Wydział Budownictwa i Architektury - Architektura i urbanistyka (S1)
Sylabus przedmiotu Podstawy projektowania urbanistycznego:
Informacje podstawowe
Kierunek studiów | Architektura i urbanistyka | ||
---|---|---|---|
Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
Obszary studiów | nauk technicznych, studiów inżynierskich | ||
Profil | ogólnoakademicki | ||
Moduł | — | ||
Przedmiot | Podstawy projektowania urbanistycznego | ||
Specjalność | przedmiot wspólny | ||
Jednostka prowadząca | Instytut Architektury i Planowania Przestrzennego | ||
Nauczyciel odpowiedzialny | Waldemar Marzęcki <Waldemar.Marzecki@zut.edu.pl> | ||
Inni nauczyciele | Klara Czyńska <Klara.Czynska@zut.edu.pl> | ||
ECTS (planowane) | 6,0 | ECTS (formy) | 6,0 |
Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
KOD | Wymaganie wstępne |
---|---|
W-1 | Ogólna wiedza z zakresu świadomości plastycznej oraz historii sztuki. |
Cele przedmiotu
KOD | Cel modułu/przedmiotu |
---|---|
C-1 | Celem wykładów i ćwiczeń z podstaw projektowania urbanistycznego jest zapoznanie studentów z najważniejszymi zasadami kształtowania przestrzeni urbanistycznej zespołów zabudowy jednorodzinnej. Podczas zajęć przekazywany jest niezbędny zakres wiedzy technicznej potrzebny do właściwego kształtowani pod względem funkcjonalnym i kompozycyjnym projektowanych zespołów zabudowy jednorodzinnej. |
C-2 | Na wykładach i ćwiczeniach projektowych szczególne miejsce zajmują zagadnienia związane z kulturotwórczym znaczeniem urbanistyki, z naciskiem na harmonijne wpisanie nowych zespołów zabudowy jednorodzinnej w istniejącą strukturę miejską. |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
KOD | Treść programowa | Godziny |
---|---|---|
projekty | ||
T-P-1 | Wyjście w plener i zwiedzanie istniejącego zespołu zabudowy jednorodzinnej z równoczesnym wprowadzeniem w problematykę projektowania urbanistycznego. | 2 |
T-P-2 | Ćwiczenie klauzurowe, którego zadaniem jest zaprojektowanie i wykonanie z tektury trójwymiarowego modelu trzech powiązanych ze sobą przestrzenie wnętrz urbanistycznych. | 3 |
T-P-3 | Podział na 4 osobowe zespoły projektowe i wykonywanie funkcjonalnych i kompozycyjnych analiz terenu objętego opracowaniem i jego powiązań z otoczeniem. | 6 |
T-P-4 | Wykonanie trójwymiarowych makiet terenu opracowania wraz z zabudową istniejącą. | 3 |
T-P-5 | Prace koncepcyjne w przestrzeni trójwymiarowej z wykorzystaniem makiety terenu. | 3 |
T-P-6 | Klauzura projektowa | 3 |
T-P-7 | Prace projektowe na podkładach sytuacyjno-wysokościowych i makiecie z wykorzystaniem wspomagania komputerowego. | 25 |
45 | ||
wykłady | ||
T-W-1 | Wykład wprowadzający poświęcony omówieniu problematyki, organizacji i formy zaliczenia przedmiotu. | 1 |
T-W-2 | Omówienie metody zbierania danych o terenie objętym projektowaniem w tym wykonywania inwentaryzacji urbanistycznej oraz analiz urbanistycznych 1) Analizy funkcjonalnej a) Analiza topografii terenu b) Analiza wysokości zabudowy i kształtów dachów c) Analiza funkcjonalna zabudowy i obszarów 2) Analizy kompozycyjnej a) Analiza kompozycji wybranych wnętrz urbanistycznych b) Analiza kompozycyjna obszaru otaczającego teren projektowy. | 3 |
T-W-3 | Wykłady przedstawiające aspekty techniczne i normatywne procesu projektowania urbanistycznego zespołów zabudowy jednorodzinnej. | 1 |
T-W-4 | Omówienie kulturotwórczej roli projektowania urbanistycznego. | 1 |
T-W-5 | Cykl wykładów poświęconych kompozycji urbanistycznej omówionej na przykładzie polskich i zagranicznych zespołów zabudowy jednorodzinnej. Analiza istniejących założeń kompozycyjnych z wykorzystaniem animacji komputerowych i pokazów multimedialnych. | 4 |
T-W-6 | Cykl wykładów poświęconych: rozplanowaniu budynków, podziałów własnościowych, funkcji, układów komunikacyjnych, terenów zielonych z ich zagospodarowaniem. | 2 |
T-W-7 | Wykłady omawiające zakres klauzur przeprowadzanych na ćwiczeniach. | 2 |
T-W-8 | Omówienie zakresu niezbędnego do zaliczenia projektu. | 1 |
15 |
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
KOD | Forma aktywności | Godziny |
---|---|---|
projekty | ||
A-P-1 | Zwiedzanie zespołu zabudowy jednorodzinnej | 2 |
A-P-2 | Praca własna - przygotowanie do klauzury. Tworzenie na zajęciach modelu. | 25 |
A-P-3 | Praca własna indywidualna i w grupie oraz udział w zajęciach. | 93 |
120 | ||
wykłady | ||
A-W-1 | Udział w wykładzie | 15 |
A-W-2 | Praca własna | 45 |
60 |
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
---|---|
M-1 | Analiza przedmiotu nauczania poprzez obserwację na żywo (wycieczka). |
M-2 | Wykłady informacyjne. |
M-3 | Wykłady problemowe. |
M-4 | Pokazy. |
M-5 | Metoda projektu. |
Sposoby oceny
KOD | Sposób oceny |
---|---|
S-1 | Ocena formująca: Ćwiczenia klauzurowe, wykonywane w trakcie semestru i podlegające ocenie cząstkowej. |
S-2 | Ocena formująca: Ocena końcowa projektu wykonanego przez studencki zespół projektowy. |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
A_1A_C-XI/3_W02 Student potrafi prawidłowo czytać i interpretować wszystkie zapisy zawarte w podkładach sytuacyjno-wysokościowych. Dotyczy to zarówno danych dotyczących zagospodarowania terenu jak i jego ukształtowania oraz wyposażenia w infrastrukturę techniczną. Potrafi też na podstawie danych zawartych w podkładach sytuacyjno- wysokościowych stworzyć makietę terenu wraz z zabudową oraz skonstruować trójwymiarowy komputerowy model przestrzenny zarówno terenu jak i istniejącej zabudowy. | A_1A_W02 | T1A_W02, T1A_W03 | InzA_W02, InzA_W05 | C-1, C-2 | T-P-2, T-P-7 | M-2, M-3, M-4 | S-1, S-2 |
A_1A_C-XI/3_W08 Zna podstawowe zasady kompozycji urbanistycznej zarówno w odniesieniu do właściwych relacji funkcjonalno-kompozycyjnych zabudowy jak i zagospodarowania terenu. | A_1A_W08 | T1A_W03, T1A_W07 | InzA_W03 | C-1, C-2 | T-W-4, T-W-5, T-W-7 | M-1, M-2, M-3, M-4, M-5 | S-1, S-2 |
A_1A_C-XI/3_W20 Student poznaje podstawowe zasady właściwego kształtowania urbanistycznego nowych zespołów zabudowy jednorodzinnej z uwzględnieniem prawidłowych relacji przestrzennych i funkcjonalnych zarówno w odniesieniu do zabudowy projektowanej jak i istniejącego zainwestowania miejskiego. | A_1A_W20 | T1A_W03, T1A_W04, T1A_W07 | InzA_W03, InzA_W05 | C-1, C-2 | T-W-1, T-W-2, T-W-4, T-P-2 | M-1, M-2, M-3, M-4, M-5 | S-1, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
A_1A_C-XI/3_U07 Student na zajęciach poznaje tradycyjne techniki tworzenia makiet terenu i budynków. Przy pomocy programów komputerowych wykonuje analizy terenu opracowania oraz wirtualne trójwymiarowe modele terenu oraz istniejącej projektowanej i zabudowy. | A_1A_U07 | T1A_U09, T1A_U16 | InzA_U02 | C-1, C-2 | T-W-2, T-W-7, T-W-8, T-P-4, T-P-7 | M-2, M-3, M-4, M-5 | S-1, S-2 |
A_1A_C-XI/3_U13 W trakcie zajęć oraz na wykładach poznaje sposoby projektowania różnych rodzajów i skali przestrzeni urbanistycznych i jej aranżacji. Poznaje również sposoby ich wizualnej prezentacji. | A_1A_U13 | T1A_U08, T1A_U15, T1A_U16 | InzA_U06, InzA_U08 | C-1, C-2 | T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-P-1, T-P-4 | M-1, M-2, M-3, M-4, M-5 | S-1, S-2 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
---|---|---|---|---|---|---|---|
A_1A_C-XI/3_K06 Projektowanie urbanistyczne jest jednym z ważniejszych czynników kształtowania przestrzeni miejskiej. Z tego powodu bardzo ważnym elementem procesu dydaktycznego jest ukazanie studentom, jak istotnym jest twórcza i zgodne z kulturą przestrzenną kształtowanie nowych zespołów miejskich w duchu zachowania ciągłości funkcjonalnej i kulturowej danego obszaru miejskiego. | A_1A_K06 | T1A_K01, T1A_K02 | InzA_K01 | C-1, C-2 | T-W-4 | M-1, M-2, M-3, M-4, M-5 | S-1, S-2 |
Kryterium oceny - wiedza
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
A_1A_C-XI/3_W02 Student potrafi prawidłowo czytać i interpretować wszystkie zapisy zawarte w podkładach sytuacyjno-wysokościowych. Dotyczy to zarówno danych dotyczących zagospodarowania terenu jak i jego ukształtowania oraz wyposażenia w infrastrukturę techniczną. Potrafi też na podstawie danych zawartych w podkładach sytuacyjno- wysokościowych stworzyć makietę terenu wraz z zabudową oraz skonstruować trójwymiarowy komputerowy model przestrzenny zarówno terenu jak i istniejącej zabudowy. | 2,0 | Student nie potrafi właściwie zinterpretować zapisy map geodezyjnych oraz nie potrafi efektywnie wykorzystać techniki komputerowej do celów projektowych. |
3,0 | Student bardzo pobieżnie potrafi zinterpretować zapisy map geodezyjnych oraz potrafi w stopniu dostatecznym wykorzystać technikę komputerową do celów projektowych. | |
3,5 | Student prawidłowo potrafi zinterpretować jedynie część zapisów map geodezyjnych oraz dość sprawnie wykorzystuje technikę komputerową do celów projektowych. | |
4,0 | Student potrafi zinterpretować zapisy map geodezyjnych z umiejętnością dobrego wnioskowania. Prawidłowo korzysta z oprogramowania komputerowego wspomagającego proces projektowy. | |
4,5 | Student potrafi dobrze zinterpretować zapisy map geodezyjnych i wykorzystać do właściwego wkomponowania projektowanego zespołu urbanistycznego oraz wykorzystuje oprogramowanie komputerowe do precyzyjnego przedstawienia aspektów technicznych oraz wizualnych projektu. | |
5,0 | Student potrafi prawidłowo zinterpretować zapis map geodezyjnych i wykorzystać ich treść do bardzo dobrego usytuowania projektowanego zespołu urbanistycznego. Wspomaganie komputerowe jest wykorzystane do precyzyjnego i wizualnie bardzo atrakcyjnego przedstawienia przyjętych przez studenta założeń projektowych. | |
A_1A_C-XI/3_W08 Zna podstawowe zasady kompozycji urbanistycznej zarówno w odniesieniu do właściwych relacji funkcjonalno-kompozycyjnych zabudowy jak i zagospodarowania terenu. | 2,0 | Student nie potrafi właściwie ukształtować relacji przestrzennych pomiędzy poszczególnym obiektami budowlanymi oraz całością założenia urbanistycznego w celu uzyskania poprawnego funkcjonalnie oraz czytelnego kompozycyjnie zespołu zabudowy miejskiej. |
3,0 | Student jedynie w minimalnym stopniu opanował sztukę właściwego tworzenia prawidłowych relacji przestrzennych pomiędzy poszczególnym obiektami budowlanymi oraz całością założenia urbanistycznego w celu uzyskania czytelnego i poprawnego funkcjonalnie oraz kompozycyjnie zespołu zabudowy miejskiej. | |
3,5 | Student jedynie w niektórych fragmentach zabudowy opanował sztukę właściwego tworzenia prawidłowych relacji przestrzennych pomiędzy poszczególnym obiektami budowlanymi oraz całością założenia urbanistycznego w celu uzyskania czytelnego i poprawnego funkcjonalnie i kompozycyjnie zespołu zabudowy miejskiej. | |
4,0 | Student opanował sztukę właściwego tworzenia prawidłowych relacji przestrzennych pomiędzy poszczególnym obiektami budowlanymi oraz całością założenia urbanistycznego w celu uzyskania czytelnego i poprawnego funkcjonalnie oraz kompozycyjnie zespołu zabudowy miejskiej. Propozycje projektowe są poprawne lecz niezbyt kreatywne. | |
4,5 | Student opanował sztukę właściwego tworzenia prawidłowych relacji przestrzennych pomiędzy poszczególnym obiektami budowlanymi oraz całością założenia urbanistycznego w celu uzyskania czytelnego i poprawnego funkcjonalnie oraz kompozycyjnie zespołu zabudowy miejskiej. Propozycja projektowa zawiera wiele elementów świadczących o wrażliwości przestrzennej jej autora. | |
5,0 | Student bardzo dobrze opanował sztukę właściwego tworzenia prawidłowych relacji przestrzennych pomiędzy poszczególnym obiektami budowlanymi oraz całością założenia urbanistycznego w celu uzyskania czytelnego i poprawnego funkcjonalnie oraz kompozycyjnie zespołu zabudowy miejskiej. Propozycja projektowa jest indywidualną wypowiedzią twórczą dobrze wpisującą się w zastane warunki funkcjonalne i przestrzenne. | |
A_1A_C-XI/3_W20 Student poznaje podstawowe zasady właściwego kształtowania urbanistycznego nowych zespołów zabudowy jednorodzinnej z uwzględnieniem prawidłowych relacji przestrzennych i funkcjonalnych zarówno w odniesieniu do zabudowy projektowanej jak i istniejącego zainwestowania miejskiego. | 2,0 | Student nie opanował podstawowych zasad właściwego kształtowania urbanistycznego nowych zespołów zabudowy jednorodzinnej oraz właściwych relacji z zabudową istniejącą. |
3,0 | Student w stopniu minimalnym opanował zasady właściwego kształtowania urbanistycznego nowych zespołów zabudowy jednorodzinnej z marginalnym uwzględnieniem prawidłowych relacji przestrzennych i funkcjonalnych zarówno w odniesieniu do zabudowy projektowanej jak i istniejącego zainwestowania miejskiego. | |
3,5 | Student w stopniu wystarczającym opanował podstawowe zasady właściwego kształtowania urbanistycznego nowych zespołów zabudowy jednorodzinnej bez właściwego uwzględnienia prawidłowych relacji przestrzennych i funkcjonalnych w odniesieniu do istniejącego zainwestowania miejskiego. | |
4,0 | Student w stopniu dobrym opanował podstawowe zasady właściwego kształtowania urbanistycznego nowych zespołów zabudowy jednorodzinnej z uwzględnieniem prawidłowych relacji przestrzennych i funkcjonalnych zarówno w odniesieniu do zabudowy projektowanej jak i istniejącego zainwestowania miejskiego. | |
4,5 | Student w stopniu dobrym opanował podstawowe zasady właściwego kształtowania urbanistycznego nowych zespołów zabudowy jednorodzinnej z uwzględnieniem prawidłowych relacji przestrzennych i funkcjonalnych w odniesieniu do zabudowy projektowanej oraz wykazał się odpowiednią wrażliwością projektową w odniesieniu do istniejącego zainwestowania miejskiego. | |
5,0 | Student bardzo dobrze opanował podstawowe zasady właściwego kształtowania urbanistycznego nowych zespołów zabudowy jednorodzinnej z uwzględnieniem prawidłowych relacji przestrzennych i funkcjonalnych w odniesieniu do zabudowy projektowanej oraz wykazał się dużą wrażliwością projektową w odniesieniu do istniejącego zainwestowania miejskiego. |
Kryterium oceny - umiejętności
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
A_1A_C-XI/3_U07 Student na zajęciach poznaje tradycyjne techniki tworzenia makiet terenu i budynków. Przy pomocy programów komputerowych wykonuje analizy terenu opracowania oraz wirtualne trójwymiarowe modele terenu oraz istniejącej projektowanej i zabudowy. | 2,0 | Student nie potrafi w czytelny i precyzyjny sposób przedstawić zarówno technicznych jaki i estetycznych aspektów opracowanego projektu urbanistycznego. Brak fizycznego modelu zabudowy. |
3,0 | Projekt urbanistyczny oraz fizyczny model są pod względem rysunku technicznego oraz grafiki na poziomie wystarczającym dla zaprezentowania podstawowych rozwiązań zastosowanych w projekcie. | |
3,5 | Grafika projektu pozwala na jednoznaczną ocenę zastosowanych rozwiązań, lecz jedynie na standardowym poziomie, zarówno w obszarze rozwiązań technicznych jak i wizualizacji zaprojektowanej i istniejącej przestrzeni urbanistycznej oraz fizycznego modelu zabudowy. | |
4,0 | Przedstawiony do oceny projekt zawiera dobrze udokumentowane graficznie rozwiązania techniczne jak i ciekawą grafikę (tradycyjną lub komputerową) prezentującą rozwiązania przestrzenne. Model fizyczny zabudowy jest wykonany na dobrym poziomie. | |
4,5 | Grafika rozważań technicznych, wizualizacje, fizyczna makieta oraz komputerowe symulacje trójwymiarowe w atrakcyjny i czytelny sposób ilustrują główne założenia projektu. | |
5,0 | Wszystkie zastosowane techniki rysunkowe, malarskie (tradycyjne lub komputerowe) oraz fizyczna makieta w rzetelny i bardzo atrakcyjny sposób prezentują rozwiązania przyjęte w projekcie urbanistycznym. | |
A_1A_C-XI/3_U13 W trakcie zajęć oraz na wykładach poznaje sposoby projektowania różnych rodzajów i skali przestrzeni urbanistycznych i jej aranżacji. Poznaje również sposoby ich wizualnej prezentacji. | 2,0 | Projekt nie zawiera czytelnie skonstruowanych wnętrz urbanistycznych. |
3,0 | Wnętrza urbanistyczne są zaprojektowane z zastosowaniem nielicznych zasad kompozycji urbanistycznej. Projekt w niewielkim stopniu zawiera zróżnicowanie wnętrz o charakterze publicznym, półpublicznym i prywatnym. Aranżacja wnętrz jest nieadekwatna do ich charakteru. | |
3,5 | W projekcie można wyodrębnić wnętrza urbanistyczne o zróżnicowanym charakterze. Ich aranżacja jest jednak zbyt ujednolicona lub niezbyt trafnie podkreśla charakter funkcjonalny i przestrzenny poszczególnych wnętrz. | |
4,0 | Projekt urbanistyczny zawiera poprawnie ukształtowane i zaaranżowane wnętrza urbanistyczne. | |
4,5 | Rozwiązanie urbanistyczne zastosowane w projekcie opiera się na czytelnie wyodrębnionych i powiązanych ze sobą wnętrzach urbanistycznych. Zaproponowana aranżacja wnętrz podnosi atrakcyjność poszczególnych przestrzeni urbanistycznych. | |
5,0 | Zaprojektowany zespól zabudowy jednorodzinnej charakteryzuje się bardzo atrakcyjnym układem wnętrz tworzących logiczny system o indywidualnym wyrazie zarówno przestrzennym jak i funkcjonalnym. Bogata aranżacja poszczególnych wnętrz z zastosowaniem odpowiedniej zieleni, posadzek oraz małej architektury współgra z charakterem poszczególnych fragmentów zabudowy. |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
---|---|---|
A_1A_C-XI/3_K06 Projektowanie urbanistyczne jest jednym z ważniejszych czynników kształtowania przestrzeni miejskiej. Z tego powodu bardzo ważnym elementem procesu dydaktycznego jest ukazanie studentom, jak istotnym jest twórcza i zgodne z kulturą przestrzenną kształtowanie nowych zespołów miejskich w duchu zachowania ciągłości funkcjonalnej i kulturowej danego obszaru miejskiego. | 2,0 | Student zignorował w swoim rozwiązaniu projektowym relacje kulturowe i krajobrazowe pomiędzy zastaną strukturą miejską a zabudową projektowaną. |
3,0 | Student nie wykazał się należytą dbałością o wypracowanie właściwych relacji kulturowych i krajobrazowych pomiędzy zastana strukturą miejską a zabudową projektowaną. | |
3,5 | Właściwe relacje krajobrazowe i kulturowe pomiędzy zabudową istniejącą i projektowaną zostały jedynie marginalnie uwzględnione w zaproponowanym rozwiązaniu projektowym. | |
4,0 | Jedynie w niektórych fragmentach opracowania projektowego zostały wypracowane właściwe relacje przestrzenne pomiędzy zabudową istniejącą i nowo projektowaną pod względem zachowania ciągłości kulturowej i krajobrazowej. | |
4,5 | Projekt spełnia wszystkie wymagania dotyczące właściwych relacji przestrzennych, kulturowych i krajobrazowych pomiędzy zabudową istniejącą i nowo projektowaną. | |
5,0 | Przedstawiony do oceny projekt przyczynia się do wypracowania istotnych wartości przestrzennych, kulturowych i krajobrazowych uzyskanych w wyniku twórczego zestawienia nowo projektowanej zabudowy miejskiej z zastanym środowiskiem zurbanizowanym. |
Literatura podstawowa
- Paszkowski Z, Miasto idealne w perspektywie europejskiej I jego związku z urbanistyką współczesną, Universitas, Kraków, 2012
- Marzęcki W, Procesy przekształcania zabudowy miejskiej po II wojnie światowej na przykładzie miasta Szczecina, Printshop Artur Piskała, Szczecin, 2008
- Wejchert K, Elementy kompozycji urbanistycznej, Arkady, Warszawa, 1984
- Mironowicz I., Ossowicz T, Koncepcja teoretyczna analizy kompozycyjnej układu przestrzennego, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 1997
- Latour S, Renowacja zabytków na Pomorzu Zachodnim, PWN, Warszawa-Poznań, 1981
- Moholy-Nagy S, Matrix of Man. An illustrated History of Urban Envieonment, Pall Mall Press, London, 1968
Literatura dodatkowa
- Tatarkiewicz W, O filozofii i sztuce, PWN, Warszawa, 1989
- Bogdanowski J, Kompozycja i planowanie w architekturze krajobrazu, Ossolineum, Wrocław, 1979