC-5Odtwarzalne surowce przemysłu chemicznego i przemysłów poktrewnych.
C-6Praktyczne zapoznanie studenta z podstawowymi metodami wydzielania, oczyszczania i analizy surowców opartych na węglu, ropie naftowej i odnawialnych.
C-1Ukształtowanie umiejętności w zakresie dobierania surowców do realizacji określonego procesu technologicznego, zastępowania surowców, określania możliwości wykorzystania danego surowca do otrzymywania różnych, ważnych komercyjnie produktów i pólproduktów. Poznanie możliwości pozyskiwania tego samego surowca, o różnym stopniu czystości, z różnych źródeł i w oparciu o różne sposoby postępowania.
C-2Poznanie półproduktów jako źródeł surowcowych w oparciu o gaz ziemny.
C-3Surowce w oparciu o ropę naftową i petrochemikalia.
C-4Surowce pochodzenia petrochemicznego.
Treści programoweT-W-1Odtwarzalne surowce przemysłu chemicznego: oleje i tłuszcze zwierzęce i roślinne (otrzymywanie, charakterystyka, główne kierunki przerobu, rafinacja olejów, produkcja mydeł), węglowodany (otrzymywanie celulozy, skrobi, sacharozy; podstawy fermentacji sacharozy), olejki eteryczne, garbniki, barwniki, środki lecznicze
T-W-3Destylacja rurowo-wieżowa ropy naftowej. Procesy destrukcyjne przetwarzania ropy naftowej: kraking, piroliza, reforming. Piroliza jako podstawa przemysłu petrochemicznego (sposób prowadzenia procesu pirolizy, produkcja etylenu, propylenu i lekkich olefin, benzyna pirolityczna, wyodrębnianie benzenu, toluenu ksylenów. Wyodrębnianie olefin.
T-W-5Produkcja acetylenu (produkcja acetylenu z karbidu, piroliza w łuku elektrycznym, piroliza utleniająca).
T-W-6Surowce chemiczne z przemysłu koksochemicznego. Przebieg procesu koksowania. Pierwotne produkty koksowania. Surowy gaz koksowniczy. Przeróbka benzolu. Produkcja czystego benzenu. Przerób smoły węglowej. lej karbolowy. Frakcja oleju naftalenowego.
T-W-2Surowce kopalne: ropa naftowa (teorie powstania, typy pokładów, skład chemiczny, klasyfikacja rop, właściwości fizykochemiczne rop; kierunki przerobu ropy naftowej - destylacja rurowo-wieżowa - przygotowanie ropy do przerobu, destrukcyjny przerób ropy naftowej i frakcji ropy naftowej, rafinacja produktów naftowych, najważniejsze produkty otrzymywane z ropy naftowej), gaz ziemny (składy gazu ziemnego, usuwanie zanieczyszczeń mechanicznych, osuszanie gazu ziemnego, usuwanie H2S i CO2, odgazolinowanie gazu ziemnego, stabilizacja gazoliny), łupki bitumiczne (skład i kierunki przerobu), węgiel kamienny (podstawy koksownictwa - przerób smoły koksowniczej. Zgazowanie - stan obecny i perspektywy zgazowania podziemnego. Ekstrakcja węgla. Upłynnianie bezpośrednie i pośrednie), węgiel brunatny i torf (wytlewanie i ekstrakcja)
T-W-4Oczyszczanie i rozdzielanie gazu ziemnego i gazów przemysłowych: usuwanie siarkowodoru i ditlenku węgla (absorpcja z reakcją chemiczną (zastosowanie etanoloamin) - absorpcja fizyczna - proces Clausa, proces Sulfinol. Absorpcja siarkowodoru w połączeniu z utlenianiem do siarki (proces Holmes-Stredford i Takahax). Odsiarczanie na sitach molekularnych), osuszanie gazów przemysłowych (absorpcja w roztworach glikoli etylenowych, osuszanie adsorpcyjne). Odgazolonowanie gazu ziemnego, gazolina z ropy naftowej: rozdzielanie na składniki.
T-W-7Surowce mineralne nieorganiczne: surowce fosforowe (występowanie, zasoby, wydobycie, kierunki zagospodarowania; apatyty, fosforyty, guano), sól kamienna i sole potasowo-magnezowe (występowanie, zasoby, wydobycie, rodzaje soli kamiennej, systemy eksploatacji złóż soli potasowo-magnezowych, produkty przemysłu chemicznego oparte o potas), surowce ceramiczne (surowce węglanowe - wapienie, dolomity, magnezyty - występowanie, zasoby, wydobycie i kierunki zastosowania; iły - rodzaje, pozyskiwanie, kierunki zastosowania; surowce krzemianowe - kwarc, piaski kwarcowe, kwarcyty - występowanie, zasoby, kierunki zagospodarowania), rudy metali (charakterystyka, występowanie, zasoby, przerób i główne kierunki zagospodarowania rud miedzi, cynku i ołowiu, niklu i kobaltu, żelaza).
T-W-8Uniwersalne surowce technologiczne: powietrze (skład powietrza, własności termodynamiczne powietrza, zjawisko Joule’a-Thomsona, skraplanie powietrza, rektyfikacja skroplonego powietrza, klasyczna instalacja Lindego do skraplania i rektyfikacji powietrza, metoda Lindego i Fränkla rozdzielania składników skroplonego powietrza, zastosowanie technicznego tlenu, zastosowanie azotu, wydzielanie argonu i gazów szlachetnych), woda (znaczenie wody w technologiach przemysłu chemicznego).
T-L-1Bezpieczeństwo i higiena pracy w labratorium technologii chemicznej organicznej
T-L-2Zasady sporządzania bilansu materiałowego i opracowania wyników
T-L-3Oznaczanie substancji ropopochodnych metodą ekstrakcji ciągłej
T-L-4Oznacznie wilgoci w paliwach kopalnych
T-L-5Synteza zeolitu tytanowo-silikalitowego
T-L-6Wyodrębnianie limonenu ze skórek pomarańczy
T-L-7Otrzymywanie octanu allilu w reakcji acetoksylowania propylenu.
T-L-8Metody pogłębionego utleniania w oczyszczaniu ścieków przemysłowych.
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny, problemowy, dyskusja dydaktyczna na przedstawiony temat. Prezentacje z użyciem komputera.
M-2Praktyczna, ćwiczenia laboratoryjne.
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: Egzamin pisemny po zakończeniu wykładów i innych form zajęć.
S-3Ocena formująca: Ocena osiągnięć oraz aktywności i zaangażowania studenta podczas realizacji ćwiczeń laboratoryjnych.
S-2Ocena formująca: Ocena wiedzy i umiejętności w zakresie realizowanych ćwiczeń laboratoryjnych.
S-4Ocena podsumowująca: Ocena pisemnych sprawozdań z wykonanych ćwiczeń.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0Nie potrafi ocenić przydatności surowców pierwotnych odtwarzalnych i kopalnych do realizacji okreslonych technologii.
3,0Posiada umiejętność analizowania surowców, proponowania sposobów oczyszczania dla potrzeb określonych technologii.
3,5Posiada umiejętność analizowania surowców, proponowania sposobów oczyszczania dla potrzeb określonych technologii, pierwotnego przerobu surowców chemicznych typu węglowodorowego, w tym procesów rafinacji.
4,0Posiada umiejętność analizowania surowców, proponowania sposobów oczyszczania dla potrzeb określonych technologii, pierwotnego przerobu surowców chemicznych typu węglowodorowego, surowców odtwarzalnych.
4,5Posiada umiejętność analizowania surowców, proponowania sposobów oczyszczania dla potrzeb określonych technologii, pierwotnego przerobu surowców chemicznych pochodzenia rafineryjno-petrochemicznego, koksochemicznego, surowców odtwarzalnych.
5,0Posiada umiejętność analizowania surowców, proponowania sposobów oczyszczania dla potrzeb określonych technologii, pierwotnego przerobu surowców chemicznych pochodzenia rafineryjno-petrochemicznego, koksochemicznego, surowców odtwarzalnych, mineralnych nieorganicznych, uniwersalnych.
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaTCH_1A_C05_K01Posiada kompetencje w zakresie wyboru najkorzystniejszego surowca do realizacji metody otrzymywania znanego związku lub zwiazku o spodziewanych własnościach uzytkowych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówTCH_1A_K05potrafi stosować w praktyce idee zrównoważonego rozwoju
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaT1A_K02ma świadomość ważności i zrozumienie pozatechnicznych aspektów i skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA_K01ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
Cel przedmiotuC-5Odtwarzalne surowce przemysłu chemicznego i przemysłów poktrewnych.
C-1Ukształtowanie umiejętności w zakresie dobierania surowców do realizacji określonego procesu technologicznego, zastępowania surowców, określania możliwości wykorzystania danego surowca do otrzymywania różnych, ważnych komercyjnie produktów i pólproduktów. Poznanie możliwości pozyskiwania tego samego surowca, o różnym stopniu czystości, z różnych źródeł i w oparciu o różne sposoby postępowania.
C-2Poznanie półproduktów jako źródeł surowcowych w oparciu o gaz ziemny.
C-3Surowce w oparciu o ropę naftową i petrochemikalia.
C-4Surowce pochodzenia petrochemicznego.
Treści programoweT-W-1Odtwarzalne surowce przemysłu chemicznego: oleje i tłuszcze zwierzęce i roślinne (otrzymywanie, charakterystyka, główne kierunki przerobu, rafinacja olejów, produkcja mydeł), węglowodany (otrzymywanie celulozy, skrobi, sacharozy; podstawy fermentacji sacharozy), olejki eteryczne, garbniki, barwniki, środki lecznicze
T-W-3Destylacja rurowo-wieżowa ropy naftowej. Procesy destrukcyjne przetwarzania ropy naftowej: kraking, piroliza, reforming. Piroliza jako podstawa przemysłu petrochemicznego (sposób prowadzenia procesu pirolizy, produkcja etylenu, propylenu i lekkich olefin, benzyna pirolityczna, wyodrębnianie benzenu, toluenu ksylenów. Wyodrębnianie olefin.
T-W-5Produkcja acetylenu (produkcja acetylenu z karbidu, piroliza w łuku elektrycznym, piroliza utleniająca).
T-W-6Surowce chemiczne z przemysłu koksochemicznego. Przebieg procesu koksowania. Pierwotne produkty koksowania. Surowy gaz koksowniczy. Przeróbka benzolu. Produkcja czystego benzenu. Przerób smoły węglowej. lej karbolowy. Frakcja oleju naftalenowego.
T-W-2Surowce kopalne: ropa naftowa (teorie powstania, typy pokładów, skład chemiczny, klasyfikacja rop, właściwości fizykochemiczne rop; kierunki przerobu ropy naftowej - destylacja rurowo-wieżowa - przygotowanie ropy do przerobu, destrukcyjny przerób ropy naftowej i frakcji ropy naftowej, rafinacja produktów naftowych, najważniejsze produkty otrzymywane z ropy naftowej), gaz ziemny (składy gazu ziemnego, usuwanie zanieczyszczeń mechanicznych, osuszanie gazu ziemnego, usuwanie H2S i CO2, odgazolinowanie gazu ziemnego, stabilizacja gazoliny), łupki bitumiczne (skład i kierunki przerobu), węgiel kamienny (podstawy koksownictwa - przerób smoły koksowniczej. Zgazowanie - stan obecny i perspektywy zgazowania podziemnego. Ekstrakcja węgla. Upłynnianie bezpośrednie i pośrednie), węgiel brunatny i torf (wytlewanie i ekstrakcja)
T-W-4Oczyszczanie i rozdzielanie gazu ziemnego i gazów przemysłowych: usuwanie siarkowodoru i ditlenku węgla (absorpcja z reakcją chemiczną (zastosowanie etanoloamin) - absorpcja fizyczna - proces Clausa, proces Sulfinol. Absorpcja siarkowodoru w połączeniu z utlenianiem do siarki (proces Holmes-Stredford i Takahax). Odsiarczanie na sitach molekularnych), osuszanie gazów przemysłowych (absorpcja w roztworach glikoli etylenowych, osuszanie adsorpcyjne). Odgazolonowanie gazu ziemnego, gazolina z ropy naftowej: rozdzielanie na składniki.
T-W-7Surowce mineralne nieorganiczne: surowce fosforowe (występowanie, zasoby, wydobycie, kierunki zagospodarowania; apatyty, fosforyty, guano), sól kamienna i sole potasowo-magnezowe (występowanie, zasoby, wydobycie, rodzaje soli kamiennej, systemy eksploatacji złóż soli potasowo-magnezowych, produkty przemysłu chemicznego oparte o potas), surowce ceramiczne (surowce węglanowe - wapienie, dolomity, magnezyty - występowanie, zasoby, wydobycie i kierunki zastosowania; iły - rodzaje, pozyskiwanie, kierunki zastosowania; surowce krzemianowe - kwarc, piaski kwarcowe, kwarcyty - występowanie, zasoby, kierunki zagospodarowania), rudy metali (charakterystyka, występowanie, zasoby, przerób i główne kierunki zagospodarowania rud miedzi, cynku i ołowiu, niklu i kobaltu, żelaza).
T-W-8Uniwersalne surowce technologiczne: powietrze (skład powietrza, własności termodynamiczne powietrza, zjawisko Joule’a-Thomsona, skraplanie powietrza, rektyfikacja skroplonego powietrza, klasyczna instalacja Lindego do skraplania i rektyfikacji powietrza, metoda Lindego i Fränkla rozdzielania składników skroplonego powietrza, zastosowanie technicznego tlenu, zastosowanie azotu, wydzielanie argonu i gazów szlachetnych), woda (znaczenie wody w technologiach przemysłu chemicznego).
T-L-1Bezpieczeństwo i higiena pracy w labratorium technologii chemicznej organicznej
T-L-2Zasady sporządzania bilansu materiałowego i opracowania wyników
T-L-3Oznaczanie substancji ropopochodnych metodą ekstrakcji ciągłej
T-L-4Oznacznie wilgoci w paliwach kopalnych
T-L-5Synteza zeolitu tytanowo-silikalitowego
T-L-6Wyodrębnianie limonenu ze skórek pomarańczy
T-L-7Otrzymywanie octanu allilu w reakcji acetoksylowania propylenu.
T-L-8Metody pogłębionego utleniania w oczyszczaniu ścieków przemysłowych.
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny, problemowy, dyskusja dydaktyczna na przedstawiony temat. Prezentacje z użyciem komputera.
M-2Praktyczna, ćwiczenia laboratoryjne.
Sposób ocenyS-1Ocena podsumowująca: Egzamin pisemny po zakończeniu wykładów i innych form zajęć.
S-3Ocena formująca: Ocena osiągnięć oraz aktywności i zaangażowania studenta podczas realizacji ćwiczeń laboratoryjnych.
S-2Ocena formująca: Ocena wiedzy i umiejętności w zakresie realizowanych ćwiczeń laboratoryjnych.
S-4Ocena podsumowująca: Ocena pisemnych sprawozdań z wykonanych ćwiczeń.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Ma kompetencje w zakresie przydatności surowców do realizacji okreslonych technologii przemysłu chemicznego.
3,5
4,0
4,5
5,0