Wydział Budownictwa i Architektury - Inżynieria środowiska (S1)
specjalność: Ogrzewnictwo
Sylabus przedmiotu Mechanika płynów-2:
Informacje podstawowe
Kierunek studiów | Inżynieria środowiska | ||
---|---|---|---|
Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
Obszary studiów | nauk technicznych, studiów inżynierskich | ||
Profil | ogólnoakademicki | ||
Moduł | — | ||
Przedmiot | Mechanika płynów-2 | ||
Specjalność | przedmiot wspólny | ||
Jednostka prowadząca | Katedra Budownictwa Wodnego | ||
Nauczyciel odpowiedzialny | Ryszard Ewertowski <Ryszard.Ewertowski@zut.edu.pl> | ||
Inni nauczyciele | Ryszard Ewertowski <Ryszard.Ewertowski@zut.edu.pl> | ||
ECTS (planowane) | 3,0 | ECTS (formy) | 3,0 |
Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
KOD | Wymaganie wstępne |
---|---|
W-1 | Opanowane wiadomości z matematyki, fizyki i hydrologii z 1-ego roku studiów |
W-2 | Przyswojony zakres Mechaniki Płynów z Semestru 3 (uzyskane zaliczenie przedmiotu) |
Cele przedmiotu
KOD | Cel modułu/przedmiotu |
---|---|
C-1 | Zrozumienie zjawisk z zakresu hydrauliki koryt otwartych. |
C-2 | Znajomość zjawiska filtracji i metod ich opisu. |
C-3 | Podstawy ruchu rumowiska i rozprzestrzeniania zanieczyszczeń. |
C-4 | Podstawowe zagadnienia przepływu gazów i pracy systemów wentylacyjnych |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
KOD | Treść programowa | Godziny |
---|---|---|
ćwiczenia audytoryjne | ||
T-A-1 | Zadania na obliczanie przepływu i innych parametrów ruchu cieczy w przewodach otwartych z wykorzystaniem równania Chezy | 3 |
T-A-2 | Zadania na wyznaczanie krzywej konsumpcyjnej (MNK) | 2 |
T-A-3 | Zadania z zakresu energii strumienia, reżimów ruchu i odskoku hydraulicznego | 2 |
T-A-4 | Obliczanie krzywej spiętrzenia, światła mostu i spiętrzenia przed mostem | 2 |
T-A-5 | Ruch nieustalony szybkozmienny - analiza rodzajów fal, analiza pracy układu sztolnia - komora wyrównawcza | 2 |
T-A-6 | Zagadnienie ruchu nieustalonego wolnozmiennego - metody aproksymacji i rozwiązywania układów typu Saint-Venanta | 2 |
T-A-7 | Obliczanie przepływów gazów w przewodach | 2 |
15 | ||
wykłady | ||
T-W-1 | Rodzaje przepływów swobodnych, równania ruchu Naviera Stokesa i Reynoldsa, tensor naprężeń burzliwych i metody „domykania” układu Reynoldsa | 1 |
T-W-2 | Jednowymiarowe ustalone przepływy swobodne, równanie Chezy i równanie Bernoulliego, krzywa spiętrzenia i depresji. | 2 |
T-W-3 | Ruch krytyczny. Odskok hydrauliczny. Metody obliczeń światła mostów i spiętrzeń przed mostami | 2 |
T-W-4 | Metody obliczania rozpływów w sieci kanałów otwartych. Ruch nieustalony w kanałach - równania Saint-Venanta. Symulacje fal wezbraniowych. | 2 |
T-W-5 | Zjawisko filtracji. Dopływ wody filtracyjnej do drenów i kanałów, studniFiltracja przez zapory i wały przeciwpowodziowe. | 2 |
T-W-6 | Ruch rumowiska i analiza stabilności dna cieku. Podstawowe wiadomości o rozprzestrzenianiu się zanieczyszczeń w rzekach i zbiornikach przy ustalonym i nieustalonym dopływie zanieczyszczeń | 2 |
T-W-7 | Dynamika gazów - równanie Bernoulliego dla gazów. Wypływ adiabatyczny gazu przez otwory i przewody. Przepływ izotermiczny i nieizotermiczny gazu. | 2 |
T-W-8 | Metody obliczeń przepływu gazu w gazociągach i w przewodach wentylacyjnych z uwzględnieniem strat. | 2 |
15 |
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
KOD | Forma aktywności | Godziny |
---|---|---|
ćwiczenia audytoryjne | ||
A-A-1 | uczestnictwo w zajęciach | 15 |
A-A-2 | Udział w konsultacjach | 6 |
A-A-3 | Samodzielna realizacja zadań przesłanych przez Internet | 16 |
A-A-4 | Przygotowanie do kolokwium | 10 |
47 | ||
wykłady | ||
A-W-1 | uczestnictwo w zajęciach | 15 |
A-W-2 | Studia literaturowe | 15 |
A-W-3 | Przygotowanie do egzaminu | 10 |
A-W-4 | Egzamin | 2 |
42 |
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
---|---|
M-1 | Wykład problemowy oparty o komputerowe audio-wizualne prezentacje zagadnień i dyskusje problemów na tablicy |
M-2 | Komputerowe symulacje niektórych omawianych zagadnień (praca budowli hydrotechnicznych, transformacja fal, symulacja nieustalonego pola prędkości przepływu) |
M-3 | Ćwiczenia audytoryjne: Zajęcia z wykorzystaniem audio-wizualnej prezentacji perzykładowych rozwiązanych zadań i treści zadań do rozwiązania przez studentów przy tablicy |
M-4 | Ćwiczenia audytoryjne: Przekaz internetowy plików ppt z treściami rozwiązanych zadań oraz z zadaniami do indywidualnego ich wykonania przez studenta w domu |
Sposoby oceny
KOD | Sposób oceny |
---|---|
S-1 | Ocena formująca: Pytania kontrolne z materiału realizowanego na wykładzie w ramach kolokwiów na ćwiczeniach audytoryjnych |
S-2 | Ocena formująca: Ocena poszczególnych osób w trakcie ćwiczeń audytoryjnych przy okazji sprawdzenia zadań indywidualnych i zadań rozwiazywanych przy tablicy |
S-3 | Ocena podsumowująca: Dwa kolokwia na ćwiczeniach audytoryjnych w trakcie semestru i kolokwium zaliczajace dla studentów, którzy nie uzyskali pozytywnych ocen z kolokwiów w trakcie semestru |
S-4 | Ocena podsumowująca: Egzamin końcowy z zrealizowanego w semestrze zakresu Mechaniki Płynów |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
IS_1A_y_W01 Zna zjawisko ruchu nieustalonego płynów rzeczywistych w ruchu laminarnym i turbulentnym. Rozumie znaczenie równań Naviera- Stokesa i Reynoldsa dla opisu rzeczywistych pól przepływu gazu i cieczy | IS_1A_W09 | T1A_W03, T1A_W07 | InzA_W02 | C-4, C-1 | T-W-1 | M-2, M-3, M-4, M-1 | S-1, S-3, S-2, S-4 |
IS_1A_y_W02 Rozumie uproszczone opisy ruchu płynu w przewodach otwartych. Zna zagadnienie ruchu jednostajnego ustalonego w korytach otwartych, opisywane równaniami Chezy. W ruchu ustalonym niejednostajnym umie posługiwać sie uogólnionym równaniem Bernoulliego dla rowiazywania podstawowych zadań i potrafi wyznaczyć krzywą spiętrzenia z równania dh/dx. | IS_1A_W09, IS_1A_W12 | T1A_W03, T1A_W04, T1A_W07 | InzA_W02 | C-1 | T-W-2, T-W-7, T-A-2, T-A-1 | M-1, M-4, M-3, M-2 | S-1, S-4, S-2, S-3 |
IS_1A_y_W03 Rozumie zagadnienia związane z energią strumienia, ruchem krytycznym, odskokiem hydraulicznym i orientuje się w metodach obliczeń światła mostów i spiętrzeń przed mostami. | IS_1A_W07, IS_1A_W09 | T1A_W02, T1A_W03, T1A_W07 | InzA_W02, InzA_W05 | C-1 | T-W-3, T-A-1, T-A-4, T-A-3 | M-1, M-3, M-4, M-2 | S-4, S-3, S-2, S-1 |
IS_1A_y_W04 Zna podstawowe pojęcia związane z ruchem nieustalonym wody w kanałach i rzekach, zjawiskiem szybko-zmiennym (fala translacyjna) i wolnozmiennym (fala powodziowa, wezbranie sztormowe). Orientuje się w metodach i modelach obliczania tych zagadnień w sieci kanałów otwartych w oparciu o równania Saint-Venanta. | IS_1A_W09 | T1A_W03, T1A_W07 | InzA_W02 | C-1 | T-A-5, T-W-4, T-A-6 | M-4, M-3, M-2, M-1 | S-1, S-3, S-2, S-4 |
IS_1A_y_W05 Rozumie zjawisko filtracji w gruntach w zakresie ustalonego i nieustalonego przepływ wód gruntowych, dopływu wody filtracyjnej do drenów, kanałów i studni. Wie, jakimi modelami opisywana jest filtracja przez zapory i wały przeciwpowodziowe. | IS_1A_W07, IS_1A_W09 | T1A_W02, T1A_W03, T1A_W07 | InzA_W02, InzA_W05 | C-2 | T-W-5 | M-1, M-4, M-3, M-2 | S-1, S-3, S-2, S-4 |
IS_1A_y_W06 Posiada podstawową wiedzę o procesach ruchu rumowiska i analizy stabilności dna cieku. Posiada podstawowe wiadomości o rozprzestrzenianiu się zanieczyszczeń w rzekach i zbiornikach przy ustalonym i nieustalonym dopływie zanieczyszczeń. | IS_1A_W07, IS_1A_W09, IS_1A_W16 | T1A_W02, T1A_W03, T1A_W05, T1A_W07 | InzA_W02, InzA_W05 | C-3 | T-W-6 | M-1, M-2, M-3, M-4 | S-1, S-2, S-4, S-3 |
IS_1A_y_W07 Opanował podstawowe zagadnienia dynamiki gazów (równanie Bernoulliego dla gazów, wypływ adiabatyczny gazu przez otwory i przewody, przepływ izotermiczny i nieizotermiczny gazu, metody obliczeń przepływu gazu w gazociągach i przewodach wentylacyjnych) | IS_1A_W09, IS_1A_W12 | T1A_W03, T1A_W04, T1A_W07 | InzA_W02 | C-4 | T-A-7, T-W-8, T-W-7 | M-1, M-4, M-3, M-2 | S-3, S-1, S-2, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
IS_1A_y_U01 Potrafi planować i przeprowadzać doświadczenia z zakresu mechaniki płynów, analizować ich wyniki technikami komputerowymi, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski | IS_1A_U02 | T1A_U07, T1A_U08, T1A_U09, T1A_U15 | — | C-1 | T-W-1, T-W-5, T-W-6, T-W-2, T-W-8 | M-3, M-4, M-2, M-1 | S-4, S-3, S-2 |
IS_1A_y_U02 Potrafi stosować równania hydrauliki dla rozwiązywania zadań inżynierskich z zakresu przepływów w korytach otwartych (wyznaczanie wydatku, napełnienia, krzywej spiętrzenia, itp) | IS_1A_U02, IS_1A_U05 | T1A_U07, T1A_U08, T1A_U09, T1A_U15, T1A_U16 | InzA_U01, InzA_U02, InzA_U07, InzA_U08 | C-4, C-1 | T-A-2, T-A-1, T-W-3, T-W-2, T-W-8, T-A-3, T-A-4 | M-2, M-4, M-3, M-1 | S-3, S-2, S-4 |
IS_1A_y_U03 Rozumie zagadnienia nieustalonej dynamiki płynów i potrafi sformułować zadania inżynierskie z tego zakresu i wykorzystać proste modele matematyczne do ich rozwiązania | IS_1A_U02, IS_1A_U04 | T1A_U07, T1A_U08, T1A_U09, T1A_U15 | InzA_U01 | C-1 | T-A-6, T-A-5, T-W-4, T-W-7, T-W-6, T-A-7 | M-2, M-1, M-3, M-4 | S-3, S-4, S-2 |
IS_1A_y_U04 Rozumie, co oznacza przepływ filtracyjny w gruncie. Zna podstawowe równania i umie je zastosować w prostych przypadkach wyznaczania strumieni filtracyjnych | IS_1A_U02, IS_1A_U04, IS_1A_U05 | T1A_U07, T1A_U08, T1A_U09, T1A_U15, T1A_U16 | InzA_U01, InzA_U02, InzA_U07, InzA_U08 | C-2 | T-W-5, T-W-6 | M-1, M-3, M-4, M-2 | S-3, S-4, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
IS_1A_y_K01 Ma świadomość ważności interakcji płynów i ciał stałych w procesie budowy i ekspolatacji obiektów inżynierskich i oceny wpływu przepływów płynów (wiatr, przepływy rzeczne, itp.)na stałe elementy środowiska (powierzchnia terenu, brzegi rzek, itp.) | IS_1A_K01, IS_1A_K02 | T1A_K01, T1A_K02 | InzA_K01 | C-1 | T-W-1, T-W-3, T-W-5, T-W-2, T-W-4 | M-3, M-4, M-1, M-2 | S-4, S-3, S-2 |
IS_1A_y_K02 Rozumie znaczenie rozwiązywania zagadnień hydrauliki w przewodach, kanałach, rzekach, sieciach kanalizacji burzowej itp. oraz ich oddziaływania z budowlami hydrotechnicznymi i innymi strukturami inżynierskimi. | IS_1A_K01, IS_1A_K02, IS_1A_K05 | T1A_K01, T1A_K02, T1A_K05 | InzA_K01 | C-1 | T-W-7, T-A-7, T-W-8, T-A-3, T-A-2 | M-4, M-2, M-3, M-1 | S-3, S-2, S-4 |
IS_1A_y_K03 Rozumie znaczenie rozwiązywania zagadnień hydrauliki w przewodach, kanałach, rzekach, sieciach kanalizacji burzowej itp. oraz ich oddziaływania z budowlami hydrotechnicznymi i innymi strukturami inżynierskimi. | IS_1A_K01, IS_1A_K02 | T1A_K01, T1A_K02 | InzA_K01 | C-1 | T-A-6, T-A-1, T-W-4, T-A-3, T-W-3, T-A-4, T-A-5 | M-4, M-1, M-2, M-3 | S-4, S-3, S-2 |
IS_1A_y_K04 Ma świadomość znaczenie procesów filtracyjnych w gruncie oraz procesów rozprzestrzeniania zanieczyszczeń w środowisku wodnym w relacjach do innych zagadnień inżynierii środowiska Rozumie problematykę przepływów gazów i ich przemiany w zakresie obejmującym podstawowe elementy sieci przesyłowych i systemów wentylacyjnych | IS_1A_K01, IS_1A_K02, IS_1A_K05 | T1A_K01, T1A_K02, T1A_K05 | InzA_K01 | C-2, C-4, C-3 | T-W-8, T-A-7, T-W-6, T-W-5, T-W-7, T-W-1 | M-1, M-4, M-3, M-2 | S-4, S-2, S-3 |
Kryterium oceny - wiedza
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
IS_1A_y_W01 Zna zjawisko ruchu nieustalonego płynów rzeczywistych w ruchu laminarnym i turbulentnym. Rozumie znaczenie równań Naviera- Stokesa i Reynoldsa dla opisu rzeczywistych pól przepływu gazu i cieczy | 2,0 | |
3,0 | Zaliczone pozytywnie dwa kolokwia i egzamin pisemny na ocenę dostateczną | |
3,5 | ||
4,0 | ||
4,5 | ||
5,0 | ||
IS_1A_y_W02 Rozumie uproszczone opisy ruchu płynu w przewodach otwartych. Zna zagadnienie ruchu jednostajnego ustalonego w korytach otwartych, opisywane równaniami Chezy. W ruchu ustalonym niejednostajnym umie posługiwać sie uogólnionym równaniem Bernoulliego dla rowiazywania podstawowych zadań i potrafi wyznaczyć krzywą spiętrzenia z równania dh/dx. | 2,0 | |
3,0 | Zaliczone pozytywnie dwa kolokwia i egzamin pisemny na ocenę dostateczną | |
3,5 | ||
4,0 | ||
4,5 | ||
5,0 | ||
IS_1A_y_W03 Rozumie zagadnienia związane z energią strumienia, ruchem krytycznym, odskokiem hydraulicznym i orientuje się w metodach obliczeń światła mostów i spiętrzeń przed mostami. | 2,0 | |
3,0 | Zaliczone pozytywnie dwa kolokwia i egzamin pisemny na ocenę dostateczną | |
3,5 | ||
4,0 | ||
4,5 | ||
5,0 | ||
IS_1A_y_W04 Zna podstawowe pojęcia związane z ruchem nieustalonym wody w kanałach i rzekach, zjawiskiem szybko-zmiennym (fala translacyjna) i wolnozmiennym (fala powodziowa, wezbranie sztormowe). Orientuje się w metodach i modelach obliczania tych zagadnień w sieci kanałów otwartych w oparciu o równania Saint-Venanta. | 2,0 | |
3,0 | Zaliczone pozytywnie dwa kolokwia i egzamin pisemny na ocenę dostateczną | |
3,5 | ||
4,0 | ||
4,5 | ||
5,0 | ||
IS_1A_y_W05 Rozumie zjawisko filtracji w gruntach w zakresie ustalonego i nieustalonego przepływ wód gruntowych, dopływu wody filtracyjnej do drenów, kanałów i studni. Wie, jakimi modelami opisywana jest filtracja przez zapory i wały przeciwpowodziowe. | 2,0 | |
3,0 | Zaliczone pozytywnie dwa kolokwia i egzamin pisemny na ocenę dostateczną | |
3,5 | ||
4,0 | ||
4,5 | ||
5,0 | ||
IS_1A_y_W06 Posiada podstawową wiedzę o procesach ruchu rumowiska i analizy stabilności dna cieku. Posiada podstawowe wiadomości o rozprzestrzenianiu się zanieczyszczeń w rzekach i zbiornikach przy ustalonym i nieustalonym dopływie zanieczyszczeń. | 2,0 | |
3,0 | Zaliczone pozytywnie dwa kolokwia i egzamin pisemny na ocenę dostateczną | |
3,5 | ||
4,0 | ||
4,5 | ||
5,0 | ||
IS_1A_y_W07 Opanował podstawowe zagadnienia dynamiki gazów (równanie Bernoulliego dla gazów, wypływ adiabatyczny gazu przez otwory i przewody, przepływ izotermiczny i nieizotermiczny gazu, metody obliczeń przepływu gazu w gazociągach i przewodach wentylacyjnych) | 2,0 | |
3,0 | Zaliczone pozytywnie dwa kolokwia i egzamin pisemny na ocenę dostateczną | |
3,5 | ||
4,0 | ||
4,5 | ||
5,0 |
Kryterium oceny - umiejętności
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
IS_1A_y_U01 Potrafi planować i przeprowadzać doświadczenia z zakresu mechaniki płynów, analizować ich wyniki technikami komputerowymi, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski | 2,0 | |
3,0 | Zaliczone pozytywnie dwa kolokwia i egzamin pisemny na ocenę dostateczną | |
3,5 | ||
4,0 | ||
4,5 | ||
5,0 | ||
IS_1A_y_U02 Potrafi stosować równania hydrauliki dla rozwiązywania zadań inżynierskich z zakresu przepływów w korytach otwartych (wyznaczanie wydatku, napełnienia, krzywej spiętrzenia, itp) | 2,0 | |
3,0 | Zaliczone pozytywnie dwa kolokwia i egzamin pisemny na ocenę dostateczną | |
3,5 | ||
4,0 | ||
4,5 | ||
5,0 | ||
IS_1A_y_U03 Rozumie zagadnienia nieustalonej dynamiki płynów i potrafi sformułować zadania inżynierskie z tego zakresu i wykorzystać proste modele matematyczne do ich rozwiązania | 2,0 | |
3,0 | Zaliczone pozytywnie dwa kolokwia i egzamin pisemny na ocenę dostateczną | |
3,5 | ||
4,0 | ||
4,5 | ||
5,0 | ||
IS_1A_y_U04 Rozumie, co oznacza przepływ filtracyjny w gruncie. Zna podstawowe równania i umie je zastosować w prostych przypadkach wyznaczania strumieni filtracyjnych | 2,0 | |
3,0 | Zaliczone pozytywnie dwa kolokwia i egzamin pisemny na ocenę dostateczną | |
3,5 | ||
4,0 | ||
4,5 | ||
5,0 |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
IS_1A_y_K01 Ma świadomość ważności interakcji płynów i ciał stałych w procesie budowy i ekspolatacji obiektów inżynierskich i oceny wpływu przepływów płynów (wiatr, przepływy rzeczne, itp.)na stałe elementy środowiska (powierzchnia terenu, brzegi rzek, itp.) | 2,0 | |
3,0 | Zaliczone pozytywnie dwa kolokwia i egzamin pisemny na ocenę dostateczną | |
3,5 | ||
4,0 | ||
4,5 | ||
5,0 | ||
IS_1A_y_K02 Rozumie znaczenie rozwiązywania zagadnień hydrauliki w przewodach, kanałach, rzekach, sieciach kanalizacji burzowej itp. oraz ich oddziaływania z budowlami hydrotechnicznymi i innymi strukturami inżynierskimi. | 2,0 | |
3,0 | Zaliczone pozytywnie dwa kolokwia i egzamin pisemny na ocenę dostateczną | |
3,5 | ||
4,0 | ||
4,5 | ||
5,0 | ||
IS_1A_y_K03 Rozumie znaczenie rozwiązywania zagadnień hydrauliki w przewodach, kanałach, rzekach, sieciach kanalizacji burzowej itp. oraz ich oddziaływania z budowlami hydrotechnicznymi i innymi strukturami inżynierskimi. | 2,0 | |
3,0 | Zaliczone pozytywnie dwa kolokwia i egzamin pisemny na ocenę dostateczną | |
3,5 | ||
4,0 | ||
4,5 | ||
5,0 | ||
IS_1A_y_K04 Ma świadomość znaczenie procesów filtracyjnych w gruncie oraz procesów rozprzestrzeniania zanieczyszczeń w środowisku wodnym w relacjach do innych zagadnień inżynierii środowiska Rozumie problematykę przepływów gazów i ich przemiany w zakresie obejmującym podstawowe elementy sieci przesyłowych i systemów wentylacyjnych | 2,0 | |
3,0 | Zaliczone pozytywnie dwa kolokwia i egzamin pisemny na ocenę dostateczną | |
3,5 | ||
4,0 | ||
4,5 | ||
5,0 |
Literatura podstawowa
- Mitosek M., Mechanika płynów w inżynierii i ochronie środowiska, PWN, Warszawa, 2001
- Puzyrewski R., Sawicki J.:, Podstawy mechaniki płynów i hydrauliki, PWN, Warszawa, 1998
- Walden H., Stasiak J., Mechanika cieczy i gazów w inżynierii sanitarnej, Arkady, Warszawa, 1991
- Czetwertyński E., Utrysko B, Hydraulika i hydromechanika, PWN, Warszawa, 1975
- Kubrak E. J., Hydraulika techniczna. Przykłady obliczeń, SGGW, Warszawa, 2004
- Szuster A., Utrysko B., Hydraulika i podstawy hydromechaniki, Politechnika Warszawska, Warszawa, 1986
Literatura dodatkowa
- Prosnak W., Mechanika płynów. Statyka płynów i dynamika cieczy, PWN, Warszawa, 1970
- Kubrak J., Hydraulika techniczna. Wyd. SGGW, SGGW, Warszawa, 1998