Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa - Gospodarka i Zarządzanie Środowiskiem Wodnym (S1)
Sylabus przedmiotu Renaturyzacja wód:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Gospodarka i Zarządzanie Środowiskiem Wodnym | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Renaturyzacja wód | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Hydrobiologii, Ichtiologii i Biotechnologii Rozrodu | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Krzysztof Formicki <Krzysztof.Formicki@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Kinga Mazurkiewicz-Zapałowicz <Kinga.Mazurkiewicz-Zapalowicz@zut.edu.pl>, Joanna Szulc <Joanna.Szulc@zut.edu.pl>, Adam Tański <Adam.Tanski@zut.edu.pl>, Maria Wolska <Maria.Wolska@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 4,0 | ECTS (formy) | 4,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Znajomość zagadnień z hydrobiologii |
| W-2 | Znajomość podstawowych pojęć z dziedziny ekologii i ochrony wód; znajomość podstawowych procesów chemicznych i krążenia pierwiastków w wodzie. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Celem kursu jest zapoznanie studentów z możliwościami praktycznego wykorzystania organizmów żywych i całych zespołów ekologicznych do bioindykacji oraz renaturyzacji środowiska wodnego. |
| C-2 | Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z najnowszymi osiągnięciami i metodami niwelowania skutków antropopresji w zbiornikach wodnych, wyznaczania naturalnych miejsc rozrodu ryb oraz sposobów wspierania naturalnych siedlisk ryb i organizmów wodnych poprzez renaturyzację cieków i jezior |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Zooplankton jako zespół wskaźnikowy: oznaczanie trofii na podstawie składu gatunkowego zooplanktonu. Bioindykatory zwierzęce i roślinne wód mezo- i eutroficznych. Rola peryfitonu w renaturyzacji; demonstracja zespołów poroślowych z różnych wód i różnych podłoży. Niekonwencjonalny sposob oczyszczania. | 10 |
| T-L-2 | Zapoznanie się z budową i funkcjonowaniem nowoczesnej przepławki dla ryb. Budowle hydrotechniczne i skutki ich oddziaływania na środowisko naturalne. Ocena zmiany biotopu wodnego w środowisku rzecznym po wybudowaniu progu piętrzącego wodę na podstawie badań bonitacyjnych Nowoczesne metody udrażniania cieków. Opracowanie koncepcji przebudowy uregulowanych koryt rzecznych w celu ochrony przeciwpowodziowej przy jednoczesnym zachowaniu biologicznych zespołów roślinnych i zwierzęcych. Niwelowanie skutków antropopresji w zbiornikach jeziornych z ograniczonym litoralem. | 20 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Zespoły ekologiczne i ich skład, zachowanie i rola w ekosystemach wodnych. Eutrofizacja: ogólne pojęcie, przyczyny, podział wód ze względu na trofię, efekty eutrofizacji. Biologiczne metody oceny trofii wód: ocena na podstawie badań terenowych i zasady prowadzenia tych badań w różnych typach wód. Bioindykatory. Procesy samooczyszczania wód w rzekach i wodach stojących. Biologiczne metody oczyszczania ścieków. Niekonwencjonalne metody oczyszczania wód. | 7 |
| T-W-2 | Pojęcia dotyczące biotopu wodnego, naturyzacji i renaturyzacji. Cele przywracania naturalnego biegu rzek i jezior. Przemiany w środowisku wodnym powstałe na skutek zabudowy hydrotechnicznej i regulacji koryt rzecznych. Przywracanie starorzeczy. Metody udrażniania cieków w celu zachowania biologicznej drożności rzek. Przepławki dla ryb. Budowa naturalnych tarlisk. Podstawy prawne w ochronie siedlisk wodnych. | 8 |
| 15 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 30 |
| A-L-2 | Studiowanie samodzielne literatury | 10 |
| A-L-3 | Przygotowanie do zaliczenia | 20 |
| 60 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo w wykładach | 30 |
| A-W-2 | Udział w konsultacjach | 10 |
| A-W-3 | Przygotowanie prezentacji | 10 |
| A-W-4 | Studiowanie piśmiennictwa | 10 |
| 60 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykłady informacyjne, tradycyjne z wykorzystaniem środków multimedialnych połączone z metodami problemowymi i aktywizującycmi (dyskusja dydaktyczna) wykład problemowy. |
| M-2 | Ćwiczenia: metody poglądowe i praktyczne związane z demonstracją żywych lub utrwalonych materiałów biologicznych |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Ocena aktywnosci studenta na zajęciach, ocena projektu Sprawdzian pisemny |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Ocena praktycznej i teoretycznej znajomości organizmów wodnych wykorzystywanych w procesie renaturyzacji wód. |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| GW_1A_C15_W01 Student wskazuje, rozpoznaje i objaśnia możliwości wykorzystania organizmów wodnych w renaturyzacji wód | GW_1A_W06 | R1A_W05, R1A_W06 | InzA_W04 | C-1 | T-W-1, T-L-1 | M-1, M-2 | S-1, S-2 |
| GW_1A_C15_W02 Student po odbyciu kursu będzie miał wiedzę na temat zmian w biocenozach wodnych powstałych na skutek budowli jazów pietrzących, regulacji brzegów, a także będzie wiedział jak niweloć skutki nieprzemyślanych regulacji rzek i potoków | GW_1A_W04 | R1A_W03, R1A_W05, R1A_W06 | InzA_W03 | C-1, C-2 | T-W-2, T-L-2 | M-1, M-2 | S-1, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| GW_1A_C15_U01 Student potrafi kontrolować i ocenić zagrożenia występujące w środowisku wodnym na podstawie znajomości biologii organizmów wodnych; posiada umiejętność przeprowadzenia obserwacji organizmów wykorzystywanych w hydrobiologii stosowanej | GW_1A_U01 | R1A_U01, R1A_U04, R1A_U05 | InzA_U01, InzA_U02, InzA_U03 | C-1 | T-W-1, T-L-1 | M-1, M-2 | S-1, S-2 |
| GW_1A_C15_U02 Student będzie umiał ocenić skutki oddziaływania budowli hydrotechnicznych na środowisko wodne oraz opracować koncepcje przebudowy uregulowanych koryt rzecznych | GW_1A_U05 | R1A_U04, R1A_U07 | InzA_U03 | C-2 | T-W-2 | M-1, M-2 | S-1, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| GW_1A_C15_K01 Student jest otwarty na wykorzystanie organizmów do oceny stanu, zanieczyszczeń i zagrożeń w środowisku wodnym | GW_1A_K03 | R1A_K02, R1A_K08 | InzA_K01, InzA_K02 | C-1 | T-W-1, T-L-1 | M-1, M-2 | S-1, S-2 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| GW_1A_C15_W01 Student wskazuje, rozpoznaje i objaśnia możliwości wykorzystania organizmów wodnych w renaturyzacji wód | 2,0 | Student nie ma żadnej wiedzy na temat organizmów wodnych. |
| 3,0 | Student ma wiedzę na temat 55% organizmów wodnych omawianych w trakcie zajęć a przydatnych w renaturyzacji wód. | |
| 3,5 | Student ma wiedzę na temat 65% organizmów wodnych omawianych w trakcie zajęć a przydatnych w renaturyzacji wód. | |
| 4,0 | Student ma wiedzę na temat 75% organizmów wodnych omawianych w trakcie zajęć a przydatnych w renaturyzacji wód. | |
| 4,5 | Student ma wiedzę na temat 90% organizmów wodnych omawianych w trakcie zajęć a przydatnych w renaturyzacji wód. | |
| 5,0 | Student ma wiedzę na temat wszystkich organizmów wodnych omawianych w trakcie zajęć a przydatnych w renaturyzacji wód. | |
| GW_1A_C15_W02 Student po odbyciu kursu będzie miał wiedzę na temat zmian w biocenozach wodnych powstałych na skutek budowli jazów pietrzących, regulacji brzegów, a także będzie wiedział jak niweloć skutki nieprzemyślanych regulacji rzek i potoków | 2,0 | Student nie ma żadnej wiedzy na temat biotopu wodnego, naturyzacji i renaturyzacji, nie zna sposób i cele przywracania naturalnego biegu rzek i jezior. |
| 3,0 | Student ma wiedzę na temat biotopu wodnego, naturyzacji i renaturyzacji, zna sposoby i cele przywracania naturalnego biegu rzek i jezior. | |
| 3,5 | Student ma wiedzę na temat biotopu wodnego, naturyzacji i renaturyzacji, zna sposoby i cele przywracania naturalnego biegu rzek i jezior, zna przemiany jakim podlega środowisko wodne po zabudowie hydrotechnicznej i regulacji koryt rzecznych. | |
| 4,0 | Student ma wiedzę na temat biotopu wodnego, naturyzacji i renaturyzacji, zna sposoby i cele przywracania naturalnego biegu rzek i jezior, zna przemiany jakim podlega środowisko wodne po zabudowie hydrotechnicznej i regulacji koryt rzecznych oraz zna podstawy prawne w ochronie siedlisk wodnych. | |
| 4,5 | Student ma wiedzę na temat biotopu wodnego, naturyzacji i renaturyzacji, zna sposób i cele przywracania naturalnego biegu rzek i jezior, zna przemiany jakim podlega środowisko wodne po zabudowie hydrotechnicznej i regulacji koryt rzecznych, zna metody udrażniania cieków w celu zachowania biologicznej drożności rzek oraz zna podstawy prawne w ochronie siedlisk wodnych. | |
| 5,0 | Student ma wiedzę na temat biotopu wodnego, naturyzacji i renaturyzacji, zna sposób i cele przywracania naturalnego biegu rzek i jezior, zna przemiany jakim podlega środowisko wodne po zabudowie hydrotechnicznej i regulacji koryt rzecznych, zna metody udrażniania cieków w celu zachowania biologicznej drożności rzek, ma wiedzę na temat budowy naturalnych tarlisk oraz zna podstawy prawne w ochronie siedlisk wodnych. |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| GW_1A_C15_U01 Student potrafi kontrolować i ocenić zagrożenia występujące w środowisku wodnym na podstawie znajomości biologii organizmów wodnych; posiada umiejętność przeprowadzenia obserwacji organizmów wykorzystywanych w hydrobiologii stosowanej | 2,0 | Student nie potrafi kontrolować ani ocenić zagrożenia występującego w środowisku wodnym , nie zna biologii organizmów wodnych; nie posiada umiejętności przeprowadzenia obserwacji organizmów wykorzystywanych w hydrobiologii stosowanej |
| 3,0 | Student potrafi kontrolować i ocenić zagrożenia występujące w środowisku wodnym na podstawie występowania organizmów wodnych, które rozpoznaje w zakresie conajmniej 50%; posiada umiejętność przeprowadzenia obserwacji tych oragnizmów | |
| 3,5 | Student potrafi kontrolować i ocenić zagrożenia występujące w środowisku wodnym na podstawie występowania organizmów wodnych, które rozpoznaje w zakresie conajmniej 60%; posiada umiejętność przeprowadzenia obserwacji tych oragnizmów oraz oceny ich bioindykacyjnego znaczenia | |
| 4,0 | Student potrafi kontrolować i ocenić zagrożenia występujące w środowisku wodnym na podstawie występowania organizmów wodnych, które rozpoznaje w zakresie conajmniej 70%; posiada umiejętność przeprowadzenia obserwacji tych oragnizmów oraz oceny ich bioindykacyjnego znaczenia | |
| 4,5 | Student potrafi kontrolować i ocenić zagrożenia występujące w środowisku wodnym na podstawie występowania organizmów wodnych, które rozpoznaje w zakresie conajmniej 80%; posiada umiejętność przeprowadzenia obserwacji tych oragnizmów oraz oceny ich bioindykacyjnego znaczenia. | |
| 5,0 | Student potrafi kontrolować i ocenić zagrożenia występujące w środowisku wodnym na podstawie występowania organizmów wodnych, które rozpoznaje w zakresie conajmniej 80%; posiada umiejętność przeprowadzenia obserwacji tych oragnizmów oraz oceny ich bioindykacyjnego znaczenia. Potrafi samodzielnie zaproponować optymalne metody wykorzystania organizmów wodnych np. w oczyszczaniu, testach czy bioindykacji | |
| GW_1A_C15_U02 Student będzie umiał ocenić skutki oddziaływania budowli hydrotechnicznych na środowisko wodne oraz opracować koncepcje przebudowy uregulowanych koryt rzecznych | 2,0 | Student nie umie ocenić zmiany biotopu wodnego w środowisku rzecznym po wybudowaniu progu piętrzącego na podstawie badań bonitacyjnych. |
| 3,0 | Student umie ocenić zmiany biotopu wodnego w środowisku rzecznym po wybudowaniu progu piętrzącego na podstawie badań bonitacyjnych. | |
| 3,5 | Student umie właściwie ocenić budowę i funkcjonowanie przepławki dla ryb. Student umie ocenić zmiany biotopu wodnego w środowisku rzecznym po wybudowaniu progu piętrzącego na podstawie badań bonitacyjnych. | |
| 4,0 | Student umie właściwie ocenić budowę i funkcjonowanie przepławki dla ryb. Student umie ocenić zmiany biotopu wodnego w środowisku rzecznym po wybudowaniu progu piętrzącego na podstawie badań bonitacyjnych. | |
| 4,5 | Student umie właściwie ocenić budowę i funkcjonowanie przepławki dla ryb oraz umie opisać skutki oddziaływania budowli hydrotechnicznych na środowisko naturalne. Student umie ocenić zmiany biotopu wodnego w środowisku rzecznym po wybudowaniu progu piętrzącego na podstawie badań bonitacyjnych. | |
| 5,0 | Student umie właściwie ocenić budowę i funkcjonowanie przepławki dla ryb oraz umie opisać skutki oddziaływania budowli hydrotechnicznych na środowisko naturalne. Student umie ocenić zmiany biotopu wodnego w środowisku rzecznym po wybudowaniu progu piętrzącego na podstawie badań bonitacyjnych oraz umie opracować koncepcję przebudowy uregulowanych koryt rzecznych w celu ochrony przeciwpowodziowej przy jednoczesnym zachowaniu biologicznych zespołów roślinnych i zwierzęcych. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| GW_1A_C15_K01 Student jest otwarty na wykorzystanie organizmów do oceny stanu, zanieczyszczeń i zagrożeń w środowisku wodnym | 2,0 | Student nie jest zainteresowany wykorzystaniem organizmów do oceny stanu, zanieczyszczeń i zagrożeń w środowisku wodnym, nie widzi potrzeby popularyzacji wiedzy w tym zakresie |
| 3,0 | Student jest zainteresowany wykorzystaniemorganizmów do oceny stanu, zanieczyszczeń i zagrożeń w środowisku wodnym; widzi potrzebę popularyzacji wiedzy w tym zakresie | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- Obarska-Pempkowiak H., Gajewska M., Wojciechowska E., Hydrofitowe oczyszczalnie wód i ścieków, WN PWN, Warszawa, 2010
- Lampert W., Sommer U., Ekologia wód śródlądowych., Wydawnictwo Nauk. PWN, Warszawa., 1996
- Żelazo J., Popek Z., Podstawy renaturyzacji rzek, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 2002
- Allen J.D., Ekologia wód płynących, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1998
- Żelazo ., Podstawy renaturyzacji rzek, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 2002
Literatura dodatkowa
- Kajak Z., Hydrobiologia-limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1998
- Grochowicz E, Korytkowski J., Ochrona przyrody i wód, WSiP, Warszawa, 1996
- Chełmicki W., Woda. Zasoby, degradacja i ochrona, PWN, Warszawa, 2001