Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Architektura krajobrazu (S1)
Sylabus przedmiotu Fitosocjologia:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Architektura krajobrazu | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, nauk technicznych, studiów inżynierskich, sztuki | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Fitosocjologia | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Dendrologii i Kształtowania Terenów Zieleni | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Wanda Bacieczko <Wanda.Bacieczko@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | |||
| ECTS (planowane) | 4,0 | ECTS (formy) | 4,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Student posiada podstawowe wiadomości z zakresu botaniki, ochrony środowiska i ochrony przyrody. |
| W-2 | Student posiada podstawowe wiadomości z zakresu ekologii. |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie się z fitosocjologią jako nauką i jej terminologią. |
| C-2 | Poznanie klasyfikacji zbiorowisk roślinnych występujących w Polsce. |
| C-3 | Poznanie zbiorowisk roślinnych i ich siedlisk oraz metod ich badania. |
| C-4 | Nabycie umiejętności rozpoznawania zbiorowisk roślinnych w terenie oraz wykonywania zdjęć i tabel fitosocjologicznych i ich interpretacji. |
| C-5 | Poznanie różnych form ochrony przyrody, gatunków chronionych, zagrożonych i rzadkich. |
| C-6 | Nabycie umiejętności praktycznego wykorzystywania fitosocjologii w architekturze krajobrazu. |
| C-7 | Uświadamianie potrzeby dokształcania i samodoskonalenia w zakresie znajomości szaty roślinnej danego terenu (flory i roślinności) |
| C-8 | Nabycie umiejętności pracy w zespole i odpowiedzialności. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Bogactwo florystyczne zbiorowisk roślinnych Pomorza Zachodniego. Gatunki prawnie chronione, rzadkie i zagrożone wyginięciem. Aktualne formy ochrony przyrody i ich charakterystyka. | 2 |
| T-A-2 | Zbiorowiska wodne i nadwodne. Charakterystyka zbiorowisk z klas: Lemnetea minoris, Potametea i Phragmitetea. | 2 |
| T-A-3 | Roślinność torfowisk mszysto-turzycowych i mszarów. Charakterystyka zbiorowisk z klas: Scheuchzerio-Caricetea fuscae i Oxycocco-Sphagnetea. | 2 |
| T-A-4 | Półnaturalne i antropogeniczne zbiorowiska łąkowe i murawowe. Charakterystyka zbiorowisk z klas: Molinio-Arrhenatheretea, Koelerio glaucae-Corynephoretea canescentis i Festuco-Brometea. | 2 |
| T-A-5 | Nitrofilne, antropogeniczne zbiorowiska upraw polnych i ruderalnych. Charakterystyka zbiorowisk z klas: Stellarietea mediae i Artemisietea vulgaris. | 2 |
| T-A-6 | Zbiorowiska lasów szpilkowych. Charakterystyka zbiorowisk z klasy Vaccinio-Piceetea. | 2 |
| T-A-7 | Zbiorowiska lasów liściastych. Charakterystyka zbiorowisk leśnych z klasy Querco-Fagetea. Zdjęcie i tabela fitosocjologiczna – ich analiza syntaksonomiczna. | 2 |
| T-A-8 | Roślinność siedlisk antropogenicznych – zbiorowiska synantropijne. Roślinność torfowisk i muraw napiaskowych. | 3 |
| T-A-9 | Roślinność łąkowa i wybranych typów lasów. | 3 |
| 20 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Fitosocjologia jako nauka, jej zadania i miejsce wśród innych dyscyplin naukowych. Podstawowe pojęcia. Kryteria i systemy podziału zbiorowisk. | 2 |
| T-W-2 | Skład i budowa zbiorowisk roślinnych. Metody ich badania w ujęciu fitosocjologicznym. | 2 |
| T-W-3 | Kryteria i metody wyróżniania zbiorowisk roślinnych. | 2 |
| T-W-4 | Klasyfikacja zbiorowisk roślinnych. Nazewnictwo w systemie fitosocjologicznym. System klasyfikacyjny zbiorowisk roślinnych. Sposoby opisu zbiorowisk. | 2 |
| T-W-5 | Dynamika i zmienność fitocenoz. Sukcesja i jej rodzaje, klimaks. | 2 |
| T-W-6 | Lasy na świecie, w Europie i w Polsce. Typy lasów. Lasy Pomorza Zachodniego, ich skład florystyczny i zmiany sezonowe. | 2 |
| T-W-7 | Lasy jako zbiorowiska klimaksowe. Fazy i formy degeneracji. | 2 |
| T-W-8 | Przyczyny i skutki procesu synantropizacji na różnych poziomach organizacji roślinności. | 2 |
| T-W-9 | Klasyfikacja zbiorowisk synantropijnych. Zbiorowiska segetalne i ruderalne, ich charakterystyka. | 2 |
| T-W-10 | Szata roślinna jako wskaźnik warunków środowiska przyrodniczego i ich zmian antropogenicznych. | 2 |
| T-W-11 | Podstawy fitosocjologiczne przy doborze roślin wykorzystywanych do projektowania. | 2 |
| T-W-12 | Inne metody klasyfikacji szaty roślinnej w Polsce. | 2 |
| T-W-13 | Zbiorowiska roślinne i krajobraz okolicy rzecznej na przykładzie rzeki Regalicy. | 4 |
| T-W-14 | Wykorzystanie fitosocjologii w praktyce, w tym w architekturze krajobrazu. | 2 |
| 30 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Udział w zajęciach audytoryjnych. | 20 |
| A-A-2 | Przygotowanie do zajęć audytoryjnych. | 20 |
| A-A-3 | Przygotowanie do sprawdzianów i kolokwiów | 15 |
| A-A-4 | Udział w konsultacjach związanych z realizacją przedmiotu. | 5 |
| 60 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Udział w wykładach | 30 |
| A-W-2 | Przygotowanie do wykładów | 20 |
| A-W-3 | Przygotowanie do kolokwium z wykładów | 10 |
| 60 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Metody podające (wykład informacyjny, pogadanka, wyjaśnienie) |
| M-2 | Metody problemowe (wykład problemowy, dyskusja dydaktyczna – burza mózgów) |
| M-3 | Metody eksponujące (film) |
| M-4 | Metody programowane – z użyciem komputera |
| M-5 | Metody praktyczne (pokaz, ćwiczenia laboratoryjne) |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: sprawdzian |
| S-2 | Ocena formująca: kolokwium |
| S-3 | Ocena podsumowująca: egzamin ustny |
| S-4 | Ocena podsumowująca: praca kontrolna ze zdobytych umiejętności praktycznych |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| AK_1A_C14_W01 Ma wiedzę na temat klasyfikacji zbiorowisk roślinnych w Polsce i podstawowych typów zbiorowisk | AK_1A_W09, AK_1A_W21 | R1A_W05, R1A_W06 | — | C-2, C-3 | T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-6, T-W-9, T-W-12, T-W-13, T-W-14, T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5, T-A-6, T-A-7, T-A-8, T-A-9 | M-1, M-3, M-4, M-5 | S-1, S-2, S-3, S-4 |
| AK_1A_C14_W02 Zna zagadnienia z zakresu zmian jakie zachodzą w przyrodzie pod wpływem sukcesji i antropopresji | AK_1A_W09 | R1A_W05 | — | C-3 | T-W-5, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-A-8, T-A-9 | M-1, M-3, M-4 | S-1, S-2, S-3 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| AK_1A_C14_U01 Potrafi w terenie wykonać dokumentację przyrodniczą w formie zdjęcia fitosocjologicznego oraz rozpoznać podstawowe zbiorowiska roślinne w randze zespołu, związku włącznie z gatunkami charakterystycznymi | AK_1A_U14 | R1A_U05, T1A_U07 | — | C-3, C-4 | T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-6, T-W-9, T-W-13, T-A-1, T-A-2, T-A-3, T-A-4, T-A-5, T-A-6, T-A-7, T-A-8, T-A-9 | M-5 | S-2, S-4 |
| AK_1A_C14_U02 Potrafi ocenić roślinność pod kątem przydatności do rekreacji, ocenić jej odporność na presję użytkowników i zaproponować metody jej ochrony | AK_1A_U11 | R1A_U05, T1A_U06, T1A_U07, T1A_U08, T1A_U11, T1A_U13 | InzA_U02, InzA_U05 | C-5, C-6 | T-W-5, T-A-1 | M-4, M-5 | S-1, S-2, S-3 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| AK_1A_C14_K01 Potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmować w niej różne role oraz ma świadomość potrzeby dokształcania i samodoskonalenia w zakresie wykonywanego zawodu | AK_1A_K11, AK_1A_K12 | A1_K01, A1_K03, A1_K05, R1A_K01, R1A_K02, R1A_K03, R1A_K07, T1A_K01, T1A_K04 | InzA_K01 | C-7, C-8 | T-W-14 | M-2 | S-3 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| AK_1A_C14_W01 Ma wiedzę na temat klasyfikacji zbiorowisk roślinnych w Polsce i podstawowych typów zbiorowisk | 2,0 | Student nie zna stosowanej klasyfikacji zbiorowisk roślinnych w kraju, nie umie wymienić podstawowych typów roślinności rozwijajacej się w przyrodzie. |
| 3,0 | Student zna powierzchownie stosowaną klasyfikację roślinności, zna kilka typów zbiorowisk roślinnych. | |
| 3,5 | Student zna dość dobrze klasyfikację zbiorowisk roślinnych, operuje prawidłowo syntaksonami, zna kilka typów zbiorowisk roślinnych. | |
| 4,0 | Student opanował prawidłowo stosowany system w fitosocjologii, operuje prawidłowo nazwami syntaksonów, zna większą część typów zbiorowisk roślinnych. | |
| 4,5 | Student opanował prawidłowo stosowany system w fitosocjologii, operuje prawidłowo nazwami syntaksonów, zna prawie wszystkie typy zbiorowisk roślinnych. | |
| 5,0 | Student opanował prawidłowo stosowany system w fitosocjologii, operuje prawidłowo nazwami syntaksonów, zna wszystkie typy zbiorowisk roślinnych. | |
| AK_1A_C14_W02 Zna zagadnienia z zakresu zmian jakie zachodzą w przyrodzie pod wpływem sukcesji i antropopresji | 2,0 | Student nie zna żadnych zmian jakie zachodzą w przyrodzie, w krajobrazie. |
| 3,0 | Student zna przyczyny zmian zachodzących w przyrodzie, ale interpretuje je powierzchownie. | |
| 3,5 | Student zna przyczyny zmian zachodzących w przyrodzie w wyniku procesu sukcesji, potrafi wymienić zmiany spowodowane różnymi formami antropopresji. | |
| 4,0 | Student zna przyczyny zmian zachodzących w przyrodzie w wyniku procesu sukcesji, potrafi wymienić zmiany spowodowane różnymi formami antropopresji, potrafi nazwać różne formy degradacji zbiorowisk leśnych. | |
| 4,5 | Student zna przyczyny zmian zachodzących w przyrodzie w wyniku procesu sukcesji, potrafi wymienić zmiany spowodowane różnymi formami antropopresji, potrafi nazwać różne formy degradacji zbiorowisk leśnych i część z nich odpowiednio interpretować. | |
| 5,0 | Student doskonale interpretuje procesy zachodzące w przyrodzie w sposób naturalny oraz zachodzące pod wpływem działalności człowieka. |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| AK_1A_C14_U01 Potrafi w terenie wykonać dokumentację przyrodniczą w formie zdjęcia fitosocjologicznego oraz rozpoznać podstawowe zbiorowiska roślinne w randze zespołu, związku włącznie z gatunkami charakterystycznymi | 2,0 | Student nie potrafi wykonać zdjęcia fitosocjologicznego w terenie, nie potrafi zdiagnozować żadnych fitocenoz w randze zespołu. |
| 3,0 | Student potrafi wykonać zdjęcie fitosocjologiczne włącznie z podaniem ilościowości i towarzyskości. | |
| 3,5 | Student potrafi wykonać zdjęcie fitosocjologiczne włącznie z podaniem ilościowości i towarzyskości, potrafi dość dobrze rozpoznawać zbiorowiska roślinne włącznie z gatunkami charakterystycznymi. | |
| 4,0 | Student potrafi wykonać zdjęcie fitosocjologiczne włącznie z podaniem ilościowości i towarzyskości, potrafi dobrze rozpoznawać zbiorowiska roślinne włącznie z gatunkami charakterystycznymi, podając nawet ich skład gatunkowy. | |
| 4,5 | Student potrafi wykonać zdjęcie fitosocjologiczne włącznie z podaniem ilościowości i towarzyskości, potrafi dobrze rozpoznawać zbiorowiska roślinne włącznie z gatunkami charakterystycznymi, podając ich skład gatunkowy, zaliczając je także do wyższych syntaksonów. | |
| 5,0 | Student potrafi bardzo dobrze posługiwać się metodą Braun-Blanqueta stosowaną w fitosocjologii, umie na podstawie gatunków charakterystycznych zdiagnozować fitocenozy w terenie, potarfi je odpowiednio zaklasyfikować do związku. | |
| AK_1A_C14_U02 Potrafi ocenić roślinność pod kątem przydatności do rekreacji, ocenić jej odporność na presję użytkowników i zaproponować metody jej ochrony | 2,0 | Student nie potrafi ocenić szaty roślinnej pod katem przydatności do rekreacji oraz ocenić jej odporność na presję ze strony użytkowników. |
| 3,0 | Student potrafi powierzchownie wypowiedzieć się na temat roślinności pod kątem przydatności do rekreacji i wypoczynku. | |
| 3,5 | Student potrafi dość dobrze przedstawić i ocenić zalety wykorzystywania roślinności do rekreacji i wypoczynku. | |
| 4,0 | Student potrafi dość dobrze przedstawić i ocenić zalety wykorzystywania roślinności do rekreacji i wypoczynku, potrafi też dobrze ocenić odporność roślinności na użytkowanie. | |
| 4,5 | Student potrafi dobrze przedstawić i ocenić zalety wykorzystywania roślinności do rekreacji i wypoczynku, potrafi też dobrze ocenić odporność roślinności na użytkowanie, potrafi zaproponować formy ochrony. | |
| 5,0 | Student doskonale ocenia roślinność pod kątem przydatności do rekreacji i wypoczynku, potrafi ocenić jej odporność na presję ze strony człowieka oraz wymienić sposoby ochrony, aby tą roślinność zabezpieczyć przed zniszczeniem. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| AK_1A_C14_K01 Potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmować w niej różne role oraz ma świadomość potrzeby dokształcania i samodoskonalenia w zakresie wykonywanego zawodu | 2,0 | Student nie uczestniczy, nie angażuje się w pracy zespołowej. |
| 3,0 | Student uczestniczy w pracy zespołowej, a jej wymiar jest minimalny, mało znaczący dla grupy. | |
| 3,5 | Student uczestniczy w pracy zespołowej, wykonuje wspólne zadania, uczestniczy też w dyskusji, która ma rozwiązać zadanie do wykonania. | |
| 4,0 | Student jest bardzo zaangażowany w pracę zespołową, dyskutuje, posługuje się dodatkowo fachową literaturą. | |
| 4,5 | Student jest bardzo zaangażowany w pracę zespołową, dyskutuje, posługuje się dodatkowo fachową literaturą, ma świadomość dokształcania się w zakresie wykonywanego w przyszłości zawodu. | |
| 5,0 | Student jest w pełni zaangażowany w pracę zespołową, dyskutuje, podsumowuje rozwiązany problem oraz prezentuje w formie ustnej. |
Literatura podstawowa
- Matuszkiewicz W., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, PWN, Warszawa, 2007
- Wysocki Cz., Sikorski P., Fitosocjologia stosowana, SGGW, Warszawa, 2002
- Matuszkiewicz J. M., Zespoły leśne Polski, PWN, Warszawa, 2001
- Kłosowscy S. i G., Rośliny wodne i bagienne. Flora Polski, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa, 2001
Literatura dodatkowa
- Falińska K., Ekologia roślin, PWN, Warszawa, 1996
- Piękoś-Mirkowa H., Mirek Z., Rośliny chronione. Flora Polski, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa, 2006