Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Gospodarka i Zarządzanie Środowiskiem Wodnym (S1)
Sylabus przedmiotu Monitoring jakości wód:
Informacje podstawowe
Kierunek studiów | Gospodarka i Zarządzanie Środowiskiem Wodnym | ||
---|---|---|---|
Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
Obszary studiów | nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, studiów inżynierskich | ||
Profil | ogólnoakademicki | ||
Moduł | — | ||
Przedmiot | Monitoring jakości wód | ||
Specjalność | przedmiot wspólny | ||
Jednostka prowadząca | Zakład Hydrochemii i Biologicznych Zasobów Wód | ||
Nauczyciel odpowiedzialny | Jacek Kubiak <Jacek.Kubiak@zut.edu.pl> | ||
Inni nauczyciele | Sylwia Machula <Sylwia.Machula@zut.edu.pl>, Małgorzata Raczyńska <Malgorzata.Raczynska@zut.edu.pl>, Joanna Rokicka-Praxmajer <Joanna.Rokicka-Praxmajer@zut.edu.pl> | ||
ECTS (planowane) | 4,0 | ECTS (formy) | 4,0 |
Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
Blok obieralny | 4 | Grupa obieralna | 1 |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
KOD | Wymaganie wstępne |
---|---|
W-1 | Znajomość zagadnień dotyczących ekologii i ochrony wód, a zwłaszcza wpływu środowiska na hydrobionty. |
W-2 | Podstawowe zagadnienia z chemii ogónej |
W-3 | Podstawowe zagadnienia z chemii analitycznej |
W-4 | Podstawowe zagadnienia z chemii instrumentalnej |
W-5 | Podstawowa wiedza z zakresu hydrochemii i ekologiii wód |
W-6 | Podstawowe umiejętność posługiwania się PC i korzystania z baz danych |
Cele przedmiotu
KOD | Cel modułu/przedmiotu |
---|---|
C-1 | Zapoznanie studentów z możliwością wykorzystania hydrobiontów dla potrzeb wnioskowania o stanie środowiska przyrodniczego oraz metodyką stosowaną podczas monitorowania ekosystemów wodnych. |
C-2 | Poznanie wpływu procesów biologicznych i fizyczno-chemicznych na warunki hydrochemiczne wód naturalnych |
C-3 | Poznanie zasad występowania gazów, makrojonów, substancji boiobennych, substancji organicznych w wodach naturalnych |
C-4 | Poznanie roli osadów denne w kształtowaniu warunków hydrochemicznych wód powierzchniowych |
C-5 | Pozananie sposobów przedstawiania i interpretacji wyników badań hydrochemicznych |
C-6 | Poznanie sposobów prowadzenia badań hydrochemicznych i metod analizy wód naturalnych i osadów dennych |
C-7 | Poznanie aktów prawnych z zakresu monitoringu i klasyfikacji wód naturalnych |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
KOD | Treść programowa | Godziny |
---|---|---|
laboratoria | ||
T-L-1 | Ćwiczenia organizacyjne i szkolenie z zakresu BHP na temat zachowania bezpieczeństwa pracy podczas ćwiczeń. | 1 |
T-L-2 | Prezentacja, instrukcja obsługi sprzętu i narzędzi wykorzystywanych do badan biologicznych środowiska wodnego. | 2 |
T-L-3 | Ćwiczenia praktyczne w terenie z wykorzystaniem sprzętu i narzędzi wykorzystywanych do badań biologicznych środowiska wodnego | 4 |
T-L-4 | Opracowanie ilościowe i jakościowe prób biologicznych z wykorzystaniem organizmów wskaźnikowych. | 2 |
T-L-5 | Wskaźniki biocenotyczne jako mierniki stanu jakości środowiska | 2 |
T-L-6 | Biologiczne metody określania poziomu eutrofizacji wód oraz testy bioindykacyjne prób wody do oceny jakości środowiska (rodzaje preparatów stosowanych w standardowych badaniach bioindykacyjnych, grupy organizmów wodnych będących bioindykatorami) | 2 |
T-L-7 | Raporty oceny odziaływania oddziaływania na środowisko (założenia, metody, zasady sporządzania) | 2 |
T-L-8 | Określenie stanu wód na podstawie wskaźników chemicznych | 9 |
T-L-9 | Określenie stanu jakości wód na podstawie wskaźników fizycznych | 3 |
T-L-10 | Ocena stanu jednolitych części wód na podstawie wyników badań fiz.-chem. i rybackich | 3 |
30 | ||
wykłady | ||
T-W-1 | Metody określania stanu jakościowego środowiska i dynamiki procesów degradacyjnych (bioindykacja i biomonitoring) | 2 |
T-W-2 | Ekoindykacja i monitoring środowiska – narzędzia dyrektyw Unii Europejskiej (wodnej, ptasiej i habitatowej) | 1 |
T-W-3 | Biomonitoring wód powierzchniowych (podział, zasady, określanie jakości) | 2 |
T-W-4 | Wpływ procesów biologicznych i fizyczno-chemicznych na warunki hydrochemiczne wód naturalnych. Antropopresja a stan wód naruralnych | 2 |
T-W-5 | Podstawowe wskaźniki z zakresu hydrochemii i zanieczyszczenia wód, metody badań i interpretacji wyników | 2 |
T-W-6 | Akty prawne dotyczące kontroli stanu wód powierzchniowych. Zasady prowadzenia monitoringu środowiska - państwowego, regionalnego i lokalnego. Państwowy monitoring środowiska w zakresie wód naturalnych | 4 |
T-W-7 | Monitoring środowiska - narzędzia dyrektyw Unii Europejskiej - Ramowa Dyrektywa Wodna, | 2 |
15 |
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
KOD | Forma aktywności | Godziny |
---|---|---|
laboratoria | ||
A-L-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 30 |
A-L-2 | Udział w konsultacjach | 12 |
A-L-3 | Studiowanie literatury przedmiotu | 12 |
A-L-4 | Zaliczenie ćwiczeń w formie pisemnej lub ustnej | 6 |
60 | ||
wykłady | ||
A-W-1 | Udział w zjaęciach | 25 |
A-W-2 | Uczestnictwo w konsultacjach | 2 |
A-W-3 | Studiowanie literatury i źródeł | 2 |
A-W-4 | Kosultacje | 1 |
30 |
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
---|---|
M-1 | Wykład informacyjny z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej. |
M-2 | Opis i wyjaśnienie metod stosowanych w bioindykacji z wykorzystaniem m.in. prezentacji multimedialnej i filmów dotyczacych problemu. |
M-3 | Ćwiczenia laboratoryjne (iidentyfikacja organizmów będących bioindykatorami w oparciu o klucze z zastosowaniem mikroskopu stereoskopowego oraz obliczanie wybranych wskaźników jakości wód) |
M-4 | Praktyczne wykorzystanie metod bioindykacji na ćwiczeniach terenowych. |
M-5 | Symulacja sporządzania raportów oceny oddziaływania na środowisko inwestycji. |
M-6 | Wykład informacyjny |
M-7 | Wykład konwersatoryjny |
M-8 | Seminarium |
M-9 | Dyskusja dydaktyczna |
M-10 | Ćwiczenia laboratoryjne i terenowe |
Sposoby oceny
KOD | Sposób oceny |
---|---|
S-1 | Ocena formująca: Kolokwium sprawdzające cząstkowe. |
S-2 | Ocena formująca: Sprawdzenie przygotowania studenta do zajęć w formie ustnej lub pisemnej. |
S-3 | Ocena formująca: Ocena sprawozdania z wykonanego ćwiczenia. |
S-4 | Ocena podsumowująca: Zaliczenie pisemne lub ustne. |
S-5 | Ocena formująca: Zaliczenie ustne lub pisemne |
S-6 | Ocena formująca: Sprawdzian pisemny |
S-7 | Ocena formująca: Test pisemny |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
GW_1A_PO1-1_W01 Student potrafi opisać i scharakteryzować metody wykorzystywane w bioindykacji wód | GW_1A_W04, GW_1A_W08 | R1A_W03, R1A_W04, R1A_W05, R1A_W06, R1A_W07 | InzA_W03 | C-1 | T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-L-6, T-L-5, T-L-4 | M-1, M-2 | S-1, S-2, S-3, S-4 |
GW_1A_PO1-1_W02 Student identyfikuje organizmy wskaźnikowe oraz oblicza wskaźniki biotyczne | GW_1A_W04, GW_1A_W08 | R1A_W03, R1A_W04, R1A_W05, R1A_W06, R1A_W07 | InzA_W03 | C-1 | T-L-1, T-L-6, T-L-5, T-L-2, T-L-3, T-L-4 | M-1, M-2, M-3 | S-3 |
GW_1A_PO1-1_W03 Student definiuje i ocenia występujące warunki hydrochemiczne w akwenach. Rozpoznaje wpływ warunków hydrochemiznych na kształtowanie się stanu wód naturalnych.Opisuje wyniki badań hydrochemicznych oraz tłumaczy uzyskane wyniki badań. Interperatuje wyniki badań hydrochemnicznych na tle obowiązujacych pzrepisów w zakresie stanu wód. Potrafi wykonywać podstawowe badania w zakresie stanu wód | GW_1A_W04 | R1A_W03, R1A_W05, R1A_W06 | InzA_W03 | C-2, C-3, C-4, C-5, C-6, C-7 | T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7 | M-6, M-7, M-8, M-9, M-10 | S-5, S-6, S-7 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
GW_1A_PO1-1_U01 Student dobiera odpowiednie metody bioindykacji wód i potrafi je zinterpretować. | GW_1A_U01, GW_1A_U12 | R1A_U01, R1A_U03, R1A_U04, R1A_U05 | InzA_U01, InzA_U02, InzA_U03, InzA_U07 | C-1 | T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-L-6, T-L-5, T-L-2 | M-1, M-2, M-3, M-4 | S-1, S-2, S-3 |
GW_1A_PO1-1_U02 Student przeprowadza badania terenowe i laboratoryjne bioindykatorów, interpretuje wyniki badań i na ich podstawie oblicza wskaźniki biotyczne. | GW_1A_U01, GW_1A_U09, GW_1A_U12 | R1A_U01, R1A_U02, R1A_U03, R1A_U04, R1A_U05, R1A_U06 | InzA_U01, InzA_U02, InzA_U03, InzA_U05, InzA_U07 | C-1 | T-W-1, T-W-3, T-L-1, T-L-6, T-L-5, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-L-7 | M-2, M-3, M-4 | S-1, S-3 |
GW_1A_PO1-1_U03 Potrafi analizować: i ocenić występujące warunki hydrochemiczne w akwenach, ocenić wpływ warunków hydrochemiznych na kształtowanie się biocenoz. Potrafi interpretować wyniki badań hydrochemicznych oraz prezentować uzyskane wyniki badań. Potrafi wykonywać podstawowe analizy z zakresu chemicznego minitoringu środowiska wodnego. Zna podstawowe metody badań z zakresu minitoringu chemicznego środowiska wodnego | GW_1A_U01 | R1A_U01, R1A_U04, R1A_U05 | InzA_U01, InzA_U02, InzA_U03 | C-2, C-3, C-4, C-5, C-6, C-7 | T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7 | M-6, M-7, M-8, M-9, M-10 | S-5, S-6, S-7 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
GW_1A_PO1-1_K01 Student jest świadomy niebezpieczeństw zwiazanych z zanieczyszczeniem środowiska wodnego i potrzebą stosowania metod bioindykacji wód. | GW_1A_K04 | R1A_K05, R1A_K06 | InzA_K01, InzA_K02 | C-1 | T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-L-7 | M-1, M-2, M-5 | S-1, S-3 |
GW_1A_PO1-1_K02 Potrafi analizować i ocenić występujące warunki hydrochemiczne w akwenach, ocenić wpływ warunków hydrochemiznych na kształtowanie się biocenoz. Potrafi interpretować wyniki badań hydrochemicznych oraz prezentować uzyskane wyniki badań. | GW_1A_K04 | R1A_K05, R1A_K06 | InzA_K01, InzA_K02 | C-2, C-3, C-4, C-5, C-6, C-7 | T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7 | M-6, M-7, M-8, M-9, M-10 | S-5, S-6, S-7 |
Kryterium oceny - wiedza
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
GW_1A_PO1-1_W01 Student potrafi opisać i scharakteryzować metody wykorzystywane w bioindykacji wód | 2,0 | Student nie potrafi opisać i scharakteryzować metod wykorzystywanych w bioindykacji wód |
3,0 | Student potrafi pobieżnie opisać i scharakteryzować kilka metod wykorzystywanych w bioindykacji wód | |
3,5 | Student potrafi poprawnie opisać i scharakteryzować kilka metod wykorzystywanych w bioindykacji wód | |
4,0 | Student potrafi poprawnie opisać i scharakteryzować wiekszość metod wykorzystywanych w bioindykacji wód | |
4,5 | Student potrafi poprawnie opisać i scharakteryzować wszystkie metody wykorzystywane w bioindykacji wód | |
5,0 | Student potrafi poprawnie opisać i scharakteryzować wszystkie metody wykorzystywane w bioindykacji wód oraz zaproponować ich wykorzystanie | |
GW_1A_PO1-1_W02 Student identyfikuje organizmy wskaźnikowe oraz oblicza wskaźniki biotyczne | 2,0 | student nie potrafi zidentyfikować organizmów wskaźnikowych oraz obliczać wskaźników biotycznych |
3,0 | student identyfikuje zaledwie kilka organizmów wskaźnikowych posługując się kluczami taksonomicznymi oraz oblicza podstawowe wskaźniki biotyczne | |
3,5 | student identyfikuje w większości przypadków organizmy wskaźnikowe posługując się kluczami taksonomicznymi oraz oblicza podstawowe wskaźniki biotyczne | |
4,0 | student identyfikuje w większości przypadków organizmy wskaźnikowe posługując się kluczami taksonomicznymi oraz oblicza wszystkie wskaźniki biotyczne | |
4,5 | student identyfikuje poprawnie organizmy wskaźnikowe posługując się kluczami taksonomicznymi oraz oblicza wszystkie wskaźniki biotyczne | |
5,0 | student identyfikuje poprawnie organizmy wskaźnikowe posługując się kluczami taksonomicznymi, oblicza wszystkie wskaźniki biotyczne oraz interpretuje otrzymane wyniki | |
GW_1A_PO1-1_W03 Student definiuje i ocenia występujące warunki hydrochemiczne w akwenach. Rozpoznaje wpływ warunków hydrochemiznych na kształtowanie się stanu wód naturalnych.Opisuje wyniki badań hydrochemicznych oraz tłumaczy uzyskane wyniki badań. Interperatuje wyniki badań hydrochemnicznych na tle obowiązujacych pzrepisów w zakresie stanu wód. Potrafi wykonywać podstawowe badania w zakresie stanu wód | 2,0 | Student nie potrafi wykorzystać wiedzy aplikowanej w trakcjie wykładów i ćwiczeń |
3,0 | Student potrafi tylko częściowo wykorzystać wiedzę zaoferowaną w ramach wykładu i ćwiczeń | |
3,5 | Student potrafi w zdecydoweanej wiekszości wykorzystać wiedzę zaoferowaną w ramach wykładu i ćwiczeń | |
4,0 | Student potrafi wykorzystać wiedzę aplikowaną w trakcjie wykładów i ćwiczeń. Potrafi umiejętnie zastosować uzyskaną wiedzę dla interpretacji zjawisk w środowisku wodnym | |
4,5 | Student potrafi wykorzystać wiedzę aplikowaną w trakcjie wykładów i ćwiczeń. Wyniki potrafi zinterpretować i opisać pod kątem funkcjonowania środowiska wodnego | |
5,0 | Student potrafi wykorzystać wiedzę aplikowaną w trakcjie wykładów i ćwiczeń. Wyniki potrafi zinterpretować i opisać pod kątem funkcjonowania środowiska wodnego |
Kryterium oceny - umiejętności
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
GW_1A_PO1-1_U01 Student dobiera odpowiednie metody bioindykacji wód i potrafi je zinterpretować. | 2,0 | student nie dobiera prawidłowo metod oceny jakości wód opartych na bioindykatorach i i nie potrafi ich zinterpretować |
3,0 | student dobiera prawidłowo zaledwie kilka metod oceny jakości wód opartych na bioindykatorach i i potrafi je zinterpretować | |
3,5 | student dobiera w wiekszości przypadków odpowiednie metody oceny jakości wód oparte na bioindykatorach i potrafi je zinterpretować | |
4,0 | student dobiera trafnie odpowiednie metody oceny jakości wód oparte na bioindykatorach i potrafi je zinterpretować | |
4,5 | student dobiera trafnie odpowiednie metody oceny jakości wód oparte na bioindykatorach, potrafi je zinterpretować oraz porównać ich efektywność | |
5,0 | student dobiera trafnie odpowiednie metody oceny jakości wód oparte na bioindykatorach, potrafi je zinterpretować, porównać ich efektywność oraz samodzielnie modyfikować w celu uniknięcia błędów w przyszłości | |
GW_1A_PO1-1_U02 Student przeprowadza badania terenowe i laboratoryjne bioindykatorów, interpretuje wyniki badań i na ich podstawie oblicza wskaźniki biotyczne. | 2,0 | student nie potrafi przeprowadzić badań bioindykatorów, zinterpretować wyników i obliczyć wskaźników biotycznych |
3,0 | student potrafi przeprowadzić badania bioindykatorów, przedstawić wyniki bez ich interpretacji | |
3,5 | student potrafi przeprowadzić badania bioindykatorów, przedstawić wyniki i ich analizę oraz obliczyć wskaźniki biotyczne | |
4,0 | student potrafi przeprowadzić badania bioindykatorów, przedstawić wyniki i ich analizę oraz obliczyć wskaźniki biotyczne i je zinterpretować | |
4,5 | student potrafi przeprowadzić badania bioindykatorów, przedstawić wyniki i ich analizę oraz obliczyć wskaźniki biotyczne i je zinterpretować oraz oszacować błędy pomiarowe | |
5,0 | student potrafi przeprowadzić badania bioindykatorów, przedstawić wyniki i ich analizę, obliczyć wskaźniki biotyczne i je zinterpretować oraz oszacować błędy pomiarowe i zaproponowac ich modyfikacje | |
GW_1A_PO1-1_U03 Potrafi analizować: i ocenić występujące warunki hydrochemiczne w akwenach, ocenić wpływ warunków hydrochemiznych na kształtowanie się biocenoz. Potrafi interpretować wyniki badań hydrochemicznych oraz prezentować uzyskane wyniki badań. Potrafi wykonywać podstawowe analizy z zakresu chemicznego minitoringu środowiska wodnego. Zna podstawowe metody badań z zakresu minitoringu chemicznego środowiska wodnego | 2,0 | Student nie potrafi wykorzystać wiedzy aplikowanej w trakcjie wykładów i ćwiczeń |
3,0 | Student potrafi tylko częściowo wykorzystać wiedzę zaoferowaną w ramach wykładu i ćwiczeń | |
3,5 | Student potrafi w zdecydoweanej wiekszości wykorzystać wiedzę zaoferowaną w ramach wykładu i ćwiczeń | |
4,0 | Student potrafi wykorzystać wiedzę aplikowaną w trakcjie wykładów i ćwiczeń. Potrafi umiejętnie zastosować uzyskaną wiedzę dla interpretacji zjawisk w środowisku morskim | |
4,5 | Student potrafi wykorzystać wiedzę aplikowaną w trakcjie wykładów i ćwiczeń. Wyniki potrafi zinterpretować i opisać pod kątem funkcjonowania środowiska morskiego | |
5,0 | Student potrafi wykorzystać wiedzę zaoferowaną w ramach wykładu i ćwiczeń, potrafi porównać wyniki badań wynikami odnoszącymi sie do innych akwenów. Potrafi preanalizowąć wyniki w oparciu o piśmiennictwo oraz potrafi zaprezentować efek takich analiz |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
GW_1A_PO1-1_K01 Student jest świadomy niebezpieczeństw zwiazanych z zanieczyszczeniem środowiska wodnego i potrzebą stosowania metod bioindykacji wód. | 2,0 | student nie jest świadomy niebezpieczeństw związanych z zanieczyszczeniem środowiska wodnego i potrzebą stosowania metod bioindykacji wód oraz nie potrafi przygotować raporty oddziaływania na środowiska inwestycji |
3,0 | student jest świadomy niebezpieczeństw związanych z zanieczyszczeniem środowiska wodnego i potrzebą stosowania metod bioindykacji wód | |
3,5 | ||
4,0 | ||
4,5 | ||
5,0 | student jest świadomy niebezpieczeństw związanych z zanieczyszczeniem środowiska wodnego i potrzebą stosowania metod bioindykacji wód oraz potrafi przygotować raporty oddziaływania na środowiska inwestycji | |
GW_1A_PO1-1_K02 Potrafi analizować i ocenić występujące warunki hydrochemiczne w akwenach, ocenić wpływ warunków hydrochemiznych na kształtowanie się biocenoz. Potrafi interpretować wyniki badań hydrochemicznych oraz prezentować uzyskane wyniki badań. | 2,0 | Student nie potrafi wykorzystać wiedzy aplikowanej w trakcjie wykładów i ćwiczeń |
3,0 | Student potrafi tylko częściowo wykorzystać wiedzę zaoferowaną w ramach wykładu i ćwiczeń | |
3,5 | Student potrafi w zdecydoweanej wiekszości wykorzystać wiedzę zaoferowaną w ramach wykładu i ćwiczeń | |
4,0 | Student potrafi wykorzystać wiedzę aplikowaną w trakcjie wykładów i ćwiczeń. Potrafi umiejętnie zastosować uzyskaną wiedzę dla interpretacji zjawisk w środowisku morskim | |
4,5 | Student potrafi wykorzystać wiedzę aplikowaną w trakcjie wykładów i ćwiczeń. Wyniki potrafi zinterpretować i opisać pod kątem funkcjonowania środowiska morskiego | |
5,0 | Student potrafi wykorzystać wiedzę zaoferowaną w ramach wykładu i ćwiczeń, potrafi porównać wyniki badań z wynikami odnoszącymi sie do innych akwenów. Potrafi preanalizowąć wyniki w oparciu o piśmiennictwo oraz potrafi zaprezentować efek takich analiz |
Literatura podstawowa
- Chełmicki K., Woda, PWN, Warszawa, 2001
- Dojlido M, Chemia wód powierzchniowych, Ekonomia i Środowisko, Białystok, 1999
- Kubiak J., Tórz A., Nedzarek A., Analityczne podstawy hydrochemii, Akademii Rolniczej, Szczecin, 1999
- Szoszkiewicz K., Zbierska J., Jusik Sz., Zgoła T., Metoda oceny rzek oparta na makrofitach, realizowana w Polsce na potrzeby Ramowej Dyrektywy Wodne, Wiadomosci meilioracyjne i łąkarskie, 2008, t. LI, nr 4 (419): 163-165.
- Szoszkiewicz K., Zgoła T., Jusik Sz., Hryc-Jusik B., Dawson F., Raven P., Hydromorfologiczna ocena wód płynacych. Podrecznik do badan terenowych według metody River Habitat Survey w warunkach Polski, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 2011, 6
- Hermanowicz i wspaut., Fizyczne i chemiczne metody badania wody i ścieków, Arkady, Warszawa, 2001
- Kalff, Limnology, Prentice-Hall, Inc., NJ, 2002
- Szoszkiewicz K., Zbierska J., Jusik Sz., Zgoła Sz., Makrofitowa ocena oceny rzek. Podrecznik metodyczny do oceny i klasyfikacji stanu ekologicznego wód płynących w oparciu o rośliny wodne, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 2010
- Zimny H., Ekologiczna ocena stanu srodowiska: bioindykacja i biomonitoring, Agencja Reklamowo-Wydawnicza Arkadiusz Grzegorczyk, Warszawa, 2006
Literatura dodatkowa
- Pietruczuk K., Szoszkiewicz K., Ramowa Dyrektywa w praktyce. Makrofitowa Metoda Oceny Rzek w monitoringu wód płynacych w Wielkopolsce, Gospodarka Wodna, 2010, 10
- EU, Ramowa Dyrektywa Wodna W/60, EU, Warszawa, 2006
- Szmajda P., Teoretyczne podstawy bioindykacji. Teoria i praktyka badan ekologicznych. Wykłady Miedzynarodowej Ekologicznej Szkoły Letniej UAM, Poznan – Polska i ODU, Norfolk – Wirginia, USA, Sorus, Idee ekologiczne, 2011, tom 4, Ser. Szkice, nr 3, s. 9-25.
- Prawo Ochrony Środowiska, Sejm RP, Warszawa, 2006
- Burchardt L., Łastowski K., Szmajda P., Róznorodnosc ekologiczna, a bioindykacja. Teoria i praktyka badan ekologicznych. Wykłady Miedzynarodowej Ekologicznej Szkoły Letniej UAM, Poznan – Polska i ODU, Norfolk – Wirginia, USA, Sorus, Idee ekologiczne, 1994, tom 4, Ser. Szkice, nr 3, s. 27-43
- Prawo wodne, Sejm RP, Warszawa, 2009