ZUT - Krajowe Ramy Kwalifikacji / Rok 2012/2013 / Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa / Ochrona środowiska (S1) / Sylabus przedmiotu - Zagrożenia cywilizacyjne dla środowiska i zrównoważony rozwój

Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa - Ochrona środowiska (S1)

Sylabus przedmiotu Zagrożenia cywilizacyjne dla środowiska i zrównoważony rozwój:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów	Ochrona środowiska
Forma studiów	studia stacjonarne	Poziom	pierwszego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta	inżynier
Obszary studiów	nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, studiów inżynierskich
Profil	ogólnoakademicki
Moduł	—
Przedmiot	Zagrożenia cywilizacyjne dla środowiska i zrównoważony rozwój
Specjalność	przedmiot wspólny
Jednostka prowadząca	Katedra Ekologii, Ochrony i Kształtowania Środowiska
Nauczyciel odpowiedzialny	Joanna Podlasińska <Joanna.Podlasinska@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane)	2,0	ECTS (formy)	2,0
Forma zaliczenia	zaliczenie	Język	polski
Blok obieralny	—	Grupa obieralna	—

Formy dydaktyczne

Forma dydaktyczna	KOD	Semestr	Godziny	ECTS	Waga	Zaliczenie
ćwiczenia audytoryjne	A	6	10	1,0	0,33	zaliczenie
wykłady	W	6	20	1,0	0,67	zaliczenie

Wymagania wstępne

KOD	Wymaganie wstępne
W-1	podstawowe wiadomości z zakresu ochrony środowiska

Cele przedmiotu

KOD	Cel modułu/przedmiotu
C-1	Zdobycie elementarnej wiedzy potrzebnej do identyfikacji zagrożeń środowiskowych. Zdobycie umiejętności pozyskiwania danych i ich interpretacji.
C-2	Zrozumienie oraz analiza procesów i zjawisk przyrodniczych i społecznych we współczesnym świecie.
C-3	Uświadomienie konsekwencji działań ludzkości i ich wpływu na jakość środowiska.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KOD	Treść programowa	Godziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1	Klasyfikacja i rozmieszczenie zasobów przyrody w Polsce (Zasoby przyrody, twory przyrody, środowisko przyrodnicze. Ogólne zasady gospodarowania zasobami odnawialnymi i nieodnawialnymi)	2
T-A-2	Ocena zmian demograficznych w Polsce	2
T-A-3	Zasoby wody w Polsce, pobór wody na cele przemysłowe i komunalne Zmiany w użytkowaniu użytków rolnych i leśnych - degradacja i dewastacja gleb	2
T-A-4	Zanieczyszczenia i skażenia żywności i ich wpływ na zdrowie człowieka. Ocena biologicznego zagrożenia środowiska ( mikrobiologicznego i parazytologicznego).	2
T-A-5	Katastrofy ekologiczne a klęski żywiołowe Ocena wpływu najważniejszych katastrof ekologicznych na degradację środowiska i zdrowie ludności. Zaliczenie ćwiczeń	2
		10
wykłady
T-W-1	Globalne problemy środowiskowe- zmiany klimatu, zaburzenia klimatyczne (zanik osłony ozonowej, wzrost zawartość CO2 w atmosferze, poziom morza , pustynnienie środkowej Afryki, niewłaściwe użytkowanie gruntów migracje ludności, konwencje: klimatyczne	3
T-W-2	Globalne problemy środowiskowe: zanieczyszczenie atmosfery. konwencje, scenariusze katastrof ekologicznych– Wskaźniki zanieczyszczenia. Karta Ziemi. Globalne problemy środowiskowe: zasoby wody w Polsce rabunkowa gospodarka wodą – jakość wód powierzchniowych i gruntowych, źródła zanieczyszczenia wód, zanieczyszczenie mórz i oceanów, rzek i ich ujść). Globalne problemy środowiskowe: zanieczyszczenie pedosfey, rolnictwo – degradacja gleb, deficyt żywności, Klub Rzymski .	4
T-W-3	Globalne problemy środowiskowe: zanik różnorodności biologicznej, konwencja o różnorodności biologicznej. Globalne problemy środowiskowe: lasy tropikalne, lasy w krajach uprzemysłowionych, ubytek lasów.	2
T-W-4	Globalne przyczyny zmian i zagrożenia dla środowiska: przyrost demograficzny, struktura i tendencja przyrostu demograficznego na świecie i w Polsce.	2
T-W-5	Idea zrównoważonego rozwoju - ekologiczne warunki korzystania z zasobów Ziemi– „Deklaracja z Rio” - ekofilozofia – ekozofia – era ekologiczna - ekologiczne warunki korzystania z zasobów Ziemi – Agenda 21- wskaźniki ekorozwoju. Konferencje „Środowisko i Rozwój”, Szczyt Ziemi, „O czyste środowisko dla Europy”, „Przyrodnicza różnorodność Europy”’ konferencje regionalne i tematyczne, organizacje rządowe i pozarządowe. Finansowanie ekorozwoju.	2
T-W-6	Polityka ekologiczna państwa Polskiego: system ochrony środowiska, uchwały Sejmu i Senatu, strategia rozwoju Polski, zagospodarowanie przestrzenne kraju. Strategia zrównoważonego rozwoju, programy regionalne, Lokalna Agenda 21, realizacja zadań ekorozwoju w Polsce	2
T-W-7	Globalne przyczyny zmian i zagrożenia dla środowiska: systemy ekonomiczne, wzrost konsumpcji – wskaźniki dobrobytu, powszechna urbanizacja.	1
T-W-8	Modele życia, Model społeczeństwa konserwacyjnego i konsumpcyjnego. kryterium zysku, partnerstwa – pomoc krajów uprzemysłowionych na rzecz rozwijających się, kryterium sprawiedliwości – koszty środowiskowe – promocja czystej produkcji i użytkowania wyrobu, ekopodatki, – wzorce konsumpcji – wstrzemięźliwość i samoograniczanie się, długotrwałe i wielokrotne użytkowanie dóbr trwałych – recykling, całkowite zużycie, rozwój ekokonsumpcji i ekoprodukcji.	2
T-W-9	Globalne przyczyny zmian i zagrożenia dla środowiska zbrojenia, wojny. Plan Marshalla, zespół konwencji dotyczących broni jądrowych. skażenia radioaktywne, skażenia biologiczne. Ocena skażenia radioaktywnego i skażenia biologicznego środowiska	2
		20

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KOD	Forma aktywności	Godziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1	uczestnictwo w zajęciach	10
A-A-2	przygotowanie do zadań realizowanych na ćwiczeniach	5
A-A-3	realizacja projektów grupowych oraz przygotowanie sprawozdania	5
A-A-4	przygotowanie prezentacji	5
A-A-5	przygotowanie do zaliczenia	5
		30
wykłady
A-W-1	uczestnictwo w wykładach	20
A-W-2	studiowanie literatury	5
A-W-3	przygotowanie do zaliczenia	5
		30

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KOD	Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1	Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne
M-2	Wykład problemowy
M-3	Film
M-4	Dyskusja dydaktyczna
M-5	Metoda projektów
M-6	Gry dydaktyczne
M-7	Anegdota
M-8	Praca w grupach

Sposoby oceny

KOD	Sposób oceny
S-1	Ocena formująca: Aktywność Studenta na zajęciach
S-2	Ocena formująca: Potwierdzenie obecności Studenta na zajęciach
S-3	Ocena formująca: Ocena okresowych osiągnięć Studenta
S-4	Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie treści przedmiotu w postaci tradycyjnej ( odpowiedzi na pytania problemowe); zaliczenie w trybie poprawkowym - test sprawdzający z zadaniami zamkniętymi i otwartymi.

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
OS_1A_D13_W01 Posiada wiedzę zjawiskach przyrodniczych i zagrożeniach środowiskowych, zna źródła i cykle pierwiastków biogenicznych, zna zasady zrównoważonego użytkowania środowiska.	OS_1A_W08, OS_1A_W11	R1A_W05, R1A_W06	InzA_W05	C-3, C-1, C-2	T-W-1, T-A-2, T-A-4, T-W-6, T-W-9, T-W-2, T-W-5, T-A-5, T-W-4, T-W-8, T-W-3, T-W-7, T-A-1, T-A-3	M-2, M-6, M-4, M-7, M-3, M-5, M-1, M-8	S-2, S-1, S-3, S-4

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
OS_1A_D13_U01 Posiada umiejętność rozumienia i analizowania wybranych procesów i zjawisk przyrodniczych oraz społecznych posługując sie współczesnymi metodami informatycznymi. Dokonuje krytycznej analizy sposobu funkcjonowania istniejących rozwiązań technicznych.	OS_1A_U09, OS_1A_U02	R1A_U02, R1A_U03, R1A_U07	InzA_U04	C-2, C-1, C-3	T-W-3, T-W-4, T-A-5, T-W-5, T-W-7, T-W-2, T-W-1, T-W-6, T-W-9, T-A-1, T-A-2, T-W-8, T-A-4, T-A-3	M-5, M-7, M-6, M-4, M-3, M-1, M-2	S-4, S-3, S-1

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
OS_1A_D13_K01 Po zrealizowaniu przedmiotu bedzie odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych. Ma świadomość znaczenia społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za kształtowanie i stan środowiska naturalnego. Potrafi przedstawić swoje poglądy i w razie potrzeby zrewidować je.	OS_1A_K02, OS_1A_K06	R1A_K02, R1A_K03, R1A_K06, R1A_K08	InzA_K01	C-2, C-3	T-W-9, T-W-1, T-A-4, T-W-4, T-A-2, T-A-3, T-A-1, T-W-6, T-W-7, T-W-5, T-W-3, T-A-5, T-W-2, T-W-8	M-2, M-5, M-1, M-6, M-7, M-4, M-3, M-8	S-2, S-1, S-3

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
OS_1A_D13_W01 Posiada wiedzę zjawiskach przyrodniczych i zagrożeniach środowiskowych, zna źródła i cykle pierwiastków biogenicznych, zna zasady zrównoważonego użytkowania środowiska.	2,0	Nie opanował aparatu pojęciowego z zakresu zrównoważonego rozwoju i zagrożeń cywilizacyjnych. Nie posiada wiedzy o zjawiskach przyrodniczych i zagrożeniach środowiskowych, nie zna źródeł i cykli pierwiastków biogenicznych, nie zna zasad zrównoważonego użytkowania środowiska.
	3,0	Operuje aparatem pojęciowym z zakresu zrównoważonego rozwoju i zagrożeń cywilizacyjnych na poziomie elementarnym. Wie o wpływie antropopresji na jakość życia człowieka.
	3,5	Operuje aparatem pojęciowym z zakresu zrównoważonego rozwoju i zagrożeń cywilizacyjnych na pozmiomie elementarnym. Wie o wpływie antropopresji na jakość życia człowieka, potrafi podać przykłady potrafi wymienić zasady zrównoważonego rozwoju.
	4,0	Opanował wiedzę o zjawiskach przyrodniczych i zagrożeniach środowiskowych, zna źróła i cykle pierwiastków biogenicznych, zna zasady zrównoważonego użytkowania środowiska.
	4,5	Posiada ogólną wiedzę na temat wzajemnych powiązań i zależności między człowiekiem a środowiskiem.
	5,0	Posiada ogólną wiedzę na temat wzajemnych powiązań i zależności między kulturą, strukturą społeczną, formalną organizacją społeczeństwa a gospodarką. Potrafi samodzielnie dokonać analizy zjawisk przyrodnicznych oraz społecznych uwarunkowań zjawisk przyrodniczych i ekonomicznych.

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
OS_1A_D13_U01 Posiada umiejętność rozumienia i analizowania wybranych procesów i zjawisk przyrodniczych oraz społecznych posługując sie współczesnymi metodami informatycznymi. Dokonuje krytycznej analizy sposobu funkcjonowania istniejących rozwiązań technicznych.	2,0	Nie dostrzega i nie rozumie zjawisk i procesów i zajwisk przyrodniczych i społecznych społecznych otaczającego świata. Nie zna rozwiązań technicznych możlwych do rozwiązania problemu.
	3,0	Postrafi wymienić chociaż kilka zjawisk przyrodniczych i społecznych otaczającego świata, dostrzega stałość i powtarzalność zjawisk przyrodniczych i procesów społecznych. Zna rozwiązania techniczne możlwe do rozwiązania danego problemu.
	3,5	Dokonuje samodzielnej analizy nieskomplikowanych zjawisk przyrodniczych i procesów społecznych. Zna rozwiązania techniczne możlwe do rozwiązania danego problemu.
	4,0	Dokonuje całościowego opisu i analizy zjawisk przyrodniczych i procesów społecznych istotnych dla kondycji biosfery, litosfery i społeczeństw. Zna sposób funkcjonowania rozwiązań technicznych możlwych do rozwiązania danego problemu.
	4,5	Dostrzega, rozumie i potrafi wyjaśnić przesłanki warunkujące przebieg konkretnych zjawisk przyrodniczych i procesów społecznych. Dokonuje analizy sposobu funkcjonowania rozwiązań technicznych możlwych do rozwiązania danego problemu.
	5,0	Każdą istotną zmianę przyrodniczą i społeczną potrafi umiejscowić we właściwym kontekście i wyjaśnić przesłanki jej zaistnienia oraz przebiegu. Dokonuje krytycznej analizy sposobu funkcjonowania rozwiązań technicznych możlwych do rozwiązania danego problemu.

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
OS_1A_D13_K01 Po zrealizowaniu przedmiotu bedzie odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych. Ma świadomość znaczenia społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za kształtowanie i stan środowiska naturalnego. Potrafi przedstawić swoje poglądy i w razie potrzeby zrewidować je.	2,0	Student nie potrafi zorganizować pracy własnej ani w grupie. Nie umie określić priorytetów służących realizacji zamierzonego celu w wybranym przez siebie zadaniu badawczym.
	3,0	Student organizuje prace własną przy pomocy nauczyciela. W stopniu podstawowym wykonuje pracę w grupie. Potrafi w stopniu dostatecznym określić priorytety służące realizacji zamierzonego celu oraz odpowiednio wybrać i przedstawić zadanie badawcze.
	3,5	Student organizuje prace własną przy pomocy nauczyciela. W stopniu podstawowym wykonuje pracę w grupie. Potrafi w stopniu dostatecznym określić priorytety służące realizacji zamierzonego celu oraz odpowiednio wybrać i przedstawić zadanie badawcze.
	4,0	Student organizuje prace własną i pracę innych przy pomocy nauczyciela. Umie pracować w grupie. Potrafi dobrze określić priorytety służące realizacji zamierzonego celu oraz odpowiednio wybrać i przedstawić zadanie badawcze.
	4,5	Student organizuje prace własną i pracę innych. Jest zaangażowany i kreatywny podczas pracy w grupie. Potrafi dobrze określić priorytety służące realizacji zamierzonego celu oraz odpowiednio wybrać i przedstawić zadanie badawcze. Jest otwarty na konstruktywną krytykę.
	5,0	Student z łatwością organizuje prace własną i innych. Jest zaangażowany i kreatywny podczas pracy w grupie. Potrafi bardzo dobrze określić priorytety służące realizacji zamierzonego celu oraz odpowiednio wybrać i przedstawić zadanie badawcze. Ma świadomość etycznej odpowiedzialności za kształtowanie i stan środowiska naturalnego. Przedstawia swoje poglądy w sposób komunikatywny i jest otwarty na konstruktywną krytykę.

Literatura podstawowa

Graniczny M., Mizerski W., Katastrofy przyrodnicze., Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011
Czerny M., Łuczak R., Makowski J., Globalistyka. Procesy lokalne i ich konsekwencje., Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KOD	Treść programowa	Godziny
T-A-1	Klasyfikacja i rozmieszczenie zasobów przyrody w Polsce (Zasoby przyrody, twory przyrody, środowisko przyrodnicze. Ogólne zasady gospodarowania zasobami odnawialnymi i nieodnawialnymi)	2
T-A-2	Ocena zmian demograficznych w Polsce	2
T-A-3	Zasoby wody w Polsce, pobór wody na cele przemysłowe i komunalne Zmiany w użytkowaniu użytków rolnych i leśnych - degradacja i dewastacja gleb	2
T-A-4	Zanieczyszczenia i skażenia żywności i ich wpływ na zdrowie człowieka. Ocena biologicznego zagrożenia środowiska ( mikrobiologicznego i parazytologicznego).	2
T-A-5	Katastrofy ekologiczne a klęski żywiołowe Ocena wpływu najważniejszych katastrof ekologicznych na degradację środowiska i zdrowie ludności. Zaliczenie ćwiczeń	2
		10

Treści programowe - wykłady

KOD	Treść programowa	Godziny
T-W-1	Globalne problemy środowiskowe- zmiany klimatu, zaburzenia klimatyczne (zanik osłony ozonowej, wzrost zawartość CO2 w atmosferze, poziom morza , pustynnienie środkowej Afryki, niewłaściwe użytkowanie gruntów migracje ludności, konwencje: klimatyczne	3
T-W-2	Globalne problemy środowiskowe: zanieczyszczenie atmosfery. konwencje, scenariusze katastrof ekologicznych– Wskaźniki zanieczyszczenia. Karta Ziemi. Globalne problemy środowiskowe: zasoby wody w Polsce rabunkowa gospodarka wodą – jakość wód powierzchniowych i gruntowych, źródła zanieczyszczenia wód, zanieczyszczenie mórz i oceanów, rzek i ich ujść). Globalne problemy środowiskowe: zanieczyszczenie pedosfey, rolnictwo – degradacja gleb, deficyt żywności, Klub Rzymski .	4
T-W-3	Globalne problemy środowiskowe: zanik różnorodności biologicznej, konwencja o różnorodności biologicznej. Globalne problemy środowiskowe: lasy tropikalne, lasy w krajach uprzemysłowionych, ubytek lasów.	2
T-W-4	Globalne przyczyny zmian i zagrożenia dla środowiska: przyrost demograficzny, struktura i tendencja przyrostu demograficznego na świecie i w Polsce.	2
T-W-5	Idea zrównoważonego rozwoju - ekologiczne warunki korzystania z zasobów Ziemi– „Deklaracja z Rio” - ekofilozofia – ekozofia – era ekologiczna - ekologiczne warunki korzystania z zasobów Ziemi – Agenda 21- wskaźniki ekorozwoju. Konferencje „Środowisko i Rozwój”, Szczyt Ziemi, „O czyste środowisko dla Europy”, „Przyrodnicza różnorodność Europy”’ konferencje regionalne i tematyczne, organizacje rządowe i pozarządowe. Finansowanie ekorozwoju.	2
T-W-6	Polityka ekologiczna państwa Polskiego: system ochrony środowiska, uchwały Sejmu i Senatu, strategia rozwoju Polski, zagospodarowanie przestrzenne kraju. Strategia zrównoważonego rozwoju, programy regionalne, Lokalna Agenda 21, realizacja zadań ekorozwoju w Polsce	2
T-W-7	Globalne przyczyny zmian i zagrożenia dla środowiska: systemy ekonomiczne, wzrost konsumpcji – wskaźniki dobrobytu, powszechna urbanizacja.	1
T-W-8	Modele życia, Model społeczeństwa konserwacyjnego i konsumpcyjnego. kryterium zysku, partnerstwa – pomoc krajów uprzemysłowionych na rzecz rozwijających się, kryterium sprawiedliwości – koszty środowiskowe – promocja czystej produkcji i użytkowania wyrobu, ekopodatki, – wzorce konsumpcji – wstrzemięźliwość i samoograniczanie się, długotrwałe i wielokrotne użytkowanie dóbr trwałych – recykling, całkowite zużycie, rozwój ekokonsumpcji i ekoprodukcji.	2
T-W-9	Globalne przyczyny zmian i zagrożenia dla środowiska zbrojenia, wojny. Plan Marshalla, zespół konwencji dotyczących broni jądrowych. skażenia radioaktywne, skażenia biologiczne. Ocena skażenia radioaktywnego i skażenia biologicznego środowiska	2
		20

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-A-1	uczestnictwo w zajęciach	10
A-A-2	przygotowanie do zadań realizowanych na ćwiczeniach	5
A-A-3	realizacja projektów grupowych oraz przygotowanie sprawozdania	5
A-A-4	przygotowanie prezentacji	5
A-A-5	przygotowanie do zaliczenia	5
		30

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-W-1	uczestnictwo w wykładach	20
A-W-2	studiowanie literatury	5
A-W-3	przygotowanie do zaliczenia	5
		30

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	OS_1A_D13_W01	Posiada wiedzę zjawiskach przyrodniczych i zagrożeniach środowiskowych, zna źródła i cykle pierwiastków biogenicznych, zna zasady zrównoważonego użytkowania środowiska.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	OS_1A_W08	Ma wiedzę o roli i znaczeniu środowiska przyrodniczego, zna zasady zrównoważonego użytkowania środowiska z uwzględnieniem dbałości o różnorodność biologiczną oraz ma wiedzę o zagrożeniach środowiska przyrodniczego. Zna typowe technologie inżynierskie w zakresie ochrony i kształtowania środowiska.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	OS_1A_W11	Zna naturalne i antropogeniczne źródła oraz cykle pierwiastków biogenicznych w środowisku
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_W05	wykazuje znajomość podstawowych metod, technik, technologii, narządzi i materiałów pozwalających wykorzystać i kształtować potencjał przyrody w celu poprawy jakości życia człowieka
	R1A_W06	ma wiedzę o roli i znaczeniu środowiska przyrodniczego i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej oraz jego zagrożeniach
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	InzA_W05	zna typowe technologie inżynierskie w zakresie studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotu	C-3	Uświadomienie konsekwencji działań ludzkości i ich wpływu na jakość środowiska.
	C-1	Zdobycie elementarnej wiedzy potrzebnej do identyfikacji zagrożeń środowiskowych. Zdobycie umiejętności pozyskiwania danych i ich interpretacji.
	C-2	Zrozumienie oraz analiza procesów i zjawisk przyrodniczych i społecznych we współczesnym świecie.
Treści programowe	T-W-1	Globalne problemy środowiskowe- zmiany klimatu, zaburzenia klimatyczne (zanik osłony ozonowej, wzrost zawartość CO2 w atmosferze, poziom morza , pustynnienie środkowej Afryki, niewłaściwe użytkowanie gruntów migracje ludności, konwencje: klimatyczne
	T-A-2	Ocena zmian demograficznych w Polsce
	T-A-4	Zanieczyszczenia i skażenia żywności i ich wpływ na zdrowie człowieka. Ocena biologicznego zagrożenia środowiska ( mikrobiologicznego i parazytologicznego).
	T-W-6	Polityka ekologiczna państwa Polskiego: system ochrony środowiska, uchwały Sejmu i Senatu, strategia rozwoju Polski, zagospodarowanie przestrzenne kraju. Strategia zrównoważonego rozwoju, programy regionalne, Lokalna Agenda 21, realizacja zadań ekorozwoju w Polsce
	T-W-9	Globalne przyczyny zmian i zagrożenia dla środowiska zbrojenia, wojny. Plan Marshalla, zespół konwencji dotyczących broni jądrowych. skażenia radioaktywne, skażenia biologiczne. Ocena skażenia radioaktywnego i skażenia biologicznego środowiska
	T-W-2	Globalne problemy środowiskowe: zanieczyszczenie atmosfery. konwencje, scenariusze katastrof ekologicznych– Wskaźniki zanieczyszczenia. Karta Ziemi. Globalne problemy środowiskowe: zasoby wody w Polsce rabunkowa gospodarka wodą – jakość wód powierzchniowych i gruntowych, źródła zanieczyszczenia wód, zanieczyszczenie mórz i oceanów, rzek i ich ujść). Globalne problemy środowiskowe: zanieczyszczenie pedosfey, rolnictwo – degradacja gleb, deficyt żywności, Klub Rzymski .
	T-W-5	Idea zrównoważonego rozwoju - ekologiczne warunki korzystania z zasobów Ziemi– „Deklaracja z Rio” - ekofilozofia – ekozofia – era ekologiczna - ekologiczne warunki korzystania z zasobów Ziemi – Agenda 21- wskaźniki ekorozwoju. Konferencje „Środowisko i Rozwój”, Szczyt Ziemi, „O czyste środowisko dla Europy”, „Przyrodnicza różnorodność Europy”’ konferencje regionalne i tematyczne, organizacje rządowe i pozarządowe. Finansowanie ekorozwoju.
	T-A-5	Katastrofy ekologiczne a klęski żywiołowe Ocena wpływu najważniejszych katastrof ekologicznych na degradację środowiska i zdrowie ludności. Zaliczenie ćwiczeń
	T-W-4	Globalne przyczyny zmian i zagrożenia dla środowiska: przyrost demograficzny, struktura i tendencja przyrostu demograficznego na świecie i w Polsce.
	T-W-8	Modele życia, Model społeczeństwa konserwacyjnego i konsumpcyjnego. kryterium zysku, partnerstwa – pomoc krajów uprzemysłowionych na rzecz rozwijających się, kryterium sprawiedliwości – koszty środowiskowe – promocja czystej produkcji i użytkowania wyrobu, ekopodatki, – wzorce konsumpcji – wstrzemięźliwość i samoograniczanie się, długotrwałe i wielokrotne użytkowanie dóbr trwałych – recykling, całkowite zużycie, rozwój ekokonsumpcji i ekoprodukcji.
	T-W-3	Globalne problemy środowiskowe: zanik różnorodności biologicznej, konwencja o różnorodności biologicznej. Globalne problemy środowiskowe: lasy tropikalne, lasy w krajach uprzemysłowionych, ubytek lasów.
	T-W-7	Globalne przyczyny zmian i zagrożenia dla środowiska: systemy ekonomiczne, wzrost konsumpcji – wskaźniki dobrobytu, powszechna urbanizacja.
	T-A-1	Klasyfikacja i rozmieszczenie zasobów przyrody w Polsce (Zasoby przyrody, twory przyrody, środowisko przyrodnicze. Ogólne zasady gospodarowania zasobami odnawialnymi i nieodnawialnymi)
	T-A-3	Zasoby wody w Polsce, pobór wody na cele przemysłowe i komunalne Zmiany w użytkowaniu użytków rolnych i leśnych - degradacja i dewastacja gleb
Metody nauczania	M-2	Wykład problemowy
	M-6	Gry dydaktyczne
	M-4	Dyskusja dydaktyczna
	M-7	Anegdota
	M-3	Film
	M-5	Metoda projektów
	M-1	Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne
	M-8	Praca w grupach
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Potwierdzenie obecności Studenta na zajęciach
	S-1	Ocena formująca: Aktywność Studenta na zajęciach
	S-3	Ocena formująca: Ocena okresowych osiągnięć Studenta
	S-4	Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie treści przedmiotu w postaci tradycyjnej ( odpowiedzi na pytania problemowe); zaliczenie w trybie poprawkowym - test sprawdzający z zadaniami zamkniętymi i otwartymi.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Nie opanował aparatu pojęciowego z zakresu zrównoważonego rozwoju i zagrożeń cywilizacyjnych. Nie posiada wiedzy o zjawiskach przyrodniczych i zagrożeniach środowiskowych, nie zna źródeł i cykli pierwiastków biogenicznych, nie zna zasad zrównoważonego użytkowania środowiska.
	3,0	Operuje aparatem pojęciowym z zakresu zrównoważonego rozwoju i zagrożeń cywilizacyjnych na poziomie elementarnym. Wie o wpływie antropopresji na jakość życia człowieka.
	3,5	Operuje aparatem pojęciowym z zakresu zrównoważonego rozwoju i zagrożeń cywilizacyjnych na pozmiomie elementarnym. Wie o wpływie antropopresji na jakość życia człowieka, potrafi podać przykłady potrafi wymienić zasady zrównoważonego rozwoju.
	4,0	Opanował wiedzę o zjawiskach przyrodniczych i zagrożeniach środowiskowych, zna źróła i cykle pierwiastków biogenicznych, zna zasady zrównoważonego użytkowania środowiska.
	4,5	Posiada ogólną wiedzę na temat wzajemnych powiązań i zależności między człowiekiem a środowiskiem.
	5,0	Posiada ogólną wiedzę na temat wzajemnych powiązań i zależności między kulturą, strukturą społeczną, formalną organizacją społeczeństwa a gospodarką. Potrafi samodzielnie dokonać analizy zjawisk przyrodnicznych oraz społecznych uwarunkowań zjawisk przyrodniczych i ekonomicznych.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	OS_1A_D13_U01	Posiada umiejętność rozumienia i analizowania wybranych procesów i zjawisk przyrodniczych oraz społecznych posługując sie współczesnymi metodami informatycznymi. Dokonuje krytycznej analizy sposobu funkcjonowania istniejących rozwiązań technicznych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	OS_1A_U09	Posiada znajomość wad i zalet podejmowanych działań mających na celu rozwiązywanie zaistniałych problemów zawodowych. Potrafi dokonać wstępnej analizy ekonomicznej podejmowanych działań inżynierskich, potrafi dokonać krytycznej analizy sposobu funkcjonowania i ocenić — zwłaszcza w powiązaniu ze studiowanym kierunkiem studiów - istniejące rozwiązania techniczne, w szczególności urządzenia, obiekty, systemy, procesy, usługi.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	OS_1A_U02	Posługuje się współczesnymi metodami informatycznymi do oceny zagrożeń środowiska
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_U02	posiada umiejętność precyzyjnego porozumiewania się z różnymi podmiotami w formie werbalnej, pisemnej i graficznej
	R1A_U03	stosuje podstawowe technologie informatyczne w zakresie pozyskiwania i przetwarzania informacji z zakresu produkcji rolniczej i leśnej
	R1A_U07	posiada znajomość wad i zalet podejmowanych działań mających na celu rozwiązywanie zaistniałych problemów zawodowych - dla nabrania doświadczenia i doskonalenia kompetencji inżynierskich
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	InzA_U04	potrafi dokonać wstępnej analizy ekonomicznej podejmowanych działań inżynierskich
Cel przedmiotu	C-2	Zrozumienie oraz analiza procesów i zjawisk przyrodniczych i społecznych we współczesnym świecie.
	C-1	Zdobycie elementarnej wiedzy potrzebnej do identyfikacji zagrożeń środowiskowych. Zdobycie umiejętności pozyskiwania danych i ich interpretacji.
	C-3	Uświadomienie konsekwencji działań ludzkości i ich wpływu na jakość środowiska.
Treści programowe	T-W-3	Globalne problemy środowiskowe: zanik różnorodności biologicznej, konwencja o różnorodności biologicznej. Globalne problemy środowiskowe: lasy tropikalne, lasy w krajach uprzemysłowionych, ubytek lasów.
	T-W-4	Globalne przyczyny zmian i zagrożenia dla środowiska: przyrost demograficzny, struktura i tendencja przyrostu demograficznego na świecie i w Polsce.
	T-A-5	Katastrofy ekologiczne a klęski żywiołowe Ocena wpływu najważniejszych katastrof ekologicznych na degradację środowiska i zdrowie ludności. Zaliczenie ćwiczeń
	T-W-5	Idea zrównoważonego rozwoju - ekologiczne warunki korzystania z zasobów Ziemi– „Deklaracja z Rio” - ekofilozofia – ekozofia – era ekologiczna - ekologiczne warunki korzystania z zasobów Ziemi – Agenda 21- wskaźniki ekorozwoju. Konferencje „Środowisko i Rozwój”, Szczyt Ziemi, „O czyste środowisko dla Europy”, „Przyrodnicza różnorodność Europy”’ konferencje regionalne i tematyczne, organizacje rządowe i pozarządowe. Finansowanie ekorozwoju.
	T-W-7	Globalne przyczyny zmian i zagrożenia dla środowiska: systemy ekonomiczne, wzrost konsumpcji – wskaźniki dobrobytu, powszechna urbanizacja.
	T-W-2	Globalne problemy środowiskowe: zanieczyszczenie atmosfery. konwencje, scenariusze katastrof ekologicznych– Wskaźniki zanieczyszczenia. Karta Ziemi. Globalne problemy środowiskowe: zasoby wody w Polsce rabunkowa gospodarka wodą – jakość wód powierzchniowych i gruntowych, źródła zanieczyszczenia wód, zanieczyszczenie mórz i oceanów, rzek i ich ujść). Globalne problemy środowiskowe: zanieczyszczenie pedosfey, rolnictwo – degradacja gleb, deficyt żywności, Klub Rzymski .
	T-W-1	Globalne problemy środowiskowe- zmiany klimatu, zaburzenia klimatyczne (zanik osłony ozonowej, wzrost zawartość CO2 w atmosferze, poziom morza , pustynnienie środkowej Afryki, niewłaściwe użytkowanie gruntów migracje ludności, konwencje: klimatyczne
	T-W-6	Polityka ekologiczna państwa Polskiego: system ochrony środowiska, uchwały Sejmu i Senatu, strategia rozwoju Polski, zagospodarowanie przestrzenne kraju. Strategia zrównoważonego rozwoju, programy regionalne, Lokalna Agenda 21, realizacja zadań ekorozwoju w Polsce
	T-W-9	Globalne przyczyny zmian i zagrożenia dla środowiska zbrojenia, wojny. Plan Marshalla, zespół konwencji dotyczących broni jądrowych. skażenia radioaktywne, skażenia biologiczne. Ocena skażenia radioaktywnego i skażenia biologicznego środowiska
	T-A-1	Klasyfikacja i rozmieszczenie zasobów przyrody w Polsce (Zasoby przyrody, twory przyrody, środowisko przyrodnicze. Ogólne zasady gospodarowania zasobami odnawialnymi i nieodnawialnymi)
	T-A-2	Ocena zmian demograficznych w Polsce
	T-W-8	Modele życia, Model społeczeństwa konserwacyjnego i konsumpcyjnego. kryterium zysku, partnerstwa – pomoc krajów uprzemysłowionych na rzecz rozwijających się, kryterium sprawiedliwości – koszty środowiskowe – promocja czystej produkcji i użytkowania wyrobu, ekopodatki, – wzorce konsumpcji – wstrzemięźliwość i samoograniczanie się, długotrwałe i wielokrotne użytkowanie dóbr trwałych – recykling, całkowite zużycie, rozwój ekokonsumpcji i ekoprodukcji.
	T-A-4	Zanieczyszczenia i skażenia żywności i ich wpływ na zdrowie człowieka. Ocena biologicznego zagrożenia środowiska ( mikrobiologicznego i parazytologicznego).
	T-A-3	Zasoby wody w Polsce, pobór wody na cele przemysłowe i komunalne Zmiany w użytkowaniu użytków rolnych i leśnych - degradacja i dewastacja gleb
Metody nauczania	M-5	Metoda projektów
	M-7	Anegdota
	M-6	Gry dydaktyczne
	M-4	Dyskusja dydaktyczna
	M-3	Film
	M-1	Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne
	M-2	Wykład problemowy
Sposób oceny	S-4	Ocena podsumowująca: Pisemne zaliczenie treści przedmiotu w postaci tradycyjnej ( odpowiedzi na pytania problemowe); zaliczenie w trybie poprawkowym - test sprawdzający z zadaniami zamkniętymi i otwartymi.
	S-3	Ocena formująca: Ocena okresowych osiągnięć Studenta
	S-1	Ocena formująca: Aktywność Studenta na zajęciach
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Nie dostrzega i nie rozumie zjawisk i procesów i zajwisk przyrodniczych i społecznych społecznych otaczającego świata. Nie zna rozwiązań technicznych możlwych do rozwiązania problemu.
	3,0	Postrafi wymienić chociaż kilka zjawisk przyrodniczych i społecznych otaczającego świata, dostrzega stałość i powtarzalność zjawisk przyrodniczych i procesów społecznych. Zna rozwiązania techniczne możlwe do rozwiązania danego problemu.
	3,5	Dokonuje samodzielnej analizy nieskomplikowanych zjawisk przyrodniczych i procesów społecznych. Zna rozwiązania techniczne możlwe do rozwiązania danego problemu.
	4,0	Dokonuje całościowego opisu i analizy zjawisk przyrodniczych i procesów społecznych istotnych dla kondycji biosfery, litosfery i społeczeństw. Zna sposób funkcjonowania rozwiązań technicznych możlwych do rozwiązania danego problemu.
	4,5	Dostrzega, rozumie i potrafi wyjaśnić przesłanki warunkujące przebieg konkretnych zjawisk przyrodniczych i procesów społecznych. Dokonuje analizy sposobu funkcjonowania rozwiązań technicznych możlwych do rozwiązania danego problemu.
	5,0	Każdą istotną zmianę przyrodniczą i społeczną potrafi umiejscowić we właściwym kontekście i wyjaśnić przesłanki jej zaistnienia oraz przebiegu. Dokonuje krytycznej analizy sposobu funkcjonowania rozwiązań technicznych możlwych do rozwiązania danego problemu.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	OS_1A_D13_K01	Po zrealizowaniu przedmiotu bedzie odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych. Ma świadomość znaczenia społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za kształtowanie i stan środowiska naturalnego. Potrafi przedstawić swoje poglądy i w razie potrzeby zrewidować je.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	OS_1A_K02	Jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracy własnej i innych. Potrafi zorganizować pracę w grupie. Przestrzega zasad etyki przy zbieraniu i opisywaniu potrzebnych danych
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	OS_1A_K06	Dostrzega ryzyko i potrafi ocenić skutki zaplanowanych działań inżynieryjnych w zakresie ochrony środowiska. Jest otwarty na krytykę i potrafi w sposób komunikatywny przedstawić swoje poglądy.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	R1A_K02	potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
	R1A_K03	potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
	R1A_K06	ma świadomość ryzyka i potrafi ocenić skutki wykonywanej działalności w zakresie szeroko rozumianego rolnictwa i środowiska
	R1A_K08	potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżyniera	InzA_K01	ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
Cel przedmiotu	C-2	Zrozumienie oraz analiza procesów i zjawisk przyrodniczych i społecznych we współczesnym świecie.
Cel przedmiotu	C-3	Uświadomienie konsekwencji działań ludzkości i ich wpływu na jakość środowiska.
Treści programowe	T-W-9	Globalne przyczyny zmian i zagrożenia dla środowiska zbrojenia, wojny. Plan Marshalla, zespół konwencji dotyczących broni jądrowych. skażenia radioaktywne, skażenia biologiczne. Ocena skażenia radioaktywnego i skażenia biologicznego środowiska
	T-W-1	Globalne problemy środowiskowe- zmiany klimatu, zaburzenia klimatyczne (zanik osłony ozonowej, wzrost zawartość CO2 w atmosferze, poziom morza , pustynnienie środkowej Afryki, niewłaściwe użytkowanie gruntów migracje ludności, konwencje: klimatyczne
	T-A-4	Zanieczyszczenia i skażenia żywności i ich wpływ na zdrowie człowieka. Ocena biologicznego zagrożenia środowiska ( mikrobiologicznego i parazytologicznego).
	T-W-4	Globalne przyczyny zmian i zagrożenia dla środowiska: przyrost demograficzny, struktura i tendencja przyrostu demograficznego na świecie i w Polsce.
	T-A-2	Ocena zmian demograficznych w Polsce
	T-A-3	Zasoby wody w Polsce, pobór wody na cele przemysłowe i komunalne Zmiany w użytkowaniu użytków rolnych i leśnych - degradacja i dewastacja gleb
	T-A-1	Klasyfikacja i rozmieszczenie zasobów przyrody w Polsce (Zasoby przyrody, twory przyrody, środowisko przyrodnicze. Ogólne zasady gospodarowania zasobami odnawialnymi i nieodnawialnymi)
	T-W-6	Polityka ekologiczna państwa Polskiego: system ochrony środowiska, uchwały Sejmu i Senatu, strategia rozwoju Polski, zagospodarowanie przestrzenne kraju. Strategia zrównoważonego rozwoju, programy regionalne, Lokalna Agenda 21, realizacja zadań ekorozwoju w Polsce
	T-W-7	Globalne przyczyny zmian i zagrożenia dla środowiska: systemy ekonomiczne, wzrost konsumpcji – wskaźniki dobrobytu, powszechna urbanizacja.
	T-W-5	Idea zrównoważonego rozwoju - ekologiczne warunki korzystania z zasobów Ziemi– „Deklaracja z Rio” - ekofilozofia – ekozofia – era ekologiczna - ekologiczne warunki korzystania z zasobów Ziemi – Agenda 21- wskaźniki ekorozwoju. Konferencje „Środowisko i Rozwój”, Szczyt Ziemi, „O czyste środowisko dla Europy”, „Przyrodnicza różnorodność Europy”’ konferencje regionalne i tematyczne, organizacje rządowe i pozarządowe. Finansowanie ekorozwoju.
	T-W-3	Globalne problemy środowiskowe: zanik różnorodności biologicznej, konwencja o różnorodności biologicznej. Globalne problemy środowiskowe: lasy tropikalne, lasy w krajach uprzemysłowionych, ubytek lasów.
	T-A-5	Katastrofy ekologiczne a klęski żywiołowe Ocena wpływu najważniejszych katastrof ekologicznych na degradację środowiska i zdrowie ludności. Zaliczenie ćwiczeń
	T-W-2	Globalne problemy środowiskowe: zanieczyszczenie atmosfery. konwencje, scenariusze katastrof ekologicznych– Wskaźniki zanieczyszczenia. Karta Ziemi. Globalne problemy środowiskowe: zasoby wody w Polsce rabunkowa gospodarka wodą – jakość wód powierzchniowych i gruntowych, źródła zanieczyszczenia wód, zanieczyszczenie mórz i oceanów, rzek i ich ujść). Globalne problemy środowiskowe: zanieczyszczenie pedosfey, rolnictwo – degradacja gleb, deficyt żywności, Klub Rzymski .
	T-W-8	Modele życia, Model społeczeństwa konserwacyjnego i konsumpcyjnego. kryterium zysku, partnerstwa – pomoc krajów uprzemysłowionych na rzecz rozwijających się, kryterium sprawiedliwości – koszty środowiskowe – promocja czystej produkcji i użytkowania wyrobu, ekopodatki, – wzorce konsumpcji – wstrzemięźliwość i samoograniczanie się, długotrwałe i wielokrotne użytkowanie dóbr trwałych – recykling, całkowite zużycie, rozwój ekokonsumpcji i ekoprodukcji.
Metody nauczania	M-2	Wykład problemowy
	M-5	Metoda projektów
	M-1	Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne
	M-6	Gry dydaktyczne
	M-7	Anegdota
	M-4	Dyskusja dydaktyczna
	M-3	Film
	M-8	Praca w grupach
Sposób oceny	S-2	Ocena formująca: Potwierdzenie obecności Studenta na zajęciach
	S-1	Ocena formująca: Aktywność Studenta na zajęciach
	S-3	Ocena formująca: Ocena okresowych osiągnięć Studenta
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student nie potrafi zorganizować pracy własnej ani w grupie. Nie umie określić priorytetów służących realizacji zamierzonego celu w wybranym przez siebie zadaniu badawczym.
	3,0	Student organizuje prace własną przy pomocy nauczyciela. W stopniu podstawowym wykonuje pracę w grupie. Potrafi w stopniu dostatecznym określić priorytety służące realizacji zamierzonego celu oraz odpowiednio wybrać i przedstawić zadanie badawcze.
	3,5	Student organizuje prace własną przy pomocy nauczyciela. W stopniu podstawowym wykonuje pracę w grupie. Potrafi w stopniu dostatecznym określić priorytety służące realizacji zamierzonego celu oraz odpowiednio wybrać i przedstawić zadanie badawcze.
	4,0	Student organizuje prace własną i pracę innych przy pomocy nauczyciela. Umie pracować w grupie. Potrafi dobrze określić priorytety służące realizacji zamierzonego celu oraz odpowiednio wybrać i przedstawić zadanie badawcze.
	4,5	Student organizuje prace własną i pracę innych. Jest zaangażowany i kreatywny podczas pracy w grupie. Potrafi dobrze określić priorytety służące realizacji zamierzonego celu oraz odpowiednio wybrać i przedstawić zadanie badawcze. Jest otwarty na konstruktywną krytykę.
	5,0	Student z łatwością organizuje prace własną i innych. Jest zaangażowany i kreatywny podczas pracy w grupie. Potrafi bardzo dobrze określić priorytety służące realizacji zamierzonego celu oraz odpowiednio wybrać i przedstawić zadanie badawcze. Ma świadomość etycznej odpowiedzialności za kształtowanie i stan środowiska naturalnego. Przedstawia swoje poglądy w sposób komunikatywny i jest otwarty na konstruktywną krytykę.