Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (S1)
specjalność: Bezpieczeństwo żywności

Sylabus przedmiotu Antyoksydanty:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Biologia
Forma studiów studia stacjonarne Poziom pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta licencjat
Obszary studiów nauk przyrodniczych
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Antyoksydanty
Specjalność Biologia ogólna
Jednostka prowadząca Katedra Immunologii, Mikrobiologii i Chemii Fizjologicznej
Nauczyciel odpowiedzialny Dorota Jankowiak <dorota.jankowiak@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Jolanta Antoszek <Jolanta.Antoszek@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 2,0 ECTS (formy) 2,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny 11 Grupa obieralna 1

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA5 10 1,00,41zaliczenie
wykładyW5 10 1,00,59zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Znajomość podstaw chemii nieorganicznej i organicznej, biologii komórki oraz fizjologii człowieka i zwierzat

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Opanowanie przez studentówpodstawowych pojęć i procesów z zakresu równowagi redukcyjno-oksydacyjnej komórki i organizmu. Poznanie głównych egzo- i endogennych źródeł reaktywnych form tlenu i wolnych rodników tlenowych oraz przebiegu i skutków ich reakcji ze składnikami komórek. Poznanie komórkowych i pozakomórkowych mechanizmów obrony antyoksydacyjnej oraz roli antyutleniaczy w prewencji i hamowaniu rozwoju niektórych zmian patologicznych i chorób, zwłaszcza cywilizacyjnych i społecznych.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Podstawowe wewnatrz- i zewnatrzkomórkowe antyoksydanty enzymatyczne budowa, izoformy, lokalizacja, mechanizm działania2
T-A-2Główne wewnątrz- i pozakomórkowe antyoksydanty białkowe o działaniu nieenzymatycznym - budowa, lokalizacja i mechanizm działania.2
T-A-3Główne endogenne antyoksydanty drobnocząsteczkowe - loalizacja i mechanizm działania antyoksydacyjnego2
T-A-4Podstawaowe egzogenne antyoksydanty drobnoczasteczkowe pochodzenia roslinnego, zwierzęcego i farmakologiczne - lokalizacja w organizmie i mechanizm działania.2
T-A-5Antyoksydanty w ochronie produktów spozywczych, wpływ sposobu przechowywania, obróbki technologicznej i kulinarnej na zawartość antyoksydantów w produktach spożywczych. Pisemne zaliczenie tresci objętych programem cwiczeń audytorynych..2
10
wykłady
T-W-1Tlen: formy występowania i własciwości fizykochemiczne. Reaktywne formy tlenu i wolne rodniki tlenowe. Pary osydacyjno-redukcyjne. Specyfika i typy reakcji wonorodnikowych. Egzo- i endogenne źródła RFT w organizmie. Wybrane fizyczne i chemiczne egzogenne żrodła RFT. Mitochondrialny łańcuch oddechowy, oksydacja w peroksysomach, mikrosomalny oraz mitochondrialny łańcuch transportu elektronów niezależny od łańcucha łoddechowego,fagocytoza, nieenzymatyczne reakcje utleniania żelaza2
T-W-2Fizjologiczna rola RFT w organizmie: między- i wewnątrzkomórkowa transdukcja sygnałów, fosforylacja białek, ekspresja i represja genów oraz czynników transkrypcyjnych, podziały, wzrost, róznicowanie, apoptoza komórek.2
T-W-3Stres oksydacyjny i jego konsekwencje krótko- i długoterminowe. Peroksydacyjne uszkodzemia białek, kwasów nukleinowych, lipidow i węglowodanów. Podstawowe markery stresu oksydacyjnego. Stres oksydacyjny jako przyczyna starzenia się i wybranych jednostek chorobowych.4
T-W-4System obrony antyoksydacyjnej organizmu: prewencja - niedopuszczenie do generowania i oddziaywania RFT ze składnikami komórki; interwencja - . przerwanie łańcucha reakcji wolnorodnikowych; naprawia i/lub eliminacja uszkodzonych przez RFT komórkowych biomoleku. Pochodzenie, klasyfikacja i lokalizacja składowych systemu antyoksydacyjnego organizmu. System obrony antyokstdacyjnej w wybranych zaburzeniach i jednostach chorobowych np. stanach zapalnych,nowotworach, chorobie niedokrwiennej serca, niepłodności, poronieniach i zatrzymaniach łozyska.2
10

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1Uczestnictwo w ćwiczeniach10
A-A-2Przygotowanie prezentacji5
A-A-3Przygotowanie do zaliczenia materiału objętego programem cwiczeń4
A-A-4Konsultacje11
30
wykłady
A-W-1Uczestnictwo w wykładach10
A-W-2Samodzielne studiowanie zalecanej literatury dotyczacej treści wykładow8
A-W-3Konsultacje6
A-W-4Przygotowanie do zaliczenia wykładów5
A-W-5Pisemne zaliczenie materiału objętego programem wykładów1
30

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład informacyjny
M-2Multimedialna prezentacja zagadnień z wykorzystaniem komputera i projektora
M-3Dyskusja dydatktyczna i problemowa na ćwiczeniach audytoryjnych
M-4Praca w grupach przy przygotowaniu, prezentacji i omówieniu przygotowanej prezentacji

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego ćwiczenia i studentów prezentacji przygotowanej przez zespól
S-2Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego aktywności i przygotowania studenta na każdym z ćwiczeń audytoryjnych
S-3Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena sudenta na którą składaja się oceny z prezentacji, aktywności na ćwiczeniach i kolokwium z całości materiału objętego programem ćwiczeń aydytoryjnych
S-4Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie tematyki wykładów

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BL_1A_BL-S-O7.3_W01
Student potrafi wymienić i scharakteryzować podstawowe reaktywne formy tlenu, wyróżnić w nich wolne rodniki tlenowe, wymienić ich zródla oraz opisać rolę w stanach fizjologicznych i patologicznych
BL_1A_W01, BL_1A_W09, BL_1A_W14P1A_W01, P1A_W02, P1A_W03, P1A_W04, P1A_W05, P1A_W06, P1A_W07, P1A_W08C-1T-W-1, T-W-2M-1, M-2, M-3, M-4S-1, S-2, S-3, S-4
BL_1A_BL-S-O7.3_W02
Rozumie znaczenie równowagi redox na kazdym poziomie organizacji zywej materii.
BL_1A_W01, BL_1A_W09, BL_1A_W05, BL_1A_W16P1A_W01, P1A_W02, P1A_W03, P1A_W04, P1A_W05, P1A_W07C-1T-W-2, T-W-3M-1, M-3S-2, S-3, S-4
BL_1A_BL-S-O7.3_W03
Rozróżnia "grupy" antyoksydantów, wymienia ich najwazniejszych przedstawicieli, przedstawia ich pochodzenie, lokalizację oraz opisuje mechanizm działania, rolę w całosci obrony antyoksydacyjnej i powiazania oraz zależności z wybranymi jej skladowym.
BL_1A_W01, BL_1A_W09, BL_1A_W05, BL_1A_W16P1A_W01, P1A_W02, P1A_W03, P1A_W04, P1A_W05, P1A_W07C-1T-W-4, T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5M-1, M-2, M-3S-1, S-2, S-3, S-4

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BL_1A_BL-S-O7.3_U01
Posługuje się i operuje podstawowymi pojęciami z z zakresu homestazy rekoks na różnych poziomach organizacji zywej materii
BL_1A_U01, BL_1A_U06P1A_U01, P1A_U04, P1A_U05, P1A_U06, P1A_U10, P1A_U11
BL_1A_BL-S-O7.3_U02
Potrafi w zyciu swoim i innych dostrzegac zagrozenia mogace być przyczyną nasilenia generowania w w danym narzadzie, czy też całym organizmie reaktywnych form tlenu.
BL_1A_U06, BL_1A_U04P1A_U01, P1A_U04, P1A_U06, P1A_U10, P1A_U11C-1T-W-1, T-W-2, T-W-3M-1, M-2, M-3S-2

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BL_1A_BL-S-O7.3_W01
Student potrafi wymienić i scharakteryzować podstawowe reaktywne formy tlenu, wyróżnić w nich wolne rodniki tlenowe, wymienić ich zródla oraz opisać rolę w stanach fizjologicznych i patologicznych
2,0
3,0Student potrafi wymienić oraz w zarysiei scharakteryzować większość podstawowych reaktywne formy tlenu, wyróżnić w nich wolne rodniki tlenowe, wymienić ich ich główne zródla oraz opisać rolę w stanach fizjologicznych i patologicznych
3,5
4,0
4,5
5,0
BL_1A_BL-S-O7.3_W02
Rozumie znaczenie równowagi redox na kazdym poziomie organizacji zywej materii.
2,0
3,0Student potrafi wyjaśnić pojęcie równowagi redoks oraz wyjaśnić w w podstawowym zarysie mechanizmy mogace prowadzić do stresu oksydacyjnego i jego ogólne, potencjalne szkodliwe następstawa dla organizmu
3,5
4,0
4,5
5,0
BL_1A_BL-S-O7.3_W03
Rozróżnia "grupy" antyoksydantów, wymienia ich najwazniejszych przedstawicieli, przedstawia ich pochodzenie, lokalizację oraz opisuje mechanizm działania, rolę w całosci obrony antyoksydacyjnej i powiazania oraz zależności z wybranymi jej skladowym.
2,0
3,0Rozróżnia "grupy" antyoksydantów, wymienia ich najwazniejszych przedstawicieli, przedstawia ich pochodzenie i lokalizację niektórych z nich. Wybiórczo pisuje dla niektórych antyoksydantów mechanizm działania, rolę w całosci obrony antyoksydacyjnej i powiazania oraz zależności z wybranymi innymi jej skladowymi.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BL_1A_BL-S-O7.3_U01
Posługuje się i operuje podstawowymi pojęciami z z zakresu homestazy rekoks na różnych poziomach organizacji zywej materii
2,0
3,0Student tylko w minimalnym stopniu posługuje się i operuje prawidłowo podstawowymi pojęciami z zakresu homestazy rekoks.
3,5
4,0
4,5
5,0
BL_1A_BL-S-O7.3_U02
Potrafi w zyciu swoim i innych dostrzegac zagrozenia mogace być przyczyną nasilenia generowania w w danym narzadzie, czy też całym organizmie reaktywnych form tlenu.
2,0
3,0Potrafi w zyciu swoim i innych dostrzegac zagrozenia mogace być przyczyną nasilenia generowania w w danym narzadzie, czy też całym organizmie reaktywnych form tlenu, a tym samym mogących być potencjalnymi przyczynami zaburzeń homeostazy redoks i stresu oksydacyjnego.
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Bartosz G, Druga twarz tlenu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2006
  2. Grajek W, Przeciwutleniacze w żywności. Aspekty zdrowotne, technologiczne, molekularne i analityczne, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2007
  3. Zabłocka A., Janusz m., Dwa oblicza wolnych rodnikow tlenowych, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczallnej, warszawa, 2008, 62: 118-124, www.phmd.pl
  4. Gałecka E., Jacewicz R., Mrowicka M., Florkowski A., Gałecki P, Enzymy antyoksydacyjne – budowa, właściwości, funkcje., MEDPRES. Polski Merkuriusz Lekarski, Warszawa, 2008, 147: 266-268
  5. Kulbacka J., Saczko J., Chwiłkowska A, Stres oksydacyjny w procesach uszkodzenia komórek, MEDPRES Polski Merkuruisz Lekarski, Warszawa, 2009, 157: 44-47
  6. 2Łuszczewski A., Matyska-Piekarska E., Trefler J., Wawer I., Łącki J., Śliwińska-Stańczyk P, Reaktywne formy tlenu – znaczenie w fizjologii i stanach patologii organizmu, Teramedia Wydawnictwo Medyczne - Reumatologia, Warszawa, 2007, 45; 284-289, www.teramedia.pl

Literatura dodatkowa

  1. Bańkowski E, Biochemia. Podręcznik dla studentów uczelni medycznych., Urban i Partner, Wrocław, 2009
  2. Lewiński A., Sewerynek E, Zmiatacze wolnych rodników, Przewodnik Lekarski, Warszawa, 2000, 9: 99-104
  3. Potargowicz E., Szerszenowicz E., Staniszewska E., Nowak D, Mitochondria jako żródło reaktywnych form tlenu, postępy Higieny i medycyny Doświadczalnej, Warszawa, 2005, 59; 259-266, www.phmd.pl
  4. Ścibor-bentkowska., Czeczot H., Komórki nowotworowe a stres oksydacyjny, Postępy Higieny i medycyny Doświadczalnej, Warszawa, 2009, 63; 58-72, www.phmd.pl

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Podstawowe wewnatrz- i zewnatrzkomórkowe antyoksydanty enzymatyczne budowa, izoformy, lokalizacja, mechanizm działania2
T-A-2Główne wewnątrz- i pozakomórkowe antyoksydanty białkowe o działaniu nieenzymatycznym - budowa, lokalizacja i mechanizm działania.2
T-A-3Główne endogenne antyoksydanty drobnocząsteczkowe - loalizacja i mechanizm działania antyoksydacyjnego2
T-A-4Podstawaowe egzogenne antyoksydanty drobnoczasteczkowe pochodzenia roslinnego, zwierzęcego i farmakologiczne - lokalizacja w organizmie i mechanizm działania.2
T-A-5Antyoksydanty w ochronie produktów spozywczych, wpływ sposobu przechowywania, obróbki technologicznej i kulinarnej na zawartość antyoksydantów w produktach spożywczych. Pisemne zaliczenie tresci objętych programem cwiczeń audytorynych..2
10

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Tlen: formy występowania i własciwości fizykochemiczne. Reaktywne formy tlenu i wolne rodniki tlenowe. Pary osydacyjno-redukcyjne. Specyfika i typy reakcji wonorodnikowych. Egzo- i endogenne źródła RFT w organizmie. Wybrane fizyczne i chemiczne egzogenne żrodła RFT. Mitochondrialny łańcuch oddechowy, oksydacja w peroksysomach, mikrosomalny oraz mitochondrialny łańcuch transportu elektronów niezależny od łańcucha łoddechowego,fagocytoza, nieenzymatyczne reakcje utleniania żelaza2
T-W-2Fizjologiczna rola RFT w organizmie: między- i wewnątrzkomórkowa transdukcja sygnałów, fosforylacja białek, ekspresja i represja genów oraz czynników transkrypcyjnych, podziały, wzrost, róznicowanie, apoptoza komórek.2
T-W-3Stres oksydacyjny i jego konsekwencje krótko- i długoterminowe. Peroksydacyjne uszkodzemia białek, kwasów nukleinowych, lipidow i węglowodanów. Podstawowe markery stresu oksydacyjnego. Stres oksydacyjny jako przyczyna starzenia się i wybranych jednostek chorobowych.4
T-W-4System obrony antyoksydacyjnej organizmu: prewencja - niedopuszczenie do generowania i oddziaywania RFT ze składnikami komórki; interwencja - . przerwanie łańcucha reakcji wolnorodnikowych; naprawia i/lub eliminacja uszkodzonych przez RFT komórkowych biomoleku. Pochodzenie, klasyfikacja i lokalizacja składowych systemu antyoksydacyjnego organizmu. System obrony antyokstdacyjnej w wybranych zaburzeniach i jednostach chorobowych np. stanach zapalnych,nowotworach, chorobie niedokrwiennej serca, niepłodności, poronieniach i zatrzymaniach łozyska.2
10

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1Uczestnictwo w ćwiczeniach10
A-A-2Przygotowanie prezentacji5
A-A-3Przygotowanie do zaliczenia materiału objętego programem cwiczeń4
A-A-4Konsultacje11
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestnictwo w wykładach10
A-W-2Samodzielne studiowanie zalecanej literatury dotyczacej treści wykładow8
A-W-3Konsultacje6
A-W-4Przygotowanie do zaliczenia wykładów5
A-W-5Pisemne zaliczenie materiału objętego programem wykładów1
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_1A_BL-S-O7.3_W01Student potrafi wymienić i scharakteryzować podstawowe reaktywne formy tlenu, wyróżnić w nich wolne rodniki tlenowe, wymienić ich zródla oraz opisać rolę w stanach fizjologicznych i patologicznych
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_1A_W01ma wiedzę z fundamentów nauk przyrodniczych (chemii, fizyki) i matematyki niezbędną dla zrozumienia podstawowych procesów i zjawisk przyrodniczych
BL_1A_W09zna biochemiczne podłoże procesów życiowych bazujące na wiedzy o klasyfikacji, budowie, funkcjach i przemianach substratów wystepujących w żywych organizmach
BL_1A_W14zna powiązania między organizmami żywymi a środowiskiem biotycznym i abiotycznym
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP1A_W01rozumie podstawowe zjawiska i procesy przyrodnicze
P1A_W02w interpretacji zjawisk i procesów przyrodniczych opiera się na podstawach empirycznych, rozumiejąc w pełni znaczenie metod matematycznych i statystycznych
P1A_W03ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki i chemii niezbędną dla zrozumienia podstawowych procesów i zjawisk przyrodniczych
P1A_W04ma wiedzę w zakresie najważniejszych problemów z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów oraz zna ich powiązania z innymi dyscyplinami przyrodniczymi
P1A_W05ma wiedzę w zakresie podstawowych kategorii pojęciowych i terminologii przyrodniczej oraz ma znajomość rozwoju dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów i stosowanych w nich metod badawczych
P1A_W06ma wiedzę w zakresie statystyki i informatyki na poziomie pozwalającym na opisywanie i interpretowanie zjawisk przyrodniczych
P1A_W07ma wiedzę w zakresie podstawowych technik i narzędzi badawczych stosowanych w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
P1A_W08rozumie związki między osiągnięciami wybranej dziedziny nauki i dyscypliny nauk przyrodniczych a możliwościami ich wykorzystania w życiu społeczno-gospodarczym z uwzględnieniem zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej
Cel przedmiotuC-1Opanowanie przez studentówpodstawowych pojęć i procesów z zakresu równowagi redukcyjno-oksydacyjnej komórki i organizmu. Poznanie głównych egzo- i endogennych źródeł reaktywnych form tlenu i wolnych rodników tlenowych oraz przebiegu i skutków ich reakcji ze składnikami komórek. Poznanie komórkowych i pozakomórkowych mechanizmów obrony antyoksydacyjnej oraz roli antyutleniaczy w prewencji i hamowaniu rozwoju niektórych zmian patologicznych i chorób, zwłaszcza cywilizacyjnych i społecznych.
Treści programoweT-W-1Tlen: formy występowania i własciwości fizykochemiczne. Reaktywne formy tlenu i wolne rodniki tlenowe. Pary osydacyjno-redukcyjne. Specyfika i typy reakcji wonorodnikowych. Egzo- i endogenne źródła RFT w organizmie. Wybrane fizyczne i chemiczne egzogenne żrodła RFT. Mitochondrialny łańcuch oddechowy, oksydacja w peroksysomach, mikrosomalny oraz mitochondrialny łańcuch transportu elektronów niezależny od łańcucha łoddechowego,fagocytoza, nieenzymatyczne reakcje utleniania żelaza
T-W-2Fizjologiczna rola RFT w organizmie: między- i wewnątrzkomórkowa transdukcja sygnałów, fosforylacja białek, ekspresja i represja genów oraz czynników transkrypcyjnych, podziały, wzrost, róznicowanie, apoptoza komórek.
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny
M-2Multimedialna prezentacja zagadnień z wykorzystaniem komputera i projektora
M-3Dyskusja dydatktyczna i problemowa na ćwiczeniach audytoryjnych
M-4Praca w grupach przy przygotowaniu, prezentacji i omówieniu przygotowanej prezentacji
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego ćwiczenia i studentów prezentacji przygotowanej przez zespól
S-2Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego aktywności i przygotowania studenta na każdym z ćwiczeń audytoryjnych
S-3Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena sudenta na którą składaja się oceny z prezentacji, aktywności na ćwiczeniach i kolokwium z całości materiału objętego programem ćwiczeń aydytoryjnych
S-4Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie tematyki wykładów
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student potrafi wymienić oraz w zarysiei scharakteryzować większość podstawowych reaktywne formy tlenu, wyróżnić w nich wolne rodniki tlenowe, wymienić ich ich główne zródla oraz opisać rolę w stanach fizjologicznych i patologicznych
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_1A_BL-S-O7.3_W02Rozumie znaczenie równowagi redox na kazdym poziomie organizacji zywej materii.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_1A_W01ma wiedzę z fundamentów nauk przyrodniczych (chemii, fizyki) i matematyki niezbędną dla zrozumienia podstawowych procesów i zjawisk przyrodniczych
BL_1A_W09zna biochemiczne podłoże procesów życiowych bazujące na wiedzy o klasyfikacji, budowie, funkcjach i przemianach substratów wystepujących w żywych organizmach
BL_1A_W05nazywa i opisuje mechanizmy podstawowych procesów życiowych organizmów na różnym poziomie organizacji
BL_1A_W16zna mechanizmy reakcji obronnych żywego organizmu w odpowiedzi na różnorodne substacje i patogeny
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP1A_W01rozumie podstawowe zjawiska i procesy przyrodnicze
P1A_W02w interpretacji zjawisk i procesów przyrodniczych opiera się na podstawach empirycznych, rozumiejąc w pełni znaczenie metod matematycznych i statystycznych
P1A_W03ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki i chemii niezbędną dla zrozumienia podstawowych procesów i zjawisk przyrodniczych
P1A_W04ma wiedzę w zakresie najważniejszych problemów z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów oraz zna ich powiązania z innymi dyscyplinami przyrodniczymi
P1A_W05ma wiedzę w zakresie podstawowych kategorii pojęciowych i terminologii przyrodniczej oraz ma znajomość rozwoju dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów i stosowanych w nich metod badawczych
P1A_W07ma wiedzę w zakresie podstawowych technik i narzędzi badawczych stosowanych w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-1Opanowanie przez studentówpodstawowych pojęć i procesów z zakresu równowagi redukcyjno-oksydacyjnej komórki i organizmu. Poznanie głównych egzo- i endogennych źródeł reaktywnych form tlenu i wolnych rodników tlenowych oraz przebiegu i skutków ich reakcji ze składnikami komórek. Poznanie komórkowych i pozakomórkowych mechanizmów obrony antyoksydacyjnej oraz roli antyutleniaczy w prewencji i hamowaniu rozwoju niektórych zmian patologicznych i chorób, zwłaszcza cywilizacyjnych i społecznych.
Treści programoweT-W-2Fizjologiczna rola RFT w organizmie: między- i wewnątrzkomórkowa transdukcja sygnałów, fosforylacja białek, ekspresja i represja genów oraz czynników transkrypcyjnych, podziały, wzrost, róznicowanie, apoptoza komórek.
T-W-3Stres oksydacyjny i jego konsekwencje krótko- i długoterminowe. Peroksydacyjne uszkodzemia białek, kwasów nukleinowych, lipidow i węglowodanów. Podstawowe markery stresu oksydacyjnego. Stres oksydacyjny jako przyczyna starzenia się i wybranych jednostek chorobowych.
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny
M-3Dyskusja dydatktyczna i problemowa na ćwiczeniach audytoryjnych
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego aktywności i przygotowania studenta na każdym z ćwiczeń audytoryjnych
S-3Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena sudenta na którą składaja się oceny z prezentacji, aktywności na ćwiczeniach i kolokwium z całości materiału objętego programem ćwiczeń aydytoryjnych
S-4Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie tematyki wykładów
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student potrafi wyjaśnić pojęcie równowagi redoks oraz wyjaśnić w w podstawowym zarysie mechanizmy mogace prowadzić do stresu oksydacyjnego i jego ogólne, potencjalne szkodliwe następstawa dla organizmu
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_1A_BL-S-O7.3_W03Rozróżnia "grupy" antyoksydantów, wymienia ich najwazniejszych przedstawicieli, przedstawia ich pochodzenie, lokalizację oraz opisuje mechanizm działania, rolę w całosci obrony antyoksydacyjnej i powiazania oraz zależności z wybranymi jej skladowym.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_1A_W01ma wiedzę z fundamentów nauk przyrodniczych (chemii, fizyki) i matematyki niezbędną dla zrozumienia podstawowych procesów i zjawisk przyrodniczych
BL_1A_W09zna biochemiczne podłoże procesów życiowych bazujące na wiedzy o klasyfikacji, budowie, funkcjach i przemianach substratów wystepujących w żywych organizmach
BL_1A_W05nazywa i opisuje mechanizmy podstawowych procesów życiowych organizmów na różnym poziomie organizacji
BL_1A_W16zna mechanizmy reakcji obronnych żywego organizmu w odpowiedzi na różnorodne substacje i patogeny
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP1A_W01rozumie podstawowe zjawiska i procesy przyrodnicze
P1A_W02w interpretacji zjawisk i procesów przyrodniczych opiera się na podstawach empirycznych, rozumiejąc w pełni znaczenie metod matematycznych i statystycznych
P1A_W03ma wiedzę z zakresu matematyki, fizyki i chemii niezbędną dla zrozumienia podstawowych procesów i zjawisk przyrodniczych
P1A_W04ma wiedzę w zakresie najważniejszych problemów z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów oraz zna ich powiązania z innymi dyscyplinami przyrodniczymi
P1A_W05ma wiedzę w zakresie podstawowych kategorii pojęciowych i terminologii przyrodniczej oraz ma znajomość rozwoju dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów i stosowanych w nich metod badawczych
P1A_W07ma wiedzę w zakresie podstawowych technik i narzędzi badawczych stosowanych w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-1Opanowanie przez studentówpodstawowych pojęć i procesów z zakresu równowagi redukcyjno-oksydacyjnej komórki i organizmu. Poznanie głównych egzo- i endogennych źródeł reaktywnych form tlenu i wolnych rodników tlenowych oraz przebiegu i skutków ich reakcji ze składnikami komórek. Poznanie komórkowych i pozakomórkowych mechanizmów obrony antyoksydacyjnej oraz roli antyutleniaczy w prewencji i hamowaniu rozwoju niektórych zmian patologicznych i chorób, zwłaszcza cywilizacyjnych i społecznych.
Treści programoweT-W-4System obrony antyoksydacyjnej organizmu: prewencja - niedopuszczenie do generowania i oddziaywania RFT ze składnikami komórki; interwencja - . przerwanie łańcucha reakcji wolnorodnikowych; naprawia i/lub eliminacja uszkodzonych przez RFT komórkowych biomoleku. Pochodzenie, klasyfikacja i lokalizacja składowych systemu antyoksydacyjnego organizmu. System obrony antyokstdacyjnej w wybranych zaburzeniach i jednostach chorobowych np. stanach zapalnych,nowotworach, chorobie niedokrwiennej serca, niepłodności, poronieniach i zatrzymaniach łozyska.
T-A-1Podstawowe wewnatrz- i zewnatrzkomórkowe antyoksydanty enzymatyczne budowa, izoformy, lokalizacja, mechanizm działania
T-A-2Główne wewnątrz- i pozakomórkowe antyoksydanty białkowe o działaniu nieenzymatycznym - budowa, lokalizacja i mechanizm działania.
T-A-3Główne endogenne antyoksydanty drobnocząsteczkowe - loalizacja i mechanizm działania antyoksydacyjnego
T-A-4Podstawaowe egzogenne antyoksydanty drobnoczasteczkowe pochodzenia roslinnego, zwierzęcego i farmakologiczne - lokalizacja w organizmie i mechanizm działania.
T-A-5Antyoksydanty w ochronie produktów spozywczych, wpływ sposobu przechowywania, obróbki technologicznej i kulinarnej na zawartość antyoksydantów w produktach spożywczych. Pisemne zaliczenie tresci objętych programem cwiczeń audytorynych..
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny
M-2Multimedialna prezentacja zagadnień z wykorzystaniem komputera i projektora
M-3Dyskusja dydatktyczna i problemowa na ćwiczeniach audytoryjnych
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego ćwiczenia i studentów prezentacji przygotowanej przez zespól
S-2Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego aktywności i przygotowania studenta na każdym z ćwiczeń audytoryjnych
S-3Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena sudenta na którą składaja się oceny z prezentacji, aktywności na ćwiczeniach i kolokwium z całości materiału objętego programem ćwiczeń aydytoryjnych
S-4Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie tematyki wykładów
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Rozróżnia "grupy" antyoksydantów, wymienia ich najwazniejszych przedstawicieli, przedstawia ich pochodzenie i lokalizację niektórych z nich. Wybiórczo pisuje dla niektórych antyoksydantów mechanizm działania, rolę w całosci obrony antyoksydacyjnej i powiazania oraz zależności z wybranymi innymi jej skladowymi.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_1A_BL-S-O7.3_U01Posługuje się i operuje podstawowymi pojęciami z z zakresu homestazy rekoks na różnych poziomach organizacji zywej materii
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_1A_U01wykorzystuje wiedzę z zakresu matematyki i statystyki i stosuje do opisu zjawisk zachodzących w przyrodzie;
BL_1A_U06posiada umiejętność rozumienia mechanizmów determinujących funkcje życiowe, ontogenezę; potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami biologii molekularnej, inżynierii genetycznej, potrafi określić obszary, w których wykorzystuje się techniki molekularne; potrafi przeprowadzić proste analizy molekularne pod opieką prowadzącego; posiada umiejętności analizy i interpretacji wyników;
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP1A_U01stosuje podstawowe techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
P1A_U04wykonuje zlecone proste zadania badawcze lub ekspertyzy pod kierunkiem opiekuna naukowego
P1A_U05stosuje podstawowe metody statystyczne oraz algorytmy i techniki informatyczne do opisu zjawisk i analizy danych
P1A_U06przeprowadza obserwacje oraz wykonuje w terenie lub laboratorium proste pomiary fizyczne, biologiczne i chemiczne
P1A_U10posiada umiejętność wystąpień ustnych w języku polskim i języku obcym, dotyczących zagadnień szczegółowych z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
P1A_U11uczy się samodzielnie w sposób ukierunkowany
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student tylko w minimalnym stopniu posługuje się i operuje prawidłowo podstawowymi pojęciami z zakresu homestazy rekoks.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_1A_BL-S-O7.3_U02Potrafi w zyciu swoim i innych dostrzegac zagrozenia mogace być przyczyną nasilenia generowania w w danym narzadzie, czy też całym organizmie reaktywnych form tlenu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_1A_U06posiada umiejętność rozumienia mechanizmów determinujących funkcje życiowe, ontogenezę; potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami biologii molekularnej, inżynierii genetycznej, potrafi określić obszary, w których wykorzystuje się techniki molekularne; potrafi przeprowadzić proste analizy molekularne pod opieką prowadzącego; posiada umiejętności analizy i interpretacji wyników;
BL_1A_U04wykorzystuje wiedzę z zakresu mikrobiologii; wykazuje umiejętność obsługi mikroskopu; wykazuje umiejętności stosowania wybranych metod kontroli czystości mikrobiologicznej; posiada umiejętność hodowli drobnoustrojów; posiada umiejętność rozumienia mechanizmów warunkujących wirulencję drobnoustrojów i wpływające na ich rozwój, potrafi rozpoznawać wybrane jednostki chorobowe organizmów; umie interpretować wyniki w celu różnicowania stanów fizjologicznych i patologicznych organizmów; posługuje się podstawowymi pojęciami z zakresu równowagi redukcyjno-oksydacyjnej komórki i organizmu; umie scharakteryzować podstawowe funkcje układu odpornościowego; potrafi opisać najważniejsze mechanizmy reakcji immunologicznych, potrafi posługiwać się podstawowymi terminami immunologicznymi;
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP1A_U01stosuje podstawowe techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
P1A_U04wykonuje zlecone proste zadania badawcze lub ekspertyzy pod kierunkiem opiekuna naukowego
P1A_U06przeprowadza obserwacje oraz wykonuje w terenie lub laboratorium proste pomiary fizyczne, biologiczne i chemiczne
P1A_U10posiada umiejętność wystąpień ustnych w języku polskim i języku obcym, dotyczących zagadnień szczegółowych z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
P1A_U11uczy się samodzielnie w sposób ukierunkowany
Cel przedmiotuC-1Opanowanie przez studentówpodstawowych pojęć i procesów z zakresu równowagi redukcyjno-oksydacyjnej komórki i organizmu. Poznanie głównych egzo- i endogennych źródeł reaktywnych form tlenu i wolnych rodników tlenowych oraz przebiegu i skutków ich reakcji ze składnikami komórek. Poznanie komórkowych i pozakomórkowych mechanizmów obrony antyoksydacyjnej oraz roli antyutleniaczy w prewencji i hamowaniu rozwoju niektórych zmian patologicznych i chorób, zwłaszcza cywilizacyjnych i społecznych.
Treści programoweT-W-1Tlen: formy występowania i własciwości fizykochemiczne. Reaktywne formy tlenu i wolne rodniki tlenowe. Pary osydacyjno-redukcyjne. Specyfika i typy reakcji wonorodnikowych. Egzo- i endogenne źródła RFT w organizmie. Wybrane fizyczne i chemiczne egzogenne żrodła RFT. Mitochondrialny łańcuch oddechowy, oksydacja w peroksysomach, mikrosomalny oraz mitochondrialny łańcuch transportu elektronów niezależny od łańcucha łoddechowego,fagocytoza, nieenzymatyczne reakcje utleniania żelaza
T-W-2Fizjologiczna rola RFT w organizmie: między- i wewnątrzkomórkowa transdukcja sygnałów, fosforylacja białek, ekspresja i represja genów oraz czynników transkrypcyjnych, podziały, wzrost, róznicowanie, apoptoza komórek.
T-W-3Stres oksydacyjny i jego konsekwencje krótko- i długoterminowe. Peroksydacyjne uszkodzemia białek, kwasów nukleinowych, lipidow i węglowodanów. Podstawowe markery stresu oksydacyjnego. Stres oksydacyjny jako przyczyna starzenia się i wybranych jednostek chorobowych.
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny
M-2Multimedialna prezentacja zagadnień z wykorzystaniem komputera i projektora
M-3Dyskusja dydatktyczna i problemowa na ćwiczeniach audytoryjnych
Sposób ocenyS-2Ocena formująca: Ocena przez prowadzacego aktywności i przygotowania studenta na każdym z ćwiczeń audytoryjnych
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Potrafi w zyciu swoim i innych dostrzegac zagrozenia mogace być przyczyną nasilenia generowania w w danym narzadzie, czy też całym organizmie reaktywnych form tlenu, a tym samym mogących być potencjalnymi przyczynami zaburzeń homeostazy redoks i stresu oksydacyjnego.
3,5
4,0
4,5
5,0