Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Gospodarka przestrzenna (S1)
Sylabus przedmiotu Chemia środowiska:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Gospodarka przestrzenna | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | |||
| Obszary studiów | nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, nauk społecznych, nauk technicznych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Chemia środowiska | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Zakład Chemii, Mikrobiologii i Biotechnologii Środowiska | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Hanna Siwek <Hanna.Siwek@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | Małgorzata Gałczyńska <Malgorzata.Galczynska@zut.edu.pl>, Grażyna Jurgiel-Małecka <Grazyna.Jurgiel-Malecka@zut.edu.pl>, Małgorzata Włodarczyk <Malgorzata.Wlodarczyk@zut.edu.pl> | ||
| ECTS (planowane) | 4,0 | ECTS (formy) | 4,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Znajomość chemii, fizyki i biologii na poziomie szkoły średniej |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studentów z procesami chemicznymi zachodzącymi w przyrodzie. Przyswojenie przez studentów wiadomości dotyczących własności chemicznych związków nieorganicznych i organicznych. Uzyskanie umiejętności interpretacji zachodzących zjawisk chemicznych. |
| C-2 | Zapoznanie studentów z podstawowymi technikami laboratoryjnymi oraz metodami wykrywania składu materii, zarówno pod kątem jakościowym jak i ilościowym. |
| C-3 | Opanowanie przez studentów podstaw obliczeń stechiometrycznych. Opanowanie przez studentów umiejętnościi wykonywania podstawowych analiz chemicznych i zasad pracy w laboratorium chemicznym oraz umiejętności interpretacji uzyskanych wyników. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| T-L-1 | Wzory sumaryczne i strukturalne oraz reakcje otrzymywania tlenków, wodorotlenków, kwasów i soli. | 3 |
| T-L-2 | Analiza jakościowa - identyfikacja kationów wybranych metali ciężkich, anionów i soli prostych | 8 |
| T-L-3 | Analiza ilościowa - analiza miareczkowa | 4 |
| T-L-4 | Wybrane oznaczenie parametrów fizykochemicznych i chemicznych w wodach powierzchniowych i podziemnych z wykorzystaniem metod spektrofotometrycznych, elektrochemicznych i analizy miareczkowej | 8 |
| T-L-5 | Badanie właściwości roztworów buforowych | 2 |
| 25 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Budowa atomu. Układ okresowy pierwiastków chemicznych - charakterystyka okresów, grup oraz bloków układu okresowego. Okresowość własności chemicznych pierwiastków. Podstawowe pierwiastki skorupy ziemskiej, oceanów, atmosfery i biosfery. Wodór, promieniotwórczość naturalna, izotopy wodoru. Datowanie promieniotwórcze. | 2 |
| T-W-2 | Skala elektroujemności pierwiastków. Wiązania: kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane, jonowe, koordynacyjne i metaliczne.Oddziaływania międzycząsteczkowe - siły van der Waalsa. Reakcje chemiczne. Rodzaje reakcji chemicznych – reakcje syntezy, analizy, wymiany, jonowe, rodnikowe, polimeryzacji. | 2 |
| T-W-3 | Tlen i jego rola na Ziemi, związki nieorganiczne zawierające tlen (tlenki, wodorotlenki, kwasy). Tlen czasteczkowy w atmosferze (ditlen, ozon), fotodysocjacja, fotoliza. Reakcje utleniania i redukcji. Ozon stratosferyczny i warstwa ozonowa. Związki halogenowęglowe. Ozon troposferyczny. | 2 |
| T-W-4 | Woda - właściwości wody, wiązanie wodorowe, gęstość, pojemność cieplna. Termiczne uwarstwienie i mieszanie wód jeziornych. Roztwory - mieszaniny heterogeniczne, mieszaniny homgeniczne. Podział roztworów. Sposoby wyrażania stężeń - stęzenie procentowe i molowe. Zjawiska zachodzące w roztworach - rozpuszczanie, dyfuzja, osmoza, hydratacja. | 2 |
| T-W-5 | Równowaga chemiczna. Równowagi jonowe w roztworach wodnych - dysocjacja, stała i stopień dysocjacji. Iloczyn jonowy wody. Odczyn roztworu – pH. Hydroliza. Iloczyn rozpuszczalności. Charakterystyka parametrów fizykochemicznych i chemicznych wód powierzchniowych i podziemnych. | 2 |
| T-W-6 | Węgiel - cykl obiegu węgla. Roztwory buforowe i zasadowość wód powierzchniowych. Fotosynteza i powstawanie związków węgla. Podstawowe pierwiastki występujace w organizmach żywych. Węglowodany, lipidy, białka. | 2 |
| T-W-7 | Węglowodory – alifatyczne (alkany, alkeny, alkiny) i aromatyczne. Budowa i podstawowe własności. Paliwa kopalne - ropa naftowa, gaz ziemny. Efekt cieplarniany, gazy cieplarniane. Ślad węglowy. Niebezpieczne związki organiczne - dioksyny, pestycydy, polichlorowane bifenyle, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne | 2 |
| T-W-8 | Azot- przemiany chemiczne w cyklu obiegu w środowisku. Tlenki azotu w atmosferze. Nawozy azotowe. Związki azotu w wodzie. Siarka - przemiany chemiczne w cyklu obiegu siarki. Ditlenek siarki - kwaśne opady atmosferyczne. Zapobieganie emisji ditlenku siarki. | 2 |
| T-W-9 | Fosfor - cykl obiegu fosforu w środowisku. Eutrofizacja. Żelazo - cykl obiegu żelaza w srodowisku uwzgledniający zmiany stopnia utleniania. Korozja. Wapń i magnez w srodowisku. Twardość wody. | 2 |
| T-W-10 | Sód i potas - podobieństwa i różnice. Płyny w organizamch. Pierwiastki śladowe w środowisku. Ołów, rtęć, cynk i kadm - naturalne cykle obiegowych w środowisku i ich zakłócenia. | 2 |
| 20 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| laboratoria | ||
| A-L-1 | Udział w zajęciach | 25 |
| A-L-2 | Samodzielne studiowanie tematyki ćwiczeń | 20 |
| A-L-3 | Konsultacje i opracowanie wyników przeprowadzonych badań i przygotowanie sprawozdań | 15 |
| 60 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo studenta w wykładach | 20 |
| A-W-2 | Samodzielne studiowanie materiału wykładowego | 20 |
| A-W-3 | Przygotowanie się do zaliczenia wykładów | 20 |
| 60 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych. |
| M-2 | Samodzielne wykonywanie przez studentów obliczeń stechiometrycznych oraz zapisywanie przebiegu reakcji w postaci równań chemicznych. |
| M-3 | Samodzielne wykonywanie przez studentów analiz chemicznych z zakresu analizy jakościowej i ilościowej oraz obliczeń dotyczących tych analiz. |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Ocena wyników i opisu analiz oraz badań wykonanych podczas ćwiczeń laboratoryjnych. |
| S-2 | Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie materiału omawianego na ćwiczeniach. |
| S-3 | Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie wykładów. |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| GP_1A_B07_W01 Student potrafi scharakteryzować podstawowe zagadnienia chemii środowiska oraz tłumaczyć wpływ wybranych czynników antropogenicznych na naturalne przemiany chemiczny podstawowych pierwiastków występujących w środowisku | GP_1A_W04 | R1A_W01, R1A_W03, S1A_W06, T1A_W01 | — | C-1 | T-W-3, T-W-9, T-W-5, T-W-8, T-W-2, T-W-7, T-W-4, T-W-6, T-W-1, T-W-10 | M-1 | S-3 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| GP_1A_B07_U01 Student opanował podstawowe zasady pracy w laboratorium chemicznym i umie wykonać wybrane pomiary chemiczne | GP_1A_U18 | R1A_U06, T1A_U16 | InzA_U02 | C-3, C-2 | T-L-3, T-L-2, T-L-4, T-L-1, T-L-5 | M-2, M-3 | S-2, S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| GP_1A_B07_K01 Student ma świadomość ciagłych chemicznych przemian zachodzących w środowsiku oraz jest zorientowany na ciągłe uzupełnianie wiedzy w tym zakresie. | GP_1A_K01 | R1A_K01, R1A_K07, S1A_K06 | — | C-2, C-1 | T-L-4, T-W-3, T-W-9, T-W-8, T-W-2, T-W-7, T-W-4, T-W-6, T-W-1, T-W-10 | M-1, M-3 | S-3, S-1 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| GP_1A_B07_W01 Student potrafi scharakteryzować podstawowe zagadnienia chemii środowiska oraz tłumaczyć wpływ wybranych czynników antropogenicznych na naturalne przemiany chemiczny podstawowych pierwiastków występujących w środowisku | 2,0 | |
| 3,0 | Student słabo potrafi scharakteryzować podstawowe zagadnienia chemii środowiska oraz tłumaczyć wpływ wybranych czynników antropogenicznych na naturalne przemiany chemiczne podstawowych pierwiastków występujących w środowisku | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| GP_1A_B07_U01 Student opanował podstawowe zasady pracy w laboratorium chemicznym i umie wykonać wybrane pomiary chemiczne | 2,0 | |
| 3,0 | Student opanował podstawowe zasady pracy w laboratorium chemicznym i umie wykonać wybrane pomiary chemiczne z pewnymi niedociągnięciami. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| GP_1A_B07_K01 Student ma świadomość ciagłych chemicznych przemian zachodzących w środowsiku oraz jest zorientowany na ciągłe uzupełnianie wiedzy w tym zakresie. | 2,0 | |
| 3,0 | Student w nie wielkim stopniu ma świadomość ciagłych chemicznych przemian zachodzących w środowsiku oraz jest słabo zorientowany na ciągłe uzupełnianie wiedzy w tym zakresie. | |
| 3,5 | ||
| 4,0 | ||
| 4,5 | ||
| 5,0 |
Literatura podstawowa
- O'Neill, Chemia środowiska, PWN, Warszawa, 1997, 1
- Jones L., Atkins P.W., Chemia ogólna. T. 1 i 2, PWN, Warszawa, 2011, 1
- Andrews J.E., Brimblecombe P., Jickells T.D., Liss P.S., Wprowadzenie do chemii środowiska, WNT, Warszawa, 2000
Literatura dodatkowa
- Kowal A.L., Świderska-Bróż M., Oczyszczanie wody. Podstawy teoretyczne i technologiczne, procesy i urządzenia, PWN, Warszawa, 2007, 3