Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (S2)
Sylabus przedmiotu Ekologia behawioralna ryb:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Biologia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | drugiego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | magister | ||
| Obszary studiów | nauk przyrodniczych | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Ekologia behawioralna ryb | ||
| Specjalność | Biologia wód | ||
| Jednostka prowadząca | Zakład Systematyki Ryb | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Beata Więcaszek <Beata.Wiecaszek@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | |||
| ECTS (planowane) | 2,0 | ECTS (formy) | 2,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | 3 | Grupa obieralna | 2 |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Znajomość anatomii, systematyki i biologii zwierząt |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zapoznanie studentów z wiedzą z zakresu ekologii ryb, w szczególności z ich znaczeniem i rolą w naturalnych ekosystemach |
| C-2 | Przybliżenie ekologicznych aspektów podwodnego życia - możliwość lepszej ochrony środowiska wodnego i racjonalnego wykorzystania w gspodarce człowieka |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Zachowania rozrodcze ryb. Doświadczenia ze sztuczną selekcją. Organizacja socjalna w stadzie i ławicy. Dymorfizm płciowy u ryb. | 2 |
| T-A-2 | Doświadczalne badanie adaptacji. Zdobywanie pokarmu. Przystosowania budowy głowy do zdobywania pokarmu. | 2 |
| T-A-3 | Ekonomika wyboru ofiary. Różne strategie zdobywania pokarmu. Zmienność środowiska i rezerwy ciała. Testowanie funkcjonalnych hipotez dotyczących adaptacji. Zalety i ewolucja ubarwienia ostrzegawczego u ryb. | 2 |
| T-A-4 | Optymalna wielkość terytorium. Wspólna ochrona zasobów. Terytorializm międzygatunkowy u ryb. Życie w grupach i zdobywanie pokarmu. Różnice osobnicze w obrębie grupy ryb. | 2 |
| T-A-5 | Pasożytnictwo, komensalizm, mutualizm w obrębie populacji ryb. | 2 |
| T-A-6 | Proporcje płci w stadzie. Konkurencja o partnerów. Gynogeneza w populacjach ryb. Zmiana płci, hermafrodytyzm. Adaptacje u ryb wspomagające proces rozmnażania. | 2 |
| T-A-7 | Tarło wielokrotne. Pasożytnictwo lęgowe. Opieka rodzicielska - sposoby ochrony ikry i wylęgu u ryb. Bezpośrednie ograniczenia opieki rodzicielskiej. | 2 |
| T-A-8 | Predyspozycje genetyczne i ekologiczne ograniczenia w zakresie kooperacji wśród ryb. Komunikacja wśród ryb. Hipotezy dotyczące ewolucji kształtowania sygnałów. Zmienność sygnałów i informacji. | 1 |
| 15 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Dobór naturalny, ekologia i zachowania. Geny a zachowanie. Egoistyczne zachowanie osobników a korzyść grupy | 2 |
| T-W-2 | Testowanie hipotez w ekologii behawioralnej. Podejście porównawcze. Ocena metody porównawczej | 2 |
| T-W-3 | Osobnik a decyzje ekonomiczne. Ekonomika obrony zasobów. Konkurencja poprzez eksploatację i obronę zasobów. | 2 |
| T-W-4 | Ewolucyjny wyścig zbrojeń. Drapieżniki i ofiary. Stan ewolucyjnej równowagi a stan ciągłych zmian adaptacyjnych w zakresie przystosowań do ataku i obrony. | 2 |
| T-W-5 | Życie w grupach: unikanie drapieżnictwa, zdobywanie pokarmu, optymalna wielkość grupy. Ewolucja życia w grupie. | 3 |
| T-W-6 | Walka i ocena. Ewolucja walki konwencjonalnej. Konflikt płci i dobór płciowy. Znaczenie zalotów. | 2 |
| T-W-7 | Opieka rodzicielska i systemy rozrodcze. Alternatywne strategie rozrodcze. Dobór krewniaczy. | 2 |
| 15 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 15 |
| A-A-2 | Przygotowanie się do "wejściówek" | 5 |
| A-A-3 | Przygotowanie prezentacji multimedialnej | 10 |
| 30 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Uczestnictwo w zajęciach | 15 |
| A-W-2 | Uczestnictwo w konsultacjach | 4 |
| A-W-3 | Studiowanie literatury przedmiotu | 6 |
| A-W-4 | Przygotowanie się do zaliczenia wykładów | 5 |
| 30 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej i filmów |
| M-2 | Ćwiczenia laboratoryjne (obserwacja zachowań ryb w warunkach hodowli laboratoryjnej) |
| M-3 | Dyskusja panelowa na temat funkcji różnych ekologicznie grup ryb |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena formująca: "Wejściówki" na początku zajęć sprawdzające stopień przyswojenia przez studenta partii materiału opanowanej dzięki pracy wąsnej |
| S-2 | Ocena formująca: "Wyjściówki" - ocena poprawności wykonania dokumentacji przebiegu doświadczenia wykonywanego w czasie trwania ćwiczeń laboratoryjnych |
| S-3 | Ocena formująca: Ocena aktywności studenta na zajęciach |
| S-4 | Ocena formująca: Pisemne zaliczenie ćwiczeń |
| S-5 | Ocena formująca: Pisemne zaliczenie wykładów |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_2A_BLW-S-O2.1_W01 Student charakteryzuje zależności ekologiczne zachodzące pomiędzy rybami a ich środowiskiem naturalnym | BL_2A_W14, BL_2A_W01 | P2A_W01, P2A_W04, P2A_W05 | C-1, C-2 | T-A-7, T-A-3, T-W-7, T-W-1, T-W-4, T-A-8 | M-2 | S-1, S-3 |
| BL_2A_BLW-S-O2.1_W02 Student określa zdolności przystosowawcze ryb, umożliwiające ich przetrwanie i rozród. | BL_2A_W11, BL_2A_W14 | P2A_W01, P2A_W04, P2A_W05 | C-1 | T-A-4, T-W-2, T-A-1, T-W-5, T-A-2, T-A-8, T-W-1 | M-1, M-2 | S-3, S-4, S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_2A_BLW-S-O2.1_U01 Student potrafi testować hipotezy w ekologii behawioralnej | BL_2A_U06, BL_2A_U07 | P2A_U01, P2A_U03, P2A_U05, P2A_U06 | C-2 | T-A-7, T-A-6, T-A-3, T-W-4, T-W-6, T-A-5 | M-2, M-1 | S-2, S-3 |
| BL_2A_BLW-S-O2.1_U02 Student potrafi przeprowadzić proste doświadczenia behawioralne na rybach | BL_2A_U06, BL_2A_U03 | P2A_U01, P2A_U03, P2A_U06 | C-1, C-2 | T-W-6, T-A-6, T-A-2, T-W-7, T-A-1, T-A-5 | M-2, M-1 | S-3, S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_2A_BLW-S-O2.1_K01 Przy doświadczeniach ze zwierzętami (rybami) student postępuje zgodnie z zasadami etyki | BL_2A_K04 | P2A_K03, P2A_K04 | C-2 | T-W-5, T-A-8, T-A-2, T-A-5, T-A-4, T-W-7 | M-3, M-2 | S-2, S-3 |
| BL_2A_BLW-S-O2.1_K02 Student wykazuje aktywną postawę i wrażliwość w dziedzinie ochrony środowiska, szczególnie hydrosfery | BL_2A_K07 | P2A_K03, P2A_K04, P2A_K06 | C-2, C-1 | T-A-5, T-W-2, T-A-2, T-W-1, T-A-4, T-A-3 | M-1, M-3, M-2 | S-3, S-2, S-1 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_2A_BLW-S-O2.1_W01 Student charakteryzuje zależności ekologiczne zachodzące pomiędzy rybami a ich środowiskiem naturalnym | 2,0 | Student nie jest w stanie scharakteryzować zależności ekologicznych zachodzących pomiędzy rybami a ich środowiskiem naturalnym |
| 3,0 | Student bardzo słabo charakteryzuje zależności ekologiczne zachodzące pomiędzy rybami a ich środowiskiem naturalnym | |
| 3,5 | Student słabo charakteryzuje zależności ekologiczne zachodzące pomiędzy rybami a ich środowiskiem naturalnym | |
| 4,0 | Student dobrze charakteryzuje zależności ekologiczne zachodzące pomiędzy rybami a ich środowiskiem naturalnym, ale nie potrafi zinterpretować wszystkich specyficznych zagadnień | |
| 4,5 | Student dobrze charakteryzuje zależności ekologiczne zachodzące pomiędzy rybami a ich środowiskiem naturalnym, interpretuje zależności wykazujące szczególną specyfikę | |
| 5,0 | Student bardzo dobrze charakteryzuje zależności ekologiczne zachodzące pomiędzy rybami a ich środowiskiem naturalnym, interpretuje zależności wykazujące szczególną specyfikę | |
| BL_2A_BLW-S-O2.1_W02 Student określa zdolności przystosowawcze ryb, umożliwiające ich przetrwanie i rozród. | 2,0 | Student nie potrafi określić zdolności przystosowawczych ryb, umożliwiających ich przetrwanie i rozród. |
| 3,0 | Student potrafi określić niewiele zdolności przystosowawczych ryb, umożliwiających ich przetrwanie i rozród. | |
| 3,5 | Student potrafi określić niektóre zdolności przystosowawcze ryb, nie umie zanalizować najważniejszych czynników przetrwania i rozrodu. | |
| 4,0 | Student potrafi określić zdolności przystosowawcze ryb, umie zanalizować niektóre czynniki przetrwania i rozrodu. | |
| 4,5 | Student potrafi określić zdolności przystosowawcze ryb, umie zanalizować czynniki przetrwania i rozrodu. | |
| 5,0 | Student potrafi bardzo dobrze określić zdolności przystosowawcze ryb, umiejętnie zanalizować czynniki przetrwania i rozrodu. |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_2A_BLW-S-O2.1_U01 Student potrafi testować hipotezy w ekologii behawioralnej | 2,0 | Student nie potrafi testować hipotezy w ekologii behawioralnej |
| 3,0 | Student dostatecznie testuje hipotezy w ekologii behawioralnej | |
| 3,5 | Student wystarczająco umiejętnie testuje hipotezy w ekologii behawioralnej | |
| 4,0 | Student dobrze testuje hipotezy w ekologii behawioralnej | |
| 4,5 | Student dobrze testuje hipotezy w ekologii behawioralnej i potrafi postawić proste hipotezy samodzielnie | |
| 5,0 | Student bardzo dobrze testuje hipotezy w ekologii behawioralnej i potrafi postawić proste hipotezy samodzielnie | |
| BL_2A_BLW-S-O2.1_U02 Student potrafi przeprowadzić proste doświadczenia behawioralne na rybach | 2,0 | Student nie potrafi samodzielnie ani z pomocą prowadzacego zajęcia przeprowadzić prostych doświadczeń behawioralnych na rybach |
| 3,0 | Student nie potrafi samodzielnie przeprowadzić prostych doświadczeń behawioralnych na rybach | |
| 3,5 | Student potrafi samodzielnie przeprowadzić proste doświadczenia behawioralne na rybach | |
| 4,0 | Student dobrze potrafi samodzielnie przeprowadzić proste doświadczenia behawioralne na rybach | |
| 4,5 | Student dobrze potrafi samodzielnie przeprowadzić proste doświadczenia behawioralne na rybach i podać ich trafną interpretację | |
| 5,0 | Student bardzo dobrze potrafi samodzielnie przeprowadzić proste doświadczenia behawioralne na rybach i podać ich bardzo trafną interpretację |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_2A_BLW-S-O2.1_K01 Przy doświadczeniach ze zwierzętami (rybami) student postępuje zgodnie z zasadami etyki | 2,0 | Student wykazuje brak znajomości zasad etyki przy doświadczeniach z rybami |
| 3,0 | Student wykazuje małą znajomość zasad etyki przy doświadczeniach z rybami | |
| 3,5 | Student wykazuje niedużą znajomość zasad etyki przy doświadczeniach z rybami | |
| 4,0 | Student wykazuje dobrą znajomość zasad etyki przy doświadczeniach z rybami | |
| 4,5 | Student wykazuje dobrą znajomość zasad etyki i przestrzega ich ściśle w doświadczeniach z rybami | |
| 5,0 | Student wykazuje bardzo dobrą znajomość zasad etyki i przestrzega ich ściśle w doświadczeniach z rybami | |
| BL_2A_BLW-S-O2.1_K02 Student wykazuje aktywną postawę i wrażliwość w dziedzinie ochrony środowiska, szczególnie hydrosfery | 2,0 | Student wykazuje bierną postawę i brak wrażliwości w dziedzinie ochrony środowiska |
| 3,0 | Student wykazuje raczej bierną postawę i małą wrażliwość w dziedzinie ochrony środowiska | |
| 3,5 | Student wykazuje raczej bierną postawę i widoczną wrażliwość w dziedzinie ochrony środowiska | |
| 4,0 | Student wykazuje aktywną postawę i widoczną wrażliwość w dziedzinie ochrony środowiska | |
| 4,5 | Student wykazuje aktywną postawę i odpowiednią wrażliwość w dziedzinie ochrony środowiska | |
| 5,0 | Student wykazuje bardzo aktywną postawę i wrażliwość w dziedzinie ochrony środowiska |
Literatura podstawowa
- Krebs J.R., Davies N.B., Wprowadzenie do ekologii behawioralnej, PWN, Warszawa, 2001
- Matthews W.J., Patterns In Freshwater Fish Ecology, Chapman and Hall, New York, 1998
- Wootton R. J., Fish Ecology, Glasgow and London, 1992
- Załachowski W., Ryby, PWN, Warszawa, 1998
Literatura dodatkowa
- Heese T., Przybyszewski C., Życie ryb, Wydawnictwo Uczelniane WSI, Koszalin, 2011
- Nelson J.S., Fishes of the World, John Wiley and Sons, Inc., United States of America, 2006
- Bond C.E., Biology of Fishes, Saunders College Publishing, New York- Sydney-Tokyo, 1996, II