ZUT - Krajowe Ramy Kwalifikacji / Rok 2013/2014 / Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt / Biologia (S1) / Sylabus przedmiotu

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (S1)

Sylabus przedmiotu Fizjologia zwierząt:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów	Biologia
Forma studiów	studia stacjonarne	Poziom	pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta	licencjat
Obszary studiów	nauk przyrodniczych
Profil	ogólnoakademicki
Moduł	—
Przedmiot	Fizjologia zwierząt
Specjalność	Bezpieczeństwo żywności
Jednostka prowadząca	Katedra Fizjologii, Cytobiologii i Proteomiki
Nauczyciel odpowiedzialny	Wiesław Skrzypczak <Wieslaw.Skrzypczak@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane)	5,0	ECTS (formy)	5,0
Forma zaliczenia	zaliczenie	Język	polski
Blok obieralny	—	Grupa obieralna	—

Formy dydaktyczne

Forma dydaktyczna	KOD	Semestr	Godziny	ECTS	Waga	Zaliczenie
laboratoria	L	4	30	3,0	0,41	zaliczenie
wykłady	W	4	20	2,0	0,59	zaliczenie

Wymagania wstępne

KOD	Wymaganie wstępne
W-1	Podstawowa wiedza z zakresu biologii komórki.
W-2	Podstawowa wiedza z zakresu anatomii zwierząt.
W-3	Podstawowa wiedza z zakresu biochemii.

Cele przedmiotu

KOD	Cel modułu/przedmiotu
C-1	Zapoznanie studentów z funkcją głównych narządów i układów organizmu.
C-2	Zapoznanie studentów w zakresie odrębności fizjologicznych poszczególnych układów i narządów u wybranych gatunków zwierzat.
C-3	Zapoznanie z podstawowymi metodami laboratoryjnymi pozwalajacymi analizować funkcję wybranych narzadów.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KOD	Treść programowa	Godziny
laboratoria
T-L-1	Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy. Synapsy – budowa, rodzaje, czynność, rola i mediatory. Odruch, łuk odruchowy i jego elementy: receptory – rodzaje i rola, ośrodki nerwowe i ich właściwości, efektory. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe. Mechanizm powstawania odruchów warunkowych. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka (II.5). a)Odruch kolanowy. b)Odruch podeszwowy. c)Odruch scięgna Achillesa d)Odruch źreniczny. e)Odruch rogówkowy. 2. Analiza łuku odruchowego 3. Analiza odruchów warunkowych.	4
T-L-2	Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, smaku, węchu, dotyku. 1.Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta. 2.Określanie progu słuchu u człowieka. 3.Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka. 4.Badanie zmysłu równowagi u człowieka. 5.Analiza rozmieszczenia receptorów smakowych w błonie śluzowej języka człowieka. 6.Badanie współzależności pomiędzy zmysłami smaku i węchu.	2
T-L-3	Objętość, skład i rola krwi. Podział, powstawanie i rola elementów morfotycznych Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Obserwacja pod mikroskopem rozmazów świeżej krwi kręgowców. 2. Barwienie rozmazu krwi metodą Pappenheima. 3 .Różnicowanie leukocytów. 4. Badanie szybkości opadania krwinek. 5. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego. 6. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi. 7. Oznaczanie grup krwi u człowieka. 8. Oznaczanie czynnika Rh. 9. Wykonanie próby krzyżowej. 10. Obserwacja heteroaglutynacji.	4
T-L-4	Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. Powstawanie, krążenie, skład i rola chłonki. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.	3
T-L-5	Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u monogastrycznych zwierząt roślinożernych.Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby. Charakterystyka procesów trawiennych noworodka 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5.Badanie aktywności pepsyny w różnych warunkach środowiska. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.	6
T-L-6	Rola nerek. Mechanizm powstawania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Klirensowe metody badania czynności nerek. 1.Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt. 2.Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy moczu. 3.Test na zawartość glukozy i ciał ketonowych w moczu człowieka.	3
T-L-7	Mechanizm wentylacji płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Transport tlenu i dwutlenku węgla. Regulacja oddychania. 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.	2
T-L-8	Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1.Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę. 2.Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka. 3.Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka (IX.5).	2
T-L-9	Mammogeneza. Laktogeneza. Odruch wydalania mleka. Fizjologiczna rola siary i różnice gatunkowe w składzie mleka. 1.Oznaczanie laktozy w mleku różnych gatunków zwierząt. 2.Analiza łuku odruchowego wydalania mleka. 3.Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych.	2
T-L-10	Pisemne zaliczenie tematyki ćwiczeń laboratoryjnych.	2
		30
wykłady
T-W-1	Podstawowe mechanizmy regulacji fizjologicznych - sprzężenia zwrotne. Układ nerwowy. Molekularne podstawy pobudliwości, pobudzenie i hamowanie, fizjologia receptorów - odbiór i kodowanie informacji, procesy przetwarzania informacji w ośrodkowym układzie nerwowym, efektory (fizjologia mięśni), odruchy.	2
T-W-2	Krwiotworzenie, ogólna rola krwi w organizmie, elementy morfotyczne krwi i ich rola.	2
T-W-3	Krążenie krwi. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca i ciśnienia krwi.	2
T-W-4	Przystosowanie przewodu pokarmowego do trawienia i wchłaniania, motoryka przewodu pokarmowego, soki trawienne, trawienie w jamie ustnej i żołądku.	2
T-W-5	Trawienie w jelitach. Fizjologia wątroby i trzustki, wchłanianie jelitowe, rola składników mineralnych i witamin.	2
T-W-6	Fizjologia układu wydalniczego. Rola nerek, mechanizm wytwarzania moczu, nerkowa regulacja gospodarki kwasowo-zasadowej.	2
T-W-7	Wybrane mechanizmy nerkowej regulacji homeostazy wodno-elektrolitowej. Autoregulacja, wpływ układu nerwowego na czynność nerek, regulacja hormonalna (układ RAA, wazporesyna, przedsionkowe czynniki natriuretyczne, prostaglandyny i in.).	2
T-W-8	Fizjologia oddychania. Wentylacja płuc, mechanizm wymiany gazów w płucach i tkankach, regulacja oddychania.	2
T-W-9	Mechanizmy kontroli i regulacji temperatury ciała. Bilans cieplny, źródła ciepła, efektory termoregulacji, rola podwzgórza. Zaburzenia regulacji temperatury ciała.	2
T-W-10	Podstawy fizjologii rozrodu. Cykl rujowy, o fenomenie przekazywania życia, fizjologia ciąży i porodu. Laktacja.	2
		20

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KOD	Forma aktywności	Godziny
laboratoria
A-L-1	Uczestnictwo w ćwiczeniach	30
A-L-2	Przygotowanie teoretyczne do wykonania analiz laboratoryjnych.	20
A-L-3	Samodzielne studiowanie tematyki ćwiczeń laboratoryjnych.	20
A-L-4	Przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń w formie pisemnej.	10
A-L-5	Uczestnictwo w konsultacjach.	10
		90
wykłady
A-W-1	Uczestnictwo w wykładach	20
A-W-2	Samodzielne studiowanie tematyki wykładów	20
A-W-3	Przygotowanie do pisemnego zaliczenia tematyki wykładów.	18
A-W-4	Zaliczenie wykładów w formie egzaminu pisemnego.	2
		60

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KOD	Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1	Wykład informacyjny
M-2	Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
M-3	Praca w grupach.
M-4	Dyskusja dydaktyczna.

Sposoby oceny

KOD	Sposób oceny
S-1	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - kolokwia cząstkowe oceniane w skali punktowej: 6 (ocena dostateczna) do 10 (ocena bardzo dobra)
S-2	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - ocena pracy studentów w grupach wyrażna ilością punktów zdobytych za poszczególne ćwiczenia (punktacja 0 lub 1)
S-3	Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń - suma punktów za kolokwia oraz ocenę aktywności: 60% punktów (ocena dostateczna) do powyżej 95% punktów (ocena bardzo dobra)
S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów - egzamin pisemny

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BL_1A_BL-S-C14_W01 Student nazywa i opisuje funkcjonowanie poszczególnych układów organizmu zwierząt.	BL_1A_W05	P1A_W04, P1A_W05	C-1	T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-L-2, T-L-1, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-7, T-L-8, T-L-9, T-L-6	M-2, M-3, M-4, M-1	S-1, S-2, S-4
BL_1A_BL-S-C14_W02 Zna powiązania czynnościowe poszczególnych układów i narzadów organizmu zwierząt.	BL_1A_W10	P1A_W01, P1A_W04, P1A_W05	C-1, C-2	T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-L-2, T-L-1, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-7, T-L-8, T-L-9, T-L-6	M-2, M-3, M-4, M-1	S-1, S-2, S-4
BL_1A_BL-S-C14_W03 Zna podstawowe procesy dotyczace układu pokarmowego zwierząt gospodarskich, a także przystosowanie procesów trawiennych w zależności od spożywanego pokarmu.	BL_1A_W12	P1A_W01, P1A_W04, P1A_W05	C-1, C-2, C-3	T-W-5, T-L-5	M-2, M-3, M-4, M-1	S-4, S-3
BL_1A_BL-S-C14_W04 Zna i opisuje mechanizmy procesów życiowych na poziomie tkanek i narządów.	BL_1A_W05	P1A_W04, P1A_W05	C-1, C-2	T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-L-2, T-L-1, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-7, T-L-8, T-L-9, T-L-6	M-2, M-3, M-4, M-1	S-4, S-3

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BL_1A_BL-S-C14_U01 Umie omówić podstawowe funkcje narządów i układów organizmu zwerząt.	BL_1A_U07	P1A_U01, P1A_U04, P1A_U10	C-1	T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-L-2, T-L-1, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-7, T-L-8, T-L-9, T-L-6	M-2, M-3, M-4, M-1	S-1, S-2, S-4
BL_1A_BL-S-C14_U02 Posiada umiejetność mechanizmów zapewniajacych homeostazę organizmu w oparciu o funkcjonowanie wybranych układów organizmu zwierząt.	BL_1A_U06	P1A_U01, P1A_U04, P1A_U06, P1A_U10, P1A_U11	C-1, C-2	T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-L-2, T-L-1, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-7, T-L-8, T-L-9, T-L-6	M-2, M-3, M-4, M-1	S-1, S-2, S-4
BL_1A_BL-S-C14_U03 Potrafi wykonać podstawowe analizy in-vitro zwiazane z procesami trawienia enzymatycznego w przewodzie pokarmowym.	BL_1A_U12	P1A_U01, P1A_U04, P1A_U06, P1A_U10	C-3	T-W-4, T-W-5, T-L-5	M-2, M-3, M-4	S-1, S-2

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BL_1A_BL-S-C14_K01 Wykazuje zrozumienie procesów biologicznych zachodzących na poziomie tkanek i narządów w oparciu o podstawowe techniki badawcze.	BL_1A_K01	P1A_K01, P1A_K04	C-1, C-2, C-3	T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-4, T-W-5, T-W-6, T-W-7, T-W-8, T-W-9, T-W-10, T-L-2, T-L-1, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-7, T-L-8, T-L-9, T-L-6	M-2, M-3, M-4, M-1	S-1, S-2, S-4
BL_1A_BL-S-C14_K02 Aktywnie uczestniczy w pracy grupowej, wykazujac współdziałanie jako członek zespołu.	BL_1A_K03	P1A_K02, P1A_K03, P1A_K06, P1A_K08	C-1, C-2, C-3	T-L-2, T-L-1, T-L-3, T-L-4, T-L-5, T-L-7, T-L-8, T-L-9, T-L-6	M-3, M-4	S-2

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
BL_1A_BL-S-C14_W01 Student nazywa i opisuje funkcjonowanie poszczególnych układów organizmu zwierząt.	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
BL_1A_BL-S-C14_W02 Zna powiązania czynnościowe poszczególnych układów i narzadów organizmu zwierząt.	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
BL_1A_BL-S-C14_W03 Zna podstawowe procesy dotyczace układu pokarmowego zwierząt gospodarskich, a także przystosowanie procesów trawiennych w zależności od spożywanego pokarmu.	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
BL_1A_BL-S-C14_W04 Zna i opisuje mechanizmy procesów życiowych na poziomie tkanek i narządów.	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
BL_1A_BL-S-C14_U01 Umie omówić podstawowe funkcje narządów i układów organizmu zwerząt.	2,0	Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
	3,5	Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
	4,0	Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	4,5	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	5,0	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe
BL_1A_BL-S-C14_U02 Posiada umiejetność mechanizmów zapewniajacych homeostazę organizmu w oparciu o funkcjonowanie wybranych układów organizmu zwierząt.	2,0	Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
	3,5	Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
	4,0	Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	4,5	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	5,0	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe
BL_1A_BL-S-C14_U03 Potrafi wykonać podstawowe analizy in-vitro zwiazane z procesami trawienia enzymatycznego w przewodzie pokarmowym.	2,0	Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
	3,5	Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
	4,0	Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	4,5	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	5,0	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
BL_1A_BL-S-C14_K01 Wykazuje zrozumienie procesów biologicznych zachodzących na poziomie tkanek i narządów w oparciu o podstawowe techniki badawcze.	2,0
	3,0	Wykazuje aktywną postawę i postępuje zgodnie z zasadami etyki zawodu
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0
BL_1A_BL-S-C14_K02 Aktywnie uczestniczy w pracy grupowej, wykazujac współdziałanie jako członek zespołu.	2,0
	3,0	Wykazuje aktywną postawę i postępuje zgodnie z zasadami etyki zawodu
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0

Literatura podstawowa

Krzymowski T., Fizjologia zwierząt., PWRiL, 2005
von Engelhardt W., Fizjologia zwierząt domowych, tom. 1, 2, Galaktyka, Łódź, 2011
Dusza L., Fizjologia zwierząt z elementami anatomii., Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, 2001

Literatura dodatkowa

Schmidt-Nielsen K., Fizjologia zwierząt. Adaptacja do środowiska., Naukowe PWN, Warszawa, 2008

Treści programowe - laboratoria

KOD	Treść programowa	Godziny
T-L-1	Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy. Synapsy – budowa, rodzaje, czynność, rola i mediatory. Odruch, łuk odruchowy i jego elementy: receptory – rodzaje i rola, ośrodki nerwowe i ich właściwości, efektory. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe. Mechanizm powstawania odruchów warunkowych. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka (II.5). a)Odruch kolanowy. b)Odruch podeszwowy. c)Odruch scięgna Achillesa d)Odruch źreniczny. e)Odruch rogówkowy. 2. Analiza łuku odruchowego 3. Analiza odruchów warunkowych.	4
T-L-2	Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, smaku, węchu, dotyku. 1.Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta. 2.Określanie progu słuchu u człowieka. 3.Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka. 4.Badanie zmysłu równowagi u człowieka. 5.Analiza rozmieszczenia receptorów smakowych w błonie śluzowej języka człowieka. 6.Badanie współzależności pomiędzy zmysłami smaku i węchu.	2
T-L-3	Objętość, skład i rola krwi. Podział, powstawanie i rola elementów morfotycznych Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Obserwacja pod mikroskopem rozmazów świeżej krwi kręgowców. 2. Barwienie rozmazu krwi metodą Pappenheima. 3 .Różnicowanie leukocytów. 4. Badanie szybkości opadania krwinek. 5. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego. 6. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi. 7. Oznaczanie grup krwi u człowieka. 8. Oznaczanie czynnika Rh. 9. Wykonanie próby krzyżowej. 10. Obserwacja heteroaglutynacji.	4
T-L-4	Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. Powstawanie, krążenie, skład i rola chłonki. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.	3
T-L-5	Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u monogastrycznych zwierząt roślinożernych.Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby. Charakterystyka procesów trawiennych noworodka 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5.Badanie aktywności pepsyny w różnych warunkach środowiska. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.	6
T-L-6	Rola nerek. Mechanizm powstawania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Klirensowe metody badania czynności nerek. 1.Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt. 2.Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy moczu. 3.Test na zawartość glukozy i ciał ketonowych w moczu człowieka.	3
T-L-7	Mechanizm wentylacji płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Transport tlenu i dwutlenku węgla. Regulacja oddychania. 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.	2
T-L-8	Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1.Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę. 2.Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka. 3.Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka (IX.5).	2
T-L-9	Mammogeneza. Laktogeneza. Odruch wydalania mleka. Fizjologiczna rola siary i różnice gatunkowe w składzie mleka. 1.Oznaczanie laktozy w mleku różnych gatunków zwierząt. 2.Analiza łuku odruchowego wydalania mleka. 3.Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych.	2
T-L-10	Pisemne zaliczenie tematyki ćwiczeń laboratoryjnych.	2
		30

Treści programowe - wykłady

KOD	Treść programowa	Godziny
T-W-1	Podstawowe mechanizmy regulacji fizjologicznych - sprzężenia zwrotne. Układ nerwowy. Molekularne podstawy pobudliwości, pobudzenie i hamowanie, fizjologia receptorów - odbiór i kodowanie informacji, procesy przetwarzania informacji w ośrodkowym układzie nerwowym, efektory (fizjologia mięśni), odruchy.	2
T-W-2	Krwiotworzenie, ogólna rola krwi w organizmie, elementy morfotyczne krwi i ich rola.	2
T-W-3	Krążenie krwi. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca i ciśnienia krwi.	2
T-W-4	Przystosowanie przewodu pokarmowego do trawienia i wchłaniania, motoryka przewodu pokarmowego, soki trawienne, trawienie w jamie ustnej i żołądku.	2
T-W-5	Trawienie w jelitach. Fizjologia wątroby i trzustki, wchłanianie jelitowe, rola składników mineralnych i witamin.	2
T-W-6	Fizjologia układu wydalniczego. Rola nerek, mechanizm wytwarzania moczu, nerkowa regulacja gospodarki kwasowo-zasadowej.	2
T-W-7	Wybrane mechanizmy nerkowej regulacji homeostazy wodno-elektrolitowej. Autoregulacja, wpływ układu nerwowego na czynność nerek, regulacja hormonalna (układ RAA, wazporesyna, przedsionkowe czynniki natriuretyczne, prostaglandyny i in.).	2
T-W-8	Fizjologia oddychania. Wentylacja płuc, mechanizm wymiany gazów w płucach i tkankach, regulacja oddychania.	2
T-W-9	Mechanizmy kontroli i regulacji temperatury ciała. Bilans cieplny, źródła ciepła, efektory termoregulacji, rola podwzgórza. Zaburzenia regulacji temperatury ciała.	2
T-W-10	Podstawy fizjologii rozrodu. Cykl rujowy, o fenomenie przekazywania życia, fizjologia ciąży i porodu. Laktacja.	2
		20

Formy aktywności - laboratoria

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-L-1	Uczestnictwo w ćwiczeniach	30
A-L-2	Przygotowanie teoretyczne do wykonania analiz laboratoryjnych.	20
A-L-3	Samodzielne studiowanie tematyki ćwiczeń laboratoryjnych.	20
A-L-4	Przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń w formie pisemnej.	10
A-L-5	Uczestnictwo w konsultacjach.	10
		90

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-W-1	Uczestnictwo w wykładach	20
A-W-2	Samodzielne studiowanie tematyki wykładów	20
A-W-3	Przygotowanie do pisemnego zaliczenia tematyki wykładów.	18
A-W-4	Zaliczenie wykładów w formie egzaminu pisemnego.	2
		60

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BL-S-C14_W01	Student nazywa i opisuje funkcjonowanie poszczególnych układów organizmu zwierząt.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_W05	nazywa i opisuje mechanizmy podstawowych procesów życiowych organizmów na różnym poziomie organizacji
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_W04	ma wiedzę w zakresie najważniejszych problemów z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów oraz zna ich powiązania z innymi dyscyplinami przyrodniczymi
	P1A_W05	ma wiedzę w zakresie podstawowych kategorii pojęciowych i terminologii przyrodniczej oraz ma znajomość rozwoju dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów i stosowanych w nich metod badawczych
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z funkcją głównych narządów i układów organizmu.
Treści programowe	T-W-2	Krwiotworzenie, ogólna rola krwi w organizmie, elementy morfotyczne krwi i ich rola.
	T-W-3	Krążenie krwi. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca i ciśnienia krwi.
	T-W-4	Przystosowanie przewodu pokarmowego do trawienia i wchłaniania, motoryka przewodu pokarmowego, soki trawienne, trawienie w jamie ustnej i żołądku.
	T-W-5	Trawienie w jelitach. Fizjologia wątroby i trzustki, wchłanianie jelitowe, rola składników mineralnych i witamin.
	T-W-6	Fizjologia układu wydalniczego. Rola nerek, mechanizm wytwarzania moczu, nerkowa regulacja gospodarki kwasowo-zasadowej.
	T-W-7	Wybrane mechanizmy nerkowej regulacji homeostazy wodno-elektrolitowej. Autoregulacja, wpływ układu nerwowego na czynność nerek, regulacja hormonalna (układ RAA, wazporesyna, przedsionkowe czynniki natriuretyczne, prostaglandyny i in.).
	T-W-8	Fizjologia oddychania. Wentylacja płuc, mechanizm wymiany gazów w płucach i tkankach, regulacja oddychania.
	T-W-9	Mechanizmy kontroli i regulacji temperatury ciała. Bilans cieplny, źródła ciepła, efektory termoregulacji, rola podwzgórza. Zaburzenia regulacji temperatury ciała.
	T-W-10	Podstawy fizjologii rozrodu. Cykl rujowy, o fenomenie przekazywania życia, fizjologia ciąży i porodu. Laktacja.
	T-L-2	Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, smaku, węchu, dotyku. 1.Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta. 2.Określanie progu słuchu u człowieka. 3.Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka. 4.Badanie zmysłu równowagi u człowieka. 5.Analiza rozmieszczenia receptorów smakowych w błonie śluzowej języka człowieka. 6.Badanie współzależności pomiędzy zmysłami smaku i węchu.
	T-L-1	Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy. Synapsy – budowa, rodzaje, czynność, rola i mediatory. Odruch, łuk odruchowy i jego elementy: receptory – rodzaje i rola, ośrodki nerwowe i ich właściwości, efektory. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe. Mechanizm powstawania odruchów warunkowych. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka (II.5). a)Odruch kolanowy. b)Odruch podeszwowy. c)Odruch scięgna Achillesa d)Odruch źreniczny. e)Odruch rogówkowy. 2. Analiza łuku odruchowego 3. Analiza odruchów warunkowych.
	T-L-3	Objętość, skład i rola krwi. Podział, powstawanie i rola elementów morfotycznych Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Obserwacja pod mikroskopem rozmazów świeżej krwi kręgowców. 2. Barwienie rozmazu krwi metodą Pappenheima. 3 .Różnicowanie leukocytów. 4. Badanie szybkości opadania krwinek. 5. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego. 6. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi. 7. Oznaczanie grup krwi u człowieka. 8. Oznaczanie czynnika Rh. 9. Wykonanie próby krzyżowej. 10. Obserwacja heteroaglutynacji.
	T-L-4	Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. Powstawanie, krążenie, skład i rola chłonki. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.
	T-L-5	Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u monogastrycznych zwierząt roślinożernych.Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby. Charakterystyka procesów trawiennych noworodka 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5.Badanie aktywności pepsyny w różnych warunkach środowiska. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.
	T-L-7	Mechanizm wentylacji płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Transport tlenu i dwutlenku węgla. Regulacja oddychania. 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.
	T-L-8	Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1.Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę. 2.Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka. 3.Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka (IX.5).
	T-L-9	Mammogeneza. Laktogeneza. Odruch wydalania mleka. Fizjologiczna rola siary i różnice gatunkowe w składzie mleka. 1.Oznaczanie laktozy w mleku różnych gatunków zwierząt. 2.Analiza łuku odruchowego wydalania mleka. 3.Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych.
	T-L-6	Rola nerek. Mechanizm powstawania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Klirensowe metody badania czynności nerek. 1.Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt. 2.Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy moczu. 3.Test na zawartość glukozy i ciał ketonowych w moczu człowieka.
Metody nauczania	M-2	Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
	M-3	Praca w grupach.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
	M-1	Wykład informacyjny
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - kolokwia cząstkowe oceniane w skali punktowej: 6 (ocena dostateczna) do 10 (ocena bardzo dobra)
	S-2	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - ocena pracy studentów w grupach wyrażna ilością punktów zdobytych za poszczególne ćwiczenia (punktacja 0 lub 1)
	S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów - egzamin pisemny
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BL-S-C14_W02	Zna powiązania czynnościowe poszczególnych układów i narzadów organizmu zwierząt.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_W10	zna anatomiczną i morfologiczną budowę ciała organizmów żywych z topograficznym opisem i lokalizacją narządów, rozumie powiązania morfologiczno-funkcjonalne tkanek i narządów
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_W01	rozumie podstawowe zjawiska i procesy przyrodnicze
	P1A_W04	ma wiedzę w zakresie najważniejszych problemów z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów oraz zna ich powiązania z innymi dyscyplinami przyrodniczymi
	P1A_W05	ma wiedzę w zakresie podstawowych kategorii pojęciowych i terminologii przyrodniczej oraz ma znajomość rozwoju dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów i stosowanych w nich metod badawczych
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z funkcją głównych narządów i układów organizmu.
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów w zakresie odrębności fizjologicznych poszczególnych układów i narządów u wybranych gatunków zwierzat.
Treści programowe	T-W-1	Podstawowe mechanizmy regulacji fizjologicznych - sprzężenia zwrotne. Układ nerwowy. Molekularne podstawy pobudliwości, pobudzenie i hamowanie, fizjologia receptorów - odbiór i kodowanie informacji, procesy przetwarzania informacji w ośrodkowym układzie nerwowym, efektory (fizjologia mięśni), odruchy.
	T-W-2	Krwiotworzenie, ogólna rola krwi w organizmie, elementy morfotyczne krwi i ich rola.
	T-W-3	Krążenie krwi. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca i ciśnienia krwi.
	T-W-4	Przystosowanie przewodu pokarmowego do trawienia i wchłaniania, motoryka przewodu pokarmowego, soki trawienne, trawienie w jamie ustnej i żołądku.
	T-W-5	Trawienie w jelitach. Fizjologia wątroby i trzustki, wchłanianie jelitowe, rola składników mineralnych i witamin.
	T-W-6	Fizjologia układu wydalniczego. Rola nerek, mechanizm wytwarzania moczu, nerkowa regulacja gospodarki kwasowo-zasadowej.
	T-W-7	Wybrane mechanizmy nerkowej regulacji homeostazy wodno-elektrolitowej. Autoregulacja, wpływ układu nerwowego na czynność nerek, regulacja hormonalna (układ RAA, wazporesyna, przedsionkowe czynniki natriuretyczne, prostaglandyny i in.).
	T-W-8	Fizjologia oddychania. Wentylacja płuc, mechanizm wymiany gazów w płucach i tkankach, regulacja oddychania.
	T-W-9	Mechanizmy kontroli i regulacji temperatury ciała. Bilans cieplny, źródła ciepła, efektory termoregulacji, rola podwzgórza. Zaburzenia regulacji temperatury ciała.
	T-W-10	Podstawy fizjologii rozrodu. Cykl rujowy, o fenomenie przekazywania życia, fizjologia ciąży i porodu. Laktacja.
	T-L-2	Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, smaku, węchu, dotyku. 1.Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta. 2.Określanie progu słuchu u człowieka. 3.Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka. 4.Badanie zmysłu równowagi u człowieka. 5.Analiza rozmieszczenia receptorów smakowych w błonie śluzowej języka człowieka. 6.Badanie współzależności pomiędzy zmysłami smaku i węchu.
	T-L-1	Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy. Synapsy – budowa, rodzaje, czynność, rola i mediatory. Odruch, łuk odruchowy i jego elementy: receptory – rodzaje i rola, ośrodki nerwowe i ich właściwości, efektory. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe. Mechanizm powstawania odruchów warunkowych. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka (II.5). a)Odruch kolanowy. b)Odruch podeszwowy. c)Odruch scięgna Achillesa d)Odruch źreniczny. e)Odruch rogówkowy. 2. Analiza łuku odruchowego 3. Analiza odruchów warunkowych.
	T-L-3	Objętość, skład i rola krwi. Podział, powstawanie i rola elementów morfotycznych Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Obserwacja pod mikroskopem rozmazów świeżej krwi kręgowców. 2. Barwienie rozmazu krwi metodą Pappenheima. 3 .Różnicowanie leukocytów. 4. Badanie szybkości opadania krwinek. 5. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego. 6. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi. 7. Oznaczanie grup krwi u człowieka. 8. Oznaczanie czynnika Rh. 9. Wykonanie próby krzyżowej. 10. Obserwacja heteroaglutynacji.
	T-L-4	Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. Powstawanie, krążenie, skład i rola chłonki. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.
	T-L-5	Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u monogastrycznych zwierząt roślinożernych.Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby. Charakterystyka procesów trawiennych noworodka 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5.Badanie aktywności pepsyny w różnych warunkach środowiska. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.
	T-L-7	Mechanizm wentylacji płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Transport tlenu i dwutlenku węgla. Regulacja oddychania. 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.
	T-L-8	Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1.Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę. 2.Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka. 3.Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka (IX.5).
	T-L-9	Mammogeneza. Laktogeneza. Odruch wydalania mleka. Fizjologiczna rola siary i różnice gatunkowe w składzie mleka. 1.Oznaczanie laktozy w mleku różnych gatunków zwierząt. 2.Analiza łuku odruchowego wydalania mleka. 3.Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych.
	T-L-6	Rola nerek. Mechanizm powstawania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Klirensowe metody badania czynności nerek. 1.Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt. 2.Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy moczu. 3.Test na zawartość glukozy i ciał ketonowych w moczu człowieka.
Metody nauczania	M-2	Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
	M-3	Praca w grupach.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
	M-1	Wykład informacyjny
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - kolokwia cząstkowe oceniane w skali punktowej: 6 (ocena dostateczna) do 10 (ocena bardzo dobra)
	S-2	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - ocena pracy studentów w grupach wyrażna ilością punktów zdobytych za poszczególne ćwiczenia (punktacja 0 lub 1)
	S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów - egzamin pisemny
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BL-S-C14_W03	Zna podstawowe procesy dotyczace układu pokarmowego zwierząt gospodarskich, a także przystosowanie procesów trawiennych w zależności od spożywanego pokarmu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_W12	ma znajomość anatomicznych i fizjologicznych przystosowań organizmów żywych lub biocenoz do środowiska przyrodniczego
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_W01	rozumie podstawowe zjawiska i procesy przyrodnicze
	P1A_W04	ma wiedzę w zakresie najważniejszych problemów z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów oraz zna ich powiązania z innymi dyscyplinami przyrodniczymi
	P1A_W05	ma wiedzę w zakresie podstawowych kategorii pojęciowych i terminologii przyrodniczej oraz ma znajomość rozwoju dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów i stosowanych w nich metod badawczych
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z funkcją głównych narządów i układów organizmu.
	C-2	Zapoznanie studentów w zakresie odrębności fizjologicznych poszczególnych układów i narządów u wybranych gatunków zwierzat.
	C-3	Zapoznanie z podstawowymi metodami laboratoryjnymi pozwalajacymi analizować funkcję wybranych narzadów.
Treści programowe	T-W-5	Trawienie w jelitach. Fizjologia wątroby i trzustki, wchłanianie jelitowe, rola składników mineralnych i witamin.
Treści programowe	T-L-5	Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u monogastrycznych zwierząt roślinożernych.Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby. Charakterystyka procesów trawiennych noworodka 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5.Badanie aktywności pepsyny w różnych warunkach środowiska. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.
Metody nauczania	M-2	Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
	M-3	Praca w grupach.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
	M-1	Wykład informacyjny
Sposób oceny	S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów - egzamin pisemny
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń - suma punktów za kolokwia oraz ocenę aktywności: 60% punktów (ocena dostateczna) do powyżej 95% punktów (ocena bardzo dobra)
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BL-S-C14_W04	Zna i opisuje mechanizmy procesów życiowych na poziomie tkanek i narządów.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_W05	nazywa i opisuje mechanizmy podstawowych procesów życiowych organizmów na różnym poziomie organizacji
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_W04	ma wiedzę w zakresie najważniejszych problemów z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów oraz zna ich powiązania z innymi dyscyplinami przyrodniczymi
	P1A_W05	ma wiedzę w zakresie podstawowych kategorii pojęciowych i terminologii przyrodniczej oraz ma znajomość rozwoju dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów i stosowanych w nich metod badawczych
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z funkcją głównych narządów i układów organizmu.
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów w zakresie odrębności fizjologicznych poszczególnych układów i narządów u wybranych gatunków zwierzat.
Treści programowe	T-W-1	Podstawowe mechanizmy regulacji fizjologicznych - sprzężenia zwrotne. Układ nerwowy. Molekularne podstawy pobudliwości, pobudzenie i hamowanie, fizjologia receptorów - odbiór i kodowanie informacji, procesy przetwarzania informacji w ośrodkowym układzie nerwowym, efektory (fizjologia mięśni), odruchy.
	T-W-2	Krwiotworzenie, ogólna rola krwi w organizmie, elementy morfotyczne krwi i ich rola.
	T-W-3	Krążenie krwi. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca i ciśnienia krwi.
	T-W-4	Przystosowanie przewodu pokarmowego do trawienia i wchłaniania, motoryka przewodu pokarmowego, soki trawienne, trawienie w jamie ustnej i żołądku.
	T-W-5	Trawienie w jelitach. Fizjologia wątroby i trzustki, wchłanianie jelitowe, rola składników mineralnych i witamin.
	T-W-6	Fizjologia układu wydalniczego. Rola nerek, mechanizm wytwarzania moczu, nerkowa regulacja gospodarki kwasowo-zasadowej.
	T-W-7	Wybrane mechanizmy nerkowej regulacji homeostazy wodno-elektrolitowej. Autoregulacja, wpływ układu nerwowego na czynność nerek, regulacja hormonalna (układ RAA, wazporesyna, przedsionkowe czynniki natriuretyczne, prostaglandyny i in.).
	T-W-8	Fizjologia oddychania. Wentylacja płuc, mechanizm wymiany gazów w płucach i tkankach, regulacja oddychania.
	T-W-9	Mechanizmy kontroli i regulacji temperatury ciała. Bilans cieplny, źródła ciepła, efektory termoregulacji, rola podwzgórza. Zaburzenia regulacji temperatury ciała.
	T-W-10	Podstawy fizjologii rozrodu. Cykl rujowy, o fenomenie przekazywania życia, fizjologia ciąży i porodu. Laktacja.
	T-L-2	Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, smaku, węchu, dotyku. 1.Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta. 2.Określanie progu słuchu u człowieka. 3.Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka. 4.Badanie zmysłu równowagi u człowieka. 5.Analiza rozmieszczenia receptorów smakowych w błonie śluzowej języka człowieka. 6.Badanie współzależności pomiędzy zmysłami smaku i węchu.
	T-L-1	Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy. Synapsy – budowa, rodzaje, czynność, rola i mediatory. Odruch, łuk odruchowy i jego elementy: receptory – rodzaje i rola, ośrodki nerwowe i ich właściwości, efektory. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe. Mechanizm powstawania odruchów warunkowych. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka (II.5). a)Odruch kolanowy. b)Odruch podeszwowy. c)Odruch scięgna Achillesa d)Odruch źreniczny. e)Odruch rogówkowy. 2. Analiza łuku odruchowego 3. Analiza odruchów warunkowych.
	T-L-3	Objętość, skład i rola krwi. Podział, powstawanie i rola elementów morfotycznych Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Obserwacja pod mikroskopem rozmazów świeżej krwi kręgowców. 2. Barwienie rozmazu krwi metodą Pappenheima. 3 .Różnicowanie leukocytów. 4. Badanie szybkości opadania krwinek. 5. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego. 6. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi. 7. Oznaczanie grup krwi u człowieka. 8. Oznaczanie czynnika Rh. 9. Wykonanie próby krzyżowej. 10. Obserwacja heteroaglutynacji.
	T-L-4	Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. Powstawanie, krążenie, skład i rola chłonki. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.
	T-L-5	Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u monogastrycznych zwierząt roślinożernych.Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby. Charakterystyka procesów trawiennych noworodka 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5.Badanie aktywności pepsyny w różnych warunkach środowiska. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.
	T-L-7	Mechanizm wentylacji płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Transport tlenu i dwutlenku węgla. Regulacja oddychania. 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.
	T-L-8	Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1.Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę. 2.Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka. 3.Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka (IX.5).
	T-L-9	Mammogeneza. Laktogeneza. Odruch wydalania mleka. Fizjologiczna rola siary i różnice gatunkowe w składzie mleka. 1.Oznaczanie laktozy w mleku różnych gatunków zwierząt. 2.Analiza łuku odruchowego wydalania mleka. 3.Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych.
	T-L-6	Rola nerek. Mechanizm powstawania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Klirensowe metody badania czynności nerek. 1.Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt. 2.Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy moczu. 3.Test na zawartość glukozy i ciał ketonowych w moczu człowieka.
Metody nauczania	M-2	Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
	M-3	Praca w grupach.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
	M-1	Wykład informacyjny
Sposób oceny	S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów - egzamin pisemny
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Zaliczenie ćwiczeń - suma punktów za kolokwia oraz ocenę aktywności: 60% punktów (ocena dostateczna) do powyżej 95% punktów (ocena bardzo dobra)
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BL-S-C14_U01	Umie omówić podstawowe funkcje narządów i układów organizmu zwerząt.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_U07	umie omówić budowę, położenie i funkcje poszczególnych tkanek, narządów, układów oraz stanów aktywności i spoczynku organizmów żywych; potrafi wskazać wpływ czynników środowiskowych na przebieg wszelkich procesów w organizmach żywych; określić strategię zmian przystosowawczych; umie przygotować preparaty histologiczne, rozpoznawać poszczególne tkanki, właściwie opisując i interpretując preparat mikroskopowy;
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_U01	stosuje podstawowe techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
	P1A_U04	wykonuje zlecone proste zadania badawcze lub ekspertyzy pod kierunkiem opiekuna naukowego
	P1A_U10	posiada umiejętność wystąpień ustnych w języku polskim i języku obcym, dotyczących zagadnień szczegółowych z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z funkcją głównych narządów i układów organizmu.
Treści programowe	T-W-1	Podstawowe mechanizmy regulacji fizjologicznych - sprzężenia zwrotne. Układ nerwowy. Molekularne podstawy pobudliwości, pobudzenie i hamowanie, fizjologia receptorów - odbiór i kodowanie informacji, procesy przetwarzania informacji w ośrodkowym układzie nerwowym, efektory (fizjologia mięśni), odruchy.
	T-W-2	Krwiotworzenie, ogólna rola krwi w organizmie, elementy morfotyczne krwi i ich rola.
	T-W-3	Krążenie krwi. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca i ciśnienia krwi.
	T-W-4	Przystosowanie przewodu pokarmowego do trawienia i wchłaniania, motoryka przewodu pokarmowego, soki trawienne, trawienie w jamie ustnej i żołądku.
	T-W-5	Trawienie w jelitach. Fizjologia wątroby i trzustki, wchłanianie jelitowe, rola składników mineralnych i witamin.
	T-W-6	Fizjologia układu wydalniczego. Rola nerek, mechanizm wytwarzania moczu, nerkowa regulacja gospodarki kwasowo-zasadowej.
	T-W-7	Wybrane mechanizmy nerkowej regulacji homeostazy wodno-elektrolitowej. Autoregulacja, wpływ układu nerwowego na czynność nerek, regulacja hormonalna (układ RAA, wazporesyna, przedsionkowe czynniki natriuretyczne, prostaglandyny i in.).
	T-W-8	Fizjologia oddychania. Wentylacja płuc, mechanizm wymiany gazów w płucach i tkankach, regulacja oddychania.
	T-W-9	Mechanizmy kontroli i regulacji temperatury ciała. Bilans cieplny, źródła ciepła, efektory termoregulacji, rola podwzgórza. Zaburzenia regulacji temperatury ciała.
	T-W-10	Podstawy fizjologii rozrodu. Cykl rujowy, o fenomenie przekazywania życia, fizjologia ciąży i porodu. Laktacja.
	T-L-2	Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, smaku, węchu, dotyku. 1.Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta. 2.Określanie progu słuchu u człowieka. 3.Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka. 4.Badanie zmysłu równowagi u człowieka. 5.Analiza rozmieszczenia receptorów smakowych w błonie śluzowej języka człowieka. 6.Badanie współzależności pomiędzy zmysłami smaku i węchu.
	T-L-1	Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy. Synapsy – budowa, rodzaje, czynność, rola i mediatory. Odruch, łuk odruchowy i jego elementy: receptory – rodzaje i rola, ośrodki nerwowe i ich właściwości, efektory. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe. Mechanizm powstawania odruchów warunkowych. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka (II.5). a)Odruch kolanowy. b)Odruch podeszwowy. c)Odruch scięgna Achillesa d)Odruch źreniczny. e)Odruch rogówkowy. 2. Analiza łuku odruchowego 3. Analiza odruchów warunkowych.
	T-L-3	Objętość, skład i rola krwi. Podział, powstawanie i rola elementów morfotycznych Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Obserwacja pod mikroskopem rozmazów świeżej krwi kręgowców. 2. Barwienie rozmazu krwi metodą Pappenheima. 3 .Różnicowanie leukocytów. 4. Badanie szybkości opadania krwinek. 5. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego. 6. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi. 7. Oznaczanie grup krwi u człowieka. 8. Oznaczanie czynnika Rh. 9. Wykonanie próby krzyżowej. 10. Obserwacja heteroaglutynacji.
	T-L-4	Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. Powstawanie, krążenie, skład i rola chłonki. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.
	T-L-5	Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u monogastrycznych zwierząt roślinożernych.Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby. Charakterystyka procesów trawiennych noworodka 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5.Badanie aktywności pepsyny w różnych warunkach środowiska. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.
	T-L-7	Mechanizm wentylacji płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Transport tlenu i dwutlenku węgla. Regulacja oddychania. 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.
	T-L-8	Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1.Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę. 2.Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka. 3.Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka (IX.5).
	T-L-9	Mammogeneza. Laktogeneza. Odruch wydalania mleka. Fizjologiczna rola siary i różnice gatunkowe w składzie mleka. 1.Oznaczanie laktozy w mleku różnych gatunków zwierząt. 2.Analiza łuku odruchowego wydalania mleka. 3.Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych.
	T-L-6	Rola nerek. Mechanizm powstawania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Klirensowe metody badania czynności nerek. 1.Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt. 2.Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy moczu. 3.Test na zawartość glukozy i ciał ketonowych w moczu człowieka.
Metody nauczania	M-2	Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
	M-3	Praca w grupach.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
	M-1	Wykład informacyjny
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - kolokwia cząstkowe oceniane w skali punktowej: 6 (ocena dostateczna) do 10 (ocena bardzo dobra)
	S-2	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - ocena pracy studentów w grupach wyrażna ilością punktów zdobytych za poszczególne ćwiczenia (punktacja 0 lub 1)
	S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów - egzamin pisemny
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
	3,5	Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
	4,0	Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	4,5	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	5,0	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BL-S-C14_U02	Posiada umiejetność mechanizmów zapewniajacych homeostazę organizmu w oparciu o funkcjonowanie wybranych układów organizmu zwierząt.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_U06	posiada umiejętność rozumienia mechanizmów determinujących funkcje życiowe, ontogenezę; potrafi posługiwać się podstawowymi narzędziami biologii molekularnej, inżynierii genetycznej, potrafi określić obszary, w których wykorzystuje się techniki molekularne; potrafi przeprowadzić proste analizy molekularne pod opieką prowadzącego; posiada umiejętności analizy i interpretacji wyników;
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_U01	stosuje podstawowe techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
	P1A_U04	wykonuje zlecone proste zadania badawcze lub ekspertyzy pod kierunkiem opiekuna naukowego
	P1A_U06	przeprowadza obserwacje oraz wykonuje w terenie lub laboratorium proste pomiary fizyczne, biologiczne i chemiczne
	P1A_U10	posiada umiejętność wystąpień ustnych w języku polskim i języku obcym, dotyczących zagadnień szczegółowych z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
	P1A_U11	uczy się samodzielnie w sposób ukierunkowany
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z funkcją głównych narządów i układów organizmu.
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów w zakresie odrębności fizjologicznych poszczególnych układów i narządów u wybranych gatunków zwierzat.
Treści programowe	T-W-1	Podstawowe mechanizmy regulacji fizjologicznych - sprzężenia zwrotne. Układ nerwowy. Molekularne podstawy pobudliwości, pobudzenie i hamowanie, fizjologia receptorów - odbiór i kodowanie informacji, procesy przetwarzania informacji w ośrodkowym układzie nerwowym, efektory (fizjologia mięśni), odruchy.
	T-W-2	Krwiotworzenie, ogólna rola krwi w organizmie, elementy morfotyczne krwi i ich rola.
	T-W-3	Krążenie krwi. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca i ciśnienia krwi.
	T-W-4	Przystosowanie przewodu pokarmowego do trawienia i wchłaniania, motoryka przewodu pokarmowego, soki trawienne, trawienie w jamie ustnej i żołądku.
	T-W-5	Trawienie w jelitach. Fizjologia wątroby i trzustki, wchłanianie jelitowe, rola składników mineralnych i witamin.
	T-W-6	Fizjologia układu wydalniczego. Rola nerek, mechanizm wytwarzania moczu, nerkowa regulacja gospodarki kwasowo-zasadowej.
	T-W-7	Wybrane mechanizmy nerkowej regulacji homeostazy wodno-elektrolitowej. Autoregulacja, wpływ układu nerwowego na czynność nerek, regulacja hormonalna (układ RAA, wazporesyna, przedsionkowe czynniki natriuretyczne, prostaglandyny i in.).
	T-W-8	Fizjologia oddychania. Wentylacja płuc, mechanizm wymiany gazów w płucach i tkankach, regulacja oddychania.
	T-W-9	Mechanizmy kontroli i regulacji temperatury ciała. Bilans cieplny, źródła ciepła, efektory termoregulacji, rola podwzgórza. Zaburzenia regulacji temperatury ciała.
	T-W-10	Podstawy fizjologii rozrodu. Cykl rujowy, o fenomenie przekazywania życia, fizjologia ciąży i porodu. Laktacja.
	T-L-2	Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, smaku, węchu, dotyku. 1.Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta. 2.Określanie progu słuchu u człowieka. 3.Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka. 4.Badanie zmysłu równowagi u człowieka. 5.Analiza rozmieszczenia receptorów smakowych w błonie śluzowej języka człowieka. 6.Badanie współzależności pomiędzy zmysłami smaku i węchu.
	T-L-1	Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy. Synapsy – budowa, rodzaje, czynność, rola i mediatory. Odruch, łuk odruchowy i jego elementy: receptory – rodzaje i rola, ośrodki nerwowe i ich właściwości, efektory. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe. Mechanizm powstawania odruchów warunkowych. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka (II.5). a)Odruch kolanowy. b)Odruch podeszwowy. c)Odruch scięgna Achillesa d)Odruch źreniczny. e)Odruch rogówkowy. 2. Analiza łuku odruchowego 3. Analiza odruchów warunkowych.
	T-L-3	Objętość, skład i rola krwi. Podział, powstawanie i rola elementów morfotycznych Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Obserwacja pod mikroskopem rozmazów świeżej krwi kręgowców. 2. Barwienie rozmazu krwi metodą Pappenheima. 3 .Różnicowanie leukocytów. 4. Badanie szybkości opadania krwinek. 5. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego. 6. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi. 7. Oznaczanie grup krwi u człowieka. 8. Oznaczanie czynnika Rh. 9. Wykonanie próby krzyżowej. 10. Obserwacja heteroaglutynacji.
	T-L-4	Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. Powstawanie, krążenie, skład i rola chłonki. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.
	T-L-5	Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u monogastrycznych zwierząt roślinożernych.Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby. Charakterystyka procesów trawiennych noworodka 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5.Badanie aktywności pepsyny w różnych warunkach środowiska. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.
	T-L-7	Mechanizm wentylacji płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Transport tlenu i dwutlenku węgla. Regulacja oddychania. 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.
	T-L-8	Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1.Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę. 2.Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka. 3.Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka (IX.5).
	T-L-9	Mammogeneza. Laktogeneza. Odruch wydalania mleka. Fizjologiczna rola siary i różnice gatunkowe w składzie mleka. 1.Oznaczanie laktozy w mleku różnych gatunków zwierząt. 2.Analiza łuku odruchowego wydalania mleka. 3.Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych.
	T-L-6	Rola nerek. Mechanizm powstawania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Klirensowe metody badania czynności nerek. 1.Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt. 2.Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy moczu. 3.Test na zawartość glukozy i ciał ketonowych w moczu człowieka.
Metody nauczania	M-2	Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
	M-3	Praca w grupach.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
	M-1	Wykład informacyjny
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - kolokwia cząstkowe oceniane w skali punktowej: 6 (ocena dostateczna) do 10 (ocena bardzo dobra)
	S-2	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - ocena pracy studentów w grupach wyrażna ilością punktów zdobytych za poszczególne ćwiczenia (punktacja 0 lub 1)
	S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów - egzamin pisemny
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
	3,5	Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
	4,0	Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	4,5	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	5,0	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BL-S-C14_U03	Potrafi wykonać podstawowe analizy in-vitro zwiazane z procesami trawienia enzymatycznego w przewodzie pokarmowym.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_U12	posługuje się kluczowymi pojęciami z zakresu chemii bioorganicznej; umie przewidywać przebieg reakcji związków organicznych; wykorzystuje metody analizy instrumentalnej stosowanej w chemii organicznej i biochemicznej; analizuje informacje wynikające z różnic w profilach białkowych; zna podstawowe zasady analiz proteomicznych; analizuje zmiany w organizmie powstające przy zażywaniu wybranych substancji;
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_U01	stosuje podstawowe techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
	P1A_U04	wykonuje zlecone proste zadania badawcze lub ekspertyzy pod kierunkiem opiekuna naukowego
	P1A_U06	przeprowadza obserwacje oraz wykonuje w terenie lub laboratorium proste pomiary fizyczne, biologiczne i chemiczne
	P1A_U10	posiada umiejętność wystąpień ustnych w języku polskim i języku obcym, dotyczących zagadnień szczegółowych z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotu	C-3	Zapoznanie z podstawowymi metodami laboratoryjnymi pozwalajacymi analizować funkcję wybranych narzadów.
Treści programowe	T-W-4	Przystosowanie przewodu pokarmowego do trawienia i wchłaniania, motoryka przewodu pokarmowego, soki trawienne, trawienie w jamie ustnej i żołądku.
	T-W-5	Trawienie w jelitach. Fizjologia wątroby i trzustki, wchłanianie jelitowe, rola składników mineralnych i witamin.
	T-L-5	Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u monogastrycznych zwierząt roślinożernych.Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby. Charakterystyka procesów trawiennych noworodka 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5.Badanie aktywności pepsyny w różnych warunkach środowiska. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.
Metody nauczania	M-2	Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
	M-3	Praca w grupach.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - kolokwia cząstkowe oceniane w skali punktowej: 6 (ocena dostateczna) do 10 (ocena bardzo dobra)
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - ocena pracy studentów w grupach wyrażna ilością punktów zdobytych za poszczególne ćwiczenia (punktacja 0 lub 1)
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
	3,5	Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
	4,0	Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	4,5	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	5,0	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BL-S-C14_K01	Wykazuje zrozumienie procesów biologicznych zachodzących na poziomie tkanek i narządów w oparciu o podstawowe techniki badawcze.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_K01	wykazuje zrozumienie podstawowych procesów i zjawisk biologicznych oraz przekonanie o ich empirycznej poznawalności w oparciu o metody matematyczne i statystyczne
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_K01	rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie
	P1A_K04	prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z funkcją głównych narządów i układów organizmu.
	C-2	Zapoznanie studentów w zakresie odrębności fizjologicznych poszczególnych układów i narządów u wybranych gatunków zwierzat.
	C-3	Zapoznanie z podstawowymi metodami laboratoryjnymi pozwalajacymi analizować funkcję wybranych narzadów.
Treści programowe	T-W-1	Podstawowe mechanizmy regulacji fizjologicznych - sprzężenia zwrotne. Układ nerwowy. Molekularne podstawy pobudliwości, pobudzenie i hamowanie, fizjologia receptorów - odbiór i kodowanie informacji, procesy przetwarzania informacji w ośrodkowym układzie nerwowym, efektory (fizjologia mięśni), odruchy.
	T-W-2	Krwiotworzenie, ogólna rola krwi w organizmie, elementy morfotyczne krwi i ich rola.
	T-W-3	Krążenie krwi. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca i ciśnienia krwi.
	T-W-4	Przystosowanie przewodu pokarmowego do trawienia i wchłaniania, motoryka przewodu pokarmowego, soki trawienne, trawienie w jamie ustnej i żołądku.
	T-W-5	Trawienie w jelitach. Fizjologia wątroby i trzustki, wchłanianie jelitowe, rola składników mineralnych i witamin.
	T-W-6	Fizjologia układu wydalniczego. Rola nerek, mechanizm wytwarzania moczu, nerkowa regulacja gospodarki kwasowo-zasadowej.
	T-W-7	Wybrane mechanizmy nerkowej regulacji homeostazy wodno-elektrolitowej. Autoregulacja, wpływ układu nerwowego na czynność nerek, regulacja hormonalna (układ RAA, wazporesyna, przedsionkowe czynniki natriuretyczne, prostaglandyny i in.).
	T-W-8	Fizjologia oddychania. Wentylacja płuc, mechanizm wymiany gazów w płucach i tkankach, regulacja oddychania.
	T-W-9	Mechanizmy kontroli i regulacji temperatury ciała. Bilans cieplny, źródła ciepła, efektory termoregulacji, rola podwzgórza. Zaburzenia regulacji temperatury ciała.
	T-W-10	Podstawy fizjologii rozrodu. Cykl rujowy, o fenomenie przekazywania życia, fizjologia ciąży i porodu. Laktacja.
	T-L-2	Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, smaku, węchu, dotyku. 1.Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta. 2.Określanie progu słuchu u człowieka. 3.Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka. 4.Badanie zmysłu równowagi u człowieka. 5.Analiza rozmieszczenia receptorów smakowych w błonie śluzowej języka człowieka. 6.Badanie współzależności pomiędzy zmysłami smaku i węchu.
	T-L-1	Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy. Synapsy – budowa, rodzaje, czynność, rola i mediatory. Odruch, łuk odruchowy i jego elementy: receptory – rodzaje i rola, ośrodki nerwowe i ich właściwości, efektory. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe. Mechanizm powstawania odruchów warunkowych. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka (II.5). a)Odruch kolanowy. b)Odruch podeszwowy. c)Odruch scięgna Achillesa d)Odruch źreniczny. e)Odruch rogówkowy. 2. Analiza łuku odruchowego 3. Analiza odruchów warunkowych.
	T-L-3	Objętość, skład i rola krwi. Podział, powstawanie i rola elementów morfotycznych Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Obserwacja pod mikroskopem rozmazów świeżej krwi kręgowców. 2. Barwienie rozmazu krwi metodą Pappenheima. 3 .Różnicowanie leukocytów. 4. Badanie szybkości opadania krwinek. 5. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego. 6. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi. 7. Oznaczanie grup krwi u człowieka. 8. Oznaczanie czynnika Rh. 9. Wykonanie próby krzyżowej. 10. Obserwacja heteroaglutynacji.
	T-L-4	Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. Powstawanie, krążenie, skład i rola chłonki. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.
	T-L-5	Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u monogastrycznych zwierząt roślinożernych.Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby. Charakterystyka procesów trawiennych noworodka 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5.Badanie aktywności pepsyny w różnych warunkach środowiska. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.
	T-L-7	Mechanizm wentylacji płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Transport tlenu i dwutlenku węgla. Regulacja oddychania. 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.
	T-L-8	Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1.Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę. 2.Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka. 3.Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka (IX.5).
	T-L-9	Mammogeneza. Laktogeneza. Odruch wydalania mleka. Fizjologiczna rola siary i różnice gatunkowe w składzie mleka. 1.Oznaczanie laktozy w mleku różnych gatunków zwierząt. 2.Analiza łuku odruchowego wydalania mleka. 3.Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych.
	T-L-6	Rola nerek. Mechanizm powstawania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Klirensowe metody badania czynności nerek. 1.Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt. 2.Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy moczu. 3.Test na zawartość glukozy i ciał ketonowych w moczu człowieka.
Metody nauczania	M-2	Prezentacja multimedialna z wykorzystaniem komputera i projektora multimedialnego.
	M-3	Praca w grupach.
	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
	M-1	Wykład informacyjny
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - kolokwia cząstkowe oceniane w skali punktowej: 6 (ocena dostateczna) do 10 (ocena bardzo dobra)
	S-2	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - ocena pracy studentów w grupach wyrażna ilością punktów zdobytych za poszczególne ćwiczenia (punktacja 0 lub 1)
	S-4	Ocena podsumowująca: Zaliczenie wykładów - egzamin pisemny
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0
	3,0	Wykazuje aktywną postawę i postępuje zgodnie z zasadami etyki zawodu
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_1A_BL-S-C14_K02	Aktywnie uczestniczy w pracy grupowej, wykazujac współdziałanie jako członek zespołu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_1A_K03	przejawia aktywny udział i zdyscyplinowanie w pracy indywidualnej oraz grupowej wykazując odpowiedzialne współdziałanie zarówno jako członek jak i lider zespołu koleżeńskiego
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P1A_K02	potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
	P1A_K03	potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
	P1A_K06	jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych; umie postępować w stanach zagrożenia
	P1A_K08	potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Cel przedmiotu	C-1	Zapoznanie studentów z funkcją głównych narządów i układów organizmu.
	C-2	Zapoznanie studentów w zakresie odrębności fizjologicznych poszczególnych układów i narządów u wybranych gatunków zwierzat.
	C-3	Zapoznanie z podstawowymi metodami laboratoryjnymi pozwalajacymi analizować funkcję wybranych narzadów.
Treści programowe	T-L-2	Budowa i czynność zmysłu wzroku, słuchu, równowagi, smaku, węchu, dotyku. 1.Lokalizacja plamki ślepej – doświadczenie Mariotta. 2.Określanie progu słuchu u człowieka. 3.Różnicowanie dźwięków dochodzących do obu uszu człowieka. 4.Badanie zmysłu równowagi u człowieka. 5.Analiza rozmieszczenia receptorów smakowych w błonie śluzowej języka człowieka. 6.Badanie współzależności pomiędzy zmysłami smaku i węchu.
	T-L-1	Układ nerwowy - Prawo „wszystko albo nic”. Budowa i rola synapsy nerwowo-mięśniowej. Struktura i czynność komórek mięśni szkieletowych i gładkich. Mechanizm i rodzaje skurczów mięśni szkieletowych. Komórka nerwowa i jej funkcje. Ośrodkowy i obwodowy, somatyczny i wegetatywny (przywspółczulny i współczulny) układ nerwowy. Synapsy – budowa, rodzaje, czynność, rola i mediatory. Odruch, łuk odruchowy i jego elementy: receptory – rodzaje i rola, ośrodki nerwowe i ich właściwości, efektory. Odruchy bezwarunkowe i warunkowe. Mechanizm powstawania odruchów warunkowych. 1. Badanie odruchów bezwarunkowych u człowieka (II.5). a)Odruch kolanowy. b)Odruch podeszwowy. c)Odruch scięgna Achillesa d)Odruch źreniczny. e)Odruch rogówkowy. 2. Analiza łuku odruchowego 3. Analiza odruchów warunkowych.
	T-L-3	Objętość, skład i rola krwi. Podział, powstawanie i rola elementów morfotycznych Budowa i rola hemoglobiny. Hemostaza. Grupy krwi. Bariery ochronne organizmu. Zjawiska odpornościowe: odporność wrodzona i nabyta, nieswoista i swoista, czynna i bierna. 1. Obserwacja pod mikroskopem rozmazów świeżej krwi kręgowców. 2. Barwienie rozmazu krwi metodą Pappenheima. 3 .Różnicowanie leukocytów. 4. Badanie szybkości opadania krwinek. 5. Oznaczanie wskaźnika hematokrytowego. 6. Badanie wpływu jonów wapnia na proces krzepnięcia krwi. 7. Oznaczanie grup krwi u człowieka. 8. Oznaczanie czynnika Rh. 9. Wykonanie próby krzyżowej. 10. Obserwacja heteroaglutynacji.
	T-L-4	Budowa serca. Podstawowe właściwości mięśnia sercowego. Automatyzm i cykl pracy serca, rola zastawek. Nerwowa i humoralna regulacja pracy serca. Regulacja stanu naczyń krwionośnych i ciśnienia krwi, rozkład ciśnienia w układzie krążenia. Budowa i rola naczyń włosowatych. Powstawanie, krążenie, skład i rola chłonki. 1. Osłuchiwanie tonów serca u człowieka. 2. Obserwacja uderzenia koniuszkowego u człowieka. 3. Badanie tętna u człowieka. 4. Pomiar ciśnienia krwi u człowieka. 5. Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienie krwi. 6. Obserwacja mikrokrążenia.
	T-L-5	Trawienie w jamie gębowej i rola śliny, trawienie. Procesy trawienne w żołądku wielokomorowym przeżuwaczy. Specyfika trawienna u monogastrycznych zwierząt roślinożernych.Skład soku żołądkowego i regulacja jego wydzielania. Trawienie w dwunastnicy. Skład soku trzustkowego i regulacja jego wydzielania. Wchłanianie w jelitach. Skład i rola żółci. Pozatrawienne funkcje wątroby. Charakterystyka procesów trawiennych noworodka 1.Analiza jakościowa składu śliny. 2.Badanie etapów rozkładu skrobi przez amylazę ślinową. 3.Badanie aktywności amylazy ślinowej w różnych warunkach środowiska. 4.Obserwacja pierwotniaków żwacza pod mikroskopem. 5.Badanie aktywności pepsyny w różnych warunkach środowiska. 6.Wykazanie amylolitycznych właściwości soku trzustkowego. 7.Wykazanie lipolitycznych właściwości soku trzustkowego. 8. Badanie aktywności podpuszczk. 9. Wykazanie emulgującego (obniżającego napięcie powierzchniowe) działania żółci.
	T-L-7	Mechanizm wentylacji płuc. Wymiana gazów w płucach i tkankach. Transport tlenu i dwutlenku węgla. Regulacja oddychania. 1. Mechanizm wentylacji płuc – preparat Dondersa. 2. Pomiar pojemności życiowej płuc u człowieka i jej składowych przy użyciu spirometru. 3. Zapisywanie ruchów oddechowych klatki piersiowej przy użyciu torakografu.
	T-L-8	Bilans cieplny ustroju. Źródła ciepła w organizmie, efektory oddawania ciepła. Nerwowa i behawioralna regulacja temperatury, Bilans cieplny u kręgowców. Termoregulacja noworodka. Hipotermia, hipertermia, gorączka. 1.Badanie wpływu ukrwienia skóry człowieka na jej temperaturę. 2.Badanie wpływu parowania wody i konwekcji na temperaturę powierzchni ciała u człowieka. 3.Badanie wpływu wysiłku fizycznego na temperaturę ciała człowieka (IX.5).
	T-L-9	Mammogeneza. Laktogeneza. Odruch wydalania mleka. Fizjologiczna rola siary i różnice gatunkowe w składzie mleka. 1.Oznaczanie laktozy w mleku różnych gatunków zwierząt. 2.Analiza łuku odruchowego wydalania mleka. 3.Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych.
	T-L-6	Rola nerek. Mechanizm powstawania moczu. Skład moczu pierwotnego i ostatecznego. Klirensowe metody badania czynności nerek. 1.Badanie właściwości fizycznych moczu różnych gatunków zwierząt. 2.Badanie wpływu obciążenia organizmu wodą na wielkość diurezy oraz ciężar właściwy moczu. 3.Test na zawartość glukozy i ciał ketonowych w moczu człowieka.
Metody nauczania	M-3	Praca w grupach.
Metody nauczania	M-4	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Zaliczenie ćwiczeń - ocena pracy studentów w grupach wyrażna ilością punktów zdobytych za poszczególne ćwiczenia (punktacja 0 lub 1)
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0
	3,0	Wykazuje aktywną postawę i postępuje zgodnie z zasadami etyki zawodu
	3,5
	4,0
	4,5
	5,0