ZUT - Krajowe Ramy Kwalifikacji / Rok 2013/2014 / Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa / Ochrona środowiska (S1) / Sylabus przedmiotu

Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Ochrona środowiska (S1)

Sylabus przedmiotu Chemia:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów	Ochrona środowiska
Forma studiów	studia stacjonarne	Poziom	pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta	inżynier
Obszary studiów	nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, studiów inżynierskich
Profil	ogólnoakademicki
Moduł	—
Przedmiot	Chemia
Specjalność	przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca	Zakład Chemii, Mikrobiologii i Biotechnologii Środowiska
Nauczyciel odpowiedzialny	Hanna Siwek <Hanna.Siwek@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele	Małgorzata Gałczyńska <Malgorzata.Galczynska@zut.edu.pl>, Marzena Gibczyńska <Marzena.Gibczynska@zut.edu.pl>, Grażyna Jurgiel-Małecka <Grazyna.Jurgiel-Malecka@zut.edu.pl>, Małgorzata Włodarczyk <Malgorzata.Wlodarczyk@zut.edu.pl>
ECTS (planowane)	4,0	ECTS (formy)	4,0
Forma zaliczenia	zaliczenie	Język	polski
Blok obieralny	—	Grupa obieralna	—

Formy dydaktyczne

Forma dydaktyczna	KOD	Semestr	Godziny	ECTS	Waga	Zaliczenie
wykłady	W	1	30	2,0	0,62	zaliczenie
laboratoria	L	1	25	2,0	0,38	zaliczenie

Wymagania wstępne

KOD	Wymaganie wstępne
W-1	Podstawowa znajomość chemii ogólnej i matematyki na poziomie szkoły średniej

Cele przedmiotu

KOD	Cel modułu/przedmiotu
C-1	Przyswojenie przez studentów wiadomości dotyczacych własciwosci pierwiastków i ich związków, ze szczególnym uwzględnieniem pierwiastków dominujących w środowisku. Zapoznanie studentów z ogólnymi prawami, które rządzą zachowaniem się materii. Ukształtowanie umiejętności interpretacji zjawisk chemicznych zachodzących w środowisku.
C-2	Zapoznanie studentów z podstawowymi technikami laboratoryjnymi oraz metodami wykrywania składu materii, zarówno pod kątem jakościowym jak i ilościowym.
C-3	Opanowanie przez studentów podstawowych obliczeń chemicznych i zasad pracy laboratoryjnej. Opanowanie przez studentów umiejętnosci interpretacji i dokładności uzyskanych wyników pomiarów i obliczeń.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KOD	Treść programowa	Godziny
laboratoria
T-L-1	Podstawy analizy jakościowej, analiza jakościowa wybranych grup kationów, anionów i soli.	8
T-L-2	Podstawy analizy ilościowej, metody alkacymetryczne, redoksometryczne i kompleksometryczne.	8
T-L-3	Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów. Pomiar pH i badanie właściwości roztworów buforowych.	4
T-L-4	Metody chemicznej identyfikacji grup funkcyjnych.	5
		25
wykłady
T-W-1	Budowa atomu - cząstki elementarne występujące w atomach. Liczby kwantowe. Kształty i kierunki orbitali. Elektronowa konfiguracja atomów. Tworzenie jonów. Układ okresowy pierwiastków chemicznych. Okresowość własności chemicznych pierwiastków. Właściwości pierwiastków na podstawie układu okresowego.	3
T-W-2	Metale, niemetale i pierwiastki amfoteryczne. Wiązania chemiczne - skala elektroujemności pierwiastków. Wiązania: kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane, jonowe, koordynacyjne. Wiązania metaliczne. Oddziaływania międzycząsteczkowe - siły van der Waalsa. Wiązanie wodorowe.	2
T-W-3	Kinetyka i statyka reakcji chemicznych - szybkość reakcji chemicznej. Rząd reakcji. Czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznej. Katalizatory, enzymy. Równowaga chemiczna. Prawo działania mas. Reguła przekory (reguła Le Chateliera-Brauna).	2
T-W-4	Termodynamika chemiczna – ciepło reakcji chemicznej, prawo Hessa podstawowe funkcje termodynamiczne – entalpia, entropia. Kinetyka chemiczna - energia aktywacji. Równania kinetyczne prostych reakcji, wpływ stężenia i temperatury na szybkość reakcji. Rola katalizatorów.	1
T-W-5	Zjawiska zachodzace w roztworach – rozpuszczanie, dyfuzja, osmoza, dysocjacja, hydratacja, hydroliza. Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów - dysocjacja elektrolitów, stała i stopień dysocjacji. Prawo rozcieńczeń Ostwalda. Iloczyn jonowy wody. Odczyn roztworów – pH. Wskaźniki. Roztwory buforowe.	4
T-W-6	Podstawy elektrochemii. Korozja.	2
T-W-7	Wstęp do chemii organicznej- systematyczny przegląd związków organicznych, hybrydyzacja orbitali atomowych, wiązania chemiczne w związkach organicznych.	2
T-W-8	Węglowodory: alifatyczne, cykliczne. Węglowodory aromatyczne: budowa i własności benzenu, reguła podstawników, WWA, chlorowcopochodne.	4
T-W-9	Związki organiczne jednofunkcyjne – synteza, budowa i właściwości alkoholi, fenoli, aldehydów, ketonów, kwasyów karboksylowych i ich pochodnych (estry, chlorki kwasowe, tłuszcze), aminy.	5
T-W-10	Izomeria zwiazków organicznych.	1
T-W-11	Związki organiczne wielofunkcyjne - monosacharydy – budowa i własności chemiczne, oligo i polisacharydy, aminokwasy – budowa i własności chemiczne, białka, związki heterocykliczne -podział, własności chemiczne.	4
		30

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KOD	Forma aktywności	Godziny
laboratoria
A-L-1	Przygotowanie wiedzy podstawowej do ćwiczeń.	20
A-L-2	Udział w zajęciach.	25
A-L-3	Opracowanie wyników przeprowadzonych badań i utrwalenie materiału poznanego na ćwiczeniach laboratoryjnych.	15
		60
wykłady
A-W-1	uczestnictwo w zajęciach	30
A-W-2	Przygotowanie podstawowej wiedzy do wykładów i utrwalenie zrealizowanych treści wykładów.	30
		60

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KOD	Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1	Wykład informacyjny z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych.
M-2	Metody problemowe ( rozwiązywanie zadań, omawianie wyników obliczeń rachunkowych, dyskusja).
M-3	Metody praktyczne (samodzielne wykonywanie przez studenta wybranych analiz chemicznych i pomiarów, samodzielne opracowywanie i interpretacja wyników, samodzielne wykonywanie obliczeń).

Sposoby oceny

KOD	Sposób oceny
S-1	Ocena formująca: Ocena wyników i opisu analiz oraz badań wykonanych podczas ćwiczeń laboratoryjnych.
S-2	Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie materiału z zakresu ćwiczeń.
S-3	Ocena podsumowująca: Pisemny egzamin.

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
OS_1A_B04_W01 Student ma podstawową wiedzę w zakresie chemii przydatną do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku	OS_1A_W02	R1A_W01	—	C-1	T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-W-11, T-W-4	M-1	S-3, S-2
OS_1A_B04_W02 Student zna ogólne właściwości chemiczne podstawowych materiałów stosowanych w ochronie i kształtowaniu środowiska	OS_1A_W06	R1A_W03, R1A_W04	InzA_W02	C-1	T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-W-11, T-W-4	M-1	S-3

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
OS_1A_B04_U01 Student posiada umiejętność wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, a także korzysta z podstawowych techniki pracy laboratoryjnej i stosuje je do analiz chemicznych.	OS_1A_U05	R1A_U04	InzA_U03, InzA_U08	C-2, C-3	T-L-4, T-L-1, T-L-2, T-L-3	M-3, M-2	S-1, S-2
OS_1A_B04_U02 Student interpretuje wyniki przeprowadzonych badań i wyciąga na ich podstawie wnioski, a także ocenia dokładność przeprowadzonych badań.	OS_1A_U05	R1A_U04	InzA_U03, InzA_U08	C-2, C-3	T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4	M-3, M-2	S-1, S-2

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
OS_1A_B04_K01 Student jest kompetenty do pracy w grupie. Jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych w warunkach laboratoryjnych oraz przestrzega zasad etyki przy realizacji zadań.	OS_1A_K02, OS_1A_K03	R1A_K02, R1A_K03, R1A_K08	—	C-3, C-1, C-2	T-L-1, T-L-2, T-L-3, T-L-4, T-W-1, T-W-3, T-W-6, T-W-4, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-W-7, T-W-11, T-W-2, T-W-5	M-3, M-2	S-1
OS_1A_B04_K02 Student ma świadomość ciagłych chemicznych przemian zachodzacych w środowsiku, warunkowanych czynnikami naturalnymi i antropogenicznymi oraz jest zorientowany na ciągłego uzupełniania wiedzy w tym zakresie.	OS_1A_K01	R1A_K01, R1A_K04, R1A_K06, R1A_K07	—	C-1	T-W-10, T-W-9, T-L-2, T-W-3, T-W-11, T-L-1, T-W-8, T-W-6, T-L-3, T-W-7, T-W-5, T-W-1, T-L-4, T-W-4, T-W-2	M-1	S-3

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
OS_1A_B04_W01 Student ma podstawową wiedzę w zakresie chemii przydatną do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku	2,0	Student nie ma podstawowej wiedzy w zakresie chemii przydatnej do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
	3,0	Student ma niewielką wiedzę w zakresie chemii przydatną do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
	3,5	Student ma ogólną wiedzę w zakresie chemii przydatną do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
	4,0	Student ma dobrą wiedzę w zakresie chemii przydatną do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
	4,5	Student ma dużą wiedzę w zakresie chemii przydatną do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
	5,0	Student ma bardzo dobrą wiedzę w zakresie chemii przydatną do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
OS_1A_B04_W02 Student zna ogólne właściwości chemiczne podstawowych materiałów stosowanych w ochronie i kształtowaniu środowiska	2,0	Student nie zna ogólnych właściwości chemicznych podstawowych materiałów stosowanych w ochronie i kształtowaniu środowiska.
	3,0	Student ma niewielka wiedzę w zakresie ogólnych właściwości chemicznych podstawowych materiałów stosowanych w ochronie i kształtowaniu środowiska.
	3,5	Student w sposób dostateczny zna ogólne właściwości chemiczne podstawowych materiałów stosowanych w ochronie i kształtowaniu środowiska.
	4,0	Student dobrze zna ogólne właściwości chemiczne podstawowych materiałów stosowanych w ochronie i kształtowaniu środowiska.
	4,5	Student ma bardzo dobrą wiedzę z niewielkimi brakami w zakresie ogólnych właściwości chemicznych podstawowych materiałów stosowanych w ochronie i kształtowaniu środowiska.
	5,0	Student bardzo dobrze zna ogólne właściwości chemiczne podstawowych materiałów stosowanych w ochronie i kształtowaniu środowiska.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
OS_1A_B04_U01 Student posiada umiejętność wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, a także korzysta z podstawowych techniki pracy laboratoryjnej i stosuje je do analiz chemicznych.	2,0	Student nie posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, nie potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wniosków, nie potrafi ocenić dokładności przeprowadzonych badań.
	3,0	Student w stopniu dostatecznym posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dostatecznym potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dostatecznym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	3,5	Student w stopniu dobrym posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dostatecznym potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dostatecznym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	4,0	Student w stopniu dobrym posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dobrym potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dobrym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	4,5	Student w stopniu bardzo dobrym posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dobrym potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dobrym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	5,0	Student w stopniu bardzo dobrym posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu bardzo dobrym potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu bardzo dobrym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
OS_1A_B04_U02 Student interpretuje wyniki przeprowadzonych badań i wyciąga na ich podstawie wnioski, a także ocenia dokładność przeprowadzonych badań.	2,0	Student nie posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, nie potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wniosków, nie potrafi ocenić dokładności przeprowadzonych badań.
	3,0	Student w stopniu dostatecznym posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dostatecznym potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dostatecznym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	3,5	Student w stopniu dobrym posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dostatecznym potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dostatecznym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	4,0	Student w stopniu dobrym posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dobrym potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dobrym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	4,5	Student w stopniu bardzo dobrym posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dobrym potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dobrym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	5,0	Student w stopniu bardzo dobrym posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu bardzo dobrym potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu bardzo dobrym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
OS_1A_B04_K01 Student jest kompetenty do pracy w grupie. Jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych w warunkach laboratoryjnych oraz przestrzega zasad etyki przy realizacji zadań.	2,0	Student nie jest aktywny, nie potrafi pracować w zespole, nie potrafi myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
	3,0	Student w stopniu dostatecznym uczestniczy aktywnie w zajęciach, w stopniu dostatecznym potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
	3,5	Student w stopniu dobrym uczestniczy aktywnie w zajęciach, w stopniu dostatecznym potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
	4,0	Student w stopniu dobrym uczestniczy aktywnie w zajęciach, w stopniu dobrym potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
	4,5	Student aktywnie uczestniczy w zajęciach, w stopniu dobrym potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
	5,0	Student aktywnie uczestniczy w zajęciach, w stopniu bardzo dobrym potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
OS_1A_B04_K02 Student ma świadomość ciagłych chemicznych przemian zachodzacych w środowsiku, warunkowanych czynnikami naturalnymi i antropogenicznymi oraz jest zorientowany na ciągłego uzupełniania wiedzy w tym zakresie.	2,0	Student nie ma świadomości ciagłych chemicznych przemian zachodzących w środowsiku, warunkowanych czynnikami naturalnymi i antropogenicznymi oraz nie ma świadomości potrzeby ciągłego uzupełniania wiedzy w tym zakresie.
	3,0	Student ma niewielką świadomość ciagłych chemicznych przemian zachodzących w środowsiku, warunkowanych czynnikami naturalnymi i antropogenicznymi oraz potrzebę ciągłego uzupełniania wiedzy w tym zakresie.
	3,5	Student ma ogólną świadomość ciagłych chemicznych przemian zachodzących w środowsiku, warunkowanych czynnikami naturalnymi i antropogenicznymi oraz potrzebę ciągłego uzupełniania wiedzy w tym zakresie.
	4,0	Student ma dobrą świadomość ciagłych chemicznych przemian zachodzących w środowsiku, warunkowanych czynnikami naturalnymi i antropogenicznymi oraz potrzebę ciągłego uzupełniania wiedzy w tym zakresie.
	4,5	Student ma dużą świadomość ciagłych chemicznych przemian zachodzących w środowsiku, warunkowanych czynnikami naturalnymi i antropogenicznymi oraz potrzebę ciągłego uzupełniania wiedzy w tym zakresie.
	5,0	Student ma pełną świadomość ciagłych chemicznych przemian zachodzących w środowsiku, warunkowanych czynnikami naturalnymi i antropogenicznymi oraz potrzebę ciągłego uzupełniania wiedzy w tym zakresie.

Literatura podstawowa

Fisher J., Arnold J.R.P., Chemia dla biologów. Krótkie wykłady, PWN, Warszawa, 2008, 1
Szperliński Z., Chemia w ochronie i inżynierii środowiska cz. I-III, Politechnika Warszawska, Warszawa, 2001
Morrison R.T., Boyd R.N., Chemia organiczna T. 1i 2., PWN, Warszawa, 2009, 4
Bielański A., Podstawy chemii nieorganicznej tom 1,2, PWN, Warszawa, 2010
Cox P.A., Chemia nieorganiczna t.1 i 2, PWN, Warszawa, 2006, 1

Literatura dodatkowa

Ufnalski W., Podstawy obliczeń chemicznych z programami komputerowymi., WNT, Warszawa, 1999

Treści programowe - laboratoria

KOD	Treść programowa	Godziny
T-L-1	Podstawy analizy jakościowej, analiza jakościowa wybranych grup kationów, anionów i soli.	8
T-L-2	Podstawy analizy ilościowej, metody alkacymetryczne, redoksometryczne i kompleksometryczne.	8
T-L-3	Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów. Pomiar pH i badanie właściwości roztworów buforowych.	4
T-L-4	Metody chemicznej identyfikacji grup funkcyjnych.	5
		25

Treści programowe - wykłady

KOD	Treść programowa	Godziny
T-W-1	Budowa atomu - cząstki elementarne występujące w atomach. Liczby kwantowe. Kształty i kierunki orbitali. Elektronowa konfiguracja atomów. Tworzenie jonów. Układ okresowy pierwiastków chemicznych. Okresowość własności chemicznych pierwiastków. Właściwości pierwiastków na podstawie układu okresowego.	3
T-W-2	Metale, niemetale i pierwiastki amfoteryczne. Wiązania chemiczne - skala elektroujemności pierwiastków. Wiązania: kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane, jonowe, koordynacyjne. Wiązania metaliczne. Oddziaływania międzycząsteczkowe - siły van der Waalsa. Wiązanie wodorowe.	2
T-W-3	Kinetyka i statyka reakcji chemicznych - szybkość reakcji chemicznej. Rząd reakcji. Czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznej. Katalizatory, enzymy. Równowaga chemiczna. Prawo działania mas. Reguła przekory (reguła Le Chateliera-Brauna).	2
T-W-4	Termodynamika chemiczna – ciepło reakcji chemicznej, prawo Hessa podstawowe funkcje termodynamiczne – entalpia, entropia. Kinetyka chemiczna - energia aktywacji. Równania kinetyczne prostych reakcji, wpływ stężenia i temperatury na szybkość reakcji. Rola katalizatorów.	1
T-W-5	Zjawiska zachodzace w roztworach – rozpuszczanie, dyfuzja, osmoza, dysocjacja, hydratacja, hydroliza. Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów - dysocjacja elektrolitów, stała i stopień dysocjacji. Prawo rozcieńczeń Ostwalda. Iloczyn jonowy wody. Odczyn roztworów – pH. Wskaźniki. Roztwory buforowe.	4
T-W-6	Podstawy elektrochemii. Korozja.	2
T-W-7	Wstęp do chemii organicznej- systematyczny przegląd związków organicznych, hybrydyzacja orbitali atomowych, wiązania chemiczne w związkach organicznych.	2
T-W-8	Węglowodory: alifatyczne, cykliczne. Węglowodory aromatyczne: budowa i własności benzenu, reguła podstawników, WWA, chlorowcopochodne.	4
T-W-9	Związki organiczne jednofunkcyjne – synteza, budowa i właściwości alkoholi, fenoli, aldehydów, ketonów, kwasyów karboksylowych i ich pochodnych (estry, chlorki kwasowe, tłuszcze), aminy.	5
T-W-10	Izomeria zwiazków organicznych.	1
T-W-11	Związki organiczne wielofunkcyjne - monosacharydy – budowa i własności chemiczne, oligo i polisacharydy, aminokwasy – budowa i własności chemiczne, białka, związki heterocykliczne -podział, własności chemiczne.	4
		30

Formy aktywności - laboratoria

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-L-1	Przygotowanie wiedzy podstawowej do ćwiczeń.	20
A-L-2	Udział w zajęciach.	25
A-L-3	Opracowanie wyników przeprowadzonych badań i utrwalenie materiału poznanego na ćwiczeniach laboratoryjnych.	15
		60

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-W-1	uczestnictwo w zajęciach	30
A-W-2	Przygotowanie podstawowej wiedzy do wykładów i utrwalenie zrealizowanych treści wykładów.	30
		60

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	OS_1A_B04_W01	Student ma podstawową wiedzę w zakresie chemii przydatną do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	OS_1A_W02	Zna metody matematyczne oraz metody badania podstawowych wielkości fizycznych stosowane w naukach o środowisku Zna właściwości pierwiastków oraz wybranych związków organicznych i nieorganicznych. Zna podstawowe prawa chemiczne
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_W01	ma podstawową wiedzę z zakresu biologii, chemii, matematyki, fizyki i nauk pokrewnych dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotu	C-1	Przyswojenie przez studentów wiadomości dotyczacych własciwosci pierwiastków i ich związków, ze szczególnym uwzględnieniem pierwiastków dominujących w środowisku. Zapoznanie studentów z ogólnymi prawami, które rządzą zachowaniem się materii. Ukształtowanie umiejętności interpretacji zjawisk chemicznych zachodzących w środowisku.
Treści programowe	T-W-1	Budowa atomu - cząstki elementarne występujące w atomach. Liczby kwantowe. Kształty i kierunki orbitali. Elektronowa konfiguracja atomów. Tworzenie jonów. Układ okresowy pierwiastków chemicznych. Okresowość własności chemicznych pierwiastków. Właściwości pierwiastków na podstawie układu okresowego.
	T-W-2	Metale, niemetale i pierwiastki amfoteryczne. Wiązania chemiczne - skala elektroujemności pierwiastków. Wiązania: kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane, jonowe, koordynacyjne. Wiązania metaliczne. Oddziaływania międzycząsteczkowe - siły van der Waalsa. Wiązanie wodorowe.
	T-W-3	Kinetyka i statyka reakcji chemicznych - szybkość reakcji chemicznej. Rząd reakcji. Czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznej. Katalizatory, enzymy. Równowaga chemiczna. Prawo działania mas. Reguła przekory (reguła Le Chateliera-Brauna).
	T-W-5	Zjawiska zachodzace w roztworach – rozpuszczanie, dyfuzja, osmoza, dysocjacja, hydratacja, hydroliza. Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów - dysocjacja elektrolitów, stała i stopień dysocjacji. Prawo rozcieńczeń Ostwalda. Iloczyn jonowy wody. Odczyn roztworów – pH. Wskaźniki. Roztwory buforowe.
	T-W-6	Podstawy elektrochemii. Korozja.
	T-W-7	Wstęp do chemii organicznej- systematyczny przegląd związków organicznych, hybrydyzacja orbitali atomowych, wiązania chemiczne w związkach organicznych.
	T-W-8	Węglowodory: alifatyczne, cykliczne. Węglowodory aromatyczne: budowa i własności benzenu, reguła podstawników, WWA, chlorowcopochodne.
	T-W-9	Związki organiczne jednofunkcyjne – synteza, budowa i właściwości alkoholi, fenoli, aldehydów, ketonów, kwasyów karboksylowych i ich pochodnych (estry, chlorki kwasowe, tłuszcze), aminy.
	T-W-10	Izomeria zwiazków organicznych.
	T-W-11	Związki organiczne wielofunkcyjne - monosacharydy – budowa i własności chemiczne, oligo i polisacharydy, aminokwasy – budowa i własności chemiczne, białka, związki heterocykliczne -podział, własności chemiczne.
	T-W-4	Termodynamika chemiczna – ciepło reakcji chemicznej, prawo Hessa podstawowe funkcje termodynamiczne – entalpia, entropia. Kinetyka chemiczna - energia aktywacji. Równania kinetyczne prostych reakcji, wpływ stężenia i temperatury na szybkość reakcji. Rola katalizatorów.
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych.
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Pisemny egzamin.
Sposób oceny	S-2	Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie materiału z zakresu ćwiczeń.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie ma podstawowej wiedzy w zakresie chemii przydatnej do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
	3,0	Student ma niewielką wiedzę w zakresie chemii przydatną do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
	3,5	Student ma ogólną wiedzę w zakresie chemii przydatną do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
	4,0	Student ma dobrą wiedzę w zakresie chemii przydatną do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
	4,5	Student ma dużą wiedzę w zakresie chemii przydatną do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.
	5,0	Student ma bardzo dobrą wiedzę w zakresie chemii przydatną do identyfikacji oraz rozumienia i opisu przemian chemicznych zachodzących w środowisku.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	OS_1A_B04_W02	Student zna ogólne właściwości chemiczne podstawowych materiałów stosowanych w ochronie i kształtowaniu środowiska
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	OS_1A_W06	Rozróżnia podstawowe zagadnienia dotyczące struktury, mechanizmów i funkcji procesów życiowych organizmów na różnych poziomach organizacji. Potrafi rozwiązywać techniczne zadania inżynierskie dostosowane do kierunku ochrona i kształtowanie środowiska. Zna właściwości chemiczne, fizyczne i biologiczne materiałów stosowanych w ochronie i kształtowaniu środowiska. Zna podstawowe metody, techniki, narzędzia stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu ochrony i kształtowania środowiska
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_W03	ma ogólną wiedzę na temat biosfery, chemicznych i fizycznych procesów w niej zachodzących, właściwości surowców roślinnych i zwierzęcych, podstaw techniki i kształtowania środowiska dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
	R1A_W04	ma wiedzą ogólną o funkcjonowaniu organizmów żywych na różnych poziomach złożoności, przyrody nieożywionej oraz o technicznych zadaniach inżynierskich dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	InzA_W02	zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotu	C-1	Przyswojenie przez studentów wiadomości dotyczacych własciwosci pierwiastków i ich związków, ze szczególnym uwzględnieniem pierwiastków dominujących w środowisku. Zapoznanie studentów z ogólnymi prawami, które rządzą zachowaniem się materii. Ukształtowanie umiejętności interpretacji zjawisk chemicznych zachodzących w środowisku.
Treści programowe	T-W-1	Budowa atomu - cząstki elementarne występujące w atomach. Liczby kwantowe. Kształty i kierunki orbitali. Elektronowa konfiguracja atomów. Tworzenie jonów. Układ okresowy pierwiastków chemicznych. Okresowość własności chemicznych pierwiastków. Właściwości pierwiastków na podstawie układu okresowego.
	T-W-2	Metale, niemetale i pierwiastki amfoteryczne. Wiązania chemiczne - skala elektroujemności pierwiastków. Wiązania: kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane, jonowe, koordynacyjne. Wiązania metaliczne. Oddziaływania międzycząsteczkowe - siły van der Waalsa. Wiązanie wodorowe.
	T-W-3	Kinetyka i statyka reakcji chemicznych - szybkość reakcji chemicznej. Rząd reakcji. Czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznej. Katalizatory, enzymy. Równowaga chemiczna. Prawo działania mas. Reguła przekory (reguła Le Chateliera-Brauna).
	T-W-5	Zjawiska zachodzace w roztworach – rozpuszczanie, dyfuzja, osmoza, dysocjacja, hydratacja, hydroliza. Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów - dysocjacja elektrolitów, stała i stopień dysocjacji. Prawo rozcieńczeń Ostwalda. Iloczyn jonowy wody. Odczyn roztworów – pH. Wskaźniki. Roztwory buforowe.
	T-W-6	Podstawy elektrochemii. Korozja.
	T-W-7	Wstęp do chemii organicznej- systematyczny przegląd związków organicznych, hybrydyzacja orbitali atomowych, wiązania chemiczne w związkach organicznych.
	T-W-8	Węglowodory: alifatyczne, cykliczne. Węglowodory aromatyczne: budowa i własności benzenu, reguła podstawników, WWA, chlorowcopochodne.
	T-W-9	Związki organiczne jednofunkcyjne – synteza, budowa i właściwości alkoholi, fenoli, aldehydów, ketonów, kwasyów karboksylowych i ich pochodnych (estry, chlorki kwasowe, tłuszcze), aminy.
	T-W-10	Izomeria zwiazków organicznych.
	T-W-11	Związki organiczne wielofunkcyjne - monosacharydy – budowa i własności chemiczne, oligo i polisacharydy, aminokwasy – budowa i własności chemiczne, białka, związki heterocykliczne -podział, własności chemiczne.
	T-W-4	Termodynamika chemiczna – ciepło reakcji chemicznej, prawo Hessa podstawowe funkcje termodynamiczne – entalpia, entropia. Kinetyka chemiczna - energia aktywacji. Równania kinetyczne prostych reakcji, wpływ stężenia i temperatury na szybkość reakcji. Rola katalizatorów.
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych.
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Pisemny egzamin.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie zna ogólnych właściwości chemicznych podstawowych materiałów stosowanych w ochronie i kształtowaniu środowiska.
	3,0	Student ma niewielka wiedzę w zakresie ogólnych właściwości chemicznych podstawowych materiałów stosowanych w ochronie i kształtowaniu środowiska.
	3,5	Student w sposób dostateczny zna ogólne właściwości chemiczne podstawowych materiałów stosowanych w ochronie i kształtowaniu środowiska.
	4,0	Student dobrze zna ogólne właściwości chemiczne podstawowych materiałów stosowanych w ochronie i kształtowaniu środowiska.
	4,5	Student ma bardzo dobrą wiedzę z niewielkimi brakami w zakresie ogólnych właściwości chemicznych podstawowych materiałów stosowanych w ochronie i kształtowaniu środowiska.
	5,0	Student bardzo dobrze zna ogólne właściwości chemiczne podstawowych materiałów stosowanych w ochronie i kształtowaniu środowiska.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	OS_1A_B04_U01	Student posiada umiejętność wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, a także korzysta z podstawowych techniki pracy laboratoryjnej i stosuje je do analiz chemicznych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	OS_1A_U05	Wykonuje samodzielnie lub w zespole pod kierunkiem opiekuna proste zadania badawcze związane z obserwacjami środowiskowymi. Prawidłowo interpretuje rezultaty i wyciąga wnioski, potrafi przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne. Potrafi zaprojektować oraz zrealizować proste urządzenie, obiekt, system lub proces, typowe dla studiowanego kierunku studiów, używając właściwych metod, technik i narzędzi.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_U04	wykonuje pod kierunkiem opiekuna naukowego proste zadanie badawcze lub projektowe dotyczące szeroko rozumianego rolnictwa, prawidłowo interpretuje rezultaty i wyciąga wnioski
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	InzA_U03	potrafi - przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich - dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne
	InzA_U08	potrafi - zgodnie z zadaną specyfikacją - zaprojektować proste urządzenie, obiekt, system lub proces, typowe dla studiowanego kierunku studiów, używając właściwych metod, technik i narzędzi
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów z podstawowymi technikami laboratoryjnymi oraz metodami wykrywania składu materii, zarówno pod kątem jakościowym jak i ilościowym.
Cel przedmiotu	C-3	Opanowanie przez studentów podstawowych obliczeń chemicznych i zasad pracy laboratoryjnej. Opanowanie przez studentów umiejętnosci interpretacji i dokładności uzyskanych wyników pomiarów i obliczeń.
Treści programowe	T-L-4	Metody chemicznej identyfikacji grup funkcyjnych.
	T-L-1	Podstawy analizy jakościowej, analiza jakościowa wybranych grup kationów, anionów i soli.
	T-L-2	Podstawy analizy ilościowej, metody alkacymetryczne, redoksometryczne i kompleksometryczne.
	T-L-3	Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów. Pomiar pH i badanie właściwości roztworów buforowych.
Metody nauczania	M-3	Metody praktyczne (samodzielne wykonywanie przez studenta wybranych analiz chemicznych i pomiarów, samodzielne opracowywanie i interpretacja wyników, samodzielne wykonywanie obliczeń).
Metody nauczania	M-2	Metody problemowe ( rozwiązywanie zadań, omawianie wyników obliczeń rachunkowych, dyskusja).
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Ocena wyników i opisu analiz oraz badań wykonanych podczas ćwiczeń laboratoryjnych.
Sposób oceny	S-2	Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie materiału z zakresu ćwiczeń.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, nie potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wniosków, nie potrafi ocenić dokładności przeprowadzonych badań.
	3,0	Student w stopniu dostatecznym posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dostatecznym potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dostatecznym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	3,5	Student w stopniu dobrym posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dostatecznym potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dostatecznym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	4,0	Student w stopniu dobrym posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dobrym potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dobrym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	4,5	Student w stopniu bardzo dobrym posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dobrym potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dobrym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	5,0	Student w stopniu bardzo dobrym posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu bardzo dobrym potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu bardzo dobrym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	OS_1A_B04_U02	Student interpretuje wyniki przeprowadzonych badań i wyciąga na ich podstawie wnioski, a także ocenia dokładność przeprowadzonych badań.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	OS_1A_U05	Wykonuje samodzielnie lub w zespole pod kierunkiem opiekuna proste zadania badawcze związane z obserwacjami środowiskowymi. Prawidłowo interpretuje rezultaty i wyciąga wnioski, potrafi przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne. Potrafi zaprojektować oraz zrealizować proste urządzenie, obiekt, system lub proces, typowe dla studiowanego kierunku studiów, używając właściwych metod, technik i narzędzi.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_U04	wykonuje pod kierunkiem opiekuna naukowego proste zadanie badawcze lub projektowe dotyczące szeroko rozumianego rolnictwa, prawidłowo interpretuje rezultaty i wyciąga wnioski
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	InzA_U03	potrafi - przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich - dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne
	InzA_U08	potrafi - zgodnie z zadaną specyfikacją - zaprojektować proste urządzenie, obiekt, system lub proces, typowe dla studiowanego kierunku studiów, używając właściwych metod, technik i narzędzi
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów z podstawowymi technikami laboratoryjnymi oraz metodami wykrywania składu materii, zarówno pod kątem jakościowym jak i ilościowym.
Cel przedmiotu	C-3	Opanowanie przez studentów podstawowych obliczeń chemicznych i zasad pracy laboratoryjnej. Opanowanie przez studentów umiejętnosci interpretacji i dokładności uzyskanych wyników pomiarów i obliczeń.
Treści programowe	T-L-1	Podstawy analizy jakościowej, analiza jakościowa wybranych grup kationów, anionów i soli.
	T-L-2	Podstawy analizy ilościowej, metody alkacymetryczne, redoksometryczne i kompleksometryczne.
	T-L-3	Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów. Pomiar pH i badanie właściwości roztworów buforowych.
	T-L-4	Metody chemicznej identyfikacji grup funkcyjnych.
Metody nauczania	M-3	Metody praktyczne (samodzielne wykonywanie przez studenta wybranych analiz chemicznych i pomiarów, samodzielne opracowywanie i interpretacja wyników, samodzielne wykonywanie obliczeń).
Metody nauczania	M-2	Metody problemowe ( rozwiązywanie zadań, omawianie wyników obliczeń rachunkowych, dyskusja).
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Ocena wyników i opisu analiz oraz badań wykonanych podczas ćwiczeń laboratoryjnych.
Sposób oceny	S-2	Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie materiału z zakresu ćwiczeń.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, nie potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wniosków, nie potrafi ocenić dokładności przeprowadzonych badań.
	3,0	Student w stopniu dostatecznym posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dostatecznym potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dostatecznym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	3,5	Student w stopniu dobrym posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dostatecznym potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dostatecznym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	4,0	Student w stopniu dobrym posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dobrym potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dobrym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	4,5	Student w stopniu bardzo dobrym posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu dobrym potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu dobrym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.
	5,0	Student w stopniu bardzo dobrym posiada umiejętności wykonywania podstawowych badań i obliczeń chemicznych, w stopniu bardzo dobrym potrafi interpretować wyników przeprowadzonych badań i wyciągać na ich podstawie wnioski, w stopniu bardzo dobrym potrafi ocenić dokładność przeprowadzonych badań.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	OS_1A_B04_K01	Student jest kompetenty do pracy w grupie. Jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych w warunkach laboratoryjnych oraz przestrzega zasad etyki przy realizacji zadań.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	OS_1A_K02	Jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych. Potrafi zorganizować pracę w grupie. Przestrzega zasad etyki przy zbieraniu i opisywaniu potrzebnych danych
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	OS_1A_K03	Potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania badawczego.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_K02	potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
	R1A_K03	potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
	R1A_K08	potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Cel przedmiotu	C-3	Opanowanie przez studentów podstawowych obliczeń chemicznych i zasad pracy laboratoryjnej. Opanowanie przez studentów umiejętnosci interpretacji i dokładności uzyskanych wyników pomiarów i obliczeń.
	C-1	Przyswojenie przez studentów wiadomości dotyczacych własciwosci pierwiastków i ich związków, ze szczególnym uwzględnieniem pierwiastków dominujących w środowisku. Zapoznanie studentów z ogólnymi prawami, które rządzą zachowaniem się materii. Ukształtowanie umiejętności interpretacji zjawisk chemicznych zachodzących w środowisku.
	C-2	Zapoznanie studentów z podstawowymi technikami laboratoryjnymi oraz metodami wykrywania składu materii, zarówno pod kątem jakościowym jak i ilościowym.
Treści programowe	T-L-1	Podstawy analizy jakościowej, analiza jakościowa wybranych grup kationów, anionów i soli.
	T-L-2	Podstawy analizy ilościowej, metody alkacymetryczne, redoksometryczne i kompleksometryczne.
	T-L-3	Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów. Pomiar pH i badanie właściwości roztworów buforowych.
	T-L-4	Metody chemicznej identyfikacji grup funkcyjnych.
	T-W-1	Budowa atomu - cząstki elementarne występujące w atomach. Liczby kwantowe. Kształty i kierunki orbitali. Elektronowa konfiguracja atomów. Tworzenie jonów. Układ okresowy pierwiastków chemicznych. Okresowość własności chemicznych pierwiastków. Właściwości pierwiastków na podstawie układu okresowego.
	T-W-3	Kinetyka i statyka reakcji chemicznych - szybkość reakcji chemicznej. Rząd reakcji. Czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznej. Katalizatory, enzymy. Równowaga chemiczna. Prawo działania mas. Reguła przekory (reguła Le Chateliera-Brauna).
	T-W-6	Podstawy elektrochemii. Korozja.
	T-W-4	Termodynamika chemiczna – ciepło reakcji chemicznej, prawo Hessa podstawowe funkcje termodynamiczne – entalpia, entropia. Kinetyka chemiczna - energia aktywacji. Równania kinetyczne prostych reakcji, wpływ stężenia i temperatury na szybkość reakcji. Rola katalizatorów.
	T-W-8	Węglowodory: alifatyczne, cykliczne. Węglowodory aromatyczne: budowa i własności benzenu, reguła podstawników, WWA, chlorowcopochodne.
	T-W-9	Związki organiczne jednofunkcyjne – synteza, budowa i właściwości alkoholi, fenoli, aldehydów, ketonów, kwasyów karboksylowych i ich pochodnych (estry, chlorki kwasowe, tłuszcze), aminy.
	T-W-10	Izomeria zwiazków organicznych.
	T-W-7	Wstęp do chemii organicznej- systematyczny przegląd związków organicznych, hybrydyzacja orbitali atomowych, wiązania chemiczne w związkach organicznych.
	T-W-11	Związki organiczne wielofunkcyjne - monosacharydy – budowa i własności chemiczne, oligo i polisacharydy, aminokwasy – budowa i własności chemiczne, białka, związki heterocykliczne -podział, własności chemiczne.
	T-W-2	Metale, niemetale i pierwiastki amfoteryczne. Wiązania chemiczne - skala elektroujemności pierwiastków. Wiązania: kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane, jonowe, koordynacyjne. Wiązania metaliczne. Oddziaływania międzycząsteczkowe - siły van der Waalsa. Wiązanie wodorowe.
	T-W-5	Zjawiska zachodzace w roztworach – rozpuszczanie, dyfuzja, osmoza, dysocjacja, hydratacja, hydroliza. Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów - dysocjacja elektrolitów, stała i stopień dysocjacji. Prawo rozcieńczeń Ostwalda. Iloczyn jonowy wody. Odczyn roztworów – pH. Wskaźniki. Roztwory buforowe.
Metody nauczania	M-3	Metody praktyczne (samodzielne wykonywanie przez studenta wybranych analiz chemicznych i pomiarów, samodzielne opracowywanie i interpretacja wyników, samodzielne wykonywanie obliczeń).
Metody nauczania	M-2	Metody problemowe ( rozwiązywanie zadań, omawianie wyników obliczeń rachunkowych, dyskusja).
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Ocena wyników i opisu analiz oraz badań wykonanych podczas ćwiczeń laboratoryjnych.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie jest aktywny, nie potrafi pracować w zespole, nie potrafi myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
	3,0	Student w stopniu dostatecznym uczestniczy aktywnie w zajęciach, w stopniu dostatecznym potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
	3,5	Student w stopniu dobrym uczestniczy aktywnie w zajęciach, w stopniu dostatecznym potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
	4,0	Student w stopniu dobrym uczestniczy aktywnie w zajęciach, w stopniu dobrym potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
	4,5	Student aktywnie uczestniczy w zajęciach, w stopniu dobrym potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.
	5,0	Student aktywnie uczestniczy w zajęciach, w stopniu bardzo dobrym potrafi pracować w zespole, myśleć i działać w sposób świadomy i etyczny.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	OS_1A_B04_K02	Student ma świadomość ciagłych chemicznych przemian zachodzacych w środowsiku, warunkowanych czynnikami naturalnymi i antropogenicznymi oraz jest zorientowany na ciągłego uzupełniania wiedzy w tym zakresie.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	OS_1A_K01	Ma świadomość ciągłego rozwoju nauk biologicznych i chemicznych oraz wynikającą z tego potrzebę uczenia się przez całe życie. Dokonuje samooceny własnych kompetencji i chętnie doskonali umiejętności.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_K01	rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie
	R1A_K04	prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
	R1A_K06	ma świadomość ryzyka i potrafi ocenić skutki wykonywanej działalności w zakresie szeroko rozumianego rolnictwa i środowiska
	R1A_K07	ma świadomość potrzeby dokształcania i samodoskonalenia w zakresie wykonywanego zawodu
Cel przedmiotu	C-1	Przyswojenie przez studentów wiadomości dotyczacych własciwosci pierwiastków i ich związków, ze szczególnym uwzględnieniem pierwiastków dominujących w środowisku. Zapoznanie studentów z ogólnymi prawami, które rządzą zachowaniem się materii. Ukształtowanie umiejętności interpretacji zjawisk chemicznych zachodzących w środowisku.
Treści programowe	T-W-10	Izomeria zwiazków organicznych.
	T-W-9	Związki organiczne jednofunkcyjne – synteza, budowa i właściwości alkoholi, fenoli, aldehydów, ketonów, kwasyów karboksylowych i ich pochodnych (estry, chlorki kwasowe, tłuszcze), aminy.
	T-L-2	Podstawy analizy ilościowej, metody alkacymetryczne, redoksometryczne i kompleksometryczne.
	T-W-3	Kinetyka i statyka reakcji chemicznych - szybkość reakcji chemicznej. Rząd reakcji. Czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznej. Katalizatory, enzymy. Równowaga chemiczna. Prawo działania mas. Reguła przekory (reguła Le Chateliera-Brauna).
	T-W-11	Związki organiczne wielofunkcyjne - monosacharydy – budowa i własności chemiczne, oligo i polisacharydy, aminokwasy – budowa i własności chemiczne, białka, związki heterocykliczne -podział, własności chemiczne.
	T-L-1	Podstawy analizy jakościowej, analiza jakościowa wybranych grup kationów, anionów i soli.
	T-W-8	Węglowodory: alifatyczne, cykliczne. Węglowodory aromatyczne: budowa i własności benzenu, reguła podstawników, WWA, chlorowcopochodne.
	T-W-6	Podstawy elektrochemii. Korozja.
	T-L-3	Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów. Pomiar pH i badanie właściwości roztworów buforowych.
	T-W-7	Wstęp do chemii organicznej- systematyczny przegląd związków organicznych, hybrydyzacja orbitali atomowych, wiązania chemiczne w związkach organicznych.
	T-W-5	Zjawiska zachodzace w roztworach – rozpuszczanie, dyfuzja, osmoza, dysocjacja, hydratacja, hydroliza. Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów - dysocjacja elektrolitów, stała i stopień dysocjacji. Prawo rozcieńczeń Ostwalda. Iloczyn jonowy wody. Odczyn roztworów – pH. Wskaźniki. Roztwory buforowe.
	T-W-1	Budowa atomu - cząstki elementarne występujące w atomach. Liczby kwantowe. Kształty i kierunki orbitali. Elektronowa konfiguracja atomów. Tworzenie jonów. Układ okresowy pierwiastków chemicznych. Okresowość własności chemicznych pierwiastków. Właściwości pierwiastków na podstawie układu okresowego.
	T-L-4	Metody chemicznej identyfikacji grup funkcyjnych.
	T-W-4	Termodynamika chemiczna – ciepło reakcji chemicznej, prawo Hessa podstawowe funkcje termodynamiczne – entalpia, entropia. Kinetyka chemiczna - energia aktywacji. Równania kinetyczne prostych reakcji, wpływ stężenia i temperatury na szybkość reakcji. Rola katalizatorów.
	T-W-2	Metale, niemetale i pierwiastki amfoteryczne. Wiązania chemiczne - skala elektroujemności pierwiastków. Wiązania: kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane, jonowe, koordynacyjne. Wiązania metaliczne. Oddziaływania międzycząsteczkowe - siły van der Waalsa. Wiązanie wodorowe.
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych.
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Pisemny egzamin.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie ma świadomości ciagłych chemicznych przemian zachodzących w środowsiku, warunkowanych czynnikami naturalnymi i antropogenicznymi oraz nie ma świadomości potrzeby ciągłego uzupełniania wiedzy w tym zakresie.
	3,0	Student ma niewielką świadomość ciagłych chemicznych przemian zachodzących w środowsiku, warunkowanych czynnikami naturalnymi i antropogenicznymi oraz potrzebę ciągłego uzupełniania wiedzy w tym zakresie.
	3,5	Student ma ogólną świadomość ciagłych chemicznych przemian zachodzących w środowsiku, warunkowanych czynnikami naturalnymi i antropogenicznymi oraz potrzebę ciągłego uzupełniania wiedzy w tym zakresie.
	4,0	Student ma dobrą świadomość ciagłych chemicznych przemian zachodzących w środowsiku, warunkowanych czynnikami naturalnymi i antropogenicznymi oraz potrzebę ciągłego uzupełniania wiedzy w tym zakresie.
	4,5	Student ma dużą świadomość ciagłych chemicznych przemian zachodzących w środowsiku, warunkowanych czynnikami naturalnymi i antropogenicznymi oraz potrzebę ciągłego uzupełniania wiedzy w tym zakresie.
	5,0	Student ma pełną świadomość ciagłych chemicznych przemian zachodzących w środowsiku, warunkowanych czynnikami naturalnymi i antropogenicznymi oraz potrzebę ciągłego uzupełniania wiedzy w tym zakresie.