Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki - Inżynieria materiałowa (S1)
Sylabus przedmiotu Narzędzia skrawające:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Inżynieria materiałowa | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauk technicznych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Narzędzia skrawające | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Instytut Technologii Mechanicznej | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Janusz Cieloszyk <Janusz.Cieloszyk@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | |||
| ECTS (planowane) | 5,0 | ECTS (formy) | 5,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | 5 | Grupa obieralna | 1 |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | grafika inżynierska, materiałoznawstwo |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Poznanie budowy,możliwości technologicznych, efektów obróbki najważniejszych grup narzędzi skrawających. Umiejętność wyboru narzędzi, ostrzy wymiennych do realizacji zadania technologicznego. Umiejętność doboru parametrów technologicznych. Umiejętność korzystania z katalogów narzędzi i normatywów obróbki. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Poznanie warunków pracy narzędzi w róznych sposobach obróbki ubytkowej. Dobór narzędzi i oprzyrządowania do wybranych operacji technologicznych; toczenia, frezowania, wiercenia, przeciagania, szlifowania. Ostrzenie i regeneracja narzędzi skrawających. Dobór ostrzy wymiennych dla narzędzi realizujących podane zadanie obróbcze. Sprawdzenie dokładności narzędzi skrawających. Identyfikacja zużycia narzędzi skrawających. Systemy narzędziowe. Systemy mocowania i wymiany narzędzi. | 30 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Noże tokarskie punktowe;jednolite i składane składane z płytkami do jednorazowego użycia – rozwiązania konstrukcyjne-technologia noży tokarskich Narzędzia wytaczarskie. Wiertła kręte, wietła eżektorowe– rozwiązania konstrukcyjne. Rozwiertaki i pogłębiacze – konstrukcja. Ostrzenie wierteł i rozwiertaków. Przeciągacze do otworów i powierzchni zewnętrznych. Narzędzia frezarskie – rozwiązania konstrukcyjne. Frezy zataczane obwiedniowe. Narzędzia do obróbki gwintów – konstrukcja i rozwiązania konstrukcyjne. Narzędzia ścierne i ogólne zasady ich regeneracji. Narzędzi do obróbki kół zębatych. Systemy narzędziowe: Narzędzia modułowe. Elementy narzędzia modułowego. Systemy narzędziowe. Regeneracja i ostrzenie narzędzi. Inteligentne narzędzi skrawające, Narzędzia specjalne. | 30 |
| 30 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | Studenci obowizkowo uczestniczą w zajęciach laboratoryjnych | 30 |
| A-L-2 | Przygotowanie teoretyczne do zajęć laboratoryjnych | 30 |
| A-L-3 | Zaliczenie każdego zajęcia labolatoryjnego | 15 |
| 75 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo w wykladzie | 30 |
| A-W-2 | Przygotowanie do zaliczen | 45 |
| 75 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny, wykład problemowy, filmy, symulacje |
| M-2 | Pokaz |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest: obecność na wszystkich zajęciach laboratoryjnych, uzyskanie pozytywnej oceny zaliczeń zajęć laboratoryjnych i wykładów. Obecność na wykładach nieobowiązkowa. Na ocenę końcową składa się: ocena zaliczenia laboratoriów (50%), ocena zaliczenia treści wykładów (50%). Zaliczenie ćwiczeń odbywa się w czasie całego semestru, jak również na zakończenie tej formy zajęć. Zaliczenie wykładów odbywa się na końcu semestru na ostatnich zajęciach. Składa się z dwóch części: pisemnej i ustnej. Na zaliczeniu ustnym obowiązuje znajomość zagadnień z wykładów i zagadnienia z ćwiczeń laboratoryjnych. Przykładowe tematy: opis geometrii typowych narzędzi skrawających np. noża, frezu; mozliwości technologiczne narzędzi, zasady doboru narzędzi i ostrzy dla określonej operacji technologicznej Charakterystyka typowych materiałów na narzędzia o ustalonej i nieustalonej geometrii ostrza. |
| S-2 | Ocena podsumowująca: zaliczenie pisemne i ustne wykładu zaliczenie pisemne zajęć laboratoryjnych |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| IM_1A_C21-2_W01 Definiuje elementy opisu geometrii narzędzia, parametry technologiczne, wymagania, które winny spełniać narzędzia wybrane do realizacji procesu technologicznego | IM_1A_W10, IM_1A_W09 | T1A_W03, T1A_W04, T1A_W05, T1A_W07 | InzA_W05 | C-1 | T-W-1, T-L-1 | M-1 | S-2, S-1 |
| IM_1A_C21-2_W02 Opisuje budowę typowych narzędzi w procesach wytwarzania | IM_1A_W10, IM_1A_W09 | T1A_W03, T1A_W04, T1A_W05, T1A_W07 | InzA_W05 | C-1 | T-W-1, T-L-1 | M-2, M-1 | S-2, S-1 |
| IM_1A_C21-2_W03 Rozróżnia narzędzia skrawające w różnych sposobach obróbki ubytkowej, | IM_1A_W09 | T1A_W03, T1A_W04, T1A_W05, T1A_W07 | InzA_W05 | C-1 | T-W-1, T-L-1 | M-2, M-1 | S-2 |
| IM_1A_C21-2_W04 Przedstawia warunki obróbki i możliwości technologiczne narzędzi w podstawowych sposobach obróbki skrawaniem | IM_1A_W10, IM_1A_W09 | T1A_W03, T1A_W04, T1A_W05, T1A_W07 | InzA_W05 | C-1 | T-W-1, T-L-1 | M-2, M-1 | S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| IM_1A_C21-2_U01 Dobierze wstepnie odpowiedni typ, rodzaj narzędzia skrawającego do danego zadania obróbkowego. Ustali warunki poprawnej jego ekspoatacji. | IM_1A_U09 | T1A_U12, T1A_U15, T1A_U16 | InzA_U04, InzA_U08 | C-1 | T-W-1, T-L-1 | M-1 | S-2, S-1 |
| IM_1A_C21-2_U02 Potrafi scharakteryzować konstrukcję, budowę i geometrię typowego narzędzia skrawającego w różnych sposobach skrawania | IM_1A_U09 | T1A_U12, T1A_U15, T1A_U16 | InzA_U04, InzA_U08 | C-1 | T-W-1, T-L-1 | M-1 | S-2 |
| IM_1A_C21-2_U03 Oszacuje wpływ postawowych czynników na przebieg i efekty pracy narzędzi w róźnych sposobach obróbki skrawaniem | IM_1A_U09 | T1A_U12, T1A_U15, T1A_U16 | InzA_U04, InzA_U08 | C-1 | T-W-1, T-L-1 | M-2, M-1 | S-2 |
| IM_1A_C21-2_U04 Potrafi korzystać z katalogów i normatywów obróbki w celu wyboru narzędzia i warunków jego pracy | IM_1A_U10 | T1A_U12, T1A_U15, T1A_U16 | InzA_U06, InzA_U08 | C-1 | T-W-1, T-L-1 | M-2, M-1 | S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| IM_1A_C21-2_K01 Oceni relacje między kosztami i cechami dowolnych części a technikami i narzędziami niezbędnymi dla ich wytwarzania. | IM_1A_K02, IM_1A_K07 | T1A_K02, T1A_K03, T1A_K04, T1A_K05 | InzA_K01 | C-1 | T-W-1, T-L-1 | M-2, M-1 | S-2 |
| IM_1A_C21-2_K02 Zrozumie wagę i uwarunkowania narzędzi w procesie wytwarzania dowolnych wyrobów, między innymi w przetwórstwie tworzyw sztucznych | IM_1A_K05 | T1A_K05, T1A_K06 | InzA_K02 | C-1 | T-W-1 | M-2, M-1 | S-2 |
| IM_1A_C21-2_K03 Po prawidłowym wyborze zastosuje typowe narzędzia wymagane w procesie technologiczne dla wytworzenia części; np. form, matryc | IM_1A_K05, IM_1A_K07 | T1A_K03, T1A_K04, T1A_K05, T1A_K06 | InzA_K02 | C-1 | T-W-1, T-L-1 | M-2, M-1 | S-2 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| IM_1A_C21-2_W01 Definiuje elementy opisu geometrii narzędzia, parametry technologiczne, wymagania, które winny spełniać narzędzia wybrane do realizacji procesu technologicznego | 2,0 | Student nie opisuje geometrii narzędzia, parametrów technologicznych, wymagań, które winny spełniać narzędzia wybrane do realizacji procesu technologicznego |
| 3,0 | Student opisuje tylko wybrane elementy geometri narzędzi, parametry technologiczne, wymagania, które winny spełniać narzędzia do realizacji niektórych procesów technologicznych | |
| 3,5 | Student opisuje wybrane elementy geometri narzędzi, parametry technologiczne, wymagania, które winny spełniać narzędzia do realizacji najważniejszych procesów technologicznych | |
| 4,0 | Student opisuje zasadnicze elementy geometri narzędzi, parametry technologiczne, wymagania, które winny spełniać narzędzia wybrane do realizacji w podstawowych procesach technologicznych | |
| 4,5 | Student opisuje zasadnicze elementy geometri narzędzi, parametry technologiczne, wymagania, które winny spełniać narzędzia wybrane do realizacji w w różnorodnych procesach technologicznych | |
| 5,0 | Student wyczerpująco opisuje geometrię narzędzi, parametry technologiczne, wymagania, które winny spełniać narzędzia wybrane do realizacji w różnorodnych procesów technologicznych | |
| IM_1A_C21-2_W02 Opisuje budowę typowych narzędzi w procesach wytwarzania | 2,0 | Student nie umie opisywać żadnego narzędzia skrawającego |
| 3,0 | Student umie bardzo lapidarnie opisywać wybrane narzędzia skrawające | |
| 3,5 | Student umie opisywać wybrane narzędzia skrawające | |
| 4,0 | Student umie opisać narzędzia skrawającego dla wszystkich odmian skrawania | |
| 4,5 | Student umie opisać narzędzia skrawającego dla wszystkich odmian skrawania. Potrafi podać wybrane przykłady wariantów tych narzędzi | |
| 5,0 | Student umie szeroko opisać narzędzia skrawającego dla wszystkich odmian skrawania. Potrafi podać liczne przykłady wariantów tych narzędzi | |
| IM_1A_C21-2_W03 Rozróżnia narzędzia skrawające w różnych sposobach obróbki ubytkowej, | 2,0 | Student nie rozróżnia narzędzia |
| 3,0 | Student rozróżnia tylko wybrane narzędzia w głównych sposobach obróbki ubytkowej | |
| 3,5 | Student rozróżnia zasadnicze grupy narzędzi w róznych sposobach obróbki ubytkowej | |
| 4,0 | Student rozróżnia narzędzia w zasadniczych sposobach obróbki ubytkowej | |
| 4,5 | Student rozróżnia narzędzia w zasadniczych sposobach obróbki ubytkowej, podając uzasadnienie. | |
| 5,0 | Student biegle rozróżnia narzędzia w różnych sposobach obróbki ubytkowej, podając szerokie uzasadnienie. | |
| IM_1A_C21-2_W04 Przedstawia warunki obróbki i możliwości technologiczne narzędzi w podstawowych sposobach obróbki skrawaniem | 2,0 | Student nie umie przedstawić warunków realizacji i efektów technologicznych żadnego podstawowego sposobu obróbki skrawaniem i erodowaniem, nie zna wymaganych narzędzi |
| 3,0 | Student umie przedstawić główne warunki realizacji i efekty technologiczne tylko wybranych podstawowych sposobów obróbki skrawaniem i erodowania, zna tylko kilka wybranych narzędzi | |
| 3,5 | Student umie przedstawić główne warunki realizacji i efekty technologiczne większości podstawowych sposobów obróbki skrawaniem i erodowania, zna tylko pojedyńcze typy narzędzi | |
| 4,0 | Student umie przedstawić warunki realizacji i efekty technologiczne większości podstawowych sposobów obróbki skrawaniem i erodowania, zna wybrane wymagane narzędzia | |
| 4,5 | Student umie przedstawić warunki realizacji i efekty technologiczne wszystkich podstawowych sposobów obróbki skrawaniem i erodowania, zna wymagane narzędzia | |
| 5,0 | Student umie przedstawić wyczerpująco warunki realizacji i efekty technologiczne wszystkich podstawowych sposobów obróbki skrawaniem i erodowania, zna wymagane narzędzia |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| IM_1A_C21-2_U01 Dobierze wstepnie odpowiedni typ, rodzaj narzędzia skrawającego do danego zadania obróbkowego. Ustali warunki poprawnej jego ekspoatacji. | 2,0 | Nie dobierze odpowiedniego typu, rodzaju narzędzia skrawającego do danego zadania obróbkowego. Nie ustali warunków jego poprawnej ekspoatacji. |
| 3,0 | Dobierze w pojedyńczych przypadkach odpowiedni typ, rodzaj narzędzia skrawającego do danego zadania obróbkowego. Nie ustali warunków jego poprawnej ekspoatacji. | |
| 3,5 | Dobierze w pojedyńczych przypadkach odpowiedni typ, rodzaj narzędzia skrawającego do danego zadania obróbkowego. Ustali warunki jego poprawnej ekspoatacji. | |
| 4,0 | Dobierze odpowiedni typ, rodzaj narzędzia skrawającego do najwazniejszych zadań obróbkowych. Ustali wybrane warunki jego poprawnej ekspoatacji. | |
| 4,5 | Dobierze odpowiedni typ, rodzaj narzędzia skrawającego do wielu zadań obróbkowych. Ustali wybrane warunki jego poprawnej ekspoatacji. | |
| 5,0 | Biegle dobierze odpowiedni typ, rodzaj narzędzia skrawającego do danego zadania obróbkowego. Ustali warunki jego poprawnej ekspoatacji. | |
| IM_1A_C21-2_U02 Potrafi scharakteryzować konstrukcję, budowę i geometrię typowego narzędzia skrawającego w różnych sposobach skrawania | 2,0 | Student nie potrafi scharakteryzować konstrukcję, budowę i geometrię żadnego typowego narzędzia skrawającego w wybranych sposobach skrawania |
| 3,0 | Student potrafi w elementatnym zakresie scharakteryzować konstrukcję, budowę i geometrię typowego narzędzia skrawającego w pojedyńczych sposobach skrawania | |
| 3,5 | Student potrafi scharakteryzować konstrukcję, budowę i geometrię typowego narzędzia skrawającego w pojedyńczych sposobach skrawania | |
| 4,0 | Student potrafi scharakteryzować konstrukcję, budowę i geometrię narzędzi w kilku sposobach obróbki | |
| 4,5 | Student potrafi scharakteryzować konstrukcję, budowę i geometrię narzędzi skrawających w różnych sposobach obróbki | |
| 5,0 | Student potrafi biegle scharakteryzować konstrukcję, budowę i geometrię narzędzi skrawających w różnych sposobach obróbki | |
| IM_1A_C21-2_U03 Oszacuje wpływ postawowych czynników na przebieg i efekty pracy narzędzi w róźnych sposobach obróbki skrawaniem | 2,0 | Student nie oszacuje wpływ postawowych czynników na przebieg i efekty pracy narzędzi w róźnych sposobach obróbki skrawaniem |
| 3,0 | Student oszacuje wpływ tylko wybranych czynników na przebieg i efekty pracy narzędzi w pojedyńczych sposobach obróbki skrawaniem | |
| 3,5 | Student oszacuje wpływ postawowych czynników na przebieg i efekty pracy narzędzi w pojedyńczych sposobach obróbki skrawaniem | |
| 4,0 | Student oszacuje wpływ postawowych czynników na przebieg i efekty pracy narzędzi w najważniejszych sposobach obróbki skrawaniem | |
| 4,5 | Student oszacuje wpływ różnych czynników na przebieg i efekty pracy narzędzi w różnych sposobach obróbki skrawaniem | |
| 5,0 | Student wyczerpująco oszacuje wpływ różnych czynników na przebieg i efekty pracy narzędzi w różnych sposobach obróbki skrawaniem | |
| IM_1A_C21-2_U04 Potrafi korzystać z katalogów i normatywów obróbki w celu wyboru narzędzia i warunków jego pracy | 2,0 | Nie zna i nie potrafi korzystać z katalogów i normatywów obróbki w celu wyboru narzędzia i warunków jego pracy |
| 3,0 | Ma elementarną wiedzę na temat katalogów i normatywów obróbki ale nie potrafi efektywnie wybrać nawet podstawowe typy narzędzi i warunki ich pracy | |
| 3,5 | Ma elementarną wiedzę na temat katalogów i normatywów obróbki, efektywnie potrafi wybrać podstawowe typy narzędzi i warunki ich pracy | |
| 4,0 | Ma szerszą wiedzę na temat katalogów i normatywów obróbki, efektywnie potrafi wybrać kilka podstawowych typów narzędzi i warunki ich pracy | |
| 4,5 | Ma szerszą wiedzę na temat katalogów i normatywów obróbki, efektywnie potrafi wybrać wiele typów narzędzi i warunki ich pracy | |
| 5,0 | Bardzo sprawnie potrafi korzystać z katalogów i normatywów obróbki w celu wyboru narzędzia i warunków jego pracy. Ma szeroką wiedze na temat treści katalogów i normatywów |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| IM_1A_C21-2_K01 Oceni relacje między kosztami i cechami dowolnych części a technikami i narzędziami niezbędnymi dla ich wytwarzania. | 2,0 | Student nie oceni nawet elementarnych relacji między kosztami i cechami wybranych części a technikami i narzędziami niezbędnymi dla ich wytwarzania. |
| 3,0 | Student oceni tylko elementarne relacje między kosztami i cechami dowolnych części a technikami i narzędziami niezbędnymi dla ich wytwarzania. | |
| 3,5 | Student oceni najistotniejsze relacje między kosztami i cechami dowolnych części a technikami i narzędziami niezbędnymi dla ich wytwarzania, bez uzasadnień. | |
| 4,0 | Student oceni najistotniejsze relacje między kosztami i cechami dowolnych części a technikami i narzędziami niezbędnymi dla ich wytwarzania. | |
| 4,5 | Student oceni relacje między kosztami i cechami dowolnych części a technikami i narzędziami niezbędnymi dla ich wytwarzania. | |
| 5,0 | Student wyczerpująco oceni relacje między kosztami i cechami dowolnych części a technikami i narzędziami niezbędnymi dla ich wytwarzania. | |
| IM_1A_C21-2_K02 Zrozumie wagę i uwarunkowania narzędzi w procesie wytwarzania dowolnych wyrobów, między innymi w przetwórstwie tworzyw sztucznych | 2,0 | Student nie rozumie wagi i uwarunkowań narzędzi w procesie wytwarzania dowolnych wyrobów, między innymi w przetwórstwie tworzyw sztucznych |
| 3,0 | Student w ograniczonym zakresie rozumie wagę i uwarunkowania narzędzi w procesie wytwarzania wybranych wyrobów, między innymi w przetwórstwie tworzyw sztucznych | |
| 3,5 | Student w podstawowym zakresie potrafi uzasadnić wagę i uwarunkowania narzędzi w procesie wytwarzania wybranych wyrobów, między innymi w przetwórstwie tworzyw sztucznych. | |
| 4,0 | Student w podstawowym zakresie potrafi uzasadnić wagę i uwarunkowania narzędzi w procesie wytwarzania dowolnych wyrobów, między innymi w przetwórstwie tworzyw sztucznych. | |
| 4,5 | Student potrafi uzasadnić wagę i uwarunkowania narzędzi w procesie wytwarzania dowolnych wyrobów, między innymi w przetwórstwie tworzyw sztucznych. | |
| 5,0 | Student potrafi szeroko uzasadnić wagę i uwarunkowania narzędzi w procesie wytwarzania dowolnych wyrobów, między innymi w przetwórstwie tworzyw sztucznych. | |
| IM_1A_C21-2_K03 Po prawidłowym wyborze zastosuje typowe narzędzia wymagane w procesie technologiczne dla wytworzenia części; np. form, matryc | 2,0 | Student nie potrafi prawidłowo wybrać i zastosać typowego narzędzia w procesie technologicznym |
| 3,0 | Student w wąskim zakresie potrafi wybrać i zastosować pojedyńcze typy narzędzi w wybranych procesach technologicznych | |
| 3,5 | Student w wąskim zakresie potrafi wybrać i zastosować typowe narzędzia w głównych procesach technologicznych | |
| 4,0 | Student potrafi wybrać i zastosować typowe narzędzia w głównych procesach technologicznych | |
| 4,5 | Student potrafi wybrać i zastosować narzędzia w różnych procesach technologicznych | |
| 5,0 | Student po prawidłowym szeroko uzasadnionym wyborze zastosuje typowe narzędzia wymagane w procesie technologicznym dla wytworzenia części; np. forma, matryca, wałek |
Literatura podstawowa
- Cichosz Piotr, Narzędzia skrawające, 2011
- Filipowski R., Marciniak M., Techniki obróbki mechanicznej i erozyjnej, Oficyna wydwanicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2000, 1
- Kunstetter S., Podstawy konstrukcji narzędzi., WNT, Warszawa, 1980
- Jemielniak K., Obróbka skrawaniem, Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa, 1998
- Erbla J, Encyklopedia technik wytwarzania stosowanych w przemyśle maszynowym, t. II, Obróbka skrawaniem, montaż, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2001
Literatura dodatkowa
- Dmochowski J. i inni, Technologia narzędzi skrawających, WNT, Warszawa, 1972
- SECO, Materiały firm narzędziowych: SECO, Sandvik, Iskar, Pafana, strony WWW, 2011
- M. Wysiecki, Nowoczesne materiały narzędziowe, WNT, Warszawa, 1997