Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (S2)

Sylabus przedmiotu Komunikacja dźwiękowa i narządy głosotwórcze u zwierząt:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów Biologia
Forma studiów studia stacjonarne Poziom drugiego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta magister
Obszary studiów nauk przyrodniczych
Profil ogólnoakademicki
Moduł —
Przedmiot Komunikacja dźwiękowa i narządy głosotwórcze u zwierząt
Specjalność Biologia zwierząt
Jednostka prowadząca Katedra Zoologii i Pszczelnictwa
Nauczyciel odpowiedzialny Wiesław Salicki <Wieslaw.Salicki@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele Małgorzata Pierko <Malgorzata.Pierko@zut.edu.pl>
ECTS (planowane) 2,0 ECTS (formy) 2,0
Forma zaliczenia zaliczenie Język polski
Blok obieralny 3 Grupa obieralna 4

Formy dydaktyczne

Forma dydaktycznaKODSemestrGodzinyECTSWagaZaliczenie
ćwiczenia audytoryjneA2 15 1,00,41zaliczenie
wykładyW2 25 1,00,59zaliczenie

Wymagania wstępne

KODWymaganie wstępne
W-1wiadomości z zakresu zoologii bezkręgowców
W-2wiadomości z zakresu zoologii kręgowców
W-3wiadomości z zakresu anatomii
W-4wiadomości z zakresu fizjologii
W-5wiadomości z zakresu histologii
W-6wiadomości z zakresu ekologii
W-7wiadomości z zakresu etologii

Cele przedmiotu

KODCel modułu/przedmiotu
C-1zapoznanie studentów z rodzajami i budową narządów głosotwórczych u zwierząt
C-2zapoznanie studentów z zasadami funkcjonowania narządów głosotwórczych u zwierząt
C-3zapoznanie studentów z rodzajami i zasadami komunikacji dźwiękowej u zwierząt

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KODTreść programowaGodziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1Sposoby powstawania dźwięków w narządach głosotwórczych3
T-A-2Odbiór i przetwarzanie informacji dźwiękowej – narządy słuchowe i rola mózgu3
T-A-3Komunikacja dźwiękowa płazów i gadów2
T-A-4Komunikacja dźwiękowa ptaków, w tym pieśni i systemy dialektyczne u wróblowych2
T-A-5Komunikacja dźwiękowa zwierząt wodnych2
T-A-6Komunikacja dźwiękowa ssaków (w tym naczelnych, mowa u ludzi)2
T-A-7Inne źródła dźwięków - komunikacja bez udziału narządu głosotwórczego (np. klekotanie bocianów)1
15
wykłady
T-W-1Pojęcie dźwięku, komunikacji dźwiękowej, narządu głosotwórczego i fali dźwiękowej1
T-W-2Wielkości charakteryzujące dźwięk: natężenie, wysokość i barwa dźwięku2
T-W-3Zjawiska towarzyszące dźwiękowi: echo, pogłos, ton, hałas3
T-W-4Prędkość rozchodzenia się dźwięku w powietrzu oraz zakres skali słyszenia dźwięków przez zwierzęta3
T-W-5Echolokacja, ultradźwięki i infradźwięki3
T-W-6Ewolucyjne nabycie możliwości dźwiękowego komunikowania się przez zwierzęta i procesy z tym związane4
T-W-7Znaczenie komunikacji dźwiękowej i behawior z nią związany4
T-W-8Rodzaje i budowa narządów głosotwórczych u różnych grup zwierząt5
25

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KODForma aktywnościGodziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1uczestnictwo w zajęciach15
A-A-2czytanie wskazanej literatury3
A-A-3przygotowanie do zajęć2
A-A-4konsultacje1
A-A-5przygotowanie się do kolokwium9
30
wykłady
A-W-1uczestnictwo w zajęciach25
A-W-2czytanie wskazanej literatury1
A-W-3przygotowanie do zajęć1
A-W-4przygotowanie się do kolokwium3
30

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KODMetoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1wykład informacyjny
M-2opis
M-3prelekcja
M-4objaśnienie/wyjaśnienie
M-5wykład konwersatoryjny
M-6film
M-7ekspozycja
M-8pokaz

Sposoby oceny

dla tego przedmiotu nie są określone sposoby oceny

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BL_2A_BLZ-S-O2.3_W01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien być w stanie: definiować i charakteryzować pojęcie komunikacji dźwiękowej zwierząt oraz inne pojęcia i zjawiska z nią związane; opisać, definiować i charakteryzować mechanizmy towarzyszące zjawisku komunikacji dźwiękowej oraz jej rolę i znaczenie w przyrodzie; wymienić, rozróżniać oraz opisać i scharakteryzować budowę narządów głosotwórczych i sposoby wydawania dźwięku przez różne gatunki zwierząt		BL_2A_W14, BL_2A_W11, BL_2A_W17, BL_2A_W10, BL_2A_W01P2A_W01, P2A_W02, P2A_W03, P2A_W04, P2A_W05, P2A_W06C-3, C-1, C-2T-W-4, T-W-3, T-W-5, T-W-2, T-W-1, T-A-5, T-A-4, T-A-2, T-W-7, T-A-1, T-A-6, T-A-3, T-W-8, T-W-6, T-A-7M-6, M-8, M-7, M-5, M-4, M-1, M-2, M-3—

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BL_2A_BLZ-S-O2.3_U01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć: odpowiednio zinterpretować i scharakteryzować konkretne zjawisko komunikacji dźwiękowej i jego rolę u danego gatunku zwierzęcia; przypisać temu zjawisku odpowiednie procesy towarzyszące; wymienić, rozróżniać i scharakteryzować budowę narządów głosotwórczych i sposoby wydawania dźwięku u różnych gatunków zwierząt		BL_2A_U01, BL_2A_U08, BL_2A_U10, BL_2A_U14P2A_U01, P2A_U02, P2A_U03, P2A_U04, P2A_U06, P2A_U07C-3, C-1, C-2T-W-1, T-W-2, T-W-3, T-W-5, T-W-4, T-A-3, T-A-2, T-W-8, T-A-6, T-A-4, T-A-7, T-A-5, T-W-7, T-A-1, T-W-6M-7, M-8, M-6, M-3, M-1, M-4, M-5, M-2—

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształceniaOdniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówOdniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaCel przedmiotuTreści programoweMetody nauczaniaSposób oceny
BL_2A_BLZ-S-O2.3_K01
W wyniku przeprowadzonych zajęć student nabędzie następujące postawy: aktywna, otwarta i poszukująca postawa oraz zrozumienie i zdolność do interpretacji procesów i zjawiska komunikacji dźwiękowej zwierząt oraz innych pojęć i zjawisk z tym związanych; postępowanie zgodne z zasadami etyki oraz pozytywne postrzeganie relacji człowiek a środowisko naturalne		BL_2A_K01, BL_2A_K07P2A_K03, P2A_K04, P2A_K06, P2A_K07C-3, C-2, C-1T-W-4, T-W-5, T-W-2, T-W-1, T-W-3, T-A-3, T-A-5, T-A-2, T-W-6, T-A-4, T-A-1, T-W-8, T-W-7, T-A-7, T-A-6M-6, M-7, M-8, M-5, M-1, M-3, M-2, M-4—

Literatura podstawowa

  1. University of Rhode Island, Animals and sound in the sea, University of Rhode Islands - Office of Marine Programs, Internet, 2011, http://www.dosits.org/animals/intro.htm
  2. Ames P.L., The morphology of the syrinx in Passerine birds, Bull. Peabody Mus. Nat. Hist. (Yale Univ.), USA (Yale Univ.), 1971, 37
  3. Jura R.D., Biologia zwierząt, PWN, Polska (Warszawa), 2007
  4. Kimball J.W., Biologia, PWN, Polska (Warszawa), 1979
  5. King A.S., Apparatus respiratorius (systema respiratorium), Publication of Nuttall Ornitological Club, USA (Cambridge - Massachusetts), 1993, 23, in: Handbook of avian anatomy: nomina anatomica avium. Baumel J.J.
  6. King A.S., McLelland J., Form and function in birds, Academic Press, USA (San Diego - Califormia), 1989, vol. 4
  7. Proctor N.S., Lynch P.J., The respiratory system, Yale University Pres, Nev Haven and London, 1993, in: Manual of ornithology - Avian structure and function
  8. Suthers R.A., Zollinger S.A., Producing song - The vocal apparatus, Annals New York Acad. Sci., USA (New York), 2004, 1016
  9. Szklarski H. (red.), Anatomia porównawcza kręgowców, PWN, Polska (Warszawa), 1978

Literatura dodatkowa

  1. Brackenbury J.H., Respiration and production of sounds by birds, Biol. Rev., 1980, 55, s: 363-378
  2. Hare B., Call J., omasello M., Communication of food location between human and dog (Canis familiaris), Evolution of Communication, 1998, 2, s: 137–159
  3. Larsen O.N., Göller F., Role of syringeal vibrations in bird vocalizations, Proc. Roy. Soc. B: Biol. Sci., 1999, 266 (1429), s: 1609-1615
  4. Morejohn G.V., Variation of the syrinx of the fowl, Poultry Sci., 1966, 45, s: 33-39
  5. Wiley R. H., Richards D. G., Physical constraints on acoustic communication in atmosphere - implications for evolution of animal vocalizations, Behavioral Ecology And Sociobiology, 1978, 3 (1), s: 69-94
  6. Zarzycki J., Histologia zwierząt domowych i człowieka, PWRiL, Warszawa, 1979

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KODTreść programowaGodziny
T-A-1Sposoby powstawania dźwięków w narządach głosotwórczych3
T-A-2Odbiór i przetwarzanie informacji dźwiękowej – narządy słuchowe i rola mózgu3
T-A-3Komunikacja dźwiękowa płazów i gadów2
T-A-4Komunikacja dźwiękowa ptaków, w tym pieśni i systemy dialektyczne u wróblowych2
T-A-5Komunikacja dźwiękowa zwierząt wodnych2
T-A-6Komunikacja dźwiękowa ssaków (w tym naczelnych, mowa u ludzi)2
T-A-7Inne źródła dźwięków - komunikacja bez udziału narządu głosotwórczego (np. klekotanie bocianów)1
15

Treści programowe - wykłady

KODTreść programowaGodziny
T-W-1Pojęcie dźwięku, komunikacji dźwiękowej, narządu głosotwórczego i fali dźwiękowej1
T-W-2Wielkości charakteryzujące dźwięk: natężenie, wysokość i barwa dźwięku2
T-W-3Zjawiska towarzyszące dźwiękowi: echo, pogłos, ton, hałas3
T-W-4Prędkość rozchodzenia się dźwięku w powietrzu oraz zakres skali słyszenia dźwięków przez zwierzęta3
T-W-5Echolokacja, ultradźwięki i infradźwięki3
T-W-6Ewolucyjne nabycie możliwości dźwiękowego komunikowania się przez zwierzęta i procesy z tym związane4
T-W-7Znaczenie komunikacji dźwiękowej i behawior z nią związany4
T-W-8Rodzaje i budowa narządów głosotwórczych u różnych grup zwierząt5
25

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KODForma aktywnościGodziny
A-A-1uczestnictwo w zajęciach15
A-A-2czytanie wskazanej literatury3
A-A-3przygotowanie do zajęć2
A-A-4konsultacje1
A-A-5przygotowanie się do kolokwium9
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KODForma aktywnościGodziny
A-W-1uczestnictwo w zajęciach25
A-W-2czytanie wskazanej literatury1
A-W-3przygotowanie do zajęć1
A-W-4przygotowanie się do kolokwium3
30
(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_2A_BLZ-S-O2.3_W01W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien być w stanie: definiować i charakteryzować pojęcie komunikacji dźwiękowej zwierząt oraz inne pojęcia i zjawiska z nią związane; opisać, definiować i charakteryzować mechanizmy towarzyszące zjawisku komunikacji dźwiękowej oraz jej rolę i znaczenie w przyrodzie; wymienić, rozróżniać oraz opisać i scharakteryzować budowę narządów głosotwórczych i sposoby wydawania dźwięku przez różne gatunki zwierząt
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_2A_W14ma zaawansowaną wiedzę w zakresie życia i behawioru organizmów żywych w środowisku przyrodniczym z uwzględnieniem warunków biotycznych i abiotycznych
BL_2A_W11ma ogólną w niektórych obszarach pogłębioną wiedzę w zakresie funkcjonowania, morfologii i anatomii oraz aberracji wybranych narządów i układów organizmów żywych oraz procesów życiowych na różnych etapach rozwoju organizmu
BL_2A_W17ma zaawansowana wiedzę w zakresie ekologii organizmów Metazoa
BL_2A_W10ma pogłębioną wiedzę na temat kompleksowych powiązań pomiędzy środowiskiem przyrodniczym a budową i czynnościami życiowymi organizmów żywych oraz z zakresu adaptacji tych organizmów do różnych środowisk
BL_2A_W01ma pogłębioną wiedzę o biologii, systematyce, funkcjonowaniu i rozmieszczeniu oraz ewolucji organizmów żywych oraz zna ich predyspozycje ekologiczne
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP2A_W01rozumie złożone zjawiska i procesy przyrodnicze
P2A_W02konsekwentnie stosuje i upowszechnia zasadę ścisłego, opartego na danych empirycznych, interpretowania zjawisk i procesów przyrodniczych w pracy badawczej i działaniach praktycznych
P2A_W03ma pogłębioną wiedzę z zakresu tych nauk ścisłych, z którymi związany jest studiowany kierunek studiów (w szczególności biofizyka, biochemia, biomatematyka, geochemia, biogeochemia, geofizyka)
P2A_W04ma pogłębioną wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów umożliwiającą dostrzeganie związków i zależności w przyrodzie
P2A_W05ma wiedzę w zakresie aktualnie dyskutowanych w literaturze kierunkowej problemów z wybranej dziedziny nauki i dyscypliny naukowej
P2A_W06ma wiedzę w zakresie statystyki na poziomie prognozowania (modelowania) przebiegu zjawisk i procesów przyrodniczych oraz ma znajomość specjalistycznych narzędzi informatycznych
Cel przedmiotuC-3zapoznanie studentów z rodzajami i zasadami komunikacji dźwiękowej u zwierząt
C-1zapoznanie studentów z rodzajami i budową narządów głosotwórczych u zwierząt
C-2zapoznanie studentów z zasadami funkcjonowania narządów głosotwórczych u zwierząt
Treści programoweT-W-4Prędkość rozchodzenia się dźwięku w powietrzu oraz zakres skali słyszenia dźwięków przez zwierzęta
T-W-3Zjawiska towarzyszące dźwiękowi: echo, pogłos, ton, hałas
T-W-5Echolokacja, ultradźwięki i infradźwięki
T-W-2Wielkości charakteryzujące dźwięk: natężenie, wysokość i barwa dźwięku
T-W-1Pojęcie dźwięku, komunikacji dźwiękowej, narządu głosotwórczego i fali dźwiękowej
T-A-5Komunikacja dźwiękowa zwierząt wodnych
T-A-4Komunikacja dźwiękowa ptaków, w tym pieśni i systemy dialektyczne u wróblowych
T-A-2Odbiór i przetwarzanie informacji dźwiękowej – narządy słuchowe i rola mózgu
T-W-7Znaczenie komunikacji dźwiękowej i behawior z nią związany
T-A-1Sposoby powstawania dźwięków w narządach głosotwórczych
T-A-6Komunikacja dźwiękowa ssaków (w tym naczelnych, mowa u ludzi)
T-A-3Komunikacja dźwiękowa płazów i gadów
T-W-8Rodzaje i budowa narządów głosotwórczych u różnych grup zwierząt
T-W-6Ewolucyjne nabycie możliwości dźwiękowego komunikowania się przez zwierzęta i procesy z tym związane
T-A-7Inne źródła dźwięków - komunikacja bez udziału narządu głosotwórczego (np. klekotanie bocianów)
Metody nauczaniaM-6film
M-8pokaz
M-7ekspozycja
M-5wykład konwersatoryjny
M-4objaśnienie/wyjaśnienie
M-1wykład informacyjny
M-2opis
M-3prelekcja
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_2A_BLZ-S-O2.3_U01W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć: odpowiednio zinterpretować i scharakteryzować konkretne zjawisko komunikacji dźwiękowej i jego rolę u danego gatunku zwierzęcia; przypisać temu zjawisku odpowiednie procesy towarzyszące; wymienić, rozróżniać i scharakteryzować budowę narządów głosotwórczych i sposoby wydawania dźwięku u różnych gatunków zwierząt
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_2A_U01potrafi stosować normy etyczne w pracy zawodowej biologa, potrafi postępować etycznie w pracy z materiałem biologicznym, postępuje zgodnie z zasadami bioetyki i etyki zawodowej, posiada pogłębioną wiedzę teoretyczną pozwalająca na opis i wyjaśnianie procesów zachodzących w przyrodzie, dostrzega i wykorzystuje aspekty społeczne w pracy biologa;
BL_2A_U08wykorzystuje wiedzę dotyczącą mechanizmów odpornościowych, funkcjonowania narządów i układów organizmów żywych oraz zachodzących w nich procesów życiowych oraz na temat czynników zakaźnych organizmów żywych;
BL_2A_U10posiada umiejętności prowadzenia monitoringu środowiskowego, opisuje zależności między organizmami a środowiskiem, rozumie zróżnicowanie, występowania oraz wpływ mikroorganizmów na zwierzęta, ludzi i rośliny, rozumienia zasady funkcjonowania żywych organizmów na poszczególnych poziomach ich organizacji, ocenia zjawiska zachodzące w środowisku;
BL_2A_U14potrafi na podstawie zaawansowanej wiedzy określać przynależność taksonomiczną organizmów, wykorzystuje wiedzę z zakresu fizjologii, morfologii organizmów żywych;
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP2A_U01stosuje zaawansowane techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
P2A_U02biegle wykorzystuje literaturę naukową z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów, w języku polskim; czyta ze zrozumieniem skomplikowane teksty naukowe w języku angielskim
P2A_U03wykazuje umiejętność krytycznej analizy i selekcji informacji, zwłaszcza ze źródeł elektronicznych
P2A_U04planuje i wykonuje zadania badawcze lub ekspertyzy pod kierunkiem opiekuna naukowego
P2A_U06zbiera i interpretuje dane empiryczne oraz na tej podstawie formułuje odpowiednie wnioski
P2A_U07wykazuje umiejętność formułowania uzasadnionych sądów na podstawie danych pochodzących z różnych źródeł
Cel przedmiotuC-3zapoznanie studentów z rodzajami i zasadami komunikacji dźwiękowej u zwierząt
C-1zapoznanie studentów z rodzajami i budową narządów głosotwórczych u zwierząt
C-2zapoznanie studentów z zasadami funkcjonowania narządów głosotwórczych u zwierząt
Treści programoweT-W-1Pojęcie dźwięku, komunikacji dźwiękowej, narządu głosotwórczego i fali dźwiękowej
T-W-2Wielkości charakteryzujące dźwięk: natężenie, wysokość i barwa dźwięku
T-W-3Zjawiska towarzyszące dźwiękowi: echo, pogłos, ton, hałas
T-W-5Echolokacja, ultradźwięki i infradźwięki
T-W-4Prędkość rozchodzenia się dźwięku w powietrzu oraz zakres skali słyszenia dźwięków przez zwierzęta
T-A-3Komunikacja dźwiękowa płazów i gadów
T-A-2Odbiór i przetwarzanie informacji dźwiękowej – narządy słuchowe i rola mózgu
T-W-8Rodzaje i budowa narządów głosotwórczych u różnych grup zwierząt
T-A-6Komunikacja dźwiękowa ssaków (w tym naczelnych, mowa u ludzi)
T-A-4Komunikacja dźwiękowa ptaków, w tym pieśni i systemy dialektyczne u wróblowych
T-A-7Inne źródła dźwięków - komunikacja bez udziału narządu głosotwórczego (np. klekotanie bocianów)
T-A-5Komunikacja dźwiękowa zwierząt wodnych
T-W-7Znaczenie komunikacji dźwiękowej i behawior z nią związany
T-A-1Sposoby powstawania dźwięków w narządach głosotwórczych
T-W-6Ewolucyjne nabycie możliwości dźwiękowego komunikowania się przez zwierzęta i procesy z tym związane
Metody nauczaniaM-7ekspozycja
M-8pokaz
M-6film
M-3prelekcja
M-1wykład informacyjny
M-4objaśnienie/wyjaśnienie
M-5wykład konwersatoryjny
M-2opis
PoleKODZnaczenie kodu
Zamierzone efekty kształceniaBL_2A_BLZ-S-O2.3_K01W wyniku przeprowadzonych zajęć student nabędzie następujące postawy: aktywna, otwarta i poszukująca postawa oraz zrozumienie i zdolność do interpretacji procesów i zjawiska komunikacji dźwiękowej zwierząt oraz innych pojęć i zjawisk z tym związanych; postępowanie zgodne z zasadami etyki oraz pozytywne postrzeganie relacji człowiek a środowisko naturalne
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiówBL_2A_K01wykazuje zrozumienie i przekonanie o poznawalności procesów i zjawisk biologicznych zachodzących w świecie żywych organizmów; w interpretowaniu procesów i zjawisk biologicznych wykorzystuje podejście naukowe
BL_2A_K07ma świadomość odpowiedzialności za kształtowanie i stan środowiska naturalnego oraz zdrowie człowieka wynikające z działalności własnej i innych ludzi
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształceniaP2A_K03potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
P2A_K04prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
P2A_K06wykazuje odpowiedzialność za ocenę zagrożeń wynikających ze stosowanych technik badawczych i tworzenie warunków bezpiecznej pracy
P2A_K07systematycznie aktualizuje wiedzę przyrodniczą i zna jej praktyczne zastosowania
Cel przedmiotuC-3zapoznanie studentów z rodzajami i zasadami komunikacji dźwiękowej u zwierząt
C-2zapoznanie studentów z zasadami funkcjonowania narządów głosotwórczych u zwierząt
C-1zapoznanie studentów z rodzajami i budową narządów głosotwórczych u zwierząt
Treści programoweT-W-4Prędkość rozchodzenia się dźwięku w powietrzu oraz zakres skali słyszenia dźwięków przez zwierzęta
T-W-5Echolokacja, ultradźwięki i infradźwięki
T-W-2Wielkości charakteryzujące dźwięk: natężenie, wysokość i barwa dźwięku
T-W-1Pojęcie dźwięku, komunikacji dźwiękowej, narządu głosotwórczego i fali dźwiękowej
T-W-3Zjawiska towarzyszące dźwiękowi: echo, pogłos, ton, hałas
T-A-3Komunikacja dźwiękowa płazów i gadów
T-A-5Komunikacja dźwiękowa zwierząt wodnych
T-A-2Odbiór i przetwarzanie informacji dźwiękowej – narządy słuchowe i rola mózgu
T-W-6Ewolucyjne nabycie możliwości dźwiękowego komunikowania się przez zwierzęta i procesy z tym związane
T-A-4Komunikacja dźwiękowa ptaków, w tym pieśni i systemy dialektyczne u wróblowych
T-A-1Sposoby powstawania dźwięków w narządach głosotwórczych
T-W-8Rodzaje i budowa narządów głosotwórczych u różnych grup zwierząt
T-W-7Znaczenie komunikacji dźwiękowej i behawior z nią związany
T-A-7Inne źródła dźwięków - komunikacja bez udziału narządu głosotwórczego (np. klekotanie bocianów)
T-A-6Komunikacja dźwiękowa ssaków (w tym naczelnych, mowa u ludzi)
Metody nauczaniaM-6film
M-7ekspozycja
M-8pokaz
M-5wykład konwersatoryjny
M-1wykład informacyjny
M-3prelekcja
M-2opis
M-4objaśnienie/wyjaśnienie