Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (S2)
Sylabus przedmiotu Kryteria i metody oceny gleb:
Informacje podstawowe
| Kierunek studiów | Biologia | ||
|---|---|---|---|
| Forma studiów | studia stacjonarne | Poziom | drugiego stopnia |
| Tytuł zawodowy absolwenta | magister | ||
| Obszary studiów | nauk przyrodniczych | ||
| Profil | ogólnoakademicki | ||
| Moduł | — | ||
| Przedmiot | Kryteria i metody oceny gleb | ||
| Specjalność | Biologia roślin | ||
| Jednostka prowadząca | Zakład Rekultywacji i Chemii Środowiska | ||
| Nauczyciel odpowiedzialny | Justyna Chudecka <Justyna.Chudecka@zut.edu.pl> | ||
| Inni nauczyciele | |||
| ECTS (planowane) | 1,0 | ECTS (formy) | 1,0 |
| Forma zaliczenia | zaliczenie | Język | polski |
| Blok obieralny | 3 | Grupa obieralna | 3 |
Formy dydaktyczne
Wymagania wstępne
| KOD | Wymaganie wstępne |
|---|---|
| W-1 | Podstawowa wiedza z zakresu ekologii i nauk o środowisku dotycząca funkcji przyrodniczych gleby w ekosystemie i zależności zachodzących w układzie gleba-roślina |
Cele przedmiotu
| KOD | Cel modułu/przedmiotu |
|---|---|
| C-1 | Zdobycie wiedzy o najważniejszych właściwościach fizycznych, chemicznych i biologicznych gleb decydujących o wzroście i rozwoju roślin oraz kryteriach i metodach oceny tych właściwości, co pozwoli na nabycie umiejętności oceny gleb pod kątem jakości siedliska dla roślin |
Treści programowe z podziałem na formy zajęć
| KOD | Treść programowa | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| T-A-1 | Ocena gleb pod kątem podstawowych właściwości fizycznych i warunków wodno-powietrznych w nich panujących. Rośliny a kategorie wilgotnościowe gleb | 2 |
| T-A-2 | Ocena gleb pod kątem odczynu i zasobności w przyswajalne składniki odżywcze dla roślin. Zróżnicowanie wymagań pokarmowych roślin względem podłoża | 2 |
| T-A-3 | Ocena warunków glebowych wybranego obszaru na podstawie opracowań kartograficznych. Pisemne zaliczenie ćwiczeń | 2 |
| 6 | ||
| wykłady | ||
| T-W-1 | Definicja gleby, jej budowa, miejsce i znaczenie w środowisku przyrodniczym. Gleba jako podłoże do wzrostu i rozwoju roślin - zasobność w składniki odżywcze, żyzność i urodzajność gleb | 2 |
| T-W-2 | Wpływ skały macierzystej i uziarnienia na właściwości i jakość gleb, ich zagospodarowanie i kształtowanie siedlisk lądowych | 2 |
| T-W-3 | Czynniki fizyczne kształtujące jakość gleb: struktura, porowatość, gęstość, właściwości cieple i wodno-powietrzne gleb - kryteria i metody ich oceny. Warunki wilgotnościowe gleb jako czynnik modyfikujący rozwój różnych siedlisk roślinnych | 2 |
| T-W-4 | Wpływ odczynu (pH) gleb na rozwój roślin i mikroorganizmów oraz metody jego oceny. Procesy zakwaszania się i alkalizacji gleb. Dobór roślin charakterystycznych dla gleb o różnym pH (rośliny kwasolubne i zasadolubne). Sposoby modyfikacji odczynu glebowego | 2 |
| T-W-5 | Kryteria i metody oceny pozostałych cech chemicznych gleby: właściwości sorpcyjnych, zasobności w próchnicę, zawartości makro- i mikroskładników przyswajalnych dla roślin. Potrzeby nawozowe i ich zaspokajanie jako narzędzie poprawy urodzajności gleb | 2 |
| T-W-6 | Zanieczyszczenie gleb substancjami szkodliwymi dla roślin: zasolenie, metale ciężkie, substancje ropopochodne i in. Kryteria i metody oceny ich poziomu, zawartości i toksyczności w środowisku | 2 |
| T-W-7 | Kartograficzne opracowania ujmujące ocenę gleb: ich klasyfikację bonitacyjną (mapy klasyfikacyjne), przydatność uprawową (mapy glebowo-rolnicze, glebowo-siedliskowe obszarów leśnych). Zaliczenie wykładów w formie pisemnej | 2 |
| 14 | ||
Obciążenie pracą studenta - formy aktywności
| KOD | Forma aktywności | Godziny |
|---|---|---|
| ćwiczenia audytoryjne | ||
| A-A-1 | Udział studenta w ćwiczeniach audytoryjnych | 6 |
| A-A-2 | Samodzielne studiowanie zagadnień ćwiczeniowych | 1 |
| A-A-3 | Przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń audytoryjnych | 2 |
| 9 | ||
| wykłady | ||
| A-W-1 | Udział studenta w wykładach | 14 |
| A-W-2 | Samodzielne studiowanie zagadnień wykładowych | 3 |
| A-W-3 | Przygotowanie do zaliczenia wykładów | 4 |
| 21 | ||
Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne
| KOD | Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne |
|---|---|
| M-1 | Wykład informacyjny prezentujący zagadnienia teoretyczne |
| M-2 | Prezentacje multimedialne z wykorzystaniem komputera i projektora |
| M-3 | Praca w zespołach |
| M-4 | Dyskusja dydaktyczna |
Sposoby oceny
| KOD | Sposób oceny |
|---|---|
| S-1 | Ocena podsumowująca: Ocena przeprowadzana w formie pisemnej pod koniec zajęć, podsumowująca osiągnięte efekty uczenia się |
| S-2 | Ocena formująca: Ocena cząstkowa przeprowadzana w trakcie realizacji zajęć, za aktywność i umiejętność organizacji pracy w zespole |
Zamierzone efekty kształcenia - wiedza
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_2A_BLR-S-O2.2_W01 W zakresie wiedzy student potrafi zdefiniować właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby mające nadrzędny wpływ na wzrost i rozwój roślin oraz zna kryteria i metody oceny tych właściwości | BL_2A_W03, BL_2A_W04, BL_2A_W06, BL_2A_W10 | P2A_W01, P2A_W02, P2A_W03, P2A_W04, P2A_W05, P2A_W06, P2A_W07 | C-1 | T-W-3, T-W-2, T-W-5, T-W-4, T-W-6, T-W-1 | M-1, M-2 | S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_2A_BLR-S-O2.2_U01 W zakresie umiejętności student potrafi ocenić jakość siedliska glebowego w aspekcie wzrostu i rozwoju roślin, potrafi dobrać odpowiednie grupy roślin do rozpoznanych warunków glebowych | BL_2A_U10, BL_2A_U12, BL_2A_U13 | P2A_U01, P2A_U02, P2A_U03, P2A_U04, P2A_U06 | C-1 | T-A-3, T-A-2, T-A-1, T-W-7 | M-4, M-3 | S-2, S-1 |
Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne
| Zamierzone efekty kształcenia | Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów | Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia | Cel przedmiotu | Treści programowe | Metody nauczania | Sposób oceny |
|---|---|---|---|---|---|---|
| BL_2A_BLR-S-O2.2_K01 W zakresie kompetencji student potrafi aktywnie uczestniczyć w pracy grupowej, podejmuje też samodzielne inicjatywy; ma świadomość ścisłych współzależności między stanem gleb a rozwojem roślin oraz jakością całego środowiska przyrodniczego | BL_2A_K05, BL_2A_K07 | P2A_K01, P2A_K02, P2A_K03, P2A_K04, P2A_K06, P2A_K08 | C-1 | T-W-7, T-W-1, T-A-3, T-W-4, T-A-2, T-W-6, T-W-3, T-W-5, T-W-2, T-A-1 | M-1, M-2, M-4, M-3 | S-2, S-1 |
Kryterium oceny - wiedza
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_2A_BLR-S-O2.2_W01 W zakresie wiedzy student potrafi zdefiniować właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby mające nadrzędny wpływ na wzrost i rozwój roślin oraz zna kryteria i metody oceny tych właściwości | 2,0 | Student nie umie zdefiniować żadnych cech glebowych, od których zależny jest rozwój roślinności oraz nie zna żadnych kryteriów i metod oceny tych cech |
| 3,0 | Student potrafi zdefiniować w stopniu podstawowym cechy gleby ważne z uwagi na rozwój roślinności oraz zna w wymienionym stopniu kryteria i metody oceny tych cech | |
| 3,5 | Student potrafi zdefiniować w stopniu połowicznym cechy glebowe, od których zależny jest rozwój roślin oraz zna w wymienionym stopniu kryteria i metody oceny tych cech | |
| 4,0 | Student potrafi zdefiniować w stopniu dobrym cechy gleby warunkujące wzrost i rozwój roślin oraz zna w stopniu dobrym kryteria i metody oceny tych cech | |
| 4,5 | Student potrafi zdefiniować w stopniu ponad dobrym cechy gleby warunkujace wzrost i rozwój roślin oraz zna na poziomie dobrym kryteria i metody oceny tych cech | |
| 5,0 | Student potrafi zdefiniować w stopniu bardzo dobrym cechy gleby warunkujące wzrost i rozwój flory, zna wszystkie kryteria i metody oceny tych cech, potrafi dopatrywać się współzależności między właściwościami gleb i wiązać stan siedliska glebowego z jakością innych elementów środowiska |
Kryterium oceny - umiejętności
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_2A_BLR-S-O2.2_U01 W zakresie umiejętności student potrafi ocenić jakość siedliska glebowego w aspekcie wzrostu i rozwoju roślin, potrafi dobrać odpowiednie grupy roślin do rozpoznanych warunków glebowych | 2,0 | Student nie posiada żadnych umiejętności w zakresie oceny jakości siedliska glebowego w aspekcie wzrostu i rozwoju roślin |
| 3,0 | Student posiada dostateczne umiejętności w zakresie oceny jakości siedliska glebowego pod kątem wzrostu i rozwoju roślin, tj. potrafi wykorzystać w stopniu podstawowym przedstawione kryteria i metody oceny właściwości gleb | |
| 3,5 | Student posiada połowiczne umiejętności w zakresie oceny jakości siedliska glebowego w aspekcie wzrostu i rozwoju roślin, tj. potrafi w stopniu połowicznym wykorzystać zaprezentowane kryteria i metody oceny właściwości gleb | |
| 4,0 | Student posiada dobre umiejętności w zakresie oceny jakości siedliska glebowego w aspekcie wzrostu i rozwoju roślin, tj. potrafi w stopniu dobrym wykorzystać zaproponowane kryteria i metody oceny właściwości gleb | |
| 4,5 | Student posiada ponad dobre umiejętności w zakresie oceny jakości siedliska glebowego w aspekcie wzrostu i rozwoju roślin, tj. potrafi w stopniu dobrym wykorzystać zaproponowane kryteria i metody oceny właściwości gleb | |
| 5,0 | Student posiada bardzo dobre umiejętności w zakresie oceny jakości siedliska glebowego pod kątem wzrostu i rozwoju roślin, tj. potrafi bardzo umiejętnie wykorzystać wszystkie zaproponowane kryteria i metody oceny gleb; ponadto potrafi wskazać sposoby zmian jakości siedliska glebowego i bardzo umiejętnie wiąże problem jakości gleby z jakością środowiska przyrodniczego |
Kryterium oceny - inne kompetencje społeczne i personalne
| Efekt kształcenia | Ocena | Kryterium oceny |
|---|---|---|
| BL_2A_BLR-S-O2.2_K01 W zakresie kompetencji student potrafi aktywnie uczestniczyć w pracy grupowej, podejmuje też samodzielne inicjatywy; ma świadomość ścisłych współzależności między stanem gleb a rozwojem roślin oraz jakością całego środowiska przyrodniczego | 2,0 | Student nie uczestniczy w ogóle w pracy grupowej, nie podejmuje żadnych własnych inicjatyw, cechuje się postawą nieodpowiedzialną i brakiem sumienności w zdobywaniu wiedzy i jej praktycznym wykorzystaniu, nie ma świadomości wpływu jakości gleb na jakość środowiska |
| 3,0 | Student biernie uczestniczy w pracy grupowej, nie podejmuje własnych inicjatyw, wykazuje się dostatecznym stopniem odpowiedzialności i sumienności w zdobywaniu wiedzy i jej praktycznym wykorzystaniu, ma podstawową świadomość wpływu jakości gleb na jakość środowiska | |
| 3,5 | Student bierze udział w pracy zespołowej, próbuje podejmować własne inicjatywy, cechuje się postawą dość odpowiedzialną i sumienną w zdobywaniu wiedzy i jej praktycznym wykorzystaniu, ma ponad dostateczną świadomość o współzależności stanu gleb i środowiska | |
| 4,0 | Student bierze aktywny udział w pracy zespołowej, podejmuje własne inicjatywy, jest odpowiedzialny i sumienny w zdobywaniu wiedzy i jej praktycznym wykorzystaniu, ma dobrą świadomość o współzależności stanu gleb ze stanem środowiska | |
| 4,5 | Student bierze aktywny udział w pracy zespołowej, potrafi zorganizować działania w grupie, podejmuje własne inicjatywy, jest odpowiedzialny za działania własne i zespołowe, sumiennie zdobywa wiedzę i umiejętności, cechuje go ponad dobra świadomość istniejących współzależności między stanem gleb a jakością środowiska | |
| 5,0 | Student bierze bardzo aktywny udział w pracy grupowej, potrafi bardzo dobrze zorganizować pracę w grupie i zmotywować do działania jej członków, podejmuje własne inicjatywy i w sposób świadomy dąży do ich realizacji, jest bardzo odpowiedzialny za działania własne i zespołowe, bardzo sumiennie zdobywa wiedzę i umiejętności, ma bardzo dobrą świadomość współzależności między stanem gleb a jakością środowiska |
Literatura podstawowa
- Mocek A., Drzymała S., Maszner P., Geneza, analiza i klasyfikacja gleb, Wydaw. Akademii Rolniczej w Poznaniu, Poznań, 2006
- Ostrowska A., Gawliński S., Szczubiałka Z., Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin, Wydaw. Instytutu Ochrony Środowiska, Warszawa, 1991
- Obojski J., Strączyński S., Odczyn i zasobność gleb Polski w makro i mikroelementy, Wydaw. IUNG w Puławach, Puławy, 1995
Literatura dodatkowa
- Akt prawny, Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi z dnia 9 września 2002 roku, Dz.U. 2002 nr 165 poz. 1359 [online] http://isap.sejm.gov.pl/, Warszawa, 2002
- Kabata-Pendias A., Piotrowska M., Motowicka-Terelak T., Maliszewska-Kordybach B., Filipiak K., Krakowiak A., Pietruch Cz., Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb. Metale ciężkie, siarka i WWA, PIOŚ, IUNG, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 1995