ZUT - Krajowe Ramy Kwalifikacji / Rok 2012/2013 / Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt / Biologia (S2) / Sylabus przedmiotu

Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt - Biologia (S2)

Sylabus przedmiotu Markery i mapy białkowe:

Informacje podstawowe

Kierunek studiów	Biologia
Forma studiów	studia stacjonarne	Poziom	drugiego stopnia
Tytuł zawodowy absolwenta	magister
Obszary studiów	nauk przyrodniczych
Profil	ogólnoakademicki
Moduł	—
Przedmiot	Markery i mapy białkowe
Specjalność	Biologia molekularna i podstawy analityki
Jednostka prowadząca	Katedra Fizjologii, Cytobiologii i Proteomiki
Nauczyciel odpowiedzialny	Wiesław Skrzypczak <Wieslaw.Skrzypczak@zut.edu.pl>
Inni nauczyciele
ECTS (planowane)	2,0	ECTS (formy)	2,0
Forma zaliczenia	zaliczenie	Język	polski
Blok obieralny	—	Grupa obieralna	—

Formy dydaktyczne

Forma dydaktyczna	KOD	Semestr	Godziny	ECTS	Waga	Zaliczenie
laboratoria	L	3	15	0,7	0,29	zaliczenie
wykłady	W	3	15	0,8	0,42	zaliczenie
ćwiczenia audytoryjne	A	3	10	0,5	0,29	zaliczenie

Wymagania wstępne

KOD	Wymaganie wstępne
W-1	Znajomość biologii komórki.
W-2	Znajomość wybranych zagadnień z fizjologii zwierząt.
W-3	Znajomość wybranych zagadnień z chemii fizjologicznej.

Cele przedmiotu

KOD	Cel modułu/przedmiotu
C-1	Ukształtowanie wiedzy o związkach pomiędzy ekspresją białek a funkcją komórek, tkanek i całego organizmu.
C-2	Zapoznanie studentów z rolą białek jako wskaźników przydatnych w diagnostyce, terapii i monitorowaniu efektów leczena.
C-3	Ukształtowanie umiejętności analizowania zmian ekspresji określonych białek w odniesieniu do konkretnych szlaków metabolicznych
C-4	Przedstawienie możliwości uzyskiwania określonych efektów technologicznych dzięki procesom biologicznym.

Treści programowe z podziałem na formy zajęć

KOD	Treść programowa	Godziny
ćwiczenia audytoryjne
T-A-1	Białka ostrej fazy (CPR, α1-antytrypsyna, kwaśna glikoproteina, haptoglobina, ceruloplazmina). Białka układu dopełniacza (składnik C3, składnik C5, konwertaza C3 i C5, inhibitor C1-esterazy, kompleks MACbiałko B i in.). Wartości referencyjne, interpretacja.	3
T-A-2	Białkowe markery metabolizmu węglowodanowego: insulina, peptyd C, IGF, hormonozależna tkankowa lipaza (HTL), glukokinaza, neuropeptyd Y, leptyna, grelina, rezystyna, wisfatyna, adypsyna i in. Białka glikowane (glikowana HbA1, fruktozamina) w ocenie poziomu glikemii.	3
T-A-3	Apoproteiny - białkowe markery metabolizmu lipidowego w stanach fjzjologii i patologii (apo AI, apo AII, apo AIV, apo B, apo C, apo D, apo E, apo H).	2
T-A-4	Apoproteiny jako determinanty struktury i funkcji lipoprotein - zmiany koncentracji w hipo- i hiperlipoproteinemiach. Użyteczność diagnostyczna.	2
		10
laboratoria
T-L-1	Białka w diagnostyce hematologicznej (hemoglobina, apoferrytyna, ferrytyna, transferyna, erytropoetyna, czynnik wewnętrzny Castle’a). Ekspresja białek a niedokrwistości. Markery białkowe w fizjologii i patofizjologii hemostazy. Najczęstsze zaburzenia białek osoczowego układu krzepnięcia, stabilizacji skrzepu i fibrynolizy. Diagnostyczna wartość białek śródbłonka naczyń. Interpretacja zmienności ekspresji białek w wybranych zaburzeniach.	3
T-L-2	Białka strukturalne kardiomocytów jako wskaźniki wczesnego, ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Markery białkowe wczesnego zawału mięśnia sercowego (sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina C, troponina I, ATP-aza, enzym konwrtujący angiotensynę, TGF-β i in.).	3
T-L-3	Markery późnego niedokrwienia serca (dehydrogenaza mleczanowa - LDH, dehydrogenaza α-hydroksymaślanowa - HBDH, aminotransferaza asparaginianowa – AspAT). Markery reperfuzji (mioglobina, sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina T, troponina I).	3
T-L-4	Markery diagnostyczne czynności wątroby (aminotransferaza alaninowa – ALAT, aminotransfeaza asparaginianowa – AspAT, dehydrogenzaza mleczanowa – LDH, cholinesteraza – ChE, fosfataza alkaliczna – ALP, γ-glutamylotransferaza – GTP. Przeciwciała jako markery wirusowego zapalenia wątroby.	3
T-L-5	Markery metabolizmu kostnego. Markery kościotworzenia: frakcja kostna fozfatazy alkalicznej, osteokalcyna, propeptydy prokolagenu typu I. Markery resorpcji kostnej: hydroksyprolina, glikozydy hydroksylizynowe, hydroksypirydyniowe wiązania sieciujące, telopeptydy kolagenu typu I, sjaloproteina kostna, winianooporna kwaśna fosfataza. Użyteczność diagnostyczna.	3
		15
wykłady
T-W-1	Białka osocza krwi jako użyteczne markery dla diagnostyki klinicznej. Stężenia, wzajemne proporcje i charakterystyka białek. Hipo- i hiperproteinemia. Zespoły utraty białka (nerkowe, żołądkowo-jelitowe, skórne, krwotoki, urazy). Przyczyny i skutki zahamowania syntezy białek w wątrobie.	3
T-W-2	Ewolucja białek - ewolucja funkcji białek. Tradycyjne i innowacyjne techniki identyfikacji białek. Internetowe bazy sekwencji białkowych.	3
T-W-3	Mapy białkowe. Zasady tworzenia map. Analiza map białkowych - możliwość precyzyjnego „dopasowania” białka do funkcji; identyfikacji oddziaływań pomiędzy białkami; kompleksowej oceny funkcji organizmu w czasie.	3
T-W-4	Białkowe wskaźniki czynności nerek w stanach fizjologii i patologii. Białkomocz. Obecność i zmiany ekspresji poszczególnych białek w moczu jako czuły test diagnostyczny i prognostyczny. Proteom moczu. Ekspresja białek w niewydolności nerek.	3
T-W-5	Białkowe wskaźniki schorzeń naczyń krwionośnych i nadciśnienia tętniczego. Prognostyczne znaczenie zmian ekspresji białek śródbłonka w rozwoju miażdżycy. Białkowe markery przyczyn hipertensji.	3
		15

Obciążenie pracą studenta - formy aktywności

KOD	Forma aktywności	Godziny
ćwiczenia audytoryjne
A-A-1	Udział studentów w ćwiczeniach audytoryjnych.	10
A-A-2	Przygotowanie się do ćwiczeń i pisemnego zaliczenia.	5
		15
laboratoria
A-L-1	Uczestnictwo w zajęciach.	15
A-L-2	Samodzielne przygotowywanie się do pisemnego zaliczenia materiału	6
		21
wykłady
A-W-1	Udział w wykładach.	15
A-W-2	Samodzielne studiowanie literatury i przygotowanie się do pisemnego zaliczenia wykładanego materiału.	9
		24

Metody nauczania / narzędzia dydaktyczne

KOD	Metoda nauczania / narzędzie dydaktyczne
M-1	Wykład informacyjny z wykorzystaniem technik multimedialnych.
M-2	Wykład problemowy z elementami dyskusji dydaktycznej.
M-3	Dyskusja dydaktyczna.
M-4	Ćwiczenia przedmiotowe z pokazem.
M-5	Ćwiczenia laboratoryjne.

Sposoby oceny

KOD	Sposób oceny
S-1	Ocena formująca: Krótki pisemny sprawdzian w celu ukierunkowania nauczania do możliwości percepcyjnych studentów.
S-2	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian przedmiotowej wiedzy obejmującej program ćwiczeń.
S-3	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian efektów kształcenia.

Zamierzone efekty kształcenia - wiedza

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BL_2A_BLM-S-B10_W01 Posiada pogłębioną znajomość technik i narzędzi wykorzystywanych w badaniach białek.	BL_2A_W03	P2A_W02, P2A_W06, P2A_W07	C-4, C-1	T-W-3, T-W-2	M-3, M-4, M-5, M-1, M-2	S-1, S-2, S-3
BL_2A_BLM-S-B10_W02 Potrafi definiować i objaśniać związki zachodzące pomiędzy ekspresją określonych białek a czynnością komórek, tkanek i całego organizmu.	BL_2A_W10	P2A_W01, P2A_W02, P2A_W03, P2A_W06	C-3, C-1	T-W-4, T-A-3, T-A-4, T-L-2, T-A-1, T-L-1, T-L-4, T-L-5, T-W-1, T-L-3, T-W-5, T-W-2, T-A-2	M-2, M-4, M-1, M-5, M-3	S-3, S-1, S-2
BL_2A_BLM-S-B10_W03 Potrafi rozpoznawać wpływ czynników środowiskowych, w tym patogennych i stanów chorobowych na zmiany profili białkowych oraz interpretować te zmiany w odniesieniu do czynności organizmu.	BL_2A_W11	P2A_W04, P2A_W05	C-2	T-A-1, T-A-3, T-A-2, T-W-1, T-L-4, T-W-4, T-A-4, T-L-5, T-L-2, T-L-1, T-L-3, T-W-5	M-5, M-1, M-2, M-3, M-4	S-3, S-2, S-1
BL_2A_BLM-S-B10_W04 Umie samodzielnie wybrać stosowne narzędzia do przygotowania i wykonania badań oraz napisania pracy naukowej.	BL_2A_W18	P2A_W02, P2A_W05, P2A_W06, P2A_W07, P2A_W10	C-2, C-4	T-W-1, T-A-4, T-A-3, T-L-1, T-W-2, T-W-4, T-W-3, T-L-4, T-A-1, T-L-3, T-A-2, T-L-2, T-L-5, T-W-5	M-5, M-2, M-4, M-1, M-3	S-3, S-1, S-2
BL_2A_BLM-S-B10_W05 Posiada pogłębioną wiedzę dotyczącą aspektów etycznych i społecznych zarówno w pracy badawczej jak i działalności aplikacyjnej.	BL_2A_W21	P2A_W04	C-4	T-W-2	M-2, M-4, M-3	S-1

Zamierzone efekty kształcenia - umiejętności

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BL_2A_BLM-S-B10_U01 Potrafi postępować zgodnie z zasadami etyki zawodowej i bioetyki.	BL_2A_U01	P2A_U06, P2A_U07	C-3, C-1, C-2	T-A-3, T-W-1, T-L-5, T-A-1, T-W-5, T-A-4, T-A-2, T-L-1, T-W-3, T-L-4, T-L-3, T-W-4, T-W-2, T-L-2	M-1, M-4, M-3, M-5, M-2	S-1
BL_2A_BLM-S-B10_U02 Umie opracować metodykę badań i wykorzystać specjalistyczne narzędzia do realizacji założonego celu.	BL_2A_U06	P2A_U01, P2A_U03, P2A_U06	C-3, C-2	T-W-3, T-W-2	M-5, M-2, M-3, M-4, M-1	S-1, S-2, S-3
BL_2A_BLM-S-B10_U03 Potrafi wykorzystać specjalistyczną wiedzę o procesie syntezy białka i analizować wpływ zmian potranskrypcyjnych i potranslacyjnych na ich funkcję.	BL_2A_U09	P2A_U01, P2A_U02, P2A_U04, P2A_U05	C-1, C-3	T-W-3, T-W-1, T-W-2	M-2, M-3, M-5, M-1, M-4	S-1, S-2, S-3
BL_2A_BLM-S-B10_U04 Potrafi analizować, opisywać i interpretować zmiany ekspresji białek w układzie biologicznym w odniesieniu do regulacji poszczególnych szlaków metabolicznych.	BL_2A_U11	P2A_U01, P2A_U02, P2A_U03, P2A_U04, P2A_U06	C-3	T-W-3, T-W-2	M-1, M-2, M-4, M-5, M-3	S-3, S-2, S-1
BL_2A_BLM-S-B10_U05 Potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę i formułować ogólne zasady funkcjonowania organizmów w oparciu o znajomość procesów przebiegających na poziomie molekularnym.	BL_2A_U10	P2A_U01, P2A_U02, P2A_U03, P2A_U04, P2A_U06	C-1, C-4, C-3	T-W-2	M-4, M-5, M-2, M-3, M-1	S-2, S-3, S-1

Zamierzone efekty kształcenia - inne kompetencje społeczne i personalne

Zamierzone efekty kształcenia	Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	Cel przedmiotu	Treści programowe	Metody nauczania	Sposób oceny
BL_2A_BLM-S-B10_K01 Wykazuje aktywną postawę do dalszego poznawania molekularnych procesów biologicznych w odniesieniu do funkcjonowania organizmów w świecie przyrody ożywionej	BL_2A_K01	P2A_K04, P2A_K07	C-4, C-1	T-L-4, T-L-5, T-W-4, T-W-2, T-L-2, T-W-5, T-A-2, T-A-4, T-L-1, T-L-3, T-W-3, T-W-1, T-A-3, T-A-1	M-5, M-4, M-2, M-1, M-3	S-3
BL_2A_BLM-S-B10_K02 Wykazuje dbałość o dalszy rozwój osobowości i wrażliwość na etyczny wymiar zjawisk biologicznych.	BL_2A_K02	P2A_K01, P2A_K04, P2A_K07	C-1	T-W-4, T-W-5, T-A-2, T-A-4, T-W-3, T-L-4, T-A-1, T-W-1, T-W-2, T-L-5, T-A-3, T-L-2, T-L-3, T-L-1	M-5, M-4, M-1, M-3, M-2	S-2, S-1
BL_2A_BLM-S-B10_K03 Ma świadomość konieczności dalszego poszerzania wiedzy i dzielenia się nią w kontaktach interpersonalnych.	BL_2A_K03	P2A_K01, P2A_K05, P2A_K07	C-4, C-3, C-1, C-2	T-L-1, T-W-4, T-L-2, T-L-3, T-A-3, T-W-3, T-A-1, T-L-5, T-W-5, T-A-2, T-L-4, T-W-2, T-A-4, T-W-1	M-3, M-4, M-5, M-2	S-2
BL_2A_BLM-S-B10_K05 Wykazuje otwartość, kreatywność i odpowiedzialność zarówno w działalności badawczej jak i aplikacyjnej.	BL_2A_K08	P2A_K03, P2A_K04, P2A_K05, P2A_K06	C-1, C-3, C-4, C-2	T-L-2, T-W-4, T-W-5, T-A-1, T-A-3, T-A-4, T-L-1, T-W-1, T-L-3, T-W-3, T-W-2, T-A-2, T-L-5, T-L-4	M-2, M-3, M-4, M-5	S-2

Kryterium oceny - wiedza

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
BL_2A_BLM-S-B10_W01 Posiada pogłębioną znajomość technik i narzędzi wykorzystywanych w badaniach białek.	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
BL_2A_BLM-S-B10_W02 Potrafi definiować i objaśniać związki zachodzące pomiędzy ekspresją określonych białek a czynnością komórek, tkanek i całego organizmu.	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
BL_2A_BLM-S-B10_W03 Potrafi rozpoznawać wpływ czynników środowiskowych, w tym patogennych i stanów chorobowych na zmiany profili białkowych oraz interpretować te zmiany w odniesieniu do czynności organizmu.	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
BL_2A_BLM-S-B10_W04 Umie samodzielnie wybrać stosowne narzędzia do przygotowania i wykonania badań oraz napisania pracy naukowej.	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
BL_2A_BLM-S-B10_W05 Posiada pogłębioną wiedzę dotyczącą aspektów etycznych i społecznych zarówno w pracy badawczej jak i działalności aplikacyjnej.	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów

Kryterium oceny - umiejętności

Efekt kształcenia	Ocena	Kryterium oceny
BL_2A_BLM-S-B10_U01 Potrafi postępować zgodnie z zasadami etyki zawodowej i bioetyki.	2,0	Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
	3,5	Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
	4,0	Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	4,5	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	5,0	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe
BL_2A_BLM-S-B10_U02 Umie opracować metodykę badań i wykorzystać specjalistyczne narzędzia do realizacji założonego celu.	2,0	Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
	3,5	Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
	4,0	Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	4,5	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	5,0	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe
BL_2A_BLM-S-B10_U03 Potrafi wykorzystać specjalistyczną wiedzę o procesie syntezy białka i analizować wpływ zmian potranskrypcyjnych i potranslacyjnych na ich funkcję.	2,0	Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
	3,5	Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
	4,0	Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	4,5	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	5,0	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe
BL_2A_BLM-S-B10_U04 Potrafi analizować, opisywać i interpretować zmiany ekspresji białek w układzie biologicznym w odniesieniu do regulacji poszczególnych szlaków metabolicznych.	2,0	Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
	3,5	Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
	4,0	Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	4,5	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	5,0	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe
BL_2A_BLM-S-B10_U05 Potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę i formułować ogólne zasady funkcjonowania organizmów w oparciu o znajomość procesów przebiegających na poziomie molekularnym.	2,0	Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
	3,5	Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
	4,0	Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	4,5	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	5,0	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe

Literatura podstawowa

Skrzypczak W. (red.), Proteomika. Wybrane zagadnienia., Zapol, Szczecin, 2011, ISBN 978-83-7518-318-4
Doonan S., Białka i peptydy, PWN, Warszawa, 2008, ISBN 978-83-01-15477-6
Kraj A., Silbering J., Proteomika, UJ, Kraków, 2004, ISBN 83-88519-60-3

Literatura dodatkowa

Brown T.A., Genomy, PWN, Warszawa, 2009, ISBN 978-83-01-15634-3
Dembińska-Kieć A., Naskalski J.W., Diagnostyka laboratoryjna, Urban and Partner, Wrocław, 2008, ISBN 978-83-87944-33-9

Treści programowe - ćwiczenia audytoryjne

KOD	Treść programowa	Godziny
T-A-1	Białka ostrej fazy (CPR, α1-antytrypsyna, kwaśna glikoproteina, haptoglobina, ceruloplazmina). Białka układu dopełniacza (składnik C3, składnik C5, konwertaza C3 i C5, inhibitor C1-esterazy, kompleks MACbiałko B i in.). Wartości referencyjne, interpretacja.	3
T-A-2	Białkowe markery metabolizmu węglowodanowego: insulina, peptyd C, IGF, hormonozależna tkankowa lipaza (HTL), glukokinaza, neuropeptyd Y, leptyna, grelina, rezystyna, wisfatyna, adypsyna i in. Białka glikowane (glikowana HbA1, fruktozamina) w ocenie poziomu glikemii.	3
T-A-3	Apoproteiny - białkowe markery metabolizmu lipidowego w stanach fjzjologii i patologii (apo AI, apo AII, apo AIV, apo B, apo C, apo D, apo E, apo H).	2
T-A-4	Apoproteiny jako determinanty struktury i funkcji lipoprotein - zmiany koncentracji w hipo- i hiperlipoproteinemiach. Użyteczność diagnostyczna.	2
		10

Treści programowe - laboratoria

KOD	Treść programowa	Godziny
T-L-1	Białka w diagnostyce hematologicznej (hemoglobina, apoferrytyna, ferrytyna, transferyna, erytropoetyna, czynnik wewnętrzny Castle’a). Ekspresja białek a niedokrwistości. Markery białkowe w fizjologii i patofizjologii hemostazy. Najczęstsze zaburzenia białek osoczowego układu krzepnięcia, stabilizacji skrzepu i fibrynolizy. Diagnostyczna wartość białek śródbłonka naczyń. Interpretacja zmienności ekspresji białek w wybranych zaburzeniach.	3
T-L-2	Białka strukturalne kardiomocytów jako wskaźniki wczesnego, ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Markery białkowe wczesnego zawału mięśnia sercowego (sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina C, troponina I, ATP-aza, enzym konwrtujący angiotensynę, TGF-β i in.).	3
T-L-3	Markery późnego niedokrwienia serca (dehydrogenaza mleczanowa - LDH, dehydrogenaza α-hydroksymaślanowa - HBDH, aminotransferaza asparaginianowa – AspAT). Markery reperfuzji (mioglobina, sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina T, troponina I).	3
T-L-4	Markery diagnostyczne czynności wątroby (aminotransferaza alaninowa – ALAT, aminotransfeaza asparaginianowa – AspAT, dehydrogenzaza mleczanowa – LDH, cholinesteraza – ChE, fosfataza alkaliczna – ALP, γ-glutamylotransferaza – GTP. Przeciwciała jako markery wirusowego zapalenia wątroby.	3
T-L-5	Markery metabolizmu kostnego. Markery kościotworzenia: frakcja kostna fozfatazy alkalicznej, osteokalcyna, propeptydy prokolagenu typu I. Markery resorpcji kostnej: hydroksyprolina, glikozydy hydroksylizynowe, hydroksypirydyniowe wiązania sieciujące, telopeptydy kolagenu typu I, sjaloproteina kostna, winianooporna kwaśna fosfataza. Użyteczność diagnostyczna.	3
		15

Treści programowe - wykłady

KOD	Treść programowa	Godziny
T-W-1	Białka osocza krwi jako użyteczne markery dla diagnostyki klinicznej. Stężenia, wzajemne proporcje i charakterystyka białek. Hipo- i hiperproteinemia. Zespoły utraty białka (nerkowe, żołądkowo-jelitowe, skórne, krwotoki, urazy). Przyczyny i skutki zahamowania syntezy białek w wątrobie.	3
T-W-2	Ewolucja białek - ewolucja funkcji białek. Tradycyjne i innowacyjne techniki identyfikacji białek. Internetowe bazy sekwencji białkowych.	3
T-W-3	Mapy białkowe. Zasady tworzenia map. Analiza map białkowych - możliwość precyzyjnego „dopasowania” białka do funkcji; identyfikacji oddziaływań pomiędzy białkami; kompleksowej oceny funkcji organizmu w czasie.	3
T-W-4	Białkowe wskaźniki czynności nerek w stanach fizjologii i patologii. Białkomocz. Obecność i zmiany ekspresji poszczególnych białek w moczu jako czuły test diagnostyczny i prognostyczny. Proteom moczu. Ekspresja białek w niewydolności nerek.	3
T-W-5	Białkowe wskaźniki schorzeń naczyń krwionośnych i nadciśnienia tętniczego. Prognostyczne znaczenie zmian ekspresji białek śródbłonka w rozwoju miażdżycy. Białkowe markery przyczyn hipertensji.	3
		15

Formy aktywności - ćwiczenia audytoryjne

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-A-1	Udział studentów w ćwiczeniach audytoryjnych.	10
A-A-2	Przygotowanie się do ćwiczeń i pisemnego zaliczenia.	5
		15

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - laboratoria

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-L-1	Uczestnictwo w zajęciach.	15
A-L-2	Samodzielne przygotowywanie się do pisemnego zaliczenia materiału	6
		21

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Formy aktywności - wykłady

KOD	Forma aktywności	Godziny
A-W-1	Udział w wykładach.	15
A-W-2	Samodzielne studiowanie literatury i przygotowanie się do pisemnego zaliczenia wykładanego materiału.	9
		24

(*) 1 punkt ECTS, odpowiada około 30 godzinom aktywności studenta

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLM-S-B10_W01	Posiada pogłębioną znajomość technik i narzędzi wykorzystywanych w badaniach białek.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_W03	wykazuje się zaawansowaną znajomością metod, technik, technologii, narzędzi i materiałów pozwalających na badanie i wykorzystanie potencjału przyrody
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_W02	konsekwentnie stosuje i upowszechnia zasadę ścisłego, opartego na danych empirycznych, interpretowania zjawisk i procesów przyrodniczych w pracy badawczej i działaniach praktycznych
	P2A_W06	ma wiedzę w zakresie statystyki na poziomie prognozowania (modelowania) przebiegu zjawisk i procesów przyrodniczych oraz ma znajomość specjalistycznych narzędzi informatycznych
	P2A_W07	ma wiedzę w zakresie zasad planowania badań z wykorzystaniem technik i narzędzi badawczych stosowanych w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
Cel przedmiotu	C-4	Przedstawienie możliwości uzyskiwania określonych efektów technologicznych dzięki procesom biologicznym.
Cel przedmiotu	C-1	Ukształtowanie wiedzy o związkach pomiędzy ekspresją białek a funkcją komórek, tkanek i całego organizmu.
Treści programowe	T-W-3	Mapy białkowe. Zasady tworzenia map. Analiza map białkowych - możliwość precyzyjnego „dopasowania” białka do funkcji; identyfikacji oddziaływań pomiędzy białkami; kompleksowej oceny funkcji organizmu w czasie.
Treści programowe	T-W-2	Ewolucja białek - ewolucja funkcji białek. Tradycyjne i innowacyjne techniki identyfikacji białek. Internetowe bazy sekwencji białkowych.
Metody nauczania	M-3	Dyskusja dydaktyczna.
	M-4	Ćwiczenia przedmiotowe z pokazem.
	M-5	Ćwiczenia laboratoryjne.
	M-1	Wykład informacyjny z wykorzystaniem technik multimedialnych.
	M-2	Wykład problemowy z elementami dyskusji dydaktycznej.
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Krótki pisemny sprawdzian w celu ukierunkowania nauczania do możliwości percepcyjnych studentów.
	S-2	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian przedmiotowej wiedzy obejmującej program ćwiczeń.
	S-3	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian efektów kształcenia.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLM-S-B10_W02	Potrafi definiować i objaśniać związki zachodzące pomiędzy ekspresją określonych białek a czynnością komórek, tkanek i całego organizmu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_W10	ma pogłębioną wiedzę na temat kompleksowych powiązań pomiędzy środowiskiem przyrodniczym a budową i czynnościami życiowymi organizmów żywych oraz z zakresu adaptacji tych organizmów do różnych środowisk
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_W01	rozumie złożone zjawiska i procesy przyrodnicze
	P2A_W02	konsekwentnie stosuje i upowszechnia zasadę ścisłego, opartego na danych empirycznych, interpretowania zjawisk i procesów przyrodniczych w pracy badawczej i działaniach praktycznych
	P2A_W03	ma pogłębioną wiedzę z zakresu tych nauk ścisłych, z którymi związany jest studiowany kierunek studiów (w szczególności biofizyka, biochemia, biomatematyka, geochemia, biogeochemia, geofizyka)
	P2A_W06	ma wiedzę w zakresie statystyki na poziomie prognozowania (modelowania) przebiegu zjawisk i procesów przyrodniczych oraz ma znajomość specjalistycznych narzędzi informatycznych
Cel przedmiotu	C-3	Ukształtowanie umiejętności analizowania zmian ekspresji określonych białek w odniesieniu do konkretnych szlaków metabolicznych
Cel przedmiotu	C-1	Ukształtowanie wiedzy o związkach pomiędzy ekspresją białek a funkcją komórek, tkanek i całego organizmu.
Treści programowe	T-W-4	Białkowe wskaźniki czynności nerek w stanach fizjologii i patologii. Białkomocz. Obecność i zmiany ekspresji poszczególnych białek w moczu jako czuły test diagnostyczny i prognostyczny. Proteom moczu. Ekspresja białek w niewydolności nerek.
	T-A-3	Apoproteiny - białkowe markery metabolizmu lipidowego w stanach fjzjologii i patologii (apo AI, apo AII, apo AIV, apo B, apo C, apo D, apo E, apo H).
	T-A-4	Apoproteiny jako determinanty struktury i funkcji lipoprotein - zmiany koncentracji w hipo- i hiperlipoproteinemiach. Użyteczność diagnostyczna.
	T-L-2	Białka strukturalne kardiomocytów jako wskaźniki wczesnego, ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Markery białkowe wczesnego zawału mięśnia sercowego (sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina C, troponina I, ATP-aza, enzym konwrtujący angiotensynę, TGF-β i in.).
	T-A-1	Białka ostrej fazy (CPR, α1-antytrypsyna, kwaśna glikoproteina, haptoglobina, ceruloplazmina). Białka układu dopełniacza (składnik C3, składnik C5, konwertaza C3 i C5, inhibitor C1-esterazy, kompleks MACbiałko B i in.). Wartości referencyjne, interpretacja.
	T-L-1	Białka w diagnostyce hematologicznej (hemoglobina, apoferrytyna, ferrytyna, transferyna, erytropoetyna, czynnik wewnętrzny Castle’a). Ekspresja białek a niedokrwistości. Markery białkowe w fizjologii i patofizjologii hemostazy. Najczęstsze zaburzenia białek osoczowego układu krzepnięcia, stabilizacji skrzepu i fibrynolizy. Diagnostyczna wartość białek śródbłonka naczyń. Interpretacja zmienności ekspresji białek w wybranych zaburzeniach.
	T-L-4	Markery diagnostyczne czynności wątroby (aminotransferaza alaninowa – ALAT, aminotransfeaza asparaginianowa – AspAT, dehydrogenzaza mleczanowa – LDH, cholinesteraza – ChE, fosfataza alkaliczna – ALP, γ-glutamylotransferaza – GTP. Przeciwciała jako markery wirusowego zapalenia wątroby.
	T-L-5	Markery metabolizmu kostnego. Markery kościotworzenia: frakcja kostna fozfatazy alkalicznej, osteokalcyna, propeptydy prokolagenu typu I. Markery resorpcji kostnej: hydroksyprolina, glikozydy hydroksylizynowe, hydroksypirydyniowe wiązania sieciujące, telopeptydy kolagenu typu I, sjaloproteina kostna, winianooporna kwaśna fosfataza. Użyteczność diagnostyczna.
	T-W-1	Białka osocza krwi jako użyteczne markery dla diagnostyki klinicznej. Stężenia, wzajemne proporcje i charakterystyka białek. Hipo- i hiperproteinemia. Zespoły utraty białka (nerkowe, żołądkowo-jelitowe, skórne, krwotoki, urazy). Przyczyny i skutki zahamowania syntezy białek w wątrobie.
	T-L-3	Markery późnego niedokrwienia serca (dehydrogenaza mleczanowa - LDH, dehydrogenaza α-hydroksymaślanowa - HBDH, aminotransferaza asparaginianowa – AspAT). Markery reperfuzji (mioglobina, sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina T, troponina I).
	T-W-5	Białkowe wskaźniki schorzeń naczyń krwionośnych i nadciśnienia tętniczego. Prognostyczne znaczenie zmian ekspresji białek śródbłonka w rozwoju miażdżycy. Białkowe markery przyczyn hipertensji.
	T-W-2	Ewolucja białek - ewolucja funkcji białek. Tradycyjne i innowacyjne techniki identyfikacji białek. Internetowe bazy sekwencji białkowych.
	T-A-2	Białkowe markery metabolizmu węglowodanowego: insulina, peptyd C, IGF, hormonozależna tkankowa lipaza (HTL), glukokinaza, neuropeptyd Y, leptyna, grelina, rezystyna, wisfatyna, adypsyna i in. Białka glikowane (glikowana HbA1, fruktozamina) w ocenie poziomu glikemii.
Metody nauczania	M-2	Wykład problemowy z elementami dyskusji dydaktycznej.
	M-4	Ćwiczenia przedmiotowe z pokazem.
	M-1	Wykład informacyjny z wykorzystaniem technik multimedialnych.
	M-5	Ćwiczenia laboratoryjne.
	M-3	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian efektów kształcenia.
	S-1	Ocena formująca: Krótki pisemny sprawdzian w celu ukierunkowania nauczania do możliwości percepcyjnych studentów.
	S-2	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian przedmiotowej wiedzy obejmującej program ćwiczeń.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLM-S-B10_W03	Potrafi rozpoznawać wpływ czynników środowiskowych, w tym patogennych i stanów chorobowych na zmiany profili białkowych oraz interpretować te zmiany w odniesieniu do czynności organizmu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_W11	ma ogólną w niektórych obszarach pogłębioną wiedzę w zakresie funkcjonowania, morfologii i anatomii oraz aberracji wybranych narządów i układów organizmów żywych oraz procesów życiowych na różnych etapach rozwoju organizmu
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_W04	ma pogłębioną wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów umożliwiającą dostrzeganie związków i zależności w przyrodzie
	P2A_W05	ma wiedzę w zakresie aktualnie dyskutowanych w literaturze kierunkowej problemów z wybranej dziedziny nauki i dyscypliny naukowej
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów z rolą białek jako wskaźników przydatnych w diagnostyce, terapii i monitorowaniu efektów leczena.
Treści programowe	T-A-1	Białka ostrej fazy (CPR, α1-antytrypsyna, kwaśna glikoproteina, haptoglobina, ceruloplazmina). Białka układu dopełniacza (składnik C3, składnik C5, konwertaza C3 i C5, inhibitor C1-esterazy, kompleks MACbiałko B i in.). Wartości referencyjne, interpretacja.
	T-A-3	Apoproteiny - białkowe markery metabolizmu lipidowego w stanach fjzjologii i patologii (apo AI, apo AII, apo AIV, apo B, apo C, apo D, apo E, apo H).
	T-A-2	Białkowe markery metabolizmu węglowodanowego: insulina, peptyd C, IGF, hormonozależna tkankowa lipaza (HTL), glukokinaza, neuropeptyd Y, leptyna, grelina, rezystyna, wisfatyna, adypsyna i in. Białka glikowane (glikowana HbA1, fruktozamina) w ocenie poziomu glikemii.
	T-W-1	Białka osocza krwi jako użyteczne markery dla diagnostyki klinicznej. Stężenia, wzajemne proporcje i charakterystyka białek. Hipo- i hiperproteinemia. Zespoły utraty białka (nerkowe, żołądkowo-jelitowe, skórne, krwotoki, urazy). Przyczyny i skutki zahamowania syntezy białek w wątrobie.
	T-L-4	Markery diagnostyczne czynności wątroby (aminotransferaza alaninowa – ALAT, aminotransfeaza asparaginianowa – AspAT, dehydrogenzaza mleczanowa – LDH, cholinesteraza – ChE, fosfataza alkaliczna – ALP, γ-glutamylotransferaza – GTP. Przeciwciała jako markery wirusowego zapalenia wątroby.
	T-W-4	Białkowe wskaźniki czynności nerek w stanach fizjologii i patologii. Białkomocz. Obecność i zmiany ekspresji poszczególnych białek w moczu jako czuły test diagnostyczny i prognostyczny. Proteom moczu. Ekspresja białek w niewydolności nerek.
	T-A-4	Apoproteiny jako determinanty struktury i funkcji lipoprotein - zmiany koncentracji w hipo- i hiperlipoproteinemiach. Użyteczność diagnostyczna.
	T-L-5	Markery metabolizmu kostnego. Markery kościotworzenia: frakcja kostna fozfatazy alkalicznej, osteokalcyna, propeptydy prokolagenu typu I. Markery resorpcji kostnej: hydroksyprolina, glikozydy hydroksylizynowe, hydroksypirydyniowe wiązania sieciujące, telopeptydy kolagenu typu I, sjaloproteina kostna, winianooporna kwaśna fosfataza. Użyteczność diagnostyczna.
	T-L-2	Białka strukturalne kardiomocytów jako wskaźniki wczesnego, ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Markery białkowe wczesnego zawału mięśnia sercowego (sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina C, troponina I, ATP-aza, enzym konwrtujący angiotensynę, TGF-β i in.).
	T-L-1	Białka w diagnostyce hematologicznej (hemoglobina, apoferrytyna, ferrytyna, transferyna, erytropoetyna, czynnik wewnętrzny Castle’a). Ekspresja białek a niedokrwistości. Markery białkowe w fizjologii i patofizjologii hemostazy. Najczęstsze zaburzenia białek osoczowego układu krzepnięcia, stabilizacji skrzepu i fibrynolizy. Diagnostyczna wartość białek śródbłonka naczyń. Interpretacja zmienności ekspresji białek w wybranych zaburzeniach.
	T-L-3	Markery późnego niedokrwienia serca (dehydrogenaza mleczanowa - LDH, dehydrogenaza α-hydroksymaślanowa - HBDH, aminotransferaza asparaginianowa – AspAT). Markery reperfuzji (mioglobina, sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina T, troponina I).
	T-W-5	Białkowe wskaźniki schorzeń naczyń krwionośnych i nadciśnienia tętniczego. Prognostyczne znaczenie zmian ekspresji białek śródbłonka w rozwoju miażdżycy. Białkowe markery przyczyn hipertensji.
Metody nauczania	M-5	Ćwiczenia laboratoryjne.
	M-1	Wykład informacyjny z wykorzystaniem technik multimedialnych.
	M-2	Wykład problemowy z elementami dyskusji dydaktycznej.
	M-3	Dyskusja dydaktyczna.
	M-4	Ćwiczenia przedmiotowe z pokazem.
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian efektów kształcenia.
	S-2	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian przedmiotowej wiedzy obejmującej program ćwiczeń.
	S-1	Ocena formująca: Krótki pisemny sprawdzian w celu ukierunkowania nauczania do możliwości percepcyjnych studentów.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLM-S-B10_W04	Umie samodzielnie wybrać stosowne narzędzia do przygotowania i wykonania badań oraz napisania pracy naukowej.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_W18	zna metodologię przygotowania i napisania pracy naukowej
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_W02	konsekwentnie stosuje i upowszechnia zasadę ścisłego, opartego na danych empirycznych, interpretowania zjawisk i procesów przyrodniczych w pracy badawczej i działaniach praktycznych
	P2A_W05	ma wiedzę w zakresie aktualnie dyskutowanych w literaturze kierunkowej problemów z wybranej dziedziny nauki i dyscypliny naukowej
	P2A_W06	ma wiedzę w zakresie statystyki na poziomie prognozowania (modelowania) przebiegu zjawisk i procesów przyrodniczych oraz ma znajomość specjalistycznych narzędzi informatycznych
	P2A_W07	ma wiedzę w zakresie zasad planowania badań z wykorzystaniem technik i narzędzi badawczych stosowanych w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
	P2A_W10	zna i rozumie podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności przemysłowej i prawa autorskiego oraz konieczność zarządzania zasobami własności intelektualnej; potrafi korzystać z zasobów informacji patentowej
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów z rolą białek jako wskaźników przydatnych w diagnostyce, terapii i monitorowaniu efektów leczena.
Cel przedmiotu	C-4	Przedstawienie możliwości uzyskiwania określonych efektów technologicznych dzięki procesom biologicznym.
Treści programowe	T-W-1	Białka osocza krwi jako użyteczne markery dla diagnostyki klinicznej. Stężenia, wzajemne proporcje i charakterystyka białek. Hipo- i hiperproteinemia. Zespoły utraty białka (nerkowe, żołądkowo-jelitowe, skórne, krwotoki, urazy). Przyczyny i skutki zahamowania syntezy białek w wątrobie.
	T-A-4	Apoproteiny jako determinanty struktury i funkcji lipoprotein - zmiany koncentracji w hipo- i hiperlipoproteinemiach. Użyteczność diagnostyczna.
	T-A-3	Apoproteiny - białkowe markery metabolizmu lipidowego w stanach fjzjologii i patologii (apo AI, apo AII, apo AIV, apo B, apo C, apo D, apo E, apo H).
	T-L-1	Białka w diagnostyce hematologicznej (hemoglobina, apoferrytyna, ferrytyna, transferyna, erytropoetyna, czynnik wewnętrzny Castle’a). Ekspresja białek a niedokrwistości. Markery białkowe w fizjologii i patofizjologii hemostazy. Najczęstsze zaburzenia białek osoczowego układu krzepnięcia, stabilizacji skrzepu i fibrynolizy. Diagnostyczna wartość białek śródbłonka naczyń. Interpretacja zmienności ekspresji białek w wybranych zaburzeniach.
	T-W-2	Ewolucja białek - ewolucja funkcji białek. Tradycyjne i innowacyjne techniki identyfikacji białek. Internetowe bazy sekwencji białkowych.
	T-W-4	Białkowe wskaźniki czynności nerek w stanach fizjologii i patologii. Białkomocz. Obecność i zmiany ekspresji poszczególnych białek w moczu jako czuły test diagnostyczny i prognostyczny. Proteom moczu. Ekspresja białek w niewydolności nerek.
	T-W-3	Mapy białkowe. Zasady tworzenia map. Analiza map białkowych - możliwość precyzyjnego „dopasowania” białka do funkcji; identyfikacji oddziaływań pomiędzy białkami; kompleksowej oceny funkcji organizmu w czasie.
	T-L-4	Markery diagnostyczne czynności wątroby (aminotransferaza alaninowa – ALAT, aminotransfeaza asparaginianowa – AspAT, dehydrogenzaza mleczanowa – LDH, cholinesteraza – ChE, fosfataza alkaliczna – ALP, γ-glutamylotransferaza – GTP. Przeciwciała jako markery wirusowego zapalenia wątroby.
	T-A-1	Białka ostrej fazy (CPR, α1-antytrypsyna, kwaśna glikoproteina, haptoglobina, ceruloplazmina). Białka układu dopełniacza (składnik C3, składnik C5, konwertaza C3 i C5, inhibitor C1-esterazy, kompleks MACbiałko B i in.). Wartości referencyjne, interpretacja.
	T-L-3	Markery późnego niedokrwienia serca (dehydrogenaza mleczanowa - LDH, dehydrogenaza α-hydroksymaślanowa - HBDH, aminotransferaza asparaginianowa – AspAT). Markery reperfuzji (mioglobina, sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina T, troponina I).
	T-A-2	Białkowe markery metabolizmu węglowodanowego: insulina, peptyd C, IGF, hormonozależna tkankowa lipaza (HTL), glukokinaza, neuropeptyd Y, leptyna, grelina, rezystyna, wisfatyna, adypsyna i in. Białka glikowane (glikowana HbA1, fruktozamina) w ocenie poziomu glikemii.
	T-L-2	Białka strukturalne kardiomocytów jako wskaźniki wczesnego, ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Markery białkowe wczesnego zawału mięśnia sercowego (sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina C, troponina I, ATP-aza, enzym konwrtujący angiotensynę, TGF-β i in.).
	T-L-5	Markery metabolizmu kostnego. Markery kościotworzenia: frakcja kostna fozfatazy alkalicznej, osteokalcyna, propeptydy prokolagenu typu I. Markery resorpcji kostnej: hydroksyprolina, glikozydy hydroksylizynowe, hydroksypirydyniowe wiązania sieciujące, telopeptydy kolagenu typu I, sjaloproteina kostna, winianooporna kwaśna fosfataza. Użyteczność diagnostyczna.
	T-W-5	Białkowe wskaźniki schorzeń naczyń krwionośnych i nadciśnienia tętniczego. Prognostyczne znaczenie zmian ekspresji białek śródbłonka w rozwoju miażdżycy. Białkowe markery przyczyn hipertensji.
Metody nauczania	M-5	Ćwiczenia laboratoryjne.
	M-2	Wykład problemowy z elementami dyskusji dydaktycznej.
	M-4	Ćwiczenia przedmiotowe z pokazem.
	M-1	Wykład informacyjny z wykorzystaniem technik multimedialnych.
	M-3	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian efektów kształcenia.
	S-1	Ocena formująca: Krótki pisemny sprawdzian w celu ukierunkowania nauczania do możliwości percepcyjnych studentów.
	S-2	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian przedmiotowej wiedzy obejmującej program ćwiczeń.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLM-S-B10_W05	Posiada pogłębioną wiedzę dotyczącą aspektów etycznych i społecznych zarówno w pracy badawczej jak i działalności aplikacyjnej.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_W21	ma zaawansowaną wiedzę na temat aspektu humanistyczno-społeczego nauk przyrodniczych
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_W04	ma pogłębioną wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów umożliwiającą dostrzeganie związków i zależności w przyrodzie
Cel przedmiotu	C-4	Przedstawienie możliwości uzyskiwania określonych efektów technologicznych dzięki procesom biologicznym.
Treści programowe	T-W-2	Ewolucja białek - ewolucja funkcji białek. Tradycyjne i innowacyjne techniki identyfikacji białek. Internetowe bazy sekwencji białkowych.
Metody nauczania	M-2	Wykład problemowy z elementami dyskusji dydaktycznej.
	M-4	Ćwiczenia przedmiotowe z pokazem.
	M-3	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Krótki pisemny sprawdzian w celu ukierunkowania nauczania do możliwości percepcyjnych studentów.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	- nie potrafi zdefiniować podstawowych pojęć - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje obojętność - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia bardzo dużo błędów merytorycznych
	3,0	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	3,5	- w zakresie wiedzy opanował podstawowy materiał programowy - wykazuje zrozumienie podstawowych zagadnień - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje średnie zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia wiele błędów
	4,0	- w zakresie wiedzy opanował prawie cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował poprawnie cały zakresu materiału - w zakresie opanowania wiedzy przyswoił zasadnicze treści programowe prawie dokładnie - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy popełnia sporadycznie błędy
	4,5	- w zakresie wiedzy opanował cały materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów
	5,0	- w zakresie wiedzy wykracza poza materiał programowy - w zakresie rozumienia wiedzy opanował wszystkie treści programowe - w zakresie stosunku do wiedzy wykazuje duże zainteresowanie i ciekawość poznawczą - w zakresie wyrażania wiedzy nie popełnia błędów

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLM-S-B10_U01	Potrafi postępować zgodnie z zasadami etyki zawodowej i bioetyki.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_U01	potrafi stosować normy etyczne w pracy zawodowej biologa, potrafi postępować etycznie w pracy z materiałem biologicznym, postępuje zgodnie z zasadami bioetyki i etyki zawodowej, posiada pogłębioną wiedzę teoretyczną pozwalająca na opis i wyjaśnianie procesów zachodzących w przyrodzie, dostrzega i wykorzystuje aspekty społeczne w pracy biologa;
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_U06	zbiera i interpretuje dane empiryczne oraz na tej podstawie formułuje odpowiednie wnioski
	P2A_U07	wykazuje umiejętność formułowania uzasadnionych sądów na podstawie danych pochodzących z różnych źródeł
Cel przedmiotu	C-3	Ukształtowanie umiejętności analizowania zmian ekspresji określonych białek w odniesieniu do konkretnych szlaków metabolicznych
	C-1	Ukształtowanie wiedzy o związkach pomiędzy ekspresją białek a funkcją komórek, tkanek i całego organizmu.
	C-2	Zapoznanie studentów z rolą białek jako wskaźników przydatnych w diagnostyce, terapii i monitorowaniu efektów leczena.
Treści programowe	T-A-3	Apoproteiny - białkowe markery metabolizmu lipidowego w stanach fjzjologii i patologii (apo AI, apo AII, apo AIV, apo B, apo C, apo D, apo E, apo H).
	T-W-1	Białka osocza krwi jako użyteczne markery dla diagnostyki klinicznej. Stężenia, wzajemne proporcje i charakterystyka białek. Hipo- i hiperproteinemia. Zespoły utraty białka (nerkowe, żołądkowo-jelitowe, skórne, krwotoki, urazy). Przyczyny i skutki zahamowania syntezy białek w wątrobie.
	T-L-5	Markery metabolizmu kostnego. Markery kościotworzenia: frakcja kostna fozfatazy alkalicznej, osteokalcyna, propeptydy prokolagenu typu I. Markery resorpcji kostnej: hydroksyprolina, glikozydy hydroksylizynowe, hydroksypirydyniowe wiązania sieciujące, telopeptydy kolagenu typu I, sjaloproteina kostna, winianooporna kwaśna fosfataza. Użyteczność diagnostyczna.
	T-A-1	Białka ostrej fazy (CPR, α1-antytrypsyna, kwaśna glikoproteina, haptoglobina, ceruloplazmina). Białka układu dopełniacza (składnik C3, składnik C5, konwertaza C3 i C5, inhibitor C1-esterazy, kompleks MACbiałko B i in.). Wartości referencyjne, interpretacja.
	T-W-5	Białkowe wskaźniki schorzeń naczyń krwionośnych i nadciśnienia tętniczego. Prognostyczne znaczenie zmian ekspresji białek śródbłonka w rozwoju miażdżycy. Białkowe markery przyczyn hipertensji.
	T-A-4	Apoproteiny jako determinanty struktury i funkcji lipoprotein - zmiany koncentracji w hipo- i hiperlipoproteinemiach. Użyteczność diagnostyczna.
	T-A-2	Białkowe markery metabolizmu węglowodanowego: insulina, peptyd C, IGF, hormonozależna tkankowa lipaza (HTL), glukokinaza, neuropeptyd Y, leptyna, grelina, rezystyna, wisfatyna, adypsyna i in. Białka glikowane (glikowana HbA1, fruktozamina) w ocenie poziomu glikemii.
	T-L-1	Białka w diagnostyce hematologicznej (hemoglobina, apoferrytyna, ferrytyna, transferyna, erytropoetyna, czynnik wewnętrzny Castle’a). Ekspresja białek a niedokrwistości. Markery białkowe w fizjologii i patofizjologii hemostazy. Najczęstsze zaburzenia białek osoczowego układu krzepnięcia, stabilizacji skrzepu i fibrynolizy. Diagnostyczna wartość białek śródbłonka naczyń. Interpretacja zmienności ekspresji białek w wybranych zaburzeniach.
	T-W-3	Mapy białkowe. Zasady tworzenia map. Analiza map białkowych - możliwość precyzyjnego „dopasowania” białka do funkcji; identyfikacji oddziaływań pomiędzy białkami; kompleksowej oceny funkcji organizmu w czasie.
	T-L-4	Markery diagnostyczne czynności wątroby (aminotransferaza alaninowa – ALAT, aminotransfeaza asparaginianowa – AspAT, dehydrogenzaza mleczanowa – LDH, cholinesteraza – ChE, fosfataza alkaliczna – ALP, γ-glutamylotransferaza – GTP. Przeciwciała jako markery wirusowego zapalenia wątroby.
	T-L-3	Markery późnego niedokrwienia serca (dehydrogenaza mleczanowa - LDH, dehydrogenaza α-hydroksymaślanowa - HBDH, aminotransferaza asparaginianowa – AspAT). Markery reperfuzji (mioglobina, sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina T, troponina I).
	T-W-4	Białkowe wskaźniki czynności nerek w stanach fizjologii i patologii. Białkomocz. Obecność i zmiany ekspresji poszczególnych białek w moczu jako czuły test diagnostyczny i prognostyczny. Proteom moczu. Ekspresja białek w niewydolności nerek.
	T-W-2	Ewolucja białek - ewolucja funkcji białek. Tradycyjne i innowacyjne techniki identyfikacji białek. Internetowe bazy sekwencji białkowych.
	T-L-2	Białka strukturalne kardiomocytów jako wskaźniki wczesnego, ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Markery białkowe wczesnego zawału mięśnia sercowego (sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina C, troponina I, ATP-aza, enzym konwrtujący angiotensynę, TGF-β i in.).
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny z wykorzystaniem technik multimedialnych.
	M-4	Ćwiczenia przedmiotowe z pokazem.
	M-3	Dyskusja dydaktyczna.
	M-5	Ćwiczenia laboratoryjne.
	M-2	Wykład problemowy z elementami dyskusji dydaktycznej.
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Krótki pisemny sprawdzian w celu ukierunkowania nauczania do możliwości percepcyjnych studentów.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
	3,5	Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
	4,0	Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	4,5	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	5,0	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLM-S-B10_U02	Umie opracować metodykę badań i wykorzystać specjalistyczne narzędzia do realizacji założonego celu.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_U06	potrafi przeprowadzać specjalistyczne prace eksperymentalne, potrafi stosować metody biologii i diagnostyki laboratoryjnej, potrafi wykonywać analizy laboratoryjne i posługiwać się sprzętem analitycznym i aparaturą badawczą, posiada umiejętność prowadzenia prac badawczych z użyciem materiału biologicznego, potrafi przeprowadzić badanie lub eksperyment z zastosowaniem zaawansowanych technik mikroskopowych
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_U01	stosuje zaawansowane techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
	P2A_U03	wykazuje umiejętność krytycznej analizy i selekcji informacji, zwłaszcza ze źródeł elektronicznych
	P2A_U06	zbiera i interpretuje dane empiryczne oraz na tej podstawie formułuje odpowiednie wnioski
Cel przedmiotu	C-3	Ukształtowanie umiejętności analizowania zmian ekspresji określonych białek w odniesieniu do konkretnych szlaków metabolicznych
Cel przedmiotu	C-2	Zapoznanie studentów z rolą białek jako wskaźników przydatnych w diagnostyce, terapii i monitorowaniu efektów leczena.
Treści programowe	T-W-3	Mapy białkowe. Zasady tworzenia map. Analiza map białkowych - możliwość precyzyjnego „dopasowania” białka do funkcji; identyfikacji oddziaływań pomiędzy białkami; kompleksowej oceny funkcji organizmu w czasie.
Treści programowe	T-W-2	Ewolucja białek - ewolucja funkcji białek. Tradycyjne i innowacyjne techniki identyfikacji białek. Internetowe bazy sekwencji białkowych.
Metody nauczania	M-5	Ćwiczenia laboratoryjne.
	M-2	Wykład problemowy z elementami dyskusji dydaktycznej.
	M-3	Dyskusja dydaktyczna.
	M-4	Ćwiczenia przedmiotowe z pokazem.
	M-1	Wykład informacyjny z wykorzystaniem technik multimedialnych.
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Krótki pisemny sprawdzian w celu ukierunkowania nauczania do możliwości percepcyjnych studentów.
	S-2	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian przedmiotowej wiedzy obejmującej program ćwiczeń.
	S-3	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian efektów kształcenia.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
	3,5	Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
	4,0	Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	4,5	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	5,0	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLM-S-B10_U03	Potrafi wykorzystać specjalistyczną wiedzę o procesie syntezy białka i analizować wpływ zmian potranskrypcyjnych i potranslacyjnych na ich funkcję.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_U09	potrafi wykorzystać techniki molekularne stosowane w taksonomii roślin, zwierząt i ludzi, rozumie budowę i funkcje genomu organizmów eukariotycznych oraz procesy dziedziczenia, wykorzystuje metody biologii molekularnej;
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_U01	stosuje zaawansowane techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
	P2A_U02	biegle wykorzystuje literaturę naukową z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów, w języku polskim; czyta ze zrozumieniem skomplikowane teksty naukowe w języku angielskim
	P2A_U04	planuje i wykonuje zadania badawcze lub ekspertyzy pod kierunkiem opiekuna naukowego
	P2A_U05	stosuje metody statystyczne oraz techniki i narzędzia informatyczne do opisu zjawisk i analizy danych o charakterze specjalistycznym
Cel przedmiotu	C-1	Ukształtowanie wiedzy o związkach pomiędzy ekspresją białek a funkcją komórek, tkanek i całego organizmu.
Cel przedmiotu	C-3	Ukształtowanie umiejętności analizowania zmian ekspresji określonych białek w odniesieniu do konkretnych szlaków metabolicznych
Treści programowe	T-W-3	Mapy białkowe. Zasady tworzenia map. Analiza map białkowych - możliwość precyzyjnego „dopasowania” białka do funkcji; identyfikacji oddziaływań pomiędzy białkami; kompleksowej oceny funkcji organizmu w czasie.
	T-W-1	Białka osocza krwi jako użyteczne markery dla diagnostyki klinicznej. Stężenia, wzajemne proporcje i charakterystyka białek. Hipo- i hiperproteinemia. Zespoły utraty białka (nerkowe, żołądkowo-jelitowe, skórne, krwotoki, urazy). Przyczyny i skutki zahamowania syntezy białek w wątrobie.
	T-W-2	Ewolucja białek - ewolucja funkcji białek. Tradycyjne i innowacyjne techniki identyfikacji białek. Internetowe bazy sekwencji białkowych.
Metody nauczania	M-2	Wykład problemowy z elementami dyskusji dydaktycznej.
	M-3	Dyskusja dydaktyczna.
	M-5	Ćwiczenia laboratoryjne.
	M-1	Wykład informacyjny z wykorzystaniem technik multimedialnych.
	M-4	Ćwiczenia przedmiotowe z pokazem.
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Krótki pisemny sprawdzian w celu ukierunkowania nauczania do możliwości percepcyjnych studentów.
	S-2	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian przedmiotowej wiedzy obejmującej program ćwiczeń.
	S-3	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian efektów kształcenia.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
	3,5	Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
	4,0	Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	4,5	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	5,0	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLM-S-B10_U04	Potrafi analizować, opisywać i interpretować zmiany ekspresji białek w układzie biologicznym w odniesieniu do regulacji poszczególnych szlaków metabolicznych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_U11	wykorzystuje wiedzę z zakresu budowy i funkcji biologicznych białek, kwasów nukleinowych, węglowodanów, lipidów oraz hormonów i witamin; rozumie główne szlaki metaboliczne oraz mechanizmów regulacji metabolizmu, rozumie mechanizmy działania hormonów i ich rolę w organizmie;
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_U01	stosuje zaawansowane techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
	P2A_U02	biegle wykorzystuje literaturę naukową z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów, w języku polskim; czyta ze zrozumieniem skomplikowane teksty naukowe w języku angielskim
	P2A_U03	wykazuje umiejętność krytycznej analizy i selekcji informacji, zwłaszcza ze źródeł elektronicznych
	P2A_U04	planuje i wykonuje zadania badawcze lub ekspertyzy pod kierunkiem opiekuna naukowego
	P2A_U06	zbiera i interpretuje dane empiryczne oraz na tej podstawie formułuje odpowiednie wnioski
Cel przedmiotu	C-3	Ukształtowanie umiejętności analizowania zmian ekspresji określonych białek w odniesieniu do konkretnych szlaków metabolicznych
Treści programowe	T-W-3	Mapy białkowe. Zasady tworzenia map. Analiza map białkowych - możliwość precyzyjnego „dopasowania” białka do funkcji; identyfikacji oddziaływań pomiędzy białkami; kompleksowej oceny funkcji organizmu w czasie.
Treści programowe	T-W-2	Ewolucja białek - ewolucja funkcji białek. Tradycyjne i innowacyjne techniki identyfikacji białek. Internetowe bazy sekwencji białkowych.
Metody nauczania	M-1	Wykład informacyjny z wykorzystaniem technik multimedialnych.
	M-2	Wykład problemowy z elementami dyskusji dydaktycznej.
	M-4	Ćwiczenia przedmiotowe z pokazem.
	M-5	Ćwiczenia laboratoryjne.
	M-3	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian efektów kształcenia.
	S-2	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian przedmiotowej wiedzy obejmującej program ćwiczeń.
	S-1	Ocena formująca: Krótki pisemny sprawdzian w celu ukierunkowania nauczania do możliwości percepcyjnych studentów.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
	3,5	Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
	4,0	Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	4,5	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	5,0	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLM-S-B10_U05	Potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę i formułować ogólne zasady funkcjonowania organizmów w oparciu o znajomość procesów przebiegających na poziomie molekularnym.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_U10	posiada umiejętności prowadzenia monitoringu środowiskowego, opisuje zależności między organizmami a środowiskiem, rozumie zróżnicowanie, występowania oraz wpływ mikroorganizmów na zwierzęta, ludzi i rośliny, rozumienia zasady funkcjonowania żywych organizmów na poszczególnych poziomach ich organizacji, ocenia zjawiska zachodzące w środowisku;
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_U01	stosuje zaawansowane techniki i narzędzia badawcze w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów
	P2A_U02	biegle wykorzystuje literaturę naukową z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla studiowanego kierunku studiów, w języku polskim; czyta ze zrozumieniem skomplikowane teksty naukowe w języku angielskim
	P2A_U03	wykazuje umiejętność krytycznej analizy i selekcji informacji, zwłaszcza ze źródeł elektronicznych
	P2A_U04	planuje i wykonuje zadania badawcze lub ekspertyzy pod kierunkiem opiekuna naukowego
	P2A_U06	zbiera i interpretuje dane empiryczne oraz na tej podstawie formułuje odpowiednie wnioski
Cel przedmiotu	C-1	Ukształtowanie wiedzy o związkach pomiędzy ekspresją białek a funkcją komórek, tkanek i całego organizmu.
	C-4	Przedstawienie możliwości uzyskiwania określonych efektów technologicznych dzięki procesom biologicznym.
	C-3	Ukształtowanie umiejętności analizowania zmian ekspresji określonych białek w odniesieniu do konkretnych szlaków metabolicznych
Treści programowe	T-W-2	Ewolucja białek - ewolucja funkcji białek. Tradycyjne i innowacyjne techniki identyfikacji białek. Internetowe bazy sekwencji białkowych.
Metody nauczania	M-4	Ćwiczenia przedmiotowe z pokazem.
	M-5	Ćwiczenia laboratoryjne.
	M-2	Wykład problemowy z elementami dyskusji dydaktycznej.
	M-3	Dyskusja dydaktyczna.
	M-1	Wykład informacyjny z wykorzystaniem technik multimedialnych.
Sposób oceny	S-2	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian przedmiotowej wiedzy obejmującej program ćwiczeń.
	S-3	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian efektów kształcenia.
	S-1	Ocena formująca: Krótki pisemny sprawdzian w celu ukierunkowania nauczania do możliwości percepcyjnych studentów.
Kryteria oceny	Ocena	Kryterium oceny
	2,0	Student: nie potrafi poradzić sobie samodzielnie z trudnościami mogącymi pojawić się na każdym z etapów przygotowanie zleconej pracy, nie operuje wiedzą kontekstową.
	3,0	Student: radzi sobie, z dużą pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy
	3,5	Student: potrafi poradzić sobie, z nieznaczną pomocą nauczyciela, z wybranymi trudnościami związanymi z procesem przygotowania zleconej pracy.
	4,0	Student: samodzielnie radzi sobie z podstawowymi trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	4,5	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy
	5,0	Student: samodzielnie rozwiązuje postawione problemy i radzi sobie w pełni z trudnościami związanymi z procesem wykonania zleconej pracy; swobodnie porusza się w danej tematyce i prawidłowo wykorzystuje materiały źródłowe

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLM-S-B10_K01	Wykazuje aktywną postawę do dalszego poznawania molekularnych procesów biologicznych w odniesieniu do funkcjonowania organizmów w świecie przyrody ożywionej
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_K01	wykazuje zrozumienie i przekonanie o poznawalności procesów i zjawisk biologicznych zachodzących w świecie żywych organizmów; w interpretowaniu procesów i zjawisk biologicznych wykorzystuje podejście naukowe
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_K04	prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
	P2A_K07	systematycznie aktualizuje wiedzę przyrodniczą i zna jej praktyczne zastosowania
Cel przedmiotu	C-4	Przedstawienie możliwości uzyskiwania określonych efektów technologicznych dzięki procesom biologicznym.
Cel przedmiotu	C-1	Ukształtowanie wiedzy o związkach pomiędzy ekspresją białek a funkcją komórek, tkanek i całego organizmu.
Treści programowe	T-L-4	Markery diagnostyczne czynności wątroby (aminotransferaza alaninowa – ALAT, aminotransfeaza asparaginianowa – AspAT, dehydrogenzaza mleczanowa – LDH, cholinesteraza – ChE, fosfataza alkaliczna – ALP, γ-glutamylotransferaza – GTP. Przeciwciała jako markery wirusowego zapalenia wątroby.
	T-L-5	Markery metabolizmu kostnego. Markery kościotworzenia: frakcja kostna fozfatazy alkalicznej, osteokalcyna, propeptydy prokolagenu typu I. Markery resorpcji kostnej: hydroksyprolina, glikozydy hydroksylizynowe, hydroksypirydyniowe wiązania sieciujące, telopeptydy kolagenu typu I, sjaloproteina kostna, winianooporna kwaśna fosfataza. Użyteczność diagnostyczna.
	T-W-4	Białkowe wskaźniki czynności nerek w stanach fizjologii i patologii. Białkomocz. Obecność i zmiany ekspresji poszczególnych białek w moczu jako czuły test diagnostyczny i prognostyczny. Proteom moczu. Ekspresja białek w niewydolności nerek.
	T-W-2	Ewolucja białek - ewolucja funkcji białek. Tradycyjne i innowacyjne techniki identyfikacji białek. Internetowe bazy sekwencji białkowych.
	T-L-2	Białka strukturalne kardiomocytów jako wskaźniki wczesnego, ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Markery białkowe wczesnego zawału mięśnia sercowego (sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina C, troponina I, ATP-aza, enzym konwrtujący angiotensynę, TGF-β i in.).
	T-W-5	Białkowe wskaźniki schorzeń naczyń krwionośnych i nadciśnienia tętniczego. Prognostyczne znaczenie zmian ekspresji białek śródbłonka w rozwoju miażdżycy. Białkowe markery przyczyn hipertensji.
	T-A-2	Białkowe markery metabolizmu węglowodanowego: insulina, peptyd C, IGF, hormonozależna tkankowa lipaza (HTL), glukokinaza, neuropeptyd Y, leptyna, grelina, rezystyna, wisfatyna, adypsyna i in. Białka glikowane (glikowana HbA1, fruktozamina) w ocenie poziomu glikemii.
	T-A-4	Apoproteiny jako determinanty struktury i funkcji lipoprotein - zmiany koncentracji w hipo- i hiperlipoproteinemiach. Użyteczność diagnostyczna.
	T-L-1	Białka w diagnostyce hematologicznej (hemoglobina, apoferrytyna, ferrytyna, transferyna, erytropoetyna, czynnik wewnętrzny Castle’a). Ekspresja białek a niedokrwistości. Markery białkowe w fizjologii i patofizjologii hemostazy. Najczęstsze zaburzenia białek osoczowego układu krzepnięcia, stabilizacji skrzepu i fibrynolizy. Diagnostyczna wartość białek śródbłonka naczyń. Interpretacja zmienności ekspresji białek w wybranych zaburzeniach.
	T-L-3	Markery późnego niedokrwienia serca (dehydrogenaza mleczanowa - LDH, dehydrogenaza α-hydroksymaślanowa - HBDH, aminotransferaza asparaginianowa – AspAT). Markery reperfuzji (mioglobina, sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina T, troponina I).
	T-W-3	Mapy białkowe. Zasady tworzenia map. Analiza map białkowych - możliwość precyzyjnego „dopasowania” białka do funkcji; identyfikacji oddziaływań pomiędzy białkami; kompleksowej oceny funkcji organizmu w czasie.
	T-W-1	Białka osocza krwi jako użyteczne markery dla diagnostyki klinicznej. Stężenia, wzajemne proporcje i charakterystyka białek. Hipo- i hiperproteinemia. Zespoły utraty białka (nerkowe, żołądkowo-jelitowe, skórne, krwotoki, urazy). Przyczyny i skutki zahamowania syntezy białek w wątrobie.
	T-A-3	Apoproteiny - białkowe markery metabolizmu lipidowego w stanach fjzjologii i patologii (apo AI, apo AII, apo AIV, apo B, apo C, apo D, apo E, apo H).
	T-A-1	Białka ostrej fazy (CPR, α1-antytrypsyna, kwaśna glikoproteina, haptoglobina, ceruloplazmina). Białka układu dopełniacza (składnik C3, składnik C5, konwertaza C3 i C5, inhibitor C1-esterazy, kompleks MACbiałko B i in.). Wartości referencyjne, interpretacja.
Metody nauczania	M-5	Ćwiczenia laboratoryjne.
	M-4	Ćwiczenia przedmiotowe z pokazem.
	M-2	Wykład problemowy z elementami dyskusji dydaktycznej.
	M-1	Wykład informacyjny z wykorzystaniem technik multimedialnych.
	M-3	Dyskusja dydaktyczna.
Sposób oceny	S-3	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian efektów kształcenia.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLM-S-B10_K02	Wykazuje dbałość o dalszy rozwój osobowości i wrażliwość na etyczny wymiar zjawisk biologicznych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_K02	ma przekonanie o wartości i potrzebie odnoszenia zdobytej wiedzy ogólnej i kierunkowej w działaniach zawodowych, samorealizacji i rozwoju osobistym
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_K01	rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób
	P2A_K04	prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
	P2A_K07	systematycznie aktualizuje wiedzę przyrodniczą i zna jej praktyczne zastosowania
Cel przedmiotu	C-1	Ukształtowanie wiedzy o związkach pomiędzy ekspresją białek a funkcją komórek, tkanek i całego organizmu.
Treści programowe	T-W-4	Białkowe wskaźniki czynności nerek w stanach fizjologii i patologii. Białkomocz. Obecność i zmiany ekspresji poszczególnych białek w moczu jako czuły test diagnostyczny i prognostyczny. Proteom moczu. Ekspresja białek w niewydolności nerek.
	T-W-5	Białkowe wskaźniki schorzeń naczyń krwionośnych i nadciśnienia tętniczego. Prognostyczne znaczenie zmian ekspresji białek śródbłonka w rozwoju miażdżycy. Białkowe markery przyczyn hipertensji.
	T-A-2	Białkowe markery metabolizmu węglowodanowego: insulina, peptyd C, IGF, hormonozależna tkankowa lipaza (HTL), glukokinaza, neuropeptyd Y, leptyna, grelina, rezystyna, wisfatyna, adypsyna i in. Białka glikowane (glikowana HbA1, fruktozamina) w ocenie poziomu glikemii.
	T-A-4	Apoproteiny jako determinanty struktury i funkcji lipoprotein - zmiany koncentracji w hipo- i hiperlipoproteinemiach. Użyteczność diagnostyczna.
	T-W-3	Mapy białkowe. Zasady tworzenia map. Analiza map białkowych - możliwość precyzyjnego „dopasowania” białka do funkcji; identyfikacji oddziaływań pomiędzy białkami; kompleksowej oceny funkcji organizmu w czasie.
	T-L-4	Markery diagnostyczne czynności wątroby (aminotransferaza alaninowa – ALAT, aminotransfeaza asparaginianowa – AspAT, dehydrogenzaza mleczanowa – LDH, cholinesteraza – ChE, fosfataza alkaliczna – ALP, γ-glutamylotransferaza – GTP. Przeciwciała jako markery wirusowego zapalenia wątroby.
	T-A-1	Białka ostrej fazy (CPR, α1-antytrypsyna, kwaśna glikoproteina, haptoglobina, ceruloplazmina). Białka układu dopełniacza (składnik C3, składnik C5, konwertaza C3 i C5, inhibitor C1-esterazy, kompleks MACbiałko B i in.). Wartości referencyjne, interpretacja.
	T-W-1	Białka osocza krwi jako użyteczne markery dla diagnostyki klinicznej. Stężenia, wzajemne proporcje i charakterystyka białek. Hipo- i hiperproteinemia. Zespoły utraty białka (nerkowe, żołądkowo-jelitowe, skórne, krwotoki, urazy). Przyczyny i skutki zahamowania syntezy białek w wątrobie.
	T-W-2	Ewolucja białek - ewolucja funkcji białek. Tradycyjne i innowacyjne techniki identyfikacji białek. Internetowe bazy sekwencji białkowych.
	T-L-5	Markery metabolizmu kostnego. Markery kościotworzenia: frakcja kostna fozfatazy alkalicznej, osteokalcyna, propeptydy prokolagenu typu I. Markery resorpcji kostnej: hydroksyprolina, glikozydy hydroksylizynowe, hydroksypirydyniowe wiązania sieciujące, telopeptydy kolagenu typu I, sjaloproteina kostna, winianooporna kwaśna fosfataza. Użyteczność diagnostyczna.
	T-A-3	Apoproteiny - białkowe markery metabolizmu lipidowego w stanach fjzjologii i patologii (apo AI, apo AII, apo AIV, apo B, apo C, apo D, apo E, apo H).
	T-L-2	Białka strukturalne kardiomocytów jako wskaźniki wczesnego, ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Markery białkowe wczesnego zawału mięśnia sercowego (sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina C, troponina I, ATP-aza, enzym konwrtujący angiotensynę, TGF-β i in.).
	T-L-3	Markery późnego niedokrwienia serca (dehydrogenaza mleczanowa - LDH, dehydrogenaza α-hydroksymaślanowa - HBDH, aminotransferaza asparaginianowa – AspAT). Markery reperfuzji (mioglobina, sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina T, troponina I).
	T-L-1	Białka w diagnostyce hematologicznej (hemoglobina, apoferrytyna, ferrytyna, transferyna, erytropoetyna, czynnik wewnętrzny Castle’a). Ekspresja białek a niedokrwistości. Markery białkowe w fizjologii i patofizjologii hemostazy. Najczęstsze zaburzenia białek osoczowego układu krzepnięcia, stabilizacji skrzepu i fibrynolizy. Diagnostyczna wartość białek śródbłonka naczyń. Interpretacja zmienności ekspresji białek w wybranych zaburzeniach.
Metody nauczania	M-5	Ćwiczenia laboratoryjne.
	M-4	Ćwiczenia przedmiotowe z pokazem.
	M-1	Wykład informacyjny z wykorzystaniem technik multimedialnych.
	M-3	Dyskusja dydaktyczna.
	M-2	Wykład problemowy z elementami dyskusji dydaktycznej.
Sposób oceny	S-2	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian przedmiotowej wiedzy obejmującej program ćwiczeń.
Sposób oceny	S-1	Ocena formująca: Krótki pisemny sprawdzian w celu ukierunkowania nauczania do możliwości percepcyjnych studentów.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLM-S-B10_K03	Ma świadomość konieczności dalszego poszerzania wiedzy i dzielenia się nią w kontaktach interpersonalnych.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_K03	rozumie potrzebę ukierunkowanego rozwijania własnej aktywności poznawczej i kompetencji zawodowych; wykazuje samodzielność poznawczą w oparciu o różne naukowe źródła informacji
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_K01	rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób
	P2A_K05	rozumie potrzebę systematycznego zapoznawania się z czasopismami naukowymi i popularnonaukowymi, podstawowymi dla studiowanego kierunku studiów, w celu poszerzania i pogłębiania wiedzy
	P2A_K07	systematycznie aktualizuje wiedzę przyrodniczą i zna jej praktyczne zastosowania
Cel przedmiotu	C-4	Przedstawienie możliwości uzyskiwania określonych efektów technologicznych dzięki procesom biologicznym.
	C-3	Ukształtowanie umiejętności analizowania zmian ekspresji określonych białek w odniesieniu do konkretnych szlaków metabolicznych
	C-1	Ukształtowanie wiedzy o związkach pomiędzy ekspresją białek a funkcją komórek, tkanek i całego organizmu.
	C-2	Zapoznanie studentów z rolą białek jako wskaźników przydatnych w diagnostyce, terapii i monitorowaniu efektów leczena.
Treści programowe	T-L-1	Białka w diagnostyce hematologicznej (hemoglobina, apoferrytyna, ferrytyna, transferyna, erytropoetyna, czynnik wewnętrzny Castle’a). Ekspresja białek a niedokrwistości. Markery białkowe w fizjologii i patofizjologii hemostazy. Najczęstsze zaburzenia białek osoczowego układu krzepnięcia, stabilizacji skrzepu i fibrynolizy. Diagnostyczna wartość białek śródbłonka naczyń. Interpretacja zmienności ekspresji białek w wybranych zaburzeniach.
	T-W-4	Białkowe wskaźniki czynności nerek w stanach fizjologii i patologii. Białkomocz. Obecność i zmiany ekspresji poszczególnych białek w moczu jako czuły test diagnostyczny i prognostyczny. Proteom moczu. Ekspresja białek w niewydolności nerek.
	T-L-2	Białka strukturalne kardiomocytów jako wskaźniki wczesnego, ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Markery białkowe wczesnego zawału mięśnia sercowego (sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina C, troponina I, ATP-aza, enzym konwrtujący angiotensynę, TGF-β i in.).
	T-L-3	Markery późnego niedokrwienia serca (dehydrogenaza mleczanowa - LDH, dehydrogenaza α-hydroksymaślanowa - HBDH, aminotransferaza asparaginianowa – AspAT). Markery reperfuzji (mioglobina, sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina T, troponina I).
	T-A-3	Apoproteiny - białkowe markery metabolizmu lipidowego w stanach fjzjologii i patologii (apo AI, apo AII, apo AIV, apo B, apo C, apo D, apo E, apo H).
	T-W-3	Mapy białkowe. Zasady tworzenia map. Analiza map białkowych - możliwość precyzyjnego „dopasowania” białka do funkcji; identyfikacji oddziaływań pomiędzy białkami; kompleksowej oceny funkcji organizmu w czasie.
	T-A-1	Białka ostrej fazy (CPR, α1-antytrypsyna, kwaśna glikoproteina, haptoglobina, ceruloplazmina). Białka układu dopełniacza (składnik C3, składnik C5, konwertaza C3 i C5, inhibitor C1-esterazy, kompleks MACbiałko B i in.). Wartości referencyjne, interpretacja.
	T-L-5	Markery metabolizmu kostnego. Markery kościotworzenia: frakcja kostna fozfatazy alkalicznej, osteokalcyna, propeptydy prokolagenu typu I. Markery resorpcji kostnej: hydroksyprolina, glikozydy hydroksylizynowe, hydroksypirydyniowe wiązania sieciujące, telopeptydy kolagenu typu I, sjaloproteina kostna, winianooporna kwaśna fosfataza. Użyteczność diagnostyczna.
	T-W-5	Białkowe wskaźniki schorzeń naczyń krwionośnych i nadciśnienia tętniczego. Prognostyczne znaczenie zmian ekspresji białek śródbłonka w rozwoju miażdżycy. Białkowe markery przyczyn hipertensji.
	T-A-2	Białkowe markery metabolizmu węglowodanowego: insulina, peptyd C, IGF, hormonozależna tkankowa lipaza (HTL), glukokinaza, neuropeptyd Y, leptyna, grelina, rezystyna, wisfatyna, adypsyna i in. Białka glikowane (glikowana HbA1, fruktozamina) w ocenie poziomu glikemii.
	T-L-4	Markery diagnostyczne czynności wątroby (aminotransferaza alaninowa – ALAT, aminotransfeaza asparaginianowa – AspAT, dehydrogenzaza mleczanowa – LDH, cholinesteraza – ChE, fosfataza alkaliczna – ALP, γ-glutamylotransferaza – GTP. Przeciwciała jako markery wirusowego zapalenia wątroby.
	T-W-2	Ewolucja białek - ewolucja funkcji białek. Tradycyjne i innowacyjne techniki identyfikacji białek. Internetowe bazy sekwencji białkowych.
	T-A-4	Apoproteiny jako determinanty struktury i funkcji lipoprotein - zmiany koncentracji w hipo- i hiperlipoproteinemiach. Użyteczność diagnostyczna.
	T-W-1	Białka osocza krwi jako użyteczne markery dla diagnostyki klinicznej. Stężenia, wzajemne proporcje i charakterystyka białek. Hipo- i hiperproteinemia. Zespoły utraty białka (nerkowe, żołądkowo-jelitowe, skórne, krwotoki, urazy). Przyczyny i skutki zahamowania syntezy białek w wątrobie.
Metody nauczania	M-3	Dyskusja dydaktyczna.
	M-4	Ćwiczenia przedmiotowe z pokazem.
	M-5	Ćwiczenia laboratoryjne.
	M-2	Wykład problemowy z elementami dyskusji dydaktycznej.
Sposób oceny	S-2	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian przedmiotowej wiedzy obejmującej program ćwiczeń.

Pole	KOD	Znaczenie kodu
Zamierzone efekty kształcenia	BL_2A_BLM-S-B10_K05	Wykazuje otwartość, kreatywność i odpowiedzialność zarówno w działalności badawczej jak i aplikacyjnej.
Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów	BL_2A_K08	odznacza się odpowiedzialnością za podejmowane decyzje, prowadzone działania oraz ich skutki; wykazuje postawę rzeczową i krytyczną
Odniesienie do efektów zdefiniowanych dla obszaru kształcenia	P2A_K03	potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania
	P2A_K04	prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu
	P2A_K05	rozumie potrzebę systematycznego zapoznawania się z czasopismami naukowymi i popularnonaukowymi, podstawowymi dla studiowanego kierunku studiów, w celu poszerzania i pogłębiania wiedzy
	P2A_K06	wykazuje odpowiedzialność za ocenę zagrożeń wynikających ze stosowanych technik badawczych i tworzenie warunków bezpiecznej pracy
Cel przedmiotu	C-1	Ukształtowanie wiedzy o związkach pomiędzy ekspresją białek a funkcją komórek, tkanek i całego organizmu.
	C-3	Ukształtowanie umiejętności analizowania zmian ekspresji określonych białek w odniesieniu do konkretnych szlaków metabolicznych
	C-4	Przedstawienie możliwości uzyskiwania określonych efektów technologicznych dzięki procesom biologicznym.
	C-2	Zapoznanie studentów z rolą białek jako wskaźników przydatnych w diagnostyce, terapii i monitorowaniu efektów leczena.
Treści programowe	T-L-2	Białka strukturalne kardiomocytów jako wskaźniki wczesnego, ostrego niedokrwienia mięśnia sercowego. Markery białkowe wczesnego zawału mięśnia sercowego (sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina C, troponina I, ATP-aza, enzym konwrtujący angiotensynę, TGF-β i in.).
	T-W-4	Białkowe wskaźniki czynności nerek w stanach fizjologii i patologii. Białkomocz. Obecność i zmiany ekspresji poszczególnych białek w moczu jako czuły test diagnostyczny i prognostyczny. Proteom moczu. Ekspresja białek w niewydolności nerek.
	T-W-5	Białkowe wskaźniki schorzeń naczyń krwionośnych i nadciśnienia tętniczego. Prognostyczne znaczenie zmian ekspresji białek śródbłonka w rozwoju miażdżycy. Białkowe markery przyczyn hipertensji.
	T-A-1	Białka ostrej fazy (CPR, α1-antytrypsyna, kwaśna glikoproteina, haptoglobina, ceruloplazmina). Białka układu dopełniacza (składnik C3, składnik C5, konwertaza C3 i C5, inhibitor C1-esterazy, kompleks MACbiałko B i in.). Wartości referencyjne, interpretacja.
	T-A-3	Apoproteiny - białkowe markery metabolizmu lipidowego w stanach fjzjologii i patologii (apo AI, apo AII, apo AIV, apo B, apo C, apo D, apo E, apo H).
	T-A-4	Apoproteiny jako determinanty struktury i funkcji lipoprotein - zmiany koncentracji w hipo- i hiperlipoproteinemiach. Użyteczność diagnostyczna.
	T-L-1	Białka w diagnostyce hematologicznej (hemoglobina, apoferrytyna, ferrytyna, transferyna, erytropoetyna, czynnik wewnętrzny Castle’a). Ekspresja białek a niedokrwistości. Markery białkowe w fizjologii i patofizjologii hemostazy. Najczęstsze zaburzenia białek osoczowego układu krzepnięcia, stabilizacji skrzepu i fibrynolizy. Diagnostyczna wartość białek śródbłonka naczyń. Interpretacja zmienności ekspresji białek w wybranych zaburzeniach.
	T-W-1	Białka osocza krwi jako użyteczne markery dla diagnostyki klinicznej. Stężenia, wzajemne proporcje i charakterystyka białek. Hipo- i hiperproteinemia. Zespoły utraty białka (nerkowe, żołądkowo-jelitowe, skórne, krwotoki, urazy). Przyczyny i skutki zahamowania syntezy białek w wątrobie.
	T-L-3	Markery późnego niedokrwienia serca (dehydrogenaza mleczanowa - LDH, dehydrogenaza α-hydroksymaślanowa - HBDH, aminotransferaza asparaginianowa – AspAT). Markery reperfuzji (mioglobina, sercowy izoenzym MB kinazy kreatynowej, mioglobina, tropoina T, troponina I).
	T-W-3	Mapy białkowe. Zasady tworzenia map. Analiza map białkowych - możliwość precyzyjnego „dopasowania” białka do funkcji; identyfikacji oddziaływań pomiędzy białkami; kompleksowej oceny funkcji organizmu w czasie.
	T-W-2	Ewolucja białek - ewolucja funkcji białek. Tradycyjne i innowacyjne techniki identyfikacji białek. Internetowe bazy sekwencji białkowych.
	T-A-2	Białkowe markery metabolizmu węglowodanowego: insulina, peptyd C, IGF, hormonozależna tkankowa lipaza (HTL), glukokinaza, neuropeptyd Y, leptyna, grelina, rezystyna, wisfatyna, adypsyna i in. Białka glikowane (glikowana HbA1, fruktozamina) w ocenie poziomu glikemii.
	T-L-5	Markery metabolizmu kostnego. Markery kościotworzenia: frakcja kostna fozfatazy alkalicznej, osteokalcyna, propeptydy prokolagenu typu I. Markery resorpcji kostnej: hydroksyprolina, glikozydy hydroksylizynowe, hydroksypirydyniowe wiązania sieciujące, telopeptydy kolagenu typu I, sjaloproteina kostna, winianooporna kwaśna fosfataza. Użyteczność diagnostyczna.
	T-L-4	Markery diagnostyczne czynności wątroby (aminotransferaza alaninowa – ALAT, aminotransfeaza asparaginianowa – AspAT, dehydrogenzaza mleczanowa – LDH, cholinesteraza – ChE, fosfataza alkaliczna – ALP, γ-glutamylotransferaza – GTP. Przeciwciała jako markery wirusowego zapalenia wątroby.
Metody nauczania	M-2	Wykład problemowy z elementami dyskusji dydaktycznej.
	M-3	Dyskusja dydaktyczna.
	M-4	Ćwiczenia przedmiotowe z pokazem.
	M-5	Ćwiczenia laboratoryjne.
Sposób oceny	S-2	Ocena podsumowująca: Pisemny sprawdzian przedmiotowej wiedzy obejmującej program ćwiczeń.