ZUT - Krajowe Ramy Kwalifikacji / Rok 2014/2015 / Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt / Biologia (S1) / Biologia ogólna / Sylabus przedmiotu - Fizjologia wysiłku fizycznego i bezczynności

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (S1)
specjalność: Biologia ogólna

Sylabus przedmiotu Fizjologia wysiłku fizycznego i bezczynności:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów	Biologia
Forma studiów	studia stacjonarne	Poziom	pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta	licencjat
Obszary studiów	nauk przyrodniczych
Profil	ogólnoakademicki
Moduł	—
Przedmiot	Fizjologia wysiłku fizycznego i bezczynności
Specjalność	Biologia ogólna
Jednostka prowadząca	Katedra Fizjologii, Cytobiologii i Proteomiki
Nauczyciel odpowiedzialny	Małgorzata Ożgo <Malgorzata.Ozgo@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane)	2,0	ECTS (formy)	2,0
Forma zaliczenia	zaliczenie	Język	polski
Blok obieralny	17	Grupa obieralna	2

Formy dydaktyczne

Forma dydaktyczna	KOD	Semestr	Godziny	ECTS	Waga	Zaliczenie
ćwiczenia audytoryjne	A	6	10	1,0	0,41	zaliczenie
wykłady	W	6	10	1,0	0,59	zaliczenie

Wymagania wstępne

KOD	Wymaganie wstępne
W-1	Podstawowa wiedza z zakresu fizjologii organizmu.

Cele przedmiotu

KOD	Cel modułu/przedmiotu
C-1	Zapoznanie studentów z wiedzą na temat adaptacji do wysiłku, czyli zmian w strukturze i funkcji róznych narządów rozwijajacych się w procesie wysiłku fizycznego.
C-2	Zapoznanie studentów z procesami zachodzącymi w organizmie związanymi z niedoborem aktywności ruchowej oraz profilaktycznym znaczeniu wysiłku i trenningu na fizjologię organizmu.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KOD	Treść programowa	Godziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1	Apoptoza a wysiłek fizyczny. Powysiłkowe procesy apoptotyczne w mięśniach szkieletowych i układzie wydalniczym. Mechanizmy prowadzące do wytwarzania reaktywnych form tlenu podczas wysiłku fizycznego.	3
T-A-2	Fizjologia bezczynności ruchowej. Zmniejszenie wydolności fizycznej. Upośledzenie tolerancji glukozy i interakcje hormonalne.	2
T-A-3	Białkowe markery przyczyn i powikłań nadciśnienia tętniczego (angiotensynogen, renina, angiotensyny, enzym konwertujący angiotensynę I, bradykinina, śródbłonkowy czynnik hiperpolaryzujący, przedsionkowy czynik natriuretyczny - marker niewydolności lewokomorowej, mózgowy czynnik natriuretyczny - marker przeciążenia serca).	2
T-A-4	Nietolerancja ortostatyczna. Wpływ bezczynności ruchowej na metabolizm wapnia. Wysiłki fizyczne a choroby wewnętrzne. Wpływ starzenia na zdolność wysiłkową.	2
T-A-5	Zaliczenie pisemne ćwiczeń audytoryjnych.	1
		10
wykłady
T-W-1	Klasyfikacja wysiłków fizycznych. Wysiłki fizyczne granice przystosowania. Organizacja czynnościowa układu ruchu. Lokomocja: Biomechanika. Nerwowa kontrola motoryki. Energetyka pracy mięsni i metabolizm wysiłkowy z uwzględnieniem czasu trwania wysiłku. Metabolizm powysiłkowy.	2
T-W-2	Pobieranie tlenu w czasie wysiłku. Zmiany czynności układu oddechowego, krążenia, czynności układu wydzielania wewnętrznego podczas wysiłku fizycznego. Termoregulacja w wysiłku fizycznym. Zmiany objętości i składu krwi podczas wysiłków fizycznych. Wydolność fizyczna i tolerancja wysiłkowa.	2
T-W-3	Fizjologia wysiłków fizycznych. Fizjologiczne następstwa bezczynności ruchowej i długotrwałego pozostawania w pozycji leżącej. Adaptacja do zmiennych warunków środowiska naturalnego. Białka strukturalne kardiomocytów jako wskaźniki wczesnego, ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Markery białkowe wczesnego zawału mięśnia sercowego (sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina C, troponina I, ATP-aza, enzym konwrtujący angiotensynę, TGF-β i in.). Markery późnego niedokrwienia serca (dehydrogenaza mleczanowa - LDH, dehydrogenaza α-hydroksymaślanowa - HBDH, aminotransferaza asparaginianowa – AspAT). Markery reperfuzji (mioglobina, sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina T, troponina I).	3
T-W-4	Trening fizyczny i procesy adaptacyjne. Znaczenie wydolności fizycznej jako czynnika kształtującego zdolności adaptacyjne do zmiennych warunków życia. Testy wysiłkowe stosowane do oceny wydolności fizycznej i tolerancji wysiłkowej.	2
T-W-5	Zaliczenie wykładów w formie pisemnej.	1
		10

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KOD	Forma aktywności	Godziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1	Aktywny udział studenta w ćwiczeniach audytoryjnych.	10
A-A-2	Samodzielne studiowanie tematyki ćwiczeń audytoryjnych.	10
A-A-3	Przygotowanie do zaliczenia.	10
		30
wykłady
A-W-1	Udział studenta w wykładach.	10
A-W-2	Samodzielne studiowanie tematyki wykładów.	8
A-W-3	Przygotowanie do zaliczenia	12
		30

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KOD	Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1	Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne.
M-2	Prezentacje multimedialne przy wykorzystaniu komputera i projektora.
M-3	Praca w grupach.
M-4	Dyskusja dydaktyczna.

Sposoby oceny

KOD	Sposób oceny
S-1	Ocena formująca: Ocena aktywności studenta na zajęciach.
S-2	Ocena formująca: Ocena przygotowania prezentacji multimedialnej oraz omówienia wybranego tematu zajęc audytoryjnych.
S-3	Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena aktywności studenta oraz przygotowania prezentacji i jej omówienia na zajęciach audytoryjnych.
S-4	Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie tematyki wykładów.

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BL_1A_BL-S-O4.4_W01 Student zna podstawowe pojęcia wysiłków fizycznych i potrafi je klasyfikowac.	BL_1A_W14, BL_1A_W12	P1A_W01, P1A_W03, P1A_W04, P1A_W05, P1A_W06, P1A_W08	C-1	T-W-1, T-W-2, T-W-4, T-W-5, T-W-3, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5, T-A-1	M-1, M-2, M-3, M-4	S-3, S-4
BL_1A_BL-S-O4.4_W02 Student opisuje fizjologię wysiłków fizycznych i zna następstwa bezczynności ruchowej organizmu.	BL_1A_W13	P1A_W01, P1A_W04, P1A_W05, P1A_W06	C-2	T-W-1, T-W-2, T-W-4, T-W-5, T-W-3, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5, T-A-1	M-1, M-2, M-3, M-4	S-3, S-4
BL_1A_BL-S-O4.4_W03 Student objaśnia przemiany energetyczne zachodzące w organizmie w związku z wysiłkiem fizycznym i zna zdrowotne aspekty wysiłku fizycznego.	BL_1A_W12	P1A_W01, P1A_W04, P1A_W05	C-1, C-2	T-W-1, T-W-2, T-W-4, T-W-5, T-W-3, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5, T-A-1	M-1, M-2, M-3, M-4	S-3, S-4

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BL_1A_BL-S-O4.4_U01 Student posiada umiejętność rozumienia mechanizmów zachodzących w organizmie związanych z aktywnością ruchową, determinujących zwiększoną wydolnośc fizyczną organzimu.	BL_1A_U06	P1A_U01, P1A_U04, P1A_U06, P1A_U10, P1A_U11	C-1, C-2	T-W-1, T-W-2, T-W-4, T-W-5, T-W-3, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5, T-A-1	M-1, M-2, M-3, M-4	S-3, S-4
BL_1A_BL-S-O4.4_U02 Student posługuje się zasadami zdrowego trybu życia, znając pozytywny wpływ wysiłku fizycznego na metabolizm tkankowy narządów i wydolność fizyczną organizmu.	BL_1A_U20	P1A_U01	C-1, C-2	T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-1	M-3, M-4	S-1
BL_1A_BL-S-O4.4_U03 Student potrafi wskazać wpływ czynników środowiskowych (bezczynność ruchowa, aktywność ruchowa) na przebieg wszelkich procesów w organizmach żywych.	BL_1A_U07	P1A_U01, P1A_U04, P1A_U10	C-1, C-2	T-W-1, T-W-2, T-W-4, T-W-5, T-W-3, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5, T-A-1	M-1, M-2, M-3, M-4	S-3, S-4

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BL_1A_BL-S-O4.4_K01 Student wykazuje zrozumienie podstawowych procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie pod wpływem wysiłku fizycznego.	BL_1A_K01	P1A_K01, P1A_K04	C-1, C-2	T-W-1, T-W-2, T-W-4, T-W-5, T-W-3, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5, T-A-1	M-1, M-2, M-3, M-4	S-3, S-4
BL_1A_BL-S-O4.4_K02 Student przejawia wysoką wrażliwość na potrzebę promocji aktywności ruchowej związanej z poprawą z usprawnieniem czynności narządów i metabolizmu tkankowego.	BL_1A_K06	P1A_K02, P1A_K04, P1A_K06	C-1, C-2	T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-1	M-3, M-4	S-1

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
BL_1A_BL-S-O4.4_W01 Student zna podstawowe pojęcia wysiłków fizycznych i potrafi je klasyfikowac.	2,0	Student nie zna podstawowych pojęc wysiłków fizycznych i nie potrafi je sklasyfikowac.
	3,0	Student zna zaledwie kilka podstawowych pojęc wysiłków fizycznych i niektóre potrafi sklasyfikowac.
	3,5	Student poprawnie definiuje podstawowe pojęcia wysiłków fizycznych i kilka potrafi sklasyfikowac.
	4,0	Student dobrze definiuje wszystkie pojęcia wysiłków fizycznych i i potrafi większośc sklasyfikowac.
	4,5	Student potrafi zdefiniowac wszystkie pojęcia wysiłków fizycznych i dobrze je klasyfikuje.
	5,0	Student bardzo dobrze zna wszystkie podstawowe pojęcia wysiłków fizycznych i potrafi je wszystkie sklasyfikowac.
BL_1A_BL-S-O4.4_W02 Student opisuje fizjologię wysiłków fizycznych i zna następstwa bezczynności ruchowej organizmu.	2,0	Student nie potrafi w najprostrzy sposób opisac fizjologii wysiłków fizycznych i nie zna następstw bezczynności ruchowej organizmu.
	3,0	Student zaledwie poprawnie opisuje fizjologię wysiłków fizycznych i bezczynności ruchowej organizmu.
	3,5	Student poprawnie opisuje fizjologię wysiłków fizycznych i bezczynności ruchowej organizmu.
	4,0	Student dobrze opisuje fizjologię poszczególnych układów organizmu i zna dobrze następstwa bezczynności ruchowej.
	4,5	Student potrafi efektywnie analizowac wpływ trenningu fizycznego na wysiłkowe zmiany czynności wielu układów organizmu oraz prezentowac fizjologiczne następstwa bezczynności ruchowej i długotrwałego pozostawania w pozycji leżącej.
	5,0	Student bardzo dobrze opisuje czynniki kształtujace zdolnośc do róznego rodzaju wysiłków, dyskutuje i prezentuje wysiłkowe zmiany wszystkich układów organizmu a także dyskutuje na temat propozycji zwiększenia zdolności do wysiłku w stanie bezczynności ruchowej i długotrwałego pozostawania w pozycji leżącej.
BL_1A_BL-S-O4.4_W03 Student objaśnia przemiany energetyczne zachodzące w organizmie w związku z wysiłkiem fizycznym i zna zdrowotne aspekty wysiłku fizycznego.	2,0	Student nie potrafi w najprostszy sposób objaśnic przemian energetycznych zachodzących w organizmie w związku z wysiłkiem fizycznym i nie zna zdrowotnych aspektów wysiłku fizycznego.
	3,0	Student potrafi w niewielkim stopniu przedstawic przemiany energetyczne zachodzące w organizmie w związku z wysiłkiem fizycznym bez umiejętności efektywnej analizy.
	3,5	Student objaśnia przemiany energetyczne zachodzące w organizmie i potrafi efektywnie je analizowc.
	4,0	Student zna dobrze źródła energii potrzebnej do pracy mięśni i efektywnie objaśnia metabolizm wysiłkowy organizmu.
	4,5	Student potrafi efektywnie prezentowac, analizowac i dyskutowac o przemianach energetycznych zachodzących podczas reakcji organizmu na wysiłki fizyczne oraz dyskutuje o zdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego.
	5,0	Student potrafi bardzo dobrze opisac i prezentowac wszystkie przemiany energetyczne zachodzące w organizmie podczas wysiłku fizycznego i prezentuje znaczenie aktywności ruchowej w zapobieganiu chorobom cywilizacyjnym.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
BL_1A_BL-S-O4.4_U01 Student posiada umiejętność rozumienia mechanizmów zachodzących w organizmie związanych z aktywnością ruchową, determinujących zwiększoną wydolnośc fizyczną organzimu.	2,0	Student nie posiada umiejętności rozumienia mechanizmów zachodzących w organizmie związanych z aktywnością ruchową.
	3,0	Student zaledwie poprawnie posiada umiejetnośc rozumienia mechanizmów zachodzących w organizmie podczas wysiłku fizycznego.
	3,5	Student poprawnie rozumuje mechanizmy zachodzące w organizmie podczas wysiłku fizycznego.
	4,0	Student posiada dobrą umiejetnośc rozumienia mechanizmów zachodzących w organizmie podczas wysiłku fizycznego.
	4,5	Student potrafi wykorzystywac wszystkie zaproponowane w trakcie zajęc narzędzia, i posiada dużą umiejętnośc rozumienia mechanizmów zachodzących w organizmie związanych z aktywnością ruchową.
	5,0	Student posiada bardzo dobrą umiejetnośc rozumienuia mechanizmów zachodzących w organizmie związanych z aktywnością ruchową, które determinują zwiększoną wydolnośc fizyczną organizmu.
BL_1A_BL-S-O4.4_U02 Student posługuje się zasadami zdrowego trybu życia, znając pozytywny wpływ wysiłku fizycznego na metabolizm tkankowy narządów i wydolność fizyczną organizmu.	2,0	Student nie potrafi opisac pozytywnego wpływu wysiłku fizycznego na metabolizm tkankowy narządów i wydolnośc fizyczna organizmu.
	3,0	Student zaledwie formułuje zasady zdrowego trybu życia i opisuje ogólnie wpływ wysiłku fizycznego na metabolizm tkankowy narządów.
	3,5	Student potrafi wskazac zastosowanie zasad zdrowego trybu życia i opisuje wpływ wysiłku fizycznego na ogólną wydolnośc fizyczną organizmu.
	4,0	Student dobrze analizuje i potrafi wskazac pozytywny wpływ zasad zdrowego trybu życia na wydolnośc fizyczną organizmu.
	4,5	Student dobrze analizuje i potrafi wskazac pozytywny wpływ zasad zdrowego trybu życia oraz wpływ wysiłku fizycznego na metabolizm tkankowy narządów.wydolnośc fizyczną organizmu.
	5,0	Student dobrze analizuje i potrafi wskazac pozytywny wpływ zasad zdrowego trybu życia oraz wpływ wysiłku fizycznego na metabolizm tkankowy narządów.wydolnośc fizyczną organizmu, potrafi dyskutowac o osiagniętych wynikach pozytywnego wpływu wysiłku fizycznego, a także proponuje modyfikacje w układzie pomiarowym.
BL_1A_BL-S-O4.4_U03 Student potrafi wskazać wpływ czynników środowiskowych (bezczynność ruchowa, aktywność ruchowa) na przebieg wszelkich procesów w organizmach żywych.	2,0	Student nie potrafi wskazac wpływu czynników środowiskowych na przebieg procesów w organizmach żywych.
	3,0	Student zaledwie wskazuje róznice wpływu bezczynności ruchowej i aktywności ruchowej na przebieg procesów fizjologicznych w organizmach żywych.
	3,5	Student prawidłowo analizuje wpływ bezczynności ruchowej na przebieg procesów fizjologicznych w organizmach żywych.
	4,0	Student prawidłowo analizuje wpływ bezczynności ruchowej i aktywności ruchowej na przebieg procesów fizjologicznych w organizmach żywych.
	4,5	Student prawidłowo analizuje wpływ bezczynności ruchowej i aktywności ruchowej na przebieg procesów fizjologicznych w organizmach żywych oraz samodzielnie identyfikowac czynniki potrzebne do rozwiązania zadanego problemu z jednoczesnym uzasadnieniem wyboru.
	5,0	Student bardzo dobrze potrafi wykorzytac znajomośc wpływ bezczynności ruchowej i aktywności ruchowej na przebieg procesów fizjologicznych w organizmach żywych oraz samodzielnie identyfikowac czynniki potrzebne do rozwiązania zadanego problemu z jednoczesnym uzasadnieniem wyboru.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
BL_1A_BL-S-O4.4_K01 Student wykazuje zrozumienie podstawowych procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie pod wpływem wysiłku fizycznego.	2,0	Student nie wykazuje zrozumienia podstawowych procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie pod wpływem wysiłku fizycznego.
	3,0	Student wykazuje w stopniu wystarczająco dostatecznym zrozumienie podstawowych procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie pod wpływem wysiłku fizycznego.
	3,5	Student wykazuje w stopniu dostatecznym zrozumienie podstawowych procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie pod wpływem wysiłku fizycznego.
	4,0	Student wykazuje w stopniu wystarczająco dobrym zrozumienie podstawowych procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie pod wpływem wysiłku fizycznego.
	4,5	Student wykazuje w stopniu dobrym zrozumienie podstawowych procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie pod wpływem wysiłku fizycznego.
	5,0	Student w stopniu bardzo dobrym wykazuje zrozumienie podstawowych procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie pod wpływem wysiłku fizycznego.
BL_1A_BL-S-O4.4_K02 Student przejawia wysoką wrażliwość na potrzebę promocji aktywności ruchowej związanej z poprawą z usprawnieniem czynności narządów i metabolizmu tkankowego.	2,0	Student nie przejawia wrażliwości na potrzebę promocji aktywności ruchowej związanej z poprawą z usprawnieniem czynności narządów i metabolizmu tkankowego.
	3,0	Student przejawia poprawną wrażliwość na potrzebę promocji aktywności ruchowej związanej z poprawą z usprawnieniem czynności narządów i metabolizmu tkankowego.
	3,5	Student przejawia dostatateczną wrażliwość na potrzebę promocji aktywności ruchowej związanej z poprawą z usprawnieniem czynności narządów i metabolizmu tkankowego.
	4,0	Student przejawia dość wysoką wrażliwość na potrzebę promocji aktywności ruchowej związanej z poprawą z usprawnieniem czynności narządów i metabolizmu tkankowego.
	4,5	Student przejawia wysoką wrażliwość na potrzebę promocji aktywności ruchowej związanej z poprawą z usprawnieniem czynności narządów i metabolizmu tkankowego.
	5,0	Student przejawia bardzo wysoką wrażliwość na potrzebę promocji aktywności ruchowej związanej z poprawą z usprawnieniem czynności narządów i metabolizmu tkankowego.

Literatura podstawowa

Traczyk W.Z.Trzebski A., Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2001
Górski J., Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2006

Literatura dodatkowa

Czarkowska-Pączek B., Przybylski J., Zarys fizjologii wysiłku fizycznego., Urban and Partner, Wrocław, 2005
Birch K., MacLaren D., George K., Fizjologia sportu krótkie wykłady, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2008

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KOD	Treść programowa	Godziny
T-A-1	Apoptoza a wysiłek fizyczny. Powysiłkowe procesy apoptotyczne w mięśniach szkieletowych i układzie wydalniczym. Mechanizmy prowadzące do wytwarzania reaktywnych form tlenu podczas wysiłku fizycznego.	3
T-A-2	Fizjologia bezczynności ruchowej. Zmniejszenie wydolności fizycznej. Upośledzenie tolerancji glukozy i interakcje hormonalne.	2
T-A-3	Białkowe markery przyczyn i powikłań nadciśnienia tętniczego (angiotensynogen, renina, angiotensyny, enzym konwertujący angiotensynę I, bradykinina, śródbłonkowy czynnik hiperpolaryzujący, przedsionkowy czynik natriuretyczny - marker niewydolności lewokomorowej, mózgowy czynnik natriuretyczny - marker przeciążenia serca).	2
T-A-4	Nietolerancja ortostatyczna. Wpływ bezczynności ruchowej na metabolizm wapnia. Wysiłki fizyczne a choroby wewnętrzne. Wpływ starzenia na zdolność wysiłkową.	2
T-A-5	Zaliczenie pisemne ćwiczeń audytoryjnych.	1
		10

Treści programowe - wykłady

KOD	Treść programowa	Godziny
T-W-1	Klasyfikacja wysiłków fizycznych. Wysiłki fizyczne granice przystosowania. Organizacja czynnościowa układu ruchu. Lokomocja: Biomechanika. Nerwowa kontrola motoryki. Energetyka pracy mięsni i metabolizm wysiłkowy z uwzględnieniem czasu trwania wysiłku. Metabolizm powysiłkowy.	2
T-W-2	Pobieranie tlenu w czasie wysiłku. Zmiany czynności układu oddechowego, krążenia, czynności układu wydzielania wewnętrznego podczas wysiłku fizycznego. Termoregulacja w wysiłku fizycznym. Zmiany objętości i składu krwi podczas wysiłków fizycznych. Wydolność fizyczna i tolerancja wysiłkowa.	2
T-W-3	Fizjologia wysiłków fizycznych. Fizjologiczne następstwa bezczynności ruchowej i długotrwałego pozostawania w pozycji leżącej. Adaptacja do zmiennych warunków środowiska naturalnego. Białka strukturalne kardiomocytów jako wskaźniki wczesnego, ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Markery białkowe wczesnego zawału mięśnia sercowego (sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina C, troponina I, ATP-aza, enzym konwrtujący angiotensynę, TGF-β i in.). Markery późnego niedokrwienia serca (dehydrogenaza mleczanowa - LDH, dehydrogenaza α-hydroksymaślanowa - HBDH, aminotransferaza asparaginianowa – AspAT). Markery reperfuzji (mioglobina, sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina T, troponina I).	3
T-W-4	Trening fizyczny i procesy adaptacyjne. Znaczenie wydolności fizycznej jako czynnika kształtującego zdolności adaptacyjne do zmiennych warunków życia. Testy wysiłkowe stosowane do oceny wydolności fizycznej i tolerancji wysiłkowej.	2
T-W-5	Zaliczenie wykładów w formie pisemnej.	1
		10

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-A-1	Aktywny udział studenta w ćwiczeniach audytoryjnych.	10
A-A-2	Samodzielne studiowanie tematyki ćwiczeń audytoryjnych.	10
A-A-3	Przygotowanie do zaliczenia.	10
		30

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-W-1	Udział studenta w wykładach.	10
A-W-2	Samodzielne studiowanie tematyki wykładów.	8
A-W-3	Przygotowanie do zaliczenia	12
		30

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BL-S-O4.4_W01	Student zna podstawowe pojęcia wysiłków fizycznych i potrafi je klasyfikowac.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_W14	zna powiązania między organizmami żywymi a środowiskiem biotycznym i abiotycznym
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_W12	ma znajomość anatomicznych i fizjologicznych przystosowań organizmów żywych lub biocenoz do środowiska przyrodniczego
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_W01	rozumie podstawowe zjawiska i procesy przyrodnicze
	P1A_W03	ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki i chemii niezbędną dla zrozumienia podstawowych procesów i zjawisk przyrodniczych
	P1A_W04	ma wiedzę w zakresie najważniejszych problemów z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów oraz zna ich powiązania z innymi dyscyplinami przyrodniczymi
	P1A_W05	ma wiedzę w zakresie podstawowych kategorii pojęciowych i terminologii przyrodniczej oraz ma znajomość rozwoju dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów i stosowanych w nich metod badawczych
	P1A_W06	ma wiedzę w zakresie statystyki i informatyki na poziomie pozwalającym na opisywanie i interpretowanie zjawisk przyrodniczych
	P1A_W08	rozumie związki między osiągnięciami wybranej dziedziny nauki i dyscypliny nauk przyrodniczych a możliwościami ich wykorzystania w życiu społeczno-gospodarczym z uwzględnieniem zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z wiedzą na temat adaptacji do wysiłku, czyli zmian w strukturze i funkcji róznych narządów rozwijajacych się w procesie wysiłku fizycznego.
Treści programowe	T-W-1	Klasyfikacja wysiłków fizycznych. Wysiłki fizyczne granice przystosowania. Organizacja czynnościowa układu ruchu. Lokomocja: Biomechanika. Nerwowa kontrola motoryki. Energetyka pracy mięsni i metabolizm wysiłkowy z uwzględnieniem czasu trwania wysiłku. Metabolizm powysiłkowy.
	T-W-2	Pobieranie tlenu w czasie wysiłku. Zmiany czynności układu oddechowego, krążenia, czynności układu wydzielania wewnętrznego podczas wysiłku fizycznego. Termoregulacja w wysiłku fizycznym. Zmiany objętości i składu krwi podczas wysiłków fizycznych. Wydolność fizyczna i tolerancja wysiłkowa.
	T-W-4	Trening fizyczny i procesy adaptacyjne. Znaczenie wydolności fizycznej jako czynnika kształtującego zdolności adaptacyjne do zmiennych warunków życia. Testy wysiłkowe stosowane do oceny wydolności fizycznej i tolerancji wysiłkowej.
	T-W-5	Zaliczenie wykładów w formie pisemnej.
	T-W-3	Fizjologia wysiłków fizycznych. Fizjologiczne następstwa bezczynności ruchowej i długotrwałego pozostawania w pozycji leżącej. Adaptacja do zmiennych warunków środowiska naturalnego. Białka strukturalne kardiomocytów jako wskaźniki wczesnego, ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Markery białkowe wczesnego zawału mięśnia sercowego (sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina C, troponina I, ATP-aza, enzym konwrtujący angiotensynę, TGF-β i in.). Markery późnego niedokrwienia serca (dehydrogenaza mleczanowa - LDH, dehydrogenaza α-hydroksymaślanowa - HBDH, aminotransferaza asparaginianowa – AspAT). Markery reperfuzji (mioglobina, sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina T, troponina I).
	T-A-2	Fizjologia bezczynności ruchowej. Zmniejszenie wydolności fizycznej. Upośledzenie tolerancji glukozy i interakcje hormonalne.
	T-A-3	Białkowe markery przyczyn i powikłań nadciśnienia tętniczego (angiotensynogen, renina, angiotensyny, enzym konwertujący angiotensynę I, bradykinina, śródbłonkowy czynnik hiperpolaryzujący, przedsionkowy czynik natriuretyczny - marker niewydolności lewokomorowej, mózgowy czynnik natriuretyczny - marker przeciążenia serca).
	T-A-4	Nietolerancja ortostatyczna. Wpływ bezczynności ruchowej na metabolizm wapnia. Wysiłki fizyczne a choroby wewnętrzne. Wpływ starzenia na zdolność wysiłkową.
	T-A-5	Zaliczenie pisemne ćwiczeń audytoryjnych.
	T-A-1	Apoptoza a wysiłek fizyczny. Powysiłkowe procesy apoptotyczne w mięśniach szkieletowych i układzie wydalniczym. Mechanizmy prowadzące do wytwarzania reaktywnych form tlenu podczas wysiłku fizycznego.
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne.
	M-2	Prezentacje multimedialne przy wykorzystaniu komputera i projektora.
	M-3	Praca w grupach.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena aktywności studenta oraz przygotowania prezentacji i jej omówienia na zajęciach audytoryjnych.
Sposób oceny	S-4	Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie tematyki wykładów.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie zna podstawowych pojęc wysiłków fizycznych i nie potrafi je sklasyfikowac.
	3,0	Student zna zaledwie kilka podstawowych pojęc wysiłków fizycznych i niektóre potrafi sklasyfikowac.
	3,5	Student poprawnie definiuje podstawowe pojęcia wysiłków fizycznych i kilka potrafi sklasyfikowac.
	4,0	Student dobrze definiuje wszystkie pojęcia wysiłków fizycznych i i potrafi większośc sklasyfikowac.
	4,5	Student potrafi zdefiniowac wszystkie pojęcia wysiłków fizycznych i dobrze je klasyfikuje.
	5,0	Student bardzo dobrze zna wszystkie podstawowe pojęcia wysiłków fizycznych i potrafi je wszystkie sklasyfikowac.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BL-S-O4.4_W02	Student opisuje fizjologię wysiłków fizycznych i zna następstwa bezczynności ruchowej organizmu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_W13	zna podstawowe procesy, rozłożone w czasie i w różnych środowiskach, prowadzące do przekształcania się cech i właściwości organizmów żywych
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_W01	rozumie podstawowe zjawiska i procesy przyrodnicze
	P1A_W04	ma wiedzę w zakresie najważniejszych problemów z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów oraz zna ich powiązania z innymi dyscyplinami przyrodniczymi
	P1A_W05	ma wiedzę w zakresie podstawowych kategorii pojęciowych i terminologii przyrodniczej oraz ma znajomość rozwoju dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów i stosowanych w nich metod badawczych
	P1A_W06	ma wiedzę w zakresie statystyki i informatyki na poziomie pozwalającym na opisywanie i interpretowanie zjawisk przyrodniczych
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów z procesami zachodzącymi w organizmie związanymi z niedoborem aktywności ruchowej oraz profilaktycznym znaczeniu wysiłku i trenningu na fizjologię organizmu.
Treści programowe	T-W-1	Klasyfikacja wysiłków fizycznych. Wysiłki fizyczne granice przystosowania. Organizacja czynnościowa układu ruchu. Lokomocja: Biomechanika. Nerwowa kontrola motoryki. Energetyka pracy mięsni i metabolizm wysiłkowy z uwzględnieniem czasu trwania wysiłku. Metabolizm powysiłkowy.
	T-W-2	Pobieranie tlenu w czasie wysiłku. Zmiany czynności układu oddechowego, krążenia, czynności układu wydzielania wewnętrznego podczas wysiłku fizycznego. Termoregulacja w wysiłku fizycznym. Zmiany objętości i składu krwi podczas wysiłków fizycznych. Wydolność fizyczna i tolerancja wysiłkowa.
	T-W-4	Trening fizyczny i procesy adaptacyjne. Znaczenie wydolności fizycznej jako czynnika kształtującego zdolności adaptacyjne do zmiennych warunków życia. Testy wysiłkowe stosowane do oceny wydolności fizycznej i tolerancji wysiłkowej.
	T-W-5	Zaliczenie wykładów w formie pisemnej.
	T-W-3	Fizjologia wysiłków fizycznych. Fizjologiczne następstwa bezczynności ruchowej i długotrwałego pozostawania w pozycji leżącej. Adaptacja do zmiennych warunków środowiska naturalnego. Białka strukturalne kardiomocytów jako wskaźniki wczesnego, ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Markery białkowe wczesnego zawału mięśnia sercowego (sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina C, troponina I, ATP-aza, enzym konwrtujący angiotensynę, TGF-β i in.). Markery późnego niedokrwienia serca (dehydrogenaza mleczanowa - LDH, dehydrogenaza α-hydroksymaślanowa - HBDH, aminotransferaza asparaginianowa – AspAT). Markery reperfuzji (mioglobina, sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina T, troponina I).
	T-A-2	Fizjologia bezczynności ruchowej. Zmniejszenie wydolności fizycznej. Upośledzenie tolerancji glukozy i interakcje hormonalne.
	T-A-3	Białkowe markery przyczyn i powikłań nadciśnienia tętniczego (angiotensynogen, renina, angiotensyny, enzym konwertujący angiotensynę I, bradykinina, śródbłonkowy czynnik hiperpolaryzujący, przedsionkowy czynik natriuretyczny - marker niewydolności lewokomorowej, mózgowy czynnik natriuretyczny - marker przeciążenia serca).
	T-A-4	Nietolerancja ortostatyczna. Wpływ bezczynności ruchowej na metabolizm wapnia. Wysiłki fizyczne a choroby wewnętrzne. Wpływ starzenia na zdolność wysiłkową.
	T-A-5	Zaliczenie pisemne ćwiczeń audytoryjnych.
	T-A-1	Apoptoza a wysiłek fizyczny. Powysiłkowe procesy apoptotyczne w mięśniach szkieletowych i układzie wydalniczym. Mechanizmy prowadzące do wytwarzania reaktywnych form tlenu podczas wysiłku fizycznego.
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne.
	M-2	Prezentacje multimedialne przy wykorzystaniu komputera i projektora.
	M-3	Praca w grupach.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena aktywności studenta oraz przygotowania prezentacji i jej omówienia na zajęciach audytoryjnych.
Sposób oceny	S-4	Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie tematyki wykładów.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi w najprostrzy sposób opisac fizjologii wysiłków fizycznych i nie zna następstw bezczynności ruchowej organizmu.
	3,0	Student zaledwie poprawnie opisuje fizjologię wysiłków fizycznych i bezczynności ruchowej organizmu.
	3,5	Student poprawnie opisuje fizjologię wysiłków fizycznych i bezczynności ruchowej organizmu.
	4,0	Student dobrze opisuje fizjologię poszczególnych układów organizmu i zna dobrze następstwa bezczynności ruchowej.
	4,5	Student potrafi efektywnie analizowac wpływ trenningu fizycznego na wysiłkowe zmiany czynności wielu układów organizmu oraz prezentowac fizjologiczne następstwa bezczynności ruchowej i długotrwałego pozostawania w pozycji leżącej.
	5,0	Student bardzo dobrze opisuje czynniki kształtujace zdolnośc do róznego rodzaju wysiłków, dyskutuje i prezentuje wysiłkowe zmiany wszystkich układów organizmu a także dyskutuje na temat propozycji zwiększenia zdolności do wysiłku w stanie bezczynności ruchowej i długotrwałego pozostawania w pozycji leżącej.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BL-S-O4.4_W03	Student objaśnia przemiany energetyczne zachodzące w organizmie w związku z wysiłkiem fizycznym i zna zdrowotne aspekty wysiłku fizycznego.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_W12	ma znajomość anatomicznych i fizjologicznych przystosowań organizmów żywych lub biocenoz do środowiska przyrodniczego
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_W01	rozumie podstawowe zjawiska i procesy przyrodnicze
	P1A_W04	ma wiedzę w zakresie najważniejszych problemów z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów oraz zna ich powiązania z innymi dyscyplinami przyrodniczymi
	P1A_W05	ma wiedzę w zakresie podstawowych kategorii pojęciowych i terminologii przyrodniczej oraz ma znajomość rozwoju dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów i stosowanych w nich metod badawczych
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z wiedzą na temat adaptacji do wysiłku, czyli zmian w strukturze i funkcji róznych narządów rozwijajacych się w procesie wysiłku fizycznego.
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów z procesami zachodzącymi w organizmie związanymi z niedoborem aktywności ruchowej oraz profilaktycznym znaczeniu wysiłku i trenningu na fizjologię organizmu.
Treści programowe	T-W-1	Klasyfikacja wysiłków fizycznych. Wysiłki fizyczne granice przystosowania. Organizacja czynnościowa układu ruchu. Lokomocja: Biomechanika. Nerwowa kontrola motoryki. Energetyka pracy mięsni i metabolizm wysiłkowy z uwzględnieniem czasu trwania wysiłku. Metabolizm powysiłkowy.
	T-W-2	Pobieranie tlenu w czasie wysiłku. Zmiany czynności układu oddechowego, krążenia, czynności układu wydzielania wewnętrznego podczas wysiłku fizycznego. Termoregulacja w wysiłku fizycznym. Zmiany objętości i składu krwi podczas wysiłków fizycznych. Wydolność fizyczna i tolerancja wysiłkowa.
	T-W-4	Trening fizyczny i procesy adaptacyjne. Znaczenie wydolności fizycznej jako czynnika kształtującego zdolności adaptacyjne do zmiennych warunków życia. Testy wysiłkowe stosowane do oceny wydolności fizycznej i tolerancji wysiłkowej.
	T-W-5	Zaliczenie wykładów w formie pisemnej.
	T-W-3	Fizjologia wysiłków fizycznych. Fizjologiczne następstwa bezczynności ruchowej i długotrwałego pozostawania w pozycji leżącej. Adaptacja do zmiennych warunków środowiska naturalnego. Białka strukturalne kardiomocytów jako wskaźniki wczesnego, ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Markery białkowe wczesnego zawału mięśnia sercowego (sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina C, troponina I, ATP-aza, enzym konwrtujący angiotensynę, TGF-β i in.). Markery późnego niedokrwienia serca (dehydrogenaza mleczanowa - LDH, dehydrogenaza α-hydroksymaślanowa - HBDH, aminotransferaza asparaginianowa – AspAT). Markery reperfuzji (mioglobina, sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina T, troponina I).
	T-A-2	Fizjologia bezczynności ruchowej. Zmniejszenie wydolności fizycznej. Upośledzenie tolerancji glukozy i interakcje hormonalne.
	T-A-3	Białkowe markery przyczyn i powikłań nadciśnienia tętniczego (angiotensynogen, renina, angiotensyny, enzym konwertujący angiotensynę I, bradykinina, śródbłonkowy czynnik hiperpolaryzujący, przedsionkowy czynik natriuretyczny - marker niewydolności lewokomorowej, mózgowy czynnik natriuretyczny - marker przeciążenia serca).
	T-A-4	Nietolerancja ortostatyczna. Wpływ bezczynności ruchowej na metabolizm wapnia. Wysiłki fizyczne a choroby wewnętrzne. Wpływ starzenia na zdolność wysiłkową.
	T-A-5	Zaliczenie pisemne ćwiczeń audytoryjnych.
	T-A-1	Apoptoza a wysiłek fizyczny. Powysiłkowe procesy apoptotyczne w mięśniach szkieletowych i układzie wydalniczym. Mechanizmy prowadzące do wytwarzania reaktywnych form tlenu podczas wysiłku fizycznego.
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne.
	M-2	Prezentacje multimedialne przy wykorzystaniu komputera i projektora.
	M-3	Praca w grupach.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena aktywności studenta oraz przygotowania prezentacji i jej omówienia na zajęciach audytoryjnych.
Sposób oceny	S-4	Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie tematyki wykładów.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi w najprostszy sposób objaśnic przemian energetycznych zachodzących w organizmie w związku z wysiłkiem fizycznym i nie zna zdrowotnych aspektów wysiłku fizycznego.
	3,0	Student potrafi w niewielkim stopniu przedstawic przemiany energetyczne zachodzące w organizmie w związku z wysiłkiem fizycznym bez umiejętności efektywnej analizy.
	3,5	Student objaśnia przemiany energetyczne zachodzące w organizmie i potrafi efektywnie je analizowc.
	4,0	Student zna dobrze źródła energii potrzebnej do pracy mięśni i efektywnie objaśnia metabolizm wysiłkowy organizmu.
	4,5	Student potrafi efektywnie prezentowac, analizowac i dyskutowac o przemianach energetycznych zachodzących podczas reakcji organizmu na wysiłki fizyczne oraz dyskutuje o zdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego.
	5,0	Student potrafi bardzo dobrze opisac i prezentowac wszystkie przemiany energetyczne zachodzące w organizmie podczas wysiłku fizycznego i prezentuje znaczenie aktywności ruchowej w zapobieganiu chorobom cywilizacyjnym.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BL-S-O4.4_U01	Student posiada umiejętność rozumienia mechanizmów zachodzących w organizmie związanych z aktywnością ruchową, determinujących zwiększoną wydolnośc fizyczną organzimu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_U06	posiada umiejętność rozumienia mechanizmów determinujących funkcje życiowe, ontogenezę; potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami biologii molekularnej, inżynierii genetycznej, potrafi określić obszary, w których wykorzystuje się techniki molekularne; potrafi przeprowadzić proste analizy molekularne pod opieką prowadzącego; posiada umiejętności analizy i interpretacji wyników;
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_U01	stosuje podstawowe techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
	P1A_U04	wykonuje zlecone proste zadania badawcze lub ekspertyzy pod kierunkiem opiekuna naukowego
	P1A_U06	przeprowadza obserwacje oraz wykonuje w terenie lub laboratorium proste pomiary fizyczne, biologiczne i chemiczne
	P1A_U10	posiada umiejętność wystąpień ustnych w języku polskim i języku obcym, dotyczących zagadnień szczegółowych z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
	P1A_U11	uczy się samodzielnie w sposób ukierunkowany
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z wiedzą na temat adaptacji do wysiłku, czyli zmian w strukturze i funkcji róznych narządów rozwijajacych się w procesie wysiłku fizycznego.
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów z procesami zachodzącymi w organizmie związanymi z niedoborem aktywności ruchowej oraz profilaktycznym znaczeniu wysiłku i trenningu na fizjologię organizmu.
Treści programowe	T-W-1	Klasyfikacja wysiłków fizycznych. Wysiłki fizyczne granice przystosowania. Organizacja czynnościowa układu ruchu. Lokomocja: Biomechanika. Nerwowa kontrola motoryki. Energetyka pracy mięsni i metabolizm wysiłkowy z uwzględnieniem czasu trwania wysiłku. Metabolizm powysiłkowy.
	T-W-2	Pobieranie tlenu w czasie wysiłku. Zmiany czynności układu oddechowego, krążenia, czynności układu wydzielania wewnętrznego podczas wysiłku fizycznego. Termoregulacja w wysiłku fizycznym. Zmiany objętości i składu krwi podczas wysiłków fizycznych. Wydolność fizyczna i tolerancja wysiłkowa.
	T-W-4	Trening fizyczny i procesy adaptacyjne. Znaczenie wydolności fizycznej jako czynnika kształtującego zdolności adaptacyjne do zmiennych warunków życia. Testy wysiłkowe stosowane do oceny wydolności fizycznej i tolerancji wysiłkowej.
	T-W-5	Zaliczenie wykładów w formie pisemnej.
	T-W-3	Fizjologia wysiłków fizycznych. Fizjologiczne następstwa bezczynności ruchowej i długotrwałego pozostawania w pozycji leżącej. Adaptacja do zmiennych warunków środowiska naturalnego. Białka strukturalne kardiomocytów jako wskaźniki wczesnego, ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Markery białkowe wczesnego zawału mięśnia sercowego (sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina C, troponina I, ATP-aza, enzym konwrtujący angiotensynę, TGF-β i in.). Markery późnego niedokrwienia serca (dehydrogenaza mleczanowa - LDH, dehydrogenaza α-hydroksymaślanowa - HBDH, aminotransferaza asparaginianowa – AspAT). Markery reperfuzji (mioglobina, sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina T, troponina I).
	T-A-2	Fizjologia bezczynności ruchowej. Zmniejszenie wydolności fizycznej. Upośledzenie tolerancji glukozy i interakcje hormonalne.
	T-A-3	Białkowe markery przyczyn i powikłań nadciśnienia tętniczego (angiotensynogen, renina, angiotensyny, enzym konwertujący angiotensynę I, bradykinina, śródbłonkowy czynnik hiperpolaryzujący, przedsionkowy czynik natriuretyczny - marker niewydolności lewokomorowej, mózgowy czynnik natriuretyczny - marker przeciążenia serca).
	T-A-4	Nietolerancja ortostatyczna. Wpływ bezczynności ruchowej na metabolizm wapnia. Wysiłki fizyczne a choroby wewnętrzne. Wpływ starzenia na zdolność wysiłkową.
	T-A-5	Zaliczenie pisemne ćwiczeń audytoryjnych.
	T-A-1	Apoptoza a wysiłek fizyczny. Powysiłkowe procesy apoptotyczne w mięśniach szkieletowych i układzie wydalniczym. Mechanizmy prowadzące do wytwarzania reaktywnych form tlenu podczas wysiłku fizycznego.
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne.
	M-2	Prezentacje multimedialne przy wykorzystaniu komputera i projektora.
	M-3	Praca w grupach.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena aktywności studenta oraz przygotowania prezentacji i jej omówienia na zajęciach audytoryjnych.
Sposób oceny	S-4	Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie tematyki wykładów.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie posiada umiejętności rozumienia mechanizmów zachodzących w organizmie związanych z aktywnością ruchową.
	3,0	Student zaledwie poprawnie posiada umiejetnośc rozumienia mechanizmów zachodzących w organizmie podczas wysiłku fizycznego.
	3,5	Student poprawnie rozumuje mechanizmy zachodzące w organizmie podczas wysiłku fizycznego.
	4,0	Student posiada dobrą umiejetnośc rozumienia mechanizmów zachodzących w organizmie podczas wysiłku fizycznego.
	4,5	Student potrafi wykorzystywac wszystkie zaproponowane w trakcie zajęc narzędzia, i posiada dużą umiejętnośc rozumienia mechanizmów zachodzących w organizmie związanych z aktywnością ruchową.
	5,0	Student posiada bardzo dobrą umiejetnośc rozumienuia mechanizmów zachodzących w organizmie związanych z aktywnością ruchową, które determinują zwiększoną wydolnośc fizyczną organizmu.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BL-S-O4.4_U02	Student posługuje się zasadami zdrowego trybu życia, znając pozytywny wpływ wysiłku fizycznego na metabolizm tkankowy narządów i wydolność fizyczną organizmu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_U20	posługuje się zasadami prawidłowego żywienia oraz zdrowego trybu życia;
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_U01	stosuje podstawowe techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z wiedzą na temat adaptacji do wysiłku, czyli zmian w strukturze i funkcji róznych narządów rozwijajacych się w procesie wysiłku fizycznego.
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów z procesami zachodzącymi w organizmie związanymi z niedoborem aktywności ruchowej oraz profilaktycznym znaczeniu wysiłku i trenningu na fizjologię organizmu.
Treści programowe	T-A-2	Fizjologia bezczynności ruchowej. Zmniejszenie wydolności fizycznej. Upośledzenie tolerancji glukozy i interakcje hormonalne.
	T-A-3	Białkowe markery przyczyn i powikłań nadciśnienia tętniczego (angiotensynogen, renina, angiotensyny, enzym konwertujący angiotensynę I, bradykinina, śródbłonkowy czynnik hiperpolaryzujący, przedsionkowy czynik natriuretyczny - marker niewydolności lewokomorowej, mózgowy czynnik natriuretyczny - marker przeciążenia serca).
	T-A-4	Nietolerancja ortostatyczna. Wpływ bezczynności ruchowej na metabolizm wapnia. Wysiłki fizyczne a choroby wewnętrzne. Wpływ starzenia na zdolność wysiłkową.
	T-A-1	Apoptoza a wysiłek fizyczny. Powysiłkowe procesy apoptotyczne w mięśniach szkieletowych i układzie wydalniczym. Mechanizmy prowadzące do wytwarzania reaktywnych form tlenu podczas wysiłku fizycznego.
Metody nauczania	M-3	Praca w grupach.
Metody nauczania	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Ocena aktywności studenta na zajęciach.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi opisac pozytywnego wpływu wysiłku fizycznego na metabolizm tkankowy narządów i wydolnośc fizyczna organizmu.
	3,0	Student zaledwie formułuje zasady zdrowego trybu życia i opisuje ogólnie wpływ wysiłku fizycznego na metabolizm tkankowy narządów.
	3,5	Student potrafi wskazac zastosowanie zasad zdrowego trybu życia i opisuje wpływ wysiłku fizycznego na ogólną wydolnośc fizyczną organizmu.
	4,0	Student dobrze analizuje i potrafi wskazac pozytywny wpływ zasad zdrowego trybu życia na wydolnośc fizyczną organizmu.
	4,5	Student dobrze analizuje i potrafi wskazac pozytywny wpływ zasad zdrowego trybu życia oraz wpływ wysiłku fizycznego na metabolizm tkankowy narządów.wydolnośc fizyczną organizmu.
	5,0	Student dobrze analizuje i potrafi wskazac pozytywny wpływ zasad zdrowego trybu życia oraz wpływ wysiłku fizycznego na metabolizm tkankowy narządów.wydolnośc fizyczną organizmu, potrafi dyskutowac o osiagniętych wynikach pozytywnego wpływu wysiłku fizycznego, a także proponuje modyfikacje w układzie pomiarowym.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BL-S-O4.4_U03	Student potrafi wskazać wpływ czynników środowiskowych (bezczynność ruchowa, aktywność ruchowa) na przebieg wszelkich procesów w organizmach żywych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_U07	umie omówić budowę, położenie i funkcje poszczególnych tkanek, narządów, układów oraz stanów aktywności i spoczynku organizmów żywych; potrafi wskazać wpływ czynników środowiskowych na przebieg wszelkich procesów w organizmach żywych; określić strategię zmian przystosowawczych; umie przygotować preparaty histologiczne, rozpoznawać poszczególne tkanki, właściwie opisując i interpretując preparat mikroskopowy;
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_U01	stosuje podstawowe techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
	P1A_U04	wykonuje zlecone proste zadania badawcze lub ekspertyzy pod kierunkiem opiekuna naukowego
	P1A_U10	posiada umiejętność wystąpień ustnych w języku polskim i języku obcym, dotyczących zagadnień szczegółowych z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z wiedzą na temat adaptacji do wysiłku, czyli zmian w strukturze i funkcji róznych narządów rozwijajacych się w procesie wysiłku fizycznego.
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów z procesami zachodzącymi w organizmie związanymi z niedoborem aktywności ruchowej oraz profilaktycznym znaczeniu wysiłku i trenningu na fizjologię organizmu.
Treści programowe	T-W-1	Klasyfikacja wysiłków fizycznych. Wysiłki fizyczne granice przystosowania. Organizacja czynnościowa układu ruchu. Lokomocja: Biomechanika. Nerwowa kontrola motoryki. Energetyka pracy mięsni i metabolizm wysiłkowy z uwzględnieniem czasu trwania wysiłku. Metabolizm powysiłkowy.
	T-W-2	Pobieranie tlenu w czasie wysiłku. Zmiany czynności układu oddechowego, krążenia, czynności układu wydzielania wewnętrznego podczas wysiłku fizycznego. Termoregulacja w wysiłku fizycznym. Zmiany objętości i składu krwi podczas wysiłków fizycznych. Wydolność fizyczna i tolerancja wysiłkowa.
	T-W-4	Trening fizyczny i procesy adaptacyjne. Znaczenie wydolności fizycznej jako czynnika kształtującego zdolności adaptacyjne do zmiennych warunków życia. Testy wysiłkowe stosowane do oceny wydolności fizycznej i tolerancji wysiłkowej.
	T-W-5	Zaliczenie wykładów w formie pisemnej.
	T-W-3	Fizjologia wysiłków fizycznych. Fizjologiczne następstwa bezczynności ruchowej i długotrwałego pozostawania w pozycji leżącej. Adaptacja do zmiennych warunków środowiska naturalnego. Białka strukturalne kardiomocytów jako wskaźniki wczesnego, ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Markery białkowe wczesnego zawału mięśnia sercowego (sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina C, troponina I, ATP-aza, enzym konwrtujący angiotensynę, TGF-β i in.). Markery późnego niedokrwienia serca (dehydrogenaza mleczanowa - LDH, dehydrogenaza α-hydroksymaślanowa - HBDH, aminotransferaza asparaginianowa – AspAT). Markery reperfuzji (mioglobina, sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina T, troponina I).
	T-A-2	Fizjologia bezczynności ruchowej. Zmniejszenie wydolności fizycznej. Upośledzenie tolerancji glukozy i interakcje hormonalne.
	T-A-3	Białkowe markery przyczyn i powikłań nadciśnienia tętniczego (angiotensynogen, renina, angiotensyny, enzym konwertujący angiotensynę I, bradykinina, śródbłonkowy czynnik hiperpolaryzujący, przedsionkowy czynik natriuretyczny - marker niewydolności lewokomorowej, mózgowy czynnik natriuretyczny - marker przeciążenia serca).
	T-A-4	Nietolerancja ortostatyczna. Wpływ bezczynności ruchowej na metabolizm wapnia. Wysiłki fizyczne a choroby wewnętrzne. Wpływ starzenia na zdolność wysiłkową.
	T-A-5	Zaliczenie pisemne ćwiczeń audytoryjnych.
	T-A-1	Apoptoza a wysiłek fizyczny. Powysiłkowe procesy apoptotyczne w mięśniach szkieletowych i układzie wydalniczym. Mechanizmy prowadzące do wytwarzania reaktywnych form tlenu podczas wysiłku fizycznego.
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne.
	M-2	Prezentacje multimedialne przy wykorzystaniu komputera i projektora.
	M-3	Praca w grupach.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena aktywności studenta oraz przygotowania prezentacji i jej omówienia na zajęciach audytoryjnych.
Sposób oceny	S-4	Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie tematyki wykładów.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi wskazac wpływu czynników środowiskowych na przebieg procesów w organizmach żywych.
	3,0	Student zaledwie wskazuje róznice wpływu bezczynności ruchowej i aktywności ruchowej na przebieg procesów fizjologicznych w organizmach żywych.
	3,5	Student prawidłowo analizuje wpływ bezczynności ruchowej na przebieg procesów fizjologicznych w organizmach żywych.
	4,0	Student prawidłowo analizuje wpływ bezczynności ruchowej i aktywności ruchowej na przebieg procesów fizjologicznych w organizmach żywych.
	4,5	Student prawidłowo analizuje wpływ bezczynności ruchowej i aktywności ruchowej na przebieg procesów fizjologicznych w organizmach żywych oraz samodzielnie identyfikowac czynniki potrzebne do rozwiązania zadanego problemu z jednoczesnym uzasadnieniem wyboru.
	5,0	Student bardzo dobrze potrafi wykorzytac znajomośc wpływ bezczynności ruchowej i aktywności ruchowej na przebieg procesów fizjologicznych w organizmach żywych oraz samodzielnie identyfikowac czynniki potrzebne do rozwiązania zadanego problemu z jednoczesnym uzasadnieniem wyboru.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BL-S-O4.4_K01	Student wykazuje zrozumienie podstawowych procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie pod wpływem wysiłku fizycznego.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_K01	wykazuje zrozumienie podstawowych procesów i zjawisk biologicznych oraz przekonanie o ich empirycznej poznawalności w oparciu o metody matematyczne i statystyczne
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_K01	rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie
	P1A_K04	prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z wiedzą na temat adaptacji do wysiłku, czyli zmian w strukturze i funkcji róznych narządów rozwijajacych się w procesie wysiłku fizycznego.
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów z procesami zachodzącymi w organizmie związanymi z niedoborem aktywności ruchowej oraz profilaktycznym znaczeniu wysiłku i trenningu na fizjologię organizmu.
Treści programowe	T-W-1	Klasyfikacja wysiłków fizycznych. Wysiłki fizyczne granice przystosowania. Organizacja czynnościowa układu ruchu. Lokomocja: Biomechanika. Nerwowa kontrola motoryki. Energetyka pracy mięsni i metabolizm wysiłkowy z uwzględnieniem czasu trwania wysiłku. Metabolizm powysiłkowy.
	T-W-2	Pobieranie tlenu w czasie wysiłku. Zmiany czynności układu oddechowego, krążenia, czynności układu wydzielania wewnętrznego podczas wysiłku fizycznego. Termoregulacja w wysiłku fizycznym. Zmiany objętości i składu krwi podczas wysiłków fizycznych. Wydolność fizyczna i tolerancja wysiłkowa.
	T-W-4	Trening fizyczny i procesy adaptacyjne. Znaczenie wydolności fizycznej jako czynnika kształtującego zdolności adaptacyjne do zmiennych warunków życia. Testy wysiłkowe stosowane do oceny wydolności fizycznej i tolerancji wysiłkowej.
	T-W-5	Zaliczenie wykładów w formie pisemnej.
	T-W-3	Fizjologia wysiłków fizycznych. Fizjologiczne następstwa bezczynności ruchowej i długotrwałego pozostawania w pozycji leżącej. Adaptacja do zmiennych warunków środowiska naturalnego. Białka strukturalne kardiomocytów jako wskaźniki wczesnego, ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Markery białkowe wczesnego zawału mięśnia sercowego (sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina C, troponina I, ATP-aza, enzym konwrtujący angiotensynę, TGF-β i in.). Markery późnego niedokrwienia serca (dehydrogenaza mleczanowa - LDH, dehydrogenaza α-hydroksymaślanowa - HBDH, aminotransferaza asparaginianowa – AspAT). Markery reperfuzji (mioglobina, sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina T, troponina I).
	T-A-2	Fizjologia bezczynności ruchowej. Zmniejszenie wydolności fizycznej. Upośledzenie tolerancji glukozy i interakcje hormonalne.
	T-A-3	Białkowe markery przyczyn i powikłań nadciśnienia tętniczego (angiotensynogen, renina, angiotensyny, enzym konwertujący angiotensynę I, bradykinina, śródbłonkowy czynnik hiperpolaryzujący, przedsionkowy czynik natriuretyczny - marker niewydolności lewokomorowej, mózgowy czynnik natriuretyczny - marker przeciążenia serca).
	T-A-4	Nietolerancja ortostatyczna. Wpływ bezczynności ruchowej na metabolizm wapnia. Wysiłki fizyczne a choroby wewnętrzne. Wpływ starzenia na zdolność wysiłkową.
	T-A-5	Zaliczenie pisemne ćwiczeń audytoryjnych.
	T-A-1	Apoptoza a wysiłek fizyczny. Powysiłkowe procesy apoptotyczne w mięśniach szkieletowych i układzie wydalniczym. Mechanizmy prowadzące do wytwarzania reaktywnych form tlenu podczas wysiłku fizycznego.
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne.
	M-2	Prezentacje multimedialne przy wykorzystaniu komputera i projektora.
	M-3	Praca w grupach.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena aktywności studenta oraz przygotowania prezentacji i jej omówienia na zajęciach audytoryjnych.
Sposób oceny	S-4	Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie tematyki wykładów.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie wykazuje zrozumienia podstawowych procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie pod wpływem wysiłku fizycznego.
	3,0	Student wykazuje w stopniu wystarczająco dostatecznym zrozumienie podstawowych procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie pod wpływem wysiłku fizycznego.
	3,5	Student wykazuje w stopniu dostatecznym zrozumienie podstawowych procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie pod wpływem wysiłku fizycznego.
	4,0	Student wykazuje w stopniu wystarczająco dobrym zrozumienie podstawowych procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie pod wpływem wysiłku fizycznego.
	4,5	Student wykazuje w stopniu dobrym zrozumienie podstawowych procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie pod wpływem wysiłku fizycznego.
	5,0	Student w stopniu bardzo dobrym wykazuje zrozumienie podstawowych procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie pod wpływem wysiłku fizycznego.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BL-S-O4.4_K02	Student przejawia wysoką wrażliwość na potrzebę promocji aktywności ruchowej związanej z poprawą z usprawnieniem czynności narządów i metabolizmu tkankowego.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_K06	przejawia pozytywne przekonania i postawy wobec ludzi, organizmów i środowiska oraz wysoką wrażliwość na ich potrzeby i problemy
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_K02	potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
	P1A_K04	prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
	P1A_K06	jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych; umie postępować w stanach zagrożenia
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z wiedzą na temat adaptacji do wysiłku, czyli zmian w strukturze i funkcji róznych narządów rozwijajacych się w procesie wysiłku fizycznego.
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów z procesami zachodzącymi w organizmie związanymi z niedoborem aktywności ruchowej oraz profilaktycznym znaczeniu wysiłku i trenningu na fizjologię organizmu.
Treści programowe	T-A-2	Fizjologia bezczynności ruchowej. Zmniejszenie wydolności fizycznej. Upośledzenie tolerancji glukozy i interakcje hormonalne.
	T-A-3	Białkowe markery przyczyn i powikłań nadciśnienia tętniczego (angiotensynogen, renina, angiotensyny, enzym konwertujący angiotensynę I, bradykinina, śródbłonkowy czynnik hiperpolaryzujący, przedsionkowy czynik natriuretyczny - marker niewydolności lewokomorowej, mózgowy czynnik natriuretyczny - marker przeciążenia serca).
	T-A-4	Nietolerancja ortostatyczna. Wpływ bezczynności ruchowej na metabolizm wapnia. Wysiłki fizyczne a choroby wewnętrzne. Wpływ starzenia na zdolność wysiłkową.
	T-A-1	Apoptoza a wysiłek fizyczny. Powysiłkowe procesy apoptotyczne w mięśniach szkieletowych i układzie wydalniczym. Mechanizmy prowadzące do wytwarzania reaktywnych form tlenu podczas wysiłku fizycznego.
Metody nauczania	M-3	Praca w grupach.
Metody nauczania	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Ocena aktywności studenta na zajęciach.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie przejawia wrażliwości na potrzebę promocji aktywności ruchowej związanej z poprawą z usprawnieniem czynności narządów i metabolizmu tkankowego.
	3,0	Student przejawia poprawną wrażliwość na potrzebę promocji aktywności ruchowej związanej z poprawą z usprawnieniem czynności narządów i metabolizmu tkankowego.
	3,5	Student przejawia dostatateczną wrażliwość na potrzebę promocji aktywności ruchowej związanej z poprawą z usprawnieniem czynności narządów i metabolizmu tkankowego.
	4,0	Student przejawia dość wysoką wrażliwość na potrzebę promocji aktywności ruchowej związanej z poprawą z usprawnieniem czynności narządów i metabolizmu tkankowego.
	4,5	Student przejawia wysoką wrażliwość na potrzebę promocji aktywności ruchowej związanej z poprawą z usprawnieniem czynności narządów i metabolizmu tkankowego.
	5,0	Student przejawia bardzo wysoką wrażliwość na potrzebę promocji aktywności ruchowej związanej z poprawą z usprawnieniem czynności narządów i metabolizmu tkankowego.