Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biotechnologia (S2)

Sylabus przedmiotu Biologia i biochemia nowotworów:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Biotechnologia
Forma studiów studia stacjonarne Poziom drugiego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta magister inżynier
Obszary studiów nauk rolniczych, leśnych i weterynaryjnych, studiów inżynierskich
Profil ogólnoakademicki
Moduł
Przedmiot Biologia i biochemia nowotworów
Specjalność Biotechnologia w produkcji roślinnej
Jednostka prowadząca Katedra Immunologii, Mikrobiologii i Chemii Fizjologicznej
Nauczyciel odpowiedzialny Dorota Jankowiak <dorota.jankowiak@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane) 3,0 ECTS (formy) 3,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny 6 Grupa obieralna 1

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA3 15 1,50,41zaliczenie
wykładyW3 15 1,50,59zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1Ogólna wiedza z realizowanych na I stopniu studiów przedmiotów: chemia ogólna i organiczna, biochemia, biologia molekularna, genetyka ogólna, biologia komórki.

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1Student pozna podstawowe kryteria klasyfikacji nowotworówi cechy komórki nowotworowej różniące ją od komórki prawidłowej. Pozna gówne przyczyny i mechanizmy odpowiadające za transformację nowotworową, etapy kancerogenezy i możliwość zasiedlania innych tkanek. Zapozna się z podstawami immunologii nowotworów i ich oddziaływaniem z organizmem gospodarza. Pozna mechanizmy „ucieczki” komórek nowotworowych przed śmiercią i replikacyjnym starzeniem się. Zrozumie główne załozenia celowanej terapii antynowotworowej.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Najważniejsze czynniki kancerogenne: fizyczne, chemiczne i biologiczne. Etapy kancerogenezy i ich podstawowa charakterystyka: inicjacja, promocja i progresja. Klonalny rozwój nowotworów.3
T-A-2Niestabilność genetyczna komórek nowotworowych, rola zmian epigenetycznych. Protoonkogeny i onkogeny, geny supresorowe i geny mutatorowe.. Zaburzenia w przebiegu cyklu komórkowego w komórkach nowotworowych. Rola białka p53 i mutacji jego genu, białko Rb (retinoblastoma), rodzina inhibitorów kinaz białkowych p16, p27, p21.3
T-A-3Telomery i telomeraza w ontogenezie. Telomeraza i alternatywne metody wydłużania telomerów. Znaczenie starzenia się komórki rozwoju i w walce z chorobą nowotworową. Telomeraza jako cel molekularny w walce z chorobą nowotworową. Transformacja nowotworowa a apoptoza. Mechanizmy ucieczki komórek nowotworowych przed apoptozą. Receptory śmierci. Białka pro- i antyapoptyczne. Białka z rodziny inhibitora apoptozy i mechanizm ich działania. Apoptoza jako cel molekularny w onkologii.4
T-A-4Immunologia nowotworów. Antygeny i markery nowotworowe nowotworowe. Mechanizmy efektorowe odpowiedzi immunologicznej przeciw komórkom nowotworowym. Mechanizmy ucieczki nowotworów przed odpowiedzią immunologiczną. Immunoterapia nowotworów.3
T-A-5Mechanizmy oporności komórek nowotworowych na leki. Terapia genowa nowotworów2
15
wykłady
T-W-1Nowotwory jako problem społeczny i medyczny. Mierniki epidemiologiczne na swiecie i w Polsce. Najczęstsze nowotwory u kobiet i mężczyzn. Podstawowa charakterystyka komórek nowotworowych i procesu nowotworowego2
T-W-2Zmiany w fizjologii komórki związane z konwersją komórek prawidłowych w komórki nowotworowe odpowiadajace za przeżycie i ekspresję2
T-W-3Nazewnictwo i klasyfikacja nowotworów. Nowotwory niezłośliwe (łagodne), miejscowo złośliwe i złośliwe. Raki, mięsaki, chłonniaki i białaczki. Wpływ nowotworów na organizm.2
T-W-4Nowotwory niezłośliwe pocgodzenia nabłonkowego i mezenchymalnego - najwazniejsze cechy struktury makro- i mikroskopowej. nowotwory wywodzace się z wielopotencjalnych komórek rozrodczych.2
T-W-5Cechy złośliwości. Nowotwory złośliwe pochodzenia nabłonkowegi i mezenchymalnego - podstawowe cechy struktury makro - mikroskopowej. Podstawy stopniowania złośliwiści nowotworów - system TNM3
T-W-6Carcinoma in situ. Wasculogeneza, angiogeneza i neoangiogeneza. Przełącznik angiogenny - najwazniejsze czynniki proangiogenne. Mechanizmy angiogenezy nowotworowej. Cechy nowotworowych naczyń krwionośnych. Naczynia krwionośne jako cele terapeutyczne.2
T-W-7Mechanizmy przerzutowania komórek nowotworowych. Wielostopniowość przerzutowania i cechy decydujące. komórki nowotworowe w krwioobiegu. Kolonizacja narzadów.2
15

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1Uczestniczenie w ćwiczeniach15
A-A-2Konsultacje z prowadzącym ćwiczenia4
A-A-3Przygotowanie wraz z zespołem pod kontrolą prowadzacego ćwiczenia prezentacji i jej omówenia7
A-A-4Studiowanie literatury omawiajacej zagadnienia związane z tematem bieżących ćwiczeń6
A-A-5Przygotowanie do pisemnego zaliczenia całości materiału objętego programem ćwiczeń11
A-A-6Pisemne zaliczenie materiału objętego programem ćwiczeń2
45
wykłady
A-W-1Uczestnictwo w wykladach15
A-W-2Konsultacje z prowadzącym wykłady5
A-W-3Studiowanie literatury omawiajacej tematykę bieżących wykładów8
A-W-4Przygotowanie do pisemnego zaliczenia materiału objętego programem wykładów15
A-W-5Pisemne zaliczenie materiału objętego programem wykładów2
45

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1Wykład informacyjny omawiajacy zagadnienia teoretyczne
M-2Prezentacja multmedialna z wykorzystaniem komputera i projektora
M-3konsultacje z prowadzącymi wykłay i ćwiczenia
M-4Dyskusja dydaktyczna i problemowa

Sposoby oceny

KODSposób oceny
S-1Ocena formująca: Ocena przygotowania studenta i jego aktywności na każdych ćwiczeniach
S-2Ocena formująca: Ocena prezentacji przgotowanej z zespołem oraz udziału studenta w jej omówieniu
S-3Ocena podsumowująca: Ocena z końcowego, pisemnego zaliczenia całości materiału objętego programem wykładów.
S-4Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena zaliczenia cwiczeń, na którą składają się oceny z: aktywności studenta, prezentacji i zaliczenia końcowego materiału objętego programem ćwiczeń

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BT_2A_null_W01
Student zna kryteria klasyfikacji nowotworów, wymienia i charakteryzuje podstawowe czynniki kancerogenne i etapy kancerogenezy. Wskazuje główne cechy różniace komórkę nowotworową od prawidłowej oraz cechy makro- i mikroskopowe różniace nowotwory niezłośliwe od złośliwych. Wylicza i charakteryzuje typy neoangiogenezy i rolę czynników proangiogennych. Charakteryzuje czynniki odpowiedzialne za inwazyjność i przerzutowanie nowotworów. Wyjaśnia rolę układu immunologicznego jako całości i jego wybranych elementów w obronie organizmu przezd chorobami nowotworowymi, zna mechanizmy ucieczki nowotworów przed odpowiedzią immunologiczną.
BT_2A_W16, BT_2A_W01, BT_2A_W06R2A_W01, R2A_W04, R2A_W05, R2A_W06InzA2_W02C-1T-A-3, T-W-1, T-W-7, T-A-4, T-A-5, T-W-5, T-W-3, T-W-2, T-W-6, T-W-4, T-A-2, T-A-1M-2, M-4, M-3, M-1S-1, S-2, S-4, S-3

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BT_2A_null_U01
Student wiedzę z zakresu budowy i pochodzenia komórek oraz roli głównych cząsteczek biologiczne czynnych (białek, enzymów, hormonów) oraz ich pochodnych wykorzystuje do wyjaśnienia ich roli i mechanizmów odpowiedzialnych za kancerogenzę, inwazyjność i przerzutowanie komórek nowotworowych. Ocenia które z cech atypii komórkowej nalezy uważać za potencjalne niebezpieczne z punku widzenia transformacji nowotworowej.
BT_2A_U07, BT_2A_U08R2A_U01, R2A_U03, R2A_U04, R2A_U05, R2A_U06, R2A_U07InzA2_U03, InzA2_U07C-1T-A-2, T-W-2, T-W-7, T-W-5, T-A-3M-4, M-3, M-1S-1

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BT_2A_null_K01
Jest świadomy obecności w otaczającym srodowisku ogromu czynników potencjalnie rakotwórczych i stale wzrastających wskaźników epidemiologicznych chorób nowotworowych. Wykazuje więc aktywną postawę w zachęcaniu do poddawania się przedsiewowym i profilaktyczym badaniom kontrolnym. Dba o stałe uzupełnianie i poszerzanie swej wiedzy z zakresu profilatyki i etiopatogenezy chorób nowotworowych.
BT_2A_K01, BT_2A_K02R2A_K01, R2A_K04, R2A_K05, R2A_K07InzA2_K01, InzA2_K02C-1T-A-2, T-A-1, T-W-1M-1, M-2, M-4S-4, S-1

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BT_2A_null_W01
Student zna kryteria klasyfikacji nowotworów, wymienia i charakteryzuje podstawowe czynniki kancerogenne i etapy kancerogenezy. Wskazuje główne cechy różniace komórkę nowotworową od prawidłowej oraz cechy makro- i mikroskopowe różniace nowotwory niezłośliwe od złośliwych. Wylicza i charakteryzuje typy neoangiogenezy i rolę czynników proangiogennych. Charakteryzuje czynniki odpowiedzialne za inwazyjność i przerzutowanie nowotworów. Wyjaśnia rolę układu immunologicznego jako całości i jego wybranych elementów w obronie organizmu przezd chorobami nowotworowymi, zna mechanizmy ucieczki nowotworów przed odpowiedzią immunologiczną.
2,0
3,0Student zna podstawy klasyfikacji nowotworów, potraii wymienić główne czynniki kancerogenne i w stopniu podstawowym scharakteryzować etapy kancerogenezy. Wybiórczo wymienia podstawowe cechy różnicujące komórki nowotworowe od prawidłowych oraz komórki nowotworów złośliwych od niezłośliwych. Potrafi wymienic i krótko opisać jednen z rodzajów neoangiogenezy oraz jej znaczenie w procesach rozrostu i przrzutowania nowotworów. W stopnu podstawowym potrafi omówić wybrane zagadnienia z zakresu immunologi nowotworów.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BT_2A_null_U01
Student wiedzę z zakresu budowy i pochodzenia komórek oraz roli głównych cząsteczek biologiczne czynnych (białek, enzymów, hormonów) oraz ich pochodnych wykorzystuje do wyjaśnienia ich roli i mechanizmów odpowiedzialnych za kancerogenzę, inwazyjność i przerzutowanie komórek nowotworowych. Ocenia które z cech atypii komórkowej nalezy uważać za potencjalne niebezpieczne z punku widzenia transformacji nowotworowej.
2,0
3,0Student posiadaną wiedzę z zakresu budowy i pochodzenia komórek oraz roli głównych cząsteczek biologiczne czynnych oraz ich pochodnych w niewielkim zakresie wykorzystuje do wyjaśnienia ich roli i mechanizmów odpowiedzialnych za kancerogenzę, inwazyjność i przerzutowanie komórek nowotworowych. Wybiórczo podaje i uzasadnia, które z cech atypii komórkowej nalezy uważać za potencjalne niebezpieczne z punku widzenia transformacji nowotworowej.
3,5
4,0
4,5
5,0

Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne

Efekt kształceniaOcenaKryterium oceny
BT_2A_null_K01
Jest świadomy obecności w otaczającym srodowisku ogromu czynników potencjalnie rakotwórczych i stale wzrastających wskaźników epidemiologicznych chorób nowotworowych. Wykazuje więc aktywną postawę w zachęcaniu do poddawania się przedsiewowym i profilaktyczym badaniom kontrolnym. Dba o stałe uzupełnianie i poszerzanie swej wiedzy z zakresu profilatyki i etiopatogenezy chorób nowotworowych.
2,0
3,0Student w stopniu podstawowym ma swiadomość stale wzrastajacego narazenia na czynniki kancerogenne, mimo to wykazuje jedynie sporadycznie niewielką aktywność w uzupełnianu swej wiedzi z zakresu profilaktyki chorób nowotworowych.
3,5
4,0
4,5
5,0

Literatura podstawowa

  1. Fuller G.M., Shields D., Podstawy molekularne biologii komórki, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2000
  2. Bal J, Biologia molekularna w medycynie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, 2001
  3. Madej J.A., Rotkiewicz T, Patologia ogólna zwierzat, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, 2006
  4. Jakóbisiak M., Immunologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1998
  5. Zależnie od artykułu, Wybrane artykuły przegladowe, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 2011, wony dostęp internetowy
  6. Zależnie od artykułu, Artykuły przegladowe, Nowotwory – Jurnal of Oncology, 2011, Wolny dostęp internetowy

Literatura dodatkowa

  1. Kawiak J., Zabel M, Seminaria z cytofizjologii., Wydawnictwo Urban i Partner, Wrocław, 2002
  2. Alberts B., Bray D., Hopkin K., Johnson A., Lewis J., Raff M., Roberts K., Walter P, Podstawy bilogii komórki, Wydawnictwo Naukowe PWN, warszawa, 2005

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Najważniejsze czynniki kancerogenne: fizyczne, chemiczne i biologiczne. Etapy kancerogenezy i ich podstawowa charakterystyka: inicjacja, promocja i progresja. Klonalny rozwój nowotworów.3
T-A-2Niestabilność genetyczna komórek nowotworowych, rola zmian epigenetycznych. Protoonkogeny i onkogeny, geny supresorowe i geny mutatorowe.. Zaburzenia w przebiegu cyklu komórkowego w komórkach nowotworowych. Rola białka p53 i mutacji jego genu, białko Rb (retinoblastoma), rodzina inhibitorów kinaz białkowych p16, p27, p21.3
T-A-3Telomery i telomeraza w ontogenezie. Telomeraza i alternatywne metody wydłużania telomerów. Znaczenie starzenia się komórki rozwoju i w walce z chorobą nowotworową. Telomeraza jako cel molekularny w walce z chorobą nowotworową. Transformacja nowotworowa a apoptoza. Mechanizmy ucieczki komórek nowotworowych przed apoptozą. Receptory śmierci. Białka pro- i antyapoptyczne. Białka z rodziny inhibitora apoptozy i mechanizm ich działania. Apoptoza jako cel molekularny w onkologii.4
T-A-4Immunologia nowotworów. Antygeny i markery nowotworowe nowotworowe. Mechanizmy efektorowe odpowiedzi immunologicznej przeciw komórkom nowotworowym. Mechanizmy ucieczki nowotworów przed odpowiedzią immunologiczną. Immunoterapia nowotworów.3
T-A-5Mechanizmy oporności komórek nowotworowych na leki. Terapia genowa nowotworów2
15

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Nowotwory jako problem społeczny i medyczny. Mierniki epidemiologiczne na swiecie i w Polsce. Najczęstsze nowotwory u kobiet i mężczyzn. Podstawowa charakterystyka komórek nowotworowych i procesu nowotworowego2
T-W-2Zmiany w fizjologii komórki związane z konwersją komórek prawidłowych w komórki nowotworowe odpowiadajace za przeżycie i ekspresję2
T-W-3Nazewnictwo i klasyfikacja nowotworów. Nowotwory niezłośliwe (łagodne), miejscowo złośliwe i złośliwe. Raki, mięsaki, chłonniaki i białaczki. Wpływ nowotworów na organizm.2
T-W-4Nowotwory niezłośliwe pocgodzenia nabłonkowego i mezenchymalnego - najwazniejsze cechy struktury makro- i mikroskopowej. nowotwory wywodzace się z wielopotencjalnych komórek rozrodczych.2
T-W-5Cechy złośliwości. Nowotwory złośliwe pochodzenia nabłonkowegi i mezenchymalnego - podstawowe cechy struktury makro - mikroskopowej. Podstawy stopniowania złośliwiści nowotworów - system TNM3
T-W-6Carcinoma in situ. Wasculogeneza, angiogeneza i neoangiogeneza. Przełącznik angiogenny - najwazniejsze czynniki proangiogenne. Mechanizmy angiogenezy nowotworowej. Cechy nowotworowych naczyń krwionośnych. Naczynia krwionośne jako cele terapeutyczne.2
T-W-7Mechanizmy przerzutowania komórek nowotworowych. Wielostopniowość przerzutowania i cechy decydujące. komórki nowotworowe w krwioobiegu. Kolonizacja narzadów.2
15

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1Uczestniczenie w ćwiczeniach15
A-A-2Konsultacje z prowadzącym ćwiczenia4
A-A-3Przygotowanie wraz z zespołem pod kontrolą prowadzacego ćwiczenia prezentacji i jej omówenia7
A-A-4Studiowanie literatury omawiajacej zagadnienia związane z tematem bieżących ćwiczeń6
A-A-5Przygotowanie do pisemnego zaliczenia całości materiału objętego programem ćwiczeń11
A-A-6Pisemne zaliczenie materiału objętego programem ćwiczeń2
45
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1Uczestnictwo w wykladach15
A-W-2Konsultacje z prowadzącym wykłady5
A-W-3Studiowanie literatury omawiajacej tematykę bieżących wykładów8
A-W-4Przygotowanie do pisemnego zaliczenia materiału objętego programem wykładów15
A-W-5Pisemne zaliczenie materiału objętego programem wykładów2
45
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBT_2A_null_W01Student zna kryteria klasyfikacji nowotworów, wymienia i charakteryzuje podstawowe czynniki kancerogenne i etapy kancerogenezy. Wskazuje główne cechy różniace komórkę nowotworową od prawidłowej oraz cechy makro- i mikroskopowe różniace nowotwory niezłośliwe od złośliwych. Wylicza i charakteryzuje typy neoangiogenezy i rolę czynników proangiogennych. Charakteryzuje czynniki odpowiedzialne za inwazyjność i przerzutowanie nowotworów. Wyjaśnia rolę układu immunologicznego jako całości i jego wybranych elementów w obronie organizmu przezd chorobami nowotworowymi, zna mechanizmy ucieczki nowotworów przed odpowiedzią immunologiczną.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBT_2A_W16ma szczegółową wiedzę w zakresie technik modyfikacji struktur kwasów nukleinowych oraz wykorzystania organizmów żywych w badaniach biomedycznych
BT_2A_W01ma poszerzoną wiedzę z zakresu biologii, chemii, matematyki, fizyki oraz nauk pokrewnych dostosowaną do kierunku biotechnologia
BT_2A_W06ma szczegółową i uporządkowaną wiedzę z zakresu wykorzystania procesów molekularnych, enzymatycznych i fizjologicznych organizmów żywych w biotechnologii
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR2A_W01ma rozszerzoną wiedzę z zakresu biologii, chemii, matematyki, fizyki i nauk pokrewnych dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
R2A_W04ma pogłębioną wiedzę o funkcjonowaniu organizmów żywych na różnych poziomach złożoności, przyrody nieożywionej oraz o technicznych zadaniach inżynierskich dostosowaną do studiowanego kierunku studiów
R2A_W05wykazuje znajomość zaawansowanych metod, technik, technologii, narządzi i materiałów pozwalających wykorzystać i kształtować potencjał przyrody w celu poprawy jakości życia człowieka
R2A_W06ma rozszerzoną wiedzę o roli i znaczeniu środowiska przyrodniczego i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej oraz o jego zagrożeniach
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA2_W02zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotuC-1Student pozna podstawowe kryteria klasyfikacji nowotworówi cechy komórki nowotworowej różniące ją od komórki prawidłowej. Pozna gówne przyczyny i mechanizmy odpowiadające za transformację nowotworową, etapy kancerogenezy i możliwość zasiedlania innych tkanek. Zapozna się z podstawami immunologii nowotworów i ich oddziaływaniem z organizmem gospodarza. Pozna mechanizmy „ucieczki” komórek nowotworowych przed śmiercią i replikacyjnym starzeniem się. Zrozumie główne załozenia celowanej terapii antynowotworowej.
Treści programoweT-A-3Telomery i telomeraza w ontogenezie. Telomeraza i alternatywne metody wydłużania telomerów. Znaczenie starzenia się komórki rozwoju i w walce z chorobą nowotworową. Telomeraza jako cel molekularny w walce z chorobą nowotworową. Transformacja nowotworowa a apoptoza. Mechanizmy ucieczki komórek nowotworowych przed apoptozą. Receptory śmierci. Białka pro- i antyapoptyczne. Białka z rodziny inhibitora apoptozy i mechanizm ich działania. Apoptoza jako cel molekularny w onkologii.
T-W-1Nowotwory jako problem społeczny i medyczny. Mierniki epidemiologiczne na swiecie i w Polsce. Najczęstsze nowotwory u kobiet i mężczyzn. Podstawowa charakterystyka komórek nowotworowych i procesu nowotworowego
T-W-7Mechanizmy przerzutowania komórek nowotworowych. Wielostopniowość przerzutowania i cechy decydujące. komórki nowotworowe w krwioobiegu. Kolonizacja narzadów.
T-A-4Immunologia nowotworów. Antygeny i markery nowotworowe nowotworowe. Mechanizmy efektorowe odpowiedzi immunologicznej przeciw komórkom nowotworowym. Mechanizmy ucieczki nowotworów przed odpowiedzią immunologiczną. Immunoterapia nowotworów.
T-A-5Mechanizmy oporności komórek nowotworowych na leki. Terapia genowa nowotworów
T-W-5Cechy złośliwości. Nowotwory złośliwe pochodzenia nabłonkowegi i mezenchymalnego - podstawowe cechy struktury makro - mikroskopowej. Podstawy stopniowania złośliwiści nowotworów - system TNM
T-W-3Nazewnictwo i klasyfikacja nowotworów. Nowotwory niezłośliwe (łagodne), miejscowo złośliwe i złośliwe. Raki, mięsaki, chłonniaki i białaczki. Wpływ nowotworów na organizm.
T-W-2Zmiany w fizjologii komórki związane z konwersją komórek prawidłowych w komórki nowotworowe odpowiadajace za przeżycie i ekspresję
T-W-6Carcinoma in situ. Wasculogeneza, angiogeneza i neoangiogeneza. Przełącznik angiogenny - najwazniejsze czynniki proangiogenne. Mechanizmy angiogenezy nowotworowej. Cechy nowotworowych naczyń krwionośnych. Naczynia krwionośne jako cele terapeutyczne.
T-W-4Nowotwory niezłośliwe pocgodzenia nabłonkowego i mezenchymalnego - najwazniejsze cechy struktury makro- i mikroskopowej. nowotwory wywodzace się z wielopotencjalnych komórek rozrodczych.
T-A-2Niestabilność genetyczna komórek nowotworowych, rola zmian epigenetycznych. Protoonkogeny i onkogeny, geny supresorowe i geny mutatorowe.. Zaburzenia w przebiegu cyklu komórkowego w komórkach nowotworowych. Rola białka p53 i mutacji jego genu, białko Rb (retinoblastoma), rodzina inhibitorów kinaz białkowych p16, p27, p21.
T-A-1Najważniejsze czynniki kancerogenne: fizyczne, chemiczne i biologiczne. Etapy kancerogenezy i ich podstawowa charakterystyka: inicjacja, promocja i progresja. Klonalny rozwój nowotworów.
Metody nauczaniaM-2Prezentacja multmedialna z wykorzystaniem komputera i projektora
M-4Dyskusja dydaktyczna i problemowa
M-3konsultacje z prowadzącymi wykłay i ćwiczenia
M-1Wykład informacyjny omawiajacy zagadnienia teoretyczne
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Ocena przygotowania studenta i jego aktywności na każdych ćwiczeniach
S-2Ocena formująca: Ocena prezentacji przgotowanej z zespołem oraz udziału studenta w jej omówieniu
S-4Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena zaliczenia cwiczeń, na którą składają się oceny z: aktywności studenta, prezentacji i zaliczenia końcowego materiału objętego programem ćwiczeń
S-3Ocena podsumowująca: Ocena z końcowego, pisemnego zaliczenia całości materiału objętego programem wykładów.
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student zna podstawy klasyfikacji nowotworów, potraii wymienić główne czynniki kancerogenne i w stopniu podstawowym scharakteryzować etapy kancerogenezy. Wybiórczo wymienia podstawowe cechy różnicujące komórki nowotworowe od prawidłowych oraz komórki nowotworów złośliwych od niezłośliwych. Potrafi wymienic i krótko opisać jednen z rodzajów neoangiogenezy oraz jej znaczenie w procesach rozrostu i przrzutowania nowotworów. W stopnu podstawowym potrafi omówić wybrane zagadnienia z zakresu immunologi nowotworów.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBT_2A_null_U01Student wiedzę z zakresu budowy i pochodzenia komórek oraz roli głównych cząsteczek biologiczne czynnych (białek, enzymów, hormonów) oraz ich pochodnych wykorzystuje do wyjaśnienia ich roli i mechanizmów odpowiedzialnych za kancerogenzę, inwazyjność i przerzutowanie komórek nowotworowych. Ocenia które z cech atypii komórkowej nalezy uważać za potencjalne niebezpieczne z punku widzenia transformacji nowotworowej.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBT_2A_U07Wykorzystuje wiedzę z zakresu budowy i funkcji biologicznych białek, kwasów nukleinowych, hormonów i witamin; rozumie główne szlaki metaboliczne oraz mechanizmy regulacji metabolizmu; rozumie mechanizm działania enzymów, potrafi je pozyskiwać i wykorzystywać; weryfikuje przydatność enzymów z użyciem narzędzi bioinformatycznych (modelowanie białek).
BT_2A_U08Rozumie i potrafi ocenić praktyczny wkład biotechnologii w rozwój współczesnej medycyny; zna i potrafi wybrać odpowiednią metodę i narzędzia wykorzystywane w badaniach biotechnologicznych; określa i przestrzega wymagania jakościowe obowiązujace w pracy biotechnologa.
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR2A_U01posiada umiejętność wyszukiwania, zrozumienia, analizy i twórczego wykorzystywania potrzebnych informacji pochodzących z różnych źródeł i w różnych formach właściwych dla studiowanego kierunku studiów
R2A_U03rozumie i stosuje odpowiednie technologie informatyczne w zakresie pozyskiwania i przetwarzania informacji z zakresu produkcji rolniczej i leśnej
R2A_U04samodzielnie planuje, przeprowadza, analizuje i ocenia poprawność wykonanego zadania z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
R2A_U05samodzielnie i wszechstronnie analizuje problemy wpływające na produkcję i jakość żywności, zdrowie zwierząt i ludzi, stan środowiska naturalnego i zasobów naturalnych oraz wykazuje znajomość zastosowania specjalistycznych technik i ich optymalizacji dostosowanych do studiowanego kierunku studiów i profilu kształcenia
R2A_U06posiada umiejętność doboru i modyfikacji typowych działań (w tym technik i technologii) dostosowanych do zasobów przyrody w celu poprawy jakości życia człowieka, zgodnych ze studiowanym kierunkiem studiów
R2A_U07ocenia wady i zalety podjętych działań, w tym ich oryginalność w rozwiązywaniu zaistniałych problemów zawodowych - dla nabrania doświadczenia i doskonalenia kompetencji inżynierskich
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA2_U03potrafi - przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich - dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne
InzA2_U07potrafi ocenić przydatność rutynowych metod i narzędzi służących do rozwiązania prostego zadania inżynierskiego o charakterze praktycznym, charakterystycznego dla studiowanego kierunku studiów oraz wybrać i zastosować właściwą metodę i narzędzia
Cel przedmiotuC-1Student pozna podstawowe kryteria klasyfikacji nowotworówi cechy komórki nowotworowej różniące ją od komórki prawidłowej. Pozna gówne przyczyny i mechanizmy odpowiadające za transformację nowotworową, etapy kancerogenezy i możliwość zasiedlania innych tkanek. Zapozna się z podstawami immunologii nowotworów i ich oddziaływaniem z organizmem gospodarza. Pozna mechanizmy „ucieczki” komórek nowotworowych przed śmiercią i replikacyjnym starzeniem się. Zrozumie główne załozenia celowanej terapii antynowotworowej.
Treści programoweT-A-2Niestabilność genetyczna komórek nowotworowych, rola zmian epigenetycznych. Protoonkogeny i onkogeny, geny supresorowe i geny mutatorowe.. Zaburzenia w przebiegu cyklu komórkowego w komórkach nowotworowych. Rola białka p53 i mutacji jego genu, białko Rb (retinoblastoma), rodzina inhibitorów kinaz białkowych p16, p27, p21.
T-W-2Zmiany w fizjologii komórki związane z konwersją komórek prawidłowych w komórki nowotworowe odpowiadajace za przeżycie i ekspresję
T-W-7Mechanizmy przerzutowania komórek nowotworowych. Wielostopniowość przerzutowania i cechy decydujące. komórki nowotworowe w krwioobiegu. Kolonizacja narzadów.
T-W-5Cechy złośliwości. Nowotwory złośliwe pochodzenia nabłonkowegi i mezenchymalnego - podstawowe cechy struktury makro - mikroskopowej. Podstawy stopniowania złośliwiści nowotworów - system TNM
T-A-3Telomery i telomeraza w ontogenezie. Telomeraza i alternatywne metody wydłużania telomerów. Znaczenie starzenia się komórki rozwoju i w walce z chorobą nowotworową. Telomeraza jako cel molekularny w walce z chorobą nowotworową. Transformacja nowotworowa a apoptoza. Mechanizmy ucieczki komórek nowotworowych przed apoptozą. Receptory śmierci. Białka pro- i antyapoptyczne. Białka z rodziny inhibitora apoptozy i mechanizm ich działania. Apoptoza jako cel molekularny w onkologii.
Metody nauczaniaM-4Dyskusja dydaktyczna i problemowa
M-3konsultacje z prowadzącymi wykłay i ćwiczenia
M-1Wykład informacyjny omawiajacy zagadnienia teoretyczne
Sposób ocenyS-1Ocena formująca: Ocena przygotowania studenta i jego aktywności na każdych ćwiczeniach
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student posiadaną wiedzę z zakresu budowy i pochodzenia komórek oraz roli głównych cząsteczek biologiczne czynnych oraz ich pochodnych w niewielkim zakresie wykorzystuje do wyjaśnienia ich roli i mechanizmów odpowiedzialnych za kancerogenzę, inwazyjność i przerzutowanie komórek nowotworowych. Wybiórczo podaje i uzasadnia, które z cech atypii komórkowej nalezy uważać za potencjalne niebezpieczne z punku widzenia transformacji nowotworowej.
3,5
4,0
4,5
5,0
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBT_2A_null_K01Jest świadomy obecności w otaczającym srodowisku ogromu czynników potencjalnie rakotwórczych i stale wzrastających wskaźników epidemiologicznych chorób nowotworowych. Wykazuje więc aktywną postawę w zachęcaniu do poddawania się przedsiewowym i profilaktyczym badaniom kontrolnym. Dba o stałe uzupełnianie i poszerzanie swej wiedzy z zakresu profilatyki i etiopatogenezy chorób nowotworowych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBT_2A_K01wykazuje potrzebę ciągłego podnoszenia wiedzy ogólnej i kierunkowej, ma świadomość celowości podnoszenia zdobytej wiedzy zarówno w działaniach zawodowych, jak i rozwoju osobistym
BT_2A_K02wykazuje zrozumienie procesów biotechnologicznych wykorzystywanych w różnych obszarach działalności człowieka; interpretuje i opisuje te procesy wykorzystując podejście naukowe
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaR2A_K01rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób
R2A_K04prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
R2A_K05ma świadomość znaczenia społecznej, zawodowej i etycznej odpowiedzialności za produkcję wysokiej jakości żywności, dobrostan zwierząt oraz kształtowanie i stan środowiska naturalnego
R2A_K07ma świadomość potrzeby ukierunkowanego dokształcania i samodoskonalenia w zakresie wykonywanego zawodu
Odniesienie do efektów kształcenia prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego inżynieraInzA2_K01ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje
InzA2_K02potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy
Cel przedmiotuC-1Student pozna podstawowe kryteria klasyfikacji nowotworówi cechy komórki nowotworowej różniące ją od komórki prawidłowej. Pozna gówne przyczyny i mechanizmy odpowiadające za transformację nowotworową, etapy kancerogenezy i możliwość zasiedlania innych tkanek. Zapozna się z podstawami immunologii nowotworów i ich oddziaływaniem z organizmem gospodarza. Pozna mechanizmy „ucieczki” komórek nowotworowych przed śmiercią i replikacyjnym starzeniem się. Zrozumie główne załozenia celowanej terapii antynowotworowej.
Treści programoweT-A-2Niestabilność genetyczna komórek nowotworowych, rola zmian epigenetycznych. Protoonkogeny i onkogeny, geny supresorowe i geny mutatorowe.. Zaburzenia w przebiegu cyklu komórkowego w komórkach nowotworowych. Rola białka p53 i mutacji jego genu, białko Rb (retinoblastoma), rodzina inhibitorów kinaz białkowych p16, p27, p21.
T-A-1Najważniejsze czynniki kancerogenne: fizyczne, chemiczne i biologiczne. Etapy kancerogenezy i ich podstawowa charakterystyka: inicjacja, promocja i progresja. Klonalny rozwój nowotworów.
T-W-1Nowotwory jako problem społeczny i medyczny. Mierniki epidemiologiczne na swiecie i w Polsce. Najczęstsze nowotwory u kobiet i mężczyzn. Podstawowa charakterystyka komórek nowotworowych i procesu nowotworowego
Metody nauczaniaM-1Wykład informacyjny omawiajacy zagadnienia teoretyczne
M-2Prezentacja multmedialna z wykorzystaniem komputera i projektora
M-4Dyskusja dydaktyczna i problemowa
Sposób ocenyS-4Ocena podsumowująca: Sumaryczna ocena zaliczenia cwiczeń, na którą składają się oceny z: aktywności studenta, prezentacji i zaliczenia końcowego materiału objętego programem ćwiczeń
S-1Ocena formująca: Ocena przygotowania studenta i jego aktywności na każdych ćwiczeniach
Kryteria ocenyOcenaKryterium oceny
2,0
3,0Student w stopniu podstawowym ma swiadomość stale wzrastajacego narazenia na czynniki kancerogenne, mimo to wykazuje jedynie sporadycznie niewielką aktywność w uzupełnianu swej wiedzi z zakresu profilaktyki chorób nowotworowych.
3,5
4,0
4,5
5,0