Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Ogrodnictwo (S1)
Sylabus przedmiotu Genetyka i hodowla roślin ogrodniczych:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Ogrodnictwo | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | pierwszego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | inżynier | ||
| Obszary studiów | nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, studiów inżynierskich | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Genetyka i hodowla roślin ogrodniczych | ||
| Specjalność | przedmiot wspólny | ||
| Jednostka prowadząca | Katedra Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Miłosz Smolik <Milosz.Smolik@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | |||
| ECTS (planowane) | 3,0 | ECTS (formy) | 3,0 |
| Forma zaliczenia | egzamin | Język | polski |
| Blok obieralny | — | Grupa obieralna | — |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Znajomość zagadnień związanych z botaniką: podziały komórkowe, podstawy anatomii, sposoby rozmnażania generatywnego i wegetatywnego roślin |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Poznanie i utrwalenie zagadnień związanych z zasadami i regułami dziedziczenia cech u roślin |
| C-2 | Poznanie sposobów poszerzania zakresu zmienności i wykorzystania w hodowli roślin |
| C-3 | Zapoznanie studnetów z celami i metodami hodowli konwencjonalnej |
| C-4 | Znaczenia i roli zasobów genowych |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Mitoza. Mejoza. Spermatogeneza i oogeneza. Dziedziczenie jednej pary alleli. I prawo Mendla. Omówienie założeń i celu przygotowywanych projektów hodowlanych. | 2 |
| T-A-2 | Niezależne dziedziczenie dwóch i więcej par genów. Prawo niezależnej segregacji genów z różnych par. II prawo Mendla. Krzyżowanie testowe. | 2 |
| T-A-3 | Fenotypowe efekty działania i współdziałania genów. Współdziałanie duplikatywne, komplementarne, epistatyczne I, II i III. | 2 |
| T-A-4 | Dziedziczenie genów sprzężonych. Dziedziczenie genów przy sprzężeniu całkowitym i niecałkowitym. Crossing-over. | 2 |
| T-A-5 | Typy krzyżowań stosowane w hodowli roślin. Typy i cel selekcji. Odziedziczalność. Skuteczność selekcji. | 2 |
| T-A-6 | Hodowla rekombinacyjna. Transgresja. | 2 |
| T-A-7 | Metody hodowli roślin samopłodnych. Metoda ramszów i rodowodowa. Porównanie. Metody hodowli roślin obcopłodnych (metoda rezerw - połówek). | 2 |
| T-A-8 | Metody oceny plantacji nasiennych. Kolokwium. | 1 |
| 15 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Zmienność, dziedziczność, dziedziczenie biologiczne. Źródła zmienności genetycznej. Geny i środowisko. Podstawy rozmnażania roślin. Klonowanie roślin. | 2 |
| T-W-2 | Dziedziczenie jednej pary alleli. I prawo Mendla. Niezależna dziedziczenie dwóch i więcej par genów. II prawo Mendla. | 2 |
| T-W-3 | Fenotypowe efekty działania i współdziałania genów. Determinacja płci i dziedziczenie genów sprzężonych z płcią. | 2 |
| T-W-4 | Dziedziczenie genów sprzężonych. Dziedziczenie genów warunkujących zmienność ciągłą. | 2 |
| T-W-5 | Zmienność struktury genomu i zmiany i zmiany w liczbie chromosomów. Mutacje genów. | 2 |
| T-W-6 | Genetyczne następstwa kojarzeń krewniaczych. Rola cytoplazmy w dziedziczeniu się cech. | 2 |
| T-W-7 | Dziedziczenie genów w populacjach panmiktycznych. | 2 |
| T-W-8 | Materiał wyjściowy do hodowli. Pojęcia hodowlane. Podstawowe cele hodowli i metody oceny materiałów hodowlanych. | 2 |
| T-W-9 | Metody hodowli konwencjonalnej. Selekcja. Metody hodowli roślin samopłodnych i obcopłodnych. Hodowla mieszańcowa. | 2 |
| T-W-10 | Wybrane zagadnienia z hodowli niektórych gatunków roślin ogrodniczych. | 2 |
| T-W-11 | Hodowla konwencjonalna, heterozyjna, biotechnologiczna. System oceny wartości gospodarczej odmian roślin uprawnych w UE. | 3 |
| T-W-12 | Metody hodowli zachowawczej roślin uprawnych. Rejestr odmian w UE. | 2 |
| 25 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | uczestnictwo w ćwiczeniach | 15 |
| A-A-2 | samodzielne rozwiązywanie zadań | 5 |
| A-A-3 | przygotowanie się do sprawdzianu pisemnego | 10 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | uczestnicwo w wykładach | 25 |
| A-W-2 | konsultacje | 5 |
| A-W-3 | samodzielne studiowanie literatury przedmiotu | 10 |
| A-W-4 | przygotowanie do egzaminu | 20 |
| 60 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny z prezentacją multimedialną |
| M-2 | Wykład problemowy |
| M-3 | Rozwiązywanie zadań, praca w grupach, dyskusja |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: Ocena wiedzy i umiejętności związanych z realizacją poszczególnych zadań |
| S-2 | Ocena formująca: Ocena wiedzy i reguł rządzących dziedziczeniem cech |
| S-3 | Ocena formująca: Sprawdzian etapowy |
| S-4 | Ocena podsumowująca: Sprawdzian pisemny zaliczający formę realizowanych zajęć - ćwiczenia audytoryjne |
| S-5 | Ocena podsumowująca: Umiejętność przygotowania projektu hodowlanego, dyskusja |
| S-6 | Ocena podsumowująca: Egzamin |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| OG_1A_B09_W01 Zna zagadnienia z zakresu podstaw i reguł rządzących dziedziczeniem cech u roślin. Ma wiedzę na temat otrzymywania nowych odmian, poszerzania zakresu zmienności i dbania o zasoby genowe. Zna metody hodowli, w tym te przeznaczone dla odpowiedniego gatunku rośliny | OG_1A_W06 | R1A_W01, R1A_W03, R1A_W04, R1A_W05, R1A_W06, R1A_W08, R1A_W09 | InzA_W02, InzA_W04 | C-1, C-2, C-3 | T-W-1, T-W-4, T-W-2, T-W-6, T-W-5, T-W-3, T-W-7, T-W-9 | M-1, M-2, M-3 | S-5, S-6, S-4 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| OG_1A_B09_U01 Zna zagadnienia z zakresu podstaw i reguł rządzących dziedziczeniem cech u roślin, ma wiedzę na temat otrzymywania nowych odmian, poszerzania zakresu zmienności i dbania o zasoby genowe | OG_1A_U17 | R1A_U01, R1A_U05 | InzA_U01, InzA_U08 | C-1, C-2 | T-A-6, T-A-1, T-A-3, T-A-5, T-W-12, T-W-4, T-A-2, T-A-4 | M-3, M-2, M-1 | S-2, S-1, S-3 |
| OG_1A_B09_U02 Zna metody hodowli, w tym te stosowanie do wybranych gatunków | OG_1A_U18 | R1A_U01, R1A_U05 | InzA_U01, InzA_U05, InzA_U08 | C-3 | T-W-10, T-W-11, T-A-7, T-W-9 | M-1, M-2 | S-6, S-3 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| OG_1A_B09_K01 Potrafi pracować w zespole przy rozwiązywaniu zadań i pracy nad projektem hodowlanym. Ma świadomość ważności otrzymywania nowych odmian. Rozumie konieczność współpracy z krajowymi ośrodkami hodowlanymi w celu dyskusji nad kierunkiem prac hodowlanych i wymianą materiałów wyjściowych. | OG_1A_K03, OG_1A_K04 | R1A_K03, R1A_K04, R1A_K05, R1A_K06 | InzA_K01, InzA_K02 | C-2, C-3, C-4 | T-A-8, T-W-8 | M-1, M-2, M-3 | S-5, S-6 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| OG_1A_B09_W01 Zna zagadnienia z zakresu podstaw i reguł rządzących dziedziczeniem cech u roślin. Ma wiedzę na temat otrzymywania nowych odmian, poszerzania zakresu zmienności i dbania o zasoby genowe. Zna metody hodowli, w tym te przeznaczone dla odpowiedniego gatunku rośliny | 2,0 | Nie zna podstawowych mechanizmów dziedziczenia cech oraz nie zna podstawowych metod stosowanych w hodowli roślin |
| 3,0 | Zna mechanizmy dziedziczenia cech u roślin, w tym roślin wykorzystywanych w praktyce ogrodniczej oraz potrafi scharakteryzować podstawowe metody stosowane w hodowli roślin ogrodniczych w stopniu podstawowym | |
| 3,5 | Zna mechanizmy dziedziczenia cech u roślin, w tym roślin wykorzystywanych w praktyce ogrodniczej oraz potrafi scharakteryzować podstawowe metody stosowane w hodowli roślin ogrodniczych | |
| 4,0 | Zna mechanizmy dziedziczenia cech u roślin, w tym roślin wykorzystywanych w praktyce ogrodniczej oraz potrafi scharakteryzować podstawowe metody stosowane w hodowli roślin ogrodniczych w stopniu dobrym | |
| 4,5 | Zna mechanizmy dziedziczenia cech u roślin, w tym roślin wykorzystywanych w praktyce ogrodniczej oraz potrafi scharakteryzować podstawowe metody stosowane w hodowli roślin ogrodniczych w stopniu ponad dobrym | |
| 5,0 | Zna mechanizmy dziedziczenia cech u roślin, w tym roślin wykorzystywanych w praktyce ogrodniczej oraz potrafi scharakteryzować podstawowe metody stosowane w hodowli roślin ogrodniczych w stopniu bardzo dobrym |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| OG_1A_B09_U01 Zna zagadnienia z zakresu podstaw i reguł rządzących dziedziczeniem cech u roślin, ma wiedzę na temat otrzymywania nowych odmian, poszerzania zakresu zmienności i dbania o zasoby genowe | 2,0 | Nie potrafi zapisać oraz interpretować rezultatów krzyżowań genetycznych |
| 3,0 | Potrafi zapisać oraz interpretować rezultaty krzyżowań genetycznych w stopniu podstawowym | |
| 3,5 | Potrafi zapisać oraz interpretować rezultaty krzyżowań genetycznych w stopniu wyższym niż podstawowy | |
| 4,0 | Potrafi zapisać oraz interpretować rezultaty krzyżowań genetycznych w stopniu dobrym | |
| 4,5 | Potrafi zapisać oraz interpretować rezultaty krzyżowań genetycznych w stopniu wyższym niż dobry | |
| 5,0 | Potrafi zapisać oraz interpretować rezultaty krzyżowań genetycznych w stopniu bardzo dobrym | |
| OG_1A_B09_U02 Zna metody hodowli, w tym te stosowanie do wybranych gatunków | 2,0 | Student nie wie jakie cechy mają oraz jakie cechy powinny mieć uprawne odmiany roślin ogrodniczych |
| 3,0 | Student ma podstawową wiedzę na temat charakterystyki odmian uprawnych roślin ogrodniczych | |
| 3,5 | Student ma ugruntowana wiedzę na temat charakterystyki odmian uprawnych i potrafi wymienić kryteria doboru odmian dla potrzeb upraw ogrodniczych | |
| 4,0 | Student ma dobrą wiedzę na temat charakterystyki odmian uprawnych i potrafi wymienić kryteria doboru odmian dla potrzeb upraw ogrodniczych | |
| 4,5 | Student ma ponad dobrą wiedzę na temat charakterystyki odmian uprawnych i potrafi wymienić kryteria doboru odmian dla potrzeb upraw ogrodniczych | |
| 5,0 | Student ma bardzo dobrą wiedzę na temat charakterystyki odmian uprawnych i potrafi wymienić kryteria doboru odmian dla potrzeb upraw ogrodniczych |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| OG_1A_B09_K01 Potrafi pracować w zespole przy rozwiązywaniu zadań i pracy nad projektem hodowlanym. Ma świadomość ważności otrzymywania nowych odmian. Rozumie konieczność współpracy z krajowymi ośrodkami hodowlanymi w celu dyskusji nad kierunkiem prac hodowlanych i wymianą materiałów wyjściowych. | 2,0 | Nie wykazuje potrzeby uzupełniania wiedzy z zakresu genetyki i hodowli roślin ogrodniczych |
| 3,0 | Ma niską świadomość znaczenia roli ciągłego uzupełniania wiedzy z zakresu genetyki i hodowli roślin dla podnoszenia efektywności produkcji ogrodniczej | |
| 3,5 | Ma podstawową świadomość znaczenia roli ciągłego uzupełniania wiedzy z zakresu genetyki i hodowli roślin dla podnoszenia efektywności produkcji ogrodniczej | |
| 4,0 | Ma świadomość znaczenia roli ciągłego uzupełniania wiedzy z zakresu genetyki i hodowli roślin dla podnoszenia efektywności produkcji ogrodniczej | |
| 4,5 | Ma wysoką świadomość znaczenia roli ciągłego uzupełniania wiedzy z zakresu genetyki i hodowli roślin dla podnoszenia efektywności produkcji ogrodniczej | |
| 5,0 | Ma głęboką świadomość znaczenia roli ciągłego uzupełniania wiedzy z zakresu genetyki i hodowli roślin dla podnoszenia efektywności produkcji ogrodniczej |
Literatura podstawowa
- Michalik B. (red.), Hodowla roślin z elementami genetyki i biotechnologii, PWRiL, Poznań, 2009
- Tarkowski Cz., Genetyka, hodowla i nasiennictwo, AR, Lublin, 1973
- Rzepka-Plevneš D., Łapiński M., Przewodnik do ćwiczeń z genetyki, AR, Szczecin, 1994
- Kuraczyk A., Packa D., Wiwat M., Hodowla roślin, Wydawnicwto Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, 2003
Literatura dodatkowa
- Nalepa G., Genetyka, Helion, Warszawa, 1995
- Gonick L., Wheelis M., Genetyka w obrazkach, Prószyński i S-ka, Warszawa, 1999
- Michalik B. (red.), Zastosowanie metod biotechnologicznych w hodowli roślin, Drukrol S.C., Kraków, 1996